OYUNCAKLARDAN TÜKÜRÜĞE GEÇEN KURŞUN

Ebat: px

Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "OYUNCAKLARDAN TÜKÜRÜĞE GEÇEN KURŞUN"

Deniz Adanır
7 yıl önce
İzleme sayısı:

1 TÜBİTAK-BİDEB KİMYA BİLİM DANIIŞMANLIĞI ÇALIŞTAYI OYUNCAKLARDAN TÜKÜRÜĞE GEÇEN KURŞUN MİKTARININ ARAŞTIRILMASI Şebnem GÜRKAN Mustafa EROĞLU DANIŞMAN Prof. Dr. Mustafa SOYLAK

09.2007 OYUNCAKLARDAN TÜKÜRÜĞE GEÇEN KURŞUN

2 İÇİNDEKİLER Sayfa No PROJENİN ADI 3 PROJE AMACI GİRİŞ 3 2.MATERYAL VE METOT Materyal Metot 5 3. ÖNERİLER 7 TEŞEKKÜR 8 KAYNAKLAR 9

3 Projenin Adı: Oyuncaklardan Tükürüğe Geçen Kurşun Miktarının Araştırılması Proje Amacı : Ülkemize son yıllarda, özellikle Çin kaynaklı kurşunlu boyalar içeren ucuz fiyatlı kalitesiz oyuncaklar yoğun bir şekilde girmektedir. Bu proje ile bu tür oyuncaklardan tükürüğe geçebilecek kurşun miktarının belirlenmesi amaçlanmaktadır. 1.GİRİŞ Doğum öncesi gelişimden sonra, bedensel gelişimin en hızlı olduğu dönem, doğumdan sonraki ilk yıldır aylık bebeklerde ; 3-6. aylarda, önüne uzattığınız nesnelere uzanacak ve eline alır. Hatta ağzına götürmeye başlar.6-9. aylarda nesneleri iki eliyle birden tutabilecek, hatta bir eline aldığını diğer eline geçirmeye çalışır. Eline aldığı çoğu nesneyi öncelikle ağzına götürür.ağzından köpük (tükürük) çıkarır.dişleri de artık çıkmaya başlayacağından diş etlerini kaşımak için kullanacağı tipte oyuncaklar seçilmesi çocuk doktorları ve çocuk gelişim uzmanları tarafından tavsiye edilir. Plastik halkalar, plastik anahtarlıklar, dolapta soğutulabilecek tarzda içi su dolu diş kaşıyıcılar bu oyuncaklara örnektir(1). Yoğunlukları nedeniyle ağır metaller diye tanımlanan kurşun, hava, su, toprak ve besinlerle vücuda alınır. Kurşun eser miktarları bile alındığında, sindirim sisteminde absorbe edilerek kanla dokulara iletilir. (Daha çok çocuklar için söz konusudur.) (2)Kurşun içeren boya ve malzemeler, boyalı oyuncak ve eşyalar hoşa giden bir tat vermeleri nedeniyle; küçük çocuklar bunları ağızlarına alma ve yutmaya eğilimlidirler (3).Kurşun kontaminasyon ve zehirlenmesi, gelişim ve davranış bozukluklarından nörolojik patolojilere kadar bir dizi sağlık sorununda temel etmendir. (4).Düşük dozlarda kurşun alımında akut etkiler, çoğunlukla hissedilmez. Öte yandan yüksek miktarda ve tekrarlanarak alınan kurşun, ağızda metalik tat, mide ağrısı, kusma ve diyareden başlayan; sinir sistemi hasarına bağlı intoksikasyon, koma, solunum durmasına neden olur.kurşunun klinik önemi kan hücreleri ve sinir hücrelerindeki kronik etkilerinden kaynaklanmaktadır. Önemli bir enzim inhibitörü olarak hücrelere geçen kurşun, selenyum ve sülfür içeren enzimlerin antioksidan etkinlik göstermesini engellemektedir. Hatta ölüme kadar uzayan sonuçlar doğurabilir (5).

GİRİŞ Doğum öncesi gelişimden sonra, bedensel gelişimin en hızlı olduğu dönem, doğumdan sonraki ilk yıldır. 0-12 aylık bebeklerde ; 3-6. aylarda, önüne uzattığınız nesnelere uzanacak ve eline alır.

4 Bu doğrultuda, çevreyi ve yaşamı tehdit eden kurşunlu ürünlerin ortadan kaldırılması, en önemli risk grubunu oluşturan çocukların korunması için, hiç olmazsa kontrol altına alınması öncelikli amaç olmalıdır. 2. MATERYALLER VE METOT 2.1. Materyal Yapay Tükürük Çözeltisi, Kurşun(II) nitrat, Hassas Tartım Cihazı, Spatül, 1Lt balon joje, 25 ml balon joje, P H metre, Manyetik Karıştırıcı, Manyetik Balık, Kaliteli Oyuncak (

5 Çıngırak Dişlik), Kalitesiz Oyuncak ( Çıngırak, Dişlik, Çin malı), 100 ml Beher ( 8 adet), 800 ml Beher Mavi Bant Süzgeç Kağıdı, 0,1 M 100 ml HCl çözeltisi, 1000 ppm Pb +2 çözeltisi, Ağzı Kapalı Deney Tüpü ( 23 adet), ICP-OES cihazı Yapay Tükrük çözeltisi için; Aşağıda verilen maddeler, 1 lt balon jojede çözülerek hacim 1 lt ye tamamlanmıştır. Çözeltinin P H ı, P H metre ile ölçülerek, belli miktarda 0,1 M HCl eklenmesi sonucu 6,8 e ayarlanmıştır. Materyaller NaCl KCl KSCN KH 2 PO 4 Üre Na 2 SO 4. 10H 2 O NH 4 Cl CaCl 2.2H 2 O NaHCO 3 Miktarları 125,6 mg 963,9 mg 189,2 mg 654,5 mg 200 mg 763,2 mg 178 mg 227,8 mg 630,8 mg Balon joje 2.2. Metot Oyuncaklardan alınan birer gramlık örnekler, beher içine konup üzerine yapay tükürük çözeltisi eklenerek 15 dk, 30 dk, 45 dk ve 60 dk süreyle manyetik karıştırıcı ile karıştırıldı. Ucuz ve pahalı diş kaşıma oyuncakları ile her çalışma iki paralel deneme şeklinde yapıldı. Oyuncak parçaları çözeltiden ayrıldıktan sonra, 25 ml lik balon jojede çözelti hacmi 25 ml ye tamamlanarak, kapaklı deney tüplerinin içine alındı. Örnekler ICP OES cihazının çalışmaması nedeni ile tayin edilemedi.

Çözeltinin P H ı, P H metre ile ölçülerek, belli miktarda 0,1 M HCl eklenmesi sonucu 6,8 e ayarlanmıştır. Materyaller NaCl KCl KSCN KH 2 PO 4 Üre Na 2 SO 4. 10H 2 O NH 4 Cl CaCl 2.

6 Manyetik Karıştırıcı Kaliteli Oyuncak Yapay Tükürük Çözeltisi Kaliteli 15 dk Oyuncak 1. Örnek 2. Örnek Tablo 1 Kaliteli Oyuncak 30 dk 45 dk Çin malı oyuncak 60 dk Tablo 2 Kalitesiz Oyuncak Kalitelisiz 15 dk 30 dk 45 dk 60 dk Oyuncak 1. Örnek 2. Örnek 1000 ppm Pb +2 çözeltisi hazırlamak için; 1,62 g Pb(NO 3 ) ml saf suda çözülerek balon jojede 1lt ye tamamlandı. [ Pb(NO 3 ) 2 : 326 g/ mol] ) Ayrıca kalibrasyon eğrisi elde etmek için 1000 ppm Pb +2 çözeltisi hazırlandı. Bu çözeltiden 100 ppm, 100ml ara stok hazırlanarak; 0,5 ml ye 1 ppm, 1 ml ye 2ppm, 2 ml ye 4 ppm ve 4 ml ye 8 ppm lik kalibrasyon çözeltileri hazırlandı.

Örnek 1000 ppm Pb +2 çözeltisi hazırlamak için; 1,62 g Pb(NO 3 ) 2 1000 ml saf suda çözülerek balon jojede 1lt ye tamamlandı.

7 Öneriler: Olumlu Yönleri; 1. Kurşun metaline maruz kalmayan çocuklarımızın, büyümelerinde ve psikolojik gelişmelerinde sorun olmayacaktır. 2. Kurşun enzim inhibitörü olarak hücrelere geçer, selenyum ve sülfür içeren enzimlerin antioksidan etkinlik göstermesini engeller. Bu sorun ortadan kalkacaktır. 3. Deney araç-gereçleri bulunabilir, 4. Maliyetinin düşük olması. Olumsuz Yönleri; 1. ICP-EOS cihazının bulunamaması veya arızalı olması, 2. Az sayıda tekrarlı örnekle çalışılması, 3. Bebeklik döneminden sonra, ileriki yaşlarda ağır metal olan kurşunun toksik etkisinin olması ve kanser gibi hastalıkların çıkması, 4. Gelişim ve davranış bozukluklarının ortaya çıkması, TEŞEKKÜR

Deney araç-gereçleri bulunabilir, 4. Maliyetinin düşük olması. Olumsuz Yönleri; 1. ICP-EOS cihazının bulunamaması veya arızalı olması, 2.

8 Bu çalışmalarda imkanlarını seferber eden TÜBİTAK- BİDEB e, Çalıştay koordinatörü Doç. Dr Mehmet Ay Hocamıza, Çanakkale Fen Lisesi Müdürlüğüne, Danışmanımız Prof. Dr. Mustafa SOYLAK a, Buraya gelmemizde bizlere yardımcı olan okulumuz Ş.Zafer İpek Lisesi Müdürlüğüne, Fen Lisesi yemek hane çalışanları ve gece görevlilerine, özellikle de evimizde bizleri sabırla bekleyen Eşlerimize ve çocuklarımıza teşekkürü bir borç biliriz. KAYNAKLAR

Mustafa SOYLAK a, Buraya gelmemizde bizlere yardımcı olan okulumuz Ş.

9 1. Beden Gelişimi (makale)uzman Pedagog Şafak Teoman, 2. Aydın ŞN. Mineraloji-Petrografi-Jeokimya ve İnsan Sağlığı Arasındaki Bağıntılar. Jeoloji Mühendisliği, 1989; 34-35: Yüksel L. Kurşun ve Çocuk. İst Çocuk Klin Derg, 1996; 31: YapıcıG,CanG,ŞahinÜ. Çocuklarda Asemptomatik Kurşun Zehirlenmesi. Cerrahpaşa Tıp Derg, 2002; 33 (3): Yaşamı Kuşatan Ağır Metal Kurşunun Etkileri / Effects of Lead as a Life Surrounding Heavy Metal Kocatepe Tıp Dergisi, Cilt 6 No: 2, Mayıs 2005.

İst Çocuk Klin Derg, 1996; 31: 218-227. 4. YapıcıG,CanG,ŞahinÜ. Çocuklarda Asemptomatik Kurşun Zehirlenmesi.

Benzer belgeler

OYUNCAKLARDAN TÜKÜRÜĞE GEÇEN KURŞUN MİKTARININ ARAŞTIRILMASI

TÜBİTAK-BİDEB KİMYA BİLİM DANIŞMANLIĞI ÇALIŞTAYI 29.08.2007-09.09.2007 OYUNCAKLARDAN TÜKÜRÜĞE GEÇEN KURŞUN MİKTARININ ARAŞTIRILMASI Hazırlayanlar Şebnem GÜRKAN Mustafa EROĞLU Danışman Prof. Dr. Mustafa