Aydın Organize Sanayi Bölgesi 2. Cad. No:26 Umurlu/AYDIN AYDIN İLİ, UMURLU BELDESİ, ÇÖRÜŞLÜ MEVKİİ

Transkript

1 PROJE SAHİBİNİN ADI ADRESİ TELEFON VE FAKS NUMARALARI PROJENİN ADI PROJENİN BEDELİ PROJE İÇİN SEÇİLEN YERİN AÇIK ADRESİ (İLİ, İLÇESİ, MEVKİİ) MEGA SÜT VE TARIM ÜRÜNLERİ NAK. İNŞ. PETROL SAN VE TİC. A.Ş. Aydın Organize Sanayi Bölgesi 2. Cad. No:26 Umurlu/AYDIN TELEFON: FAKS : KAPASİTE ARTIŞI TL AYDIN İLİ, UMURLU BELDESİ, ÇÖRÜŞLÜ MEVKİİ PROJE İÇİN SEÇİLEN YERİN KOORDİNATLARI Koordinat Sırası: Sağa-Yukarı Datum : ED-50 Türü : UTM D.O.M : 27 ZONE : 35 Ölçek Faktörü : 6 derecelik : : : : Koordinat Sırası: Enlem-Boylam Datum : WGS-84 Türü : Coğrafik D.O.M : - ZONE : - Ölçek Faktörü : : : : : PROJENİN ÇED YÖNETMELİĞİ KAPSAMINDAKİ YERİ (SEKTÖRÜ, ALT SEKTÖRÜ) NU HAZIRLAYAN KURULUŞUN / ÇALIŞMA GRUBUNUN ADI NU HAZIRLAYAN KURULUŞUN/ ÇALIŞMA GRUBUNUN ADRESİ, TELEFON VE FAKS NUMARALARI SUNUM TARİHİ (GÜN, AY, YIL) Sektör: EK-1 Madde-23: Entegre Süt Ürünleri Üretim Tesisleri (50 ton/gün ve üzeri sütten peynir, yağ, yoğurt gibi süt ürünlerinden en az ikisinin üretildiği tesisler) ELİNSAN Çevre Teknolojileri A.Ş Alaaddin Bey Mah Sk. Nilüfer Ticaret Merkezi 2. Bölge Otomasyon Plaza No:41 Nilüfer/BURSA TELEFON : FAKS : EKİM

2 İÇİNDEKİLER BÖLÜM 1: PROJENİN TANIMI VE AMACI Projenin Tanımı ve Amacı Projenin Fayda Maliyet Analizi Proje Kapsamındaki Faaliyet Ünitelerinin Konumu Yer Bulduru Haritası, Faaliyet Alanı ve Çevresinin Fotoğrafları Varsa, Projeye Konu Olan Bölgenin En Son Onaylı 1/1000, 1/5000,1/25.000, 1/ Ölçekli Planlar (Aslı Gibidir Onaylı), Plan Notları, Lejand Paftasından Bir Örnek Ve Bu Planlar Üzerinde Tesis Yerinin Gösterimi Ve Ayrıca Raporun İlgili Bölümünde Bu Hususlara Yer Verilmesi (Onaylı Bir Planın Olmaması Durumunda Da Faaliyet İçin Kullanılacak, Yeri Ölçekli Harita Üzerinde Açıkça Gösterilmeli Ve Ayrıca Faaliyet Alanının Mücavir Alan Sınırları İçerisinde Olup, Olmadığı Belirtilmelidir) Faaliyet Alanının Halihazır Harita Üzerinde İşaretlenerek Yakınında Bulunan Yerleşimlerin Belirtilmesi Faaliyet Alanını Merkez Alan 1 km lik Yarıçaplı Alanın İşaretlenmesi, Var ise 1/ ve 1/5000 lik Halihazır Harita Üzerinde Faaliyet Alanı Merkezli 1 km lik Yarıçap Alanını Kapsayan Arazinin Gösterilmesi ve bu alan için, BÖLÜM 2: PROJE İÇİN SEÇİLEN YERİN VE PROJEDEN ETKİLENECEK ALANIN BELİRLENMESİ VE BU ALANLAR İÇİNDEKİ MEVCUT ÇEVRESEL ÖZELLİKLERİN AÇIKLANMASI(*) )Türler ve Ekosistemler: )Jeolojik Özellikler: )Hidrojeolojik Özellikler: )Hidrolojik Özellikler: ) Doğal Afet Durumu: )Toprak Özellikleri: ) Tesisin Kurulacağı Yöredeki Meteorolojik Veriler; ) Sosyo-Ekonomik Özellikler: ) Faaliyet Alanı ve Yakın Çevresi İle İlgili Diğer Özellikler: BÖLÜM 3 :PROJENİN ÇEVRE ÜZERİNE ETKİLERİ VE ALINACAK ÖNLEMLER.. 86 A) Faaliyet Alanının Hazırlanması, İnşaat Aşamasındaki Faaliyetler, Fiziksel ve Biyolojik Çevre Üzerine Etkileri ve Alınacak Önlemler: ) Her Bir Tesisin Özellikleri, Adetleri, Proje Alanının Hazırlanması ve İnşaat Aşamasında Yapılacak İşler; Nerelerde, Nasıl ve Ne Kadar Alanda Yapılacağı,

3 2) Arazinin Hazırlanması ve Yapılacak İşler Kapsamında Nerelerde, Ne Miktarda ve Ne Kadar Alanda Hafriyat Yapılacağı, Hafriyat Artığı Malzemenin Nerelere Taşınacağı, Nerelerde Depolanacağı veya Hangi Amaçlar İçin Kullanılacağı, ) Taşkın Önleme ve Drenaj İle İlgili İşlemler, ) Proje Kapsamında Herhangi Bir Amaçla Kazı, Dolgu İşlemleri Nedeniyle Oluşacak Malzemelerin Miktarları ve Bertaraf Yöntemleri, ) Proje Alanının Hazırlanması ve İnşaat Aşamalarında Zarar Görebilecek Flora-Fauna Türleri (Endemik, nesli tehlikede türler vb) Proje İçin Seçilen Yer ve Etki Alanında Bulunan Tür Popülasyonlarının Etkilenmesi, ) Kültür Varlıkları, Tabiat Varlıkları, Sit ve Koruma Alanlarının Faaliyet Yeri ve Çevresinde Yer Alması Durumunda, Yeraltı ve Yerüstünde Bulunan Kültür ve Tabiat Varlıklarına (geleneksel kentsel dokuya, arkeolojik kalıntılara, korunması gerekli doğal değerlere) Materyal Üzerindeki Muhtemel Etkilerinin İrdelenmesi ) Proje Alanının Hazırlanması ve Tesislerin İnşaatında Oluşacak Katı Atıkların Cins ve Miktarları, Bertaraf Yöntemleri ) İnşaat İşlemleri Esnasında Su Temini Sistemi Planı (suyun nereden temin edileceği, kaynaklardan alınacak su miktarı, çalışanlar için içme ve kullanma suyu v.b.) Oluşacak Atıksuların Cins ve Miktarları, Bertaraf yöntemleri ve Deşarj Edileceği Ortamlar, ) Proje Alanının Hazırlanması ve Tesislerin İnşaatında Kullanılacak Alet ve Ekipmanlar ve Bu Ekipmanlarla Yapılacak İşlerden Dolayı Oluşacak Gürültünün Seviyesi ve Kontrolü İçin Alınacak Önlemler, ) Proje Alanının Hazırlanması Sırasında Oluşacak Toz, İş Makinalarından Kaynaklı Gaz Emisyonları ve Alınacak Önlemler B) Projenin İşletme Aşamasındaki Faaliyetler, Fiziksel ve Biyolojik Çevre Üzerine Etkileri ve Alınacak Önlemler ) Proje kapsamında yer alan her bir tesisin özelliği, adetleri, kapasiteleri, nerelerde, nasıl ve ne kadar alanda yapıldığı, üretim ve işletme yöntemleri ve teknolojileri, (ayrı olarak başlıklar halinde verilmelidir), proses akım şeması, şema üzerinde kirletici kaynakların gösterimi, ) Proje kapsamında bulunan tesislerde kullanılacak hammaddelerin temini, üretilen ürünler, miktarları, üretim yöntemleri v.b ) Her bir faaliyet türü için üretilecek ürünleri etkileyen faktörler ve alınacak önlemler, ) Her bir faaliyetin işletilmesi sırasında kullanılacak olan alet, ekipmanlar ve özellikleri, ) Taşkın Önleme ve Drenaj İle İlgili İşlemler, ) Proje kapsamında su temini sistemi planı,(suyun nereden temin edileceği, kaynaklardan alınacak su miktarı ve bu suların kullanım amaçlarına göre miktarları, çalışanlar için içme kullanma suyu, temizlik amaçlı kullanılan su vb.) ) Oluşacak atık suların cins ve miktarları, bertaraf yöntemleri ve drenaj edileceği ortamlar, ) Çalışacak Personel Sayısı Göz Önüne Alınarak Su Kirliliği Kontrolü Yönetmeliği Evsel Nitelikli Atıksular İçin Deşarj Standartları Göz Önüne Alınarak Faaliyetin Projelendirilmesi, ) Proje kapsamındaki tesislerin içme suyu amaçlı kullanılan yüzeysel su kaynaklarına ve yeraltı su kaynaklarının havzalarında kalıp kalmadığının ve yerüstü ve yeraltı su kaynaklarının kalitesinde faaliyetten kaynaklanabilecek olumsuz etkilerin giderilmesi ve bundan kaynaklanabilecek zararların irdelenmesi, ) Her bir tesisin işletilmesi sırasında oluşması muhtemel atıklar (evsel nitelikli atıklar, atık yağlar, ambalaj atıkları, tıbbi, tehlikeli atıklar, hafriyat atıkları, inşaat ve yıkıntı atıkları v.b.) atık cins ve miktarları, özellikleri, ne şekilde bertaraf edileceği (evsel nitelikli katı atıkların ilgili belediye tarafından alınacağına dair yazının eklenmesi) ) İşletme esnasında oluşacak gürültünün seviyesi ve kontrolü için alınacak önlemler,(çevresel Gürültünün Değerlendirilmesi ve Yönetimi Yönetmeliği kapsamında projenin değerlendirilmesi), ) Tesisin faaliyeti esnasında proses ve yakma sistemlerinde kullanılan yakıt ve miktarı, yakıt kullanılan ünitelerin ayrı ayrı yakıt ısıl gücü ve toplam yakıt ısıl gücü, üretim kapasitesi,

4 13) Her Bir Faaliyet Türüne Ait Tesislerin İşletimi Sırasında Oluşacak Emisyon Miktarı, Özellikleri Ve Bertaraf Yöntemleri, Tesiste Oluşabilecek Emisyonlarla İlgili Yapılacak Hesaplamalarda Kullanılacak Olan Emisyon Faktörlerinin Hangi Kaynaktan Alındığı (EPA, CORIN, AIR Vb.) Tesiste Bulunacak Olan Emisyon Kaynaklarına Ait Oluşabilecek Emisyon Konsantrasyonlarının Ve Kütlesel Debilerinin Hesaplamalarının Yapılması, ) Tesisin Sanayi Tesislerinden Kaynaklanan Hava Kirliliğinin Kontrolü Yönetmeliğindeki Yeri, Tesiste Oluşabilecek Hesaplanan Emisyon Miktarları Sınır Değerleri Aşmışsa Modelleme Yapılması, Modelleme Sonucu Hesaplanan Değerlerin Yönetmelik Kapsamında Değerlendirilmesi, ) Her bir tesisin faaliyeti sırasında oluşacak koku problemine karşı alınacak önlemler (koku giderme ünitesinin detaylandırılması, en yakın yerleşim yerine uzaklık ve meteorolojik veriler dikkate alınarak irdelenmeli), ) Proje Kapsamında Hijyenin Sağlanması İçin Ne Gibi İşlemlerin Yapıldığı, Kullanılan Dezenfeksiyonlarla Birlikte Hijyen Planının Açıklanması ) Faaliyetler İçin Önerilen Koruma Bandı Mesafesi ve Bu Bandın Oluşturulması İçin Yapılacak Çalışmalar, Kullanımı Hususunda Bilgiler, ) Ulaşımın Temini, Ulaşımın Mevcut Trafiğe Getirdiği Yük ve Alınacak Önlemler, ) İşletme Aşamasında Yapılacak İşlerden Dolayı Zarar Görebilecek Flora-Fauna Türleri (Endemik türler, nesli tehlikede v.b) Proje İçin Seçilen Yer ve Faaliyetin Etki Alanında Bulunan Tür Popülasyonlarının Etkilenmesi Açıklanmalıdır, ) Projenin, Proje Alanının Yakınında Bulunan Tesislerle Olan Etkileşiminin Açıklanması, ) Tesisin Yakın Çevresindeki Yerleşim Birimlerine Olası Etkileri, ) Personel Temini, Çalışacak Personel Sayısı, Personel İçin Temin Edilecek Sosyal Hizmetler,128 C) İşletme Faaliyete Kapandıktan Sonra Olabilecek ve Süren Etkiler ve Bu Etkilere Karşı Alınacak Önlemler D) Acil Müdahale Planı ve İzleme Programı E)Proje Alternatifleri,

5 TABLOLAR Tablo-1.1.1: Tesisin Mevcut, Kapasite Artış Miktarı Ve Planlanan Kapasitesi Tablo-1.1.2: Tesisin Mevcut Ve Planlanan Yıllık Tüketim Kapasitesi Tablo-1.1.3: Tesiste Mevcut Ve Planlanan Makine Ve Ekipman Listesi Tablo-1.2.1: Tesiste Kapasite Artışı Projesi Kapsamında Tam Kapasite İle Üretime Geçinceye Kadar Olan Maliyet Tablosu Tablo-1.2.2: Zamanlama Tablosu Tablo-1.3.1: Faaliyet Alanına Ait Koordinatlar Tablo-1.3.2: Proje Kapsamındaki Tüm Üniteler Tablo-2.1.1: Proje Alanında Bulunması Muhtemel Flora Türleri Ve Korunma Durumları Tablo-2.1.2: Proje Alanında Bulunması Muhtemel İkiyaşamlı (Amfibia) Türleri Ve Korunma Durumları Tablo-2.1.3: Proje Alanında Bulunması Muhtemel Sürüngen (Reptilia) Türleri Ve Korunma Durumları Tablo-2.1.4: Proje Alanında Bulunması Muhtemel Kuş (Aves) Türleri Ve Korunma Durumları Tablo-2.1.5: Proje Alanında Bulunması Muhtemel Memeli Kuş (Mamalia) Türleri Ve Korunma Durumları Tablo-2.7.1: Aydın Meteoroloji İstasyonu Basınç Dağılım Değerleri Tablo-2.7.2: Aydın Meteoroloji İstasyonu Sıcaklık Dağılım Değerleri Tablo-2.7.3: Aydın Meteoroloji İstasyonu Yağış Dağılım Değerleri Tablo-2.7.4: Aydın Meteoroloji İstasyonu Nem Dağılım Değerleri Tablo-2.7.5: Aydın Meteoroloji İstasyonu Sayılı Günler Değerleri Tablo 2.7.6: Aydın Meteoroloji İstasyonu Maksimum Kar Kalınlığı Değerleri Tablo 2.7.7: Aydın Meteoroloji İstasyonu Buharlaşma Dağılım Değerleri Tablo 2.7.8: Aydın Meteoroloji İstasyonu Rüzgar Hız Değerleri Tablo-2.7.9: Aydın Meteoroloji İstasyonu Fırtınalı Ve Kuvvetli Rüzgarlı Gün Değerleri Tablo : Yönlere Göre Rüzgârın Aylık Esme Sayılarının Dağılımları Tablo : Yönlere Göre Rüzgârın Mevsimlik Esme Sayılarının Dağılımları Tablo : Yönlere Göre Rüzgârların Aylık Ve Yıllık Esme Hızları Dağılımları (M/Sn) Tablo-2.8.1: Yörenin Ekonomik Göstergelerinin İstatistikleri Tablo-2.8.2: Aydın İli Tarım Göstergeleri Tablo-2.8.3: Köşk İlçesi Tarımsal Ürünlerin Ekiliş Alanları, Verimi Ve Üretim Miktarları Tablo-2.8.4: Köşk İlçesinde Üretilen Meyvelerin Üretim Miktarları Tablo-2.8.5: Aydın İli Sanayi Göstergeleri Tablo-2.8.6: İlçe Nüfusunun Yaş Gruplarına Göre Dağılımı Tablo-2.8.7: Köşk İlçesi Okuma Yazma Durumu, Cinsiyet Ve Yaş Grubuna Göre Tablo-3.B.1.1: Tesisin Mevcut, Kapasite Artış Miktarı Ve Planlanan Kapasitesi Tablo-3.B.1.2: Tesisin Mevcut Ve Planlanan Yıllık Tüketim Kapasitesi Tablo-3.B.1.3: Tesiste Mevcut Ve Planlanan Makine Ve Ekipman Listesi Tablo-3.B.4.1: Tesiste Mevcut Ve Planlanan Makine Ve Ekipman Listesi Tablo-3.B.6.1: Mevcut Tesiste Su Temini, Miktarları Ve Bertaraf Yöntemleri Tablo-3.B.6.2: Planlanan Tesiste Su Temini, Miktarları Ve Bertaraf Yöntemleri Tablo-3.B.7.1: Mevcut Ve Planlanan Tesiste Atıksu Miktarları Ve Bertaraf Yöntemleri

6 Tablo-3.B.12-1:Emisyon Kaynakları Ve Bu Kaynaklarda Ölçümü Gerçekleştirilen Parametreler Tablo-3.B.12.2:Yakma Sistemi Hakkında Detaylı Bilgi Tablo-3.B.12.3:Kullanılan Yakıt Cinsi Ve Miktarları Tablo-3.B.13: 1 No lu Kaynağa Ait Yanma Gazları Ve Toz Emisyon Ölçüm Sonuçları Tablo-3.B.14.1: Emisyonların Kütlesel Debileri Ve Skhkk Yönetmeliği Sınır Değerleri Tablo-3.B.14.2: Tesiste Gerçekleştirilen Emisyon Ölçüm Sonuçları Ve Skhkk Yönetmeliği Ek-5 Sınır Değerleri Tablo-3.B.14.3: Tesiste Bulunan Baca Yükseklikleri Ve Bacagazı Hızları/Abak Değerlendirmesi Tablo-3.B.14.4: Baca Gazı Hızı Sınır Değerleri (Skhkky Ek-4) Tablo-3.B.14.5: Baca Yüksekliği Sınır Değerleri (Skhkky Ek-4) ŞEKİLLER Şekil-2.1.1: Türkiye de Fitocoğrafik Alanların Dağılımı Şekil-2.7.1: Aydın Meteoroloji İstasyonu Basınç Dağılım Değerleri Grafiği Şekil-2.7.2: Aydın Meteoroloji İstasyonu Sıcaklık Dağılım Değerleri Grafiği Şekil-2.7.3: Aydın Meteoroloji İstasyonu Yağış Dağılım Değerleri Grafiği Şekil-2.7.4: Aydın Meteoroloji İstasyonu Nem Dağılım Grafiği Şekil-2.7.5: Aydın Meteoroloji İstasyonu Ortalama Kar Yağışlı, Kar Örtülü, Sisli Günler Değerleri Grafiği Şekil-2.7.6: Aydın Meteoroloji İstasyonu Ortalama Dolulu, Kırağılı, Orajlı Günler Değerleri Grafiği Şekil 2.7.7: Aydın Meteoroloji İstasyonu Maksimum Kar Kalınlığı Değerleri Grafiği Şekil 2.7.8: Aydın Meteoroloji İstasyonu Buharlaşma Değerleri Grafiği Şekil-2.7.9: Aydın Meteoroloji İstasyonu Rüzgar Hız Değerleri Grafiği Şekil : Aydın Meteoroloji İstasyonu Fırtınalı Ve Kuvvetli Rüzgarlı Gün Değerleri Grafiği Şekil : Yıllık Esme Sayıları Dağılım Grafiği Şekil : Yönlere Göre Rüzgârın Mevsimlik Esme Sayılarının Dağılımları Grafikleri Şekil : Yönlere Göre Rüzgârın Aylık Esme Sayılarının Dağılımları Grafikleri Şekil : Yönlere Göre Ortalama Rüzgar Hızı Diyagramı Şekil-2.8.1: Köşk İlçesi Ekim Alanları Dağılımı Şekil-2.8.2: Köşk İlçesi Nüfus Piramidi Şekil-3.B.1.1: Kaşar, Dil, Örgü Ve Tel Peynir Üretim Prosesi İş Akım Şeması Şekil-3.B.1.2: Beyaz Peynir Üretim Prosesi İş Akım Şeması Şekil 3.B.1.3: Köy Peyniri Üretim Prosesi İş Akım Şeması Şekil-3.B.1.4: Tereyağ Üretim Prosesi İş Akım Şeması Şekil-3.B.1.5: Lor Peyniri Üretim Prosesi İş Akım Şeması Şekil 3.B.1.6: Süzme Yoğurt Üretim Prosesi İş Akım Şeması Şekil-3.B.1.7: Eritme Peynir Üretim Prosesi İş Akım Şeması

7 EKLER LİSTESİ EK-1 TAPU EK-2 YAPI KULLANMA İZİN BELGESİ EK-3 ÇED GEREKLİ DEĞİLDİR BELGESİ EK-4 KAPASİTE RAPORU EK-5 MEVCUT VAZİYET PLANI EK-6 SONRASI VAZİYET PLANI EK-7 YER BULDURU HARİTASI EK-8 PROJE ALANINA AİT FOTOĞRAFLAR EK-9 AYDIN OSB MÜDÜRLÜĞÜ YAZISI EK-10 1/5000 ÖLÇEKLİ NAZIM İMAR PLANI EK-11 1/ ÖLÇEKLİ ÇEVRE DÜZENİ PLANI EK-12 TOPOĞRAFİK HARİTA EK-13 ZEMİN ETÜD RAPORU EK-14 1/ ÖLÇEKLİ SU KAYNAKLARINI GÖSTERİR HARİTA EK-15 AYDIN İLİ DEPREMSELLİK HARİTASI EK-16 AYDIN İLİ METEOROLOJİ BÜLTENİ EK-17 PEYNİRALTISUYU TEDARİK SÖZLEŞMESİ EK-18 MİLKON A.Ş. SONRASI PEYNİRALTISUYU YAZISI EK-19 AOSB SU KULLANIMI VE ATIKSU YAZISI EK-20 AOSB KATI ATIK YAZISI EK-21 EMİSYON ÖLÇÜM RAPORU 7

8 BÖLÜM 1: PROJENİN TANIMI VE AMACI 1. Projenin Tanımı ve Amacı (Proje konusu, faaliyetin tanımı, hizmet amaçları, ülke ekonomisi içerisindeki yeri, önemi, gerekliliği, kapasitesi, tesisin kaplayacağı alan ve projenin ne kadarlık alanda gerçekleştirileceği, yöreye sağlayacağı faydalar, ekonomik ömrü gibi hususların ayrıntılı açıklanması) Söz konusu faaliyet, Aydın İli, Umurlu Beldesi, Aydın Organize Sanayi Bölgesi 2. Cad. No:26 adresinde, M19.B.15.C.1.B pafta, 281 ada, 2 parsel numarasında, 8.783,64 m 2 yüzölçümlü alan üzerinde 4.583,14 m 2 lik kapalı alanda MEGA SÜT VE TARIM ÜRÜNLERİ NAK. İNŞ. PETROL SAN VE TİC. A.Ş. tarafından faaliyet gösteren Süt ve Süt Ürünleri Tesisi nde gerçekleştirilmesi planlanan kapasite artışıdır. Kapasite artışı projesi 8.783,64 m 2 yüzölçümlü alan üzerinde ve 4.583,14 m 2 lik kapalı alanda gerçekleştirilecektir. İlave kapalı bir alan yapılması söz konusu değildir. Tapu EK- 1 de, Yapı Kullanma İzin Belgesi EK-2 de verilmiştir. Mevcut faaliyet ile 49 ton/gün süt işlenerek; kg sade homojenize yoğurt, kg süzme yoğurt, kg beyaz peynir, kg tulum peyniri, kg kaşar, dil, çerkez, örgü peyniri, kg lor ve kg tereyağı üretimi gerçekleştirilmektedir. Mevcut faaliyet kapsamında tesiste 32 kişi tek vardiya şeklinde çalışmaktadır. Mevcut tesis için alınmış tarih ve 2007/63 Belge No lu ÇED Gerekli Değildir Belgesi EK-3 de verilmiştir. Proje kapsamında, MEGA SÜT VE TARIM ÜRÜNLERİ NAK. İNŞ. PETROL SAN VE TİC. A.Ş. mevcut süt işleme kapasitesini 49 ton/gün den 300 ton/gün e çıkarmayı hedeflemektedir. Proje, tarih ve sayılı Resmi Gazete de yayımlanarak yürürlüğe giren ÇED Yönetmeliği ve Tarih ve Sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren ÇED Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik, EK-I Madde 23; Entegre süt ürünleri üretim tesisleri (50 ton/gün ve üzeri sütten peynir, yağ, yoğurt gibi süt ürünlerinden en az ikisinin üretildiği tesisler) sınıfında değerlendirilmiştir. 8

9 Ekonomik Ömrü: Projenin ömrü üretimde kullanılacak ekipmanların ömrü ile sınırlıdır. Ancak üretimde kullanılacak ekipmanların ömürleri tamamlandığında yenisi ile değiştirilecektir. İşletilmesi planlanan tesiste süt ve süt ürünleri üretimi yapılması planlanmaktadır. Tesis ömrünün 25 yıl olacağı ancak işletme süresince sürekli takip edilecek teknolojik gelişmelerle tesis ömrünün uzatılması hedeflenmektedir. Hizmet amaçları; Projenin hizmet amaçlarının başında, bölgede sanayi potansiyelini arttırmak, taze ve sağlıklı süt ve süt ürünleri üretimine katkı sağlamak, bölgede iş istihdamı oluşturmak, ülke ekonomisinde dışa bağımlılığı azaltmak gibi ana nedenler gelmektedir. Tesisin ana hammaddesi olan süt, Aydın İli çevresinde 50 km 2 lik bir alandan sağlanacaktır. Tesisin hedeflenen kapasiteye ulaşması durumunda çiğ süt işleme kapasitesi 300 ton/gün olacaktır. Ayrıca çalışacak kişi sayısının maksimum 50 kişiye ulaşması hedeflenmiştir. Bu bağlamda tesisin bölge halkına istihdam olanağı sağlayacağı ve sosyoekonomik yapı üzerinde olumlu bir etki yapması planlanmaktadır. Ayrıca hammadde temini için de bölgede ayrıca bir istihdam sağlanacak ve ilde kaliteli, hijyenik ve sağlık koşullarına uygun süt ve süt ürünleri üretimi sağlanmış olacaktır. Önem ve Gerekliliği; Süt, insan beslenmesinde çok önemli yeri olan temel bir gıdadır. Süt, başta protein olmak üzere, içerdiği protein, fosfor, B grubu vitaminleri, sfingolipidler ve diğer bileşikleri sayesinde kanser oluşumunu engellemektedir. Sütün %87,5'i su, %3,5'i ise mineraldir. Hemen hemen bütün besin elementlerini, ayrıca hayati fonksiyonlar için gerekli olan vitaminleri, enzimleri, antikorları ve daha birçok maddeyi yeterli ve dengeli bir biçimde bünyesinde bulunduran tek üründür. Gıda sanayi içinde % 16 üretim değerine sahip süt ve süt ürünleri sanayi; gerek sütün çok sayıda besin öğelerini bileşiminde bulundurması ve insan yaşamının her evresinde tüketilmesi gereken temel bir besin maddesi olması gerekse ülke ekonomisine sağladığı katma değer açısından son derece önemli bir alt sektördür. Süt ürünleri Türkiye de beslenmede önemli bir role sahiptir. Ancak, sıvı süt tüketimi azdır. Süt daha çok, işlenmiş 9

10 olarak yoğurt, beyaz peynir, kaşar peyniri ve ayran olarak tüketilmektedir. Süt ve süt ürünlerinin kişi başına ortalama yıllık tüketimi 138,14 litredir. Bu rakam diğer Avrupa ülkeleriyle karşılaştırıldığında oldukça düşüktür. Süt işletmelerinin coğrafi dağılımları; Ege bölgesi (%38,8) ve Marmara bölgesi (%26,5) nin tesis sayısı açısından ilk sıraları aldığı görülmektedir. Türkiye süt üretiminin büyük çoğunluğunu büyük baş hayvancılık karşılamaktadır. Bunu koyun ve keçi takip etmektedir. Büyük baş hayvancılığın gelişmesinde işletmelerin küçük ölçekli olması problem oluşturmaktadır. Küçük işletmeler üretim maliyetini düşürmede ve hayvanlarını pazarlamada büyük işletmeler kadar başarılı olamamaktadır. Yem ve diğer üretim girdi fiyatlarının yüksek olması elde edilen ürünün (et, süt) değer fiyat edememesi diğer önemli bir sorundur. Küçük işletmelerde bakım ve besleme konularında teknik bilgi eksikliği vardır. Aydın ilinin süt verimindeki artışına bağlı olarak Türkiye nin süt verimi içerisindeki payı giderek artmaktadır. Aydın ilinde 60 adet süt ve süt ürünleri imalathanesi mevcuttur. Bunlardan 19 adeti yoğurt, 14 adeti beyaz peynir, 19 adeti kaşar peyniri, 11 adeti tereyağı ve 6 adeti ayran işletmesidir. Süt ve süt mamulleri imalathanelerinin kurulu kapasiteleri ton/yıl olup, bu kapasitenin ancak % 14 ü kullanılmaktadır. Tüm bu bilgiler ışığında gerçekleştirilecek süt işleme faaliyeti ile il ve ülke ekonomisine katkı, çalıştırdığı personel ve yan kuruluşlar vasıtasıyla (hammadde, yardımcı madde tedarikçi firmalar, nakliye firmaları vb.) birçok insana iş imkanı sağlayacaktır. Bu sebeple projenin gerçekleştirilmesi ile istihdam sağlanacak olup, üretim, nakliye vs. faaliyetleri nedeniyle bölge ve ülke ekonomisine önemli katkıda bulunulacak, sosyoekonomik ve kültürel değişimler olumlu yönde etkilenecektir. Sütün Tanımı ve Yararları Süt; tatlımsı, saydam olmayan, hafif kokulu beyaz bir sıvıdır. İnsanların çok yararlandığı süt evcil hayvanlardan (inek, keçi, koyun vb.) elde edilir. Süt işlenerek veya doğrudan tüketilir. İşlenerek elde edilen ürünler; yoğurt, ayran, peynir, tereyağı, kaymak vb.dir. Bir 'yaşam mucizesi' diye nitelenebilecek kadar büyük besin değerine sahip olan sütün, insan yaşamındaki yeri insanlık tarihi kadar eskidir. Dünyanın en yararlı içeceği süt, 10

11 insanların doğumlarından itibaren aldıkları ilk besindir. İlk günlerinde annelerinin sütüyle beslenen bebeklere, daha sonraları hem anne sütü hem de hayvan sütleri verilir. Süt, bebeklerin narin vücutlarını sağlamlaştırır, güçlendirir. Süt, organizmanın kurulması ve hayatını devam ettirmesi için gereken unsurların hemen hepsini içerir. Yapısında bulunan besin unsurları açısından süt, ideal bir besin olarak kabul edilir. Sütün proteinleri, yaşam için büyük önem taşıyan eksojen aminoasitlerinin tümünü içermesi açısından yüksek biyolojik değerdedir. Süt, biyolojik değerleri bakımından önemli protein özelliği taşımaktadır. Vücudun, ihtiyaç duyduğu esansiyel amino asitlerin hemen hemen tamamını içermektedir. Beslenme açısından çok önemli olan süt ve süt ürünlerindeki özellikle vücut için gerekli olan kalsiyum ihtiyacının karşılanmasında mükemmel bir hayvansal gıdadır. Süt ve Süt Ürünleri endüstrisi ülkemizde ve dünyada önemli bir yer teşkil etmektedir. Süt ve Süt Ürünleri, Beslenme ve insan sağlığı ile ekonomik açılardan çok önemli ve üretiminden asla vazgeçilemeyecek bir ürün ve üretim dalıdır. İnsan Beslenmesinde Süt; - Hayvansal Protein, - Hayvansal Enerji, - Hayvansal Yağ, - Vitamin, - Mineral kaynağıdır. Ekonomide Süt; Türkiye'de; 2001 geçici tarım sayımına göre 3 milyonun üzerinde tarım işletmesi bulunmaktadır. Bunların; - %69,78'i hayvansal üretim yapmaktadır TÜİK verilerine göre 3,9 milyon başını sağmal ineklerin oluşturduğu toplam 10 milyon başa yakın sığır bulunmaktadır. - 10,679 milyon ton süt üretilmektedir. - Süt üretiminde sığırın payı %90'dır. - Toplam tarımsal gelirde sütün payı %13'tür. 11

12 - Dünya süt üretiminde 15. sırada yer almaktadır. Süt Kullanımı; - Sütün %27'si süt teşvik priminden yararlanan, kayıtlı büyük süt işleme tesisleri tarafından alınmakta ve işlenmekte, - %33'ü küçük ve orta ölçekli kayıtlı veya kayıt dışı mandıralarda işlenmekte, - %20'si çiftlik içi tüketim ve buzağı beslemede kullanılmakta, - %20'si gerek sokak sütü olarak satılan, gerekse üreticinin tüketiciye doğrudan aracısız sattığı, açık süt ve ürünleri olarak kabul edilmektedir. Süt, sonuç olarak karşımıza tarımsal kaynaklı bir ürün olarak ortaya çıkmaktadır. Çünkü hayvancılığın yapılması için gerekli olan mısır, arpa, buğday gibi yem bitkileri gereklidir. Bölgede tarımın yaygın yapılması, beraberinde hayvancılığı getirmiştir. Bu sebeple de süt ve süt ürünleri işleyen tesisler kurulmuştur. Kapladığı Alan Kapasite artışı projesi 8.783,64 m 2 yüzölçümlü alan üzerinde ve 4.583,14 m 2 lik kapalı alanda gerçekleştirilecektir. İlave kapalı bir alan yapılması söz konusu değildir. Üretim Kapasitesi Tesisin mevcut üretim kapasitesi, yapılması planlanan kapasite artış miktarı ve kapasite artışı ile ulaşılacak nihai üretim kapasitesi Tablo de tarihine kadar geçerli kapasite raporu EK-4 te verilmiştir. Tablo-1.1.1: Tesisin Mevcut, Kapasite Artış Miktarı ve Planlanan Kapasitesi Üretim Konusu Birim Mevcut Durum Sade homojenize yoğurt Kg/yıl Kapasite Artış Miktarı Kapasite Artışı İle Ulaşılacak Durum Süzme yoğurt Kg/yıl Beyaz peynir Kg/yıl Tulum Peyniri Kg/yıl Kaşar Peyniri Kg/yıl

13 Lor Kg/yıl Tereyağı Kg/yıl Tesiste üretim sırasında kullanılan ana ve yardımcı hammaddeler ile kapasite artışı ile kullanılması planlanan ana ve yardımcı hammaddeler Tablo de, mevcut makine ve ekipman listesi ile kapasite artışı ile kullanılması planlanan makine ve ekipman listesi Tablo de verilmiştir. Tablo-1.1.2: Tesisin Mevcut ve Planlanan Yıllık Tüketim Kapasitesi Hammadde Cinsi Birim Miktar Kapasite Artışı İle Ulaşılacak Durum Süt Ton Maya kg/yıl Tuz kg/yıl PVC yoğurt kabı adet PE poşet adet Teneke kutu adet Linyit Kömürü ton Cendere bezi takım Branda takım Süt ve lor bezi takım NAOH (Payet) kg/yıl HNO 3 kg/yıl NaOCl kg/yıl Tablo-1.1.3: Tesiste Mevcut Ve Planlanan Makine Ve Ekipman Listesi MEVCUT MAKİNE VE EKİPMAN LİSTESİ ADET Mayalama teknesi (1,5 tonluk) 33 Mayalama teknesi (0,7 tonluk) 5 Süt aktarma pompası (Eşanjör) Olgunlaştırma teknesi (0,5 tonluk) 4 İLAVE MAKİNE VE EKİPMAN LİSTESİ Pişirme kazanı (2 tonluk) 8 Pişirme kazanı (2 tonluk) 10 Süt depolama tankı 2 Süt depolama tankı (izolasyonlu) 2 Plakalı süt soğutma makinesi 1 Teneke kapatma makinesi 2 Teneke kapatma makinesi 5 Soğuk hava deposu (170 m 3 ) 1 Soğuk hava deposu (340 m 3 ) 1 Su deposu 2 Buhar kazanı (80 m 2 ) 1 Buhar kazanı (200 m 2 ) 1 Jeneratör 1 Sıcak-soğuk yıkama makinesi 1 Yayık 1 ADET 13

14 Aspiratör 5 Kaşar ünitesi 1 Krema ünitesi 1 Süt temizleme seperatörü 2 Süt temizleme seperatörü 3 Paketleme Makinası 1 Paketleme Makinası 5 Kompresör 1 Kompresör Pastörizatör Dilimleme Makinası Metal Dedektörü Kasan Kalıp Yıkama Makinası 2 LABORATUAR EKİPMANLARI ADET İLAVE MAKİNE VE EKİPMAN LİSTESİ Etüv 1 Etüv 1 Otoklav 1 Otoklav 1 Su Banyosu 1 Su Banyosu 1 Saf Su Cihazı Stabilatör Gerber Santrifüjü 1 Gerber Santrifüjü 2 Milkana Hijyen Monitörü Hijyen Monitörü 2 İnkübatör 1 İnkübatör 1 Soğutmalı İnkübatör 1 Soğutmalı İnkübatör 1 Laminer Ekim Kabini Analitik Terazi 1 Analitik Terazi 1 Hassas Terazi 1 Hassas Terazi 1 Datalogger 1 Datalogger 1 Otomatik Pipet 1 Otomatik Pipet 5 Stomacher Begmixer 1 Stomacher Begmixer 1 Koloni Sayıcı 1 Koloni Sayıcı 3 Buzen Beki 1 Buzen Beki 2 Rotary Evaporatör Dijital Büret 1 Dijital Büret 5 Ph metre 1 Ph metre 10 Kryoskop 1 Kryoskop 2 Nem Tayin Cihazı 1 Nem Tayin Cihazı 2 Laboratuvar Tezgahı ADET 2. Projenin Fayda Maliyet Analizi Aydın İli, Umurlu Beldesi, Aydın Organize Sanayi Bölgesi nde kurulması planlanan süt işletme tesisi kapasite artışı projesi için; mevcut tesisin bulunduğu alan içerisinde 4.583,14 m 2 lik alan ayrılmıştır. Söz konusu süt işleme tesis için ayrılan yatırım bedeli TL dir. Proje kapsamında maliyet ve miktarları Tablo de verilmiştir. 14

15 Tablo-1.2.1: Tesiste Kapasite Artışı Projesi Kapsamında Tam Kapasite İle Üretime Geçinceye Kadar Olan Maliyet Tablosu HARCAMALAR MALİYET KALEMLERİ Resmi İzinlerin Alınması İçin Gerekli Harcama ve Harçlar Makine Ekipman Maliyeti TOPLAM ÇED sürecinin tamamlanması ile makine ve ekipmanların montajı yapılacak olup üretime başlanması planlanmaktadır. Tesiste üretime başlayıncaya kadar geçecek zaman içerisinde yapılacak işlemlerin belirtildiği zamanlama tablosu Tablo de verilmiştir Mayıs Haziran Temmuz Ağustos Eylül ÇED İşlemleri X X X X X Tablo-1.2.2: Zamanlama Tablosu Makine Ekipmanların Alımı Makine-Ekipmanların Montajı Ekim X X X Kasım X X Üretime Geçiş Aralık X X 2014 Ocak X Tesiste üretim süresince hammadde temini için gerekli olan süt, ekonomik olmasının etkisi ile yakın bölgeden sağlanacaktır. Ayrıca seçilen makine ve ekipmanlarda ise yüksek verimli ve doğal kaynak tüketimi açısından tasarruflu ekipmanlar tercih edilecektir. 3. Proje Kapsamındaki Faaliyet Ünitelerinin Konumu Kapasite artışı projesi 8.783,64 m 2 yüzölçümlü alan üzerinde ve 4.583,14 m 2 lik kapalı alanda gerçekleştirilecektir. İlave kapalı bir alan yapılması söz konusu değildir. Proje alanına ait mevcut vaziyet planı ve tesis (ünite) yerleşim planı EK-5 de, kapasite artışı projesi kapsamında planlanan vaziyet planı ve tesis (ünite) yerleşim planı EK-6 da verilmiştir. Faaliyet alanına ait koordinatlar Tablo de, kullanım alanları ile proje kapsamındaki tüm üniteler ve faaliyet üniteleri dışında diğer üniteler Tablo de verilmiştir. 15

16 Tablo-1.3.1: Faaliyet Alanına Ait Koordinatlar Proje Alanı 8.783,64 m 2 Koordinat Sırası: Sağa-Yukarı Koordinat Sırası: Enlem-Boylam Datum : ED-50 Datum : WGS-84 Faaliyet Alanı Yüzölçümü Türü : UTM Türü : Coğrafik D.O.M : 27 D.O.M : - ZONE : 35 ZONE : - Ölçek Faktörü : 6 derecelik Ölçek Faktörü : : : : : : : : : Tablo-1.3.2: Proje Kapsamındaki Tüm Üniteler Faaliyet Alanı Yüzölçümü Toplam Alan 8.783,64 m 2 Kapalı Alan 4.583,14 m 2 Yeşil alan 150 m 2 Sosyal ve İdari Tesisler Alanı 100 m 2 Laboratuvar 51,66 m 2 Süt Alım Odası 253 m 2 Süt Pişirme Odası 268 m 2 Beyaz Peynir İmalathanesi Tulum Peynir İmalathanesi ve Paketleme Kısmı Kaşar Peynir İmalathanesi Köy Peyniri Lor İmalathanesi Paketleme ve Ana Depo Soğuk Hava Deposu Tereyağ İmalathanesi Yoğurt İmalathanesi 268 m m m m m m m m 2 16

17 4. Yer Bulduru Haritası, Faaliyet Alanı ve Çevresinin Fotoğrafları Söz konusu faaliyet, Aydın İli, Umurlu Beldesi, Aydın Organize Sanayi Bölgesi 2. Cad. No:26 adresinde, M19.B.15.C.1.B pafta, 281 ada, 2 parsel numarasında, 8.783,64 m 2 yüzölçümlü alan üzerinde 4.583,14 m 2 lik kapalı alanda MEGA SÜT VE TARIM ÜRÜNLERİ NAK. İNŞ. PETROL SAN VE TİC. A.Ş. tarafından faaliyet gösteren Süt ve Süt Ürünleri Tesisi nde gerçekleştirilmesi planlanan kapasite artışıdır. Kapasite artışı projesi 8.783,64 m 2 yüzölçümlü alan üzerinde ve 4.583,14 m 2 lik kapalı alanda gerçekleştirilecektir. İlave kapalı bir alan yapılması söz konusu değildir. Faaliyet alanı Aydın Organize Sanayi Bölgesi nde kalmakta olup, konu ile ilgili Aydın OSB Müdürlüğü nden alınan tarih ve 44 sayılı yazı EK-9 da verilmiştir. Proje alanının kuzeyinde Sümerler Ticaret, doğusunda Toprak Tekstil Fabrikaları, batısında Umuray Sanayi ve güneyinde ise Güvenler ve Batı Anadolu Çim. Sanayi bulunmaktadır. Tesise en yakın yerleşim yeri metre güneybatısındaki 2011 yılı adrese dayalı nüfus kayıt verilerine göre kişi nüfuslu Umurlu Beldesi olup tesisin metre kuzeyindeki 308 kişi nüfuslu Çayyüzü köyü, metre doğusundaki 554 kişi nüfuslu Kuyucular Köyü ve batısındaki 421 kişi nüfuslu Emirdoğan Köyü bulunmaktadır. verilmiştir. Proje alanına ait Yer Bulduru Haritası EK-7 de,proje alanına ait fotoğraflar EK-8 de 5. Varsa, Projeye Konu Olan Bölgenin En Son Onaylı 1/1000, 1/5000,1/25.000, 1/ Ölçekli Planlar (Aslı Gibidir Onaylı), Plan Notları, Lejand Paftasından Bir Örnek Ve Bu Planlar Üzerinde Tesis Yerinin Gösterimi Ve Ayrıca Raporun İlgili Bölümünde Bu Hususlara Yer Verilmesi (Onaylı Bir Planın Olmaması Durumunda Da Faaliyet İçin Kullanılacak, Yeri Ölçekli Harita Üzerinde Açıkça Gösterilmeli Ve Ayrıca Faaliyet Alanının Mücavir Alan Sınırları İçerisinde Olup, Olmadığı Belirtilmelidir) Söz konusu faaliyet, Aydın İli, Umurlu Beldesi, Aydın Organize Sanayi Bölgesi 2. Cad. No:26 adresinde, M19.B.15.C.1.B pafta, 281 ada, 2 parsel numarasında, 8.783,64 m 2 yüzölçümlü alan üzerinde 4.583,14 m 2 lik kapalı alanda MEGA SÜT VE TARIM ÜRÜNLERİ NAK. İNŞ. PETROL SAN VE TİC. A.Ş. tarafından faaliyet gösteren Süt ve Süt Ürünleri Tesisi nde gerçekleştirilmesi planlanan kapasite artışıdır. 17

18 Faaliyet alanı Aydın Organize Sanayi Bölgesi nde kalmakta olup, konu ile ilgili Aydın OSB Müdürlüğü nden alınan tarih ve 44 sayılı yazı EK-9 da verilmiştir. Faaliyet alanı Aydın Organize Sanayi Bölgesi nde kalmakta olup, 1/5000 ölçekli Nazım İmar Planı EK-10 da, Aydın-Muğla-Denizli Planlama Bölgesi 1/ ölçekli Çevre Düzeni Plan Revizyonunda da Organize Sanayi Bölgesinde kalmakta olup, sözkonusu plan EK-11 de verilmiştir. 6. Faaliyet Alanının Halihazır Harita Üzerinde İşaretlenerek Yakınında Bulunan Yerleşimlerin Belirtilmesi Söz konusu faaliyet, Aydın İli, Umurlu Beldesi, Aydın Organize Sanayi Bölgesi 2. Cad. No:26 adresinde, M19.B.15.C.1.B pafta, 281 ada, 2 parsel numarasında, 8.783,64 m 2 yüzölçümlü alan üzerinde 4.583,14 m 2 lik kapalı alanda MEGA SÜT VE TARIM ÜRÜNLERİ NAK. İNŞ. PETROL SAN VE TİC. A.Ş. tarafından faaliyet gösteren Süt ve Süt Ürünleri Tesisi nde gerçekleştirilmesi planlanan kapasite artışıdır. Faaliyet alanı Aydın Organize Sanayi Bölgesi nde kalmakta olup, konu ile ilgili Aydın OSB Müdürlüğü nden alınan tarih ve 44 sayılı yazı EK-9 da verilmiştir. Proje alanının ve 1 km. yarıçapındaki etki alanının işaretlendiği ve yakın çevresindeki yerleşim yerlerinin mesafelerinin gösterildiği 1/ ölçekli topoğrafik harita EK-12 de verilmiştir. Proje alanının kuzeyinde Sümerler Ticaret, doğusunda Toprak Tekstil Fabrikaları, batısında Umuray Sanayi ve güneyinde ise Güvenler ve Batı Anadolu Çim. Sanayi bulunmaktadır. Tesise en yakın yerleşim yeri metre güneybatısındaki 2011 yılı adrese dayalı nüfus kayıt verilerine göre kişi nüfuslu Umurlu Beldesi olup tesisin metre kuzeyindeki 308 kişi nüfuslu Çayyüzü köyü, metre doğusundaki 554 kişi nüfuslu Kuyucular Köyü ve metre batısındaki 421 kişi nüfuslu Emirdoğan Köyü bulunmaktadır. 18

19 7. Faaliyet Alanını Merkez Alan 1 km lik Yarıçaplı Alanın İşaretlenmesi, Var ise 1/ ve 1/5000 lik Halihazır Harita Üzerinde Faaliyet Alanı Merkezli 1 km lik Yarıçap Alanını Kapsayan Arazinin Gösterilmesi ve bu alan için, Söz konusu faaliyet, Aydın İli, Umurlu Beldesi, Aydın Organize Sanayi Bölgesi 2. Cad. No:26 adresinde, M19.B.15.C.1.B pafta, 281 ada, 2 parsel numarasında, 8.783,64 m 2 yüzölçümlü alan üzerinde 4.583,14 m 2 lik kapalı alanda MEGA SÜT VE TARIM ÜRÜNLERİ NAK. İNŞ. PETROL SAN VE TİC. A.Ş. tarafından faaliyet gösteren Süt ve Süt Ürünleri Tesisi nde gerçekleştirilmesi planlanan kapasite artışıdır. Faaliyet alanı Aydın Organize Sanayi Bölgesi nde kalmakta olup, konu ile ilgili Aydın OSB Müdürlüğü nden alınan tarih ve 44 sayılı yazı EK-9 da verilmiştir. Proje alanının ve 1 km. yarıçapındaki etki alanının işaretlendiği ve yakın çevresindeki yerleşim yerlerinin mesafelerinin gösterildiği 1/ ölçekli topoğrafik harita EK-12 de verilmiştir. 19

20 BÖLÜM 2: PROJE İÇİN SEÇİLEN YERİN VE PROJEDEN ETKİLENECEK ALANIN BELİRLENMESİ VE BU ALANLAR İÇİNDEKİ MEVCUT ÇEVRESEL ÖZELLİKLERİN AÇIKLANMASI(*) (Proje için seçilen yerin ve projeden etkilenecek alanların ve ortamların, etkileyecek parametreler dikkate alınarak ayrı ayrı belirlenmesi) Proje İçin Seçilen Yerin ve Projeden Etkilenecek Alanların-Ortamların Fiziksel ve Biyolojik Özellikleri ve Doğal Kaynakların Kullanımı: 1)Türler ve Ekosistemler: Proje için seçilen yer ve etki alanı içindeki ekosistemler ve ekosistemdeki türler, Flora-fauna türleri, sınıflandırılması, yaşama ortamları (beslenme veya üreme alanları) popülasyon yoğunlukları,(uluslararası sözleşmelerle endemik, nadir, nesli tehlikede)tehlike dışı v.b. kategorilerinin tablo halinde belirtilmesi(koruma altında olan türler varsa koruma taahhütleri ve alınacak önlemlerin belirtilmesi),flora bilgilerinin TÜBİVES e göre verilmesi (çalışmaların hangi tarihlerde kimler tarafından yapıldığının belirtilmesi) Mevcut flora ve fauna yapısını içeren bilgilerin faaliyet alanı ve yakın çevresinde, dar veya geniş yayılışlı endemik, nesli tehlike kategorilerinde (IUCN e göre ve Türkiye Kırmızı Kitabına göre) olan türlerin olup olmadığının belirtilmesi, faaliyet alanının bugünkü durumu, faaliyetin kurulu olduğu dikkate alınarak, flora ve fauna bölümünde mevcut durumun değerlendirilmesinin yapılması, faaliyetin yakın çevresindeki flora ve fauna türlerine olabilecek olası etkilerinin olup olmadığının belirtilmesi varsa bu etkilerin azaltılmasına yönelik çözüm önerilerinin getirilmesi, uluslararası sözleşmeler ve MAK kararları eklerine gören korunması gereken türler olması durumunda koruma taahhütlerinin eklenmesi, Ekolojik analiz çalışmalarında, proje alanı ve etki alanı içerisinin flora ve fauna analizi yapılırken, flora türlerinin üreme, çiçeklenme, fauna türlerinin üreme, kışlama vb. dönemleri gibi farklı periyotlarında arazi çalışması yapılması gerekmektedir. Bunun için gerekli süre ise minimum bir vejetasyon dönemi olmalıdır. Ekolojik analiz çalışması Biyolog Melek Kartal tarafından Mayıs-Haziran 2013 tarihlerinde yapılmıştır. Flora ve fauna analizi için sadece arazi gözlemi yetersiz kalabilmektedir. Gözlemlerin en verimli seviyede temsil edildiği bir dönemde, yani vejetasyon döneminde bile alandaki türlerin tamamına ulaşabilmek çeşitli nedenlerle mümkün olmayabilir. Bundan dolayı arazi gözleminin yanı sıra, aynı bölgede daha önce yapılmış arazi gözlem ve örneklemeler, detaylı literatür taraması, fiziksel, kimyasal ve jeolojik, iklimsel, topoğrafik bulgular da değerlendirilmiştir. Bu faktörler ekosistem üzerindeki sınırlayıcı faktörlerden sadece birkaçıdır. Flora ve fauna çalışmasında tüm bu faktörler değerlendirilerek rapor hazırlanmıştır. 20

21 Yapılan flora ve fauna analiz çalışmasında, proje alanı içerisinde bulunması muhtemel flora ve fauna türleri çalışması yanı sıra proje etki alanı içerisinde bulunması muhtemel flora ve fauna türleri de dikkate alınmıştır. Karasal flora analizi için araziye gitmeden önce TÜBİTAK Türkiye Bitkileri Veri Sistemi (TUBİVES) ve FLORA OF TURKEY and the East Aegean Islands, P.H Davis A2 karesi incelenerek ön veriler toplanmıştır. Karasal fauna analiz için DEMİRSOY, A. ait Türkiye Omurgalı Faunasının Sistematik ve Biyolojik Özelliklerinin Araştırılması ve Koruma Önlemlerinin Saptanması (Amifibiler, Sürüngenler, Memeliler) kitapları incelenerek bölgede bulunan fauna elemanları hakkında ön çalışma yapılmıştır. Söz konusu proje alanında bulunması muhtemel kuş türleri (Aves) kısmı hazırlanırken KİZİROĞLU, İ (2008): Türkiye Kuşları Kırmızı Listesi kitabından yararlanılmıştır. Floristik türlerin korunma durumları için kullanılan sözleşmeler, korunma statüleri ve açıklamaları; IUCN Risk Sınıfları 1994 Avrupa ülkelerinde IUCN risk sınıflarına göre flora ve fauna türlerinin sınıflandırılması1970 li yıllardan itibaren gerçekleştirilmeye başlanmıştır. Türkiye Bitkileri Kırmızı Kitabı içerisinde kullanılan IUCN Red Data Book Kategorileri ve açıklamaları aşağıdaki şekildedir. EX- Extinct (Tükenmiş): Şayet son ferdinin öldüğü konusunda hiçbir şüphe yoksa bu takson EX kategorisindedir. EW- ExtinctInThe Wild (Doğada Tükenmiş): Takson bulunabileceği ortamlarda ve yılın farklı zamanlarında yapılan ayrıntılı araştırmalarda bulunamamış yani doğada kaybolmuş ve yalnız kültüre alınmış bir şekilde yaşamaya devam ediyorsa bu gruba girer. CR- Critically Endangered (Çok Tehlikede): Bir takson çok yakın bir gelecekte yok olma riski altında ise bu gruba girer. EN- Endangered (Tehlikede): Bir takson oldukça yüksek bir risk altında ve yakın gelecekte yok olma tehlikesi altında ancak henüz CR grubunda değilse EN grubuna girer. 21

22 VU- Vulnerable (Zarar Görebilir): CR ve EN gruplarına konamamakla birlikte, doğada orta vadeli gelecekte yüksek tehdit altında olan taksonlar bu gruba girer. LR- Lower Risk (Az Tehdit Altında): Yukarıdaki gruplardan herhangi birine konamayan, onlara göre populasyonları daha iyi bitkiler bu kategoriye girer. Populasyonları oldukça iyi ve en az 5 lokaliteden bilinenler bu kategoriye konmuştur. Gelecekteki durumlarına göre tehdit açısından sıralanabilecek 3 alt kategorisi vardır: a- (cd) Conservation Dependent (Koruma Önlemi Gerektiren): 5 yıl içinde yukarıdaki kategorilerden birine girebilecek taksonlar. Hem tür, hemde habitat açısından özel bir koruma statüsü gerektirenler. b- (nt) Near Threatened (Tehdit Altına Girebilir): Bir evvelki gruba konamayan ancak VU kategorisine konmaya yakın adaylar. c- (lc) LeastConcern (En Az EndiĢe Verici): Herhangi bir korunma gerektirmeyen ve tehdit altında olmayanlar. DD- Data Deficient (Veri Yetersiz): Bir taksonun dağılım ve bolluğu hakkındaki bilgi yetersiz ise, takson bu gruba konur. NE- Not Evalueted (Değerlendirilemeyen): Yukarıdaki herhangi bir kriter ile değerlendirilemeyenler. Bazı Kriterler Hakkında Açıklayıcı Bilgiler CR, EN ve VU kategorilerine konmak için kabul edilen ek kriterler şunlardır: CR Kategorisi İçin- Doğada çok kısa bir sürede kaybolma tehlikesi altında olan bitkiler hakkında aşağıdaki kriterlere göre karar verilebilir. A) Populasyon aşağıdaki tehditler sonucu azalıyor ise; 10 yıl içinde aşağıdaki nedenlerle populasyonda %80 kaybolma olasılığı bulunması. a-habitat özelliğinin değişimi ve türün kapalılık derecesinin azalması; b-aktüel ve potansiyel bir toplama tehdidi altında olması; 22

23 c-başka bir taksonun istila tehdidi, melezleme, hastalık, tohum bağlamama, kirlenme, rekabetçiler ve parazitlerin etkisi altında olması; B) Bitkinin toplam yayılış alanı 100 km 2 den ve tek yayılım alanı 10 km 2 den az, çokparçalanmış veya tek bir lokasyondan biliniyor ise. EN Kategorisi İçin- Yukarıdaki belirtilen tehlikelerin yüksek riski altında, son 10 yıl içinde veya 3 nesilde populasyonda %50 azalma olacağı düşünülüyor; yayılış alanı 5000 km 2 veya tek bir alanda 500 km 2 kadar, birey sayısı 2500 ün altında veya en çok 5 lokasyondan biliniyor ise. VU Kategorisi İçin- Yukarıda belirtilen tehditler karşısında son 10 yıl veya 3 nesil içinde populasyonda %20 azalma olacağı düşünülen; yayılış alanı 10 lokasyondan fazla olmayan, yayılış alanı toplam km 2, olgun birey sayısı den az veya arazi çalışmaları sırasında 100 yıl içinde populasyonunda %10 azalma olabileceği düşünülen türler. VEJETASYON Akdeniz bitki coğrafyasına giren Ege Bölgesinde ve Aydın ili bitki örtüsünde yaygın orman ağacı Kızılçam (Pinus brutia) ve Karaçam (Pinus nigra) dır. Kızılçamlar Aydın ve Menteşe Dağlarının güney yamaçlarında 800 m. ye kadar yükselirler. Bu dağların kuzey yamaçlarında Karaçam ve kestane (Castanea sativa) toplulukları bulunmaktadır. Fıstık Çamı (Pinus pinea) özellikle Koçarlı ilçesinde ve özel ağaçlandırma sahalarında bulunur. Aydın Dağlarında Gedik mevkiinde m. arasında kestane toplulukları bulunur. Bu ormanların içinde sarı çiçekli kızılçık (Cornus mas), Kırmızı meyvalı kızılcık (Cornus sanguinea), keçi söğüdü (Salix caprea), Aksöğüt (Salix alba), Meşe türleri (Quercus frainetto, Q. cerris, Q. pubescens, Q. infectoria) ile böğürtlen (Rhus fruticosus), Akçakesme (Phlyrea latifolia), Sandal (Arbutus andrachne) gibi maki türleride bulunmaktadır.ayrıca kestanelerin arasında Akçaağaç yapraklı üvez (Sorbus torminalis), fındık (Corylus avellana) ve ıhlamur (Tilia argentea) görülmektedir. FLORA Raporun flora kısmı oluşturulurken bitki türlerinin tespitinde Türkiye Bitkileri Veri Servisi (TÜBIVES) FLORA OF TURKEY and the East Aegean Ġslands, P.H Davis ve 23

24 ek olarak TÜRKİYE BİTKİLERİ KIRMIZI KİTABI (Eğrelti ve Tohumlu Bitkiler) RED DATA BOOK OF TURKISH PLANTS (Pteridophyta and Spermatophyta) EKIM, T., KOYUNCU, M., VURAL, M., DUMAN, H., AYTAÇ, Z., ADIGÜZEL, N., ANKARA 2000 kitabından yararlanılmıştır. Bitki türlerinin Türkçe isim karşılığında ise Türkçe Bitki Adları Sözlüğü/ Turhan BAYTOP.- 3 Bsk.-Ankara: Türk Dil Kurumu, 2007 isimli kitaptan yararlanılmıştır. Ülkemiz bitki coğrafyası bakımından Holoarktik Kingdom içerisinde yer almaktadır. Holoarktik Kingdom a ait 3 fitocoğrafik bölge de (Region) ülkemizde birleşmektedir. Bu bölgeler; - Avrupa- Sibirya (Euro- Siberian) Fitocoğrafik Bölgesi - Akdeniz (Mediterranean) Fitocoğrafik Bölgesi - İran- Turan (Irano- Turanien) Fitocoğrafik Bölgesi Şekil-2.1.1: Türkiye de Fitocoğrafik Alanların Dağılımı Proje alanı Akdeniz (Mediterranean) fitocoğrafik bölgesinde yer almaktadır. Proje Alanı İçerisinde Saptanan Flora Türlerinin Uluslararası Sözleşmelere Göre Değerlendirilmesi Çalışma alanındaki bitki türlerinin hiçbiri Bern Ek-I ve CİTES Ek listelerinde bulunmamaktadır. 24

25 Habitat Sınıfları: 1- Orman, orman açıklıkları ve orman kenarları 2- Maki 3- Frigana (çoğu dikenli, alçak boylu ve yumak yastık oluşturan bitkiler) 4- Kültür alanları (bağ, bahçe vb.), nadasa bırakılmış yerler 5- Kuru çayır ve açık alanlar 6- Nemli çayır, bataklık ve sulak alan, otsu yamaçlar, sahil yakını 7- Yol kenarı, terk edilmiş yerler 8- Kayalık ve taşlık alanlar, gölgeli yerler, kalkerli yamaçlar Nispi Bolluk: Burada verilen rakamlar türlerin rastlanma sıklığını ve bolluğunu ifade etmektedir. 1- Nadir 2- Seyrek 3- Nispeten Bol 4- Bol 5-Saf popülasyon oluşturmakta Flora türlerinin Fitocoğrafik Bölgelere Göre Dağılımı Proje alanı ve etki alanı içerisinde tespit edilen türlerin fitocoğrafik bölgeleri, Tablo de belirtilmiştir. Fitocoğrafik bölgesi tam olarak bilinmeyen veya geniş yayılışlı türler için (-) işareti kullanılmıştır.proje alanı ve etki alanında 28 familyaya ait 83 tür tespit edilmiştir.bu türlerin fitocoğrafik bölgelere göre dağılımı; Akdeniz elementi 13 tür, D. Akdeniz elementi 4 tür, Avrupa-Sibirya elementi 8 tür şeklindedir. Geri kalan türler ise kozmopolit veya fitocoğrafik bölgesi belirsizler kategorisindedir. Tür No Tablo-2.1.1: Proje Alanında Bulunması Muhtemel Flora Türleri ve Korunma Durumları Familya ve Tür adı Türkçe Adı Fitocoğrafik Bern Bölge ACERACEAE Endemizm Habitat IUCN Red Data Book Nisbi bolluk Kaynak (*) 1 Acer campestre subsp. campestre Akça ağaç Avrupa- Sibirya L-A CARYOPHYLLACEAE 2 Arenaria rotundifolia L-A 3 Legousia falcata Akdeniz G-L-A 4 Minuartia hybrida subsp. Akdeniz L hybrida 5 Petrorhagia velutina L 25

26 EUPHORBIACEAE 6 Euphorbia hirsuta G-L-A FABACEAE 7 Astragalus hamosus L-A 8 Ornithopus compressus Akdeniz L-A 9 Spartium junceum Katır tırnağı Akdeniz G-L-A 10 Trifolium campestre G-L-A 11 Trifolium stellatum var L stellatum 12 Trigonella gladiata Akdeniz L 13 Vicia sativa subsp. nigra Arpa fiği L var. segetalis FAGACEAE 14 Quercus coccifera Kermes Akdeniz G-L meşesi 15 Quercus ilex Çalı meşesi Akdeniz G-L 16 Quercus infectoria Mazı G-L subsp.boissieri Meşesi GERANIACEAE 17 Geranium lucidum Parlak Akdeniz 1-5 L Turnagagası 18 Geranium robertianum Leylek Otu Akdeniz L 19 Erodium ciconium Dönbaba L GUTTIFERAE 20 Hypericum triquetrifolium Kantaron L-A 21 Crocus cancellatus subsp. Çiğdem D.Akdeniz L-A mazziaricus 22 İris albicans Süsen, L-A aksüsen JUNCACEAE 23 Juncus articulatus Avrupa- Sibirya G-L-A 24 Juncus effusus L LAMIACEAE 25 Marrubium peregrinum L 26 Melisa officinalis subsp. Oğul otu D. Akdeniz L altissima 27 Mentha spicata subsp. spicata Nane, kıvırcık nane L Çalba L 28 Phlomis pungens subsp. hispida 29 Prunella vulgaris Avrupa L Sibirya 30 Salvia napifolia Ada çayı D. Akdeniz L-A 31 Sideritis lanata L 32 Teuricum polium L LEMNACEAE 33 Lemna gibba Su mercimeği L LILIACEAE 34 Allium ampeloprasum Yabani Akdeniz sarımsak 35 Allium atroviolaceum L-A 36 Muscari comosum Akdeniz L-A 37 Ornithogalum nutans Ak yıldız L MALVACEAE 38 Alcea pallida Hatmi L-A 39 Althaea hirsuta L 40 Althaea officinalis L 41 Malva sylvestris Büyük ebe gümeci G-L-A 26

27 MORACEAE 42 Ficus carica subsp. carica İncir L-A 43 Morus nigra Kara dut G-L-A OLEACEAE 44 Olea europaea var. europaea PINACEAE Zeytin ağacı G-L-A 45 Pinus brutia Kızılçam D. Akdeniz G-L-A 46 Pinus nigra subsp. Kara çam G-L-A pallasiana 47 Pinus pinea Fıstık çamı G-L-A PLANTAGINACEAE 48 Plantago afra Bağa L-A 49 Plantago cretica L 50 Plantago major subsp L major 51 Plantago major subsp intermedia PLATANACEAE 52 Platanus orientalis Çınar G-L-A POACEAE 53 Alopercus myosuroides var. tonsus Tilki Akdeniz L kuyruğu 54 Arundo donax Kargı L 55 Avena sterilis subsp L sterilis 56 Cynodon dactylon var. Domuz L dactylon ayrığı 57 Hordeum bulbosum G-L-A 58 Oryza sativa L-A 59 Phalaris canariensis Akdeniz L-A 60 Phragmites australis Kamış Avrupa- Sibirya L-A 61 Poa trivialis G-L-A 62 Saccharum ravennae L 63 Zea mays. subsp. mays L PORTULACAEAE 64 Portulaca oleracea Semiz otu L-A RANUNCULACEAE 65 Adonis flammea L 66 Ranunculus repens Düğün G-L-A çiçeği RHAMNACEAE 67 Paliurus spina- christi Kara çalı G-L-A ROSACEAE 68 Rosa canina L 69 Rubus canescens var. Böğürtlen Avrupa L canescens Sibirya 70 Rubus canescens var. Avrupa L glabratus Sibirya RUBIACEAE 71 Sherardia arvensis L SALICACEAE 72 Populus tremula Titrek kavak, dağ kavağı 73 Salix alba Söğüt, ak söğüt 74 Salix triandra subsp. triandra SCROPHULARIACEAE G-L-A Avrupa G-L-A Sibirya G-L-A 27

28 75 Verbascum lasianthum L 76 Verbascum orientale L 77 Verbascum phlomoides Sığır L kuyruğu 78 Verbasscum sinuatum var L sinuatum 79 Veronica arvensis Avrupa G-L-A Sibirya SOLANACEAE 80 Datura stramonium Boru çiçeği L URTICACEAE 81 Urtica urens Isırgan, G-L-A küçük ısırgan otu VITACEAE 82 Vitis vinifera L-A ZYGOPHYLLACEAE 83 Peganum harmala Üzerlik L-A FAUNA Proje alanı sanayi alanında bulunmaktadır. Araçların gürültüsü ve yoğunluğundan dolayı burada bulunan fauna türleri nadir olarak bulunmaktadır. Bu yüzden arazi çalışmalarında herhangi bir fauna türüne rastlanılmamıştır. Sadece arazi çalışmalarında birkaç kuş türüne rastlanmış olup bunun dışındaki listede geçen bütün türler literatür ve anket sonuçlarına dayandırılmıştır. Aşağıdaki listede bulunan türler literatür araştırmaları sonucu meydana getirilmiştir. Ayrıca edinilen bilgiler çerçevesinde fauna tür listeleri oluşturulmuştur. İnsan populasyonunun hızla artması ve biyotik faktörlere açık olması nedeniyle yaban hayatı arazi ve civarında çok fakirdir. Alanın faunası, arazi gözlemleri, literatür bilgisi ve yöre insanlarının deneyimi dikkate alınarak çıkarılmıştır. Literatür olarak Ali DEMİRSOY un Genel ve Türkiye Zoocoğrafyası adlı eserinden yararlanılmıştır. Ayrıca olası bir hatayı önlemek amacı ile, bölgenin biyotop özellikleri de dikkate alınarak çalışma alanı sınırları dahilinde bulunması muhtemel türler de listeye dahil edilmiştir. Aydın İli nde yer alan Dilek Yarımadası- Büyük Menderes Deltası Milli Parkında, 250 tür kuş yaşamaktadır. Söz konusu milli park faaliyet alanının yaklaşık 20 km. batısında bulunmaktadır. Memelilerden, Yaban Domuzu, Vaşak, Tilki, Tavşan, Sansar, Çakal, Sırtlan, Yaban Kedisi, Yabani Atlar yaşar. Kuş türlerinden Kızıl Şahin, Akkuyruklu Kartal, Şahin, Angıt, Keklik, Küçük Kerkenez ve ötücü kuş türleri ilde yaşayan önemli kuş türleridir. Aydın ili nin dağlık kesimlerinde özellikleri Çine ilçesi çevresindeki yüksek dağ orman alanlarında 28

29 kuş göç mevsiminde ötücü kuş konaklama ve barınma alanları tespit edilmiştir. Bafa Gölü yakınında Beşparmak dağlarında nesli tükenme sınırında olan Akkuyruklu Kartal yaşamaktadır. Bafa Gölündeki adacıklarda Kaşıkçı kuşu yuva yapmaktadır. Ayrıca yine nesli tükenme sınırında olan Küçük Kerkenez Aydın İli nde bir köyde üremektedir. Büyük Menderes deltasında yapılan araştırmalar sonucu 250 kuş türünün yaşadığı ve 70 kuş türünün kuluçkaya yattığı tespit edilmiştir. Dünyada nesli tükenme sınırında olan ve dünyadaki toplam sayıları 3000 olduğu tahmin edilen Tepeli pelikan (Pelecanus crispus) Karina lagünündeki adacıklarda kuluçkaya yatmaktadır. Bu adacıklar ayrıca, Küçük Akbalıkçıl, Gri Balıkçıl, Suna, Gümüş Martı, Sumru,Deniz Kırlangıcı, Yalıçapkını gibi türler tarafından da üreme alanı olarak kullanılmaktadır. Flamingolar her kış deltada konaklamakta olup 2003 yılı kış sayımlarında toplam flamingo sayısı olarak tespit edilmiştir. Uluslararası ölçülere göre birinci sınıf sulak alan kapsamına giren Deltada 2003 yılı kış ortası sayımlarında den fazla su kuşu sayılmıştır. (Kaynak: Aydın Çevre Durum Raporu). Proje alanı içerisinde yapılan arazi çalışmaları ve literatür taraması sonucu fauna kısmı hazırlanmıştır. Yapılan arazi ve literatür çalışmaları kapsamında proje alanında bulunan veya bulunması muhtemel fauna türlerinden; Tablo Amfibia (İkiyaşamlılar) türleri, Tablo Reptilia (Sürüngen) türleri, Tablo Aves (Kuş) türleri ve Tablo Mammalia (Memeli) türleri verilmiştir. İlgili tablolarda her türün Familyası, Türkçe adı, Popülasyon yoğunluğu, IUCN kategorisi, Red Data Book kategorisi ve Bern Sözleşmesi Ek-2 (Kesin Olarak Koruma Altına Alınan Fauna türleri) ve Ek-3 (Koruma Altına Alınan Fauna Türleri) listelerinin hangisinde yer aldığı belirtilmiştir. Bern Sözleşmesi Ek-2 ve Ek-3 listesinde yer almayan türler için (-) işareti konulmuştur. Ayrıca fauna çalışmaları 26 Mayıs tarih ve sayılı Resmi Gazete de yayınlanarak yürürlüğe giren Merkez Av Komisyonu Kararı ek listelerine göre değerlendirilmiştir. Faunal türlerin korunma durumları için kullanılan sözleşmeler ve açıklamaları; IUCN Risk Sınıflar 2001 EX: TÜKENMİŞ Son bireyinde öldüğüne hiçbir makul şüphe kalmadığında o takson Tükenmiş (Extinct) olur. 29

30 EW: DOĞADA TÜKENMİŞ Sadece tarımda, tutsak olarak (örn. kafeste) veya geçmiş dağılımının çok dışına yerleştirilmiş populasyon(lar) halinde yaşadığı bilinen bir takson Doğada Tükenmiştir (Extinct in the Wild). CR: KRİTİK Eldeki en iyi kanıtlar, taksonun A dan Eye kadar ölçütlerden herhangi birini kritik sınıfı için karşıladığını gösteriyorsa, takson Kritik (Critically Endangered) olarak sınıflanır, ve bu nedenle neslinin doğada tükenme riskinin aşırı derecede yüksek olduğu kabul edilir. EN: TEHLIKEDE Eldeki en iyi kanıtlar, taksonun A dan E ye kadar ölçütlerden herhangi birini tehlikede sınıfı için karşıladığını gösteriyorsa, takson Tehlikede (Endangered) olarak sınıflanır, ve bu nedenle neslinin doğada tükenme riskinin çok yüksek olduğu kabul edilir. VU: DUYARLI Eldeki en iyi kanıtlar, taksonun A dane ye kadar ölçütlerden herhangi birini duyarlı sınıfı için karşıladığını gösteriyorsa, takson Duyarlı (Vulnerable) olarak sınıflanır, ve bu nedenle neslinin doğada tükenme riskinin yüksek olduğu kabul edilir. NT: TEHDITE YAKIN Ölçütlere göre değerlendirildiğinde Kritik, Tehlikede veya Duyarlı sınıflarına girmeyen, fakat bu ölçütleri karşılamaya yakın olan veya yakın gelecekte tehdit altında olarak tanımlama olasılığı olan bir taksontehidite Yakın (Near Threatened) olarak sınıflandırılır. LC: DÜŞÜK RİSKLİ Ölçütlere göre değerlendirildiğinde Kritik, Tehlikede veya Duyarlı sınıflarına girmeyen bir takson Düşük Riskli (LeastConcern) olarak sınıflandırılır. Geniş yayılışlı ve nüfusu yüksek olan taksonlar bu sınıfa girerler. DD: YETERSİZ VERİLİ Yeterli bilgi bulunamadığı için yayılışına ve/veya nüfus durumuna bakarak tükenme riskine ilişkin bir değerlendirme yapmanın mümkün olmadığı taksonlar Yetersiz Verili (Data Deficient) sınıfına girerler. NE: DEĞERLENDİRİLMEMİŞ Henüz bu ölçütlere göre değerlendirilmemiş bir takson Değerlendirilmemiş (Not Evaluated) sınıfına girer. Nesli Tehlike Altında Olan Yabani Hayvan ve Bitki Türlerinin Uluslararası Ticaretine İlişkin Sözleşme (CITES) 30

31 Ek-I Ek-II Ek-III Ticaretten etkilenen veya etkilenebilecek ve nesli tükenme tehlikesiyle karşı karşıya bulunan bütün türleri kapsar. Nesillerinin devamını daha fazla tehlikeye maruz bırakmamak için bu türlerin örneklerinin ticaretinin özellikle sıkı mevzuatlara tabi tutulması ve bu ticarete sadece istisnai durumlarda izin verilmesi zorunludur. (a) Halen nesilleri mutlak olarak tükenme tehlikesiyle karşı karşıya olmamakla birlikte, nesillerinin devamıyla bağdaşmayan kullanımları önlemek amacıyla örneklerinin ticareti sıkı mevzuatlara tabi tutulmadığı takdirde soyu tükenebilecek olan türleri; ve (b) (a) bendinde bahis edilen belirli türlerin örneklerinin ticaretinin etkili şekilde denetim altına alınabilmesi için mevzuata tabi tutulması gereken diğer türleri kapsar. Taraflardan herhangi birinin, kullanımını önlemek veya kısıtlamak amacıyla kendi yetki alanı içinde düzenlemeye tabi tutulduğunu ve ticaretinin denetime alınmasında diğer taraflarla işbirliğine ihtiyaç duyduğunu belirttiği bütün türleri kapsar. Avrupa nın Yaban Hayatı ve Yaşam Ortamlarını Koruması Sözleşmesi (BERN) Ek-I Ek-II Ek-III Kesin olarak koruma altına alınan flora türleri Kesin koruma altına alınan fauna türleri (SPFS-StrictlyProtected Fauna (Species) Korunan fauna türleri (PFS- Protected Fauna Species) Demirsoy, A. (1996) a göre Red Data Book Kategorileri E Ex I K nt O R Tehlikede (endangered): İlgili taksonun (tür ya da alttür) soyu tükenme tehlikesi ile karşı karşıya; soyun tükenmesine neden olan etkenler sürmektedir. Soyu tükenmiş (extinct): Ġlgilitakson artık adı geçen bölgede yaşamamaktadır ya da yenilenebilecek sayının altına düşmüştür. Bilinmiyor (in determinate): Taksonun durumu bilinmiyor Yetersiz bilinenler (insufficientknown): İlgili taksonun durumu, bilgi yetersizliğinden dolayı hangi kategoriye gireceği bilinmemektedir. (not threatened): Yaygın, bol olan ve tehlikede olmayan Tehlike dışı (out of danger): Önceden tehlikede iken, alınan önlemlerle kurtarılan Nadir (rare): Küçük populasyonlar halinde bulunanlar; Şu an tehlikede değil;tehlikeye kaydıklarına ilişkin (yani vulnerable kategorisine kaydıklarına) belirli bir gözlem yok; fakat risk altındadırlar. 31

32 V Tehdit altında; zarar görebilir (vulnerable): Ġlgilitaksonun soyu hızla tehlikeye düşmektedir. Eğer neden olan etkenler sürerse, yakın bir gelecekte soyu tükenebilir Merkez Av Komisyonu Kararı (M.A.K) Ek-1 Ek-2 Ek-3 Çevre ve Orman Bakanlığı nca Koruma Altına Alınan Yaban Hayvanları Merkez Av Komisyonunca Koruma Altına Alınan Av Hayvanları Merkez Av Komisyonu nca Avına Belli Edilen Sürelerde İzin Verilen Av Ek-3 Hayvanları A) İkiyaşamlılar (Amfibia) Proje alanı içerisinde bulunan ya da bulunması muhtemel 7 amfibi türü saptanmış olup, 3 tür Bern Ek-II listesinde, 4 tür ise Bern Ek-III listesinde bulunmaktadır. IUCN kriterlerine göre türlerin tamamı LC kategorisinde bulunmaktadır. Demirsoy,A. (1996) Red Data Book kategorilerine göre türlerin tamamı nt kategorisinde bulunmaktadır. Ayrıca türlerin tamamı kozmopolit türlerdir ve hiçbiri endemik değildir. Proje alanında saptanan İkiyaşamlılar (Amfibia) türleri Tablo: de verilmiştir. B) Sürüngenler (Reptilia) Proje alanı içerisinde bulunan ya da bulunması muhtemel 7 sürüngen türü saptanmış olup, 6 tür Bern Sözleşmesi Ek-II listesinde, 1 tür ise Bern Sözleşmesi Ek-III listesinde bulunmaktadır. IUCN kriterlerine göre 3 tür LC kategorisinde, 1 tür VU 1 tür ise NT kategorisinde bulunmakta olup, 2 tür ise herhangi bir kategoriye dahil edilmemiştir. Demirsoy, A. (1996) Red Data Book kategorilerine göre türlerin tamamı nt kategorisinde bulunmaktadır. Ayrıca türlerin tamamı kozmopolit türlerdir ve hiçbiri endemik değildir. T.C. Çevre ve Orman Bakanlığı Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğü, Av ve Yaban Hayatı Dairesi Başkanlığı 26 Mayıs 2013 tarih ve sayılı Resmi Gazete de yayınlanarak yürürlüğe giren Merkez Av Komisyonu Kararı ek listelerine göre saptanan türlerin tamamı Ek-1 listesinde bulunmaktadır. Proje alanında saptanan sürüngenler (Reptilia) türleri Tablo: de verilmiştir. 32

33 C) Kuşlar (Aves) Proje alanı ve etki alanı içerisinde bulunması muhtemel kuş türlerinin tespitinde Ornitoloji Kuş Bilimi Ders Notları, YİĞİT, N. Ve Ark. Ankara kitabı, literatür taraması ve buna ek olarak kuş gözlemcileri tarafından günlük kuş gözlem kaydı yapılan TRAKUS adlı web sayfasından ( yararlanılmıştır. Kuşların statülerini ve Red Data Book kategorileri belirlemek amacıyla KİZİROĞLU, İ (2008): Türkiye Kuşları Kırmızı Listesi kitabından yararlanılmıştır. Proje alanı içerisinde bulunan ya da bulunması muhtemel 31 kuş türü saptanmış olup, 13 tür Bern Ek-II listesinde, 13 tür Bern Ek-III listesinde bulunmakta olup, 5 tür ise Bern sözleşmesinin herhangi bir ekine dahil edilmemiştir. IUCN kriterlerine göre 31 tür LC kategorisine dahil edilmiştir. Tür listesi hazırlanırken öncelikli olarak yerel ve bölgeyi üreme alanı olarak kullanan kuş türleri dikkate alınmıştır. Ayrıca T.C. Çevre ve Orman Bakanlığı Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğü, Av ve Yaban Hayatı Dairesi Başkanlığı 26 Mayıs 2013 tarih ve sayılı Resmi Gazete de yayınlanarak yürürlüğe giren Merkez Av Komisyonu Kararı ek listelerine göre 15 kuş türü Ek-1 6 tür de Ek-2 kategorisinde bulunmaktadır. Ek-3 de yani Merkez Av Komisyonunca Avına Belli Edilen Sürelerde İzin Verilen Av Hayvanları listesinde bulunan kuş türlerinin sayısı ise 9 dur. Proje alanında saptanan kuş türleri ile ilgili olarak Prof. Dr. İlhami Kiziroğlu tarafından belirlenen Red Data Book kategorileri aşağıda verilmiştir. Tablodaki kuş türlerinin korunma durumu ve statüleri ile ilgili olarak kullanılan sembollerin açıklaması şu şekildedir. A.1.0= Şüpheye yer bırakmayacak şekilde yok olan ve artık doğal yaşamında görülmeyen türlerdir. A.1.1= Doğal populasyonları şu anda tükenmiş veya en az son on beş- yirmi beş yıllık süreçte doğal yaşamında artık görülmeyen, ancak volier, kafes diğer yapay koşullarda yaşamını sürdüren evcilleşmiş, domestik, türlerdir. A.1.2= Bu türlerin nüfusları Türkiye genelinde çok azalmıştır. İzlendikleri bölgelerde 1 birey- 10 çift (=1-20 birey) ile temsil edilirler. A.2= Bu türlerin sayıları gözlendikleri bölgelerde çift (22-50 birey) arasında değişir. Bunlar önemli ölçüde tükenme tehdidi altındadır. 33

34 A.3= Bu türlerin Türkiye genelindeki nüfusları, gözlendikleri bölgelerde genel olarak (52-500) birey arasında değişir. Bunlar da tükenebilecek duyarlılıkta olup, vahşi yaşamda soyu tükenme riski yüksek olan türlerdir. A.3.1= Bu türlerin populasyonlarında, gözlendikleri bölgelerde azalma vardır. Bu türlerin nüfusu da çift ( birey) arasında değişir. A.4= Bu türlerin IUCN ve ATS ölçütlerine yoğunlukları, gözlendikleri bölgelerde henüz tükenme tehdidi altına girmemiş olmakla birlikte, populasyonlarında lokal bir azalma olup, zamanla tükenme tehdidi altına girmeye adaydırlar. Bu türlerin populasyonları gözlendikleri bölgelerde çift (= birey) arasında değişir. A.5= Bu türlerin gözlenen populasyonlarında henüz azalma ve tükenme tehdidi gibi bir durum söz konusu değildir. A.6= Yeterince araştırılmamış ve haklarında sağlıklı veri olmayan türleri içerir. Sadece rastlantısal türler= RT olarak bir veya en fazla iki gözleme dayandıkları için, güvenilir bir değerlendirme şansı şu anda yoktur ve araştırılması gerekir A.7= Bu türlerle ilgili Ģu anda bir değerlendirme yapmak olanaklı değildir; çünkü bu türlerin Türkiye de elde edilen kayıtları tam sağlıklı ve güvenilir değildir. IUCN kriterlerine göre NE: (not evaluated) kategorisine giren türler bu gruba dahil edilmiştir. Bunlar şimdiye kadar yukarıdaki, kriterlere uygunluğu tam olarak değerlendirilememiş türleri içerir.ilgili tablolarda * la işaretlenmiştir. B- grubundaki türler ya kış ziyaretçisi, ya da transit göçerdir. Bu türlerde önemli ölçüde tükenme tehdidi altında bulunmakta olup, aynen A grubundaki değerlendirmeye tabi tutulacaktır. Bu nedenle B grubundaki türler için de B.1.0 B.7 basamaklarında ölçütler kullanılacaktır: B1.0= Bu statüye giren, daha önce Türkiye de kışladıklarına özgü kaydı bulunduğu halde, bugün tükenen türlere verebileceğimiz bir örnek bulunmamaktadır. B.1.1= Bu türler Türkiye yi kışlak veya geçit bölgesi olarak kullanır; ancak populasyonları önemli ölçüde tükenme tehdidi altındadır. Bu guruba giren kuşların kışlak bölgelerindeki doğal populasyonlarının soyu şu anda tükenmiş: ancak volier, kafes ve diğer yapay koşullarda yaşamını sürdüren evcilleşmiş, domestic, türlerdir. Bu türlerin vahşi 34

35 yaşamda tutunma şansları kalmamıştır. Yabani yaşama salıverilmeleri halinde, doğal yaşam koşullarına uymaları artık olanaklı değildir. B.1.2= Bu türlerin nüfusları Türkiye genelinde çok azalmış olup, izlendikleri bölgelerde 1 birey-10 çift (1-20 birey) ile temsil edilirler. Bu türlerin soyu büyük tükenme tehdidi altında olduğu için, mutlaka Türkiye genelinde korunmaları gerekir. B.2= Bu türlerin sayıları, gözlendikleri bölgelerde çift (22-50 birey) arasında değişir. Bu türler önemli ölçüde tükenme tehdidi altındadır. B.3= Bu türlerin Türkiye genelindeki nüfusları gözlendikleri bölgelerde genel olarak çift ( birey) arasında değişir. Vahşi yaşamda soyu tükenme tehlikesi büyük türler. Bu türler de tükenebilecek duyarlıkta olup vahşi yaşamda soyu tükenme tehlikesi büyük olan türlerdir. B.3.1= Bu türlerin populasyonlarında gözlendikleri bölgelerde azalma vardır. Bunların nüfusu da çift ( birey) arasında değişir. Gözlendikleri bölgelerde, eski kayıtlara göre azalma eğiliminde olan türleri içerir. B.4= Bu türlerin populasyon yoğunlukları, gözlendikleri bölgelerde henüz tükenme tehdidi altına girmemiş olmakla birlikte, populasyonlarında mevzii bir azalma vardır. Bunlar zamanla tükenme tehdidi altına girmeye aday türlerdir. Bu türlerin populasyonları gözlendikleri bölgelerde çift ( birey) arasında değişir. B.5= Bu türlerin gözlenen populasyonlarında henüz bir azalma ve tükenme tehdidi gibi durum söz konusu değildir. B.6= Az araştırılmış ve yeterince kaydı olmayan türleri içermektedir. Sadece rastlantısal tür= RT olarak ikiden daha az gözleme dayandıkları için güvenilir bir değerlendirme şansı şu anda yoktur ve araştırılması gerekir. B.7= Bu türlerle ilgili, şu anda bir değerlendirme yapmak olanaklı değildir; çünkü kayıtları çok az, emin ve sağlıklı değildir. K:Kış ziyaretçileri Bu türler, daha çok ve batı kökenli olup kışı, sıcak olan Türkiye nin, başta Göller Bölgesi ve daha güneydeki sulak alanlar olmak üzere, sıcak bölgelerinde geçirmek üzere gelen türlerdir. 35

36 T: Transit göçerler Bu türler ilkbahar ve sonbahar göçlerinde, göç yolu üzerindeki Anadolu yu kullanır. R: Rastlantısal türler Bunlara özgü düzensiz kayıtlar olup, birey sayıları da oldukça düşüktür. N: Nadir türler Yukarıdaki statülere girmeyen, hakkında emin, yeterli ve sağlıklı veri olmayan türlerdir. Çalışma alanında saptanan Kuş (Aves) türleri Tablo: de verilmiştir. D) Memeliler (Mammalia) Proje alanı içerisinde bulunan ya da bulunması muhtemel 10 memeli türü saptanmış olup, 4 tür Ek-III listesinde olup, 8 tür ise Bern sözleşmesinin eklerine dahil edilmiştir. IUCN kategorilerine göre saptanan memeli 9 tür LC kategorisinde, bulunmaktadır. Demirsoy, A. (1996) Red Data Book kategorilerine göre 9 tür nt kategorisinde, 1 tür V kategorisinde bulunmaktadır. Ayrıca türlerin tamamı kozmopolit türlerdir ve hiçbiri endemik değildir. Ayrıca T.C. Çevre ve Orman Bakanlığı Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğü, Av ve Yaban Hayatı Dairesi Başkanlığı 26 Mayıs 2013 tarih ve sayılı Resmi Gazete de yayınlanarak yürürlüğe giren Merkez Av Komisyonu Kararı ek listelerine göre 1 memeli türü Ek-1 1 tür Ek-3 listesinde bulunmaktadır. 8 tür ise Merkez Av Komisyonunca Koruma Altına Alınan Av Hayvanları listesinin herhangi bir ek listesine dahil edilmemiştir. Proje alanında saptanan memeli türleri Tablo: de verilmiştir. Tür no Tablo-2.1.2: Proje Alanında Bulunması Muhtemel İkiyaşamlı (Amfibia) Türleri ve Korunma Durumları Familya ve Tür adı Türkçe Adı Habitat Populasyon Red Bern IUCN yoğunlukları Data Book SALAMANDRIDAE Kaynak (*) 1 Triturus vulgaris Küçük taraklı semender Üreme zamanında derin olmayan, durgun veya yavaş akan sularda, diğer zamanlarda sularda 2000 m ye kadar. Trakya, Bolu, İstanbul, Bursa ve Orta nt Ek- III LC L, A 36

37 İzmir 2 Triturus vittatus Bantlı taraklı semender Üreme zamanında bol bitkili sığ ve durgun veya ağır akan sularda, diğer zamanlarda suların yakınlarında ki ormanlık ve açık taşlık alanlarda, 2750 m ye kadar. Hatay, Gaziantep, Adana, Mersin, Anadolu nun kuzeyi, Adapazarı ve Bursa 3 Triturus karelini Pürtüklü semender Üreme zamanında bol bitkili, nispeten derin durgun sularda, diğer zamanlarda nemli ve bu sulara yakın orman ve taşlık alanlarda 2100m ye kadar. Türkiye nin kuzey ve batısında PELOBATIDAE 4 Pelobates syriacus Toprak kurbağası Göl ve havuzcuklardan uzak olmayan ovalık gevşek ve yumuşak topraklı alanlarda, 1500 m ye kadar, üreme zamanlarında bu suların içinde. Hemen hemen tüm Türkiye de BUFONIDAE KARA KURBAĞALARI 5 Bufo bufo Siğilli kurbağa Az bitkili veya ormanlık kısımlarda nemli taşlık bölgelerde, 3000m ye kadar. Orta Anadolu da, Trakya nın güneyi ve Batı Anadolu da ve Kuzeydoğu Anadolu da HYLIDAE AĞAÇ KURBAĞALARI 6 Hyla arborea Ağaç kurbağası Yalnız üreme zamanında suda, ağaçlarda, ağaçsı bitkilerde, bazen de küçük bitkilerin üzerinde, 1500m. Batı ve Kuzey Anadolu da RANIDAE SU KURBAĞALARI 7 Rana ridibunda Yeşil kurbağa, esas su kurbağası, ova kurbağası Bol bitkili havuz, göl ve ağır akan sularda daha çok alçak ovalardaki sularda 2500 m ye kadar. Tüm Türkiye de Orta nt Ek- III LC Orta nt Ek-II LC L L, A Orta nt Ek-II LC L, A Orta nt Ek- III LC L, A Orta nt Ek-II LC L, A Yüksek nt Ek- III (*) Kaynak: G: Gözlem L: Literatür A: Araştırma Kaynak; YİĞİT, N., ÇOLAK, E. Ankara 2002 Çevresel Etki Değerlendirme (ÇED), Demirsoy, A. TÜRKiYE OMURGALILARI AMFİBiLER, 2006, LC G, L, A Tablo-2.1.3: Proje Alanında Bulunması Muhtemel Sürüngen (Reptilia) Türleri ve Korunma Durumları 37

38 Tür No Familya ve Tür adı Türkçe Adı Habitat Populasyon Yoğunlukları TESTUDINIDAE TOSBAĞAGİLLER 1 Testudo graeca Tosbağa Kuru, taşlı ve kumlu arazilerde, bağbahçe arasında. Hemen hemen tüm Türkiye de GEKKONIDAE EV KELERLERİ 2 Cyrtopodion İnce parmaklı keler Az bitkili taşlık kotschyi ve kayalıklarda yaşar. Ayrıca evlerde de görülür. Türkiye nin hemen her yerinde görülür. SCİNIDAE PARLAK 3 Ablepharus kitaibelii KERTENKELELER İnce kertenkele Kısa boylu bitkileri bulunan açık yerlerde, makilik ve seyrek ağaçlı kısımlarda yaşar. Taş altı ve yapraklar altında gizlenir. Trakya, Batı, Güney ve Orta Anadolu bölgelerinde yayılmıştır. LACERTIDAE KERTENKELELER 4 Ophisops elegans Tarla kertenkelesi Az bitkili açık alanlarda, taşlı ve topraklı zeminde yaşar. Tüm Türkiye de TYPHLOPIDAE 5 Typhlops Kör yılan Nemli toprak vermicularis içi ve taş altlarında yaşarlar. Türkiye nin büyük bir kısmına yayılmıştır. COLUBRIDAE 6 Elaphe quatuorlineata YILANLAR Sarı yılan Seyrek ormanlık çalılık ve taşlık kısımlarda yaşar. Tüm Türkiye de Red Data Book Bern IUCN M.A.K. Kaynak (*) Orta nt Ek-II VU Ek-1 G, L, A Orta nt Ek-II LC Ek-1 L, A Orta nt Ek-II LC Ek-1 G, L Orta nt Ek-II - Ek-1 G, L, A Yüksek nt Ek- III - Ek-1 L, A Orta nt Ek-II NT Ek-1 L 7 Elaphe situla Ev yılanı Taşlık ve Orta nt Ek-II LC Ek-1 L, A çalılık bölgelerde yaşar. Kuzey ve Batı Anadolu bölgeleri (*) Kaynak: G: Gözlem L: Literatür A: Araştırma Kaynak; YİĞİT, N., ÇOLAK, E. Ankara 2002 Çevresel Etki Değerlendirme (ÇED), Demirsoy, A. TÜRKİYE OMURGALILARI SÜRÜNGENLER,

39 Tür no Tablo-2.1.4: Proje Alanında Bulunması Muhtemel Kuş (Aves) Türleri ve Korunma Durumları Familya ve Tür adı Türkçe Adı Statü Red Data Book BERN IUCN M.A.K. Kaynak (*) PODICIPEDIDAE LOPLUDALGIÇGİLLER 1 Tachybaptus ruficollis Bahri, küçük batağan Y A.3.1 Ek-III LC Ek-1 L, A 2 Podiceps cristatus Tepeli batağan Y A.5 Ek-III LC Ek-1 L, A PHALACROCORACIDAE KARABATAKGİLLER 3 Phalacrocorax carbo Karabatak Y A.3 Ek-III LC Ek-2 L, A 4 Phalacrocorax pygmeus Cüce karabatak Y A.3.1 Ek-II LC Ek-1 L, A ARDEIDAE BALIKÇIGiLLER 5 Nycticorax nycticorax Gece balıkçılı Y A.3.1 Ek-II LC Ek-1 L, A 6 Ardeola ralloides Alaca balıkçıl Y A.3 Ek-II LC Ek-1 L, A CICONIIDAE LEYLEKGİLLER 7 Ciconia ciconia Akleylek G, Y A.3.1 Ek-II LC Ek-1 G, L, A ANATIDAE ÖRDEKGiLLER 8 Anas crecca Çamurcun Y A.5 Ek-III LC Ek-3 L, A 9 Anas platyrhynchos Yeşilbaş ördek Y A.5 Ek-III LC Ek-3 L, A 10 Anas querquedula Bağırtlak (Çıkrıkçın) Y A.4 Ek-III LC Ek-3 L, A ACCIPITRIDAE ATMACAGiLLER 11 Circus aeruginosus Aldoğan, saz delicesi Y A.3 Ek-II LC Ek-1 L 12 Accipitter nisus Atmaca Y A.3 Ek-II LC Ek-1 L, A 13 Buteo buteo Şahin Y A.3 Ek-II LC Ek-1 L, A 14 Buteo rufinus Kızıl şahin Y A.3 Ek-II LC Ek-1 L, A FALCONIDAE DOĞANGiLLER 15 Falco tinnunculus Kerkenez Y A.2 Ek-II LC Ek-1 L, A RALLIDAE YELVEGİLLER 16 Gallinula chloropus Yeşilayak su tavuğu Y A.3.1 Ek-III LC Ek-2 L 17 Fulica atra Sakarmeke Y A.5 Ek-III LC Ek-3 G, L, A COLUMBIDAE GÜVERCiNGİLLER 18 Columba livia Kaya güvercini Y A.5 Ek-III LC Ek-3 G, L, A 19 Streptopelia decaocta Kumru Y A.5 Ek-III LC Ek-2 G, L, A 20 Columba palambus Tahtalı güvercin Y A.4 - LC Ek-3 L, A STRIGIDAE BAYKUŞGİLLER 21 Athene noctua Kukumav Y A.2 Ek-II LC Ek-1 L, A ALCENIDAE YALIÇAPKINIGİLLER 22 Alcedo atthis Yalıçapkını Y A.2 Ek-II LC Ek-1 L, A UPUPIDAE ÇAVUŞKUŞUGİLLER 23 Upupa epops Hüthüt, çavuşkuşu G A.2 Ek-II LC Ek-1 G, L, A ALAUDIDAE TARLAKUŞUGİLLER 24 Galerida cristata Tepeli toygar Y A.3 Ek-III LC Ek-2 G, L, A 25 Alauda arvensis Tarlakuşu Y A.4 Ek-III LC Ek-2 L CORVIDAE KARGAGILLER 26 Pica pica Saksağan Y A.5 - LC Ek-3 G, L, A 27 Corvus monedula Cüce karga Y A.5 - LC Ek-3 G, L, A 28 Corvus frugilegus Ekin kargası Y A.5 - LC Ek-3 L, A 29 Corvus corax Kara karga Y A.5 Ek-III LC Ek-2 G, L, A PASSERIDAE SERÇEGILLER 30 Passer domesticus Ev serçesi Y A.5 - LC Ek-3 G, L, A FRINGILLIDAE ISPİNOZGİLLER 31 Carduelis carduelis Saka Y A.3.1 Ek-II LC Ek-1 L, A (*) Kaynak: G: Gözlem L: Literatür A: Araştırma Kaynak: KİZİROĞLU, İ. (2008): Türkiye Kuşları Kırmızı Listesi, Desen Matb., Ankara., YİĞİT, N., ÇOLAK, E. Ankara 2002 Çevresel Etki Değerlendirme (ÇED) Tür No Tablo-2.1.5: Proje Alanında Bulunması Muhtemel Memeli Kuş (Mamalia) Türleri ve Korunma Durumları Türkçe Adı Habitat Populasyon Bern IUCN M.A.K. Yoğunlukları Familya ve Tür adı ERINACEIDAE KİRPİLER Red Data Book Kaynak (*) 39

40 1 Erinaceus concolor Kirpi Bağ, bahçe, kültür arazisi ve orman, Trakya hariç Marmara ve Karadeniz SORICIDAE SİVRİFAREL 2 Crocidura leucodon 3 Crocidura suaveolens ER Sivri burunlu tarla faresi Bahçe sivri faresi TALPIDAE KÖSTEBEKL ER 4 Talpa levantis Kör köstebek, Akdeniz köstebeği VESPERTILIONI DAE 5 Pipistrellus pipistrellus DÜZ BURUNLU YARASALAR Cüce yarasa Açık arazi, orman sınırları, çalılık alanlar. D. Karadeniz hariç tüm Türkiye Nemli ormanlar, çalılık ve çayırlık alanlar Su kenarı, orman içi çayır, yayla, kumluhumuslu toprak. Istranca dağları, Güney Marmara, Karadeniz bölgesi Bina çatıları ve duvar çatlakları. Trakya, Anadolu n un hemen her yeri LEPORIDAE TAVŞANLAR 6 Lepus europaeus Yabani tavşan Her türlü habitat. Trakya, Anadolu MURIDAE 7 Cricetulus migratorius FARELER, SIÇANLAR Cüce avurtlak Yaylalar, orman içi çayırlar ve kültür arazisi. Trakya, Anadolu Orta nt - LC Ek-1 L, A Orta nt Ek-III LC - L Düşük nt Ek-III LC - L Orta nt - LC - L, A Yüksek V Ek-III LC - L Yüksek nt Ek-III LC Ek-3 G, L, A Düşük nt - LC - L 40

41 8 Rattus rattus Ev sıçanı Meskun Orta nt - LC - L, A yerler ve otlu, çalılık dere kenarı. Marmara, Karadeniz, Akdeniz, Ege, İç ve Batı Anadolu 9 Mus domesticus Ev faresi Meskun yer Yüksek nt - LC - L, A ve çevresi, açık arazi CANIDAE KÖPEKLER 10 Canis familiaris Evcil köpek Türkiye ni Yüksek nt G, L, A n her yerinde (*) Kaynak: G: Gözlem L: Literatür A: Araştırma Kaynak; YIĞIT, N., ÇOLAK, E. Ankara 2002 Çevresel Etki Değerlendirme (ÇED), Demirsoy, A. TÜRKIYE OMURGALILARI MEMELILER, SONUÇ: Proje uygulama ve etki alanı sanayi içerisinde yer almaktadır. Bundan dolayı habitat bölünmesi, ekosistem, biyolojik çeşitlilik ve yapısının bozulması, zarar görmesi gibi olumsuzluklarla karşı karşıya kalınması beklenmemektedir. Yalnızca proje alanında gerek araçların varlığı gerekse fabrikaların faaliyeti açısından bir miktar doğal alanın tahribatı ve biyomas kaybı mümkündür. Ancak tesisin 1 km. güneyinde başlayan flora ve fauna türlerinin yoğunluğu ve tespit edilen türler arasında risk altına girecek olanların bulunmamasından dolayı bu etkiler yok sayılabilir. Yörenin koruma altına alınmış önemli bölgelerinden olan Büyük Menderes Deltası faaliyet alanının 20 km. batısında yer almaktadır. Ayrıca tesis sanayi alanında yer aldığından faaliyet alanı ve yakın çevresinde önemli bitki alanları ve fauna açısından önemli alanlar bulunmamaktadır. Proje alanı yakın çevresinde flora ve fauna açısından lokal endemik veya dar yayılışa sahip türlere literatür araştırmalarında rastlanmamıştır. Tesis sanayi alanında faaliyetini sürdürmesi koşuluyla meydana gelebilecek tahribat bulunmamaktadır. Tesisin yakın çevresinde yayılış bakımından kozmopolit olan türlerin varlığını tehdit edecek nitelikte değildir. Zira bölgenin oldukça büyük bir kısmının insan etkisine maruz kalmış alanlar olduğu göz önünde bulundurulursa, doğal yapısını koruyabilmiş alanların miktarının ne kadar az olduğu anlaşılabilir. 41

42 Gerçekleştirilmesi planlanan kapasite artışı projesi kapsamında faaliyetten etkilenebilecek tabii bitki türleri flora listesinde verilen türler olup, bu türler içinde endemik,nesli tehlikede olan ve ulusal ve/veya uluslararası mevzuatlar ile korunan türler bulunmamaktadır. Alanda mevcut türler bölge florasını temsil etmektedir. Bu nedenle proje alanında mevcut türlerin neslinin tehlikeye girmesi söz konusu olmayacaktır. Proje alanında bulunan fauna türleri proje sahasının dışındaki habitatlarda ve Türkiye de yaygın olarak bulunan türlerden olup, söz konusu türlerin projeden olumsuz etkilenmesi beklenmemektedir. Ayrıca, proje sahasının yakın çevresinde söz konusu türler için alternatif beslenme, barınma ve üreme alanları da mevcuttur. Proje kapsamında Bern Sözleşmesi (Avrupa nın Yaban Hayat ve Yaşama Ortamlarını Koruma Sözleşmesi) ve Av dönemi Merkez Av komisyonu kararı hükümlerine uyulacaktır. Bern sözleşmesi ile koruma altına alınan türlerle ilgili olarak; Kasıtlı öldürülmeyecek, Kasıtlı yakalanmayacak ve alıkoyulmayacak, Çevreden yumurta toplanmayacak, Mevcut yumurtaları kasten tahrip edilip alıkonulmayacak, Söz konusu türler kasıtlı şekilde öldürülüp, canlı veya cansız olarak elde bulundurulmayacaktır. 2)Jeolojik Özellikler: Genel Jeoloji: İnceleme sahası MENDERES GRABENİ olarak bilinen çöküntü havzası içerisinde yer almaktadır. Yeryüzü şekilleri de, Büyük Menderes Havzası ile çevresindeki dağların etkisindedir Bölgenin jeolojisi, özellikle Neojen yaşlı birimlerin stratigrafik dizilişi, Kuyucak ilçesinden Ortaklar ilçesine kadar fazla değişiklik göstermez. İnceleme alanı ve çevresi genelinde yer alan kaya birimleri aşağıdaki yaşlarda ve özelliklerde konumlanmışlardır; 42

43 Paleozoyik Paleozoyik yaşlı metamorfik kayaçların çekirdeğini gnays türü kayaçlar oluşturmaktadır.genellikle dom strüktüründe olan bu kayaçlar, bir kısım bilim adamlarınca Paragnays diğer bir kısım bilim adamlarınca da Ortognays olarak adlandırılmaktadır. Gnayslar genellikle büyük atılımlı faylar boyunca atımın en çok olduğu bölümlerde görülür. Çekirdekte yer alan gnaysların kenar zonlarına gidildikçe kaya türleri değişikliğe uğramakta, önce şist (mikaşist, kalkşist, gramatlışist), daha sonrada mermer türü kayaçlara geçiş yapmaktadır. Genellikle gnayslarla geçiş zonunda gnays, kuvarsit ve mikaşist ardalanması görülmektedir. Mikaşist, Menderes Masifi nin en yaygın birimidir ve kıvrımlı ve kırıklı bir yapı gösterirler. Mermer ise iri ve ufak taneli kalsit veya dolomit kristallerinden meydana gelmiştir. Genelde Ortaklar ve çevresinde görülürler. Paleozoyik yaşlı metamorfik serilerden sonra bölgede uzun süre çökelme ortamı oluşmamış, Mesozojik zamanı büyük bir stratigrafik boşluk halinde geçilmiştir.ancak, Neojen dönemi öncesinde meydana gelen tektonik hareketler sonucunda çökelme ortamı oluşmuştur. Mesozoyik Kireçtaşları; Paleozoyik şistler üzerinde diskordan olarak bulunurlar. Jura ve Kretase yaşlıdırlar. Yer yer mermerleşmiş olan rekristalize kireçtaşlarının dış yüzeyleri aşırı çatlaklıdır. Karstik yapılar iznlenmekte olup, süreksizlik düzlemleri boyunca karstlaşmanın arttığı gözlenmektedir. Kireçtaşları içerisinde değişen kalınlıkta çört yumruları ve üst seviyelerinde milimetremetre arasında değişen kalınlıkta zımpara seviyeleri izlenmektedir. Neojen Bölgede meydana gelen tektonizma sonucunda oluşan çökelme ortamlarında istiflenmiştir. Kireç taşları ve şistler üzerinde diskordan olarak bulunurlar. Genel istiflenme; çakıltaşı, kumtaşı, silttaşı, kiltaşı ve marn şeklindedir. Yer yer kömür oluşumları da 43

44 görülmektedir. Bu özellikleri ile bölgenin tamamına yakınında görülen Neojen tortulları gölsel ve/veya karasal çökelme ortamını belirlemektedir. Neojen sedimentleri arasında volkanik tüflere de rastlanır. Kuvaterner Alüvyon; kil, silt, kum, çakıl birimlerinden oluşur. Bölgesel olarak düşünüldüğünde bu birim, Büyük Menderes Irmağı ve/veya yan derelerin taşıdıkları malzemelerin yığılması ile oluşmuştur. Kalın, kuzeyden ve güneyden Menderes Irmağına yaklaştıkça artmaktadır. Kuvaterner bölgede taraçalar, yamaç molozları, alüvyonal yelpazeler ve alüvyon olarak görülür. Taraçalar ; Menderes Nehri nin meydana getirdiği oluşuklardır. Genellikle gevşek tutturulmuş yassı çakıl ve bloklu çakıltaşı ile kumtaşından oluşur. Yamaç Molozu ; Menderes Masifi ne ait yükseltilerden yamaç aşağı, yani havzanın kuzey sınırı boyunca oluşan gelişmelerdir. Yamaç eğimi fazla olduğundan, köşeli şist ve kireçtaşı parçaları Miyosen üzerinde birikmişlerdir. Genellikle fay hatlarına yakın bölgelerde gelişirler. Alüvyonel Yelpaze ; Doğu-Batı uzanımlı Büyük Menderes Grabenine açılan Kuzey- Güney doğrultulu vadilerde çok geniş olarak görülürler. Alüvyon ; Başlıca Menderes Nehri ile Dandalaz Çayı vadisinde ve bunlara bağlı dereler boyunca görülürler. Menderes Nehri nin biriktirdiği alüvyonun kalınlığı metre ye ulaşır. İnceleme Alanının Jeolojisi: Etüt alanında ve yakın çevresinde, Kuvaterner yaşlı, akarsu çökellerinden yapılı alüvyonal formasyonlar (taşkın düzlüğü, uç çubuğu çökelleri ve kanal dolguları) yüzeyler. Başlıca az pekleşmiş-pekleşmemiş, çakıl, kum, çamur kayalarından yapılı alüvyonal formasyonlar gözlenir. Yapı üretimine konu olan, AYDIN-Umurlu-O.S.B Müdürlüğü M.19.B.15.C.1.B Pafta, Ada:281, Parsel:2 No lu etüt alanında, inşaat alanı zemini, kuvaterner yaşlı alüvyonal formasyondan yapılıdır. Bu formasyon, üstten alta doğru; 44

45 SK-1 = 10,00 m 0,00-1,20 m arası; ÇAKILLI SİLTLİ KUM 1,20-10,00 m arası; KUMLU ÇAKIL ( SP ) SK-2 = 10,00 m 0,00-1,20 m arası; ÇAKILLI SİLTLİ KUM 1,20-10,00 m arası; KUMLU ÇAKIL ( SP ) İnceleme Alanının Mühendislik Jeolojisi: SK-1 ; 10,00 m Ø 33 Ø : İçsel sürtünme açısı N γ 29,0 N γ, N q, N c : taşıma gücü faktörleri N q 30,0 N c 47,0 D 0,60m D : Temel Derinliği (m) B 0,60m B : Temel genişliği (temelin küçük boyutu) (m) R w 1,00 R w, R w : YASS ile ilgili düzeltme sayıları R w 1,00 Ø : 28+N/4 γ n 18,89 kn/m 3 γ n : Doğal birim hacim ağırlık K1 1 K1,K2: Taşıma gücü faktörleri K2 0,5 C 0 kpa C: Kohezyon MEGA SÜT VE TARIM ÜRÜNLERİ NAK. İNŞ. PETROL SAN VE TİC. A.Ş. ne ait Zemin Etüd Raporu EK-13 te verilmiştir. 3)Hidrojeolojik Özellikler: (Yeraltı su kaynaklarının mevcut ve planlanan kullanımı, faaliyet alanına mesafeleri ve debileri. Bu kaynakların özellikleri hangi kaynağı besledikleri v.b. hakkında detaylı bilgi verilmesi ve bu kaynakların 1/ ölçekli topoğrafik harita üzerine işaretlenmesi) İnceleme Alanı Hidrojeoloji Durumu İnceleme alanında herhangi bir yüzey suyu akışı yoktur. Saha da yapılan 4 adet sondaj çalışmasında yer altı su (YASS) : ---m olarak ölçülmüştür. Ancak bölgedeki su kuyularından elde edilen bilgilere göre YASS: m olarak belirlenmiştir. 45

46 Arazi Deneyleri SPT Deneyleri : SK-1 : 10,00 m. SPT Derinlik (m) N 15 N 30 N 45 N Toplam N Düzeltilmiş 1,50-1, ,5 3,00-3, ,0 4,50-4, ,5 6,00-6, ,5 7,50-7, ,00-9, SK-2 : 10,00 m. SPT Derinlik (m) N 15 N 30 N 45 N Toplam N Düzeltilmiş 1,50-1, ,5 3,00-3, ,5 4,50-4, ,0 6,00-6, ,0 7,50-7, ,00-9, MEGA SÜT VE TARIM ÜRÜNLERİ NAK. İNŞ. PETROL SAN VE TİC. A.Ş. ne ait Zemin Etüd Raporu EK-13 te verilmiştir. Zeminlerin İndeks / Fiziksel Özelliklerinin Belirlenmesi: Yapılan toplam m. lik 2 adet sondaj çalışmasından (SK-1) alınan, numune üzerinde Toprak A.Ş ye ait zemin mekaniği laboratuvarı tarafından; elek analizi, Atterberg limitleri, zemin bünye özellikleri ve kesme kutusu deneyleri yaptırılmıştır. Elde edilen deney sonuçları ve Ek teki abaklar kullanılarak gerekli hesaplamalar yapılmıştır.(bkz: EK-13) Numune-1 Alındığı yer : SK-1 1, m 46

47 Zemin Sınıfı : SP; Kötü derecelenmiş kumlar ve çakıllı kumlar, ince taneleri az veya hiç olmayan malzemeler (Birleştirilmiş Zemin Sınıflaması, USBR, 1963, Earth Manual) olarak adlandırılmıştır. Laboratuvarda, Atterberg Limitlerini belirleyen deney sonucunda; birim; N.P. (Non-Plastik) olarak belirlenmiştir. Zeminlerin Mekanik Özelliklerinin Belirlenmesi (numune : 1): γ : Birim Hacim Ağırlığı = 18,89 kn/m 3 ɸ : İçsel Sürtünme Açısı = 33 0 c : Kohezyon (Kayma Mukavemeti) = 0 kpa N c = 47,0 N q = 30,0 N γ = 29,0 Taşıma Gücü Faktörleri K 1 = 1 Df = 60 cm K 2 = 0,5 B = 60 cm Temel Şekil Katsayıları Deney Sonuçları 4)Hidrolojik Özellikler: (Yüzeysel su kaynaklarının mevcut ve planlanan kullanımı, dere, akarsu, göl, baraj v.b. özellikle içme ve kullanma suyu temin edilen yüzeysel su kaynaklarına olan mesafelerinin ayrı ayrı belirtilmesi ve debileri, bu kaynakların özellikleri, hangi kaynağı besledikleri v.b. hakkında detaylı bilgi verilmesi ve bu faaliyetin bu ekosisteme etkilerinin değerlendirilmesi (Sulak Alanlar Yönetmeliği kapsamında) alınacak önlemlerin belirtilerek taahhütlerinin rapora girmesi, kaynakların 1/ ölçekli topoğrafik harita üzerinde gösterilmesi) Faaliyet alanı çevresindeki en önemli yüzeysel su kaynakları; Büyük Menderes Nehri ile Bafa ve Azap Gölleridir. Büyük Menderes Nehri faaliyet alanına 6-7 km uzaklıkta, Bafa ve Azap Gölleri ise faaliyet alanına km. uzaklıkta yer almaktadır. Büyük Menderes Nehri; Büyük Menderes Nehri, 584 km uzunluğuyla Ege Bölgesinin en uzun akarsuyudur. İç Batı Anadolu da Sandıklı ve Dinar (Afyon) arasındaki platolar ile Çivril 47

48 ve Honaz (Denizli) yakınlarından sızan kaynaklardan doğar. Işıklı gölünü dolduran sularla beslenir. Uşak tan katılan Banaz Çayı ve Muğla dan Çine Çayı sularını bünyesine katarak km 2 lik bir havzaya adını vererek Ege Denizine dökülür. Irmak her yıl 13 milyon m 3 alüvyon taşıyarak 320 km 2 lik bir alüvyon ovası oluşturmuştur. Her yıl 200 ha. tarım arazisi alüvyonla örtülmekte yine her yıl 2000 ha arazide taşkın altında kalmaktadır. Irmağı çok sayıda yan dere beslemektedir. Bafa Gölü; Bu göl, B. Menderes deltasının jeomorfolojik gelişimi sonucunda Ege denizinin bir koyu iken göl halini almıştır. Toplam alanı 6000 ha. geçen gölün maksimum derinliği 25 m ye ulaşmaktadır. Gölde balıkçılık yapılmaktadır. Ayrıca göl çevresindeki tarım arazilerinin sulanması yanında küçük ve büyükbaş hayvanların su ihtiyaçları da gölden karşılanmaktadır. Fakat son yıllarda göl seviyesinde meydana gelen iki metreye ulaşan azalma suyun tuzluluğunu artırmakta ve kullanım imkânını azaltmaktadır. Devlet Su işleri tarafından sürdürülen yeni bir proje ile Bafa gölü tekrar Menderes Nehri ile düzenli ve kontrol altında irtibatlandırılarak, gölün suyunun tuzlanması ve derinliğinin azalması gelecek yıllarda önlenmeye çalışılmaktadır. Azap Gölü; B.Menderes Nehrinin taşıdığı maddeleri biriktirmesi ile oluşmuş bir lagün gölüdür. Su seviyesi zaman zaman yükselerek çevresindeki alçak alanları sular altında bırakır. Gölde balıkçılık yapılmaktadır. Ancak son yıllarda gerek kuraklık gerekse tarım arazilerinden kaynaklanan kirlilik nedeniyle gölden faydalanma çok azalmıştır. Faaliyet kapsamında işletme süresince kesinlikle faaliyet alanı yakın çevresindeki sulak alanlara zarar verilmeyecek olup; tarih ve sayılı Resmi Gazete de yayımlanarak yürürlüğe giren Sulak Alanların Korunması Yönetmeliği ( tarih ve sayılı revize), hükümlerine uygun çalışılacaktır. Su kaynaklarını gösterir 1/ ölçekli topoğrafik harita EK-14 de verilmiştir. 5) Doğal Afet Durumu: Etüd alanı yerleşim merkezinde olup, heyelan, kaya düşmesi, çığ olaylarına maruz bulunmamaktadır. İnşaat sahası, % 0-5 güneye eğimli bir topoğrafyaya sahiptir. Bu özellikleri ile saha, deprem risklerinden başka herhangi bir afet riski taşımamaktadır. Bununla birlikte, yapılacak 48

49 tüm yapılarda T.C Bayındırlık ve İskan Bakanlığı nca yayımlanan Afet Bölgelerinde Yapılacak Yapılar Hakkında Yönetmelik e uyulması gerekir. Elastik Deprem Yüklerinin Tanımlanması 1.derece deprem bölgeleri için; Etkin Yer İvmesi Katsayısı, İlgili jeofizik mühendisi tarafından verilecektir. Konutlar için; Bina Önem Katsayısı, I = 1,00 Z3 yerel zemin sınıfı için; Spektrum Karakteristik periyotları, T A = 0,15 sn T B = 0,60 sn Depremsellik : Türkiye, önemli deprem kuşaklarından biri olan ve Azor Adaları ndan başlayıp Güneydoğu Asya ya kadar uzanan Alp Himalaya deprem kuşağında yer almaktadır. Yeryuvarının en karmaşık bölgelerinden biri olan ve deprem kuşağında yer almaktadır. Yeryuvarının en karmaşık bölgelerinden biri olan ve deprem aktivitesinin yüksekliği ile dikkatleri çeken ülkemiz, güneyde kuzey ve kuzeybatıya hareket eden Afrika ve Arap plakaları ile kuzeydeki Avrasya plakaları ile kuzeydeki Avrasya plakaları arasında yer almaktadır. Bu plakaların sıkıştırması ile batıya doğru kaçmaya zorlanan Anadolu plakasının hareketi, batıda Ege plakasınca durdurulmaya çalışılınca bölgede kuzey-güney yönlü genişlemeler, Ege graben sistemleri meydana gelmiştir. Ülkemiz yüzölçümünün üçte ikisi 1. ve 2. derece deprem bölgesinde yer almaktadır. Nüfusumuzun % 44 ü 1. derece deprem bölgesinde, %26 sı 2. derece deprem bölgesinde yaşamaktadır. Proje alanı ve yakın çevresi tarih ve 96/8109 sayılı kararı ile belirlenen "Türkiye Deprem Bölgeleri Haritasında 1. Derece Deprem Bölgesi içerisinde kalmaktadır. Aydın İli Depremsellik Haritası EK-15 te verilmiştir. 49

50 Aydın ili, Menderes Grabeni içerisinde bulunmaktadır. Dolayısı ile inceleme alanı, Menderes Grabenini oluşturan ve günümüzde de aktif halde olan Büyük Menderes fayının etkisindedir. Deprem bölgesi katsayısı; C 0 = 0.10 olarak alınmalıdır. Aydın ili genelinde etkin yer ivmesi değeri; 0.40 gr olarak verilmiştir. (Afet İşleri Genel Müdürlüğü,1996 ) Aydın ili ve çevresinde yılları arasında orta şiddette 407 deprem olmuştur. Aletsel dönemin başladığı 1913 yılından önceki depremlerde; M.S. 747 ; bölgede 600 yerleşim yeri tahrip olmuştur. M.S 1653 ; meydana gelen depremde Aydının büyük bir kısmının yıkıldığı ve 3000 kişinin öldüğü bilinmektedir. M.S 1744 ve 1998 ; Nazilli tamamen yıkılmıştır. M.S 1895 ; Aydın yıkılmıştır. Aydın İli ve çevresinde aletsel dönemden sonra ölçülen önemli depremler; Tarih Magnitüd Merkez Kuşadası Söke Söke Söke Koçarlı Koçarlı yılları arasında Aydın ili ve çevresinde meydana gelen depremlerin istatiksel dağılımı sunulmuştur. 6)Toprak Özellikleri: Aydın İli nde yapılan sınıflandırmaya göre tarım topraklarının %59,1, tınlı, %30,4 ü killi-tınlı, %9,1 i killi ve %1,4 ü kumlu bünyeye sahiptir. Bu dağılım ilde tarım için uygun toprak bünyesinin varlığını göstermektedir. Tarım topraklarının %13,6 sı asit, (ph 6,5 ten düşük), %28,3 ü nötr(ph 6,6-7,5),% 58,1 i ise alkali (ph 7,5 dan büyük reaksiyona sahiptir. İşlemeli tarım uygulanan toprakların %93,5 i tuzsuz, %5,1 i hafif tuzlu, %1 i orta tuzlu ve %0.,4 ü ise çok tuzludur. Toprakların çok tuzlu ve orta tuzlu olanlarında bitki gelişimini engelleyebilecek derecede problem bulunmamaktadır. 50

51 Tarım topraklarının büyük bir kısmı organik madde yönünden fakir durumdadır. Analiz sonuçları ortalamasına göre; toprakların %69,6 sında organik madde çok az, %34,4 ünde ise az düzeydedir. Bu toprakların azotlu gübrelerle gübrelenmesi gerekmektedir. Köşk İlçesinde yer alan faaliyet alanının toprak yapısı da Aydın İli ile yakın benzerlik göstermektedir. Ancak; faaliyet alanının 6 km uzağından geçen Büyük Menderes Nehri, bölgede 320 km 2 lik bir verimli bir alüvyon ovası oluşturmuştur. Söz konusu Ova, planlanan süt işleme tesisinin faaliyet alanı sınırları dışında yer almaktadır. Aydın İl genelinde özellikle yerleşim birimleri ve sanayiden oluşan arıtmaya tabi tutulmayan atıksular, tarımda kullanılan sulama sularına karıştığında, dolaylı olarak toprağa intikal ederek tarımsal faaliyetlere zarar verici kirleticiler olmaktadır. Aydın ilinde toprak kirliği nedenleri; erozyondan kaynaklı kirlilik, toprakların amaç dışı kullanımı, yanlış yapılanmadan kaynaklanan bozukluklar, toprak sanayine hammadde temini nedeni ile oluşan kirlilik olarak sıralanabilmektedir. Proje alanının yer aldığı Köşk İlçe sine ait toprak özelliklerine ulaşılamadığı için benzer nitelikteki toprak yapısına sahip, Aydın İli toprak yapısı hakkında bilgi verilmiştir. 7) Tesisin Kurulacağı Yöredeki Meteorolojik Veriler; (Meteorolojik özelliklerinin açıklanması bölgenin genel ve lokal iklim koşulları, basınç, sıcaklık, yağış, nem, buharlaşma dağılımları, bölgenin sayılı günler (kar yağışlı günler, kar örtülü günler, sisli günler)dağılımı, bölgenin rüzgar dağılımı (esme sayıları ve esme hızlarına göre aylık, mevsimlik ve yıllık rüzgar diyagramları, hızlı rüzgarlar),belirtilen tüm bu başlıkların sözel ve grafiksel olarak desteklenmesi ve en yakın meteoroloji istasyonu uzun yıllar gözlem kayıtlarından faydalanılarak hazırlanması, yeraltı ve yerüstü tesislerin standart zamanlarda gözlenen en yüksek yağış değerlerine göre planlanması) Akdeniz in bir yan uzantısı olan Ege Denizinin etkisi nedeniyle Aydın İli nde genel olarak Akdeniz iklim tipi yaygın olup; yazları kurak ve sıcak, kışları ılık ve yağışlı geçmektedir. Faaliyetin bulunduğu Umurlu Belde sine bağlı Köşk İlçesi nde de Aydın İli nde olduğu gibi tipik Akdeniz iklimi görülmektedir. Yazları kurak ve sıcak, kışları ılık ve yağışlı geçer. Yaz aylarında hemen hemen hiç yağış almaz. En çok yağışı; Aralık, Ocak ve Şubat aylarında alır. Yağışlar genellikle yağmur şeklinde olup, kar yağışı çok az görülür. Söz konusu proje alanı için Aydın Meteoroloji İstasyon Bülteni nden yararlanılmış olup, bülten EK-16 da verilmiştir. 51

52 Basınç Dağılımı Aydın Meteoroloji İstasyonu gözlem kayıtlarına göre yıllık ortalama basınç 1006,9 hpa dır. Maksimum basınç 1028,7 hpa minimum basınç 975,4 hpa olarak ölçülmüştür. Aydın Meteoroloji İstasyonu gözlem kayıtlarına göre ortalama maksimum ve minimum basınç değerleri de basınç değerleri grafiği ise Şekil de de verilmiştir. Tablo-2.7.1: Aydın Meteoroloji İstasyonu Basınç Dağılım Değerleri AYLAR Ortalama Basınç Maksimum Basınç Minimum Basınç ( hpa ) ( hpa ) ( hpa ) Ocak 1010,6 1028,7 975,4 Şubat 1009,2 1026,1 984,1 Mart 1008,0 1024,4 985,9 Nisan 1006,0 1023,0 989,9 Mayıs 1005,6 1015,1 993,9 Haziran 1003,8 1012,7 992,5 Temmuz 1001,2 1010,4 994,1 Ağustos 1001,9 1009,0 995,0 Eylül 1005,9 1016,1 997,4 Ekim 1009,2 1018,8 996,7 Kasım 1011,0 1023,8 994,7 Aralık 1010,6 1026,9 994,7 YILLIK 1006,9 1028,7 975,4 Kaynak: Aydın Meteoroloji İstasyonu Bülteni Şekil-2.7.1: Aydın Meteoroloji İstasyonu Basınç Dağılım Değerleri Grafiği Sıcaklık Dağılımı Aydın Meteoroloji İstasyonu gözlem kayıtlarına göre yıllık sıcaklık 17,7 C dir. Maksimum sıcaklık 44,6 C ile Temmuz ayında minimum sıcaklık -7,6 C ile Ocak ayında ölçülmüştür. Aydın Meteoroloji İstasyonu gözlem kayıtlarına göre ortalama maksimum ve minimum sıcaklık değerleri Tablo de basınç değerleri grafiği ise Şekil de verilmiştir. 52

53 Tablo-2.7.2: Aydın Meteoroloji İstasyonu Sıcaklık Dağılım Değerleri AYLAR Ortalama Sıcaklık Maksimum Sıcaklık Minimum Sıcaklık ( C ) ( C ) ( C ) Ocak 8,1 23,2-7,6 Şubat 9,2 25,2-5,2 Mart 11,8 32,4-5,0 Nisan 15,8 33,8-0,8 Mayıs 20,9 40,2 4,6 Haziran 25,9 44,4 8,4 Temmuz 28,4 44,6 13,4 Ağustos 27,4 43,8 11,8 Eylül 23,3 43,3 7,6 Ekim 18,4 37,8 2,0 Kasım 13,3 30,7-2.0 Aralık 9,6 25,4-5,2 YILLIK 17,6 44,6-7,6 Kaynak: Aydın Meteoroloji İstasyonu Bülteni Şekil-2.7.2: Aydın Meteoroloji İstasyonu Sıcaklık Dağılım Değerleri Grafiği Yağış Dağılımı Aydın Meteoroloji İstasyonu gözlem kayıtlarına göre yıllık ortalama toplam yağış miktarı 630,2 mm. olarak ölçülmüştür. En çok yağış alınan ay ortalama 93,8 mm. ile Ocak ayında ölçülmüştür. Aydın Meteoroloji İstasyonu gözlem kayıtlarına göre toplam yağış ortalaması ve maksimum yağış değerleri Tablo de yağış değerleri grafiği ise Şekil de verilmiştir. Tablo-2.7.3: Aydın Meteoroloji İstasyonu Yağış Dağılım Değerleri AYLAR Toplam Yağış Ortalaması Maksimum Yağış (mm) (mm) Ocak 103,4 93,8 Şubat 93,3 54,8 Mart 68,1 68,2 Nisan 55,3 48,2 53