Davranış ı ve Motivasyon- ş Hipotalamus ve Li b m i b k i bik S bik istem i Dr Sinan Canan scanan@ scanan r baskent.edu.

Transkript

1 Davranış ve Motivasyon- Hipotalamus ve Limbik Sistem Dr Sinan Canan

2 Beyin Sapı R.A.S.

3 Beyin Sapı Nöromodülatör Sistemler

4 Beyin Sapı Nöromodülatör Sistemler

5 Hipotalamus

6 Ara Beyin (Diensefalon) Homeostatik kontrol merkezleri Talamus ara durak ve duyusal integrasyon Hipotalamus Açlık/tokluk Susuzluk: Vücut ozmolaritesi Savaş/kaç tepkisi Öfke korku... Biyolojik ritimlerin düzenlenmesi Endokrin ve O.S.S. S eşgüdümü

7 Hipotalamus Hipotalamus Ara beyin Pons Hipofiz Bezi

8 Hipotalamus

9 Hipotalamus Oksitosin, i su tutulması Kan P ; idrar kesesi kasılması Nöroendokrin kontrol ADH Kan P ; pupilla dilatasyonu, titreme GIS uyarımı Doyma, Nöroendokrin kontrol Beslenme refleksleri

10 Hipotalamus Paraventriküler çekirdek: Oksitosin+Su tutulması (ADH) Medial preoptik alan: İdrar kesesinin kasılması Kalp hızı Kan basıncı Supraoptik çekirdek: ADH salgısı Posterior preoptik ve anterior hipotalamus: Vücut sıcaklığı Soluma Terleme

11 Hipotalamus Lateral hipotalamus: Susama ve acıkma; Öfke! Arkuat çekirdekler: Nöroendokrin kontrol Periventriküler alan: Nöroendokrin kontrol Mamillar cisim: Beslenme refleksleri Ventromedial çekirdek: Doyma merkezi, n.e. kontrol Perifornikal alan: Acıkma, kan basıncı, hiddet

12 Hipotalamus Dorsomedial çekirdek: G.İ.S. İ uyarılması Posterior hipotalamus: Kan basıncının Pupilla dilatasyonu Titreme Suprakiazmatik çekirdek: Suprakiazmatik çekirdek: Biyolojik ritimler Pineal bezin kontrolü

13 Hipotalamus

14 Hipotalamus

15 Hipotalamus Koronal Kesitler

16 Hipotalamus Lateral Hipotalamus Açlık Susuzluk Yönlendirici duygulanımlar

17 Hipotalamus ve Davranışlar ş Lateral Hipotalamus Öfke-öfori-kavga Ventromedial çekirdek k Doygunluk-sükunet Periventriküler alan Cezalandırılma-korku l k Anterior-posterior hipotalamus Cinsel itkiler

18 Hipotalamus ve Davranışlar ş Ödül-Ceza sistemleri Ödül bölgeleri Lateral hipot.* Ventromedial hipot. İkincil alanlar: Septum Amigdala Talamus Bazal ganlionlar l bazal tegmentum t

19 Hipotalamus ve Davranışlar ş Ödül-Ceza sistemleri Ceza bölgeleri Periventriküler ikül alan* Lateral hipotalamus* Baskılayıcı merkezler: VM çekirdek k Hippokampus Ant. Limbik korteks

20 Hipotalamus Endokrin Kontrol

21 Limbik Sistem Limbik Sistemin Bileşenleri Gyrus cinguli Hippokampus Amigdala Hipotalamus Mamiller cisim Septum Orbitofrontal korteks.

22 Limbik Sistem Limbus: Sınır, halka Limbik sistem Singulat girus hisler ve davranışlar Hippokampus öğrenmevehafıza Amigdala hisler ve hafıza

23 Limbik Sistem

24 Limbik Sistem

25 Limbik Sistem - Hippokampus p Hippokampal formasyon Hippokampus proper (Cornu ammonis-ca) Gyrus dentatus Subikulum Enthorhinal korteks Forniks

26 Limbik Sistem - Hippokampus p Hippokampal formasyon Paleokorteks k Laminar yapı Öğrenme ve bellek Kısa süreli bellek LTP!

27 Limbik Sistem - Hippokampus p Schaeffer kollateralleri CA2 CA3 CA1 Yosunsu lifler Perforan yol Entrohinal korteks; forniks veya duyusal korteks alanlarına

28 Limbik Sistem Hippokampus p Papez Devresi

29 Limbik Sistem Amigdala Amigdala Koronal kesit Amigdala

30 Limbik Sistem Amigdala Korku! (fobi?) Talamus Amigdala Görme korteksi Korku yanıtı

31 Limbik Sistem Amigdala Korku!

32 Limbik Sistem - Amigdala

33 Limbik Sistem Amigdala Duyuların İşlenmesi

34 Hisler ve Motivasyon Hipotalamus, limbik sistem ve korteks işbirliği Hisler: Zevk, cinsel uyarılma, kızgınlık vekorku; sınırlı bilinç kontrolü engel olmak zor!!!" Motivasyon: itekleyici güç", uyanıklığı artırır; amaca yönelik davranış ş koordinasyonu Ruh durumları * Temporal lob epilepsileri i

35 Hisler ve Motivasyon

36 Kluver-Bucy Sendromu Limbik yapılarda yaygın hasar Beslenme bozukluğu Aşırı cinsel faaliyet (hiperseksüalite) Oral odaklanma Korku kaybı Uysallık Demans/afazi/amnezi Görsel agnozi

37 Öğrenme ğ ve Hafıza Öğrenme ğ bilgi kazanımı Anterograd yeni bilgi kazanımı Retrograd eskilerin hatırlanması Öğrenme/hafıza tipleri Asosiyatif (ilişkilendirmeli) Non-asosiyatif (ilişkilendirmeli olmayan) (sensitizasyon-habituasyon) Deklaratif (ifade edilebilen) bellek Beceri belleği (motor; beyincik ikvb.) b)

38 Öğrenme ğ ve Hafıza Hafıza depolama ve hatırlama Kısa süreli bellek ve çalışma hafızası Orta-uzun süreli hafıza Uzun süreli hafıza Refleks tabanlı: kas belleği

39 Öğrenme ğ ve Hafıza Hafıza depolama ve hatırlama Kısa süreli bellek ve çalışma hafızası Hippokampus/Frontal korteks? Uzun süreli hafıza Korteks Refleks tabanlı: kas belleği Beyincik-korteks

40 Öğrenme ğ ve Hafıza Duyarlılaşma-Alışma (Sensitizasyon-Habitüasyon)

41 Uzun Süreli Güçlenme (Long-Term Potentiation)) ç ( g

42 Öğrenme ğ ve Hafıza Pekiştirme ş (konsolidasyon) Hippokampus Frontal korteks k Korteks alanları l Talamus

43 Öğrenme ğ ve Hafıza Uzun süreli (kalıcı) hafıza Transmitter salgı bölgelerinde artış Kesecik sayısında artış Presinaptik uç sayısında artış Dendritik diken yapısında değişimler

44 Öğrenme ğ ve Hafıza

45 B i t t i... Beynimiz, onu anlayabileceğimiz kadar basit olsaydı, bizler muhtemelen onu anlayamayacak kadar basit olacaktık (Ian Stewart The Collapse of Chaos) Sorular?