Mali Tatilin SGK ya Yapılacak Bildirimlere Etkisi

Transkript

1 Mali Tatilin SGK ya Yapılacak Bildirimlere Etkisi I- GİRİŞ 5604 sayılı Mali Tatil İhdas Edilmesi Hakkında Kanun(1) un 1. maddesinin numaralı fıkrasında, her yıl Temmuz ayının 1 inden 20 sine kadar (20 si dahil) malî tatil uygulanacağı, Haziran ayının son gününün tatil günü olması halinde, malî tatilin, Temmuz ayının ilk iş gününü takip eden günden başlayacağı hüküm altına alınmıştır. Buna göre 2013 yılında mali tatil, 2 Temmuz Salı günü başlayacak ve 20 Temmuz Cumartesi günü akşamı sona erecektir. Sosyal Güvenlik Hukuku bakımından bu dönemlerde, 5604 sayılı Kanun un 2. maddesine dayanarak Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı tarafından hazırlanan, 5604 sayılı Mali Tatil İhdas Edilmesi Hakkında Kanun un İkinci Maddesinin Uygulanmasına İlişkin Tebliğ (2) hükümleri geçerli olacaktır. Bu çalışmada 2013 yılı için, mali tatil döneminde SGK bildirimlerinin hangi sürelerde yapılması gerektiği konusuna açıklık getirilmesi amaçlanmıştır. II- MALİ TATİL KAPSAMINDA DEĞERLENDİRİLEN BİLDİRİMLER 1 / 7

2 A- İŞYERİ BİLDİRGESİNİN VERİLMESİ İşyerinde, 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu (3)nun 4. maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi ile (c) bendi kapsamında sigortalı çalıştıran ya da bahsi edilen türde bir işyerini devir alan veya bu nitelikte işyeri kendisine intikal eden işveren, 5510 sayılı Kanun un 11. maddesinde belirtilen sürelerde vermekle yükümlü olduğu işyeri bildirgesini düzenleyerek e-sigorta yolu ile SSK ya göndermek zorundadır. Diğer bir anlatımla, 5510 sayılı Kanun un 11. maddesine göre; - İlk defa tescil edilecek işyerlerinde en geç sigortalı çalıştırmaya başlanılan tarihte, - İşyerinin faaliyette bulunduğu adresten başka bir ildeki adrese nakledilmesi, sigortalı çalıştırılan bir işin veya işyerinin başka bir işverene devredilmesi veya intikal etmesi halinde, işyerinin nakledildiği, yeni işverenin işi veya işyerini devraldığı tarihi takip eden on gün içinde, - İşyerinin miras yoluyla intikali halinde ise mirasçıları, ölüm tarihinden itibaren en geç üç ay içinde, işyeri bildirgesinin SGK ya verilmesi gerekmektedir. Ancak, 5604 sayılı Kanun a göre, işyeri bildirgesinin yasal olarak verilmesi gereken sürenin son gününün mali tatile rastlaması halinde belgenin verilme süresi, mali tatilin son gününü izleyen tarihten itibaren yedi gün uzayacaktır(4). Örneğin; genel kurala göre işveren, tarihinde sigortalı çalıştırmaya başlamış ise işyeri bildirgesini en geç tarihinde (aynı gün) bağlı bulunduğu sosyal güvenlik merkez müdürlüğüne vermelidir. Ancak bu tarih mali tatil dönemine rastladığı için işyeri bildirgesi tarihine kadar SGK ya verilebilecek ve durumda işyeri bildirgesi yasal süre içinde verilmiş sayılacaktır. 2 / 7

3 B- İŞE GİRİŞ BİLDİRGESİNİN VERİLMESİ İşverenler, 5510 sayılı Kanun un 4. maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamında sigortalı sayılanları, çalışmaya başladıkları tarihten önce SGK ya bildirmekle yükümlüdür. İşverenlerin 5510 sayılı Kanun un 4. maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamında sigortalı sayılanlardan; - İnşaat, balıkçılık ve tarım işyerlerinde hizmet akdiyle işe başlatılacak sigortalıları en geç çalışmaya başladığı gün, - Yabancı ülkelere sefer yapan ulaştırma araçlarına sefer esnasında alınarak çalıştırılanlar ile SGK ya ilk defa işyeri bildirgesi verecek işyerlerinde; ilk defa sigortalı çalıştırmaya başlanılan tarihten itibaren bir ay içinde çalışmaya başlayan sigortalılar için, çalışmaya başladıkları tarihten itibaren en geç söz konusu bir aylık sürenin dolduğu tarihe kadar, - Kamu idarelerince istihdam edilen tarih ve 4447 sayılı İşsizlik Sigortası Kanunu na göre işsizlik sigortasına tabi olmayan sözleşmeli personel ile kamu idarelerince yurt dışı görevde çalışmak üzere işe alınanların, çalışmaya başladıkları tarihten itibaren bir ay içinde, SGK ya bildirilmesi halinde yapılan bu bildirimler süresinde yapılmış gibi değerlendirilir sayılı Kanun a göre, sigortalı işe giriş bildirgesinin yasal olarak verilmesi gereken sürenin son gününün mali tatile rastlaması halinde belgenin verilme süresi, mali tatilin son gününü izleyen tarihten itibaren tarihine kadar uzayacaktır. Örneğin; İşyerinde tarihinde işe başlatılan sigortalı için sigortalı işe giriş bildirgesinin verilmesi gereken son gün tarihi olmakla birlikte bu tarihin mali tatil dönemine rastlaması nedeniyle sigortalı işe giriş bildirgesi mali tatilin son gününü izleyen yedinci günün sonuna kadar ( ) verilebilecek ve sigortalı işe giriş bildirgesi yasal süre içinde verilmiş sayılacaktır. Özellikle belirtmeliyiz ki, mali tatilin bittiği günden sonraki yedi işgünü içerisinde mesela tarihinde işe başlayan sigortalılar için böyle bir uzatma söz konusu değildir. 3 / 7

4 C- SİGORTALI İŞTEN AYRILIŞ BİLDİRGESİNİN VERİLMESİ İşverenler, 5510 sayılı Kanun un 4. maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamında sigortalı sayılanları, işten ayrıldıkları tarihten itibaren en geç on gün içinde sigortalı işten ayrılış bildirgesi ile SGK ya bildirmekle yükümlüdür. Ancak sigortalı işten ayrılış bildirgesinin yasal olarak verilmesi gereken sürenin son gününün mali tatile rastlaması halinde belgenin verilme süresi, mali tatilin son gününü izleyen tarihten itibaren yedi gün uzayacaktır. Kanun un 4. maddesinin birinci fıkrasının (b) bendi kapsamında sigortalı sayılanların vermesi gereken işten çıkış bildirgesinin verilmesi gereken son gün mali tatile rastlamışsa bu nitelikteki sigortalıların bildirim tarihi de tarihine uzar. Örneğin; tarihinde işyerinden ayrılan sigortalı için sigortalı işten ayrılış bildirgesinin verilmesi gereken son gün tarihi olmakla birlikte bu tarihin mali tatil dönemine rastlaması nedeniyle sigortalı işten çıkış bildirgesi mali tatilin son gününü izleyen yedinci günün sonuna kadar ( ) verilebilecek ve sigortalı işten ayrılış bildirgesi yasal süre içinde verilmiş sayılacaktır. D- AYLIK PRİM VE HİZMET BELGESİNİN VERİLMESİ 5510 sayılı Kanun un 4. maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamında sigortalı sayılanları çalıştıran; - Özel nitelikteki işyeri işverenleri, cari aya ilişkin olarak düzenleyecekleri asıl, ek veya iptal nitelikteki aylık prim ve hizmet belgelerini, en geç belgenin ilişkin olduğu ayı izleyen ayın 23 ünde, - Resmi nitelikteki işyeri işverenleri ise, cari aya ilişkin olarak düzenleyecekleri asıl, ek veya iptal nitelikteki aylık prim ve hizmet belgelerini, en geç belgenin ilişkin olduğu dönemi izleyen takvim ayının 7 sinde 4 / 7

5 saat 23:59 a kadar e-sigorta kanalıyla SGK ya göndermek zorundadırlar. Belgenin gönderilmesi gereken sürenin son gününün mali tatile rastlaması halinde, aylık prim ve hizmet belgesi, mali tatilin son gününü izleyen tarihten itibaren yedi gün uzayacaktır. Burada özellikle belirtilmesi gereken husus özel sektör işverenlerinin, 2013 Haziran ayı aylık prim ve hizmet belgesini vermesi gereken son gün tarihi olduğundan ve bu tarih mali tatil döneminden sonraki bir tarihe denk geldiği için mali tatil dönemine ait uzatma hükümlerinden yararlanamayacağıdır. Ancak resmi nitelikteki işverenlerin aylık prim ve hizmet belgelerini vermeleri gereken son gün ayın 7 sinden ayın 29 una uzamaktadır. III- SONUÇ 5604 sayılı Kanun a göre, mali tatil ilan edilen döneme rastlayan tarihlerde 5510 sayılı Kanun a tâbi sigortalıların ve işverenlerin yapmakla yükümlü olduğu iş kazası ve meslek hastalığı bildirimleri dışında kalan beyan, bildirim ve ödemelerine ait süreler mali tatilin son gününü izleyen tarihten itibaren 7 gün süreyle uzar. Bu bağlamda yukarıda sayılan bildirimler dışında idari para cezalarında itiraz ve ödeme için tanınan 15 günlük sürenin son günün, resen düzenlenen prim borcuna itiraz süresi olan, asgari işçilik uygulamasından kaynaklanan borcu kabul etme taahhüdü ile itiraz süresi olan, asgari işçilik tespit komisyonunca belirlenen işçilik oranına itiraz süresi olan, iş kolu kodu ile iş kazaları meslek hastalıkları prim oranına itiraz süresi olan ve hizmet borçlanmalarında borcun ödenmesi gereken süre olan, bir aylık sürenin son gününün mali tatile rastlaması durumunda bu süreler de mali tatilin sona erdiği tarihten itibaren 7 gün süreyle uzayacaktır(5). Yine yasal kayıt ve belgelerin ibrazının mali tatil dönemi içerisinde istenmemesi gerekmektedir. Aksi bir uygulama 5604 sayılı Kanun ile hedeflenen amaca uygun düşmeyecektir(6). Ancak kayıt ve belgelerin önceden istenmesi ve ibraz süresinin mali tatil dönemine rastlaması halinde işyeri kayıt ve belgelerinin ibraz süresi de mali tatilin sona erdiği tarihi takip eden 7 gün süreyle uzayacaktır. Burada kayıt ve belgelerin ibrazına dair tebligatın tebellüğ edildiği tarihin değil ibraz süresinin dolduğu 15. günün mali tatile rastlaması gerektiğini özellikle vurgulamalıyız. 5 / 7

6 Yazar: Erden ÇAKAR* Yaklaşım * Bursa Sosyal Güvenlik İl Müdürlüğü, Sosyal Güvenlik Denetmeni, Doktora Öğrencisi (1) tarih ve sayılı Resmi Gazete de yayımlanmıştır. (2) tarih ve sayılı Resmi Gazete de yayımlanmıştır. (3) tarih ve sayılı Resmi Gazete de yayımlanmıştır (4) 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu nun 93. maddesinde, ifa zamanı veya sürenin son günü, kanunlarda tatil olarak kabul edilen bir güne rastlar ise kendiliğinden bu günü izleyen ve tatil olmayan ilk güne geçer hükmüne yer verilmiştir. Bu hüküm gereği belgelerin SGK ya verilme süresi mali tatilin son gününü izleyen tarihten itibaren yedi gün uzamasına rağmen yedinci gün tatile denk geldiğinden bildirim süresi takip eden ilk iş günü olan tarihine uzayacaktır. (5) 2013 yılı için mali tatilin sona erdiği tarihi takip eden 7. gün tatile denk geldiğinden süre takip eden ilk iş günü olan tarihine uzamaktadır. (6) Murat GÖKTAŞ - Murat ÖZDAMAR, Mali Tatil Döneminde SGK Bildirimlerinin Süresi, 6 / 7

7 Yaklaşım, Sayı: 211, Temmuz 2010, s / 7