Gravimetri-IV. Prof. Dr. Mustafa DEMİR. M.DEMİR 20-Gravimetri-04 1

Ebat: px
Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "Gravimetri-IV. Prof. Dr. Mustafa DEMİR. M.DEMİR 20-Gravimetri-04 1"

Transkript

1 Gravimetri-IV Prof. Dr. Mustafa DEMİR M.DEMİR 0-Gravimetri-04 1

2 GRAVİMETRİ PROBLEMLERİ M.DEMİR 0-Gravimetri-04

3 Örnek 1: İçinde yalnız AgCl ve AgI bulunduğu bilinen 3.0 gramlık örnek gerekli işlemlerden sonra metalik gümüşe indirgenmiş ve elde edilen gümüş miktarının gram olduğu bulunmuştur. Buna göre örnekteki AgCl ve AgI yüzdeleri nedir? M.DEMİR 0-Gravimetri-04 3

4 Karışımdaki AgCl miktarı X, AgI miktarı ise Y ile gösterilecek olursa, X + Y 3.0 olur. Öte yandan AgCl den gelen gümüş miktarı ile AgI dan gelen gümüş miktarının toplamı gram olduğuna göre, M.DEMİR 0-Gravimetri-04 4

5 X + Y 3.0 Ag AgCl x X + Ag AgI x Y X + Y x X x Y X + Y X Y M.DEMİR 0-Gravimetri-04 5

6 M.DEMİR 0-Gravimetri Y X Y X Y X Y X ,809 0,94 Y Y Y 8.3 AgCl AgI % 100 % ,49,751 3,0,751 x x AgCl AgCl

7 Örnek : İçinde yalnız CaCO 3 ve MgCO 3 bulunduğu bilinen.5 gramlık bir örnek kızdırma işlemine tabi tutulmuş ve kalıntı tekrar tartıldığında gram geldiği görülmüştür. Buna göre örnekteki CaCO 3 ve MgCO 3 yüzdeleri nedir? M.DEMİR 0-Gravimetri-04 7

8 CaCO 3 ve MgCO 3 kızdırıldığında CO kaybedeceğinden kalıntı CaO ve MgO tir. Buna göre yukarıdaki örneğe benzer şekilde denklemler kurulacak olursa, M.DEMİR 0-Gravimetri-04 8

9 X CaCO3 miktari X + Y CaO CaCO3 X Y + Y.5 x X 0.560X +.5 x X Y X, MgO MgCO3 x Y Buradan X MgCO Y x Y miktari M.DEMİR 0-Gravimetri Y % CaCO % 4.36 MgCO 3 3

10 Örnek 3. İçinde yalnız KCl ve NaCl bulunan gramlık örnek suda çözüldükten sonra klorür, AgCl hâlinde çöktürülmüştür. Kurutulup, tartıldığında tartım gram olarak bulunmuştur. Buna göre Örnekteki KCl ve NaCl yüzdeleri nedir? M.DEMİR 0-Gravimetri-04 10

11 KCl x NaCl y x + y Cl KCl x X + Cl NaCl x y Cl AgCl x Buradan y NaCl g Veya % NaCl % KCl M.DEMİR 0-Gravimetri-04 11

12 Örnek gramlık pirit minerali gram Fe O 3 vermektedir. Minarelin yalnız FeS bileşiği ve safsızlık içerdiği kabul edilirse yüzdesi nedir? M.DEMİR 0-Gravimetri-04 1

13 g pirit minerali + safsızlık g Fe Ο 3 Birinci çözüm: FeS Fe O 3 40 g 160 g 40 g FeS den 160 g Fe O elde edilirse 3 x g FeS gereklidir g Fe O den 3 x g saf FeS gereklidir g filizde g saf varsa 100 g filizde %74.14 saf FeS x g saf vardır M.DEMİR 0-Gravimetri-04 13

14 İkinci çözüm: FeS x FeO x100 %74.14 FeS M.DEMİR 0-Gravimetri-04 14

15 Örnek gramlık magnezyum içeren bir örnek belli işlemlerden sonra gram saf Mg P O 7 bileşiğini vermektedir. Örnekteki MgO yüzdesi nedir? M.DEMİR 0-Gravimetri-04 15

16 0.500 g MgO + safsızlık g Μ Birinci çözüm: MgO Mg P O g.6 g.6 g MgPO 7 den g MgPO g MgO elde edilirse x g MgO' dan elde edilir X g saf MgO x100 %0.3 MgO M.DEMİR 0-Gravimetri-04 16

17 İkinci çözüm: MgO x0.83 Mg PO x100 % 0.3 MgO M.DEMİR 0-Gravimetri-04 17

18 Örnek gramlık örnek manyetik demir ve silis içermektedir. Örnekteki demir, belli işlemlerden sonra Fe O 3 hâline dönüştürülmüş ve tartım gram olarak bulunmuştur. Buna göre örnekteki manyetik demir ( Fe 3 O 4 ) yüzdesi nedir? M.DEMİR 0-Gravimetri-04 18

19 1.00 g Fe 3O 4 + Silis g FeO3 Fe3O4 3FeO3 464 g 480 g Birinci çözüm: g Fe g Fe O O 4 3 x100 x x g % 33.8 Fe 3 O M.DEMİR 0-Gravimetri-04 19

20 İkinci çözüm : Fe 3 O 4 x FeO3 1.0 x100 % 33.8 Fe 3 O 4 M.DEMİR 0-Gravimetri-04 0

21 Örnek gramlık örnekteki kalsiyum, önce CaO daha sonra ise CaCO 3 hâlinde tartılmış ve iki tartım arasındaki fark gram olarak bulunmuştur. Buna göre örnekteki kalsiyum yüzdesi nedir? M.DEMİR 0-Gravimetri-04 1

22 1g örnek (kalsiyum + safsızlık) CaO Fark g 1 g örnek(kalsiyum + Safsızlık) CaCO 3 CaCO 3 CaO x x x x10 x100 CO 44 mol CO mol CaCO3 mol Ca x40 %8.4 Ca g Ca M.DEMİR 0-Gravimetri-04

23 Örnek gram örnekten elde edilen AgBr ve AgCl karışımının ağırlığı gramdır. Karışım tamamen AgCl ye dönüştürüldükten sonra, tartım gram olarak bulunduğuna göre, örnekteki klorür ve bromür yüzdeleri nedir? M.DEMİR 0-Gravimetri-04 3

24 i) 1 gram örnek AgBr + AgCl tartim1.060 g 1gram örnek AgCl + AgCl tartim g g g g AgBr'nin AgCl ye dönüşmesi nedeniyle olan deneysel kayıp AgBr AgCl g g 44.5 g 1 mol.agbr ün 1 mol AgCl e dönüşmesi sırasındaki moleküler kayıp M.DEMİR 0-Gravimetri-04 4

25 x x x10 mol AgBr mol Br x g Br x100 %11.1Br M.DEMİR 0-Gravimetri-04 5

26 ii) yukarıdaki hesaplamadan, AgBr x 10-3 mol AgBr x 10-3 x g AgBr g g g AgCl 35.5 x g Cl x100 %19.76 Cl 1.0 M.DEMİR 0-Gravimetri-04 6

27 Örnek gram saf susuz BaCl ve KCl karışımı suda çözülmüş ve klorürün tamamı ml 0.10 M AgNO 3 ile çöktürülmüştür. Karışımdaki baryum yüzdesi nedir? M.DEMİR 0-Gravimetri-04 7

28 g (BaCl + KCl ) AgCl x BaCl 08 g / mol y KCl 74.5 g / mol x + y g Cl BaCl x x + Cl KCl x y 48.6x0.10x35.5 Buradan y g KCl Veya % 6.64 KCl % BaCl M.DEMİR 0-Gravimetri-04 8

29 Örnek 10 İçinde magnezyum bulunan gram mineral asitte çözülmüş ve magnezyum, MgNH 4 PO 4 hâlinde çöktürülüp Mg P O 7 hâlinde tartılmıştır. Tartım gram olduğuna göre mineraldeki magnezyum, Mg ve MgO cinsinden nedir? M.DEMİR 0-Gravimetri-04 9

30 0.500 g Mg + safsızlık MgNH 4PO 4 Mg PO g Mg Mg P O x x100 %3.3 Mg MgO Mg P O x x100 %53.58 MgO M.DEMİR 0-Gravimetri-04 30

31 Örnek 11 Aşağıdakiler için gravimetrik fakrörü hesaplayınız. Tartılan Aranan Tartılan Aranan AgCl Cl, Ag Zn P O 7 P O 5, Zn BaSO 4 SO 4, Ba Fe O 3 Fe BaCrO 4 Ba, Cr O 3 BiOCl Bi O 3 Al O 3 Al (SO 4 ) 3 CaCO 3 CaCl M.DEMİR 0-Gravimetri-04 31

32 M.DEMİR 0-Gravimetri O Fe Fe 7 7 5, O P Zn Zn O P Zn O P 3 CaCO CaCl BaSO 4 Ba, 4 4 BaSO SO BiOCl O Bi BaCrO O Cr, BaCrO 4 Ba AgCl Ag, AgCl Cl ) ( O Al SO Al

33 Örnek gram kadmiyum karbonat 800 o Cde kızdırılmış ve soğutulduktan sonra tartım gram olarak bulunmuştur. Kızdırma sırasında yalnız karbon dioksit oluştuğuna göre örnekteki kadmiyum yüzdesi nedir? M.DEMİR 0-Gravimetri-04 33

34 0.464 g CdCO 3 CdO + CO 17 g 18 g 44 g g madde g ürün g, CO nedeniyle kayıp x x x mol CO x17 mol CdCO g CdCO x100 %36.1CdCO 3 M.DEMİR 0-Gravimetri-04 34

35 Örnek gram kadmiyum karbonat 800 oc de kızdırılmış ve soğutulduktan sonra tartım gram olarak bulunmuştur. Kızdırma sırasında yalnız karbon dioksit oluştuğuna göre örnekteki kadmiyum yüzdesi nedir? M.DEMİR 0-Gravimetri-04 35

36 0.464 g CdCO 3 CdO + CO 17 g 18 g 44 g g madde g ürün 1.0, g, CO nedeniyle kayıp x x x10 x mol mol x17 CO CdCO M.DEMİR 0-Gravimetri g CdCO %36.1 CdCO 3 3

37 Örnek13 İçinde başka safsızlıkları da içeren 0.68 gram FeF 3, sülfürik asit ile kaynatılarak Fe (SO 4 ) 3 e dönüştürülmüştür. Daha sonra demir, önce Fe(OH) 3 hâline dönüştürülmüş ve kızdırılarak Fe O 3 hâlinde tartılmıştır. Tartım gram olduğuna göre ilk örnekteki florür yüzdesi nedir? M.DEMİR 0-Gravimetri-04 37

38 0.68 g FeF3 + safsızlık 113 FeO3 160 FeF3 x FeO x100 % 38.6 FeF 3 M.DEMİR 0-Gravimetri-04 38

39 Örnek 14 İçinde yalnız demir ve alüminyum bulunan gram örnek HCl de çözülmüş ve amonyak ile her iki katyon hidroksitleri hâlinde çöktürülmüştür. Kızdırılıp tartıldığında tartım gram olarak bulunmuştur. Buna göre örnekteki demir ve alüminyum yüzdeleri nedir? M.DEMİR 0-Gravimetri-04 39

40 0.544 g Fe + Al Fe O 3 + AlO g Fe x + y x Al Fe O3 AlO3 x X + x y Fe Al y Buradan y Al 0.00 veya %37.5 Al % 6.75 Fe M.DEMİR 0-Gravimetri-04 40

41 Örnek15 İçinde çinko, kadmiyum ve öteki safsızlıklar bulunan gram örnek, asitte çözülmüş ve ml ye tamamlanmıştır. Buradan alınan 50 ml'lik örnek M K 4 Fe(CN) 6 ile titre edilmiş ve çinko + kadmiyum için ml harcanmıştır ml lik başka bir örnek amonyaklı amonyum fosfat ile ZnNH 4 PO 4 ve CdNH 4 PO 4 hâlinde çöktürülüp gerekli işlemlerden sonra Zn P O 7 ve Cd P O 7 hâlinde tartılmıştır. Karışımın toplam ağırlığı gram olarak bulunduğuna göre örnekteki çinko ve kadmiyum yüzdeleri nedir? M.DEMİR 0-Gravimetri-04 41

42 65.0 g Zn + Cd + safsızlık 5 litre çözelti Zn Cd Fe(CN) Fe(CN) Zn Cd Fe(CN) Fe(CN) ml 100 ml ZnNH 4 PO4 + CdNH 4PO4 Zn PO 7 + Cd PO g x Zn y ZnPO Zn Fe(CN) Zn x X + x X + CdPO Cd 7 Fe(CN) Cd Cd x y x y 0.146x19.55x Fe(CN) M.DEMİR 0-Gravimetri-04 4

43 Örnek gramlık bir kaya örneğinde,gravimetrik analiz sonunda gram Mg P O 7 tartıldığına göre kayadaki P O 5 yüzdesi nedir? M.DEMİR 0-Gravimetri-04 43

44 .0 g kaya örneği P Mg O P 5 O 7.0 x g Mg x100 P O % P 7 O 5 M.DEMİR 0-Gravimetri-04 44

45 Örnek 17 İçinde % 0.5 alüminyum bulunan örnekten ne kadar tartılmalıdır ki gram Al O 3 tartılabilsin? M.DEMİR 0-Gravimetri-04 45

46 AlüminyumÖrneği g Al O 3 Al x0.0895x örnek(g) Buradan Örnek g M.DEMİR 0-Gravimetri-04 46

47 Örnek 18 İçinde klorür ve iyodür tuzu bulunan bir örnek çözülmüş ve yeterli miktarda gümüş nitrat çözeltisi eklenerek çöktürülmüştür. Kurutulup tartıldığında tartım gram bulunmuştur. Çökeler klor gazı akımında tutulmuş ve tekrar ve tartıldığında tartım gram bulunmuştur. Örnekteki klorür ve iyodür yüzdeleri nedir? M.DEMİR 0-Gravimetri-04 47

48 AgCl AgCl + AgI g + AgCl g g kayıp AgCl AgI 35 AgI - AgCl g kayıp 35 g AgI 91.5g kayıp varsa veya I AgI Cl AgCl x 0.493g için x g I x100 % I x100 % 7.17 Cl 0.4 g AgCl x g Cl g AgI M.DEMİR 0-Gravimetri x

49 İkinci çözüm : x Cl y I AgCl AgI x X + x y Cl I AgCl AgCl x X + x y Cl I Burada x g veya % 7.17 Cl ve y g veya % I M.DEMİR 0-Gravimetri-04 49

50 Örnek 19 FeS den başka sülfür bileşiği içermeyen bir cevherin 0.30 gramı gerekli işlemler yapıldıktan sonra sülfata dönüştürülmüş ve 0.80 gram BaSO 4 tartılmıştır. Buna göre cevherdeki FeS yüzdesi nedir? 3.00 gram cevher kızdırıldığında normal koşullarda kaç litre SO gazı elde edilir? M.DEMİR 0-Gravimetri-04 50

51 0.30 g FeS + Safsızlık 0.80 g BaSO4 FeS x0.80 BaSO4 x100 % FeS 0.30 FeS örneği % saflıkta olduğuna göre 3.00 gram cevherde x g saf FeS vardır ve bu FeS mol FeS demektir. Bir mol FeS 'de mol SO oluştuğu ve 1 mol SO normal koşullarda.4 litre olduğuna göre, 4FeS + 11O + 8 Fe O 3 SO mol x x litre SO gazı elde edilir. M.DEMİR 0-Gravimetri-04 51

52 Örnek 0 İçinde yalnız KCl ve NH 4 Cl bulunan bir örneğin 1.00 gramı.456 gram AgCl vermektedir. Buna göre örnekteki K ve N yüzdeleri nedir? M.DEMİR 0-Gravimetri-04 5

53 KCl x + y AgCl KCl x 1.0 x X + AgCl NH Cl 4 NH 4 Cl y x y.456 AgCl g /mol KCl 74.5 g /mol NH 4 Cl 53.5 g/mol Buradan Y NH 4 Cl veya % NH 4 Cl x KCl veya % 9.89 KCl M.DEMİR 0-Gravimetri-04 53

54 Öte yandan NH 4 Cl miktarı gram ise, buradaki azot miktarı N NH 4 Cl x g azot veya x100 %18.34 N benzer şekilde KCl miktarı gram ise buradaki potasyum miktarı K KCl x g potasyum veya x100 %15.64 K M.DEMİR 0-Gravimetri-04 54

55 Örnek gram ağırlığındaki kireç taşı asitte çözülmüş ve CaC O 4 ve MgC O 4 bileşiklerine dönüştürülmüştür. Okzalat bileşikleri kurutulmuş ve tartıldığında gram olarak bulunmuştur. Bu karışım sülfürik asitte çözülmüş ve okzalatı titre etmek için 0.00 N KMnO 4 çözeltisinden 3.44 ml harcanmıştır. Buna göre örnekteki MgCO 3 ve CaCO 3 yüzdeleri nedir? M.DEMİR 0-Gravimetri-04 55

56 1.0 gram Ca + Mg + safsızlık CaC O 4 + MgC O g CaC O 4-4 CO CaC O 4 x x x + 0. x 3.44 x 10 CO MgC -3 MgC - 4 O x C 4 O O 4 x ( x) x Buradan x CaC O g MgC O g M.DEMİR 0-Gravimetri-04 56

57 Karışımın CaCO 3 ve MgCO 3 cinsinden değerleri ise, CaCO CaC MgC O 3 MgCO 4 O 3 4 x g CaCO x g MgCO 3 veya veya x x100 % 63.6 CaCO 3 %1.04 MgCO 3 M.DEMİR 0-Gravimetri-04 57

58 İkinci çözüm CaCO 3 x MgCO 3 y CaCO g/mol CaC O 4 18 g/mol MgCO g/mol MgC O g/mol CaC C O CaC O CaCO O 4 MgCO x x + MgCO CaCO x CaCO x x + x y C O MgC 4 O 4 x MgC O MgCO 3 4 x y 0.x3.44x10 3 xc O 4 Buradan Y g MgCO 3 veya % 0.93 MgCO 3 X g CaCO 3 veya % CaCO 3 M.DEMİR 0-Gravimetri-04 58

59 Örnek İçinde yalnız K CO 3 ve PbCO 3 bulunan bir örneğin 3.00 gramı kuvvetli asitle muamele edilmiş ve gram saf MgCO 3 a eşdeğer CO açığa çıkarmıştır. Buna göre örnekteki K CO 3 yüzdesi nedir? M.DEMİR 0-Gravimetri-04 59

60 3.0 g K CO 3 + PbCO 3 CO 1.5 g MgCO 3 K CO 3 x PbCO x K CO g/mol PbCO 3 67 g/mol MgCO g/mol CO 44 g/mol CO CO CO x x + x (3.0 - x) x1.5 K CO PbCO MgCO 3 3 Buradan K CO g PbCO g veya x100 x100 % 6.44 K % PbCO M.DEMİR 0-Gravimetri CO 3 3 3

61 Örnek gram kaya örneği belli işlemlerden sonra gram KCl ve NaCl karışımı vermektedir. Bu karışım çözülmüş ve klorür 38.6 ml 0.1 N AgNO 3 ile çöktürülmüştür. Buna göre kayadaki potasyum yüzdesi nedir? M.DEMİR 0-Gravimetri-04 61

62 0,80 g kaya örneği 0.50 g KCl + NaCl K X Na Y KCl 74.5 g/mol NaCl 58.5 g/mol K 39 Na 3 KCl K Cl KCl x x X + KCl K NaCl Na x X + x y Cl NaCl 0.50 x NaCl Na x y 38.6x0.1x10 3 x 35.5 Buradan X K g x100 %7.3 K M.DEMİR 0-Gravimetri-04 6

63 Örnek gram magnetit (Fe 3 O 4 ) filizindeki demir, bazı işlemlerden sonra demir gravimetrik yöntemle tayin edilmiş ve tartım gram olarak bulunmuştur. Buna göre örnekteki demir yüzdesi nedir? Magnetit filizinin saflık derecesi nedir? M.DEMİR 0-Gravimetri-04 63

64 Fe O g Fe 3 O 4 + safsızlık g Fe O 3 Fe 56 g/mol 160 g/mol Fe 3 O 4 3 g/mol Fe 3Fe x Fe O Fe O x x Buradan x mineraldeki Fe 3 O 4 miktarı g Fe x Fe3O x100 %48.46 Fe M.DEMİR 0-Gravimetri-04 64

65 İkinci çözüm: Fe x FeO x100 %48.47 Fe Fe 3 O 4 cevherinin saflık derecesi ise Fe3O4 x Fe O x100 % Fe3O4 M.DEMİR 0-Gravimetri-04 65

66 Örnek gram ağırlığındaki potasyum alüminyum şapı [K SO 4.Al (SO 4 ) 3.4H O], gram Al O 3 vermektedir. Buna göre şapın saflık derecesini hesaplayınız. M.DEMİR 0-Gravimetri-04 66

67 1.858 g [ K SO 4.Al (SO 4 ) 3.4H O] + safsızlık g Al O 3 K SO 4.Al Al (SO O 4 3 ) H O x156 x100 % saflıkta M.DEMİR 0-Gravimetri-04 67

68 Örnek 6 Bir karışımdaki kalsiyum ve baryum, oksitleri hâlinde gram, sülfatları hâlinde ise gram gelmektedir. Örnekteki CaO ağırlığı nedir? M.DEMİR 0-Gravimetri-04 68

69 0.5 g Ca + Ba + safsızlık CaO + BaO g Ca + Ba + Safsızlık CaSO 4 + BaSO g CaO x BaO y CaO 56 g/mol CaSO g/mol BaO 153 g/mol BaSO 4 33 g/mol x + y CaSO 4 BaSO4 x X + x y CaO BaO Buradan x CaO g Y BaO g x100 % 0.3 CaO x100 %.03 BaO M.DEMİR 0-Gravimetri-04 69

70 Örnek 7. Kalsiyum okzalatın çözünürlüğü.0x10-9 mol/litre dir gram çökelek 00 ml su ile yıkanırsa ne kadarı çözünmüş olur. Hata yüzdesi ne olur? M.DEMİR 0-Gravimetri-04 70

71 CaC O 4 'ın çözünürlüğü.56x10-7 g/litre olduğuna göre, 00 ml yıkama çözeltisinde çözünen kısım 00 x.56x x g/00 ml 5.1x x100 % 6.03x çözünen kısım M.DEMİR 0-Gravimetri-04 71

72 Örnek gramlık KClO 3 örneği, gram AgCl vermektedir. Bu örneğin saflık derecesi nedir? M.DEMİR 0-Gravimetri-04 7

73 g KClO 3 + safsızlık g AgCl KClO 3 AgCl g KClO3 ten x g AgCl g AgCl' den Buradan x g saf KClO 3 veya x100 % saf KClO 3 M.DEMİR 0-Gravimetri-04 73

74 Örnek 9 Eşit ağırlıktaki CaCO 3 ve FeCO 3 karışımı kuvvetle kızdırıldığında CaO ve Fe O 3 vermektedir gramlık örnek kızdırıldıktan sonra kaç gram gelir? M.DEMİR 0-Gravimetri-04 74

75 CaCO 3 +FeCO 3 CaO +Fe O Eşit ağırlıkta olduğuna göre 1.0 g örneğin 0.5 gramı CaCO gramı ise FeCO 3 tır. 0.5 g CaCO 3 tan, Fe O 3 CaCO 3 x g FeCO 3 ten, Fe O 3 FeCO 3 x0.5 x x0.5 x g CaO elde edilir 0.345g Fe Toplam ağırlık g O 3 elde edilir M.DEMİR 0-Gravimetri-04 75

76 Örnek gramlık çelik alışımı elektroliz sonunda gram metalik kobalt ve nikel vermektedir. Bu karışım çözülmüş ve içindeki nikel, dimetil glioksim, Ni(HC 4 H 6 N O ) hâlinde çöktürülüp, tartıldığında tartım gram olarak bulunmuştur. Alaşımdaki nikel ve kobalt yüzdeleri nedir? M.DEMİR 0-Gravimetri-04 76

77 0.75 g çelik g Co +Ni Co X Ni ( X) NiDMGO Ni(HC 4 H 6 N O ) 89 g /mol Ni 59 g /mol NiDMGO Ni x(0.153 X) Buradan x Co g Ni g Veya x100 %10.7 Co x100 % 9.69 Ni M.DEMİR 0-Gravimetri-04 77

78 Örnek 31 Litresinde 60 gram gümüş nitrat bulunan bir çözeltinin kaç mililitresi, 5 gram NaCl deki klorürü çöktürür? M.DEMİR 0-Gravimetri-04 78

79 Cl - + AgNO 3 AgCl + NO - 3 çözeltisi g Cl için g AgNO 3 gerekli ise X 14.5 g AgNO 3 gerekli 5 g Cl için X g gereklidir x x 4. ml gerekli M.DEMİR 0-Gravimetri-04 79

80 Örnek 3 Yiyeceklerde bulunan 0.5 ppm den fazla civanın insan sağlığına zararlı olduğu bilinmektedir. Marmara denizinden yakalanan balıkların 56.5 gramında mg civa bulunmuştur. Buna göre bu balıklar sağlığa zararlı mıdır? M.DEMİR 0-Gravimetri-04 80

81 56.5 g balıkta mg civa ppm mg / Kg 56.5 g Kg kg mg varsa 1kg x x mg/kg ppm 0.5 ppm den büyük olduğuna göre zararlıdır. M.DEMİR 0-Gravimetri-04 81

82 Örnek 33 Fosfor içeriğini tayin etmek için 0.17 gram gübre sıcak derişik nitrik asitte çözülmüş ve seyreltme işlemi yapıldıktan sonra fosfat, fosfo molibdik asit kinolin tuzu hâlinde çöktürülmüştür. (C 9 H 7 N) H 3 PO 4.1MoO 3. Süzme ve kurutma işleminden sonra çökeleğin ağırlığı g bulunmuştur. Buna göre gübredeki P O 5 yüzdesini hesaplayınız. M.DEMİR 0-Gravimetri-04 8

83 P O5 x0.648 x( C9H7N). H3PO4.1MoO x x100 %10.17 P O x100 M.DEMİR 0-Gravimetri-04 83

84 Örnek 34 İçinde alüminyum sülfat, magnezyum sülfat ve safsızlıklar bulunan örneğin gramı çözülmüş ve 8- hidroksikinolin ile Mg(C 9 H 6 NO) ve Al(C 9 H 6 NO) 3 hâlinde çöktürülmüş ve toplam ağırlık gram bulunmuştur. Çökelek yakılarak Al O 3 ve MgO hâline dönüştürüldükten sonraki tartım ise gram olarak bulunmuştur. Buna göre örnekteki alüminyum sulfat ve magnezyum sülfat yüzdeleri nedir? M.DEMİR 0-Gravimetri-04 84

85 MgSO 4 + Al (SO 4 ) 3 Mg(C 9 H 6 NO) +Al(C 9 H 6 NO) 3 10 g/mol 34 g/mol 31 g/mol 459 g/mol MgSO 4 x Al (SO 4 ) 3 y MgO MgSO 4. x AlO3 +. y Al ( SO ) Mg( C 9 H 6 MgSO NO) 4. x Al( C9H6NO) 3 +. y Al ( SO ) M.DEMİR 0-Gravimetri-04 85

86 x x 10 x + x y 34 * 459 x x y Buradan X g Y g Veya x100 % 1.49 MgSO x100 %11.81Al (SO 4 ) 3 M.DEMİR 0-Gravimetri-04 86

87 Örnek 35 Isınma amacıyla Ankara'da tüketilmesi düşünülen kömürdeki kükürt miktarı tayin edilmek istenmektedir. Bunun için g kömür örneği tartılıyor ve yakılıyor. Açığa çıkan gaz hidrojen peroksit içeren suda tutuluyor ve daha sonra oluşan ürün baryum klorür ile çöktürülüyor. Gerekli işlemler yapıldıktan sonra oluşan ürün baryum klorür ile çöktürülüyor. Buna göre kömürdeki kükürt yüzdesi SO cinsinden nedir? M.DEMİR 0-Gravimetri-04 87

88 0.945 g kömür + S SO SO SO 4 + H + O BaCl SO 4 BaSO + H Cl SO 64 g/mol BaSO 4 33 g/mol SO BaSO 4 x x100 %1.758 SO M.DEMİR 0-Gravimetri-04 88

89 Örnek g magnezyum, çöktürüldüğünde, tam olarak yıkanamadığı için g amonyum fosfat, magnezyum amonyum fosfat çökeleğinde kalmaktadır. Kızdırma sırasında amonyum fosfat HPO 3 e dönüşmekte ve bu şekilde tartılmaktadır. Böyle bir gravimetrik tayinde, tartılması gerekenden kaç gram eksik veya fazla tartılmış olur. Yüzde hata nedir? M.DEMİR 0-Gravimetri-04 89

90 Mg MgNH ( NH ( NH ) 3 4 PO PO ) 3 PO 4 Mg HPO MgNH 3 P + O 7 + 3NH PO NH H O + NH H O + 4 Mg 4 g/mol Mg P O 7 g/mol HPO 3 80 g/mo 48 g Mg Mg P O Mg x g Mg P O 7 tartılması gerekir. M.DEMİR 0-Gravimetri-04 90

91 ( NH 4) 3 PO4 HPO3 149 g 80 g 149 g (NH 4 ) 3 PO4 ten g (NH 4 ) 3 PO 4 80 g HPO olusursa x 3 ten buradan x O hâlde g fazla tartılması gerekir x Buradan %0.185 hata M.DEMİR 0-Gravimetri-04 91

92 Örnek 37 İçinde sodyum klorür ve sodyum bromür bulunan 1.5 gramlık örnek AgNO3 ile çöktürülmüş ve gerekli işlemler yapıldıktan sonra tartımın 1.59 gram olduğu görülmüştür. Elde edilen karışım klor gazı akımında tutularak tamamen AgCl'ye dönüşüm sağlanmış ve tekrar tartıldığında yeni tartımın g olduğu görülmüştür. Buna göre karışımdaki sodyum klorür ve bromür yüzdeleri nedir? M.DEMİR 0-Gravimetri-04 9

93 1.5g örnek AgBr + AgCl g AgCl + AgCl g g AgBr'ün AgCl'e dönüşmesi nedeniyle kayıp AgBr AgCl g 1 mol AgBr'ün 1 mol AgCl'e dönüşmesi nedeniyle kayıp mol AgBr mol Br mol NaBr x g NaBr x100 %14.3NaBr M.DEMİR 0-Gravimetri-04 93

94 AgBr mol x g AgBr + AgCl 1.59 g olduğuna göre AgCl g AgCl mol AgCl mol Cl mol x x g %3.58 NaCl NaCl NaCl M.DEMİR 0-Gravimetri-04 94

95 ÇALIŞMA SORULARI 1.Teknik baryum klorürün gramından gram BaSO 4 çöktürülmüştür. Teknik baryum klorürün saflık derecesi nedir? (Yanıt: %96.4). İçinde MgCl ve CaCl bulunan bir karışım analizlenmek isteniyor. Tartılan gram örnek gerekli işlemler yapıldıktan sonra gram CaO ve 0.96 gram Mg P O 7 çökelekleri elde ediliyor. Karışımda bulunan tuzların yüzdeleri nedir? (Yanıt: %7.84 CaCl, %0.15 MgCl ) 3. Bir yakıtın içerdiği kükürt miktarını belirlemek için gramı yakılıyor ve meydana gelen gaz hidrojen peroksit içeren suda tutuluyor. Oluşan ürün Baryum klorür ile çöktürülüyor ve gerekli işlemler yapıldıktan sonra tartıldığında tartım olarak bulunuyor. Buna göre yakıtta bulunan kükürdün yüzdesi nedir? (Yanıt: %0.88). 4. NaCl ve KCl karışımından gram tartılıp suda çözülüyor. Çözeltideki klorür iyonları gümüş nitrat çözeltisi ile çöktürülüyor ve elde edilen çökelek tartıldığında gram bulunuyor. Karışımda bulunan tuzların yüzde oranları nedir?(yanıt: %36.58 NaCl, %63.4 KCl) M.DEMİR 0-Gravimetri-04 95

96 5.Sodyum sülfat ve potasyum sülfat içeren bir karışımdan gram tartılıp suda çözülüyor. Çözeltideki sülfat iyonları baryum klorür çözeltisi ile çöktürülüyor ve elde edilen çökelek gerekli işlemlerden sonra tartıldığında.334 gram bulunuyor. Karışımdaki tuzların yüzde oranları nedir? 6. Kristal suyu içeren iki değerlikli metal klorürün gramı suda çözülüp yeterince gümüş nitrat çözeltisi eklendiğinde 0.717gram AgCl meydana gelmektedir. Öte yandan bu tuzun gramı ısıtılırsa gram susuz klorür meydana gelmektedir. Buna göre metal klorürde kaç tane kristal suyu vardır?(yanıt:6) 7. Bir filiz alüminyum ve bizmut içermektedir. Bu filizin 1.00 gramı gerekli işlemlerden sonra fosfatları hâlinde tartılırsa 0.40 gram gelmektedir. Buna göre filizdeki alüminyum ve bizmut yüzdeleri nedir?(%9.47 Bi, %3.79 Al) 8. Bir silikat mineralinin içinde yalnız silisyum, magnezyum ve demir bulunduğu bilinmektedir gramı gerekli işlemlerden sonra, içinde gram demir(iii) oksit, 1.40 gram magnezyum pirofosfat ve gram silisyum sioksit tartıldığına göre filizin formül ağırlığı nedir? (Yanıt:FeO.5MgO.3SiO ) M.DEMİR 0-Gravimetri-04 96

97 gram NaCl in içerdiği klorürü tamamen çöktürebilmek için M gümüş nitrat çözeltisinden kaç ml gereklidir? (Yanıt: 47.9 ml) gram sakkarin (C 7 H 5 NO 3 S) tableti, sülfata yükseltgenmiş ve buradan gram baryum sülfat çöktürülmüştür. Sakkarin tabletindeki saf sakkarin oranı nedir? (Yanıt: %33.3) 11. İçindeki klorür safsızlığı da bulunan 4.13 gram iyodür örneği, aşırı brom ile iyodata yükseltgenmiş ve bromun aşırısı kaynatılarak uzaklaştırılmıştır. 3Br + I - + 3H O 6Br - + IO H + Bu çözeltiye yeterli miktarda baryum klorür çözeltisi eklendiğinde gram Ba(IO 3 ) elde edilmiştir. Örnekteki iyodürün KI cinsinden yüzdesi nedir? mg nikel(ii) klorür içeren çözeltiye, hacim-ağırlıkça %1 lik dimetil glioksim (C 4 H 8 N O ) den kaç ml eklenmektedir. Tam çökme için ayıracın %5 fazlasının gerekli olduğunu düşününüz.(yanıt:18.8 ml) M.DEMİR 0-Gravimetri-04 97

98 13. %0 alüminyum sülfat içeren 1.0 gramlık örneği tam olarak çöktürebilmek için aşağıdaki ayıraçlardan kaç ml kullanılmalıdır. Tam çökme için ayıracın %10 aşırısının gerekli olduğunu düşününüz. A)0.10 M BaCl B) hacim-ağırlıkça %3.5 lik BaCl.H O (Yanıt: a)16.1 ml, b)14.5 ml ). 14. İçinde bizmut oksi karbonat, (BiO) CO 3, bulunan bir örneğin 0.0 gramı seyreltik HNO3 de çözülmüş ve bizmut, klorür çözeltisi ile bizmut oksiklorür, BiOCl, hâlinde çöktürülmüştür. Çökelek C de kurutulmuş ve tartım gram bulunmuştur. Örnekteki bizmut oksikarbonat yüzdesi nedir?(yanıt:%5.1) 15. Sülfürik asiti ayarlamak için 100 ml lik örnek alınmış ve Baryum sülfat hâlinde çöktürülmüştür. Yakma işleminden sonra tartım gram bulunmuştur. Çözeltinin molar derişimi nedir?(yanıt:0.003 M) 16. Bir toprak örneği etüvde kurutulduğunda %5.35 su içerdiği anlaşılmıştır. Kurutulmuş toprak örneğinin 1.04 gramından gram silisyum dioksit ve 1.97 gram kalsiyum karbonat elde edilmiştir. Örnekteki silisyum ve kalsiyum yüzdelerini kuru ve yaş ağırlığa göre hesaplayınız. (Yanıt:kuru, %6. Si, %75.8 Ca, Yaş, %4.95 Si, %7 Ca) M.DEMİR 0-Gravimetri-04 98

99 17. İçindeki çinko, kadmiyum ve diğer safsızlıklar bulunan gramlık örnek asitte çözülmüş ve 5 litreye tamamlanmıştır. Buradan alınan 50 ml lik örnek amonyaklı ortamda amonyum fosfatla çöktürülmüştür ve çökelek kızdırılarak tartılmıştır. Tartım ne kadardır? 18. Bir pirinç alaşımının bileşimi %6.46 Cu, %.48 Pb, %8.49 Zn, %5.46 Sn ve %1.11 Fe olarak bulunmuştur. Burada bakır elektroliz yöntemiyle, kurşun PbSO4 hâlinde çöktürülerek, çinko ZnNH 4 PO 4 hâlinde çöktürülüp Zn P O 7 hâlinde tartarak, kalay Sn(OH) hâlinde çöktürüp SnO hâlinde tartarak tayin edilmiştir. Eğer gram pirinç alaşımı analiz edilecek olursa her biri için tartım ne olur? gramlık örnek gram demir ve alüminyum oksit karışımını vermektedir. Oksit karışımı hidrojen akımında kızdırıldığında kızdırma kaybı gram olmaktadır. Buna göre alüminyum ve demirin yüzdeleri nedir? 0. Manyetik demir ve silis içeren gramlık bir örnekteki demir, demir(iii) oksit hâline dönüştürülmüştür ve tartım gram olarak bulunmuştur. Buna göre örnekteki demirin, manyetik demir ve metalik demir cinsinden yüzdeleri nedir? M.DEMİR 0-Gravimetri-04 99

100 gram ağırlığındaki gümüş para kullanım sırasında sülfüre dönüşmüş ve ağırlığı 1.00 mg artmıştır. Paradaki gümüşün yüzde kaçı gümüş sülfüre dönüşmüştür?. Bir bromür iyodür karışımı potasyum tuzları hâlinde 18.3 mg, gümüş tuzları hâlinde ise 6.7 mg gelmektedir. Karışımdaki iyodürün ağırlığı nedir? g ağırlığındaki bir örnekteki klorür ve iyodürler gümüş tuzları hâlinde çöktürüldüğünde g gelmekte, iyodür klor akımı altında klorüre dönüştürüldükten sonra ise g gelmektedir. Örnekteki klorür ve iyodür yüzdeleri nedir? 4. Bir örnekteki sodyum ve potasyum, klorür tuzları hâlinde 7.6 mg, sülfat tuzları hâlinde ise 14.4 mg gelmektedir. Karışımındaki potasyum oksit yüzdesi nedir? M.DEMİR 0-Gravimetri

101 5. İçinde yalnız %.5 MgO içeren kalsit mineralinin gramındaki kalsiyum, kalsiyum tuzu hâlinde çöktürülmek istendiğinde (NH 4 ) C O 4.H O tuzundan kaç gram gereklidir? gram kalsiyum okzalat 500 0C de ısıtıldığında, normal şartlarda kaç litre karbon monoksit gazı oluşur? 7. %18.3 CaO içeren g örnekteki kalsiyum, kalsiyum okzalat hâlinde çöktürülmüş ve süzülüp yıkandıktan sonra sülfürik asitte çözülmüştür. Bu çözelti N permanganat ile titre edilirse kaç mililitre permanganat gereklidir? gramlık saf örnekteki kalsiyum, okzalatı hâlinde çöktürülmüştür ve yakılarak karbonatı hâline dönüştürülmüştür. Tartılan karbonatta g kalsiyum oksit var ise bu tayindeki yüzde hatayı bulunuz. M.DEMİR 0-Gravimetri

102 gramlık saf susuz kalsiyum okzalat ve magnezyum okzalat karışımı C de kızdırılmıştır. Ağırlık kaybı g olduğuna göre örnekteki yüzde kalsiyum ve magnezyum oranlarını bulunuz. Not:500 0 C de magnezyum okzalat magnezyum oksite dönüşür g saf kalsiyum ve magnezyum okzalat C ye kızdırılmış ve tartım g olarak bulunmuştur. Örnekteki kalsiyum ve magnezyum yüzdeleri nedir? 31. Mohr tuzu, FeSO 4.(NH 4 ) SO 4.H O ve safsızlık içeren bir örnek, 0.5 gram baryum sülfat vermektedir. Bu örnekten ne kadar demir(iii) oksit elde edilir? 3. %80 FeS içeren 0.1g örnekteki sülfür, yükseltgendikten sonra baryum sülfat hâlinde çöktürülecektir. Bu çöktürme için 0.1 M baryum klorür çözeltisinden ne kadar gereklidir? M.DEMİR 0-Gravimetri-04 10

103 ml nitrik asit (d g/ml) ve %55 lik) ile yükseltgenebilecek Mohr tuzu örneğindeki demirin tamamını demir(iii) hidroksit hâlinde çöktürebilmek için yoğunluğu g/ml olan %15 lik amonyak çözeltisinden ne kadar gereklidir? Bunun için nitrik asitin azot ile hem nitrat hem de hidrojen iyonlarının karşılandığını kabul ediniz g ağırlığındaki dolomit içindeki magnezyum, magnezyum amonyum fosfat hâlinde çöktürülmüş ve magnezyum pirofosfat hâlinde tartılmıştır. Eğer çökelek ağırlığı g ise dolomitteki magnezyum karbonat yüzdesi nedir? g magnezyum çöktürüldüğünde tam olarak yıkanamadığı için g amonyum fosfat, magnezyum amonyum fosfat çökeleğinde kalmaktadır. Kızdırma sırasında amonyum fosfat, pirofosfata HPO 3 dönüşmekte ve bu şekilde tartılmaktadır. Böyle bir gravimetrik tayinde yüzde hatayı bulunuz g saf magnezyum amonyum fosfat yakıldığında açığa çıkan amonyağı nötrleştirmek için N HClçözeltisinden ne kadar gereklidir? M.DEMİR 0-Gravimetri

REDOKS TİTRASYONLARI (çözümlü problemler)

REDOKS TİTRASYONLARI (çözümlü problemler) REDKS TİTRASYNLARI (çözümlü problemler) Prof. Dr. Mustafa DEMİR http://web.adu.edu.tr/akademik/mdemir/ 009-19-REDKS Örnek 1 İyodu ayarlamak için 0.10 g As tartılmış ve gerekli işlemlerden sonra 18.67 ml

Detaylı

Çözünürlük kuralları

Çözünürlük kuralları Çözünürlük kuralları Bütün amonyum, bileşikleri suda çok çözünürler. Alkali metal (Grup IA) bileşikleri suda çok çözünürler. Klorür (Cl ), bromür (Br ) ve iyodür (I ) bileşikleri suda çok çözünürler, ancak

Detaylı

Gravimetrik Analiz-II

Gravimetrik Analiz-II Gravimetrik Analiz-II Prof Dr. Mustafa DEMİR M.DEMİR 18-GRAVİMETRİK ANALİZ-II 1 GRAVİMETRİK ANALİZLERDE İŞLEM BASAMAKLARI 1. Çözme, 2. çöktürme, 3. özümleme, 4. süzme, 5. yıkama, 6. kurutma, 7. yakma 8.

Detaylı

BÖLÜM 6 GRAVİMETRİK ANALİZ YÖNTEMLERİ

BÖLÜM 6 GRAVİMETRİK ANALİZ YÖNTEMLERİ BÖLÜM 6 GRAVİMETRİK ANALİZ YÖNTEMLERİ Kütle ölçülerek yapılan analizler gravimetrik analizler olarak bilinir. Çöktürme gravimetrisi Çözeltide analizi yapılacak madde bir reaktif ile çöktürülüp elde edilen

Detaylı

GRAVİMETRİK ANALİZ-III

GRAVİMETRİK ANALİZ-III GRAVİMETRİK ANALİZ-III Prof. Dr. Mustafa DEMİR M.DEMİR 19- GRAVİMETRİ-03 1 GRAVİMETRİK HESAPLAMALAR M.DEMİR 19- GRAVİMETRİ-03 2 M.DEMİR 19- GRAVİMETRİ-03 3 M.DEMİR 19- GRAVİMETRİ-03 4 M.DEMİR 19- GRAVİMETRİ-03

Detaylı

00213 ANALİTİK KİMYA-I SINAV VE ÇALIŞMA SORULARI

00213 ANALİTİK KİMYA-I SINAV VE ÇALIŞMA SORULARI 00213 ANALİTİK KİMYA-I SINAV VE ÇALIŞMA SORULARI A) TANIMLAR, KAVRAMLAR ve TEMEL HESAPLAMALAR: 1. Aşağıdaki kavramları birer cümle ile tanımlayınız. Analitik kimya, Sistematik analiz, ph, Tesir değerliği,

Detaylı

İLK ANYONLAR , PO 4. Cl -, SO 4 , CO 3 , NO 3

İLK ANYONLAR , PO 4. Cl -, SO 4 , CO 3 , NO 3 İLK ANYONLAR Cl -, SO -, CO -, PO -, NO - İLK ANYONLAR Anyonlar negatif yüklü iyonlardır. Kalitatif analitik kimya analizlerine ilk anyonlar olarak adlandırılan Cl -, SO -, CO -, PO -, NO - analizi ile

Detaylı

Bu tepkimelerde, iki ya da daha fazla element birleşmesi ile yeni bir bileşik oluşur. A + B AB CO2 + H2O H2CO3

Bu tepkimelerde, iki ya da daha fazla element birleşmesi ile yeni bir bileşik oluşur. A + B AB CO2 + H2O H2CO3 DENEY 2 BİLEŞİKLERİN TEPKİMELERİ İLE TANINMASI 2.1. AMAÇ Bileşiklerin verdiği tepkimelerin incelenmesi ve bileşiklerin tanınmasında kullanılması 2.2. TEORİ Kimyasal tepkime bir ya da daha fazla saf maddenin

Detaylı

ÇÖKTÜRME TİTRASYONLARI (Çöktürmeye Dayanan Volumetrik Analizler)

ÇÖKTÜRME TİTRASYONLARI (Çöktürmeye Dayanan Volumetrik Analizler) ÇÖKTÜRME TİTRASYONLARI (Çöktürmeye Dayanan Volumetrik Analizler) Prof. Dr. Mustafa DEMİR http://web.adu.edu.tr/akademik/mdemir/ M.DEMİR(ADU) 2009-15-ÇÖKTÜRME TİTRASYONLARI 1 Çöktürme ile, gravimetrik analizlerin

Detaylı

KİMYA II DERS NOTLARI

KİMYA II DERS NOTLARI KİMYA II DERS NOTLARI Yrd. Doç. Dr. Atilla EVCİN Sulu Çözeltilerin Doğası Elektrolitler Metallerde elektronların hareketiyle elektrik yükü taşınır. Saf su Suda çözünmüş Oksijen gazı Çözeltideki moleküllerin

Detaylı

BĐLEŞĐK FORMÜLLERĐNĐN ADLANDIRILMASI

BĐLEŞĐK FORMÜLLERĐNĐN ADLANDIRILMASI BĐLEŞĐK FORMÜLLERĐNĐN KONU ANLATIMI FĐGEN HASRET BĐLEŞĐK FORMÜLLERĐNĐN 1) METAL ĐLE AMETALDEN OLUŞAN BĐLEŞĐKLERĐN METALĐN ADI + AMETALĐN ADI + ÜR EKĐ ***Ametal oksijen ise oksit; azot ise nitrür; kükürt

Detaylı

Normal derişimler için: PE- HD, PTFE Nitrik asit (ρ 1,42 g/ml) ile ph 1-2 olacak şekilde asitlendirilmelidir. Düşük derişimler için: PFA, FEP

Normal derişimler için: PE- HD, PTFE Nitrik asit (ρ 1,42 g/ml) ile ph 1-2 olacak şekilde asitlendirilmelidir. Düşük derişimler için: PFA, FEP Ek-1 Nnumunelerin Muhafazası İçin Uygun Olan Teknikler Yapılacak Tayin Kabın Tipi Muhafaza Tekniği En uzun Muhafaza Süresi Yüksek derişimde çözünmüş gaz içeren numuneler için, alındıkları yerde analiz

Detaylı

Örnek : 3- Bileşiklerin Özellikleri :

Örnek : 3- Bileşiklerin Özellikleri : Bileşikler : Günümüzde bilinen 117 element olmasına rağmen (92 tanesi doğada bulunur) bu elementler farklı sayıda ve şekilde birleşerek ve etkileşerek farklı kimyasal özelliklere sahip milyonlarca yani

Detaylı

1. 250 ml 0,20 M CuSO 4 (aq) çözeltisi hazırlamak için gerekli olan CuSO 4.5H 2 O kütlesini bulunuz. Bu çözeltiden 100 ml 0,10 M CuSO 4 (aq) çözeltisini nasıl hazırlarsınız?( Cu: 63,5; S:32; O:16; H:1)

Detaylı

M-DEMİR K213 Soru bankası ANALİTİK KİMYA I DERSİ SORULARI

M-DEMİR K213 Soru bankası ANALİTİK KİMYA I DERSİ SORULARI ANALİTİK KİMYA I DERSİ SORULARI 1. Örnek 1 : ph =4 tampon ortamında CaC2O4 çözünürlüğü nedir? Kcc= 1,7x10-9, Ka1= 5,6x10-2, Ka2= 5,42x10-5 2. Örnek 03: BaCO3 ın sudaki çözünürlüğü nedir?, Kçç=5.0x10-9,

Detaylı

Çözelti iki veya daha fazla maddenin birbiri içerisinde homojen. olarak dağılmasından oluşan sistemlere denir.

Çözelti iki veya daha fazla maddenin birbiri içerisinde homojen. olarak dağılmasından oluşan sistemlere denir. 3. ÇÖZELTİLER VE ÇÖZELTİ KONSANTRASYONLARI Çözelti: Homojen karışımlardır. Çözelti iki veya daha fazla maddenin birbiri içerisinde homojen olarak dağılmasından oluşan sistemlere denir. Çözelti derişimi

Detaylı

4. ÇÖZÜNÜRLÜK. Çözünürlük Çarpımı Kçç. NaCl Na+ + Cl- (%100 iyonlaşma) AgCl(k) Ag + (ç) + Cl - (ç) (Kimyasal dengeye göre iyonlaşma) K = [AgCl(k)]

4. ÇÖZÜNÜRLÜK. Çözünürlük Çarpımı Kçç. NaCl Na+ + Cl- (%100 iyonlaşma) AgCl(k) Ag + (ç) + Cl - (ç) (Kimyasal dengeye göre iyonlaşma) K = [AgCl(k)] 4. ÇÖZÜNÜRLÜK Çözünürlük Çarpımı NaCl Na+ + Cl- (%100 iyonlaşma) AgCl(k) Ag + (ç) + Cl - (ç) (Kimyasal dengeye göre iyonlaşma) + - [Ag ][Cl ] K = [AgCl(k)] K [AgCl(k)] = [Ag + ] [Cl - ] = [Ag + ] [Cl -

Detaylı

10-ÇÖKME VE ÇÖZÜNÜRLÜK ÇARPIMI

10-ÇÖKME VE ÇÖZÜNÜRLÜK ÇARPIMI ÇÖME VE ÇÖZÜNÜRLÜ Prof. Dr. Mustafa DEMİR M.DEMİR 10ÇÖME VE ÇÖZÜNÜRLÜ 1 M.DEMİR 10ÇÖME VE ÇÖZÜNÜRLÜ ÇÖZÜNÜRLÜ Çözeltilerle ilgili olarak verilen bilgiler genellikle tek fazlı homojen sistemleri kapsamaktadır.

Detaylı

ÇÖZELTİLER VE ÇÖZELTİ KONSANTRASYONLARI 3.1. Çözeltiler için kullanılan temel kavramlar

ÇÖZELTİLER VE ÇÖZELTİ KONSANTRASYONLARI 3.1. Çözeltiler için kullanılan temel kavramlar 1.10.2015. ÇÖZELTİLER VE ÇÖZELTİ KONSANTRASYONLARI.1. Çözeltiler için kullanılan temel kavramlar Homojen karışımlardır. Çözelti iki veya daha fazla maddenin birbiri içerisinde homojen olarak dağılmasından

Detaylı

BİLEŞİKLER İki ya da daha fazla maddenin belli oranda kimyasal olarak birleşmeleri sonucu oluşturdukları yeni, saf maddeye bileşik denir.

BİLEŞİKLER İki ya da daha fazla maddenin belli oranda kimyasal olarak birleşmeleri sonucu oluşturdukları yeni, saf maddeye bileşik denir. BİLEŞİKLER İki ya da daha fazla maddenin belli oranda kimyasal olarak birleşmeleri sonucu oluşturdukları yeni, saf maddeye bileşik denir. ÖZELLĠKLERĠ: 1. Yapılarında iki ya da daha fazla madde bulundururlar.

Detaylı

ASİT VE BAZ TEPKİMELERİ

ASİT VE BAZ TEPKİMELERİ ASİT VE BAZ TEPKİMELERİ METAL AKTİF METAL YARISOY METAL SOY METAL AMFOTER METAL 1A (Li, Na, K) Cu (Bakır) Au (Altın) Zn Cr 2A (Mg, Ca) Hg (Civa) Pt (Platin) Al Pb Ag (Gümüş) Sn 1- ASİT + AKTİF METAL TUZ

Detaylı

GRAVİMETRİK ANALİZ. Gravimetrik analiz yöntemleri. Prof. Dr. Mustafa DEMİR. 1. Çöktürme yöntemleri. Ag + Cl - AgCl Ba 2+ + SO 4

GRAVİMETRİK ANALİZ. Gravimetrik analiz yöntemleri. Prof. Dr. Mustafa DEMİR. 1. Çöktürme yöntemleri. Ag + Cl - AgCl Ba 2+ + SO 4 GRAVİMETRİK ANALİZ Prof. Dr. Mustafa DEMİR M-DEMİR GRAVİMETRİK ANALİZ 1 Gravimetrik analiz yöntemleri 1. Çöktürme yöntemleri Ag + Cl - AgCl Ba 2+ + SO 4 2- BaSO 4 Fe 3+ 3OH - Fe(OH) 3 2Fe(OH) 3 Fe 2 O

Detaylı

Genel Anyonlar. Analitik Kimya Uygulama I

Genel Anyonlar. Analitik Kimya Uygulama I Genel Anyonlar Karbonat (CO 3 Seyreltik asitlerle (CH 3 COOH, H 2 SO 4, HCl: CO 2 gazı çıkararak parçalanır. Deneyin yapılışı: Katı CO 3 numunesi deney tüpüne alınır, distile suda çözülür, üzerine seyreltik

Detaylı

Bileşikteki atomların cinsini ve oranını belirten formüldür. Kaba formül ile bileşiğin molekül ağırlığı hesaplanamaz.

Bileşikteki atomların cinsini ve oranını belirten formüldür. Kaba formül ile bileşiğin molekül ağırlığı hesaplanamaz. BİLEŞİKLER Birden fazla elementin belirli oranlarda kimyasal yollarla bir araya gelerek, kendi özelligini kaybedip oluşturdukları yeni saf maddeye bileşik denir. Bileşikteki atomların cins ve sayısını

Detaylı

5. ÇÖZÜNÜRLÜK DENGESİ

5. ÇÖZÜNÜRLÜK DENGESİ 5. ÇÖZÜNÜRLÜK DENGESİ Birçok tuz suda çok az çözünür. Tuzların sudaki çözünürlüğünden faydalanarak çökelek oluşumu kontrol edilebilir ve çökme olayı karışımları ayırmak için kullanılabilir. Çözünürlük

Detaylı

7-2. Aşağıdakileri kısaca tanımlayınız veya açıklayınız. a) Amfiprotik çözücü b) Farklandırıcı çözücü c) Seviyeleme çözücüsü d) Kütle etkisi

7-2. Aşağıdakileri kısaca tanımlayınız veya açıklayınız. a) Amfiprotik çözücü b) Farklandırıcı çözücü c) Seviyeleme çözücüsü d) Kütle etkisi SKOOG 7-1. Aşağıdakileri kısaca tanımlayınız veya açıklayınız. a) Zayıf elektrolit b) Bronsted-Lowry asidi c) Bronsted-Lowry asidinin konjuge bazı d) Bronsted-Lowry tanımına dayanarak nötralleşme e) Amfiprotik

Detaylı

Fe 3+ için tanıma reaksiyonları

Fe 3+ için tanıma reaksiyonları 3. GRUP KATYONLARI Bu grup katyonları NH 4 OH NH 4 Cl ile tamponlanmış bazik ortamda H 2 S (hidrojen sülfür) veya (NH 4 ) 2 S (amonyum sülfür) ile sülfürleri ve hidroksitleri halinde çökerler. Bu özellikleri

Detaylı

Kompleks İyon Dengeleri

Kompleks İyon Dengeleri ÜNİTE 10 Çözünürlük ve Kompleks İyon Dengeleri Amaçlar Bu üniteyi çalıştıktan sonra; Çözünürlük çarpımı sabiti kavramını öğrenecek, Çözünürlük ve Kçç arasındaki ilişkiyi kullanarak çözünürlük problemlerini

Detaylı

MESS Entegre Geri Kazanım ve Enerji San. ve Tic. A.Ş.

MESS Entegre Geri Kazanım ve Enerji San. ve Tic. A.Ş. Sayfa : 1 / 12 1 ATIKLAR İÇİN NUMUNE SAKLAMA KOŞULLARI Parametre Numune Özelliği Numune Türü ICP ile Metal Tayinleri suları vb.), diğer her türlü sıvılar) Mikrodalgada (sıvı) yakılmış Minimum Numune Miktarı

Detaylı

Yöntem Titrant Belirteç Dönüm Noktası Fiziksel / Kimyasal

Yöntem Titrant Belirteç Dönüm Noktası Fiziksel / Kimyasal 1. 1,585 g lık bir deterjan numunesi 100 ml saf suda çözülüyor. Bu numunenin 25 ml si erlene alınıp Mohr metoduyla titre edildiğinde 0,1050 M standart AgNO 3 çözeltisinden 9,40 ml harcanıyor. Numunedeki

Detaylı

GRAVİMETRİK ANALİZ. Prof. Dr. Mustafa DEMİR M-DEMİR(ADU) 17-GRAVİMETRİ-01 1

GRAVİMETRİK ANALİZ. Prof. Dr. Mustafa DEMİR M-DEMİR(ADU) 17-GRAVİMETRİ-01 1 GRAVİMETRİK ANALİZ Prof. Dr. Mustafa DEMİR M-DEMİR(ADU) 17-GRAVİMETRİ-01 1 Gravimetrik analiz yöntemleri 1. Çöktürme yöntemleri Ag + Cl - AgCl Ba 2+ + SO 4 2- BaSO 4 Fe 3+ 3OH - Fe(OH) 3 2Fe(OH) 3 Fe 2

Detaylı

2+ 2- Mg SO 4. (NH 4 ) 2 SO 4 (amonyum sülfat) bileşiğini katyon ve anyonlara ayıralım.

2+ 2- Mg SO 4. (NH 4 ) 2 SO 4 (amonyum sülfat) bileşiğini katyon ve anyonlara ayıralım. KONU: Kimyasal Tepkimeler Dersin Adı Dersin Konusu İYONİK BİLEŞİKLERİN FORMÜLLERİNİN YAZILMASI İyonik bağlı bileşiklerin formüllerini yazmak için atomların yüklerini bilmek gerekir. Bunu da daha önceki

Detaylı

Sulu Çözeltiler ve Kimyasal Denge

Sulu Çözeltiler ve Kimyasal Denge Sulu Çözeltiler ve Kimyasal Denge Sulu Çözeltiler Çözelti: iki veya daha fazla maddenin meydana getirdiği homojen karışımdır. çözücü, Kütlece fazla olan (veya çözme işlemini yapan) bileşene çözücü denir.

Detaylı

6. Aşağıdaki tablodan yararlanarak X maddesinin ne olduğunu (A, B,C? ) ön görünüz.

6. Aşağıdaki tablodan yararlanarak X maddesinin ne olduğunu (A, B,C? ) ön görünüz. 1. Lavosier yasası nedir, açıklayınız. 2. C 2 H 4 + 3O 2 2CO 2 + 2 H 2 O tepkimesine göre 2,0 g etilenin yeterli miktarda oksijenle yanması sonucu oluşan ürünlerin toplam kütlesi nedir, hesaplayınız. 3.

Detaylı

ÇÖZÜNÜRLÜĞE ETKİ EDEN FAKTÖRLER

ÇÖZÜNÜRLÜĞE ETKİ EDEN FAKTÖRLER ÇÖZÜNÜRLÜĞE ETKİ EDEN FAKTÖRLER 1- SICAKLIK 2- ORTAK İYON ETKİSİ 3- ÇÖZÜCÜ ÇÖZÜNEN CİNSİ 4- BASINCIN ETKİSİ 1- SICAKLIK ETKİSİ Sıcaklık etkisi Le Chatelier prensibine bağlı olarak yorumlanır. ENDOTERMİK

Detaylı

Doğal Rb elementinin atom kütlesi 85,47 g/mol dür ve atom kütleleri 84,91 g/mol olan 86 Rb ile 86,92 olan 87

Doğal Rb elementinin atom kütlesi 85,47 g/mol dür ve atom kütleleri 84,91 g/mol olan 86 Rb ile 86,92 olan 87 Doğal Rb elementinin atom kütlesi 85,47 g/mol dür ve atom kütleleri 84,91 g/mol olan 86 Rb ile 86,92 olan 87 Rb izotoplarından oluşmuştur. İzotopların doğada bulunma yüzdelerini hesaplayınız. Bir bileşik

Detaylı

ASİT-BAZ TİTRASYONU ve UYGULAMALARI. (Çözümlü Problemler)

ASİT-BAZ TİTRASYONU ve UYGULAMALARI. (Çözümlü Problemler) ASİT-BAZ TİTRASYONU ve (Çözümlü Problemler) Prof. Dr. Mustafa DEMİR 1 ASİT-BAZ TİTRASYONU Ayarlı Asit Çözeltisinin Hazırlanması Asit Çözeltisinin Ayarlanması (Na CO 3, Na C O 4, KHCO 3, boraks Na B 4 O

Detaylı

Yrd. Doç. Dr. H. Hasan YOLCU. hasanyolcu.wordpress.com

Yrd. Doç. Dr. H. Hasan YOLCU. hasanyolcu.wordpress.com Yrd. Doç. Dr. H. Hasan YOLCU hasanyolcu.wordpress.com En az iki atomun belli bir düzenlemeyle kimyasal bağ oluşturmak suretiyle bir araya gelmesidir. Aynı atomda olabilir farklı atomlarda olabilir. H 2,

Detaylı

Gravimetrik Analiz & Volumetrik Analiz

Gravimetrik Analiz & Volumetrik Analiz Gravimetrik Analiz & Volumetrik Analiz Kimyasal analiz; bir maddenin bileşenlerini ve/veya bileşenlerin bağıl miktarlarını tayin etmek için yapılan işlem(ler)dir. Analiz Yöntemleri Klasik (Yaş) Yöntemler

Detaylı

TOPRAK ALKALİ METALLER ve BİLEŞİKLERİ

TOPRAK ALKALİ METALLER ve BİLEŞİKLERİ Bölüm 4 TOPRAK ALKALİ METALLER ve BİLEŞİKLERİ Bu slaytlarda anlatılanlar sadece özet olup ayrıntılı bilgiler derste verilecektir. Be, Mg, Ca, Sr, Ba, Ra Magnezyum, kalsiyum, stronsiyum, baryum ve radyumdan

Detaylı

ÇÖZÜNÜRLÜK (ORTAK İYON ETKİSİ ) (Çöktürme ile Ayırma)

ÇÖZÜNÜRLÜK (ORTAK İYON ETKİSİ ) (Çöktürme ile Ayırma) ÇÖZÜNÜRLÜ (ORTA İYON ETİSİ ) (Çöktürme ile Ayırma) Prof. Dr. ustafa DEİR 08ORTA İYON ETİSİ07B ÇÖZÜNÜRLÜ ÇÖTÜRE İLE AYIRA 1 ORTA İYON ETİSİ 08ORTA İYON ETİSİ07B ÇÖZÜNÜRLÜ ÇÖTÜRE İLE AYIRA ORTA İYON ETİSİ

Detaylı

MOL KAVRAMI I. ÖRNEK 2

MOL KAVRAMI I.  ÖRNEK 2 MOL KAVRAMI I Maddelerin taneciklerden oluştuğunu biliyoruz. Bu taneciklere atom, molekül ya da iyon denir. Atom : Kimyasal yöntemlerle daha basit taneciklere ayrılmayan ve elementlerin yapıtaşı olan taneciklere

Detaylı

Bölüm 5 Çalışma Soruları

Bölüm 5 Çalışma Soruları Bölüm 5 Çalışma Soruları 5.1) Metanol, CH 3 OH, ve hidrojen siyanür, HCN, bileşiklerinin her ikisi de moleküler bileşik olmasına rağmen metanol elektrik akımını iletmezken, hidrojen siyanür iletir. Neden?

Detaylı

ÇÖZELTİLER ve DERİŞİM

ÇÖZELTİLER ve DERİŞİM ÇÖZELTİLER ve DERİŞİM Derişim ve derişim birimleri Prof. Dr. Mustafa DEMİR M.DEMİR(ADU) 02-ÇÖZELTİLER VE DERİŞİM 1 ÇÖZELTİLER İÇİN GEREKLİ KAVRAMLAR Homojen- heterojen karışım Çözücü- çözünen-çözünme Süspansiyon,

Detaylı

Volumetrik ve Standart Çözeltiler

Volumetrik ve Standart Çözeltiler Volumetrik ve Standart Çözeltiler 100510 1-NAFTİLAMİN 100520 AMONYAK ÇÖZELTİSİ 0.1N 100530 AMONYAK ÇÖZELTİSİ 1N 100540 AMONYAK ÇÖZELTİSİ %9.7 100542 AMONYAK ÇÖZELTİSİ 10% 100550 AMONYUM DEMİR(II) SÜLFAT

Detaylı

AKREDİTE ANALİZ LİSTESİ SU VE ATIK SU

AKREDİTE ANALİZ LİSTESİ SU VE ATIK SU AKREDİTE ANALİZ LİSTESİ SU VE ATIK SU Fiziksel ve Kimyasal Analizler - ph Değeri Elektrometrik AWWA 4500-H + B 21 st ed. 2005-103-105 o C de Toplam Katı Madde AWWA 2540-B 21 st ed. 2005 - İletkenlik AWWA

Detaylı

ASİTLER- BAZLAR. Suyun kendi kendine iyonlaşmasına Suyun Otonizasyonu - Otoprotoliz adı verilir. Suda oluşan H + sadece protondur.

ASİTLER- BAZLAR. Suyun kendi kendine iyonlaşmasına Suyun Otonizasyonu - Otoprotoliz adı verilir. Suda oluşan H + sadece protondur. ASİTLER- BAZLAR SUYUN OTONİZASYONU: Suyun kendi kendine iyonlaşmasına Suyun Otonizasyonu - Otoprotoliz adı verilir. Suda oluşan H + sadece protondur. H 2 O (S) H + (suda) + OH - (Suda) H 2 O (S) + H +

Detaylı

ÇALIŞMA SORULARI: Br - b) ZnHg(SCN) 4 ===== Zn 2+ + Hg(SCN) c) KB(C 6 H 5 ) 4 ====== K+ + B(C 6 H 5 ) 4 d) NaUO 2 AsO 4 ====== Na + + UO 2

ÇALIŞMA SORULARI: Br - b) ZnHg(SCN) 4 ===== Zn 2+ + Hg(SCN) c) KB(C 6 H 5 ) 4 ====== K+ + B(C 6 H 5 ) 4 d) NaUO 2 AsO 4 ====== Na + + UO 2 ÇALIŞMA SORULARI: 1 Aşağıdakiler için çözünürlük çarpımı ifadelerini yazınız. a) AgSCN e) BiI 3 b) Ag 2 CrO 4 f) PbClF c) PbCrO 4 g) Fe 2 S 3 d) PbI 2 h) CaC 2 O 4 2 Aşağıdakiler için çözünürlük çarpımı

Detaylı

DENEY FİYAT LİSTESİ. MDN.KMY.0001 Kimyasal analiz boyutuna numune hazırlama ( 100 mikron)

DENEY FİYAT LİSTESİ. MDN.KMY.0001 Kimyasal analiz boyutuna numune hazırlama ( 100 mikron) BİRİM: LAB.: DENEY FİYAT LİSTESİ MADEN MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ KMY Kimya DENEY KODU DENEY ADI BİRİM FİYAT MDN.KMY.0001 Kimyasal analiz boyutuna numune hazırlama ( 100 mikron) 0,00 MDN.KMY.0002 Kimyasal analiz

Detaylı

ATOM ve YAPISI Maddelerin gözle görülmeyen (bölünmeyen) en parçasına atom denir. Atom kendinden başka hiçbir fiziksel ya da kimyasal metotlarla

ATOM ve YAPISI Maddelerin gözle görülmeyen (bölünmeyen) en parçasına atom denir. Atom kendinden başka hiçbir fiziksel ya da kimyasal metotlarla ATOM ve YAPISI Maddelerin gözle görülmeyen (bölünmeyen) en parçasına atom denir. Atom kendinden başka hiçbir fiziksel ya da kimyasal metotlarla kendinden farklı atomlara dönüşemezler. Atomda (+) yüklü

Detaylı

Çizelge 1 Numunelerin muhafazası için genellikle uygun olan teknikler. 100 Nitrik asit ile ph 1-2 olacak şekilde asitlendirilmelidir

Çizelge 1 Numunelerin muhafazası için genellikle uygun olan teknikler. 100 Nitrik asit ile ph 1-2 olacak şekilde asitlendirilmelidir Çizelge 1 Numunelerin sı için genellikle uygun olan teknikler Yapılacak tayin Kabın tipi Genellikle kullanılan hacim (ml) ve doldurma tekniği Alüminyum P C Muhafaza tekniği 100 Nitrik asit ile ph 1-2 ndirilmelidir

Detaylı

ÖĞRENME ALANI : MADDE VE DEĞİŞİM ÜNİTE 4 : MADDENİN YAPISI VE ÖZELLİKLERİ

ÖĞRENME ALANI : MADDE VE DEĞİŞİM ÜNİTE 4 : MADDENİN YAPISI VE ÖZELLİKLERİ ÖĞRENME ALANI : MADDE VE DEĞİŞİM ÜNİTE 4 : MADDENİN YAPISI VE ÖZELLİKLERİ A ELEMENTLER VE SEMBOLLERİ (4 SAAT) 1 Elementler 2 Elementlerin Özellikleri 3 Element Çeşitleri 4 Elementlerin Sembolleri 5 Sembol

Detaylı

Bileşik Formüllerinin Yazılması,İsimlendirilmeleri ve

Bileşik Formüllerinin Yazılması,İsimlendirilmeleri ve Amaçlar 4 ÜNİTE Bileşik Formüllerinin Yazılması,İsimlendirilmeleri ve Mol Kavramı Bu üniteyi çalıştıktan sonra, Bileşik isimlendirilmelerindeki kuralları, Kovalent bileşiklerin isimlendirilmelerini, İyonik

Detaylı

BİLEŞİKLERİN ADLANDIRILMASI. Bileşikleri isimlendirmek için elementlerin ve bazı köklerin değerliklerinin ve isimlerinin bilinmesi gerekir.

BİLEŞİKLERİN ADLANDIRILMASI. Bileşikleri isimlendirmek için elementlerin ve bazı köklerin değerliklerinin ve isimlerinin bilinmesi gerekir. BİLEŞİKLERİN ADLANDIRILMASI Bileşikleri isimlendirmek için elementlerin ve bazı köklerin değerliklerinin ve isimlerinin bilinmesi gerekir. Bileşiklerin İsimlendirilmesi: 1.METAL-AMETAL(İYONİK ) BİL. İSİMLENDİRİLMESİ

Detaylı

As +3, As +5, Sb +3, Sb +5, Sn +2, Cu +2, Hg +2, Pb +2, Mehmet Gumustas. Cd +2, Bi +3

As +3, As +5, Sb +3, Sb +5, Sn +2, Cu +2, Hg +2, Pb +2, Mehmet Gumustas. Cd +2, Bi +3 2. GRUP KATYONLARI As +3, As +5, Sb +3, Sb +5, Sn +2, Cu +2, Hg +2, Pb +2, Mehmet Gumustas Cd +2, Bi +3 2. Grup Katyonlar As +3, Sb +3, Sn +2, Cu +2, Hg +2, Pb +2, Cd +2, Bi +3 Bu grupta, asitli ortamda

Detaylı

ÖLÇÜM VE /VEYA ANALİZ İLE İLGİLİ; Kapsam Parametre Metot Adı Metot Numarası ph Elektrometrik metot TS EN ISO 10523

ÖLÇÜM VE /VEYA ANALİZ İLE İLGİLİ; Kapsam Parametre Metot Adı Metot Numarası ph Elektrometrik metot TS EN ISO 10523 Çevresel Etki Değerlendirmesi İzin ve Denetim lüğü EK LİSTE-1/8 ph Elektrometrik metot TS EN ISO 10523 SU, ATIK SU 1,2 İletkenlik Elektrot Metodu TS 9748 EN 27888 Sıcaklık Laboratuvar ve Saha Metodu SM

Detaylı

TİTRİMETRİ Konsantrasyon: Bir çözeltinin belirli bir hacminde çözünmüş olarak bulunan madde miktarıdır.

TİTRİMETRİ Konsantrasyon: Bir çözeltinin belirli bir hacminde çözünmüş olarak bulunan madde miktarıdır. Konsantrasyon: Bir çözeltinin belirli bir hacminde çözünmüş olarak bulunan madde miktarıdır. Konsantrasyon = çözünen madde miktarı = ağırlık çözelti hacmi hacim TİTRİMETRİ g/l, mg/l, g/ml, mg/ml 1 g =

Detaylı

Element ve Bileşikler

Element ve Bileşikler Element ve Bileşikler Aynı cins atomlardan oluşan, fiziksel ya da kimyasal yollarla kendinden daha basit ve farklı maddelere ayrılamayan saf maddelere element denir. Bir elementi oluşturan bütün atomların

Detaylı

GENEL KİMYA. Yrd.Doç.Dr. Tuba YETİM

GENEL KİMYA. Yrd.Doç.Dr. Tuba YETİM GENEL KİMYA KİMYASAL REAKSİYONLAR Kimyasal Tepkime Kimyasal tepkime, Bir ya da birkaç maddenin (tepkenler) yeni bir bileşik grubuna (ürünler) dönüştürülmesi işlemidir. Tepkenler Ürünler NO + 1/2 O 2 NO

Detaylı

BİLEŞİKLER VE FORMÜLLERİ

BİLEŞİKLER VE FORMÜLLERİ BİLEŞİKLER VE FORMÜLLERİ Bileşikler : Günümüzde bilinen 117 element olmasına rağmen (92 tanesi doğada bulunur). Bu elementler farklı sayıda ve şekilde birleşerek ve etkileşerek farklı kimyasal özelliklere

Detaylı

ANALİTİK KİMYA LABORATUVAR FÖYÜ 1

ANALİTİK KİMYA LABORATUVAR FÖYÜ 1 ANALİTİK KİMYA LABORATUVAR FÖYÜ 1 Anyon ve katyonları sistematik analizleri Ankara Üniversitesi Eczacılık Fakültesi Analitik Kimya Anabilim Dalı İçindekiler 1. ANYONLARIN KALİTATİF ANALİZİ... 2 1.1. Klorür

Detaylı

2. GRUP KATYONLARI. As +3, As +5, Sb +3, Sb +5, Sn +2, Cu +2, Hg +2, Pb +2, Cd +2, Bi +3

2. GRUP KATYONLARI. As +3, As +5, Sb +3, Sb +5, Sn +2, Cu +2, Hg +2, Pb +2, Cd +2, Bi +3 2. GRUP KATYONLARI As +3, As +5, Sb +3, Sb +5, Sn +2, Cu +2, Hg +2, Pb +2, Cd +2, Bi +3 Bu grup katyonları 0.3M HCl li ortamda H 2 S ile sülfürleri şeklinde çökerler. Ortamın asit konsantrasyonunun 0.3M

Detaylı

ENCON LABORATUVARI MADEN VE AKD ANALİZLER VE FİYAT LİSTESİ (2019) ENCON ÇEVRE DANIŞMANLIK LTD.ŞTİ.

ENCON LABORATUVARI MADEN VE AKD ANALİZLER VE FİYAT LİSTESİ (2019) ENCON ÇEVRE DANIŞMANLIK LTD.ŞTİ. ENCON LABORATUVARI MADEN VE ENCON ÇEVRE DANIŞMANLIK LTD.ŞTİ. AKD ANALİZLER VE FİYAT LİSTESİ (2019) JEOKİMYA NUMUNE HAZIRLAMA Kod Parametre Ücret ENC-01 Kırma 20 ENC-02 Öğütme 30 ENC-03 Kurutma 25 ENC-04

Detaylı

Çevre Kimyası 1, Örnek Çalışma Soruları

Çevre Kimyası 1, Örnek Çalışma Soruları Çevre Kimyası 1, Örnek Çalışma Soruları 1. Çözelti Hazırlama ve ph S.1.1. Bir atıksu arıtma tesisinde ph ayarlamak için çözeltinin her bir litresine 1 ml 0.05N lik H 2 SO ilavesi yapılması gerekmektedir.

Detaylı

Çevre Kimyası 1, Örnek Çalışma Soruları

Çevre Kimyası 1, Örnek Çalışma Soruları Çevre Kimyası 1, Örnek Çalışma Soruları 1. Çözelti Hazırlama ve ph S.1.1. Bir atıksu arıtma tesisinde ph ayarlamak için çözeltinin her bir litresine 1 ml 0.05N lik H 2 SO ilavesi yapılması gerekmektedir.

Detaylı

Genel Kimya. Bölüm 7: ÇÖZELTİLER VE ÇÖZÜNÜRLÜK. Yrd. Doç. Dr. Mustafa SERTÇELİK Kafkas Üniversitesi Kimya Mühendisliği Bölümü

Genel Kimya. Bölüm 7: ÇÖZELTİLER VE ÇÖZÜNÜRLÜK. Yrd. Doç. Dr. Mustafa SERTÇELİK Kafkas Üniversitesi Kimya Mühendisliği Bölümü Genel Kimya Bölüm 7: ÇÖZELTİLER VE ÇÖZÜNÜRLÜK Yrd. Doç. Dr. Mustafa SERTÇELİK Kafkas Üniversitesi Kimya Mühendisliği Bölümü ÇÖZELTİ VE TÜRLERİ Eğer bir madde diğer bir madde içinde molekül, atom veya iyonları

Detaylı

ONDOKUZ MAYIS ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ ÇEVRE MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ 2014 YILI ANALİZ LABORATUVARI FİYAT LİSTESİ

ONDOKUZ MAYIS ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ ÇEVRE MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ 2014 YILI ANALİZ LABORATUVARI FİYAT LİSTESİ ONDOKUZ MAYIS ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ ÇEVRE MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ 2014 YILI ANALİZ LABORATUVARI FİYAT LİSTESİ A. NUMUNE ALMA/ÖRNEKLEME A.1.Emisyon Kapsamında Numune Alma/Örnekleme Uçucu Organik

Detaylı

Akreditasyon Sertifikası Eki (Sayfa 1/5) Akreditasyon Kapsamı

Akreditasyon Sertifikası Eki (Sayfa 1/5) Akreditasyon Kapsamı Akreditasyon Sertifikası Eki (Sayfa 1/5) İSTANBUL SU VE KANALİZASYON İDARESİ Atık Laboratuvarı Deney Laboratuvarı Adresi : İSKİ Genel Müdürlüğü Laboratuvar ve Ek Hizmet Binası Güzeltepe Mah. Alibey Cad.

Detaylı

ÖĞRENME ALANI : MADDE VE DEĞĐŞĐM ÜNĐTE 3 : MADDENĐN YAPISI VE ÖZELLĐKLERĐ

ÖĞRENME ALANI : MADDE VE DEĞĐŞĐM ÜNĐTE 3 : MADDENĐN YAPISI VE ÖZELLĐKLERĐ ÖĞRENME ALANI : MADDE VE DEĞĐŞĐM ÜNĐTE 3 : MADDENĐN YAPISI VE ÖZELLĐKLERĐ C- BĐLEŞĐKLER VE BĐLEŞĐK FORMÜLLERĐ (4 SAAT) 1- Bileşikler 2- Đyonik Yapılı Bileşik Formüllerinin Yazılması 3- Đyonlar ve Değerlikleri

Detaylı

maddelere saf maddeler denir

maddelere saf maddeler denir Madde :Kütlesi olan her şeye madde denir. Saf madde: Aynı cins atom veya moleküllerden oluşan maddeye denir. Fiziksel yollarla kendisinden başka maddelere ayrışmayan maddelere saf maddeler denir Element:

Detaylı

Hidroklorik asit ve sodyum hidroksitin reaksiyonundan yemek tuzu ve su meydana gelir. Bu kimyasal olayın denklemi

Hidroklorik asit ve sodyum hidroksitin reaksiyonundan yemek tuzu ve su meydana gelir. Bu kimyasal olayın denklemi KİMYASAL DENKLEMLER İki ya da daha fazla maddenin birbirleri ile etkileşerek kendi özelliklerini kaybedip yeni özelliklerde bir takım ürünler meydana getirmesine kimyasal olay, bunların formüllerle gösterilmesine

Detaylı

ÇOKLU DENGELER-2. Prof.Dr.Mustafa DEMİR M.DEMİR 13-ÇOKLU DENGELER - 2 1

ÇOKLU DENGELER-2. Prof.Dr.Mustafa DEMİR M.DEMİR 13-ÇOKLU DENGELER - 2 1 ÇOLU DENGELER- Prof.Dr.Mustafa DEMİR M.DEMİR 1-ÇOLU DENGELER - 1 Örnek 1 : ph 4 tampon ortamında CaC O 4 çözünürlüğü nedir? Esitlikler CaC C HC H O O 4 O O 4-4 H H H Ca OH HC - H C O C O - 4 4 O 4. ütle

Detaylı

SU NUMUNELERİNİN LABORATUVARA KABUL MİKTARLARI, SAKLAMA KOŞULLARI VE SÜRELERİ

SU NUMUNELERİNİN LABORATUVARA KABUL MİKTARLARI, SAKLAMA KOŞULLARI VE SÜRELERİ Alkalinite Alüminyum (Al) Amonyum (NH 4 + ) Anyonlar (Br, F, Cl, NO 2, NO 3, SO 4, PO 4 ) PE veya BC 200 100 Tercihen arazide yapılmalıdır. sırasındaki indirgenme ve oksitlenme reaksiyonları numunede değişikliğe

Detaylı

1. BÖLÜM : ANALİTİK KİMYANIN TEMEL KAVRAMLARI

1. BÖLÜM : ANALİTİK KİMYANIN TEMEL KAVRAMLARI ANALİTİK KİMYA DERS NOTLARI Yrd.Doç.Dr.. Hüseyin ÇELİKKAN 1. BÖLÜM : ANALİTİK KİMYANIN TEMEL KAVRAMLARI Analitik kimya, bilimin her alanında faydalanılan, maddenin özellikleri hakkında bilgi veren yöntemlerin

Detaylı

Fiziksel özellikleri her yerde aynı olan (homojen) karışımlara çözelti denir. Bir çözeltiyi oluşturan her bir maddeye çözeltinin bileşenleri denir.

Fiziksel özellikleri her yerde aynı olan (homojen) karışımlara çözelti denir. Bir çözeltiyi oluşturan her bir maddeye çözeltinin bileşenleri denir. GENEL KİMYA 1 LABORATUARI ÇALIŞMA NOTLARI DENEY: 8 ÇÖZELTİLER Dr. Bahadır KESKİN, 2011 @ YTÜ Fiziksel özellikleri her yerde aynı olan (homojen) karışımlara çözelti denir. Bir çözeltiyi oluşturan her bir

Detaylı

ENKA TEKNİK OKULLARI TEMEL KİMYA LABORATUVARI ADNAN EREN

ENKA TEKNİK OKULLARI TEMEL KİMYA LABORATUVARI ADNAN EREN ENKA TEKNİK OKULLARI TEMEL KİMYA LABORATUVARI STOKİYOMETRİ Adnan EREN Sınırlayıcı ve artan tepkenler + 16 teker fazladır. Artar. 8 kaporta 48 teker 8 araba K + 4 T KT 4 Sınırlayıcı ve artan tepkenler 2

Detaylı

ANALİTİK KİMYA LABORATUVARI FÖYÜ I

ANALİTİK KİMYA LABORATUVARI FÖYÜ I ANALİTİK KİMYA LABORATUVARI FÖYÜ I KATYON-ANYON ANALİZLERİ Her bir damla sıvının 0.05 ml ye denk geldiği kabul edilmektedir. Dolayısıyla pipet kullanılarak çekilecek 1 ml sıvı yaklaşık 20 damlaya denk

Detaylı

Çözeltiler. MÜHENDİSLİK KİMYASI DERS NOTLARI Yrd. Doç. Dr. Atilla EVCİN. Yrd. Doç. Dr. Atilla EVCİN Afyonkarahisar Kocatepe Üniversitesi 2006

Çözeltiler. MÜHENDİSLİK KİMYASI DERS NOTLARI Yrd. Doç. Dr. Atilla EVCİN. Yrd. Doç. Dr. Atilla EVCİN Afyonkarahisar Kocatepe Üniversitesi 2006 Çözeltiler Çözelti, iki veya daha fazla maddenin homojen bir karışımı olup, en az iki bileşenden oluşur. Bileşenlerden biri çözücü, diğeri ise çözünendir. MÜHENDİSLİK KİMYASI DERS NOTLARI Yrd. Doç. Dr.

Detaylı

8. BÖLÜM: MİNERAL TOPRAKLARDAKİ BİTKİ BESİN MADDELERİ

8. BÖLÜM: MİNERAL TOPRAKLARDAKİ BİTKİ BESİN MADDELERİ 8. BÖLÜM: MİNERAL TOPRAKLARDAKİ BİTKİ BESİN MADDELERİ BİTKİ GELİŞMESİNİ KONTROL EDEN ETMENLER IŞIK TOPRAK (durak yeri) ISI HAVA SU BİTKİ BESİN MADDELERİ BİTKİLER İÇİN MUTLAK GEREKLİ ELEMENTLER MUTLAK GEREKLİ

Detaylı

MÜHENDİSLİK KİMYASI DERS NOTLARI Yrd. Doç. Dr. Atilla EVCİN

MÜHENDİSLİK KİMYASI DERS NOTLARI Yrd. Doç. Dr. Atilla EVCİN Stokiyometri Kimyasal Hesaplamalar Kimyasal Reaksiyonların Sınıflandırılması 1. Yanma Reaksiyonları (Combustion reactions) Bir maddenin oksijenle birleşmesine yanma denir. C 2 H 6(g) + 7/2 O 2 (g) 2 CO

Detaylı

ARAŞTIRMA ENSTİTÜSÜ/İSTASYONLARI MÜDÜRLÜKLERİ DÖNER SERMAYE İŞLETMELERİ 2014 YILI BİRİM FİYAT LİSTESİ. 1 ph 14,00. 2 Elektriksel İletkenlik 14,00

ARAŞTIRMA ENSTİTÜSÜ/İSTASYONLARI MÜDÜRLÜKLERİ DÖNER SERMAYE İŞLETMELERİ 2014 YILI BİRİM FİYAT LİSTESİ. 1 ph 14,00. 2 Elektriksel İletkenlik 14,00 ARAŞTIRMA ENSTİTÜSÜ/İSTASYONLARI MÜDÜRLÜKLERİ DÖNER SERMAYE İŞLETMELERİ 2014 YILI BİRİM FİYAT LİSTESİ Sıra No: SULAMA SUYU ANALİZLERİ: 2014 FİYATI 1 ph 14,00 2 Elektriksel İletkenlik 14,00 3 Sodyum (Na)

Detaylı

İÇERİK. Suyun Doğası Sulu Çözeltilerin Doğası

İÇERİK. Suyun Doğası Sulu Çözeltilerin Doğası İÇERİK Suyun Doğası Sulu Çözeltilerin Doğası Su içinde İyonik Bileşikler Su içinde Kovalent Bileşikler Çökelme Tepkimesi Asit-Baz Tepkimeleri (Nötürleşme) Yükseltgenme-İndirgenme Tepkimeleri Önemli Tip

Detaylı

Akreditasyon Sertifikası Eki (Sayfa 1/7) Akreditasyon Kapsamı

Akreditasyon Sertifikası Eki (Sayfa 1/7) Akreditasyon Kapsamı Akreditasyon Sertifikası Eki (Sayfa 1/7) Deney Laboratuvarı Adresi : İstanbul Yolu, Gersan Sanayi Sitesi 2306.Sokak No :26 Ergazi/Yenimahalle 06370 ANKARA / TÜRKİYE Tel : 0 312 255 24 64 Faks : 0 312 255

Detaylı

5. Zn elementinin S elementi ile oluşturacağı. 1. Lityum elementinin kükürt elementi ile oluşturacağı bileşiğin formülü aşağıdakilerden

5. Zn elementinin S elementi ile oluşturacağı. 1. Lityum elementinin kükürt elementi ile oluşturacağı bileşiğin formülü aşağıdakilerden Yukarıdaki tabloda bazı elementlerin oluşturdukları anyon ve katyonların yükseltgenme basamakları verilmiştir. Bu tabloyu kullanarak aşağıdaki soruları yanıtlayınız. 1. Lityum elementinin kükürt elementi

Detaylı

BİTKİ BESLEME DERS NOTLARI

BİTKİ BESLEME DERS NOTLARI BİTKİ BESLEME DERS NOTLARI Dr. Metin AYDIN KONYA 2011 BİTKİ BESİN ELEMENTLERİNİN GÖREVLERİ, ALINIŞ FORMLARI ve KAYNAKLARI Besin Elementi Bitkideki Görevi Alınış Formu Kaynakları Karbon (C) Karbonhidratların

Detaylı

GENEL KİMYA. 6. Konu: Mol Kavramı ve Avagadro Sayısı

GENEL KİMYA. 6. Konu: Mol Kavramı ve Avagadro Sayısı GENEL KİMYA 6. Konu: Mol Kavramı ve Avagadro Sayısı Avagadro Sayısı ve Mol Kavramı Gündelik hayatta bazen maddeleri teker teker ifade etmek yerine toplu halde belirtmeyi tercih ederiz. Örneğin; 30 tane

Detaylı

Bileşiklerin Adlandırılması

Bileşiklerin Adlandırılması Bileşiklerin Adlandırılması Bileşiklerin formülleriyle gösterilmesi dışında, kendilerine atanan isimleri de vardır. Bu isimler, belirgin bir sistematiğe göre kurulmasaydı, milyonlarca bileşik için milyonlarca

Detaylı

Akreditasyon Sertifikası Eki (Sayfa 1/6) Akreditasyon Kapsamı

Akreditasyon Sertifikası Eki (Sayfa 1/6) Akreditasyon Kapsamı Akreditasyon Sertifikası Eki (Sayfa 1/6) Deney Laboratuvarı Adresi : Osmangazi Mah. Gazi Cad. No:21 ESENYURT 34522 İSTANBUL/TÜRKİYE Tel : 0212 689 02 20 Faks : 0212 689 02 29 E-Posta : labinfo@bicakcilar.com

Detaylı

T.C. Ölçme, Seçme ve Yerleştirme Merkezi

T.C. Ölçme, Seçme ve Yerleştirme Merkezi T.C. Ölçme, Seçme ve Yerleştirme Merkezi LİSANS YERLEŞTİRME SINAVI-2 KİMYA TESTİ 25 HAZİRAN 2016 CUMARTESİ Bu testlerin her hakkı saklıdır. Hangi amaçla olursa olsun, testlerin tamamının veya bir kısmının

Detaylı

ELEMENT VE BİLEŞİKLER

ELEMENT VE BİLEŞİKLER ELEMENT VE BİLEŞİKLER ELEMENT : Aynı cins atomlardan meydana gelmiş saf maddelere denir. ÖZELLİKLERİ: 1.Yapılarında aynı cins atom bulundururlar. Demir elementi Demir atomları Demir elementinin yapısında

Detaylı

7. Deney Organik Bileşiklerin Elementlerinin Kalitatif Testleri

7. Deney Organik Bileşiklerin Elementlerinin Kalitatif Testleri 7. Deney Organik Bileşiklerin Elementlerinin Kalitatif Testleri Genel Prensipler Herhangi bir bilinmeyen organik bileşiğin karakterizasyonunda bazı elementsel bileşenler hakkında bilgi sahibi olmak gereklidir.

Detaylı

NUMUNE ALMA MİKTARLARI, SAKLAMA KOŞULLARI VE SÜRELERİ

NUMUNE ALMA MİKTARLARI, SAKLAMA KOŞULLARI VE SÜRELERİ Askıda Katı Madde (AKM) BOD 5 500 1 ºC ile 5 ºC arasına soğutulmalıdır. 2 gün 1000 ml kap hava almayacak şekilde ağzına kadar doldurulmalıdır 1 ºC ile 5 ºC arasına soğutulmalıdır. 24 saat P 1000-20ºC a

Detaylı

Su Numunelerinin Alınması, Muhafazası, Taşınması ve Saklanması ile İlgili Kontrol Listesi

Su Numunelerinin Alınması, Muhafazası, Taşınması ve Saklanması ile İlgili Kontrol Listesi Sayfa 1 / 6 Tekniği SU-ATIKSU-DENİZSUYU NUMUNELERİ AKM 500 1 C ile 5 C 4 C 2 gün ten fazla saklanmamalı. Gravimetrik Metot SM 2540:D - Numuneler analizden önce oda sıcaklığına getirilmelidir. Alkalinite

Detaylı

YAZILI SINAV SORU ÖRNEKLERİ KİMYA

YAZILI SINAV SORU ÖRNEKLERİ KİMYA YAZILI SINAV SORU ÖRNEKLERİ KİMYA SORU 1: 32 16X element atomundan oluşan 2 X iyonunun; 1.1: Proton sayısını açıklayarak yazınız. (1 PUAN) 1.2: Nötron sayısını açıklayarak yazınız. (1 PUAN) 1.3: Elektron

Detaylı

ÇÖZELTİLERDE DENGE (Asit-Baz)

ÇÖZELTİLERDE DENGE (Asit-Baz) ÇÖZELTİLERDE DENGE (AsitBaz) SUYUN OTOİYONİZASYONU Saf suyun elektrik akımını iletmediği bilinir, ancak çok hassas ölçü aletleriyle yapılan deneyler sonucunda suyun çok zayıf da olsa iletken olduğu tespit

Detaylı

ASİTLER, BAZLAR ve TUZLAR

ASİTLER, BAZLAR ve TUZLAR ASİTLER, BAZLAR ve TUZLAR 1. ASİTLER Sulu çözeltilerine Hidrojen İyonu veren maddelere asit denir. Ör 1 HCl : Hidroklorik asit HCl H + + Cl - Ör 2 H 2 SO 4 : Sülfürik asit H 2 SO 4 2H + + SO 4-2 Ör 3 Nitrik

Detaylı

Yrd. Doç. Dr. Atilla EVCİN Afyonkarahisar Kocatepe Üiversitesi 2007 KLERİ DERS NOTLARI. Sıvı fazdan katı taneciklerin çökelmesi için çoğu reaksiyonlar

Yrd. Doç. Dr. Atilla EVCİN Afyonkarahisar Kocatepe Üiversitesi 2007 KLERİ DERS NOTLARI. Sıvı fazdan katı taneciklerin çökelmesi için çoğu reaksiyonlar TOZ ÜRETİM TEKNİKLER KLERİ DERS NOTLARI YRD. DOÇ.. DR. ATİLLA EVCİN Kimyasal Çökeltme Sıvı fazdan katı taneciklerin çökelmesi için çoğu reaksiyonlar A + B AB tipi çökelme reaksiyonlarıdır. Kuvvetli atomlararası

Detaylı

5. GRUP KATYONLAR (Alkali grubu)

5. GRUP KATYONLAR (Alkali grubu) 5. GRUP KATYONLAR (Alkali grubu) Mg +2 Na + K + Li + Bu gruptaki katyonların hepsini çöktürebilen ortak bir reaktif yoktur. Na, K ve Li alkali metaller grubunun üyeleridir. NH 4 da bileşikleri alkali metal

Detaylı

Yükseltgenme-indirgenme tepkimelerinin genel ilkelerinin öğrenilmesi

Yükseltgenme-indirgenme tepkimelerinin genel ilkelerinin öğrenilmesi DENEY 6 KMNO4 İLE Fe 2+ MİKTAR TAYİNİ 6.1. AMAÇ 6.2. TEORİ Yükseltgenme-indirgenme tepkimelerinin genel ilkelerinin öğrenilmesi Yükseltgenme bir atomun yükseltgenme sayısının cebirsel olarak arttığı bir

Detaylı

Akreditasyon Sertifikası Eki (Sayfa 1/8) Akreditasyon Kapsamı

Akreditasyon Sertifikası Eki (Sayfa 1/8) Akreditasyon Kapsamı Akreditasyon Sertifikası Eki (Sayfa 1/8) Deney Laboratuvarı Adresi : Organize Sanayi Bölgesi 1. Bulvar No: 18 İstasyon 47100 MARDİN / TÜRKİYE Tel : 0 482 215 30 01 Faks : 0 482 215 30 09 E-Posta : info@martest.com.tr

Detaylı