ANKARA BAROSU TÜM YÖNLERİYLE KDV TEVKİFATI. Hazırlayan Av. Dr. Serkan AĞAR Ankara Barosu Vergi ve İdare Hukuku Kurulu Başkanı

Transkript

1 ANKARA BAROSU TÜM YÖNLERİYLE KDV TEVKİFATI Hazırlayan Av. Dr. Serkan AĞAR Ankara Barosu Vergi ve İdare Hukuku Kurulu Başkanı Haziran, 2012

2 İ Ç İ N D E K İ L E R I. GİRİŞ 1 II. KDV TEVKİFATI MÜESSESESİNE GENEL BAKIŞ 1 A. HUKUKİ NİTELİĞİ 1 B. TAM TEVKİFAT-KISMİ TEVKİFAT AYRIMI 1 C. BEYANI 1 D. TEVKİF EDİLEN KDV NİN İNDİRİMİ 2 III. TAM TEVKİFAT 3 A. GENEL BAKIŞ 3 B. TÜRKİYE DE MUKİM OLMAYANLARCA YAPILAN İŞLEMLER 3 C. TAM TEVKİFAT UYGULANACAK HİZMETLER 4 1. Serbest Meslek Hizmetleri 4 2. Kiralama İşlemleri 4 3. Reklam Verme İşlemleri 4 IV. KISMİ TEVKİFAT 5 A. GENEL BAKIŞ 5 B. KISMİ TEVKİFAT UYGULAYACAK ALICILAR 5 C. KISMİ TEVKİFAT KAPSAMINDAKİ HİZMETLER 6 1. Yapım İşleri ile Bu İşlerle Birlikte İfa Edilen Mühendislik-Mimarlık ve Etüt-Proje Hizmetleri 6 2. Etüt, Plan-Proje, Danışmanlık, Denetim ve Benzeri Hizmetler 7 3. Makine, Teçhizat, Demirbaş ve Taşıtlara Ait Tadil, Bakım ve Onarım Hizmetleri 8 4. Yemek Servis ve Organizasyon Hizmetleri 8 5. İşgücü Temin Hizmetleri 9 6. Yapı Denetim Hizmetleri 9 7. Fason Olarak Yaptırılan Tekstil ve Konfeksiyon İşleri, Çanta ve Ayakkabı Dikim İşleri ve Bu İşlere Aracılık Hizmetleri 9 8. Turistik Mağazalara Verilen Müşteri Bulma/Götürme Hizmetleri Spor Kulüplerinin Yayın, Reklâm ve İsim Hakkı Gelirlerine Konu İşlemleri Temizlik, Çevre ve Bahçe Bakım Hizmetleri Servis Taşımacılığı Hizmeti Her Türlü Baskı ve Basım Hizmetleri Yukarıda Belirtilenler Dışındaki Hizmet Alımları 11 D. KISMİ TEVKİFAT UYGULANACAK TESLİMLER Külçe Metal Teslimleri Bakır, Çinko ve Alüminyum Ürünlerinin Teslimi Hurda ve Atık Teslimleri Metal, Plastik, Lastik, Kauçuk, Kağıt ve Cam Hurda ve Atıklarından Elde Edilen HammaddeTeslimi Pamuk, Tiftik, Yün ve Yapağı ile Ham Post ve Deri Teslimleri Ağaç ve Orman Ürünleri Teslimi 12 E. KISMİ TEVKİFAT UYGULAMASINDA MÜŞTEREK HUSUSLAR Tevkifat Uygulamasında Sınır Belge Düzeni Beyannamenin Düzenlenmesi Satıcıların Beyanı 13 V. DÜZELTME İŞLEMLERİ 14 A. MAL İADELERİ 14 B. MATRAHTA DEĞİŞİKLİK 14 C. FAZLA VE YERSİZ TEVKİF EDİLEN VERGİLERİN İADESİ 14 VI. BİLDİRİM ZORUNLULUĞU VE MÜTESELSİL SORUMLULUK 15 A. BİLDİRİM ZORUNLULUĞU 15 B. MÜTESELSİL SORUMLULUK 15

3 I. GİRİŞ KDV tevkifatı müessesesi; 3065 sayılı Katma Değer Vergisi (KDV) Kanunu nun 9 ve 29. maddeleri ile 213 sayılı Vergi Usul Kanunu nun (VUK) 120. maddesinde düzenlenmiş olup, uygulamaya ilişkin ayrıntılara ise 117 seri numaralı KDV Genel Tebliği 1 ile 118 seri numaralı KDV Genel Tebliği nde 2 yer verilmiştir. II. KDV TEVKİFATI MÜESSESESİNE GENEL BAKIŞ A. HUKUKİ NİTELİĞİ KDV tevkifatı ile mükellefin Türkiye içinde ikametgâhının, işyerinin, kanuni merkezi ve iş merkezinin bulunmaması veya Maliye Bakanlığı nın gerekli göreceği diğer hallerde vergi alacağının güvence altına alınması amaçlanmıştır. Böylece KDV ye tâbi olan bir işlemin (mal teslimi ve hizmet ifası) tarafı olanlar KDV den sorumlu tutulmak suretiyle KDV teminat altına alınır. Bu nedenle KDV tevkifatı, ihtiyari değil, zorunludur. Eş anlatımla, Maliye Bakanlığı tarafından tevkifat kapsamına dâhil edilmeyen işlemlerde, alıcılar tarafından tevkifat yapılamaz. B. TAM TEVKİFAT-KISMİ TEVKİFAT AYRIMI KDV tevkifatında, mal teslimi veya hizmet ifası şeklinde gerçekleşen işlemin bedeli üzerinden hesaplanan vergi, işlemi yapanlar tarafından değil, bu işleme muhatap olanlar tarafından kısmen veya tamamen sorumlu sıfatıyla beyan edilip ödenir. Tam tevkifat durumunda, işlem bedeli üzerinden hesaplanan KDV nin tamamı, işleme muhatap olan alıcılar tarafından beyan edilip ödenir. Kısmi tevkifat durumunda ise, işlem bedeli üzerinden hesaplanan KDV nin Maliye Bakanlığı tarafından belirlenen belli bir oranı, işlemin muhatabı alıcılar tarafından, kalan kısmı ise işlemi yapan tarafından beyan edilip ödenir. C. BEYANI KDV tevkifatı, genel bütçeli idareler hariç, 3 işlemin yapıldığı dönemde sorumlulara ait 2 numaralı KDV Beyannamesi ile beyan edilir. İşlemin gerçekleştiği dönem, 3065 sayılı KDV Kanunu nun 10. maddesine 4 göre belirlenir. İşleme ait fatura veya benzeri belge, işlemin RG, 14/04/2012, RG, 16/05/2012, Genel bütçeli idareler, beyanname vermeden, tevkif edilen KDV yi doğrudan gelir kaydeder. Vergiyi doğuran olayın meydana gelmesi: Madde 10 Vergiyi Doğuran Olay: a) Mal teslimi ve hizmet ifası hallerinde, malın teslimi veya hizmetin yapılması, b) Malın tesliminden veya hizmetin yapılmasından önce fatura veya benzeri belgeler verilmesi hallerinde, bu belgelerde gösterilen miktarla sınırlı olmak üzere fatura veya benzeri belgelerin düzenlenmesi, c) Kısım kısım mal teslimi veya hizmet yapılması mutad olan veya bu hususlarda mutabık kalınan hallerde, her bir kısmın teslimi veya bir kısım hizmetin yapılması, d) Komisyoncular vasıtasıyla veya konsinyasyon suretiyle yapılan satışlarda, malların alıcıya teslimi, e) Malın alıcıya veya onun adına hareket edenlere gönderilmesi halinde, malın nakliyesine başlanması veya nakliyeci veya sürücüye tevdii, f) (Mülga: 22/07/ / m. 82) 1

4 gerçekleştiği tarihi izleyen ay içinde düzenlense bile, sorumlu sıfatıyla beyan, işlemin vuku bulduğu dönemin beyan süresi içinde yapılır. Kısmi tevkifat uygulamasında, satıcının mükellef sıfatıyla 1 numaralı KDV Beyannamesi ile beyan edeceği kısım da aynı dönemde beyan edilir. Hizmet ifası işlemlerinde, hizmetin ayın sonunda tamamlanması halinde de fatura izleyen ayda düzenlense bile, yukarıda izah edildiği şekilde işlem yapılır. İşlem bedelinin hiç ödenmemesi, işleme ait faturanın süresinde düzenlenmemesi, alıcıya geç gelmesi veya hiç gelmemesi, KDV tevkifatının vergiyi doğuran olayın meydana geldiği süre içinde sorumlu tarafından beyan edilmesine engel değildir. Sorumlulara ait 2 numaralı KDV Beyannamesi, sadece tevkifata tâbi işlemlerin olduğu dönemlerde verilir. 1 numaralı KDV Beyannamesi nin verilmemesi, 2 numaralı KDV Beyannamesi nin verilmesine engel değildir. Gerçek usulde KDV mükellefleri (KDV1 vergi türünden mükellef sicilinde kayıtlı olanlar), tevkifata tâbi KDV'nin beyanında 1015B beyanname kodlu KDV2 beyannamesini; gerçek usulde KDV mükellefiyeti bulunmayanlar ise, 9015 beyanname kodlu KDV2 beyannamesini kullanmak zorundadır. 10/12/2003 tarih ve 5018 sayılı Kamu Malî Yönetimi ve Kontrol Kanunu na ekli cetvellerde yer alan idare, kurum ve kuruluşların KDV tevkifatı uygulaması kapsamındaki alımlarına ait bedellerin genel bütçe ödenekleri dışındaki bir kaynaktan karşılanması halinde, tevkif edilen KDV, anılan idare, kurum ve kuruluşlar tarafından 2 numaralı KDV Beyannamesi ile beyan edilip ödenir. KDV mükellefiyeti bulunmayan banka ve sigorta muameleleri vergisi mükelleflerinin, 2 numaralı KDV Beyannamesi ni kurumlar vergisi yönünden bağlı bulundukları vergi dairesine vermeleri gerekir. Bankalar tarafından tevkif edilen KDV, ödemeyi yapan şube itibariyle bu şubenin bağlı bulunduğu vergi dairesine beyan edilip ödenebilir. Ancak bunun için bankanın, durumu bir dilekçeyle genel müdürlüğün bağlı olduğu vergi dairesine önceden bildirmesi gerekir. D. TEVKİF EDİLEN KDV NİN İNDİRİMİ 2 numaralı KDV Beyannamesi nde hiçbir surette indirim yapılamaz. Tevkif edilen KDV nin tamamı beyan edilip ödenir. Alıcının KDV mükellefi olması ve tevkifat uygulanan teslim veya hizmeti indirim hakkı tanınan işlemlerde kullanacak olması halinde, 2 numaralı KDV Beyannamesi ile beyan edilen vergi, 1 numaralı KDV Beyannamesi nde indirim konusu yapılır. g) Su, elektrik, gaz, ısıtma, soğutma ve benzeri enerji dağıtım veya kullanımlarında bunların bedellerinin tahakkuk ettirilmesi, h) (Mülga: 05/11/ /m. 2) ı) İthalatta, Gümrük Kanununa göre gümrük vergisi ödeme mükellefiyetinin başlaması, gümrük vergisine tabi olmayan işlemlerde ise gümrük beyannamesinin tescili j) İkametgahı, işyeri, kanuni merkezi ve iş merkezi Türkiye'de bulunmayanlar tarafından yabancı ülkeler ile Türkiye arasında yapılan taşımacılık ile transit taşımacılıkta (Değişik ibare: 27/01/ /m. 3) gümrük bölgesine girilmesi veya gümrük bölgesinden çıkılması k) (Ek: 16/06/ /m. 10) 5300 sayılı Tarım Ürünleri Lisanslı Depoculuk Kanununa göre düzenlenen ürün senetlerinin temsil ettiği ürünlerin depodan çekilmesi. anında meydana gelir. 2

5 Bu durumda indirimin dayanağı, 2 numaralı KDV Beyannamesi dir. Eş anlatımla bu durumda indirimin, fatura veya benzeri bir belgeye dayanması gerekmez. Kısmi tevkifata tâbi işlemlerde, işlem bedeli üzerinden hesaplanan KDV'nin, satıcı tarafından mükellef sıfatıyla beyan edilecek kısmı, takvim yılı aşılmamak şartıyla işleme ait fatura veya benzeri belgenin defterlere kaydedildiği döneme ilişkin olarak verilmesi gereken; sorumlu sıfatıyla beyan edilen kısmı ise, 2 numaralı KDV Beyannamesi nin verildiği ay içinde verilmesi gereken 1 numaralı KDV Beyannamesi nde indirim konusu yapılır. III. TAM TEVKİFAT A. GENEL BAKIŞ Tam tevkifatta, işlem bedeli üzerinden hesaplanan KDV nin tamamı, alıcı tarafından tevkifata tâbi tutulur. Tam tevkifat uygulanacak işlemler, Maliye Bakanlığı tarafından belirlenir. B. TÜRKİYE DE MUKİM OLMAYANLARCA YAPILAN İŞLEMLER 3065 sayılı KDV Kanunu nun 1 ve 6/b maddeleri çerçevesinde, Türkiye de mukim olmayanlar tarafından Türkiye de yapılan veya yararlanılan hizmetler Türkiye de ifa edilmiş sayılır. Eş anlatımla, ikametgâhı, işyeri, kanuni merkezi ve iş merkezi Türkiye de bulunmayanların, Türkiye de yaptığı hizmetler ile bunların yurt dışında yaptığı, ancak Türkiye de yararlandıkları hizmetler KDV ye tâbidir. Türkiye de ikametgâhı, işyeri, kanuni merkezi ve iş merkezi bulunmadığından, KDV nin tamamı, yurt içinde hizmetten yararlanan muhatap tarafından sorumlu sıfatıyla beyan edilip ödenir. Hizmetin vergiden müstesna olması veya hizmetin yurt dışında yapılıp hizmetten yurt dışında yararlanılması halinde, mükellef veya sorumlu sıfatıyla KDV beyan edilmez. Hizmetten Türkiye de yararlanan muhatabın, KDV tevkifatı yaparak sorumlu sıfatıyla ödemesi için, KDV mükellefi olması gerekmez. KDV mükellefi olmayanlar da KDV ye tâbi hizmetler nedeniyle KDV tevkifatı yapmak ve bunu 2 numaralı KDV Beyannamesi ile beyan edip ödemek zorundadır. Yurt dışından temin edilen ve tevkifata tâbi tutulması gereken hizmetler kapsamında şu örnekler verilebilir: Türkiye de inşa edilecek bir alışveriş merkezi için yurt dışında hazırlanarak Türkiye ye gönderilen mimari proje hizmeti, Türkiye de faaliyette bulunan enerji santralinin işletilmesine ilişkin olarak yurt dışından verilen danışmanlık hizmeti, KDV mükellefi olmayan genel bütçeli bir idareye yurt dışından verilen bilgisayar yazılım hizmeti, KDV mükellefi olmayan bir sivil toplum kuruluşuna konusuyla ilgili olarak dünyadaki hukuki gelişmeler hakkında yurt dışından bilgi gönderilmesi hizmeti. 3

6 Sayılan hizmetler aynı zamanda kısmi tevkifat kapsamında da olsa, sadece tam tevkifat a göre işlem yapılır. C. TAM TEVKİFAT UYGULANACAK HİZMETLER 1. Serbest Meslek Hizmetleri Serbest meslek faaliyetini mutat ve sürekli olarak yapanlar KDV mükellefidir. Ancak 3065 sayılı KDV Kanunu nun 1. maddesine öre, ârızi olarak serbest meslek faaliyetinde bulunanlar için KDV mükellefiyeti tesis edilmez. 193 sayılı Gelir Vergisi Kanunu nun (GVK) 18 ve 94. maddelerine göre, telif kazançları istisnası kapsamındaki serbest meslek faaliyetlerinden doğan KDV, sorumlular tarafından beyan edilebilir. Telif kazançları istisnası kapsamında olan işlemlerin gelir vergisi tevkifatı yapmakla sorumlu tutulmayanlara yapılması halinde, ihtiyari KDV tevkifatı uygulaması yapılamaz. 2. Kiralama İşlemleri 3065 sayılı KDV Kanunu nun 1/3-f ve 193 sayılı GVK nun 70. maddesine göre, mal ve hakların kiralanması işlemleri KDV kapsamındadır. Kiralama işlemleri ile ilgili KDV; kiraya verenin başka faaliyetleri nedeniyle KDV mükellefiyetinin bulunmaması (sadece sorumlu sıfatıyla KDV ödeyenler bu kapsama dâhildir) ve kiracının KDV mükellefi olması (sadece sorumlu sıfatıyla KDV ödeyenler bu kapsama dâhil değildir) şartlarının birlikte gerçekleşmesi halinde, kiracı tarafından sorumlu sıfatıyla beyan edilir. Kiracının; basit usulde vergilendirilenler (istisnadan vazgeçerek KDV mükellefi olmasalar bile), banka ve sigorta şirketleri gibi faaliyetleri KDV den istisna olan işletmeler, sadece KDV ye tâbi işlemlerinin bulunduğu dönemlerde KDV mükellefiyeti tesis ettirerek beyanname vermeleri uygun görülenler ve 5018 sayılı kanuna ekli cetvellerde yer alan idare, kurum ve kuruluşlar olması hallerinde de kiralama hizmetine ait KDV tevkifata tâbi tutulur. Kiraya verenin KDV mükellefi olması halinde, sorumluluk uygulamasından söz edilemez. Kiralama işleminin KDV den müstesna olması halinde (193 sayılı GVK m. 70, 3065 sayılı KDV Kanunu 17/4-d, iktisadi işletmeye dâhil olmayan gayrimenkul), mükellef veya sorumlu sıfatıyla KDV beyan edilmez sayılı kanuna ekli cetvellerde yer alan idare, kurum ve kuruluşlar, kiralama işlemlerinde, kiracının KDV mükellefi olup olmadığına bakmaksızın, tevkifat yapmaz. 3. Reklam Verme İşlemleri KDV mükellefi gerçek veya tüzel kişiler, KDV mükellefiyeti olmayan; amatör spor kulüplerine, oyuncularının formalarında gösterilmek, şahıslara veya kuruluşlara ait bina, arsa, arazi gibi yerlerde duvarlara yazılmak, pano olarak yerleştirilmek, gerçek veya tüzel kişiler tarafından yayımlanan dergi, kitap gibi yazılı eserlerde yayınlanmak ve benzeri şekillerde reklâm verir. Bu şekilde reklâm verme işlemleriyle ilgili KDV, reklâm hizmeti verenlerin KDV mükellefi olmaması halinde, reklâm hizmeti alanlar tarafından sorumlu sıfatıyla beyan edilir. 4

7 Reklam hizmetini alanların; basit usulde vergilendirilenler (istisnadan vazgeçerek KDV mükellefi olmasalar bile), banka ve sigorta şirketleri gibi faaliyetleri KDV den istisna olan işletmeler, sadece KDV ye tâbi işlemlerinin bulunduğu dönemlerde KDV mükellefiyeti tesis ettirerek beyanname vermeleri uygun görülenler, 5018 sayılı kanuna ekli cetvellerde yer alan idare, kurum ve kuruluşlar olması hallerinde de, reklam hizmetine ait KDV, hizmeti alanlar tarafından tevkifata tâbi tutulur sayılı kanuna ekli cetvellerde yer alan idare, kurum ve kuruluşların reklâm hizmeti vermesi halinde, reklâm hizmeti alanın KDV mükellefi olup olmadığına bakılmaksızın, tevkifat uygulanmaz. IV. KISMİ TEVKİFAT A. GENEL BAKIŞ Kısmi tevkifat ta, işlem bedeli üzerinden hesaplanan KDV nin tamamı değil, belli bir oranı alıcılar tarafından sorumlu sıfatıyla beyan edilip ödenir. Tevkifata tâbi tutulmayan kısım ise, satıcılar tarafından mükellef sıfatıyla beyan edilip, (beyannamede Ödenmesi Gereken KDV çıkması halinde) ödenir. Kısmi tevkifat uygulanacak işlemler, 117 seri numaralı KDV Genel Tebliği nde belirlenenlerle sınırlı olup, bunlar dışındaki işlemlerde, işleme muhatap olanlar tarafından kısmi tevkifat yapılmaz. B. KISMİ TEVKİFAT UYGULAYACAK ALICILAR Sadece sorumlu sıfatıyla KDV ödeyenler hariç, KDV mükellefleri, kısmi tevkifat uygulayacak alıcılar kapsamındadır. Bunun yanında, KDV mükellefi olsun olmasın, aşağıdaki belirlenmiş alıcılar da kısmi tevkifat yapmak zorundadır: 5018 sayılı kanuna ekli cetvellerde yer alan idare, kurum ve kuruluşlar (I sayılı cetvel Genel Bütçe Kapsamındaki Kamu İdareleri, II sayılı cetvel Özel Bütçeli İdareler - Yükseköğretim Kurulu, Üniversiteler ve Yüksek Teknoloji Enstitüleri ve Özel Bütçeli Diğer İdareler-, III sayılı cetvel Düzenleyici ve Denetleyici Kurumlar ve IV sayılı cetvel Sosyal Güvenlik Kurumları), il özel idareleri ve bunların teşkil ettikleri birlikler, belediyeler hariç belediyelerin teşkil ettikleri birlikler ile köylere hizmet götürme birlikleri, Yukarıda sayılanlar dışındaki kanunla kurulan kamu kurum ve kuruluşları, Döner sermayeli kuruluşlar, Kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşları, Kanunla kurulan veya tüzel kişiliği haiz emekli ve yardım sandıkları, Bankalar (mevduat bankaları, katılım bankaları, kalkınma ve yatırım bankaları; 5411 sayılı Bankacılık Kanunu m. 3), Kamu iktisadi teşebbüsleri (Kamu İktisadi Kuruluşları, İktisadi Devlet Teşekkülleri; 233 sayılı Kanun Hükmünde Kararname m. 2), Özelleştirme kapsamındaki kuruluşlar (4046 sayılı Özelleştirme Uygulamaları Hakkında Kanun), 5

8 Organize sanayi bölgeleri ile menkul kıymetler, vadeli işlemler borsaları dâhil bütün borsalar, Yarıdan fazla hissesi doğrudan yukarıda sayılan idare, kurum ve kuruluşlara ait olan (tek başına veya birlikte) kurum, kuruluş ve işletmeler, Payları İstanbul Menkul Kıymetler Borsası nda (İMKB) işlem gören şirketler, Kalkınma ve yatırım ajansları (5449 sayılı Kalkınma Ajanslarının Kuruluşu, Koordinasyonu ve Görevleri Hakkında Kanun). Okul aile birlikleri ve Sağlık Bakanlığı na bağlı aile hekimliği kurumları bu kapsamda değildir. Belirlenmiş alıcıların birbirleriyle yaptıkları teslim ve hizmetlerde (şirketleşenler dâhil, ancak profesyonel spor kulüpleri tarafından yapılanlar hariç) KDV tevkifatı uygulanmaz sayılı kanuna ekli cetvellerde yer alan idare, kurum ve kuruluşların KDV tevkifatı kapsamındaki alımlarına ait bedellerin, genel bütçe ödenekleri dışındaki bir kaynaktan ödenmesi tevkifat uygulamasına engel değildir. Tevkif edilen vergiler, vergi sorumlularına ait 2 numaralı KDV beyannamesi ile yetki alanı içerisinde bulunulan vergi dairesine beyan edilip kanuni süresinde ödenir. KDV mükellefiyeti bulunmayanların, belirlenmiş alıcı olmamak kaydıyla, kısmi tevkifat uygulaması kapsamındaki alımlarında tevkifat yapılmaz. C. KISMİ TEVKİFAT KAPSAMINDAKİ HİZMETLER 1. Yapım İşleri ile Bu İşlerle Birlikte İfa Edilen Mühendislik-Mimarlık ve Etüt-Proje Hizmetleri Bu tür işlerde KDV tevkifatını belirlenmiş alıcılar yapar. Tevkifat oranı, 2/10 dur. Yapım işleri ile birlikte ifa edilen; mimarlık, mühendislik, etüt, plan, proje, harita (kadastral harita dâhil), kadastro, imar uygulama, her ölçekte imar planı hazırlama ve benzeri hizmetler tevifat uygulanacak hizmetler kapsamındadır. Sayılan hizmetler yapım işlerinden ayrı ve bağımsız olarak verildiği takdirde tevkifat oranı 9/10 dur. Yüklenicileri tarafından tamamen veya kısmen alt yüklenicilere veya daha alt yüklenicilere devredilen yapım işlerinde, işi devreden her yüklenici tarafından, kendisine ifa edilen hizmete ait KDV üzerinden tevkifat yapılır. Tevkifat kapsamındaki işin bir kısmının alt yüklenicilere devredilmesi halinde, devir işlemlerinin yazılı bir sözleşmeye dayanıp dayanmaması tevkifat uygulaması bakımından önemli değildir. Alıcının, belirlenmiş alıcı olmaması halinde, ilk yüklenicinin ve alt yüklenicilerin tevkifat yapma sorumluluğu yoktur. İlk yüklenicinin belirlenmiş alıcı olmaması halinde, ilk aşamada tevkifat kapsamına girmeyen bu işin kısmen veya tamamen devredildiği alt yüklenicilerden tevkifat yapılır. Örnek: (A) Ltd. Şti., yaptıracağı hizmet binası inşaatını (B) A.Ş. ye ihale etmiştir. (B), hisse senetleri İMKB de işlem gören bir şirkettir. (B), bu inşaatın su basmanı işini (C) firmasına yaptırmaktadır. Bu durumda, (B) nin (A) ya düzenlediği faturada tevkifat uygulanmayacak, (C) nin (B) ye düzenlediği faturada ise tevkifat uygulanacaktır. Alıcı ve ilk yüklenici belirlenmiş alıcı ise, ilk aşamada tevkifat uygulanmaz. Ancak ilk yüklenicinin bu yapım işini belirlenmiş alıcı olmayan alt yüklenicilere devretmesi halinde kendisi tarafından tevkifat yapılır. 6

9 Tevkifata tâbi işler KDV den müstesna ise, KDV hesaplanmayacağı için tevkifat da yapılmaz. KDV den istisna olan işlerin alt yüklenicilere devredilmesi ve alt yüklenicilerin yaptığı işlemin KDV den müstesna olmaması halinde, alt yüklenicilerin gerçekleştirdikleri işlemler üzerinden hesaplanan KDV tevkifata tâbi tutulur. 30/04/2006 (bu tarih dâhil) tarihinden önce ihalesi tamamlanmış işlere ilişkin faturalarda gösterilen KDV tutarı tevkifata tâbi tutulmayacaktır. Bu kapsamda tevkifata tâbi tutulmayacak yapım işlerinin yüklenicileri, 30/04/2006 (bu tarih dâhil) tarihinden önce alt yüklenicilere devrettikleri kısımlara ait KDV üzerinden tevkifat yapmayacaktır. Ancak 30/04/2006 (bu tarih dâhil) tarihinden önce sözleşmesi imzalanan yapım işi yüklenicilerinin bu tarihten sonra alt yüklenicilere devrettikleri veya devredecekleri kısımlara ait KDV üzerinden ise tevkifat yapmaları gerekir. 2. Etüt, Plan-Proje, Danışmanlık, Denetim ve Benzeri Hizmetler Etüt, plan-proje, danışmanlık, denetim ve benzeri hizmetlerde, tevkifatı belirlenmiş alıcılar yapar. Tevkifat oranı 9/10 dur. Teknik, ekonomik, hukuki ve mali konularda sunulan danışmanlık, müşavirlik, denetim ve benzeri hizmetler bu kapsamdadır. Herhangi bir teslim ya da hizmet kapsamında veya bu teslim ya da hizmetin devamı niteliğinde verilmek ve bedeli ayrıca belirlenmek kaydıyla eğitim hizmetleri danışmanlık hizmeti kapsamında değerlendirilir. AVUKATLARIN KDV TEVKİFATI KAPSAMINDAKİ HİZMETLERİ 117 seri numaralı KDV Genel Tebliği ile aşağıda belirtilen kurumlara, yine aşağıda belirtilen şartlarda avukatlara KDV tevkifatı yapılması zorunluluğu getirilmiştir. Bu çerçevede, aşağıda belirtilen işlemlere taraf olanlar verginin tam olarak kesilip ödenmesinden ve bununla ilgili diğer ödevleri yerine getirmekten mükellef gibi sorumludurlar. KDV mükellefi olsun olmasın: sayılı kanuna ekli cetvellerde yer alan idare, kurum ve kuruluşlar, il özel idareleri ve bunların teşkil ettikleri birlikler, belediyelerin teşkil ettikleri birlikler ile köylere hizmet götürme birliklerine, - Yukarıda sayılanlar dışındaki, kanunla kurulan kamu kurum ve kuruluşlarına, - Döner sermayeli kuruluşlara, - Kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşlarına, - Kanunla kurulan veya tüzel kişiliği haiz emekli ve yardım sandıklarına, - Bankalara, - Kamu iktisadi teşebbüslerine (Kamu İktisadi Kuruluşları, İktisadi Devlet Teşekkülleri), - Özelleştirme kapsamındaki kuruluşlara, 7

10 - Organize sanayi bölgeleri ile menkul kıymetler, vadeli işlemler borsaları dâhil bütün borsalara, - Yarıdan fazla hissesi doğrudan yukarıda sayılan idare, kurum ve kuruluşlara ait olan (tek başına ya da birlikte) kurum, kuruluş ve işletmelere, - Payları İstanbul Menkul Kıymetler Borsası nda (İMKB) işlem gören şirketlere, verilen teknik, ekonomik, mali ve HUKUKİ danışmanlık, müşavirlik, denetim ve benzeri hizmetlere 1 MAYIS 2012 TARİHİNDEN İTİBAREN 9/10 ORANINDA KDV TEVKİFATI uygulanacaktır. Hukuki uyuşmazlıklarla ilgili olarak yargı mercileri nezdinde veya yargı kararlarının sonuçlarıyla ilgili olarak vekâlet akdi çerçevesinde (icra vb.) verilen hizmetler, kural olarak, tevkifat kapsamına girmez. Verilen danışmanlık hizmetleri ise tevkifata tâbidir. Avukatlarla yapılan sözleşmede avukatlık ve danışmanlık hizmetleri birlikte yer alıyorsa, bu iki unsur ayrı ayrı ücretlendirilmediği takdirde, toplam sözleşme bedeli üzerinden tevkifat uygulanır. Kısmi tevkifat uygulaması kapsamına giren her bir işlemin KDV dâhil bedeli 1.000,00 lirayı aşmadığı takdirde, hesaplanan KDV tevkifata tâbi tutulmaz. Sınırın aşılması halinde ise, tutarın tamamı üzerinden tevkifat yapılır. Tespit edilen tutarı aşan işlemlerde KDV tevkifatı zorunluluğundan kaçınmak amacıyla bedel parçalara ayrılamaz. Aynı işleme ait bedellerin toplamı dikkate alınarak bu sınırın aşılması halinde tevkifat yapılır. Tevkifat zorunluluğundan kaçınmak amacıyla birden fazla fatura düzenlenmek suretiyle bedelin parçalara bölündüğünün tespiti halinde vergi dairesi tarafından bütünlük arz ettiği anlaşılan alımların toplamının yukarıda belirtilen sınırı aşıp aşmadığına bakılarak gerekli işlemler yapılır. 3. Makine, Teçhizat, Demirbaş ve Taşıtlara Ait Tadil, Bakım ve Onarım Hizmetleri Bu hizmetlerde tevkifatı belirlenmiş alıcılar yapar. Tevkifat oranı 5/10 dur. Isıtmasoğutma sistemleri, havalandırma sistemi, ses sistemi, görüntü sistemi, ışık sistemi, asansör ve benzerlerine yönelik bakım ve onarım hizmetleri bu bölüm kapsamında tevkifata tâbi tutulur. İlk yapımı veya tamamen yenilenmesi yapım işidir. Bakımı yapılan eşyanın belirli aksam ve parçalarının değiştirilmesi de hizmetin ayrılmaz bir parçasıdır. Makine, teçhizat, demirbaş ve taşıtlara ait bakım ve onarım hizmetlerinin yalnızca işçilik hizmetinden ibaret olmayıp, bu hizmetlerin gereği olarak yapılan malzeme, yedek parça ve sarf malzemesi teslimleri de bakım ve onarım hizmeti kapsamındadır. 4. Yemek Servis ve Organizasyon Hizmetleri Bu türden hizmetlerde tevkifatı belirlenmiş alıcılar yapar. Tevkifat oranı 5/10 dur. Yemek servis hizmetleri personel, öğrenci, hasta, müşteri, misafir, yolcu sıfatı taşıyan kişilerin yemek ihtiyaçlarını karşılamak amacıyla yapacakları hizmet alımlarını kapsar. Ancak bazı şirketlerin üreterek pazarladıkları ve oluşturulan sisteme dâhil işyerlerinde yeme-içme hizmeti teminine imkân veren yemek çeklerinin (karnelerinin / biletlerinin) bedeli üzerinden hesaplanan KDV, tevkifata tâbi tutulmaz. 8

11 Yemek servis hizmetinin hizmeti alan idare, kurum veya kuruluşun bünyesinde ve doğrudan yemek çekini satan firma tarafından verilmesi halinde de tevkifat uygulanır. Ayrıca otel, motel, tatil köyü ve benzeri konaklama tesislerinde, konaklama hizmetinden ayrı olarak verilen veya birlikte verilmekle beraber ayrı bir faturayla belgelendirilen ya da aynı faturada ayrı olarak gösterilen durumlarda yemek servis hizmetiyle ilgili olarak tevkifat kapsamında işlem yapılır. Tevkifat yapmak zorunda olan idare, kurum ve kuruluşların kendi personeli marifetiyle hazırlanacak yemekler için piyasadan yiyecek maddeleri ve hazırlanacak yemekle ilgili çeşitli malzemeleri satın alması tevkifata tâbi değildir. Diğer yandan idare, kurum ve kuruluşların konser, fuar, kutlama, parti, kokteyl, davet, kongre, seminer, panel, tanıtım ve benzeri hizmet alımları tevkifata tâbidir. Hizmetleri veren mükelleflerin, organizasyonun yapılacağı yeri (salon, otel ve benzeri) işletenlerden alacakları hizmetler tevkifat kapsamında değildir. Bu durum, organizasyonu yapan firmaların, hizmet verdikleri idare, kurum ve kuruluşlar adına düzenledikleri faturalarda yer alan toplam tutar üzerinden tevkifat yapılmasına engel değildir. 5. İşgücü Temin Hizmetleri Bu türden hizmetlerde tevkifatı KDV mükellefleri ve belirlenmiş alıcılar yapar. Tevkifat oranı 9/10 dur. Ücretli statüsünde olmayan işgücü bu kapsamdadır. Temin edilen elemanlar, hizmeti alan işletmenin bilfiil sevk, idare ve kontrolü altında çalıştırılabilmesinin mümkün olduğu durumlarda tevkifat kapsamında değerlendirilir. Elemanların işletmenin mal ve hizmet üretimi aşamalarından herhangi birinde çalıştırılması halinde sevk, idare ve kontrolün hizmeti alan işletmede olduğu kabul edilir. İşgücü temin hizmeti veren mükellefin, bu hizmeti bir başka mükelleften temin ettiği elemanları kullanarak sunması halinde sadece kendisine verilen işgücü temin hizmetinde tevkifat uygulanır. Özel güvenlik ve koruma hizmetleri de işgücü temin hizmeti kapsamındadır. Sadece özel güvenlik sistemlerinin kurulması bu kapsamda değildir. Güvenlik sistemi kurulumu yapım işi özelliği taşıyorsa, yapım işi olarak tevkifat yapılır. 6. Yapı Denetim Hizmetleri Tevkifatı KDV mükellefleri ve belirlenmiş alıcılar yapar. Tevkifat oranı 9/10 dur. Yapı denetim firmaları tarafından verilen yapı denetim hizmetleri bu kapsamdadır. Su yapıları denetim hizmeti ve benzeri hizmetler de bu kapsama girer. Arsa karşılığı inşaat işlerinde, hizmet bedeli müteahhit tarafından ödenmekle birlikte yapı denetim hizmetine ait fatura ilgili mevzuatı gereğince inşaat ruhsat sahibi (arsa sahibi) adına düzenlendiğinden, inşaat ruhsat sahibinin mükellefiyet durumuna göre hareket edilir. 7. Fason Olarak Yaptırılan Tekstil ve Konfeksiyon İşleri, Çanta ve Ayakkabı Dikim İşleri ve Bu İşlere Aracılık Hizmetleri Bu türden hizmetlerde tevkifatı KDV mükellefleri ve belirlenmiş alıcılar yapar. Tevkifat oranı 5/10 dur. Terziler tarafından verilen dikim, tadil, onarım şeklindeki hizmetler de tevkifat kapsamındadır. Fason imalatın şartı, imal edilecek malla ilgili ana hammadde başta olmak üzere hammaddelerin fason iş yaptıranlar tarafından temin edilmesidir. 9

12 Fason işlere aracılık hizmetleri de tevkifata tâbidir. Fason yapılmak üzere alınan işin tamamen başka firmalara fason olarak yaptırılması halinde her iki aşamada tevkifat uygulanır. 8. Turistik Mağazalara Verilen Müşteri Bulma/Götürme Hizmetleri Bu türden hizmetlerde tevkifatı KDV mükellefleri yapar. Tevkifat oranı 9/10 dur. Turizm acentesi, rehber ve benzerlerinin turist kafilelerini alışveriş etmeleri için belirli dükkânlara/mağazalara götürmeleri karşılığında bu işletmelerden aldıkları komisyonlar genel oranda KDV ye tâbidir. Bu kapsamdaki komisyon ve benzeri ödemeleri yapan işletmeler tarafından komisyon tutarına ait KDV üzerinden tevkifat uygulanır. 9. Spor Kulüplerinin Yayın, Reklâm ve İsim Hakkı Gelirlerine Konu İşlemleri Bu türden hizmetlerde tevkifatı KDV mükellefleri ve belirlenmiş alıcılar yapar. Tevkifat oranı 9/10 dur. Profesyonel spor kulüpleri (şirketleşenler dâhil); sponsorluk yoluyla veya reklâm almak (reklâm alanları ve panolarının kiralanması dâhil) suretiyle reklâm, spor müsabakalarının veya kulüple ilgili faaliyetlerin yayınlanması suretiyle yayın ve toplumsal şans oyunları ve diğer faaliyetlerde kulüp isminin kullanılmasına izin verilmesinden dolayı isim hakkı gelirleri %18 oranında KDV ye tâbi olup tevkifat uygulanır. 10. Temizlik, Çevre ve Bahçe Bakım Hizmetleri Bu türden hizmetlerde tevkifatı KDV mükellefleri ve belirlenmiş alıcılar yapar. Tevkifat oranı 7/10 dur. Temizlik hizmetleri sektörünün yaygın olarak sunduğu hizmetler bu kapsamdadır. Bina temizliğine, iç ve dış temizliğin tamamı girer. Havlu, çarşaf, elbise, çamaşır gibi eşyaların temizlettirilmesi veya yıkattırılması da temizlik hizmetleri kapsamındadır. Park, bahçe ve mezarlık alanları ile bulvar, refüj, göbek, rekreasyon alanları ve havuzların bakımı, bitkilendirilmesi, sulanması, haşere mücadelesi, sokak hayvanlarının toplanması-ıslahı ve benzerlerine ilişkin hizmet alımları da bu kapsama girer. 11. Servis Taşımacılığı Hizmeti Bu türden hizmetlerde tevkifatı KDV mükellefleri ve belirlenmiş alıcılar yapar. Tevkifat oranı 5/10 dur. Personel, öğrenci, müşteri ve benzerlerinin belirli bir güzergah dâhilinde taşınması amacıyla ihdas ettikleri servis hizmetlerine ilişkin olarak yaptıkları taşımacılık hizmeti alımları bu kapsama girer. Hizmetin, tahsis edilmiş özel plakalı araçlarla yapılıp yapılmaması tevkifat uygulamasını etkilemez. Servis hizmetinin, personel veya öğrencilerin (veya velilerin) kendi aralarında anlaşmak suretiyle doğrudan taşımacıyla sözleşme yapılması/anlaşılması suretiyle sağlanması halinde, esas olarak, hizmete ait faturaların servis hizmetinden yararlanan personel, öğrenci (veya velisi) adına düzenlenmesi gerektiğinden tevkifat uygulanmaz. Ancak, faturanın tevkifat yapmakla sorumlu tutulanlar adına düzenlenmesi halinde tevkifat uygulanır. 12. Her Türlü Baskı ve Basım Hizmetleri Bu türden hizmetlerde tevkifatı belirlenmiş alıcılar yapar. Tevkifat oranı 5/10 dur. Kitap, dergi ve benzeri baskı ve basımı hizmeti ile bunların veya sorumlu tayin edilenler tarafından kullanılan her çeşit evrakın ciltlenmesine ilişkin hizmetler bu kapsama girer. Üretimde 10

13 kullanılacak kâğıt, boya ve benzeri ham ve yardımcı maddelerin siparişi veren alıcı tarafından temin edilmesi veya edilmemesi tevkifat uygulamasını etkilemez. Basılmış ürünlerin doğrudan alınması halinde tevkifat uygulanmaz. 13. Yukarıda Belirtilenler Dışındaki Hizmet Alımları Yukarıda belirtilen hizmetler dışındakı hizmet alımlarında tevkifatı 5018 sayılı kanuna ekli cetveller kapsamındaki idare, kurum ve kuruluşlar yapar. Tevkifat oranı 5/10 dur. Yukarıda belirtilmeyen diğer bütün hizmet ifaları (3065 sayılı KDV Kanunu m. 1, 4, 5 ve 6) bu kapsamdadır. D. KISMİ TEVKİFAT UYGULANACAK TESLİMLER 1. Külçe Metal Teslimleri Bu türden teslimlerde tevkifatı KDV mükellefleri ve belirlenmiş alıcılar yapar. Tevkifat oranı 7/10 dur. Her türlü hurda metallerden elde edilen külçeler ile hurda metallerden elde edilenler dışındaki bakır, çinko ve alüminyum külçelerinin teslimi bu kapsamdadır. Hurda metallerden elde edilenler dışındaki bakır, çinko ve alüminyum külçelerinin ithalatçılar ve ilk üreticiler (cevherden üretim yapanlar) tarafından yapılan teslimlerinde tevkifat uygulanmaz. Ancak bu aşamalardan sonraki el değiştirmelerde tevkifat uygulanır. Hurda metalden elde edilen külçelerin ithalatçıları ve üreticileri tarafından tesliminde de tevkifat uygulanır. 2. Bakır, Çinko ve Alüminyum Ürünlerinin Teslimi Bu türden teslimlerde tevkifatı KDV mükellefleri ve belirlenmiş alıcılar yapar. Tevkifat oranı 7/10 dur. İlk üreticileri (cevherden üretim yapanlar) ile ithalatçıları tarafından tesliminde tevkifat uygulanmaz. Sonraki aşamaların teslimleri ise tevkifata tâbidir. Profilin boyanmış veya kaplanmış olması, bunların tesliminde tevkifat uygulanmasına engel değildir. 3. Hurda ve Atık Teslimleri Bu türden teslimlerde tevkifatı KDV mükellefleri ve belirlenmiş alıcılar yapar. Tevkifat oranı 9/10 dur sayılı KDV Kanunu nun 17/4-g maddesine göre metal, plastik, lastik, kauçuk, kâğıt, cam hurda ve atıklarının teslimi vergiden müstesnadır. Ancak aynı kanunun 18/1 maddesine göre, istisnadan vazgeçilmesi mümkündür. İstisnadan vazgeçenlerin metal, plastik, lastik, kauçuk, kâğıt, cam hurda ve atıklarının tesliminde KDV tevkifatı uygulanır. 4. Metal, Plastik, Lastik, Kauçuk, Kağıt ve Cam Hurda ve Atıklarından Elde Edilen Hammadde Teslimi Bu türden teslimlerde tevkifatı KDV mükellefleri ve belirlenmiş alıcılar yapar. Tevkifat oranı 9/10 dur. Anılan ürünlerin teslimleri vergiden müstesna olmayıp, 3065 sayılı KDV Kanunu nun 17/4-g ve 28. maddeleri çerçevesinde genel oranda vergiye tâbidir. İthalatçıları tarafından tesliminde tevkifat uygulanmaz. Sonraki aşamaların teslimleri ise tevkifata tâbidir. Metal, plastik, lastik, kauçuk, kâğıt ve cam hurda ve atıklarının çeşitli işlemlerden geçirilip işlenmesi sonucunda elde edilen ve genellikle hurda ve atık niteliğini kaybederek metal, plastik, 11

14 lastik, kauçuk, kâğıt ve cam esaslı malzeme imalatında hammadde olarak kullanılan mamûl niteliğindeki kırık, çapak, toz, granül ve benzeri ürünlerin teslimi tevkifat uygulaması kapsamındadır. 5. Pamuk, Tiftik, Yün ve Yapağı ile Ham Post ve Deri Teslimleri Bu türden teslimlerde tevkifatı KDV mükellefleri ve belirlenmiş alıcılar yapar. Tevkifat oranı 9/10 dur. Mal ve hizmetlere uygulanacak KDV oranlarını belirleyen 2007/13033 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı eki (II) sayılı listenin (B) bölümünün 1 ve 2. sıraları kapsamına giren ürünlerin teslimi tevkifat uygulaması kapsamındadır. 6. Ağaç ve Orman Ürünleri Teslimi Bu türden teslimlerde tevkifatı KDV mükellefleri ve belirlenmiş alıcılar yapar. Tevkifat oranı 9/10 dur. Bunların ithalatçıları tarafından tesliminde tevkifat uygulanmaz. Ağaç işleme endüstrisinde kullanılan ve ilk madde-malzeme niteliğinde olan her türlü ağaç, tomruk, odun ile bunların önceden belirlenmiş ölçülerde biçilmesiyle elde edilen inşaatlık, doğramalık, marangozluk, mobilyalık ve benzeri kereste, mobilya ve kereste imalatı sonucu ortaya çıkan kırpıntı, çıta ve benzeri imalat artıkları ile odun artığı talaş teslimleri tevkifat uygulaması kapsamındadır. Tomruk, odun, kereste, kırpıntı, atık ve benzeri mahiyetinde olmayan; mobilya, kapı-pencere doğraması, döşeme malzemesi, sunta, levha, mdf, rabıta, lambri, süpürgelik ve benzeri ürünlerin tesliminde tevkifat uygulanmaz. E. KISMİ TEVKİFAT UYGULAMASINDA MÜŞTEREK HUSUSLAR 1. Tevkifat Uygulamasında Sınır Belirlenmiş alıcıların kısmi tevkifat uygulaması kapsamındaki teslim ve hizmetlerinde hesaplanan KDV, alıcıların durumuna bakılmaksızın, tevkifata tâbi tutulmaz. Profesyonel spor kulüpleri tarafından (şirketleşenler dâhil) belirlenmiş alıcı olsa bile tevkifat uygulanır sayılı KDV Kanunu nun 11/c ve Geçici 17. maddesi çerçevesinde, ihraç kayıtlı teslimler ile dâhilde işleme ve geçici kabul rejimi kapsamındaki teslimlerde tevkifat söz konusu değildir. Vergiden müstesna teslim ve hizmetlerde tevkifat uygulanmaz. Zira burada hesaplanan KDV yoktur. Her bir işlemin KDV dâhil bedeli 1.000,00 lirayı aşmadığı takdirde tevkifata tâbi tutulmaz. Tevkifattan kaçınmak için bedel parçalara ayrılamaz. Aynı işleme ait bedellerin toplamı dikkate alınarak işlem yapılır. 2. Belge Düzeni Düzenlenecek belgelerde; İşlem Bedeli, Hesaplanan KDV, Tevkifat Oranı, Alıcı Tarafından Tevkif Edilecek KDV Tutarı, Tevkifat Dâhil Toplam Tutar ve Tevkifattan Sonra Tahsil Edilmesi Gereken Toplam Bedel (Tevkifat Hariç Toplam Tutar) ayrıca gösterilir. Fatura veya makbuz, satıcı açısından işlem bedeli üzerinden hesaplanan KDV ye tevkifat uygulandığını tevsik eden belge mahiyetini taşır. Faturaya borçlanılan miktar olarak rakam ve yazı ile tevkifattan sonra kalan tutar yazılır. 12

15 Örnek: KDV hariç 3.000,00 lira tutarında %18 oranında KDV ye tâbi bir işlem 5/10 oranında KDV tevkifatına tâbidir. Makbuz aşağıdaki şekilde düzenlenir: İşlem Bedeli 3.000,00 Hesaplanan KDV 540,00 Tevkifat Oranı 5/10 Alıcı Tarafından Tevkif Edilecek KDV 270,00 Tevkifat Dâhil Toplam Tutar 3.540,00 Tevkifat Hariç Toplam Tutar 3.270,00 Yalnız Üçbinikiyüzyetmiş Türk Lirası dır. Tevkifata tâbi işlem ile tevkifata tâbi olmayan işlem için tek fatura veya makbuz düzenlenmesi mümkündür. 3. Beyannamenin Düzenlenmesi Tevkifata tâbi tutulan KDV, 2 numaralı KDV Beyannamesi ile beyan edilip ödenir. Genel Bilgiler kulakçığında Vergi Sorumlusuna Ait Sicil Bilgileri ni kapsayan satırlara sicil bilgileri girilir. Kesinti Yapılan Satıcılar kulakçığında ise, her bir kesinti yapılan mükellef itibariyle tevkifat uygulaması kapsamındaki işlemleri yapan (satıcı) mükellefle ilgili kimlik bilgileri, tevkifata tâbi işleme ait matrah ve tevkifat tutarına ilişkin kayıt yapılır. Vergi Bildirimi kulakçığının Tam Tevkifat Uygulanan İşlemlere Ait Bildirim tablosunda işlem bedeli üzerinden hesaplanan KDV nin tamamının alıcı tarafından tevkif edildiği işlemler beyan edilir. Tablonun İşlem Türü alanı, bu alana ilişkin işlem türü listesinden seçim yapılmak suretiyle doldurulur. Matrah alanına, işlemin KDV hariç bedeli, Oran alanına işlemin tâbi olduğu KDV oranı, Tevkifat Oranı alanına beyanı yapılan işlem için öngörülmüş alıcıların yapacağı tevkifat oranı yazılır. Alıcı tarafından tevkif edilen KDV tutarını gösteren Vergi alanı, e-beyanname programı tarafından hesaplanır. Kısmi Tevkifat Uygulanan İşlemlere Ait Bildirim tablosunda ise Maliye Bakanlığı tarafından kısmi tevkifat uygulaması kapsamına alınması uygun görülen ve işlem bedeli üzerinden hesaplanan KDV tutarının tamamı değil, alıcı tarafından tevkif edilen kısmı beyan edilir. Sorumlu sıfatıyla beyan edilip ödenmesi gereken vergilerin beyan edilmemesi veya eksik beyan edilmesi halinde cezai işlem uygulanır. Sorumlu sıfatıyla beyan edilmeyen tutarın 1 numaralı KDV beyannamesinde indirim konusu yapılmamış olması, bu şekilde işlem tesis edilmesine engel değildir. Sorumlu sıfatıyla beyan edilmeyen veya eksik beyan edilen KDV tutarının satıcı tarafından beyan edilmiş olması halinde sorumlu adına yapılacak tarhiyatta vergi aslı aranmaz. Sorumlu tarafından beyan edilip ödenmesi gerekirken satıcı tarafından beyan edilen KDV nin ödenmiş olması halinde, bu verginin normal vade tarihinden ödendiği tarihe kadar; söz konusu verginin ödenmemiş olması halinde ise normal vade tarihinden yapılacak tarhiyatın tahakkuk tarihine kadar gecikme faizi uygulanır. 4. Satıcıların Beyanı 1 numaralı KDV Beyannamesi nin iki ayrı bölümüne kayıt yapılır. Birinci kayıt, Matrah kulakçığında Kısmi Tevkifat Uygulanan İşlemler tablosuna; ikinci kayıt İstisnalar-Diğer İade Hakkı Doğuran İşlemler kulakçığında Diğer İade Hakkı Doğuran İşlemler tablosuna yapılır. 13

16 Kısmi Tevkifat Uygulanan İşlemler tablosunun İşlem Türü alanı, bu alana ilişkin işlem türü listesinden seçim yapılmak suretiyle doldurulur. Matrah alanına kısmi tevkifat uygulanan işleme ait bedel (KDV hariç) tam olarak yazılır. Oran alanına işlemin tâbi olduğu KDV oranı, Tevkifat Oranı alanına ise işlem için öngörülen tevkifat oranı yazılır. Vergi alanı, e- beyanname programı tarafından hesaplanır. İstisnalar-Diğer İade Hakkı Doğuran İşlemler kulakçığında Diğer İade Hakkı Doğuran İşlemler tablosunda İşlem Türü listesinden, yapılan işleme ait Kod seçilir. Teslim ve Hizmet Tutarı alanına, işleme ait bedelin (KDV hariç) tamamı yazılır. Bu alana yazılacak tutar, Kısmi Tevkifat Uygulanan İşlemler tablosunun Matrah alanına yazılan tutarla aynı olacaktır. İadeye Konu Olan KDV alanına, alıcı tarafından tevkifata tâbi tutularak sorumlu sıfatıyla beyan edilen tutar yazılır. İade almak istemeyen mükellefler bu tabloya kayıt yapmazlar. V. DÜZELTME İŞLEMLERİ A. MAL İADELERİ Mal iadelerinde düzeltme, işlem bedeli üzerinden hesaplanan verginin tevkifata tâbi tutulmayan kısmı üzerinden gerçekleştirilir. Defter kayıtlarında KDV nin sadece tevkifata tâbi tutulmayan kısmı için düzeltme işlemi yapılır. Tevkifata tâbi tutularak sorumlu sıfatıyla beyan edilmiş ve indirim konusu yapılmış olan tutar için düzeltme işlemi yapılmaz. Hizmetlerde düzeltme, ifa edilen hizmetin iadesi söz konusu olmayacağından, faturanın veya makbuzun hizmetin ifasından önce düzenlendiği durumlarda hizmetten tamamen vazgeçilmesi ya da hizmetin sözleşme şartlarına uygun olarak gerçekleştirilmemesi nedeniyle işlemin matrahında bir değişiklik meydana gelmesi halinde yapılabilir. B. MATRAHTA DEĞİŞİKLİK Fiyat farkı, kur farkı ve benzeri nedenlerle tevkifata tâbi işlemin bedelinde sonradan bir artış ortaya çıkması halinde, bu artışla ilgili olarak fatura düzenlenerek KDV hesaplanır ve hesaplanan KDV üzerinden (tevkifat alt sınırı dikkate alınmaksızın) tevkifat uygulanır. Bu şekilde işlem yapılabilmesi için fiyat farkı, kur farkı ve benzerinin ait olduğu asıl işleme ait KDV dâhil bedelin tevkifat alt sınırını geçmiş ve tevkifata tâbi tutulmuş olması gerekir. Alıcı lehine, ödemenin yapıldığı tarihte kur farkı oluşması halinde ise, kur farkı tutarı üzerinden alıcı tarafından satıcıya bir fatura düzenlenerek, teslim ve hizmetin yapıldığı tarihteki oran üzerinden KDV hesaplanması gerekir. Böylece, matrahta oluşan azalma tutarı, tevkifata tâbi tutulmayan KDV tutarıyla birlikte, satıcı tarafından alıcıya iade edilir. Ayrıca söz konusu KDV tutarı alıcı tarafından 1 numaralı KDV Beyannamesi ile beyan edilir. Malların kısmen iade edilmesi, hizmetin bir kısmının tamamlanmaması, malların ve hizmetin sözleşmede belirtilen evsafa uymaması ve benzeri nedenlerle tevkifata tâbi işlem bedelinde sonradan bir azalma meydana gelmişse, azalma miktarıyla ilgili olarak mal iadelerine ilişkin açıklamalara göre işlem yapılır. C. FAZLA VE YERSİZ TEVKİF EDİLEN VERGİLERİN İADESİ Alıcı veya satıcının beyanlarının düzeltilmesi suretiyle işlemin tevkifat uygulanmadan önceki hale getirilmesi gerekir. Fazla veya yersiz tevkif edilen vergi, öncelikle tevkifatı yapan 14

17 alıcı tarafından satıcıya iade edilir. Alıcının, fazla veya yersiz tevkif ettiği KDV tutarını satıcıya ödediğini gösterir belge ve satıcının düzeltmeyi yaptığını gösterir vergi dairesi yazısıyla birlikte başvurması halinde fazla veya yersiz tevkif edilen vergi, bu vergiyi vergi dairesine beyan ederek ödeyen alıcıya iade edilir. Tevkifata tâbi olmadığı halde tevkifat uygulanan ve satıcı tarafından verginin tamamının beyan edildiği durumlarda, satıcının düzeltmeyi yaptığını gösterir vergi dairesi yazısının ibrazı aranmaz. Tevkifata tâbi olan ve tevkifata tâbi tutulan, ancak satıcı tarafından verginin tamamının beyan edildiği durumlarda, satıcının düzeltmeyi yapmasından sonra, varsa önceki beyanı üzerine ödenen KDV nin, söz konusu işlemle sınırlı kısmı satıcıya iade edilir. Dolayısıyla bu durumda alıcıya iade söz konusu değildir. Yapılacak iadelerde teminat, YMM KDV İadesi Tasdik Raporu ve Vergi İnceleme Raporu aranmaz. Tevkifata tâbi tutulan KDV nin alıcı tarafından beyan edilmiş, ancak ödenmemiş olması halinde, sorumlu sıfatıyla beyan edilen bu vergi tahakkuktan terkin edilir. Genel bütçe kapsamındaki kamu idarelerinin muhasebe birimleri tarafından yapılan fazla veya yersiz tevkifatlar, satıcının beyanlarını düzelttiğini gösterir vergi dairesi yazısını ibraz etmesi üzerine ödemeyi yapan muhasebe birimleri tarafından düzeltilir ve gereken durumlarda iade edilir. VI. BİLDİRİM ZORUNLULUĞU VE MÜTESELSİL SORUMLULUK A. BİLDİRİM ZORUNLULUĞU Kısmi tevkifat uygulaması kapsamındaki işlemlerde satıcılar, tevkifat uygulanan satışları ile satış yaptıkları alıcılara ait bir listeyi, satışın yapıldığı döneme ait 1 numaralı KDV Beyannamesi ekinde elektronik ortamda vermek zorundadır. Buna göre, tevkifat uygulanan her satış faturası/serbest meslek makbuzu ve benzeri itibariyle; Belgenin tarih ve numarası, Tevkifat uygulanan işlemin cinsi, tutarı, İşlemin tâbi olduğu KDV oranı, toplam hesaplanan KDV tutarı, alıcı tarafından tevkif edilen KDV tutarı, Alıcının adı/soyadı-unvanı ve vergi kimlik numarası veya T.C. kimlik numarası, Ve benzeri bilgilerini içeren liste (Ek-1), satıcı mükellefler tarafından ilgili döneme ait beyanname ekinde verilir. Bu bildirim zorunluluğuna uymayan veya eksik ya da yanıltıcı bildirimde bulunanlar hakkında 213 sayılı VUK çerçevesinde işlem yapılır. B. MÜTESELSİL SORUMLULUK Tevkifata tâbi alımları dolayısıyla KDV tevkifatı uygulayanlar, tevkifat tutarını beyan edip ödemiş olmaları şartıyla, tevkif edilen vergiyle sınırlı olmak üzere bu işlemlerle ilgili olarak önceki aşamalarda ortaya çıkan verginin hazineye intikal etmemiş olması nedeniyle müteselsil sorumluluk kapsamında muhatap tutulmazlar. 15