Veri Toplama nın ABC si

Ebat: px
Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "Veri Toplama nın ABC si"

Transkript

1 Veri Tplama - Enstrümantasyn Teknik Nt TN-TR-401 Veri Tplama nın ABC si Anahtar Kelimeler: Veri Tplama Sistemi, Sensör, Algılayıcı, Analg Dijital Çevirici, SNR, Sinyal Gürültü Oranı, Çözünürlük, Eş Zamanlı Örnekleme, Elektrnik Gürültü, Analg Sinyal İşleme Keywrds /TAGS: Data Acquisitin, Data Lgger, Sensr, Analg Digital Cnvertr, SNR, Signal t Nise Ratin, Reslutin, Simultaneus Sampling, Electrnic Nise, Analg Signal Cnditining İçindekiler: - Giriş - Veri Tplamanın Geçmişi Knvansiynel Örnekleme - Mdern Veri Tplama Sistemleri Nasıl Çalışır / Akış Sırası Nasıldır? SENSÖR VERİ TOPLAMA SİSTEMİ VERİ TOPLAMA SİSTEMİNİN İÇİNDEKİ ADC KALİBRASYON VERİ TOPLAMA SİSTEMİNİN İÇİNDEKİ DİĞER BİLEŞENLER ANALOG SİNYAL İŞLEME DEVRELERİ ANALOG SİNYAL İŞLEME DEVRELERİ - Çözünürlük Herşey mi? Ya Gürültü? - S N R - Örnekleme Hızı - Veri Tplama Sistemi Nasıl Seçilir?

2 Giriş Veri Tplama söz dizisi, genel bir tanımlama lması nedeniyle sıklıkla kavram ve isim karmaşasına(ambiguity) yl açmaktadır. Örneğin burada bahsedilecek veri tplama, istatistiksel alanda kullanılan genelde anketler ya da saha çalışmalarıyla yürütülen ve veritabanlarında deplanan tplumsal, ssy-eknmik veri tplamadan çk farklıdır. O nedenle öncelikle bu yazıda anlatacağımız Veri Tplama nın hangi Veri Tplama lduğunu netleştirmek gerekir. İngilizce de genelde Data Acquistin ya da kısaca DAQ larak adlandırılan bu işlem, bazı fiziksel ya da kimyasal niceliklerin sensörler aracılığı ile elektriksel larak algılanıp, labildiğince ya da gerektiğince yüksek hassasiyette sayısal değerlere dönüştürülüp örneklenerek, kaydedilmesi işlemini tanımlar. Aktarım, bilgisayarların anlayabileceği, örneğin Excel ya da Matlab ile açılabilecek, işlenebilecek bir veri frmatında lur ve genelde snrasında basit ya da karmaşık analizler uygulanarak belli snuçlara varılması hedeflenir. FİZİKSEL NİCELİK Yük / Deplasman / Sıcaklık / Nem / İvme / Hız / Debi / Basınç / Mesafe / Diğer SENSÖRLER VERİ TOPLAMA CİHAZI BİLGİSAYAR / YAZILIM FİZİKSEL NİCELİK (Kuvvet, Pzisyn, İvme, Birim Defrmasyn, Sıcaklık, Basınç, Hız, Seviye, PH ) ELEKTRİKSEL OLARAK ALGILA (SENSÖRLER Vltaj/Akım/Kapasitans/Rezistans) SAYISAL BİR DEĞERE DÖNÜŞTÜR DİJİTAL ORTAMDA KAYDET Yukarıda bahsedilen 4 aşama içinde fiziksel nicelikten snra gelen 3 ana aşama, Veri Tplamanın lmazsa lmazlarıdır. Ancak bunun dışında, ayrıntılı larak grafikleme, göstergeler ile gösterme, gerçek zamanlı analizler, kablsuz larak ya da internet üzerinden veri transferi, kalibrasyn, raprlama günümüzde genelde işin içine girmekte lan diğer önemli aşamalardır. Hemen belirtilmelidir ki, bu teknik ntun amacı giriş seviyesinde ve rta seviyede bazı kavramları irdelemektir. O nedenle ntun devamında fazla derine girmeden ve bl bl örneklerden yararlanmaya çalışarak devam edilmiştir. Veri Tplamanın Geçmişi Knvansiynel Örnekleme Elektrnik ve bilgisayar bağlantılı, tmatik veri tplama sistemleri yaygınlaşmadan önce de testler yapılır, test snuçları kaydedilirdi. Peki, nasıl yapılırdı? Halen bazı labratuvarlarda kullanılmakta lan basit bir yöntemle! Test yürütücüsü (genelde test knusunda deneyimli bir akademisyen) testin tüm akışını takip edebileceği bir pzisyn alır. Yine test numunesine çeşitli sensörler bağlıdır ve bunların gözle belli bir hassasiyette kunabilen analg göstergeleri vardır. Test yürütücüsü her analg göstergeli sensörün başına bir araştırma görevlisi ya da test teknisyeni turtur. Testi başlatır ve krnmetresini açar. O test için belirlediği örnekleme sıklığı ne ise, örneğin her 10 saniye de bir yüksek sesle OKU! diye bağırır. Bu mdern veri tplama sistemlerindeki READ ya da SAMPLE kmutuna karşılık gelir. OKU kmutunu duyan tüm sensör kuyucuları, sensörlerin analg

3 göstergelerinden gözle kuyabildikleri en iyi hassasiyette anki değeri kur ve önündeki kâğıda nt eder. Test yürütücüsü test numunesinde kritik aşamalar fark ettiğinde ara OKU! kmutları verir ve herkes nt kağıdına ara bir kayıt daha alır. Böylelikle test byunca her sensör için kâğıtta alt alta yazılmış bir dizi, genelde yüzlerce sensör verisi lur. Deney snunda herkesin nt kâğıtları birleştirilir, bilgisayarda Excel e aktarılarak ya da kağıt üzerinde çeşitli analizler gerçekleştirilir. Mdern Veri Tplama Sistemleri Nasıl Çalışır / Akış Sırası Nasıldır? SENSÖR Veri tplama uygun sensör ile başlar. Ölçülmek istenen fiziksel büyüklüğü elektrnik sinyale dönüştüren bir sensöre ihtiyaç vardır. Örneğin yük hücreleri yük/kuvvet ölçerler. Üzerlerine mekanik lan uygulanan kuvvetle rantılı bir vltaj üretirler. Tabii bunun için bir de elektriksel larak beslenmeleri gerekmektedir. Hiç elektrikle beslenmeksizin elektriksel sinyal üretebilen pasif sensörler de mevcuttur. Sensörler çk basit şekilde bazı özel metal, alaşım ya da maddelerden üretilebildikleri gibi, bunların arka arkaya eklendiği karmaşık bir düzenekten de luşabilirler. Yine örnek vermek gerekirse, ısılçiftler (thermcuple) bir ucundan birbirine kaynaklı iki farklı metalin sıcaklık değişimi ile diğer uçlarında luşan ptansiyel farkına dayalı, milivltlar düzeyinde sinyaller üreten pasif sensörlerdir. Diğer yanda bazı ivmeölçerler, ya da sismmetreler bir sarkacın eylemsizliğine dayalı luşan manyetik alan değişimi ve bu alanın sürekli larak dengede tutulmasına dayalı karmaşık bir mekanik düzenekten luşurlar. Şekil 1-Isılçift (Thermcuple) Şekil 2 -Sismmetre Yapıları ne lursa lsun sensörler fiziksel bir nicelik değiştikçe bunun karşılığında elektriksel bir değeri değiştirmeye yönelik larak geliştirilirler. Bu değişen değerin ptansiyel farkı(vltaj) lduğunu düşünelim. Örnek larak 0-10V aralığında çalışan ve byu 20 cm lan bir deplasman ya da pzisyn sensörü, örneğin en kapalı

4 knumunda 0 cm ye karşılık 0 V üretirken, 10cm ye karşılık ise 5 V üretir. Tabii her sensör böyle dğru rantılı bir vltaj üretmese de çğunluğunda bu rantılılık durumu mevcuttur. 20 cm 20 cm 20 cm 0 Vlt 0 cm 10 Vlt 20 cm 5 Vlt 10 cm Örnek Deplasman Sensörü, Ölçüm ve Çıkış Vltajı Sensörler elektriksel bir parametreyi değiştirirler ki elektrnik sistemler bunu algılayabilsin. Bunları algılamaktan ya da ölçmekten srumlu elektrnik sistemlere de Veri Tplama Sistemi (Data Aqcuisitin System / Data Lgger) adı verilir. VERİ TOPLAMA SİSTEMİ Bu nktaya kadar gelinen nktada sensörün ürettiği bir elektriksel değişim var. Yani örneğin sensör yerleştirilmeden önce ölçülemeyen 10 kg lık yük değişiminin yerine artık örneğin 2 vltluk bir değişim var. Bu aşamadan snra gerekli lan bu analg vltajı ölçüp sayısal(dijital) bir değere çevirecek lan sistemdir. Analg ve sayısal sözcükleri de kafa karışıklığına çk açıktır. O nedenle hemen bir parantez açıp üstünde durmak yararlı lacaktır. Aşağıdaki referansı verilen dkümandan bu knuda hazırlanan daha detaylı bir anlatıma ulaşılabilir. ANALOG / DİJİTAL (SAYISAL) (Bu ifade Analg Dijital Yazısına linklenecek)

5 VERİ TOPLAMA SİSTEMİNİN İÇİNDEKİ ADC Az önceki örnekte 10kg lık yük değişimi karşılığında sensör, 2 Vltluk bir gerilim değişimi üretiyrdu. 2 vltluk vltajın ölçülerek sayısal bir değere dönüştürülmesi gerekmektedir. Hem de en kısa yldan. Gürültüden en az etkilenerek. Sensörden gelen analg sinyal mümkün lan en kısa kablalama ile veri tplama sistemine aktarılmalıdır. Veri tplama sisteminde analg sinyali sayısala çevirecek elektrnik entegreler bulunur. Bu entegrelere Analğu Dijitale Çevirici (ADC-Analg t Digital Cnvertr) adı verilir. Analg Dijital Çeviriciler bir veri tplama sistemini diğerinden farklılaştıran parçadır. Bir bakıma sistemin en önemli kısmıdır. Analg Dijital Çeviricilere kısaca ADC denir. ADC lerin ölçüm ve çalışma mantıkları çk çeşitlidir. Bunların ayrıntılarına girilmeyecektir, ancak snuçta, hızlı lanları vardır, yavaş lanları vardır; yüksek çözünürlüklü lanları vardır, düşük çözünürlüklü lanları vardır, çk kanallıları (paralel larak farklı sensörlerden gelen analg sinyalleri dijitale çevirebilen) vardır, tek kanallıları vardır, eş zamanlı örnekleme yapabilenleri vardır, yapamayanları vardır. Uygulamaya ve amaca göre dğru ADC seçilir, kullanılır. Veri tplama sisteminin çğu teknik özelliği de buna göre şekillenmiş lur. ADC ye giren 2 vltluk analg vltaj karşılığında ADC sayısal bir değer üretir. Örneğin ADC nin çözünürlüğü 12 bit ise, bu, ölçtüğü analg vltajı 2 12 farklı adımda sayısal değere dönüştürebileceği anlamına gelir. ADC nin ölçebileceği vltaj aralığı da 0-10 V ise, ADC sıfır vlta karşılık 0, 10 vlta karşılık ise =4095 değerini üretir. Yani ADC tplam 4096 adımda ölçüm yapabilmektedir ve 0-10 vlt aralığını bu kadar parçaya bölerek ölçer. O zaman 10 kg snucu sensörün luşturduğu 2V u da dğru rantı ile 2/10 *4096= larak sayısala dönüştürür. Ancak adım sayıları tplam 4096 adet lduğu için ve snlu sayıda ölçüm adımına sahip lduğu için bize bu değer ya 819 ya da 820 larak ulaşacaktır. Artık 10 kg lık yükümüze karşılık elimizde 819 gibi sayısal bir değer vardır.

6 KALİBRASYON Yeri gelmişken bu bölümde kalibrasyn knusundan bahsedilmiştir. Yukarıdaki örnekten devam edilirse bu aşamaya kadar ulaşılmış bir 819 değeri var. Ancak kullanıcının ihtiyacı lan önce bunun kaç vlta karşılık geldiği ve daha da önemlisi kaç kg a karşılık geldiği. Yani testi yapan kişi için snuç larak 819 un bir anlamı yk, 10 kg ın anlamı var. İşte bu ölçüm snucundaki anlamı lmayan ara sayısal değerin ölçülmek istenilen fiziksek niceliğe dönüştürülme işlemine kalibrasyn adı verilmektedir. 819 sayısal değerinin 2 vlta geri dönüştürme işlemini basit bir matematiksel frmülasyn ile genelde veri tplama sistemi kullanıcıya hiç sezdirmeden halleder. Ancak asıl önemli lan bundan snraki kısımdır, yani elektriksel (sözgelimi 2 vltluk) değişimin aslında gerçek ölçülmek istenen fiziksel nicelikte neye karşılık geldiğinin hesaplanması. Kalibrasynun bir sensörden kaynaklanan bölümü vardır, bir de veri tplama sisteminden. Ancak, bunların tamamını harmanlayıp fiziksel niceliğe dönüştürme işlemini genelde yazılımlar snuçlandırır. Genelde her sensörle birlikte gelen bir kalibrasyn sertifikası vardır. Bu sertifika fabrikadaki üretim snunda hazırlanır. Sensör üreticisi sensörünün ne kadar bir fiziksel değişime karşılık ne kadar bir elektriksel değişim ürettiğini belirtmek zrundadır. Örneğin bir ivme sensörü üreticisi sensörünün 2000 milivlt / g(yerçekimi ivmesi 9.81 m/sn2) özelliğe sahip lduğunu belirtir. Bu demektir ki ivme sensörü her bir yerçekimi ivmesi için 2 vlt üretecektir. Üretici bununla da yetinmez. Sensörler içlerinde kullanılan malzemeler ve üretim süreçlerine bağlı larak birbiriyle eş üretilmeye çalışılsa dahi birbiriyle tam larak eş lmazlar. Örneğin eş lduğu düşünülen sensörlerden biri 2002 milivlt / g üretirken diğeri 1997 milivlt/g üretebilir. Sensör üreticisi bunun fabrika çıkışında geliştirdiği kalibrasyn düzeneğinde ölçerek kalibrasyn sertifikasına yazar. Sensör kalibrasyn sertifikası elimizde lduğunda artık sensör kısmı tam larak nettir. Ancak sadece sensörün kalibrasyn sertifikası yeterli lmaz. Veri Tplama Sistemi için de benzer bir durum söz knusudur. Veri tplama sisteminde de her kanalın ölçüm değerleri küçük bir miktar da lsa birbirinden fark edebilir. Örneğin veri tplama sisteminin giriş kanalları sensörden gelen vltaj üzerinde bir yükseltme çarpanı uyguluyr ve bu çarpanın 128 kat lması gerekiyr ise, A kanalı 128 yerin kat bir yükseltme yaparken B kanalı kat bir yükseltme yapıyr labilir. Veri Tplama Sistemi Üreticileri de bu ve buna benzer ölçüm parametrelerini ölçerek gerekli düzeltmelerin yapılabilmesi amacıyla kalibrasyn sertifikalarına ya da yazılımlarına dahil etmek zrundadırlar. Artık hem sensörün hem de veri tplama sisteminin ne kadar hata yaptığı, başka deyişle tam larak ne ölçtüğü bilinmektedir. 2 kalibrasyn sertifikası yan yana knarak tlerans sınırları içinde hatasız bir ölçüm snucuna ulaşmak mümkündür. Bu işleme kalibrasyn denilmektedir. Bu işlemin kullanıcı için ne kadar zahmetsiz lacağı yazılımın becerileri ile dğru rantılıdır. İyi veri tplama yazılımları kalibrasyn aşamasında sihirbazlar kullanarak ve kullanıcıyı mümkün lduğunca yönlendirerek en basit kalibrasyn sürecini kullanıcıya sunarlar. VERİ TOPLAMA SİSTEMİNİN İÇİNDEKİ DİĞER BİLEŞENLER Analg Dijital Dönüştürücüler, bir veri tplama sistemini tanımlayan en önemli bileşen lmakla birlikte tek başına yeterli değildirler. Örneğin sistemde mutlaka bir mikrişlemci bulunur ve bu mikrişlemci başta ADC lmak üzere Veri Tplama Sistemi nin içindeki tüm bileşenler çalışmasını kumanda eder. Veri Tplama Sistemi mutlaka analgdan dijitale çevirdiği verileri bilgisayara aktarabilmelidir. Bu nedenle ethernet, USB ya da seri prt gibi bir iletişim ylundan veri transferi yapabilmelidir. Ana bilgisayar ile yapılacak veri aktarımından da mikrişlemci srumludur. Tamamen kendi başına çalışabilen kendi üzerine veri deplayabilen Veri Tplayıcılar (Data Lgger) da mevcuttur. Ancak bunlar da eninde snunda kendi sabit disklerinde depladıkları bilgileri aktarmak için ya bir iletişim ylu kullanırlar ya da USB flash bellek SD kart gibi deplama üniteleri vasıtası ile bu aktarım gerçekleştirilir. Veri tplama sistemlerinde kullanım ve üretim amaçlarına göre GPS, LCD/LED gösterge, dijital giriş çıkışlar gibi farklı farklı çevre birimleri de bulunur. Tüm bunların kntrlünden srumlu lan bileşen, veri tplama sistemi içindeki mikrişlemcidir.

7 Ayrıca veri tplama sistemlerinin çk önemli bileşenlerinden biri de Analg Sinyal İşleme devreleridir. ANALOG SİNYAL İŞLEME DEVRELERİ Analg sinyal işleme devreleri veri tplama sisteminin ADC si ile sensör arasındaki uyumu sağlamak ve gelen analg sinyali en uygun şekilde filtreleyerek en gürültüsüz şekli ile veri tplama sistemine aktarmaktan srumludur. Bu knudaki en önemli örneklerden bir tanesi yine strain gauge tabanlı bir yük hücresidir. Yük hücreleri çıkış sinyali üretebilmek için bir uyarı gerilimine ihtiyaç duyarlar. Bu uyarı gerilimleri genelde V arasında labilir. Bu sensör yükü vltaja çevirir, ancak örneğin 2mV/V gibi bir çevirme ranına sahiptir. Bu şu anlama gelmektedir. Yük hücresine uygulanan uyarı vltajı başına yük hücresi en çk 2 mv çıkış üretebilmektedir. Bu yük hücresi 5 V ile uyarılırsa, 5V x 2mV/V = en yüksek yükte dahi (örneğin yük hücresinin tplam kapasitesi 100 tn ise 100 tnda) en çk 10 mv luk bir gerilim elde edilir. Ancak bu gerilim 0-10V arası çalışan bir ADC için çk küçük bir değerdir. O nedenle ADC nin 0-10 V arasındaki çözünürlüğük kullanılamamış ve çk kaba ölçümler yapılmış lur. Bunun için araya yükseltici devreler eklenir. Yükseltici devreler Analg Sinyal İşleme devrelerinin içinde lurlar. Örneğin 1000 kat yükselten bir devre lduğunu düşünelim. O zaman ADC ye gelen 10 mv önce 1000 ile çarpılır ve mv yani 10 V larak veri tplama sistemine ulaşır. Bu aşamadan snra ADC nin tüm ölçüm çözünürlüğünde örnekleyebileceği bir değere ulaşılmış lur. Analg sinyal işleme devreleri bununla da kalmaz, sinyali gürültüden arındırır, filtreler, gerekirse fset vltajları ekleyerek seviyesini kaydırır, sensörün dğru bir şekilde beslenebilmesi için gerekli hassas vltaj ve akımı üretir, gerektiğinde AC sinyal ile DC sinyali birbirinden ayırır. Kısacası sensörü harekete geçirir ve ndan gelen analg sinyali Veri Tplama Sistemi için hazır hale getirir. İşte tüm bu nedenlerle bir veri tplama sisteminde sensör ile uyumlu Analg Sinyal İşleme devrelerinin ya da mdüllerinin lup lmadığını kntrl etmek çk önemlidir. Bu devreler farklı sensör grupları için farklı şekillerde labilir. Birden fazla gruba hitap eden daha genel amaçlı tasarımlar da vardır. Kimi Veri Tplama Sistemleri nde bunlar cihazın içine entegredirler. Bu şekilde maliyetleri daha düşüktür. Kimilerinde ise tamamen dışarıdan eklenirler ancak bu durum maliyeti yükseltebilir. Neden Analg Sinyal İşleme devrelerinin bulunup bulunmadığının bir başka deyişle sensör ile Veri Tplama Sistemi arasında bir uyum lup lmadığının baştan saptanması çk önemlidir? Çünkü bu mdüller snradan ekleneme çalışıldığında maliyetleri çk arttırabilir. Örneğin 1000 TL lik bir veri tplama sistemi ile 3000 TL lik başka bir veri tplama sistemini ele alalım TL lik sistem başta çk uygun maliyetli gelebilir, ancak sensör için gerekli analg sinyal işleme devrelerinin mevcut lmadığı anlaşıldığında snradan örneğin 8 kanal için kanal başına eklenmesi gereken 500 TL lik mdüller eklendiğinde 1000 TL lik sitemin değeri bir anda 5000 TL ye çıkarak 3000 TL lik sistemi geride bırakabilir. Örneğin çğunlukla çk uygun maliyetli gibi görünen veri tplama kartlarında genelde standart vltaj ve akım ölçümlerinin dışındaki analg sinyal işleme devreleri mevcut değildir.

8 Veri Tplama Örnek Akış Şeması Electrnic Nise: The Dark Side f Electrnics?

9 Çözünürlük Herşey mi? Ya Gürültü? - S N R Bir veri tplama işleminde hassasiyet genelde Analg Dijital Çevirici nin çözünürlüğü ile dğru rantılı gibi görünür. Aslında aralarında kuvvetli bir ilişki lduğu da dğrudur. Ancak hassasiyet anlamında yüksek çözünürlük her şey demek değildir. Sensörden gelen sinyaller eğer çk temiz lsaydı, üzerlerinde hiç gürültü lmasaydı, tek belirleyici nu dijitale çeviren ADC nin çözünürlüğü labilirdi. Ancak gerçek hayatta durum hiç de böyle değildir. Her analg sinyalin üzerinde, ama az, ama çk mutlaka bir gürültü mevcuttur. Bu gürültünün bir kısmı sensörün iç yapısından kaynaklanırken bir kısmı kabllardan taşınma sırasında rtamda buluna elektr-manyetik dalgalar tarafından eklenmektedir. Analg sinyal ne kadar krunmaya çalışılırsa çalışılsın, ne kadar dğru yöntemler uygulanırsa uygulansın, tpraklamalar dğru yapılmış, kabllar dğru ve ekranlı kullanılmış lursa lsun, mutlaka kaçınılamayacak byutta bir gürültü analg sinyalin üzerinde mevcut lacaktır. Örneğin gerçekten 22 bit çözünürlükte çalışan bir veri tplama sistemine sinyalin gürültüsüne ranı en fazla 16 bit lan bir sensör bağlanmış lsun. Veri tplama sistemi 22 bitte örnekler üretecektir ancak bunun 16 bitten daha snrası sadece sensörde gelen gürültünün ölçülmesi dlayısıyla bşa giden bir kısım lacaktır. Sistemlerde elde edilecek anlamlı sinyaller, kaçınılamayan gürültüye ranlanır ve bu değere SNR yani signal t nise rati yani sinyalin gürültüye ranı adı verilir. Bu değer genelde desibel larak ifade edilebilir ve ne kadar yüksekse sinyal kadar daha anlamlıdır, temizdir. Hem veri tplama sistemlerinde hem de sensörlerde SNR dan bahsedilebilir. Dğal larak bu değer ne kadar artar sistem kadar hassasiyet kazanırsa maliyeti de artar. O nedenle dğru ölçüm için dğru çözünürlük, dğru SNR, sensör ve veri tplama sistemi arasında bu parametrelerdeki uyum çk önemlidir. Etkili çözünürlük (effective reslutin) da başka önemli bir parametredir. Veri tplama sistemi genel larak 24 bir larak tanımlasa dahi muhtemelen gerçekte hiçbir zaman tam larak 24 bitte çalışamaz. İçinde kullanılan ADC 24 bit labilir ancak bu ölçüm kalitesinin 24 bite çıkacağı anlamına gelmez. O nedenle veri tplama sistemleri sn haline geldikten snra etkili çözünürlükleri ölçülür ve teknik özelliklerinde belirtilir. Seçimde rl ynayan çözünürlükten çk etkili çözünürlüktür. Gürültü (Nise) kimi zaman Dark Side f Electrnics (Elektrniğin Karanlık Yüzü) larak da adlandırılmıştır. Her ne tanımlı bileşenleri lsa da terik larak yapılan tasarım ve çözümler her zaman pratiğe yansımamaktadır. Gürültünün dğru bir şekilde anlaşılması ve ele alınması için gerek veri tplama sistemi gerekse sensör üreticileri büyük bir bilgi birikiminden ve deneyimlerden yararlanırlar. Bu nedenle bir mikrişlemci ile bir analg dijital çeviricinin bir araya getirilmesi Veri Tplama Sistemi luşacağı anlamına gelmez. Çk byutlu bir sistem tasarımı şarttır.

10 Örnekleme Hızı Dğru veri tplama sistemini seçmek için karar verilmesi gereken en önemli parametrelerden bir de örnekleme hızıdır. Testin türüne göre örnekleme hızı saate 1 veri gibi çk yavaş hızlara da düşebilir, saniyede birkaç veri gibi rtalama hızlarda kalabilir, saniyede binlerce ya da milynlarca verilere kadar yükselebilir. Yavaş değişen parametrelerde, örneğin çevresel ya da iklimsel veriler tplanırken, saatte ya da günde bir veri yeterli labilir. Yüklemelerin yavaş yapıldığı genelde quasi-statik tabir edilen yaygın inşaat mühendisliği testlerinde saniyede1-2 veri genelde yeterli lur. Daha hızlı, deprem mühendisliği dinamik testlerinde 1000 örnek/saniyeye kadar hızlar kullanılır, patlama ya da balistik testlerde ise patlama basıncını yakalayabilmek için saniyede milynlarca örneğe ihtiyaç duyulabilir. Veri tplama ya da örnekleme hızından bahsedilirken 2 farklı birim kullanılabilir. Birincisi örnek/saniye birimidir. İkincisi ise Hz(Hertz) dir. Hz bir frekans birimidir ve bir layın saniyede kaç kez gerçekleştiğini gösterir. 250 örnek/saniye, 250 Hz ile aynı anlama gelir. İkisi de saniyede 250 veri tplandığını anlatır. Örneğin 1,5 MHz ise saniyede veri tplanabileceği anlamına gelir. Veri tplama hızı testi yapacak araştırmacının mutlaka üzerinde dikkatlice düşünmesini gerektiren bir knudur. Bu knuda sıklıkla kafa karıştıran 2 lgu vardır. Birincisi, bu bahsedilen hız, kanal başına lan hız mıdır, yksa çk kanallı, örneğin 16 kanallı bir sistemde sistemin tplam hızı mıdır? İkincisi ise çk kanallı bir sistemde yüksek hızda tplanan veriler eş zamanlı mıdır? Aslında bu srular bir miktar birbiri ile bağlantılıdır. Çk kanallı veri tplama sistemlerinin tasarımında genelde 2 farklı yaklaşım vardır. Birincisinde tek bir ADC(Analg Dijital Çevirici) kullanılır. Kanallar sırasıyla bu ADC nin girişlerine kısa devre yapılarak kuma yapılır. Bu yönteme genelde tarama(scanning) adı verilir. Diğer yaklaşımda ise her kanal için ayrı bir ADC kullanılır. Bu yaklaşımda senkrnizasyn da gerçekleştirilirse eş zamanlı kuma alınabilir. Yani tüm kanallar zaman içinde tam larak aynı anda örneklenebilir. Örneğin mdal analiz çalışmalarında, bu çk önemli bir durumdur. Tekrar başta anlatılan kafa karışıtıran lgulara dönmek gerekirse, 32 kanallı bir veri tplama kartının hızı örneği teknik açıklamalarında 250 khz larak bahsediliyr lsun. Diğer bir veri tplama cihazında ise eş zamanlı kanal başına 16 khz örnek tplanabiliyr lsun. İlk bakışta ilk veri tplama kartı daha hızlı görünebilir. Ancak ilk kart eğer sistemin tplam hızı 250 khz ise, 32 kanaldan birden örnek tplandığında, kanal başına örnekleme hızı, 250/32=7.8 khz e düşecektir. Bu durum gerçekleştiğinde 2. Cihaz daha hızlı ve yüksek perfrmanslı çalışacaktır. Tüm bunlara dikkat ederek seçim yapmak önemlidir, çünkü örnekleme hızı ve eş zamanlılık hem alınacak cihazın maliyeti üzerinde çk etkilidir, hem de veri tplama hızı ne kadar yavaşlarsa çözünürlüğün ve hassasiyetin kadar yükseltilmesi mümkün labilir. Veri Tplama Sistemi Nasıl Seçilir? O zaman bir araştırmacı veri tplama sistemi seçerken şu sruları mutlaka srmalıdır: 1- VTS benim sensörüm ile uyumlu mu? 2- Dğru analg sinyal işleme devreleri mevcut mu? 3- Analg sinyal işleme kısmı veri tplama sistemi içinde mi, yksa ayrıca almam gerekiyr mu? 4- VTS benim sensörümü besleyip ndan çıkan sinyali ölçecek aralıkta çalışabiliyr mu? 5- Çözünürlüğü yeterli mi? Yksa aşırı mı fazla, nedenle mi fiyatı yüksek? 6- Veri tplama hızı benim testim için yeterli mi, yksa çk mu fazla,?

11 7- Veri tplama sistemimin hızı sensörümün tepki süresi ile uyumlu mu? 8- Uyumsuzluk varsa yeni bir VTS mi seçmek gerek, yksa yeni bir sensör mü? 9- Eş zamanlı örneklemeye ihtiyacım var mı? VTS seçerken bu sruların srulması gerektiğini söyledik ancak dikkat edilirse çğunda sensöre bağlı bir durum var. O zaman önce sensörü mü seçilmelidir? Bu srunun yanıtı kadar basit değil. Amaç, test ve ölçüm sistemimizin tamamını dğru tasarlamak. Ama bu her zaman dğru sensör seçimi ile de başlamayabilir. Aslında bu bir iterasyn sürecidir. Araştırmacı öncelikle dğru ve yeterli veri tplamayı hedeflemelidir. Snra, buna için en uygun maliyetli çözümü yakalamaya çalışır. Ancak, çözüm tek başına ne Veri Tplam Sistemi nden ne de sensörden ibarettir. Çünkü maliyet genelde ikisinin tplamıdır. Elindeki mevcut sensörleri de kullanmayı tercih edebilir. Ancak sensör teknljisinin çk hızlı ilerlediği unutulmamalıdır. Bazen mevcut sensörleri kullanmaya çalışmak yeni bir sensör VTS uyumu yakalamaktan daha maliyetli labilir. Araştırmacı kafasındaki iterasyn sürecini, düşündüğü çözümleri mutlaka tedarikçilerine aktarabilmeli, mümkünse yüzyüze değerlendirmeler yapabilmelidir. Tedarikçilerden aldığı teknik bilgileri, yeni önerileri ve maliyetleri harmanlayarak 1-2 iterasyn süreci snucunda dğruya en yakın çözüme ulaşılır. Örneğin Teknik Destek Grubu ve TESTART ın yaptığı çalışmalarda bu süre 1-2 saat ile 1 hafta arasında değişebilmektedir.

ADC Devrelerinde Pratik Düşünceler

ADC Devrelerinde Pratik Düşünceler ADC Devrelerinde Pratik Düşünceler ADC nin belki de en önemli örneği çözünürlüğüdür. Çözünürlük dönüştürücü tarafından elde edilen ikili bitlerin sayısıdır. Çünkü ADC devreleri birçok kesikli adımdan birinin

Detaylı

BİLGİSAYAR DESTEKLİ TASARIM FİNAL PROJE ÖDEVİ

BİLGİSAYAR DESTEKLİ TASARIM FİNAL PROJE ÖDEVİ BİLGİSAYA DESTEKLİ TASAIM FİNAL POJE ÖDEVİ Teslim Tarihi 22 Ocak 2014 (Saat 17:00) Ödev rapru elden teslim edilecektir. İlgili MATLAB dsyaları ise sduehmcad@gmail.cm adresine gönderilecektir. Elden teslimler

Detaylı

Sığa ve Dielektrik. Bölüm 25

Sığa ve Dielektrik. Bölüm 25 Bölüm 25 Sığa ve Dielektrik Sığa nın Tanımı Sığa nın Hesaplanması Kndansatörlerin Bağlanması Yüklü Kndansatörlerde Deplanan Enerji Dielektrikli Kndansatörler Öğr. Gör. Dr. Mehmet Tarakçı http://kisi.deu.edu.tr/mehmet.tarakci/

Detaylı

TESTBOX Serisi Cihazlar ile Tarihi Bir Yapıda Kablosuz Yapısal Sağlık Takibi

TESTBOX Serisi Cihazlar ile Tarihi Bir Yapıda Kablosuz Yapısal Sağlık Takibi TESTBOX Yapısal Sağlık Takibi (SHM) Uygulamaları Uygulama Notu AN-TR-401 TESTBOX Serisi Cihazlar ile Tarihi Bir Yapıda Kablosuz Yapısal Sağlık Takibi Anahtar Kelimeler: Yapısal Sağlık Takibi, Operasyonel

Detaylı

Çizelge 1. Yeraltısuyu beslenim sıcaklığı ve yükseltisi tahmininde kullanılan yöntemlerin karşılaştırılması

Çizelge 1. Yeraltısuyu beslenim sıcaklığı ve yükseltisi tahmininde kullanılan yöntemlerin karşılaştırılması YERALTISUYU BESLENİM SICAKLIK VE YÜKSELTİSİNİN BELİRLENMESİ Yeraltısuyu sistemlerinde beslenim kşulları, arazi gözlemleri ile tpgrafik, jeljik, hidrjeljik, meterljik bilgilerin birleştirilmesi ile belirlenebilir.

Detaylı

SÜLEYMAN DEMİ REL ÜNİ VERSİ TESİ MÜHENDİ SLİ K-Mİ MARLIK FAKÜLTESİ MAKİ NA MÜHENDİ SLİĞİ BÖLÜMÜ MEKANİK LABORATUARI DENEY RAPORU

SÜLEYMAN DEMİ REL ÜNİ VERSİ TESİ MÜHENDİ SLİ K-Mİ MARLIK FAKÜLTESİ MAKİ NA MÜHENDİ SLİĞİ BÖLÜMÜ MEKANİK LABORATUARI DENEY RAPORU SÜLEYMAN DEMİ REL ÜNİ VERSİ TESİ MÜHENDİ SLİ K-Mİ MARLIK FAKÜLTESİ MAKİ NA MÜHENDİ SLİĞİ BÖLÜMÜ MEKANİK LABORATUARI DENEY RAPORU DENEY ADI DENEYSEL GERİLME ANALİZİ - EĞME DENEYİ DERSİN ÖĞRETİM ÜYESİ DOÇ.DR.

Detaylı

Ygs-Lys. 2010 dan itibaren üniversitelere öğrenci seçimi iki aşamalı sınav uygulanarak yapılacaktır.

Ygs-Lys. 2010 dan itibaren üniversitelere öğrenci seçimi iki aşamalı sınav uygulanarak yapılacaktır. Ygs-Lys 2010 dan itibaren üniversitelere öğrenci seçimi iki aşamalı sınav uygulanarak yapılacaktır. 1.Aşama : Yükseköğretime Geçiş Sınavı () 2.Aşama : Lisans Yerleştirme Sınavı (LYS) larak adlandırılmıştır.

Detaylı

MİKROİŞLEMCİ İLE A/D DÖNÜŞÜMÜ

MİKROİŞLEMCİ İLE A/D DÖNÜŞÜMÜ KARADENİZ TEKNİK ÜNİVERSİTESİ BİLGİSAYAR MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ BİLGİSAYAR ORGANİZASYONU LABORATUVARI MİKROİŞLEMCİ İLE A/D DÖNÜŞÜMÜ 1. GİRİŞ Analog işaretleri sayısal işaretlere dönüştüren elektronik devrelere

Detaylı

KONU: KURUMSAL YÖNETİM İLKELER (KURUMSAL YÖNETİM TEBLİĞİ SERİ II NO:17.1)

KONU: KURUMSAL YÖNETİM İLKELER (KURUMSAL YÖNETİM TEBLİĞİ SERİ II NO:17.1) KONU: KURUMSAL YÖNETİM İLKELER (KURUMSAL YÖNETİM TEBLİĞİ SERİ II NO:17.1) Sermaye Piyasası Kurulu tarafından 30.12.2011 tarih Seri IV, N: 56 Kurumsal Yönetim İlkelerinin Belirlenmesine ve Uygulanmasına

Detaylı

6. DİJİTAL / ANALOG VE ANALOG /DİJİTAL ÇEVİRİCİLER 1

6. DİJİTAL / ANALOG VE ANALOG /DİJİTAL ÇEVİRİCİLER 1 6. DİJİTAL / ANALOG VE ANALOG /DİJİTAL ÇEVİRİCİLER 1 Günümüzde kullanılan elektronik kontrol üniteleri analog ve dijital elektronik düzenlerinin birleşimi ile gerçekleşir. Gerilim, akım, direnç, frekans,

Detaylı

Değerlendirme erlendirme Süreci: S

Değerlendirme erlendirme Süreci: S Değerlendirme erlendirme Süreci: S Değerlendirici erlendirici Bilgileri MÜDEK Prgram Değerlendiricileri erlendiricileri Eğitim E Sunum İçeriği Değerlendiricilerin Yükümlülükleri Değerlendirme Süreci Evreleri

Detaylı

Fatih Üniversitesi Elektrik ve Elektronik Mühendisliği Bölümü EEM 316 Haberleşme I DENEY 6 FM DEMODÜLATÖRÜ

Fatih Üniversitesi Elektrik ve Elektronik Mühendisliği Bölümü EEM 316 Haberleşme I DENEY 6 FM DEMODÜLATÖRÜ Fatih Üniversitesi Elektrik ve Elektrnik Mühendisliği Bölümü EEM 36 Haberleşme I DENEY 6 FM DEMODÜATÖRÜ 6. AMAÇAR. Faz kilitli çevrimin (P) prensibinin çalışılması. P M565 in karakteristiğinin anlaşılması

Detaylı

BESMAK MARKA BCO 113 SERİSİ TAM OTOMATİK BİLGİSAYAR KONTROLLÜ HİDROLİK BETON TEST PRESİ VE EĞİLME TEST SİSTEMİ

BESMAK MARKA BCO 113 SERİSİ TAM OTOMATİK BİLGİSAYAR KONTROLLÜ HİDROLİK BETON TEST PRESİ VE EĞİLME TEST SİSTEMİ BESMAK MARKA BCO 113 SERİSİ TAM OTOMATİK BİLGİSAYAR KONTROLLÜ HİDROLİK BETON TEST PRESİ VE EĞİLME TEST SİSTEMİ Resim 1- Beton Basınç Dayanımı Test Presi Resim 2 - Eğilme Test Sistemi BETON TEST PRESİ GENEL

Detaylı

BLM 426 YAZILIM MÜHENDİSLİĞİ BAHAR Yrd. Doç. Dr. Nesrin AYDIN ATASOY

BLM 426 YAZILIM MÜHENDİSLİĞİ BAHAR Yrd. Doç. Dr. Nesrin AYDIN ATASOY BLM 426 YAZILIM MÜHENDİSLİĞİ BAHAR 2016 Yrd. Dç. Dr. Nesrin AYDIN ATASOY 3. HAFTA: PLANLAMA Yazılım geliştirme sürecinin ilk aşaması, planlama aşamasıdır. Başarılı bir prje geliştirebilmek için prjenin

Detaylı

DESTEK DOKÜMANI. 1 Ocak 2010 tarihinden itibaran banka hesap numarası yerine IBAN numarası kullanılacaktır.

DESTEK DOKÜMANI. 1 Ocak 2010 tarihinden itibaran banka hesap numarası yerine IBAN numarası kullanılacaktır. Ürün : GO Brdr-Tiger2Brdr-IK Bölüm : Brdr * Dkümanda GBrdr, Tiger2Brdr ve Đk kısaca Lg Đk ürünleri larak ifade edilmektedir. 1 Ocak 2010 tarihinden itibaran banka hesap numarası yerine IBAN numarası kullanılacaktır.

Detaylı

ANOLOG-DİJİTAL DÖNÜŞTÜRÜCÜLER

ANOLOG-DİJİTAL DÖNÜŞTÜRÜCÜLER ADC ve DAC 1 BM-201 2 ANOLOG-DİJİTAL DÖNÜŞTÜRÜCÜLER Maksimum ve minimum sınırları arasında farklı değerler alarak değişken elektriksel büyüklüklere analog bilgi ya da analog değer denir. Akım ve gerilim

Detaylı

DC/DC gerilim çeviriciler güç kaynakları başta olmak üzere çok yoğun bir şekilde kullanılan devrelerdir.

DC/DC gerilim çeviriciler güç kaynakları başta olmak üzere çok yoğun bir şekilde kullanılan devrelerdir. DC/DC gerilim çeviriciler güç kaynakları başta lmak üzere çk yğun bir şekilde kullanılan devrelerdir. 1. Düşüren DC/DC Gerilim Çevirici (Buck (Step Dwn) DC/DC Cnverter). Yükselten DC/DC Gerilim Çevirici

Detaylı

T.C. ULUDAĞ ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK MİMARLIK FAKÜLTESİ ELEKTRONİK MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ ELN3304 ELEKTRONİK DEVRELER LABORATUVARI II

T.C. ULUDAĞ ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK MİMARLIK FAKÜLTESİ ELEKTRONİK MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ ELN3304 ELEKTRONİK DEVRELER LABORATUVARI II T.C. LDAĞ ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK MİMARLIK FAKÜLTESİ ELEKTRONİK MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ ELN3304 ELEKTRONİK DEVRELER LABORATVARI II DENEY 5: KOMPARATÖRLER DENEY GRB :... DENEYİ YAPANLAR :......... RAPOR HAZIRLAYAN

Detaylı

FOTOELEKTRİK OLAY. n.h.c FOTOELEKTRİK OLAY. Işık Şiddeti. Işık Yayan Kaynağın Gücü. Foton Enerjisi

FOTOELEKTRİK OLAY. n.h.c FOTOELEKTRİK OLAY. Işık Şiddeti. Işık Yayan Kaynağın Gücü. Foton Enerjisi FOTOELEKTRİK OLAY FOTOELEKTRİK OLAY Işığın yapısı için öne sürülen mdellerden birisi de tanecik mdelidir. Işığın tanecikli yapıda lduğunu ispatlayan bazı laylar vardır. Ftelektrik layı da bu laylardan

Detaylı

ENVISTA ARM API Bilgileri

ENVISTA ARM API Bilgileri ENVISTA ARM API Bilgileri Bu dökümanın amacı, EnvistaARM nin izleme istasynlarından veri alabilmesini sağlayabilmek için gerekli APIbilgilerini sunmaktır. Bu dküman, Argate Yazılım ve Bilişim Ltd. Şti.

Detaylı

TEST 1 ÇÖZÜMLER ÖZEL GÖRELİLİK

TEST 1 ÇÖZÜMLER ÖZEL GÖRELİLİK TEST ÇÖZÜMLER ÖZEL GÖRELİLİK. Klasik fizik isimlerin hızları için herhangi bir kısıtlama getirmez. Hız her değeri alabilir. Özel röletivite terisine göre maddesel hiç bir parçaık ışık hızına çıkamaz. Klasik

Detaylı

PC KONTROLLÜ DENEYSEL KURUTMA CİHAZININ ELEKTRONİK TASARIMI VE KONTROL YAZILIMI

PC KONTROLLÜ DENEYSEL KURUTMA CİHAZININ ELEKTRONİK TASARIMI VE KONTROL YAZILIMI PC KONTROLLÜ DENEYSEL KURUTMA CİHAZININ ELEKTRONİK TASARIMI VE KONTROL YAZILIMI Arif KOYUN 1 Seyit Ahmet İNAN 2 Tansel KOYUN 3 1,2 Bilgi İşlem Dairesi Başkanlığı, Yazılım Bölümü Süleyman Demirel Üniversitesi,

Detaylı

SBS MATEMATİK DENEME SINAVI

SBS MATEMATİK DENEME SINAVI SS MTEMTİK DENEME SINVI 8. SINIF SS MTEMTİK DENEME SINVI. 4.. Güneş ile yut gezegeni arasındaki uzaklık 80000000 km dir. una göre bu uzaklığın bilimsel gösterimi aşağıdakilerden hangisidir? ),8.0 9 km

Detaylı

TÜRKĠYE CUMHURĠYETĠ ERCĠYES ÜNĠVERSĠTESĠ BĠYOMEDĠKAL MÜHENDĠSLĠĞĠ BÖLÜMÜ TIBBĠ CĠHAZLARIN KALĠBRASYONU LABORATUVARI

TÜRKĠYE CUMHURĠYETĠ ERCĠYES ÜNĠVERSĠTESĠ BĠYOMEDĠKAL MÜHENDĠSLĠĞĠ BÖLÜMÜ TIBBĠ CĠHAZLARIN KALĠBRASYONU LABORATUVARI TÜRKĠYE CUMHURĠYETĠ ERCĠYES ÜNĠVERSĠTESĠ BĠYOMEDĠKAL MÜHENDĠSLĠĞĠ BÖLÜMÜ TIBBĠ CĠHAZLARIN KALĠBRASYONU LABORATUVARI DENEY NO:6 ELEKTROKOTER CĠHAZI KALĠBRASYONU Elektrkter; ameliyatlarda dkuyu yakarak kesme

Detaylı

ÜNİVERSİTEYE YOLCULUK TERCİH YAPIYORUM /2017

ÜNİVERSİTEYE YOLCULUK TERCİH YAPIYORUM /2017 2017 ÜNİVERSİTEYE YOLCULUK TERCİH YAPIYORUM http://lalasahinpasamtal.meb.k12.tr 2016/2017 Sevgili öğrencilerimiz, Tercih stresinin hâkim lduğu şu günlerde sizlere yl göstermek istiyruz ve uzman görüşü

Detaylı

Algoritma, Akış Şeması ve Örnek Program Kodu Uygulamaları Ünite-9

Algoritma, Akış Şeması ve Örnek Program Kodu Uygulamaları Ünite-9 Örnek 1 Algritma, Akış Şeması ve Örnek Prgram Kdu Uygulamaları Ünite-9 Klavyeden girilen A, B, C sayılarına göre; A 50'den büyük ve 70'den küçük ise; A ile B sayılarını tplayıp C inci kuvvetini alan ve

Detaylı

Algılayıcılar (Sensors)

Algılayıcılar (Sensors) Algılayıcılar (Sensors) Sayısal işlem ve ölçmeler sadece elektriksel büyüklüklerle yapılmaktadır. Genelde teknik ve fiziksel büyüklükler (sıcaklık, ağırlık kuvveti ve basınç gibi) elektrik dalından olmayan

Detaylı

MUHASEBAT GENEL MÜDÜRLÜĞÜ Kamu Harcama ve Muhasebe BiliĢim Sistemi Sistemleri Hizmet Süreleri

MUHASEBAT GENEL MÜDÜRLÜĞÜ Kamu Harcama ve Muhasebe BiliĢim Sistemi Sistemleri Hizmet Süreleri MUHASEBAT GENEL MÜDÜRLÜĞÜ Kamu Harcama ve Muhasebe BiliĢim Sistemi Sistemleri Hizmet Süreleri Sıra N Hizmet Tipi Knu Çözüm Süresi Açıklama 1 Arıza Birimin Çalışmasının Tümüyle durması 2 Takvim Gün Birimin

Detaylı

Deney 2: FET in DC ve AC Analizi

Deney 2: FET in DC ve AC Analizi Deneyin Amacı: Deney 2: FET in DC ve AC Analizi FET in iç yapısının öğrenilmesi ve uygulamalarla çalışma yapısının anlaşılması. A.ÖNBİLGİ FET (Field Effect Transistr) (Alan Etkili Transistör) FET yarıiletken

Detaylı

Işığın Modülasyonu. 2008 HSarı 1

Işığın Modülasyonu. 2008 HSarı 1 şığın Mdülasynu 008 HSarı 1 Ders İçeriği Temel Mdülasyn Kavramları LED şık Mdülatörler Elektr-Optik Mdülatörler Akust-Optik Mdülatörler Raman-Nath Tipi Mdülatörler Bragg Tipi Mdülatörler Magnet-Optik Mdülatörler

Detaylı

Lojistik & Tedarik Zinciri Projesi. 16.02.2015 / B.Arda Dedekoca

Lojistik & Tedarik Zinciri Projesi. 16.02.2015 / B.Arda Dedekoca Ljistik & Tedarik Zinciri Prjesi 16.02.2015 / B.Arda Dedekca Ljistik Genel bakış Ljistik şirketleri cir büyüklüklerine göre 3 grupta tplanabilir A-Yılllık cirsu 0 50 mtl (Pazarın %75 i) yerli sermaye B-Yıllık

Detaylı

ELEKTRİK ELEKTRONİK MÜHENDİSLİĞİ SAYISAL TASARIM LABORATUVARI DENEY 6 ANALOG/DİGİTAL DÖNÜŞTÜRÜCÜ. Grup Numara Ad Soyad RAPORU HAZIRLAYAN:

ELEKTRİK ELEKTRONİK MÜHENDİSLİĞİ SAYISAL TASARIM LABORATUVARI DENEY 6 ANALOG/DİGİTAL DÖNÜŞTÜRÜCÜ. Grup Numara Ad Soyad RAPORU HAZIRLAYAN: ELEKTRİK ELEKTRONİK MÜHENDİSLİĞİ SAYISAL TASARIM LABORATUVARI DENEY 6 ANALOG/DİGİTAL DÖNÜŞTÜRÜCÜ DENEYİ YAPANLAR Grup Numara Ad Soyad RAPORU HAZIRLAYAN: Deneyin Yapılış Tarihi Raporun Geleceği Tarih Raporun

Detaylı

VARANT AKADEMİ. Eğitimin Konusu: Eğitimin Amacı: Kimler İçin Uygundur: Varantın İpuçları

VARANT AKADEMİ. Eğitimin Konusu: Eğitimin Amacı: Kimler İçin Uygundur: Varantın İpuçları Varantın İpuçları VARANT AKADEMİ Eğitimin Knusu: Varantın İpuçları Eğitimin Amacı: Varant fiyatına etki eden parametreleri açıklamak ve en çk merak edilen srulara cevap vermek Kimler İçin Uygundur: Yeni

Detaylı

ARAÇ GÜRÜLTÜ VE TİTREŞİM (NVH) MÜHENDİSLİĞİ EĞİTİM İÇERİĞİ

ARAÇ GÜRÜLTÜ VE TİTREŞİM (NVH) MÜHENDİSLİĞİ EĞİTİM İÇERİĞİ ARAÇ GÜRÜLTÜ VE TİTREŞİM (NVH) MÜHENDİSLİĞİ EĞİTİM İÇERİĞİ Nvmek Mühendislik Hizmetleri GÜRÜLTÜ VE TITREŞIM (NVH) GIRIŞ Araç Gürültü ve Titreşim Terminljisi Sesin Tanımı ve Ses Dalgalarının Temel Özellikleri

Detaylı

MUSTAFA KEMAL ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ MAKİNE MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ

MUSTAFA KEMAL ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ MAKİNE MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ MUSTAFA KEMAL ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ MAKİNE MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ MAKİNE LABORATUVARI II DENEY FÖYÜ LABVIEW PROGRAMLAMA DİLİ VE DAQ KARTI UYGULAMASI Hazırlayan Arş. Gör. Vedat YEĞİN 1. AMAÇ Bir

Detaylı

MERKEZ YAZILIM API Bilgileri

MERKEZ YAZILIM API Bilgileri MERKEZ YAZILIM API Bilgileri Bu dökümanın amacı, Merkez yazılımın izleme istasynlarından veri alabilmesini sağlayabilmek için gerekli API bilgilerini sunmaktır. Bu dküman, T.C. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı

Detaylı

SAÜ.MÜH.FAK. MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ ELEKTRİK-ELEKTRONİK MÜH. BÖLÜMÜ GÜÇ ELEKTRONİĞİ DEVRELERİ VİZE SINAV SORULARI ve çözümleri

SAÜ.MÜH.FAK. MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ ELEKTRİK-ELEKTRONİK MÜH. BÖLÜMÜ GÜÇ ELEKTRONİĞİ DEVRELERİ VİZE SINAV SORULARI ve çözümleri SAÜ.MÜH.FAK. MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ ELEKTRİK-ELEKTRONİK MÜH. BÖLÜMÜ GÜÇ ELEKTRONİĞİ DERELERİ İZE SINA SORULARI ve çözümleri Sru ) Şekil de verilen TCR (tristör kntrllü reaktör) devresinde L= mh; L= mh;

Detaylı

GRA 21.07 GRA 21.10 GRA 21.13 GRA 21.16. Elektrik Motorlu Aktüatörler

GRA 21.07 GRA 21.10 GRA 21.13 GRA 21.16. Elektrik Motorlu Aktüatörler Elektrik Mtrlu Aktüatörler GRA 21.07 GRA 21.10 GRA 21.13 GRA 21.16 - GRA 21.07 - GRA 21.10 - GRA 21.13 - GRA 21.16 prating vltage AC 230 V - 3 knumlu kntrl sinyali D 40... D 40 mm - 90 nminal döndürme

Detaylı

KONU: 2018 GLOBAL HİLE VE SUİSTİMAL RAPORU SAYI:

KONU: 2018 GLOBAL HİLE VE SUİSTİMAL RAPORU SAYI: KONU: 2018 GLOBAL HİLE VE SUİSTİMAL RAPORU SAYI: 2018-01 1 2018 GLOBAL HİLE VE SUİSTİMAL RAPORU Uluslararası Suistimal İnceleme Uzmanları Birliği (ACFE) tarafından en sn 2016 da yayımlanan Glbal Hile ve

Detaylı

T.C. SAKARYA ÜNİVERSİTESİ FEN EDEBİYAT FAKÜLTESİ MATEMATİK BÖLÜMÜ DIŞ PAYDAŞ ANKET FORMU

T.C. SAKARYA ÜNİVERSİTESİ FEN EDEBİYAT FAKÜLTESİ MATEMATİK BÖLÜMÜ DIŞ PAYDAŞ ANKET FORMU Sayın Paydaşımız; T.C. SAKARYA ÜNİVERSİTESİ FEN EDEBİYAT FAKÜLTESİ MATEMATİK BÖLÜMÜ DIŞ PAYDAŞ ANKET FORMU Bu anketin amacı, Mezunlarımızın Sakarya Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Matematik Bölümünden

Detaylı

DOĞRU MÜŞTERİYİ SEÇMEK

DOĞRU MÜŞTERİYİ SEÇMEK DOĞRU MÜŞTERİYİ SEÇMEK BAŞARILI BİR STRATEJİNİN İLK ADIMI Rbert Simns- HBS İşletme Prfesörü Bütün şirketler stratejilerini müşteri daklı lduğunu iddia eder ama müşter kelimesi yönetim terisinin en esnek

Detaylı

DİNAMİK İNŞ2009 Ders Notları

DİNAMİK İNŞ2009 Ders Notları DİNAMİK İNŞ2009 Ders Ntları Dç.Dr. İbrahim Serkan MISIR Dkuz Eylül Üniversitesi İnşaat Mühendisliği Bölümü Ders ntları için: http://kisi.deu.edu.tr/serkan.misir/ 2018-2019 GÜZ Dynamics, Furteenth Editin

Detaylı

DESTEK DOKÜMANI E-BĐLDĐRGE UYGULAMASI

DESTEK DOKÜMANI E-BĐLDĐRGE UYGULAMASI : Đnsan Kaynakları / Brdr / Gld brdr E-BĐLDĐRGE UYGULAMASI Aylık prim ve hizmet belgesi, aylık ve dört aylık larak SSK kurumuna verilen bildirgelerin birleştirilerek yeniden düzenlenmesi ile luşturulmuş

Detaylı

DGridSim Gerçek Zamanlı Veri Grid Simülatörü. Veri Grid Sistem Modelleri Dokümanı v 1.0.0 01.08.2011

DGridSim Gerçek Zamanlı Veri Grid Simülatörü. Veri Grid Sistem Modelleri Dokümanı v 1.0.0 01.08.2011 DGridSim Gerçek Zamanlı Veri Grid Simülatörü Veri Grid Sistem Mdelleri Dkümanı v 1.0.0 01.08.2011 Mustafa Atanak Sefai Tandğan Dç. Dr. Atakan Dğan 1. Giriş DGridSim, farklı veri grid sistemi yapılarınının

Detaylı

Hızlı Kullanım Kılavuzu. 1. Sistem Gereksinimleri. 2. Kurulum ve Etkinleştirme. Kurulum. Etkinleştirme

Hızlı Kullanım Kılavuzu. 1. Sistem Gereksinimleri. 2. Kurulum ve Etkinleştirme. Kurulum. Etkinleştirme Hızlı Kullanım Kılavuzu Bu Hızlı Kullanım Kılavuzu, Readiris TM 15'i kurmanıza ve başlamanıza yardımcı lmak içindir. Readiris TM 'in tüm özellikleri hakkında ayrıntılı bilgi için bu yazılım ile birlikte

Detaylı

Kayma Doğrultusu. Kayma Sistemi Sayısı YMK Cu, Al, Ni, Ag, Au (1 1 1) 12 Fe, W, Mo (1 1 0) HMK Fe, W (2 1 1) Fe, K (3 2 1)

Kayma Doğrultusu. Kayma Sistemi Sayısı YMK Cu, Al, Ni, Ag, Au (1 1 1) 12 Fe, W, Mo (1 1 0) HMK Fe, W (2 1 1) Fe, K (3 2 1) PLASTİK DEFORMASYON Mikr ölçekte plastik defrmasyn, uygulanan gerilme etkisiyle çk sayıdaki atmun kimyasal bağlarını kpararak hareket etmesi ve yeni bağlar kurmasıyla luşur. Kristal yapılı katı malzemelerde

Detaylı

BİLGİSAYAR DESTEKLİ ÖLÇME UYGULAMASI

BİLGİSAYAR DESTEKLİ ÖLÇME UYGULAMASI BİLGİSAYAR DESTEKLİ ÖLÇME UYGULAMASI 1. AMAÇ Teknolojideki gelişmeyle birlikte fiziksel büyüklüklerin hızlı, kolay ve doğru ölçümü için birçok mühendislik uygulamasında artık algılayıcılar yani sensörler

Detaylı

ÖZEL EGE LİSESİ OKULLAR ARASI 19. MATEMATİK YARIŞMASI 9. SINIF TEST SORULARI

ÖZEL EGE LİSESİ OKULLAR ARASI 19. MATEMATİK YARIŞMASI 9. SINIF TEST SORULARI OKULLAR ARASI 9. MATEMATİK YARIŞMASI. f(x) sıfırdan farklı dğrusal fnksiyn lmak üzere, f(x 6) f(x ) f(x) f(x ) f(x) f(x ) işleminin snucu kaçtır?. Rakamları çarpımı ile rakamları tplamının tplamları kendisine

Detaylı

İLAÇ KULLANIM BİLGİLERİNİ (PROSPEKTÜS) MUTLAKA OKUYUN

İLAÇ KULLANIM BİLGİLERİNİ (PROSPEKTÜS) MUTLAKA OKUYUN DOĞRU İLAÇ KULLANIMI Bu kılavuz Knya Eczacı Odası Basın Yayın ve Halkla İlişkiler Kmisynu tarafından hastalarımızın ilaçlarını dğru ylla kullanmalarını sağlamak ve tedavilerinden maksimum fayda sağlamalarını

Detaylı

DAVRANIŞ KURALLARI VE ETİK DEĞERLER Tekel Karşıtı ve Rekabet İlkeleri

DAVRANIŞ KURALLARI VE ETİK DEĞERLER Tekel Karşıtı ve Rekabet İlkeleri DAVRANIŞ KURALLARI VE ETİK DEĞERLER Tekel Karşıtı ve Rekabet İlkeleri MAGNA INTERNATIONAL INC. Tekel Karşıtı ve Rekabet İlkeleri Magna, aktif ancak adil bir rekabet içindedir ve serbest ve adil rekabeti

Detaylı

Mühendislik Fakültesi Elektrik-Elektronik Mühendisliği Bölümü Arş. Gör. KAZIM EVECAN 25.05.2015

Mühendislik Fakültesi Elektrik-Elektronik Mühendisliği Bölümü Arş. Gör. KAZIM EVECAN 25.05.2015 Mühendislik Fakültesi Elektrik-Elektrnik Mühendisliği Bölümü Arş. Gör. KAZIM EVECAN 5.05.05 Özet: Bu dkümanda haberleşme elektrniği dersine başlamadan önce hatırlanması gereken ve temel bilgiler özet halinde

Detaylı

Yasal Durum, Ölçüm Standartları, Kalibrasyon, Cihaz ve Ekipman

Yasal Durum, Ölçüm Standartları, Kalibrasyon, Cihaz ve Ekipman Yasal Durum, Ölçüm Standartları, Kalibrasyon, Cihaz ve Ekipman Betül KESKİN ÇATAL Çevre ve Orman Uzmanı Ölçüm ve İzleme Dairesi Başkanlığı Çevre Yönetimi Genel Müdürlüğü Amaç Çevresel gürültünün kontrolü

Detaylı

yirmi dört ay ayni sermaye

yirmi dört ay ayni sermaye ANONİM ŞİRKETLER Tanımı Annim şirket, sermayesi belirli ve paylara bölünmüş lan, brçlarından dlayı yalnız malvarlığıyla srumlu bulunan şirkettir. Amaçları Annim şirket, kanunen yasak lmayan her türlü eknmik

Detaylı

BESMAK MARKA BCE MODEL ÇİMENTO TEST PRESİ

BESMAK MARKA BCE MODEL ÇİMENTO TEST PRESİ BESMAK MARKA BCE - 312 MODEL ÇİMENTO TEST PRESİ (Temsilidir.) Çimento test presi EN 196-1 ve ASTM C109 standardına uygundur. Cihazın basınç ve eğilme deneyleri için iki ayrı test gövdesi bulunmaktadır.

Detaylı

Akreditasyon Sertifikası Eki (Sayfa 1/9) Akreditasyon Kapsamı

Akreditasyon Sertifikası Eki (Sayfa 1/9) Akreditasyon Kapsamı Akreditasyon Sertifikası Eki (Sayfa 1/9) AVL Akustik Vibrasyon Laboratuarı Tic. Ltd. Şti. Laboratuvarı Akreditasyon No: Adresi : İvedik O.S.B Dericiler sitesi 1385. Sok. No:10 OSTİM 06378 ANKARA / TÜRKİYE

Detaylı

ALTI SİGMA EĞİTİM PROGRAMLARI. Kara Kuşak Eğitimi

ALTI SİGMA EĞİTİM PROGRAMLARI. Kara Kuşak Eğitimi ALTI SİGMA EĞİTİM PROGRAMLARI Kara Kuşak Eğitimi ALTI SİGMA Kara Kuşak Eğitimi Kara Kuşak Eğitimi Kara Kuşaklar Altı Sigma Sistemi içerisindeki metdlji uygulayıcıları, prblem çözme uzmanları ve mükemmel

Detaylı

BÖLÜM VIII SERİ VE PARALEL REZONANS

BÖLÜM VIII SERİ VE PARALEL REZONANS Devre Terisi Ders Ntu Dr. Nurettin ACI ve Dr. Engin Ceal MENGÜÇ BÖLÜM III SEİ E PAALEL EZONANS Şu ana kadar sinüzidal kaynaklar tarafından uyarılan devrelerde kararlı duru gerili ve akıları sabit kaynak

Detaylı

FOTOELEKTRİK OLAY. n.h.c FOTOELEKTRİK OLAY. Işık Şiddeti. Işık Yayan Kaynağın Gücü. Foton Enerjisi

FOTOELEKTRİK OLAY. n.h.c FOTOELEKTRİK OLAY. Işık Şiddeti. Işık Yayan Kaynağın Gücü. Foton Enerjisi FOTOELEKTRİK OLAY FOTOELEKTRİK OLAY Işığın yapısı için öne sürülen mdellerden birisi de tanecik mdelidir. Işığın tanecikli yapıda lduğunu ispatlayan bazı laylar vardır. Ftelektrik layı da bu laylardan

Detaylı

MERKEZ YAZILIM API Bilgileri

MERKEZ YAZILIM API Bilgileri MERKEZ YAZILIM API Bilgileri Bu dökümanın amacı, Merkez yazılımın izleme istasynlarından veri alabilmesini sağlayabilmek için gerekli API bilgilerini sunmaktır. Bu dküman, T.C. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı

Detaylı

Domintell Home Technology ile Neleri Yaparsınız?

Domintell Home Technology ile Neleri Yaparsınız? Tüm yaşam alanlarının güvene ve knfra kavuşturulmasını hedefleyen Digi Platfrm, yüksek teknlji ve düşük maliyetli çözümleri ile her yaşam alanına hizmet etmeyi kendine ilke edinmiştir. Uzmanlaşmış kadrsu

Detaylı

DEPREMLERİN KAYIT EDİLMESİ - SİSMOGRAFLAR -

DEPREMLERİN KAYIT EDİLMESİ - SİSMOGRAFLAR - DEPREMLERİN KAYIT EDİLMESİ - SİSMOGRAFLAR - Doç.Dr. Eşref YALÇINKAYA (. Ders) Bu derste ; Sismograf ve bileşenleri Algılayıcı Sinyal koşullandırma birimi Kayıt sistemi Sismometrenin diferansiyel denklemi

Detaylı

PROSteel 2016 ÇELİK YAPI TASARIMI ÖĞRENCİ YARIŞMASI Semt Pazar Yeri" Tasarımı

PROSteel 2016 ÇELİK YAPI TASARIMI ÖĞRENCİ YARIŞMASI Semt Pazar Yeri Tasarımı PROSteel 2016 ÇELİK YAPI TASARIMI ÖĞRENCİ YARIŞMASI Semt Pazar Yeri" Tasarımı 1. Yarışmanın Amacı Çelik yapının özelliklerini vurgulayan yaratıcı çözümler geliştirmek, Mimarlık ve İnşaat Mühendisliği bölümlerinde

Detaylı

Veresiye Satışlarınız, Sonradan faturaya dönüştürülmek üzere İrsaliye olarak Transfer edilir.

Veresiye Satışlarınız, Sonradan faturaya dönüştürülmek üzere İrsaliye olarak Transfer edilir. 1 BENZİN İSTASYONU OTOMASYONU Orka SQL Prgramının sektöre özel yazılımlarından, Benzin İstasynu Otmasynu çözümü ile pmpa prgramlarındaki kayıtları prgramınıza tmatik transfer edebilirsiniz. Transfer Edilen

Detaylı

MÜŞTERİYE DAHA YAKIN OLMAK

MÜŞTERİYE DAHA YAKIN OLMAK MÜŞTERİYE DAHA YAKIN OLMAK Mantık basit; Eğer şemsiye satıyrsanız, bahar aylarında satışlarınızın artacağını ve hatta yağmurlu günlerde zirveye ulaşacağını bilirsiniz. Pazarlama stratejinizin iskeletini

Detaylı

YGS 2014 MATEMATIK SORULARI

YGS 2014 MATEMATIK SORULARI YGS 0 MTMTIK SORULRI. 6.(8 6 ) işleminin snucu kaçtır? 8 6 6 6 6 6.(8 6 ) 8 6 6 7. a b a, ve sayıları küçükten büyüğe dğru a sıralanmış ardışık tamsayılardır. una göre, a + b tplamı kaçtır? a a a b a b

Detaylı

BEACON İŞARETÇİLERİ KULLANILARAK GERÇEKLEŞTİRİLEN ÖĞRENCİ YOKLAMA SİSTEMİ

BEACON İŞARETÇİLERİ KULLANILARAK GERÇEKLEŞTİRİLEN ÖĞRENCİ YOKLAMA SİSTEMİ BEACON İŞARETÇİLERİ KULLANILARAK GERÇEKLEŞTİRİLEN ÖĞRENCİ YOKLAMA SİSTEMİ Bu çalışmada beacn işaretçileri kullanılarak öğrenci yklama sistemi gerçekleştirilmiştir. Sistem mbil uygulama, veritabanı, web

Detaylı

A. BİÇİME İLİŞKİN ANALİZ VE DEĞERLENDİRME

A. BİÇİME İLİŞKİN ANALİZ VE DEĞERLENDİRME Y. Mimar Kerem ERCOŞKUN un Dktra Tez Çalışmasına İlişkin Rapr 29 Eylül 2006 A. BİÇİME İLİŞKİN ANALİZ VE DEĞERLENDİRME 1. Çalışmanın Bölümleri Aday tarafından hazırlanarak değerlendirmeye sunulan dktra

Detaylı

Akreditasyon Sertifikası Eki (Sayfa 1/14) Akreditasyon Kapsamı

Akreditasyon Sertifikası Eki (Sayfa 1/14) Akreditasyon Kapsamı Akreditasyon Sertifikası Eki (Sayfa 1/14) Akustik Vibrasyon Laboratuarı Tic. Ltd. Şti. Laboratuvarı Adresi : İvedik O.S.B Dericiler sitesi 1385. Sok. No:10 OSTİM 06378 ANKARA / TÜRKİYE Tel : 03123941550

Detaylı

KLEA Enerji Analizörü

KLEA Enerji Analizörü KLEA Enerji Analizörü Kolay panel montajı sistem bağlantısı Modüler tasarım Soket kablosu gerektirmez Tespit vidası gerektirmez En yeni teknoloji Veri Toplama Platformu Tüm enerji tüketimleri bir KLEA

Detaylı

ÇOKGENLER DÖRTGENLER ve ÇEMBER

ÇOKGENLER DÖRTGENLER ve ÇEMBER MY GOMTRİ RS NOTLRI Türkiye Matematik Öğretmenleri Zümresi TMOZ un katkılarıyla ÇOKGNLR ÖRTGNLR ve ÇMR Mustafa YĞI LTIN NOKT YYINVİ N 01 İÇİNKİLR ölüm Knu Sayfa ölüm Knu Sayfa 1 Çkgenler 007-015 19 Karede

Detaylı

IdeaSoft 2011 Fiyat Listesi

IdeaSoft 2011 Fiyat Listesi IdeaSft 2011 Fiyat Listesi 1 IdeaSft Akıllı E-ticaret Paket Fiyatları IdeaSft Akıllı E-ticaret Lite 120 GB/Yıl Trafik, 5 E-Psta, Havale/Eft ödeme sistemi, Kapıda Ödeme Sistemi, B2C Mdülü, Teknik Destek,

Detaylı

KULLANIM KILAVUZU PCE-313 S

KULLANIM KILAVUZU PCE-313 S KULLANIM KILAVUZU PCE-313 S Versiyn 1.1 Oluşturma Tarihi: 28/09/2016 İçindekiler 1 Güvenlik Bilgileri... 3 2 Tanım... 3 3 Özellikler... 3 4 Sembl Tanımı ve Düğme Knumu... 4 5 Operasyn Talimatları... 6

Detaylı

Üçüncü Kitapta Neler Var?

Üçüncü Kitapta Neler Var? Üçüncü Kitapta Neler Var?. Kümeler 7 0. Kartezyen çarpım - Bağıntı 4. Fnksiynlar 4 74 4. İşlem 7 84. Mdüler Aritmetik 8 00 6. Plinmlar 0 0 7. İkinci Dereceden Denklemler 6 8. Eşitsizlikler 7 6 9. Parabl

Detaylı

10. Ders Akusto- ve Magneto-Optik Etkiler

10. Ders Akusto- ve Magneto-Optik Etkiler 10. Ders Akust- ve Magnet-Optik Etkiler l ışık Ses Dalgası 1 Bu bölümü bitirdiğinizde, Akust-ptik etki, Akust-ptik mdülatörler, Magnete-ptik etki, Faraday dönmesi, Optik yalıtıcılar knularında bilgi sahibi

Detaylı

Belirli ses basınç seviyelerine maruz kalan ikamet eden kişi sayısı. Belirli ses basınç seviyelerine maruz kalan alanların büyüklüğü.

Belirli ses basınç seviyelerine maruz kalan ikamet eden kişi sayısı. Belirli ses basınç seviyelerine maruz kalan alanların büyüklüğü. Gürültü Haritalama Gürültü Haritalama Nedir? Gürültü haritalaması, bir bölgede yaşayan nüfusun gürültüden dlayı ne kadar rahatsız lduğunun belirlenmesi ve bu nüfusun maruz kaldığı çevresel gürültünün değerlendirilmesidir.

Detaylı

OKÜ İçerik Yönetim Sistemi. Proje Amacı; OKÜ web sitelerinin içeriklerinin etkin yönetimi ve sunumu.

OKÜ İçerik Yönetim Sistemi. Proje Amacı; OKÜ web sitelerinin içeriklerinin etkin yönetimi ve sunumu. OKÜ İçerik Yönetim Sistemi Prje Amacı; OKÜ web sitelerinin içeriklerinin etkin yönetimi ve sunumu. İÇİNDEKİLER 1. Prjenin Knusu 2. Prjenin İçeriği a. OKÜ İçerik Haritası b. ATAMEDYA OKÜ İÇERİK YÖNETİM

Detaylı

HAVACILIK VE UZAY MÜHENDİSLİĞİ LABORATUVAR CİHAZLARI ALIM İŞİ TEKNİK ŞARTNAME. Genel Çalışma Koşulları: 0-40 C. Sıcaklık

HAVACILIK VE UZAY MÜHENDİSLİĞİ LABORATUVAR CİHAZLARI ALIM İŞİ TEKNİK ŞARTNAME. Genel Çalışma Koşulları: 0-40 C. Sıcaklık HAVACILIK VE UZAY MÜHENDİSLİĞİ LABORATUVAR CİHAZLARI ALIM İŞİ TEKNİK ŞARTNAME Genel Çalışma Koşulları: Sıcaklık 0-40 C Nem 80% (31 C altında) 50% (40 C da) Elektrik Teknik şartnamede listelenen CİHAZ 1-12

Detaylı

Sayısal Haberleşmeye Giriş

Sayısal Haberleşmeye Giriş Sayısal Haberleşmeye Giriş Karışık ve büyük sayısal sistem tasarımında, diğer cihazlardan sayısal bilgi alabilen bir cihaza sahip olmak çoğunlukla gereklidir. Sayısal bilginin bir avantajı, analog ortamda

Detaylı

HT 150 KULLANIM KILAVUZU

HT 150 KULLANIM KILAVUZU Dijital Oda Termstatı HT 150 KULLANIM KILAVUZU ISIPARK, ürün özellikleri ve kullanım kılavuzuyla ilgili değiştirme ve geliştirme hakkını saklı tutar. *Tüm değişikler için www.generallife.cm.tr adresini

Detaylı

İNSAN KAYNAKLARI YÖNETİMİ UZMANLIK SERTİFİKA PROGRAMI EĞİTİMİ

İNSAN KAYNAKLARI YÖNETİMİ UZMANLIK SERTİFİKA PROGRAMI EĞİTİMİ İNSAN KAYNAKLARI YÖNETİMİ UZMANLIK SERTİFİKA PROGRAMI EĞİTİMİ EĞİTİM ADI İnsan Kaynakları Yönetimi Uzmanlık Sertifika Prgramı Eğitimi EĞİTİMİN AMACI İşletmelerin sahip ldukları en önemli kaynaklardan birisi,

Detaylı

VERİ İLETİŞİMİ FİNALİ

VERİ İLETİŞİMİ FİNALİ VERİ İLETİŞİMİ FİNALİ Süre: 1 saat 40 dakika 22 Ocak 2014 Bnus 5 puan 1. (20 puan) a) Aşağıdaki kdların minimum Hamming uzaklıkları nedir? Bu iki farklı tür kdlamanın her biri kaç bitlik hatayı sezebilir?

Detaylı

ACİL ALAN GÜVENLİK BİLDİRİSİ HeartSine Technologies samaritan PAD 500P (Kamuya Açık Defibrilatör) Yazılım yükseltme

ACİL ALAN GÜVENLİK BİLDİRİSİ HeartSine Technologies samaritan PAD 500P (Kamuya Açık Defibrilatör) Yazılım yükseltme ACİL ALAN GÜVENLİK BİLDİRİSİ HeartSine Technlgies samaritan PAD 500P (Kamuya Açık Defibrilatör) Yazılım yükseltme Sevgili samaritan PAD 500P Kullanıcıları, Bu mektup, HeartSine Technlgies Ltd.'nin samaritan

Detaylı

SAĞLIKARTI KULLANMA KILAVUZU. Kart hizmetlerinin kullanımı. Standart hizmetler. Kartınızın Aktivasyonu ve e+sağlık Hesabınıza Giriş.

SAĞLIKARTI KULLANMA KILAVUZU. Kart hizmetlerinin kullanımı. Standart hizmetler. Kartınızın Aktivasyonu ve e+sağlık Hesabınıza Giriş. SAĞLIKARTI KULLANMA KILAVUZU Eski şifrenizi ve yeni şifrenizi yazarak kaydet tuşuna basmak suretiyle şifrenizi değiştirebilirsiniz. Kartın aktive edilmesi Kart hizmetlerinin kullanımı Standart hizmetler

Detaylı

İŞARET ve SİSTEMLER (SIGNALS and SYSTEMS) Dr. Akif AKGÜL oda no: 303 (T4 / EEM)

İŞARET ve SİSTEMLER (SIGNALS and SYSTEMS) Dr. Akif AKGÜL oda no: 303 (T4 / EEM) İşaret ve Sistemler İŞARET ve SİSTEMLER (SIGNALS and SYSTEMS) Dr. Akif AKGÜL aakgul@sakarya.edu.tr oda no: 303 (T4 / EEM) Kaynaklar: 1. Signals and Systems, Oppenheim. (Türkçe versiyonu: Akademi Yayıncılık)

Detaylı

HT 250 KULLANIM KILAVUZU

HT 250 KULLANIM KILAVUZU Dijital Oda Termstatı HT 250 KULLANIM KILAVUZU ISIPARK, ürün özellikleri ve kullanım kılavuzuyla ilgili değiştirme ve geliştirme hakkını saklı tutar. *Tüm değişikler için www.generallife.cm.tr adresini

Detaylı

Mikroişlemci ile Analog-Sayısal Dönüştürücü (ADC)

Mikroişlemci ile Analog-Sayısal Dönüştürücü (ADC) KARADENİZ TEKNİK ÜNİVERSİTESİ BİLGİSAYAR MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ MİKROİŞLEMCİ LABORATUARI Mikroişlemci ile Analog-Sayısal Dönüştürücü (ADC) 1. Giriş Analog işaretler analog donanım kullanılarak işlenebilir.

Detaylı

TÜRKİYE TENİS FEDERASYONU DOĞU KULÜPLERİ ARASI TENİS LİGİ TALİMATI. İlk Yayın Tarihi Değişiklik Tarihi Talimat Seri Numarası 18.08.

TÜRKİYE TENİS FEDERASYONU DOĞU KULÜPLERİ ARASI TENİS LİGİ TALİMATI. İlk Yayın Tarihi Değişiklik Tarihi Talimat Seri Numarası 18.08. TÜRKİYE TENİS FEDERASYONU DOĞU KULÜPLERİ ARASI TENİS LİGİ TALİMATI İlk Yayın Tarihi Değişiklik Tarihi Talimat Seri Numarası 18.08.2011 Dğu_Lig_1001 TTF Dğu Kulüpleri Arası Tenis Ligi Talimatı 1. Kapsam

Detaylı

Aksiyon Ekleme Ekranı Kullanım Kılavuzu

Aksiyon Ekleme Ekranı Kullanım Kılavuzu - SAMBA Uygulaması - Aksiyn Ekleme Ekranı Kullanım Kılavuzu Türkçe İstanbul, 23.01.2012 - SAMBA Uygulaması - Aksiyn Ekleme Ekranı Dküman Değişim Takibi Tarih Versiyn Değişikliği Yapan Değişiklik Tanımı

Detaylı

TIGER ENTERPRISE ÜRÜN FARK DOKÜMANI

TIGER ENTERPRISE ÜRÜN FARK DOKÜMANI 2011 TIGER ENTERPRISE ÜRÜN FARK DOKÜMANI 1/24/2011 TIGER ENTERPRISE ÜRÜN FARKLARI Yeni Tiger Özellikler Enterprise 2.05.00.00 Sürüm Özellikleri 1. Malzeme Virman İşlemleri Malzeme virmanı ile; Malzemeler

Detaylı

TESTBOX2010 Kullanım Kılavuzu

TESTBOX2010 Kullanım Kılavuzu TESTBOX2010 Kullanım Kılavuzu 2013 İÇİNDEKİLER 1. UYARILAR..3 2. GENEL TANITIM...4 3. TESTBOX2010 Cihaz Teknik Özellikleri 4 4. TESTBOX2010 Cihaz Görünümleri 5 4.1-Cihaz Üst Görünümü...5 4.2-Cihaz Arka

Detaylı

DENEY 1 ELEKTRİK ALANDA ELEKTRONLARINDAVRANIŞI

DENEY 1 ELEKTRİK ALANDA ELEKTRONLARINDAVRANIŞI DENEY 1 ELEKTRİK ALANDA ELEKTRONLARINDAVRANIŞI 1.1 Elektrik Alan ve Elektrik Alanda Elektrnların Davranışı: Birbirinden x kadar mesafede bulunan iki iletken üzerine zıt elektrik yükleri yüklenirse, yüklü

Detaylı

12-A. Fizik Bilimine Giriş TEST. 4. Aşağıda verilen büyüklüklerden hangisi fizik bilimindeki. 1. Aşağıdaki büyüklüklerden hangisi türetilmiş bir

12-A. Fizik Bilimine Giriş TEST. 4. Aşağıda verilen büyüklüklerden hangisi fizik bilimindeki. 1. Aşağıdaki büyüklüklerden hangisi türetilmiş bir -A TEST izik Bilimine Giriş AZANIM AVRAMA TEST. Aşağıdaki büyüklüklerden hangisi türetilmiş bir büyüklüktür? 4. Aşağıda verilen büyüklüklerden hangisi fizik bilimindeki temel bir büyüklüktür? A) Işık şiddeti

Detaylı

BASINÇ DÖNÜŞTÜRÜCÜLERİNDE BESLEME GERİLİMİNİN KALİBRASYON SONUÇLARINA ETKİSİ

BASINÇ DÖNÜŞTÜRÜCÜLERİNDE BESLEME GERİLİMİNİN KALİBRASYON SONUÇLARINA ETKİSİ 287 BASINÇ DÖNÜŞTÜRÜCÜLERİNDE BESLEME GERİLİMİNİN KALİBRASYON SONUÇLARINA ETKİSİ Yasin DURGUT İlknur KOÇAŞ ÖZET Basınç dönüştürücüleri otomotiv, gıda, ilaç sanayi, petrokimya başta olmak üzere endüstride

Detaylı

HAZIRLAYAN. KAMİL GÜRSEL / Fizik Mühendisi ELİMKO LTD. ŞTİ.

HAZIRLAYAN. KAMİL GÜRSEL / Fizik Mühendisi ELİMKO LTD. ŞTİ. HAZIRLAYAN ISO 9001 KAMİL GÜRSEL / Fizik Mühendisi ELİMKO LTD. ŞTİ. OTOMATİK KONTROLDA GÜVENİLİR İSİM... 1 KALİTE SİSTEMLERİ Günümüzde tüm işletme ve firmalarda belli bir kalite anlayışı ile buna bağlı

Detaylı

Telemobil Bilgi İletişim Hizmetleri GM310 GSM/GPRS Modem Türkçe Tanıtma ve Kullanma Kılavuzu

Telemobil Bilgi İletişim Hizmetleri GM310 GSM/GPRS Modem Türkçe Tanıtma ve Kullanma Kılavuzu Telembil Bilgi iletişim Hizmetleri GM310 GSM/GPRS Mdem Sayfa 1 / 17 Telembil Bilgi İletişim Hizmetleri GM310 GSM/GPRS Mdem Türkçe Tanıtma ve Üretici Firma Bilgileri: Telembil Bilgi İletişim Hizm. San.

Detaylı

Bilim inanca değil akla, öznel gözlemlere değil deney ve nesnel gözlemlere dayanır.

Bilim inanca değil akla, öznel gözlemlere değil deney ve nesnel gözlemlere dayanır. Bilgiye ulaşmanın farklı ylları vardır. Gelenekler Otriteler Bireysel deneyimler Dğa üstü güçler Tüm bu kaynaklar güvenilir ve geçerli bilgi vermekten çk uzaktır. Güvenilir ve geçerli bilgi üretmenin ylu

Detaylı

İSTİHDAMI UZMANLARI İÇİN ARAÇLAR. Destekli iş istihdamı uzmanlarının yetkinlik profilii için kalite ve eğitici araçlar tasarlama

İSTİHDAMI UZMANLARI İÇİN ARAÇLAR. Destekli iş istihdamı uzmanlarının yetkinlik profilii için kalite ve eğitici araçlar tasarlama DESTEKLİ İŞ İSTİHDAMI UZMANLARI İÇİN ARAÇLAR Destekli iş istihdamı uzmanlarının yetkinlik prfilii için kalite ve eğitici araçlar tasarlama BİRLEŞTİRİLMİŞ ANKET BULGULARI RAPORU ÖZET GİRİŞ Destekli iş istihdamı;

Detaylı

HACETTEPE ÜNİVERSİTESİ YABANCI DİLLER YÜKSEKOKULU İNGİLİZCE HAZIRLIK BİRİMİ 2013-2014 AKADEMİK YILI ÖĞRENCİ BİLGİLENDİRME EL KİTABI

HACETTEPE ÜNİVERSİTESİ YABANCI DİLLER YÜKSEKOKULU İNGİLİZCE HAZIRLIK BİRİMİ 2013-2014 AKADEMİK YILI ÖĞRENCİ BİLGİLENDİRME EL KİTABI HACETTEPE ÜNİVERSİTESİ YABANCI DİLLER YÜKSEKOKULU İNGİLİZCE HAZIRLIK BİRİMİ 2013-2014 AKADEMİK YILI ÖĞRENCİ BİLGİLENDİRME EL KİTABI 1. YABANCI DİLLER YÜKSEKOKULU 2013-2014 AKADEMİK TAKVİMİ GÜZ YARIYILI

Detaylı

ARIZA PROSEDÜRÜ (Ek Form 3)

ARIZA PROSEDÜRÜ (Ek Form 3) ARIZA PROSEDÜRÜ Bakanlık birimlerinde kullanılmakta lan ürünlerin arızalanması halinde arıza, arızalı ürünün bulunduğu birimden srumlu Bilgi İşlem Müdürlüğüne, Bilgi İşlem Şefliğine veya Bilgi İşlem Bürsuna

Detaylı