Narkolepsi-Katapleksi Sendromu

Ebat: px
Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "Narkolepsi-Katapleksi Sendromu"

Transkript

1 TRAKYA ÜN VERS TES TIP FAKÜLTES DERG S 2003;20(1-3):47-53 DERLEME Narkolepsi-Katapleksi Sendromu Narcolepsy-Cataplexy Syndrome Nilda TURGUT Narkolepsi-katapleksi sendromu, gündüz yaflanan dayan lmaz uyku ataklar, heyecanla ortaya ç kan kas tonusunda ani azalma, uyku paralizisi ve uykuya dalarken ya da uyan rken görülen halüsinasyonlarla tan mlanan bir hastal kt r. Çok nadir olan bu hastal k ço unlukla erkeklerde görülür; genellikle 20 yafllar nda ortaya ç kar. Çevresel ve genetik faktörlerin etkileflimi hastal n oluflmas nda rol oynar; baz HLA altgruplar (HLA DQB1*0602, HLA DR2) ile yak n iliflkisi gösterilmifltir. Ayr ca, hipokretin yetersizli i ile narkolepsi geliflimi aras nda iliflki saptanm flt r. Tan da klinik bulgular n yan s ra poligrafik uyku incelemeleri de (nokturnal polisomnogram, çoklu uyku latans testi) önemlidir. Amfetaminler ve metilfenidat gibi merkezi sinir sistemi stimülanlar ve modafinil gibi somnolitik ajanlar narkolepsinin, antidepresanlar katapleksinin tedavisinde kullan lmaktad r. Anahtar Sözcükler: Katapleksi/tan /tedavi; merkezi sinir sistemi stimülanlar /terapötik kullan m; afl r uykululuk hastal klar ; halüsinasyon/etyoloji; narkolepsi/tan /tedavi; uyku paralizisi/tan /fizyopatoloji. Narcolepsy-cataplexy syndrome is characterized by irresistible daytime sleepiness, an abrupt decrease in muscle tone aroused by emotion, sleep paralysis, and hypnagogic hallucinations. This rare syndrome mostly affects males and is usually seen in the second decade. A complex interaction of environmental and genetic factors has been implicated in the etiology; also a close relationship has been demonstrated with some HLA subgroups (HLA DQB1*0602, HLA DR2). Moreover, several studies documented an association with hypocretin deficiency. Clinical findings and polygraphic sleep recordings (nocturnal polysomnogram, multiple sleep latency test) are important in the diagnosis. Central nervous system stimulants such as amphetamine and methylphenidate and somnolytic agents such as modafinil are used in the treatment of narcolepsy, while cataplexy is treated with antidepressants. Key Words: Cataplexy/diagnosis/therapy; central nervous system stimulants/therapeutic use; disorders of excessive somnolence; hallucinations/etiology; narcolepsy/diagnosis/therapy; sleep paralysis/diagnosis/physiopathology. Narkolepsi-katapleksi sendromu, gün içinde yaflanan dayan lmaz uyku ataklar (narkolepsi), heyecanla ortaya ç kan kas tonusunda ani azalma (katapleksi), uyku paralizisi ve uykuya dalarken ya da uyan rken görülen halüsinasyonlarla tan mlan r. [1,2] Sendrom, uyku bozukluklar biriminde incelenen tüm afl r uyku hali nedenleri içinde önemli bir orana sahiptir. Hastalar n önemli bir k sm nda baz HLA altgruplar ile (HLA DQB1*0602, HLA DR15, HLA DRB1*1501, HLA DRB1*1503, HLA DR2, HLA DQA1*0102) iliflki görülmüfltür. Ayr ca, hipokretin (oreksin) ile ilgili genin gösterilmesiyle immüngenetik temelli çal flmalar önem kazanm flt r. [1,3-8] Trakya Üniversitesi T p Fakültesi, Nöroloji Anabilim Dal (Turgut, Yrd. Doç. Dr.). letiflim adresi: Dr. Nilda Turgut. Trakya Üniversitesi T p Fakültesi Nöroloji Anabilim Dal, Edirne. Tel: Faks: e-posta: nildaturgut@hotmail.com 47

2 Narkolepsi-katapleksi sendromu kronik bir uyku bozuklu udur. Toplumda az tan nan bir hastal k olmas nedeniyle tan n n geç konmas, hastalar n uzun y llar tedaviden yoksun kalmas na neden olur. [2] Bu yaz da narkolepsi-katapleksi sendromunun klinik özellikleri, immüngenetik yönü ve tedavi prensipleri anlat ld. EP DEM YOLOJ Narkolepsi-katapleksi sendromu, %0.03 ile %0.1 oranlar aras nda görülen seyrek bir klinik tablodur. [9] Erkeklerde daha s k rastlan r. Genellikle yirmili yafllarda bafllar; bununla birlikte, hastal n erken çocukluk ça nda ya da 60 yafl ndan sonra bafllad olgular da görülmüfltür. [1,10] Hastal n nedeni bilinmemekle birlikte, gelifliminde genetik faktörler ve gebelik, enfeksiyon, lenfoma, kafa travmalar gibi edinsel durumlar rol oynayabilir. [9,11] Narkoleptiklerin akrabalar nda %10 oran nda narkolepsiye rastland bildirilmifltir; birinci derecede akrabalarda bu oran %1-2 dir. [11] KL N K ÖZELL KLER Sendromun gündüz dayan lmaz uyku ataklar (narkolepsi) ve heyecanla ortaya ç kan, kas tonusunda tam veya k smi azalma (katapleksi) fleklinde iki temel belirtisi bulunmaktad r. Ayr - ca, uyku paralizisi ve uykuya dalarken veya uyan rken görülen halüsinasyonlar (hipnogojik ve hipnopompik halüsinasyonlar) da klini e efllik edebilmektedir. [1,12] Narkolepsi Hastalar n büyük bir bölümünde görülen ilk semptomdur. Narkolepsi ataklar gün içinde de- iflik zaman dilimlerinde yo unlafl r ve süresi genellikle dakikalarla s n rl d r. Uyku ataklar yemek sonras ortaya ç kabildi i gibi, aktif çal flma s ras nda da geliflebilmektedir. stenmeyen zamanlarda ve ortamlarda ortaya ç kabilen ataklar hastalar ço u zaman zor durumda b rak r. Her zaman dinlendirici olan ataklar n bu özelli i hastal n tan s nda önemlidir. Uyku ataklar n n s kl hastadan hastaya de iflebilmekte, ayn hastada da farkl l k gösterebilmektedir. Ataklar aras nda birkaç saatlik ara dönem bulunur. [1,12-14] Ataklar, hastalarda performans bozuklu una ve haf za sorunlar na yol açabilmektedir. [1] Pons, mezensefalon hipotalamus ve bazal önbeyinde kolinerjik aktivitede art fl görülür; anormal kolinerjik-dopaminerjik etkileflimin narkolepsi patofizyolojisinde rol oynad çeflitli yazarlarca ifade edilmifltir. [11,15] Katapleksi Katapleksi stres, k zg nl k, gülme, müzik dinleme, kitap okuma ile tetiklenebillir; kas tonusunda ani azalma halidir. Katapleksi ataklar genellikle birkaç dakika süren k sa süreli ataklard r; s kl de iflkendir ve narkolepsi olmaks z n da ortaya ç kabilmektedir. Katapleksi, narkolepsiden önce de bafllayabilir. [1,12-14] Kataplekside tonus kayb, vücudun tümünde gerçekleflebildi i gibi, boyun kaslar yla da s n rl kalabilir. Hastalar, tonus kayb n tam olarak yaflamayabilir ve bu durumu sadece hafif bir güçsüzlük olarak da hissedebilirler. [1,12] Ataklar s ras nda konuflma bozulabilir; solunum düzensizleflebilir ve hastalarda ciddi yaralanmalar da meydana gelebilir. [1,13] Katapleksiye, monosinaptik H ve multisinaptik tendon reflekslerinde inhibisyonun neden oldu u bildirilmifltir. Ayr ca bazal önbeyin ve pontin retiküler formasyondaki muskarinik kolinerjik bölgeler de katapleksi oluflumu ile iliflkili bölgelerdir. Katapleksi kontrolünde alfa 1b reseptörleri önemli rol oynar. Alfa 1b antagonistleri katapleksiyi kötülefltirirken, alfa 1b agonistleri belirgin iyileflme sa larlar. Alfa 2 reseptör antagonistleri ve santral dopamin D 2 agonistleri katapleksiyi bask lar. [1,16-18] Uyku paralizisi Uyku paralizisi, uykuya dalarken veya uykudan uyan rken k p rdayamama fleklinde ortaya ç kan bir tablodur. Hastalar için oldukça s - k nt verici bir durum olan uyku felci s ras nda hasta tamamen uyan kt r ve atak geçti inde de olan biteni hat rlar. Uyku felci s ras nda solunum yavafllar, hasta ses ç karamaz. Ataklar n bafllang ç yafl ve tekrarlama s kl oldukça de- iflkendir. Ataklar sn içinde kendili inden veya bir baflkas n n hastaya dokunmas yla sonlanabilir. [1,12,13] 48

3 Hipnogojik, hipnopompik halüsinasyonlar Halüsinasyonlar hastal n herhangi bir aflamas nda ortaya ç kabilir ve uykuya dalarken (hipnogojik) ya da uykudan uyan rken (hipnopompik) görülürler. Halüsinasyonlar iflitsel veya görsel olabilece i gibi senestezik (synesthetic) de olabilir. Görsel halüsinasyonlar renkli halkalar görme fleklinde basit olabilece i gibi, odan n içindeki eflyalar n flekil de ifltirmesi, evcil hayvanlar n dolaflmas gibi daha karmafl k halde de ortaya ç kabilir. flitsel halüsinasyonlar sesler duyma, melodi iflitme fleklinde olabilir. Senestezik halüsinasyonlar ise bedenin uzayda hareketi ya da yata n üzerinde yüzüyor hissi fleklinde yaflanabilen halüsinasyonlard r. [1,11,12] Uyku bozukluklar Narkolepsi-katapleksi sendromunda non- REM (NERM) evre I ve II nin süresi uzarken, evre III ve IV ün süresi k salmakta, gece uykular s k s k ortaya ç kan k sa süreli uyanmayla bölünmektedir. [11] Ayr ca, uykuda motor bozukluklar görülebilir. Uyku terörü, uykuda konuflmayürüme, periyodik bacak hareketleri, REM davran fl bozuklu u fleklinde ortaya ç kan bu motor bozukluklar n REM deki motor inhibisyonun dalgalanmas na ba l olarak geliflti i düflünülmektedir. [11,12] TANI VE AYIRICI TANI Klinik olarak belirlenen dinlendirici uyku ve katapleksi ataklar n n alt ay süreyle devam etmesi tan için yeterlidir. [13] Bu ataklar n belirgin olmad durumlarda tan için poligrafik uyku incelemelerinden ve doku grubu tayininden yararlan lmaktad r. [1,19] Poligrafik uyku incelemelerinde, uykunun tüm gece boyunca kayd (nokturnal polisomnogram) ve ard ndan çoklu uyku latans testleri (MULT) yap lmaktad r. [1,19,20] Nokturnal polisomnogram ile uykunun bütün gece kaydedilmesi huzursuz ve parçal uykuyu göstermekte faydal d r. Çoklu uyku latans testleri fizyolojik uykuya e ilimi de erlendirmede kullan l r. [19] Bu testler s ras nda hastaya rahat, sessiz, karanl k bir odada, günlük k yafetiyle saat 10:00, 12:00, 14:00, 16:00 ve 18:00 de 20 fler dk l k poligrafik monitörizasyon yap l r. Ifl klar kapat ld ktan sonra uyku bafllayana kadar olan zaman ölçülür. Normalde MULT de erleri, 10 dakikan n üzerinde bulunmakta ve sekiz dakikan n alt ndaki de erler patolojik olarak kabul edilmektedir. [21] Çoklu uyku latans testleri de erleri narkoleptiklerin %80 inde befl dakikadan k sad r. [11] Ayr ca MULT s ras nda REM ve NREM kayd yap l r ve uykuya dald ktan sonraki ilk 15 dk içinde ortaya ç kan REM (SOREM: sleep onset REM) de erlendirilir. [22] Gündüz uykululuk testlerinde, testlerden en az ikisinin REM le bafllamas veya uykuya dald ktan en çok 15 dk sonra uykunun REM dönemiyle devam etmesi narkolepsi tan s nda önemlidir. [1,20,23] Browman ve ark. [24] MULT s ras nda, kay tlar aras dönemde uyan kl n da de erlendirilmesini önermifller; bu durumun özellikle tedavi etkinli ini de erlendirmedeki önemine de inmifllerdir. Uykululu u de erlendirmek için Epworth Uykululuk Ölçe i uyku laboratuvarlar nda yayg n olarak kullan lmaktad r (Tablo 1). [25] Elektronik pupillogram uykululu u objektif de erlendirmede yararl olabilir. Normalde, karanl k odada uyan k bir kiflide pupil çap 7 mm nin üzerindedir; bu durum yaklafl k 10 dk boyunca sabit kalmakta, afl r uykululuk yaflayan bir hastada pupil çap, ancak karanl a uyum gelifltikten sonra daralmaktad r. [1,26] Doku grubu tayini ve genetik incelemeler tan koymada önemli bir yer tutmaktad r. [27] Yap - lan çeflitli çal flmalarda hastalar n büyük ço unlu unda baz HLA altgruplar ile yak n iliflki oldu u gösterilmifl ve sendromun immüngenetik yönüyle ilgili araflt rmalar h z kazanm flt r. [1,3-5] Narkolepside genetik aç dan da önemli geliflmeler olmufl, narkolepsi ile hipokretin-oreksin sistemi aras ndaki iliflki ortaya konmufltur. [28,29] Hipokretinler, hipotalamusun arka ve yan bölümlerinden salg lanan uyar c nöropeptidlerdir. [30] Arka hipotalamus uyan kl sa larken, ön hipotalamus uykuyu art ran bölgeyi bask lamaktad r ve bu ifllemde hipokretinler görev almaktad r. Hipokretin yetersizli inde monoaminerjik tonus azalmakta ve bu durum narkolepsi gelifliminde önemli rol oynamaktad r. [8] Yap lan çal flmalarda hipokretin reseptörlerinde geliflen mutasyonlar n narkolepsiye neden olabildi i gösterilmifltir. [28,31] Ayr ca, otoimmün bir olay so- 49

4 Tablo 1. Uyku laboratuvarlar nda kullan lan Epworth Uykululuk Testi Epworth Uykululuk Testi Ad, Soyad :... Yafl:... Cinsiyet:... Afla daki durumlarda son aylarda uyuklama veya uyuma ihtimalinize en uygun rakam iflaretleyin. 0. Hiçbir zaman uyuklamad m. 1. Bazen uyuklar m ve uyurum. 2. Genellikle uyuklar m ve uyurum. 3. S kl kla uyuklar m ve uyurum. Otururken ve okurken... Oturmufl televizyon seyrederken... Topluluk içinde aktif olmadan otururken (sinema)... Arabada yolcu olarak bir saat aral ks z seyahat ederken... Ö leden sonra flartlar uygun olup uzand n zda... Otururken ve birisi ile konuflurken... Alkolsüz yemek sonras sakin otururken... Araba kullan rken trafik t kand nda... Toplam... nucu hipokretin salg layan nöronlarda hasar olufltu u ve bu durumun narkolepsiye neden oldu u ortaya konmufltur. [32,33] Beyin-omurilik s v s ndaki (BOS) hipokretin düzeylerinin düflük olmas n n narkolepsi tan s koymada önemli oldu u bildirilmifltir. [8,10] Hastalar n oldukça az bir k sm nda BOS hipokretin düzeyleri normal olabilmekte, bu durum reseptör-efektör etkileflim bozuklu u ile aç klanmaktad r. [8] Beyinomurilik s v s ndaki hipokretin düzeyleri, narkolepsi-katapleksi sendromu d fl nda, akut lenfositer lösemi, kafaiçi tümörler, kranyoserebral travmalar, merkezi sinir sistemi (MSS) enfeksiyonlar ve Guillain-Barre sendromu gibi akut/subakut dahili ve nörolojik hastal klarda da düflük düzeylerde saptanmaktad r. [10] Ay r c tan da baflta epilepsi ve senkop yer almaktad r. Sendromun ayr c tan s nda yer alan di er hastal klar Tablo 2 de gösterilmifltir. [11,12] TEDAV Davran flsal yaklafl mlar Tedavide ana hedef narkolepsinin kontrol alt na al nmas d r. Farmakolojik tedavinin yan s - ra davran flsal yaklafl mlar da önemlidir. Uyku saatlerinin düzenlenmesi, gündüz yaflanan uyku ataklar n n önlenmesinde önemli bir yer tutmaktad r. Ataklar n en yo un oldu u saatlerde k sa süreli uyku periyodlar (4 saatte bir uygulanacak dk süreli), düzenli ve iyi uyku hijyeni; ayr ca, uzun süreli dikkat isteyen, devam- Tablo 2. Narkolepsi-katapleksi sendromunun ay r c tan s nda yer alan hastal klar Epilepsi Üçüncü ventrikül tümörleri Niemann-Pick hastal Senkop Atipik depresyon Parkinsonizm fiizofreni Vertebro-baziler yetmezlik Norrie hastal Alkol ve benzodiazepin kesilmesi Familyal katapleksi Periyodik paralizi Histeri Oksipital lob lezyonlar Myastenia gravis Halusinojen ilaç kullan m Prader-Willi sendromu dyopatik hipersomni 50

5 Tablo 3. Narkolepsi-katapleksi sendromunda tedavi yaklafl mlar Çocuklarda Yetiflkinlerde Davran flsal tedavi Okulla ba lant kurulmas Düzenli gece uykusu Düzenli gece uykusu A r yemek ve alkolden kaç n lmas Saat 16:00 da k sa süreli uyku 12:00 ve 17:30 da k sa süreli uyku Narkolepsi tedavisi Metilfenidat 5 mg (2-6 tablet) Modafinil mg Modafinil mg Metilfenidat 5 mg (4-6 tablet) Dekstroamfetamin sülfat Katapleksi tedavisi Kloimipramin yatarken mg Kloimipramin yatarken mg Fluoksetin sabah mg Viloksazin sabah mg Venlafaksin sabah mg mipramin yatarken mg Fluoksetin sabah mg Venlafaksin sabah mg l uyan kl k gerektiren ifllerden kaç nma önerilmelidir. [1,12,13] Farmakolojik tedavi Narkolepside, MSS stimülanlar oldukça yayg n kullan lmaktad r. Merkezi sinir sistemi stimülanlar ndan olan amfetamin türevleri (dekstroamfetaminler, biamfetamin, metamfetamin), katekolaminlerin kullan m n art rmak suretiyle etkide bulunmaktad r. [34,35] Ancak, narkolepsiyi ortadan kald rmada pek etkin olmamalar ; hipereksitasyon, sinirlilik, anksiyete, hipertansiyon fleklinde yan etkilerinin bulunmas ; ayr ca, tedavinin kesilmesiyle rebound uykululu un ortaya ç kmas amfetamin türevlerinin günümüzde kullan m n s n rlamaktad r. [1] Metilfenidat yar ömrünün k sa olmas, daha az tolerans geliflmesi nedeniyle en s k tercih edilen ajand r. Gece uykular n bozabildi inden geç saatlerde al nmas tavsiye edilmemektedir. Ayr ca, okulda uyumsuzlu a neden olabildi inden, özellikle çocuklarda daha dikkatli kullan lmal d r. [35] Narkolepsi-katapleksi sendromunda pemolin ve mazindol kullan lm fl, ancak etkinli i yüksek olmam flt r. Ayr ca, pemolin karaci er toksisitesi olan bir ajand r. [1] Modafinil (2-[difenil-metil sülfinil] asetamid), narkolepsi ataklar n n tedavisinde kullan lan ve uyan kl k düzeyini art ran yeni bir ilaçt r. [36] Sadece posterior hipotalamusa etkili oldu- undan, amfetamin ve metilfenidata tercih edilmektedir. Bu özelli inden dolay, ilaca karfl tolerans geliflmez, ba ml l k oluflmaz. [35,36] Etki mekanizmas tam bilinmemekle birlikte, alfa1 agonistik etki gösterir. Günde mg dozunda kullan lmal ve doz, sabah ve ö len olmak üzere ikiye bölünmelidir. [1] En s k görülen yan etki bafl a r s d r; bu durum da dozun yavaflça art r lmas ile engellenebilmektedir. [36] Antikataplektik etkisi zay f oldu undan, katapleksiye etkili ajanlarla birlikte kullan lmal d r. [1,37,38] nsan MSS sinde do al bir metabolit olan gamahidroksibütirat (GHB), hipotalamus ve bazal ganglionlarda yüksek konsantrasyonlarda bulunmaktad r. Gamahidroksibütirat, NREM, REM s ras n düzenler; gece uykusunu art r r; ayr ca, uyku paralizisi ve hipnogojik halüsinayonlar üzerine etki gösterir. Gamahidroksibütirat n katapleksi üzerine de olumlu etkisi oldu u bildirilmifltir. Etki süresi 3-4 saattir; yatarken 30 mg/kg al nmas önerilir. Yüksek dozda kullan - m bulant ya yol açmaktad r. [39,40] Katapleksinin ve REM uykusu ile iliflkili semptomlar n giderilmesi de tedavinin önemli bir bölümüdür. Narkoleptiklerde uyan kl k s ras nda kaslarda atoni geliflmekte, bu da katapleksiye neden olmaktad r. nhibitör yollar etkileyen ajanlar katapleksi tedavisinde kullan lmaktad r. Bunlar aras nda trisiklik antidepresanlar, spesifik serotonin ve noradrenalin geri al m inhibitörleri yer almaktad r. [35,37,38,41-45] Katapleksi tedavisinde kullan lan ajanlarla uykuda kas tonusu artmakta, bu durum periyodik bacak hareketlerinin geliflimine neden olabilmektedir. Periyodik bacak hareketlerinin tedavisi için levodopa önerilmektedir. [46] Yine katapleksi tedavi- 51

6 sinde kullan lan ajanlar REM uykusunu azaltmak suretiyle REM deki kas atonisini azalt rlar ve özellikle yafll larda REM davran fl bozuklu- una neden olabilirler. [1] Ayr ca triazolam, zopiklon ve zolpidem, narkoleptiklerin gece uykular n düzenlemede oldukça etkili bulunmaktad r. [13] Çocuklarda ve eriflkinlerde, narkolepsikatapleksi sendromunda tedavi yaklafl m Tablo 3 de özetlenmifltir. [1] KAYNAKLAR 1. Guilleminault C, Anagnos A. Narcolepsy. Kryger MH, Roth T, Dement WC, editors. Principles and practice of sleep medicine. 3rd ed. Philadelphia: W. B. Saunders; p Bassetti C, Aldrich MS. Narcolepsy. Neurol Clin 1996; 14: Billiard M, Seignalet J, Besset A, Cadilhac J. HLA- DR2 and narcolepsy. Sleep 1986;9(1 Pt 2): Mignot E, Hayduk R, Black J, Grumet FC, Guilleminault C. HLA DQB1*0602 is associated with cataplexy in 509 narcoleptic patients. Sleep 1997;20: Mignot E, Lin X, Arrigoni J, Macaubas C, Olive F, Hallmayer J, et al. DQB1*0602 and DQA1*0102 (DQ1) are better markers than DR2 for narcolepsy in Caucasian and black Americans. Sleep 1994;17(8 Suppl):S Lin L, Faraco J, Li R, Kadotani H, Rogers W, Lin X, et al. The sleep disorder canine narcolepsy is caused by a mutation in the hypocretin (orexin) receptor 2 gene. Cell 1999;98: Peyron C, Tighe DK, van den Pol AN, de Lecea L, Heller HC, Sutcliffe JG, et al. Neurons containing hypocretin (orexin) project to multiple neuronal systems. J Neurosci 1998;18: Nishino S, Ripley B, Overeem S, Lammers GJ, Mignot E. Hypocretin (orexin) deficiency in human narcolepsy. Lancet 2000;355: Mignot E. Genetic and familial aspects of narcolepsy. Neurology 1998;50(2 Suppl 1):S Ripley B, Overeem S, Fujiki N, Nevsimalova S, Uchino M, Yesavage J, et al. CSF hypocretin/orexin levels in narcolepsy and other neurological conditions. Neurology 2001;57: Shneerson JM. Handbook of sleep medicine. London: Blackwell Science; Hankey GJ, Wardlaw JM, editors. Clinical neurology. London: Manson Publishing; Kaynak H. Uyku. Uyuyamamak m, uyanamamak m? stanbul: Do an Kitapç l k; Overeem S, Mignot E, van Dijk JG, Lammers GJ. Narcolepsy: clinical features, new pathophysiologic insights, and future perspectives. J Clin Neurophysiol 2001;18: Guilleminault C, Heinzer R, Mignot E, Black J. Investigations into the neurologic basis of narcolepsy. Neurology 1998;50(2 Suppl 1):S Mignot E, Guilleminault C, Bowersox S, Rappaport A, Dement WC. Effect of alpha 1-adrenoceptors blockade with prazosin in canine narcolepsy. Brain Res 1988; 444: Nishino S, Haak L, Shepherd H, Guilleminault C, Sakai T, Dement WC, et al. Effects of central alpha-2 adrenergic compounds on canine narcolepsy, a disorder of rapid eye movement sleep. J Pharmacol Exp Ther 1990;253: Nishino S, Arrigoni J, Valtier D, Miller JD, Guilleminault C, Dement WC, et al. Dopamine D2 mechanisms in canine narcolepsy. J Neurosci 1991;11: Carskadon MA, Dement WC. The multiple sleep latency test: what does it measure? Sleep 1982;5 Suppl 2:S Aldrich MS, Chervin RD, Malow BA. Value of the multiple sleep latency test (MSLT) for the diagnosis of narcolepsy. Sleep 1997;20: van den Hoed J, Kraemer H, Guilleminault C, Zarcone VP Jr, Miles LE, Dement WC, et al. Disorders of excessive daytime somnolence: polygraphic and clinical data for 100 patients. Sleep 1981;4: Carskadon MA, Dement WC, Mitler MM, Roth T, Westbrook PR, Keenan S. Guidelines for the multiple sleep latency test (MSLT): a standard measure of sleepiness. Sleep 1986;9: Moscovitch A, Partinen M, Patterson N, Guillemminault C. Cataplexy in differentiation of excessive daytime somnolence. Sleep Res 1991;20: Browman CP, Gujavarty KS, Sampson MG, Mitler MM. REM sleep episodes during the maintenance of wakefulness test in patients with sleep apnea syndrome and patients with narcolepsy. Sleep 1983;6: Johns MW. A new method for measuring daytime sleepiness: the Epworth sleepiness scale. Sleep 1991; 14: Schmidt HS. Pupillometric assessment of disorders of arousal. Sleep 1982;5 Suppl 2:S Mignot E, Young T, Lin L, Finn L, Palta M. Reduction of REM sleep latency associated with HLA-DQB1* 0602 in normal adults. Lancet 1998;351: Lin L, Faraco J, Li R, Kadotani H, Rogers W, Lin X, et al. The sleep disorder canine narcolepsy is caused by a mutation in the hypocretin (orexin) receptor 2 gene. Cell 1999;98: Chemelli RM, Willie JT, Sinton CM, Elmquist JK, Scammell T, Lee C, et al. Narcolepsy in orexin knockout mice: molecular genetics of sleep regulation. Cell 1999;98: de Lecea L, Kilduff TS, Peyron C, Gao X, Foye PE, Danielson PE, et al. The hypocretins: hypothalamusspecific peptides with neuroexcitatory activity. Proc Natl Acad Sci U S A 1998;95: Hungs M, Fan J, Lin L, Lin X, Maki RA, Mignot E. Identification and functional analysis of mutations in the hypocretin (orexin) genes of narcoleptic canines. Genome Res 2001;11: Mignot E. A commentary on the neurobiology of the hypocretin/orexin system. Neuropsychopharmacology 2001;25(5 Suppl):S

7 33. Thannickal TC, Moore RY, Nienhuis R, Ramanathan L, Gulyani S, Aldrich M, et al. Reduced number of hypocretin neurons in human narcolepsy. Neuron 2000;27: Nishino S, Mignot E. Pharmacological aspects of human and canine narcolepsy. Prog Neurobiol 1997; 52: Fry JM. Treatment modalities for narcolepsy. Neurology 1998;50(2 Suppl 1):S Randomized trial of modafinil for the treatment of pathological somnolence in narcolepsy. US Modafinil in Narcolepsy Multicenter Study Group. Ann Neurol 1998;43: Langdon N, Shindler J, Parkes JD, Bandak S. Fluoxetine in the treatment of cataplexy. Sleep 1986;9: Smith M, Parkes JD, Dahlitz M. Venlafaxine in the treatment of the narcoleptic syndrome. J Sleep Res 1996;5(Suppl 1): Scharf MB, Brown D, Woods M, Brown L, Hirschowitz J. The effects and effectiveness of gamma-hydroxybutyrate in patients with narcolepsy. J Clin Psychiatry 1985;46: Lammers GJ, Arends J, Declerck AC, Ferrari MD, Schouwink G, Troost J. Gammahydroxybutyrate and narcolepsy: a double-blind placebo-controlled study. Sleep 1993;16: Guilleminault C, Mancuso J, Salva MA, Hayes B, Mitler M, Poirier G, et al. Viloxazine hydrochloride in narcolepsy: a preliminary report. Sleep 1986;9(1 Pt 2): Mitler MM, Shafor R, Hajdukovich R, Timms RM, Browman CP. Treatment of narcolepsy: objective studies on methylphenidate, pemoline, and protriptyline. Sleep 1986;9(1 Pt 2): Nishino S, Arrigoni J, Shelton J, Dement WC, Mignot E. Desmethyl metabolites of serotonergic uptake inhibitors are more potent for suppressing canine cataplexy than their parent compounds. Sleep 1993; 16: Schachter M, Parkes JD. Fluvoxamine and clomipramine in the treatment of cataplexy. J Neurol Neurosurg Psychiatry 1980;43: Nishino S, Okura M, Mignot E. Narcolepsy: genetic predisposition and neuropharmacological mechanisms. Sleep Med Rev 2000;4: Bedard MA, Montplaisir J, Godbout R. Effect of L- dopa on periodic movements in sleep in narcolepsy. Eur Neurol 1987;27:

Depresyon 1. Depresyon nedir? 2. Depresyon (çökkünlük) sanıldığı kadar sık mı? 3. Depresif belirtiler ile depresyon farklı mıdır?

Depresyon 1. Depresyon nedir? 2. Depresyon (çökkünlük) sanıldığı kadar sık mı? 3. Depresif belirtiler ile depresyon farklı mıdır? 1. Depresyon nedir? Depresyon ruh halinizi, hislerinizi, davranışlarınızı, ve ruh sağlığınızı etkileyen bir hastalıktır. Depresyonun bir halsizlik kendi kendinize çözebileceğiniz bir sorun olmayıp, biyolojik

Detaylı

Hepatit A. HASTALIK Hepatit A n n etkeni nedir? Hepatit A n n etkeni hepatit A virüsüdür (HAV).

Hepatit A. HASTALIK Hepatit A n n etkeni nedir? Hepatit A n n etkeni hepatit A virüsüdür (HAV). Hepatit A HASTALIK Hepatit A n n etkeni nedir? Hepatit A n n etkeni hepatit A virüsüdür (HAV). Hepatit A nas l yay l r? Hepatit A virüsü, hepatit A geçirmekte olan kiflilerin d flk s ile yay lmaktad r.

Detaylı

Narkolepsi..Dr.Zerrin.Zerrin Pelin Pendik Devlet Hastanesi Uyku Bozuklukları Birimi

Narkolepsi..Dr.Zerrin.Zerrin Pelin Pendik Devlet Hastanesi Uyku Bozuklukları Birimi Narkolepsi Doç.Dr.Dr.Zerrin.Zerrin Pelin Pendik Devlet Hastanesi Uyku Bozuklukları Birimi Klasik Tanım Gündüz z aşıa şırı uykululuk Katapleksi Uyku paralizisi Hipnogojik halüsinasyonlar Genişletilmi letilmiş

Detaylı

Dr. Mustafa Melih Çulha

Dr. Mustafa Melih Çulha Dr. Mustafa Melih Çulha ED li hastanın değerlendirilmesinde hem organik hem de psikojenik etkenlerin ayrıntılı olarak değerlendirilmesi gerekmektedir. Hastanın etyolojisini hızlı ve etkin bir şekilde ortaya

Detaylı

Hepatit C virüs enfeksiyonunun laboratuar testleri:

Hepatit C virüs enfeksiyonunun laboratuar testleri: HEPATİT C TESTLERİ Hepatit C virüs enfeksiyonunun laboratuar testleri: * Anti HCV ve * HCV RNA PCR dır. Bu testler hepatit C hastası olup olmadığınızı, hepatit C taşıyıp taşımadığınızı, kronik hepatit

Detaylı

Romatizmal Ateş ve Streptokok Enfeksiyonu Sonrası Gelişen Reaktif Artrit

Romatizmal Ateş ve Streptokok Enfeksiyonu Sonrası Gelişen Reaktif Artrit www.printo.it/pediatric-rheumatology/tr/intro Romatizmal Ateş ve Streptokok Enfeksiyonu Sonrası Gelişen Reaktif Artrit 2016 un türevi 1. ROMATİZMAL ATEŞ NEDİR? 1.1 Nedir? Romatizmal ateş, streptokok adı

Detaylı

Nurhak Demir İbrahim Öztura Barış Baklan Dokuz Eylül Üniversitesi Nöroloji Anabilim Dalı Klinik Nörofizyoloji Bilim Dalı

Nurhak Demir İbrahim Öztura Barış Baklan Dokuz Eylül Üniversitesi Nöroloji Anabilim Dalı Klinik Nörofizyoloji Bilim Dalı Nurhak Demir İbrahim Öztura Barış Baklan Dokuz Eylül Üniversitesi Nöroloji Anabilim Dalı Klinik Nörofizyoloji Bilim Dalı 53 yaş, erkek, lise mezunu, esnaf, evli Yakınma 1: 10 yıldan beri yürürken ayağın

Detaylı

BALIK YAĞI MI BALIK MI?

BALIK YAĞI MI BALIK MI? BALIK YAĞI MI BALIK MI? Son yıllarda balık yağı ile ilgili kalp damar hastalıklarından tutun da romatizma, şizofreni, AIDS gibi hastalıklarda balık yağının kullanılmasının yararları üzerine çok sayıda

Detaylı

2007 YILI VE ÖNCES TAR H BASKILI HAYVANCILIK B LG S DERS K TABINA L fik N DO RU YANLIfi CETVEL

2007 YILI VE ÖNCES TAR H BASKILI HAYVANCILIK B LG S DERS K TABINA L fik N DO RU YANLIfi CETVEL 2007 YILI VE ÖNCES TAR H BASKILI HAYVANCILIK B LG S DERS K TABINA L fik N DO RU YANLIfi CETVEL NOT: Düzeltmeler bold (koyu renk) olarak yaz lm flt r. YANLIfi DO RU 1. Ünite 1, Sayfa 3 3. DÜNYA HAYVAN POPULASYONU

Detaylı

Narkolepsinin Fizyopatolojisi, Klinik Görünümü ve Tedavi Yaklaşımları

Narkolepsinin Fizyopatolojisi, Klinik Görünümü ve Tedavi Yaklaşımları Psikiyatride Güncel Yaklaşımlar-Current Approaches in Psychiatry 2014; 6(3):271-283 doi: 10.5455/cap.20140115073522 Narkolepsinin Fizyopatolojisi, Klinik Görünümü ve Tedavi Yaklaşımları Pathophysiology,

Detaylı

YAYGIN ANKSİYETE BOZUKLUĞU OLAN HASTALARDA NÖROTİSİZM VE OLUMSUZ OTOMATİK DÜŞÜNCELER UZM. DR. GÜLNİHAL GÖKÇE ŞİMŞEK

YAYGIN ANKSİYETE BOZUKLUĞU OLAN HASTALARDA NÖROTİSİZM VE OLUMSUZ OTOMATİK DÜŞÜNCELER UZM. DR. GÜLNİHAL GÖKÇE ŞİMŞEK YAYGIN ANKSİYETE BOZUKLUĞU OLAN HASTALARDA NÖROTİSİZM VE OLUMSUZ OTOMATİK DÜŞÜNCELER UZM. DR. GÜLNİHAL GÖKÇE ŞİMŞEK GİRİŞ Yaygın anksiyete bozukluğu ( YAB ) birçok konuyla, örneğin parasal, güvenlik, sağlık,

Detaylı

Cukurova Medical Journal

Cukurova Medical Journal Cukurova Medical Journal Araştırma Makalesi / Research Article Multipl Sleep Latans Test Periyotlarının Değeri ve Klinik Korelasyonu Value of Multiple Sleep Latency Test Periods and Clinical Correlation

Detaylı

Hipofiz adenomu; Prolaktin salgılayan hipofiz adenomu;

Hipofiz adenomu; Prolaktin salgılayan hipofiz adenomu; PROLAKTİNOMA Hipofiz adenomu; Prolaktin salgılayan hipofiz adenomu; Prolaktinoma beyinde yer alan hipofiz bezinin prolaktin salgılayan tümörüdür. Kanserleşmez ancak hormonal dengeyi bozar. Prolaktin hormonu

Detaylı

Nörolojik Hastalıklarda Depresyon ve Sitokinler

Nörolojik Hastalıklarda Depresyon ve Sitokinler 46.ULUSAL PSİKİYATRİ KONGRESİ, 2010 Nörolojik Hastalıklarda Depresyon ve Sitokinler Dr.Canan Yücesan Ankara Tıp Fakültesi Nöroloji Anabilim Dalı Akış Sitokinler ve depresyon Duygudurum bozukluklarının

Detaylı

MEGEP (MESLEKİ EĞİTİM VE ÖĞRETİM SİSTEMİNİN GÜÇLENDİRİLMESİ PROJESİ)

MEGEP (MESLEKİ EĞİTİM VE ÖĞRETİM SİSTEMİNİN GÜÇLENDİRİLMESİ PROJESİ) T.C. MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI MEGEP (MESLEKİ EĞİTİM VE ÖĞRETİM SİSTEMİNİN GÜÇLENDİRİLMESİ PROJESİ) ÇOCUK GELİŞİMİ VE EĞİTİMİ ALANI ANKARA 2007 ÖĞRENME FAALİYETİ -7 ÇOCUK GELİŞİMİ VE EĞİTİMİ AMAÇ Bu faaliyet

Detaylı

uzman yaklaşımı Branş Analizi öğretim teknolojileri ve materyal tasarımı Dr. Levent VEZNEDAROĞLU

uzman yaklaşımı Branş Analizi öğretim teknolojileri ve materyal tasarımı Dr. Levent VEZNEDAROĞLU Branş Analizi öğretim teknolojileri ve materyal tasarımı de yer alan öğretim teknolojileri ve materyal tasarımı sorularının çoğunluğu kolay, bir kısmı da orta düzeydedir. Sınavda siz öğretmen adaylarını

Detaylı

Doç.Dr. Zerrin Pelin Erenköy Ruh ve Sinir Hastalıkları Eğitim ve Araştırma Hastanesi, Nöroloji Kliniği

Doç.Dr. Zerrin Pelin Erenköy Ruh ve Sinir Hastalıkları Eğitim ve Araştırma Hastanesi, Nöroloji Kliniği Doç.Dr. Zerrin Pelin Erenköy Ruh ve Sinir Hastalıkları Eğitim ve Araştırma Hastanesi, Nöroloji Kliniği Katapleksi ile pozitif narkolepsi Katapleksi negatif narkolepsi Medikal hastalıklara bağlı narkolepsi

Detaylı

NÜKLEER KAZA veya TERÖR ST ATAKTA HEMATOPO ET K KÖK HÜCRE TRANSPLANTASYON STRATEJ S

NÜKLEER KAZA veya TERÖR ST ATAKTA HEMATOPO ET K KÖK HÜCRE TRANSPLANTASYON STRATEJ S Türk Hematoloji Derne i E itim Çal flmalar ndan NÜKLEER KAZA veya TERÖR ST ATAKTA HEMATOPO ET K KÖK HÜCRE TRANSPLANTASYON STRATEJ S Editörler Fikret ARPACI Mutlu ARAT Türk Hematoloji Derne i E itim Çal

Detaylı

Prioderm losyon prospektüsü

Prioderm losyon prospektüsü Prioderm losyon sayfa 1 / 5 önceki versiyon.1.1 tarih: 05/94 Prioderm losyon prospektüsü Sizin için önemli bilgiler içeren bu prospektüsü dikkatlice okuyun. Bu ilaç doktor tavsiyesini gerektirmeyen hafif

Detaylı

NARKOLEPSİ NARCOLOPSY

NARKOLEPSİ NARCOLOPSY NARKOLEPSİ NARCOLOPSY Çiğdem Tel İstanbul Üniversitesi Cerrahpaşa Tıp Fakültesi NARKOLEPSİ Çiğdem Tel, İstanbul Üniversitesi, Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Türkçe Tıp Bölümü 4. Sınıf Narkolepsi, aşırı gündüz

Detaylı

BEZMİÂLEM. Horlama ve Uyku. Apne Sendromu VAKIF ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ HASTANESİ. Göğüs Hastalıkları Anabilim Dalı.

BEZMİÂLEM. Horlama ve Uyku. Apne Sendromu VAKIF ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ HASTANESİ. Göğüs Hastalıkları Anabilim Dalı. Horlama ve Uyku Apne Sendromu BEZMİÂLEM VAKIF ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ HASTANESİ Göğüs Hastalıkları Anabilim Dalı Uyku Polikliniği rtibat : 0212 453 17 00 GH-02 V;01/2010 Horlama ve Uyku Apne Sendromu

Detaylı

Dr. Kezban Aslan Çukurova Ün. Tıp Fakültesi Nöroloji ABD-Adana

Dr. Kezban Aslan Çukurova Ün. Tıp Fakültesi Nöroloji ABD-Adana Dr. Kezban Aslan Çukurova Ün. Tıp Fakültesi Nöroloji ABD-Adana Hipersomni % 36 uykuluyken araç kullanma % 29 çalışma sırasında uykululuk/ uyku atağı % 20 libido kaybı % 40 ailesel işleri unutma, görevleri

Detaylı

KONJEN TAL ADRENAL H PERPLAZ

KONJEN TAL ADRENAL H PERPLAZ Hasta Rehberi Say 6 KONJEN TAL ADRENAL H PERPLAZ Orta kolayl kta okunabilir rehber Konjenital Adrenal Hiperplazi - Say 6 (A ustos 2006 da güncellenmifltir) Bu rehber Reading Üniversitesi, Sa l k Bilimleri

Detaylı

LENFOMA NEDİR? Lenfoma lenf dokusunun kötü huylu tümörüne verilen genel bir isimdir.

LENFOMA NEDİR? Lenfoma lenf dokusunun kötü huylu tümörüne verilen genel bir isimdir. LENFOMA LENFOMA NEDİR? Lenfoma lenf dokusunun kötü huylu tümörüne verilen genel bir isimdir. LENF SİSTEMİ NEDİR? Lenf sistemi vücuttaki akkan dolaşım sistemidir. Lenf yolu damarlarındaki bağışıklık hücreleri,

Detaylı

KULLANMA TALİMATI. Etkin madde: Her bir çiğneme tableti 725 mg (250 mg baza eşdeğer) Pirantel pamoat içerir.

KULLANMA TALİMATI. Etkin madde: Her bir çiğneme tableti 725 mg (250 mg baza eşdeğer) Pirantel pamoat içerir. KULLANMA TALİMATI KONTİL çiğneme tableti Ağızdan alınır. Etkin madde: Her bir çiğneme tableti 725 mg (250 mg baza eşdeğer) Pirantel pamoat içerir. Yardımcı maddeler: Sodyum siklamat, povidon K-30, sukroz,

Detaylı

YÖNETMELİK ANKARA ÜNİVERSİTESİ YABANCI DİL EĞİTİM VE ÖĞRETİM YÖNETMELİĞİ BİRİNCİ BÖLÜM. Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar

YÖNETMELİK ANKARA ÜNİVERSİTESİ YABANCI DİL EĞİTİM VE ÖĞRETİM YÖNETMELİĞİ BİRİNCİ BÖLÜM. Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar 24 Mart 2016 PERŞEMBE Resmî Gazete Sayı : 29663 YÖNETMELİK ANKARA ÜNİVERSİTESİ YABANCI DİL EĞİTİM VE ÖĞRETİM YÖNETMELİĞİ BİRİNCİ BÖLÜM Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar Amaç MADDE 1 (1) Bu Yönetmeliğin

Detaylı

Diyabet te Sağlık Önerileri. Diyabet

Diyabet te Sağlık Önerileri. Diyabet Diyabet te Sağlık Önerileri Diyabet BR.HLİ.041 Diyabette Sağlık Önerileri Her sağlıklı birey gibi diyabetli birey de bireysel bakımını sağlamalı; diyabete bağlı gelişen özellikli durumlarda gereken uygulamaları

Detaylı

Tarifname BÖBREKÜSTÜ BEZĠ YETMEZLĠĞĠNĠN TEDAVĠSĠNE YÖNELĠK BĠR FORMÜLASYON

Tarifname BÖBREKÜSTÜ BEZĠ YETMEZLĠĞĠNĠN TEDAVĠSĠNE YÖNELĠK BĠR FORMÜLASYON 1 Tarifname Teknik Alan BÖBREKÜSTÜ BEZĠ YETMEZLĠĞĠNĠN TEDAVĠSĠNE YÖNELĠK BĠR FORMÜLASYON Buluş, böbreküstü bezi yetmezliğinin tedavisine yönelik oluşturulmuş bir formülasyon ile ilgilidir. Tekniğin Bilinen

Detaylı

Okumufl / Mete (Ed.) Anne Babalar için Do uma Haz rl k / Sa l k Profesyonelleri için Rehber 16.5 x 24 cm, XIV + 210 Sayfa ISBN 978-975-8882-31-1

Okumufl / Mete (Ed.) Anne Babalar için Do uma Haz rl k / Sa l k Profesyonelleri için Rehber 16.5 x 24 cm, XIV + 210 Sayfa ISBN 978-975-8882-31-1 Deomed Medikal Yay nc l k Okumufl / Mete (Ed.) Anne Babalar için Do uma Haz rl k / Sa l k Profesyonelleri için Rehber 16.5 x 24 cm, XIV + 210 Sayfa ISBN 978-975-8882-31-1 Birinci bask Deomed, 2009. 62

Detaylı

Sağlık Bakanlığından Muaf Hekimin Ünvanı - Adı Soyadı. Bildiriyi Sunacak Kişi Ünvanı - Adı Soyadı. Bildiriyi Sunacak Kişi Kurumu

Sağlık Bakanlığından Muaf Hekimin Ünvanı - Adı Soyadı. Bildiriyi Sunacak Kişi Ünvanı - Adı Soyadı. Bildiriyi Sunacak Kişi Kurumu Sağlık Bakanlığından Muaf Hekimin Ünvanı - Adı Soyadı Dr. Asım Armağan Aydın Bildiriyi Sunacak Kişi Ünvanı - Adı Soyadı Dr. Asım Armağan Aydın Bildiriyi Sunacak Kişi Kurumu antalya EAH Çalışmaya Katılan

Detaylı

Uyku Fizyolojisi Uyku Hijyeni Obstrüktif Uyku-Apne Sendromu

Uyku Fizyolojisi Uyku Hijyeni Obstrüktif Uyku-Apne Sendromu Uyku Fizyolojisi Uyku Hijyeni Obstrüktif Uyku-Apne Sendromu Prof. Dr. Hakan Kaynak Uykum Uyku Bozuklukları Merkezi Normal Uyku Uykunun Dönemleri Nasıl Uyuyoruz? Richardson GS: The human circadian system

Detaylı

Veri Toplama Yöntemleri. Prof.Dr.Besti Üstün

Veri Toplama Yöntemleri. Prof.Dr.Besti Üstün Veri Toplama Yöntemleri Prof.Dr.Besti Üstün 1 VERİ (DATA) Belirli amaçlar için toplanan bilgilere veri denir. Araştırmacının belirlediği probleme en uygun çözümü bulabilmesi uygun veri toplama yöntemi

Detaylı

Uzaktan Algılama Teknolojileri

Uzaktan Algılama Teknolojileri Uzaktan Algılama Teknolojileri Ders 9 Hiperspektral Görüntülemenin Sivil, Endüstriyel ve Askeri Uygulamaları Alp Ertürk alp.erturk@kocaeli.edu.tr Arkeoloji: Eser Analizi Arkeoloji: Eser Analizi Hiperspektral

Detaylı

H1N1 (Domuz Gribi) Aşısını Takiben Ortaya Çıkan Narkolepsi-Katapleksi Sendromu Olguları

H1N1 (Domuz Gribi) Aşısını Takiben Ortaya Çıkan Narkolepsi-Katapleksi Sendromu Olguları Olgu Sunumu / Case Report Doi: 10.4274/npa.y7051 Nöropsikiyatri Arflivi 2014; 51: 283-287 Archives of Neuropsychiatry 2014; 51: 283-287 283 H1N1 (Domuz Gribi) Aşısını Takiben Ortaya Çıkan Narkolepsi-Katapleksi

Detaylı

GENÇ YET fik NLERDE BÜYÜME HORMONU EKS KL

GENÇ YET fik NLERDE BÜYÜME HORMONU EKS KL Hasta Rehberi Say 7 GENÇ YET fik NLERDE BÜYÜME HORMONU EKS KL Orta kolayl kta okunabilir rehber Genç Yetiflkinlerde Büyüme Hormonu Eksikli i - Say 7 (A ustos 2006 da güncellenmifltir) Bu rehber Reading

Detaylı

KISA ÜRÜN BİLGİSİ. 1. BEŞERİ TIBBİ ÜRÜNÜN ADI MEDOTİLİN 1000 mg/4ml İ.M./İ.V. enjeksiyonluk çözelti içeren ampul

KISA ÜRÜN BİLGİSİ. 1. BEŞERİ TIBBİ ÜRÜNÜN ADI MEDOTİLİN 1000 mg/4ml İ.M./İ.V. enjeksiyonluk çözelti içeren ampul KISA ÜRÜN BİLGİSİ 1. BEŞERİ TIBBİ ÜRÜNÜN ADI MEDOTİLİN 1000 mg/4ml İ.M./İ.V. enjeksiyonluk çözelti içeren ampul 2. KALİTATİF VE KANTİTATİF BİLEŞİM Etkin Madde: Her bir ampul 1000 mg Kolin alfoskerat a

Detaylı

Yeni Anket Verisi Girişi

Yeni Anket Verisi Girişi Yeni Anket Verisi Girişi lara ait kimlik verileri kesinlikle başka bir alanda paylaşılmayacaktır. ya ait özel veriler, sadece bilimsel çalışma merkezinin kendisi tarafından görüntülenebilecektir. proje

Detaylı

Gerilim Tipi Baş Ağrısı Nedir? Nasıl Tedavi Edilir? - Genç Gelişim Kişisel Gelişim

Gerilim Tipi Baş Ağrısı Nedir? Nasıl Tedavi Edilir? - Genç Gelişim Kişisel Gelişim Gerilim baş ağrısı baş ağrıları içinde en sık görülen tiptir. Çevresel faktörlerin değişmesi, aşırı sorumluluk yüklenme, düş kırıklıkları, ailesel ve ekonomik sorunlar gibi insan yaşamındaki önemli değişiklikler

Detaylı

ÜN TE V SOSYAL TUR ZM

ÜN TE V SOSYAL TUR ZM ÜN TE V SOSYAL TUR ZM Bu ünitede turizmin çeflitlerinden biri olan sosyal turizmi daha ayr nt l bir flekilde ö renip, ülkemizdeki sosyal turizmin geliflimi hakk nda bilgiler edinece iz. Ç NDEK LER A. S

Detaylı

BEBEK VE ÇOCUK ÖLÜMLÜLÜĞÜ 9

BEBEK VE ÇOCUK ÖLÜMLÜLÜĞÜ 9 BEBEK VE ÇOCUK ÖLÜMLÜLÜĞÜ 9 Attila Hancıoğlu ve İlknur Yüksel Alyanak Sağlık programlarının izlenmesi, değerlendirilmesi ve ileriye yönelik politikaların belirlenmesi açısından neonatal, post-neonatal

Detaylı

Biçimli ve güzel bacaklara sahip olmak isteyen kadınlar, estetik cerrahların

Biçimli ve güzel bacaklara sahip olmak isteyen kadınlar, estetik cerrahların Plastik Cerrahlar Biçimli Bacaklar için Çalışıyor Biçimli ve güzel bacaklara sahip olmak isteyen kadınlar, estetik cerrahların kapısını çalıyor. Estetik ve Plastik Cerrahi Uzmanı Prof. Dr. Akın Yücel,

Detaylı

SAKARYA ÜNİVERSİTESİ ÜNİVERSİTE SENATOSU TOPLANTI TUTANAĞI

SAKARYA ÜNİVERSİTESİ ÜNİVERSİTE SENATOSU TOPLANTI TUTANAĞI TOPLANTI NO : 396 TOPLANTI TARİHİ : SAKARYA ÜNİVERSİTESİ ÜNİVERSİTE SENATOSU TOPLANTI TUTANAĞI Üniversitemiz Senatosu Rektör Prof. Dr. Muzaffer ELMAS Başkanlığında toplanmış ve aşağıdaki kararları almıştır.

Detaylı

GÖRÜfiLER. Uzm. Dr. Özlem Erman

GÖRÜfiLER. Uzm. Dr. Özlem Erman GÖRÜfiLER Uzm. Dr. Özlem Erman Son y llarda dünyadaki h zl teknolojik geliflmeye paralel olarak t p alan nda da h zl bir de iflim yaflanmakta, neredeyse her gün yeni tan, tedavi yöntemleri, yeni ilaçlar

Detaylı

ACİL SERVİSTE NÖBET YÖNETİMİ UZ DR SEMRA ASLAY YDÜ HASTANESİ ACİL SERVİS MART 2014

ACİL SERVİSTE NÖBET YÖNETİMİ UZ DR SEMRA ASLAY YDÜ HASTANESİ ACİL SERVİS MART 2014 UZ DR SEMRA ASLAY YDÜ HASTANESİ ACİL SERVİS MART 2014 Nöbet Beyin hücrelerindeki aşırı ve anormal elektrik deşarjına bağlı olarak serebral fonskiyonların baskılanması ile sonuçlanan bir durum Epilepsi

Detaylı

Rusya'da Erken Çocukluk Bakımı ve Eğitimi (EÇBE)

Rusya'da Erken Çocukluk Bakımı ve Eğitimi (EÇBE) Rusya'da Erken Çocukluk Bakımı ve Eğitimi (EÇBE) Elena Yudina Moskova Devlet Psikoloji ve Eğitim Üniversitesi Ankara, 12-13 Ekim 2010 EÇBE sistemi nasıl düzenleniyor? Eyalet Düzeyinde Eğitim ve Bilim Bakanlığı

Detaylı

AÖĞRENCİLERİN DİKKATİNE!

AÖĞRENCİLERİN DİKKATİNE! A KİTAPÇIK TÜRÜ T.C. MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI 8. SINIF MATEMATİK 2015 8. SINIF 1. DÖNEM MATEMATİK DERSİ MERKEZİ ORTAK (MAZERET) SINAVI 12 ARALIK 2015 Saat: 10.10 Adı ve Soyadı :... Sınıfı :... Öğrenci Numarası

Detaylı

Tarifname. MADDE BAĞIMLILIĞININ TEDAVĠSĠNE YÖNELĠK OLUġTURULMUġ BĠR FORMÜLASYON

Tarifname. MADDE BAĞIMLILIĞININ TEDAVĠSĠNE YÖNELĠK OLUġTURULMUġ BĠR FORMÜLASYON 1 Tarifname MADDE BAĞIMLILIĞININ TEDAVĠSĠNE YÖNELĠK OLUġTURULMUġ BĠR Teknik Alan FORMÜLASYON Buluş, madde bağımlılığının tedavisine yönelik oluşturulmuş bir formülasyon ile ilgilidir. Tekniğin Bilinen

Detaylı

KULLANMA TALİMATI. Etkin madde: Her saşe1200 mg asetilsistein içerir. Yardımcı maddeler: Beta karoten, aspartam, sorbitol ve portakal aroması içerir.

KULLANMA TALİMATI. Etkin madde: Her saşe1200 mg asetilsistein içerir. Yardımcı maddeler: Beta karoten, aspartam, sorbitol ve portakal aroması içerir. KULLANMA TALİMATI ASİST 1200 mg toz içeren saşe Ağızdan alınır. Etkin madde: Her saşe1200 mg asetilsistein içerir. Yardımcı maddeler: Beta karoten, aspartam, sorbitol ve portakal aroması içerir. Bu ilacı

Detaylı

Şeker Pancarı Hasadı. Hakan Yılmaz AYAN Mehmet BAKAY Emrah ASAR. Prof. Dr. Can ERTEKİN

Şeker Pancarı Hasadı. Hakan Yılmaz AYAN Mehmet BAKAY Emrah ASAR. Prof. Dr. Can ERTEKİN Şeker Pancarı Hasadı Hakan Yılmaz AYAN Mehmet BAKAY Emrah ASAR Prof. Dr. Can ERTEKİN 1 Şeker Pancarı Etli kökünden şeker elde edilen, ıspanakgillerden 2yıllık tarım bitkisidir. 1 yıl vejetatif organları,

Detaylı

Tarifname KRONĠK FELÇ VE KOMA SONRASI KAS GÜÇSÜZLÜĞÜ VE KAS KÜTLESĠ KAYBINI TEDAVĠ ETMEYE YÖNELĠK

Tarifname KRONĠK FELÇ VE KOMA SONRASI KAS GÜÇSÜZLÜĞÜ VE KAS KÜTLESĠ KAYBINI TEDAVĠ ETMEYE YÖNELĠK 1 Tarifname KRONĠK FELÇ VE KOMA SONRASI KAS GÜÇSÜZLÜĞÜ VE KAS KÜTLESĠ Teknik Alan KAYBINI TEDAVĠ ETMEYE YÖNELĠK Buluş, kronik felç ve koma sonrası kas güçsüzlüğü ve kas kütlesi kaybını tedavi etmeye yönelik

Detaylı

Hasta Rehberi Say 14. NTRAÜTER N BÜYÜME GER L Orta kolayl kta okunabilir rehber

Hasta Rehberi Say 14. NTRAÜTER N BÜYÜME GER L Orta kolayl kta okunabilir rehber Hasta Rehberi Say 14 NTRAÜTER N BÜYÜME GER L Orta kolayl kta okunabilir rehber ntraüterin Büyüme Gerili i - Say 14 (A ustos 2006 da güncellenmifltir) Bu rehber Reading Üniversitesi, Sa l k Bilimleri Enstitüsü,

Detaylı

CPAP TEDAVİSİ. Prof. Dr. Mehmet KARADAĞ Göğüs Hastalıkları Anabilim Dalı Öğretim Üyesi. www.uykubozuklugu.com

CPAP TEDAVİSİ. Prof. Dr. Mehmet KARADAĞ Göğüs Hastalıkları Anabilim Dalı Öğretim Üyesi. www.uykubozuklugu.com CPAP TEDAVİSİ Prof. Dr. Mehmet KARADAĞ Göğüs Hastalıkları Anabilim Dalı Öğretim Üyesi www.uykubozuklugu.com UZUN DÖNEMDE Hipertansiyon Felç Aritmiler İnfarktüs KISA DÖNEMDE Yaşam Kalitesinde kötüleşme

Detaylı

Tarifname PARKĠNSON HASTALIĞININ SEMPTOMATĠK TEDAVĠSĠNE YÖNELĠK BĠR FORMÜLASYON

Tarifname PARKĠNSON HASTALIĞININ SEMPTOMATĠK TEDAVĠSĠNE YÖNELĠK BĠR FORMÜLASYON 1 Tarifname PARKĠNSON HASTALIĞININ SEMPTOMATĠK TEDAVĠSĠNE YÖNELĠK BĠR FORMÜLASYON Teknik Alan Buluş, parkinson hastalığının semptomatik tedavisine yönelik oluşturulmuş bir formülasyon ile ilgilidir. Tekniğin

Detaylı

İYON DEĞİŞİMİ AMAÇ : TEORİK BİLGİLER :

İYON DEĞİŞİMİ AMAÇ : TEORİK BİLGİLER : Gazi Üniversitesi Kimya Mühendisliği Bölümü KM 482 Kimya Mühendisliği Laboratuvarı III DENEY NO : 3b İYON DEĞİŞİMİ AMAÇ : İyon değişim kolonunun yükleme ve/veya geri kazanma işlemi sırasındaki davranışını

Detaylı

Adiposit

Adiposit Tip 2 diyabetik obez kadınlarda adiponektin diyabetik nefropati ilişkisi Dr. Murat Şakacı S.B. Ankara Eğitim ve Araştırma Hastanesi Nefroloji Kliniği Adiposit Adipokinler Antidiyabetik Antiinflamatuvar

Detaylı

Tarifname ANKSİYETE TÜREVLERİNİN TEDAVİSİNE YÖNELİK BİR FORMÜLASYON. Buluş, anksiyete türevlerinin tedavisine yönelik bir formülasyon ile ilgilidir.

Tarifname ANKSİYETE TÜREVLERİNİN TEDAVİSİNE YÖNELİK BİR FORMÜLASYON. Buluş, anksiyete türevlerinin tedavisine yönelik bir formülasyon ile ilgilidir. 1 Tarifname ANKSİYETE TÜREVLERİNİN TEDAVİSİNE YÖNELİK BİR FORMÜLASYON Teknik Alan Buluş, anksiyete türevlerinin tedavisine yönelik bir formülasyon ile ilgilidir. Tekniğin Bilinen Durumu 1 Günümüzde anksiyete

Detaylı

AFET YÖNETİMİ. Harita 13 - Türkiye Deprem Bölgeleri Haritası. Kaynak: AFAD, Deprem Dairesi Başkanlığı. AFYONKARAHİSAR 2015

AFET YÖNETİMİ. Harita 13 - Türkiye Deprem Bölgeleri Haritası. Kaynak: AFAD, Deprem Dairesi Başkanlığı. AFYONKARAHİSAR 2015 AFET YÖNETİMİ Afyonkarahisar il merkezi 2. derece deprem bölgesi olmakla birlikte ilin önemli bir kısmı 1. derece deprem bölgesinde yer almaktadır. Afyonkarahisar ve çevresini etkileyen tektonik sistemler;

Detaylı

EGZERSİZ TEST SONUÇLARININ YORUMLANMASI. Doç.Dr.Mitat KOZ

EGZERSİZ TEST SONUÇLARININ YORUMLANMASI. Doç.Dr.Mitat KOZ EGZERSİZ TEST SONUÇLARININ YORUMLANMASI Doç.Dr.Mitat KOZ Fiziksel Uygunluk Test Sonuçları Klinik Egzersiz Test Sonuçları Fiziksel Uygunluk Test Sonuçlarının Yorumlanması Bireyler arası karşılaştırmalar

Detaylı

Hasta Rehberi Say 15a. H PERT RO D ZM Kolay okunabilir rehber

Hasta Rehberi Say 15a. H PERT RO D ZM Kolay okunabilir rehber Hasta Rehberi Say 15a H PERT RO D ZM Kolay okunabilir rehber Hipertiroidizm - Say 15a (A ustos 2006 da güncellenmifltir) Bu rehber Reading Üniversitesi, Sa l k Bilimleri Enstitüsü, Reading, ngiltere de

Detaylı

OKUL ÖNCESİ EĞİTİMİ GÖZLEM FORMU. Adı Soyadı :... Yaşı :... Gözlem Dönemi :... Okul Adı :... Öğretmen :... Sınıfı :...

OKUL ÖNCESİ EĞİTİMİ GÖZLEM FORMU. Adı Soyadı :... Yaşı :... Gözlem Dönemi :... Okul Adı :... Öğretmen :... Sınıfı :... EK-1/A OKUL ÖNCESİ EĞİTİMİ GÖZLEM FORMU Adı Soyadı :... Yaşı :... Gözlem Dönemi :... Okul Adı :... Öğretmen :... Sınıfı :... AÇIKLAMA : Lütfen öğrencileri aşağıda sıralanan davranışlara göre derecelendiriniz.

Detaylı

Topluma Hizmet Uygulamaları ve Altındağ Belediyesi İş Birliği Örneği

Topluma Hizmet Uygulamaları ve Altındağ Belediyesi İş Birliği Örneği Topluma Hizmet Uygulamaları ve Altındağ Belediyesi İş Birliği Örneği Yrd.Doç.Dr. İlknur M. GÖNENÇ Ankara Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Ebelik Bölümü ANKARA ÜNİVERSİTESİ-ALTINDAĞ BELEDİYESi İŞ

Detaylı

Mehmet TOMBAKO LU* * Hacettepe Üniversitesi, Nükleer Enerji Mühendisli i Bölümü

Mehmet TOMBAKO LU* * Hacettepe Üniversitesi, Nükleer Enerji Mühendisli i Bölümü Nükleer Santrallerde Enerji Üretimi ve Personel E itimi Mehmet TOMBAKO LU* Girifl Sürdürülebilir kalk nman n temel bileflenlerinden en önemlisinin enerji oldu unu söylemek abart l olmaz kan s nday m. Küreselleflen

Detaylı

Ders 3: SORUN ANAL Z. Sorun analizi nedir? Sorun analizinin yöntemi. Sorun analizinin ana ad mlar. Sorun A ac

Ders 3: SORUN ANAL Z. Sorun analizi nedir? Sorun analizinin yöntemi. Sorun analizinin ana ad mlar. Sorun A ac Ders 3: SORUN ANAL Z Sorun analizi nedir? Sorun analizi, toplumda varolan bir sorunu temel sorun olarak ele al r ve bu sorun çevresinde yer alan tüm olumsuzluklar ortaya ç karmaya çal fl r. Temel sorunun

Detaylı

KULLANMA TALİMATI. SOLERAT jel Cilde uygulanır.

KULLANMA TALİMATI. SOLERAT jel Cilde uygulanır. KULLANMA TALİMATI SOLERAT jel Cilde uygulanır. Etkin madde: 1 gram jel, 15 mg mepiramin maleat, 15 mg lidokain, 50 mg dekspantenol içerir. Yardımcı madde(ler): Klorheksidin glukonat, esans (baby soft),

Detaylı

Primer Uyku Bozuklukları nda gündüz aşırı uykululuğunun nedeni ve tedavileri

Primer Uyku Bozuklukları nda gündüz aşırı uykululuğunun nedeni ve tedavileri Primer Uyku Bozuklukları nda gündüz aşırı uykululuğunun nedeni ve tedavileri Yrd. Doç. Dr. Sevda İsmailoğulları Erciyes Üniversitesi Nöroloji Anabilim Dalı Gündüz uykululuğunun tanımı (ICSD-2); "günün

Detaylı

Görsel Tasarım İlkelerinin BÖTE Bölümü Öğrencileri Tarafından Değerlendirilmesi

Görsel Tasarım İlkelerinin BÖTE Bölümü Öğrencileri Tarafından Değerlendirilmesi Görsel Tasarım İlkelerinin BÖTE Bölümü Öğrencileri Tarafından Değerlendirilmesi Cahit CENGİZHAN Duygu ATEŞ Öğretim Görevlisi Marmara Üniversitesi Atatürk Eğitim Fakültesi Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri

Detaylı

Vidalı bağlantılar. Vidalı bağlantılar ile ilgili genel bilgiler. Sürtünme mafsalları ve kelepçe mafsallarının birleşimi

Vidalı bağlantılar. Vidalı bağlantılar ile ilgili genel bilgiler. Sürtünme mafsalları ve kelepçe mafsallarının birleşimi Vidalı bağlantılar ile ilgili genel bilgiler Vidalı bağlantılar ile ilgili genel bilgiler Vidalı bağlantılar sürtünme mafsalları, kelepçe mafsalları veya ikisinin birleşimi olarak yapılabilir. Bir sürtünme

Detaylı

MADDE 2 (1) Bu Yönerge, 2547 sayılı Yükseköğretim Kanunu ve değişiklikleri ile İzmir Üniversitesi Ana Yönetmeliği esas alınarak düzenlenmiştir.

MADDE 2 (1) Bu Yönerge, 2547 sayılı Yükseköğretim Kanunu ve değişiklikleri ile İzmir Üniversitesi Ana Yönetmeliği esas alınarak düzenlenmiştir. İZMİR ÜNİVERSİTESİ BURS YÖNERGESİ BİRİNCİ BÖLÜM Genel Hükümler Amaç ve Kapsam MADDE 1 (1) Bu Yönerge; İzmir Üniversitesi nin Fakülteleri, Meslek Yüksekokulu ve bölümlerinde ÖSYM ve Üniversite tarafından

Detaylı

MAKÜ YAZ OKULU YARDIM DOKÜMANI 1. Yaz Okulu Ön Hazırlık İşlemleri (Yaz Dönemi Oidb tarafından aktifleştirildikten sonra) Son aktif ders kodlarının

MAKÜ YAZ OKULU YARDIM DOKÜMANI 1. Yaz Okulu Ön Hazırlık İşlemleri (Yaz Dönemi Oidb tarafından aktifleştirildikten sonra) Son aktif ders kodlarının MAKÜ YAZ OKULU YARDIM DOKÜMANI 1. Yaz Okulu Ön Hazırlık İşlemleri (Yaz Dönemi Oidb tarafından aktifleştirildikten sonra) Son aktif ders kodlarının bağlantıları kontrol edilir. Güz ve Bahar dönemindeki

Detaylı

Gebelikte Astım Yönetimi. Dr. Dilşad Mungan Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Göğüs Hastalıkları ABD İmmünoloji ve Allerji BD

Gebelikte Astım Yönetimi. Dr. Dilşad Mungan Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Göğüs Hastalıkları ABD İmmünoloji ve Allerji BD Gebelikte Astım Yönetimi Dr. Dilşad Mungan Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Göğüs Hastalıkları ABD İmmünoloji ve Allerji BD ık Kadın Doğum uzmanları hangi koşullarda astımlı hasta ile karşılaşırlar? Astımlı

Detaylı

Hasta Rehberi Say 6. KONJEN TAL ADRENAL H PERPLAZ Kolay okunabilir rehber

Hasta Rehberi Say 6. KONJEN TAL ADRENAL H PERPLAZ Kolay okunabilir rehber Hasta Rehberi Say 6 KONJEN TAL ADRENAL H PERPLAZ Kolay okunabilir rehber Konjenital Adrenal Hiperplazi - Say 6 (A ustos 2006 da güncellenmifltir) Bu rehber Reading Üniversitesi, Sa l k Bilimleri Enstitüsü,

Detaylı

DR. ERGÜN ÇİL. www.erguncil.com

DR. ERGÜN ÇİL. www.erguncil.com DR. ERGÜN ÇİL www.erguncil.com TAŞİARİTMİLER BURSA TABİP ODASI 2014 2 TAŞİARİTMİLER BURSA TABİP ODASI 2014 3 DR. ERGÜN ÇİL www.erguncil.com Taşiaritmiler: Dar QRS li ( 0.08 sn) taşikardi Sinüzal taşikardi

Detaylı

İnek takibi. Prof.Dr.Serap Göncü

İnek takibi. Prof.Dr.Serap Göncü İnek takibi Prof.Dr.Serap Göncü Sürüde inek takibi İnekler bireysel olarak takip edilmeli günlük durumları hakında bilgi sahibi olunmalıdır Ancak, zaman alıcı ve teknik bilgi gerektirir, tecrübe ister

Detaylı

Hepatit B Virüs Testleri: Hepatit serolojisi, Hepatit markırları

Hepatit B Virüs Testleri: Hepatit serolojisi, Hepatit markırları HEPATİT B TESTLERİ Hepatit B Virüs Testleri: Hepatit serolojisi, Hepatit markırları Hepatit B virüs enfeksiyonu insandan insana kan, semen, vücut salgıları ile kolay bulaşan yaygın görülen ve ülkemizde

Detaylı

SÜREÇ YÖNETİMİ VE SÜREÇ İYİLEŞTİRME H.Ömer Gülseren > ogulseren@gmail.com

SÜREÇ YÖNETİMİ VE SÜREÇ İYİLEŞTİRME H.Ömer Gülseren > ogulseren@gmail.com SÜREÇ YÖNETİMİ VE SÜREÇ İYİLEŞTİRME H.Ömer Gülseren > ogulseren@gmail.com Giriş Yönetim alanında yaşanan değişim, süreç yönetimi anlayışını ön plana çıkarmıştır. Süreç yönetimi; insan ve madde kaynaklarını

Detaylı

FİBRİN YIKIM ÜRÜNLERİ

FİBRİN YIKIM ÜRÜNLERİ FİBRİN YIKIM ÜRÜNLERİ Fibrin degradation products; FDP testi; FDPs; FSPs; Fibrin split products; Fibrin breakdown products; Fibrin yıkım ürünleri bir pıhtının parçalanması sırasında ortaya çıkan maddelerdir.

Detaylı

İnsomni. Dr. Selda KORKMAZ

İnsomni. Dr. Selda KORKMAZ İnsomni Dr. Selda KORKMAZ Uykuya başlama zorluğu Uykuyu sürdürme zorluğu Çok erken uyanma Kronik şekilde dinlendirici olmayan uyku yakınması Kötü kalitede uyku yakınması Genel populasyonda en sık görülen

Detaylı

4/B L S GORTALILARIN 1479 VE 5510 SAYILI KANUNLARA GÖRE YAfiLILIK, MALULLUK VE ÖLÜM AYLI INA HAK KAZANMA fiartlari

4/B L S GORTALILARIN 1479 VE 5510 SAYILI KANUNLARA GÖRE YAfiLILIK, MALULLUK VE ÖLÜM AYLI INA HAK KAZANMA fiartlari 4/B L S GORTALILARIN 1479 VE 5510 SAYILI KANUNLARA GÖRE YAfiLILIK, MALULLUK VE ÖLÜM AYLI INA HAK KAZANMA fiartlari Mustafa CER T* I. G R fi Bu yaz da 1479 say l yasaya göre yafll l l k, malullük ve ölüm

Detaylı

-Bursa nın ciroları itibariyle büyük firmalarını belirlemek amacıyla düzenlenen bu çalışma onuncu kez gerçekleştirilmiştir.

-Bursa nın ciroları itibariyle büyük firmalarını belirlemek amacıyla düzenlenen bu çalışma onuncu kez gerçekleştirilmiştir. Bursa nın 25 Büyük Firması araştırması; -Bursa nın ciroları itibariyle büyük firmalarını belirlemek amacıyla düzenlenen bu çalışma onuncu kez gerçekleştirilmiştir. -Bu çalışma Bursa il genelinde yapılmış,

Detaylı

Gündüz Uykuluğunu Değerlendiren Nesnel Yöntemler

Gündüz Uykuluğunu Değerlendiren Nesnel Yöntemler Gündüz Uykuluğunu Değerlendiren Nesnel Yöntemler ÇOKLU UYKU LATANS TESTİ UYANIKLIĞI SÜRDÜRME TESTİ Dr. Sinan YETKİN 1 Amaç ÇOKLU UYKU LATANS TESTİ (Multiple Sleep Latency Test) Doğrudan uykululuk düzeyi

Detaylı

Davranışçı Yaklaşımda Öğrenme Kuramları

Davranışçı Yaklaşımda Öğrenme Kuramları Davranışçı Yaklaşımda Öğrenme Kuramları K LASİK K O ŞULLA M A : I. PAVL O V E D İMSE L K O ŞULLAMA: B U R K HUS F R E D E R IC SKıNNER KLASİK KOŞULLAMA Pavlov un, köpeklerin mide ve tükürük salgılarını

Detaylı

Bipolar afektif bozukluk nedir?

Bipolar afektif bozukluk nedir? Bipolar afektif bozukluk nedir? Bipolar afektif bozukluğu pek çok kişi farklı şekillerde yaşar. Bazıları şiddetli mutsuzluk ve sadece hafif taşkınlık atakları deneyimlerken, diğerleri son derece şiddetli

Detaylı

KATEGORİSEL VERİ ANALİZİ (χ 2 testi)

KATEGORİSEL VERİ ANALİZİ (χ 2 testi) KATEGORİSEL VERİ ANALİZİ (χ 2 testi) 1 Giriş.. Değişkenleri nitel ve nicel değişkenler olarak iki kısımda inceleyebiliriz. Şimdiye kadar hep nicel değişkenler için hesaplamalar ve testler yaptık. Fakat

Detaylı

Uykusuzluk Yakınması İle Gelen Hastaya Yaklaşım. Dr. Hakan KAYNAK

Uykusuzluk Yakınması İle Gelen Hastaya Yaklaşım. Dr. Hakan KAYNAK Uykusuzluk Yakınması İle Gelen Hastaya Yaklaşım Dr. Hakan KAYNAK Uykusuzluk Birçok kişi için = Uyku ilacı Uyku hekimi için =??? Kabus 1979 Sınıflaması Diagnostic Classification of Sleep and Arousal Disorders

Detaylı

KAFA TRAVMASI VE RADYOLOJİ KRANİOSEREBRAL TRAVMALI HASTALARDA NÖROGÖRÜNTÜLEMENİN TANI, TEDAVİ VE PROGNOZA KATKISI

KAFA TRAVMASI VE RADYOLOJİ KRANİOSEREBRAL TRAVMALI HASTALARDA NÖROGÖRÜNTÜLEMENİN TANI, TEDAVİ VE PROGNOZA KATKISI KRANİOSEREBRAL TRAVMALI HASTALARDA NÖROGÖRÜNTÜLEMENİN TANI, TEDAVİ VE PROGNOZA KATKISI Prof. Dr. Mustafa UZAN İ.Ü.Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Beyin ve Sinir Cerrahisi AD 27 Şubat 2015 KAFA TRAVMASI VE RADYOLOJİ

Detaylı

Amaç Günümüzde birçok alanda kullanılmakta olan belirtisiz (Fuzzy) kümelerin ve belirtisiz istatistiğin matematik kaygısı ve tutumun belirlenmesinde k

Amaç Günümüzde birçok alanda kullanılmakta olan belirtisiz (Fuzzy) kümelerin ve belirtisiz istatistiğin matematik kaygısı ve tutumun belirlenmesinde k Matematik Kaygısının Belirlenmesinde Belirtisiz İstatistiğin Kullanılması Doç. Dr. Necla Turanlı Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi OFMA Bölümü Matematik Eğitimi Anabilim Dalı turanli@hacettepe.edu.tr

Detaylı

YENİDOĞAN BUZAĞILARIN İSHALLERİ. Prof. Dr. Aslan KALINBACAK Ankara Üniversitesi Veteriner Fakültesi İç Hastalıkları Anabilim Dalı

YENİDOĞAN BUZAĞILARIN İSHALLERİ. Prof. Dr. Aslan KALINBACAK Ankara Üniversitesi Veteriner Fakültesi İç Hastalıkları Anabilim Dalı YENİDOĞAN BUZAĞILARIN İSHALLERİ Prof. Dr. Aslan KALINBACAK Ankara Üniversitesi Veteriner Fakültesi İç Hastalıkları Anabilim Dalı TANIM Buzağılarda doğumu izleyen dönemde görülen ishal durumudur. Amerika

Detaylı

TNSA-2003 BÖLGE TOPLANTISI-V ANNE VE ÇOCUK SAĞLIĞI

TNSA-2003 BÖLGE TOPLANTISI-V ANNE VE ÇOCUK SAĞLIĞI TNSA-2003 BÖLGE TOPLANTISI-V ANNE VE ÇOCUK SAĞLIĞI Prof. Dr. Sabahat Tezcan H.Ü. Nüfus Etütleri Enstitüsü Müdürü 22 Haziran 2005 - İSTANBUL Bebek ve Çocuk Ölümlülüğü 0-4 Yaş Dönemindeki Ölümler Perinatal

Detaylı

GEBELİKTE AKILCI İLAÇ KULLANIMI

GEBELİKTE AKILCI İLAÇ KULLANIMI GEBELİKTE AKILCI İLAÇ KULLANIMI Dr. Mehmet Muhittin Yalçın 3.Gebelik ve Endokrin Hastalıklar Sempozyumu Ankara 1 AKILCI İLAÇ KULLANIMI Akılcı İlaç Kullanımı İlk defa 1985 yılında Dünya Sağlık Örgütü tarafından

Detaylı

MALAT SANAY N N TEMEL GÖSTERGELER AÇISINDAN YAPISAL ANAL Z

MALAT SANAY N N TEMEL GÖSTERGELER AÇISINDAN YAPISAL ANAL Z MALAT SANAY N N TEMEL GÖSTERGELER AÇISINDAN YAPISAL ANAL Z Nisan 2010 ISBN 978-9944-60-631-8 1. Bask, 1000 Adet Nisan 2010 stanbul stanbul Sanayi Odas Yay nlar No: 2010/5 Araflt rma fiubesi Meflrutiyet

Detaylı

Tarifname SARKOPENİ NİN TEDAVİSİNE YÖNELİK BİR KOMPOZİSYON

Tarifname SARKOPENİ NİN TEDAVİSİNE YÖNELİK BİR KOMPOZİSYON 1 Tarifname SARKOPENİ NİN TEDAVİSİNE YÖNELİK BİR KOMPOZİSYON Teknik Alan Buluş, sarkopeni nin tedavisine yönelik oluşturulmuş bir kompozisyon ile ilgilidir. Tekniğin Bilinen Durumu Günümüzde sarkopeni,

Detaylı

Türk Dili ve Edebiyatı Doktora 19(5*+5**+5***+2****+2*****) 7(5*+2**)

Türk Dili ve Edebiyatı Doktora 19(5*+5**+5***+2****+2*****) 7(5*+2**) 2014-2015 ÖĞRETİM YILI BAHAR YARIYILINDA LİSANSÜSTÜ PROGRAMLARIN KONTENJANLARI VE ÖĞRENCİ KABULÜNDE GEREKLİ LİSANS / YÜKSEK LİSANS MEZUNİYET ALANLARI ANABİLİM DALI LİSANSÜSTÜ PROGRAM ADI KONTENJAN MEZUNİYET

Detaylı

YSÖP KULLANIM KILAVUZU

YSÖP KULLANIM KILAVUZU YSÖP KULLANIM KILAVUZU 1. Yetiştirici Sınıf Açılacak Okul İşlemleri (İlin Kullanacağı Ekran) İlçe Milli Eğitim Müdürlükleri Yetiştirici Sınıf Öğretim Programını uygulayacak okul/okulları Yetiştirici Sınıf

Detaylı

2008 YILI MERKEZİ YÖNETİM BÜTÇESİ ÖN DEĞERLENDİRME NOTU

2008 YILI MERKEZİ YÖNETİM BÜTÇESİ ÖN DEĞERLENDİRME NOTU 2008 YILI MERKEZİ YÖNETİM BÜTÇESİ ÖN DEĞERLENDİRME NOTU I- 2008 Mali Yılı Bütçe Sonuçları: Mali Disiplin Sağlandı mı? Maliye Bakanlığı tarafından açıklanan 2008 mali yılı geçici bütçe uygulama sonuçlarına

Detaylı

Türk Deri Hazır Giyim Sektöründeki Küçük Ölçekli İşletmelerin Markalaşma Düzeylerinin Araştırılması Grafik 1. İşletmelerin Sahip Oldukları Marka Sayılarının Dağılımı Grafik 2. İşletmelerin Markalara Sahip

Detaylı

CSD-OS İşletim Sistemi Projesi - Fonksiyon Açıklama Standardı

CSD-OS İşletim Sistemi Projesi - Fonksiyon Açıklama Standardı CSD-OS İşletim Sistemi Projesi - Fonksiyon Açıklama Standardı C ve Sistem Programcıları Derneği Kasım 2002 İçindekiler: 1 -GIRIŞ 3 1.1.NEDEN STANDARTLARA IHTIYACIMIZ VAR? 3 2 -İMLA VE YAZIM 3 2.1.TÜRKÇE

Detaylı

Daha Ne Kadar Sessiz Kalacaksınız?

Daha Ne Kadar Sessiz Kalacaksınız? Daha Ne Kadar Sessiz Kalacaksınız? 3 Eylül 2015 tarihinde Roman Hakları Derneği Başkanı Yücel TUTAL ve İzmir Çağdaş Romanlar Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Derneği Başkanı Halit KESER ile birlikte Bayındır

Detaylı

Tarifname S-ADONEZİLHOMOSİSTEİN HİDROLAZ BASKILAYICI NİTELİK GÖSTEREN, SİMPLOSOSİT TÜREVLERİNİ İÇEREN BİR KOMPOZİSYON

Tarifname S-ADONEZİLHOMOSİSTEİN HİDROLAZ BASKILAYICI NİTELİK GÖSTEREN, SİMPLOSOSİT TÜREVLERİNİ İÇEREN BİR KOMPOZİSYON 1 Tarifname S-ADONEZİLHOMOSİSTEİN HİDROLAZ BASKILAYICI NİTELİK GÖSTEREN, SİMPLOSOSİT TÜREVLERİNİ İÇEREN BİR KOMPOZİSYON Teknik Alan Buluş, s-adonezilhomosistein hidrolaz baskılayıcı nitelik göstermeye

Detaylı

Gebelik ve Postpartum dönemde Demir Eksikliği Anemisi Yeni Tedaviler. Prof. Dr. Cansun Demir

Gebelik ve Postpartum dönemde Demir Eksikliği Anemisi Yeni Tedaviler. Prof. Dr. Cansun Demir Gebelik ve Postpartum dönemde Demir Eksikliği Anemisi Yeni Tedaviler Prof. Dr. Cansun Demir Neden Önemli? Demir eksikliği Dünyada en sık rastlanan anemi Demir eksikliği 4-5 milyar (dünya nüfusunun %66

Detaylı

Kanıta Dayalı Tıp (KDT)

Kanıta Dayalı Tıp (KDT) KANITA DAYALI TIP Kanıta Dayalı Tıp (KDT) Kişinin bireysel klinik deneyimi ile sistemik taramalar sonucunda elde edilen en iyi bilimsel ve klinik kanıtları birleştirerek kullanması bir başka deyişle Hastaların

Detaylı