3. Bölüm. DA-DA Çevirici Devreler (DC Konvertörler) Doç. Dr. Ersan KABALCI AEK-207 GÜNEŞ ENERJİSİ İLE ELEKTRİK ÜRETİMİ

Ebat: px
Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "3. Bölüm. DA-DA Çevirici Devreler (DC Konvertörler) Doç. Dr. Ersan KABALCI AEK-207 GÜNEŞ ENERJİSİ İLE ELEKTRİK ÜRETİMİ"

Transkript

1 3. Bölüm DA-DA Çevirici Devreler (D Konvertörler) Doç. Dr. Ersan KABA AEK-207 GÜNEŞ ENERJİSİ İE EEKTRİK ÜRETİMİ

2 Dönüştürücü Devreler Gücün DA-DA dönüştürülmesi anahtarlamalı tip güç konvertörleri ile yapılır. Konvertörlerler reaktif elemanlar ve anahtarlardan meydana gelir. Çalışma prensibi devrede kullanılan anahtarların iletim ve kesim sürelerinin ayarlanması ile yapılır. Yükü besleyen gerilimin frekansı büyük değerlerde ise pratik olarak yüke kesintisiz olarak DA güç aktarımı mümkün olur. Anahtarlamalı mod DA/DA konvertörler lineer olmayan ve zamanla değişen sistemlerdir. Konvertör uygulamasının sürekli olan uygun koruma özellikleri tasarım kriteri ile birlikte belirtilmiştir.

3 Dönüştürücü Devreler DA/DA konvertörler şöyle sınıflandırılabilir;(mohan; 1989) Düşürücü Konvertör (Step- Down, Buck) Yükseltici Konvertör (Step- Up, Boost) Düşürücü- Yükseltici Konvertör (Step Down/ Up, Buck-Boost) UK Konvertör Tam -Köprü Konvertör Düşürücü ve yükseltici konvertörler temel konvertörlerdir. Düşürücü-yükseltici ve UK konvertörleri temel konvertörlerin birbirleri ile birleştirilmelerinden oluşmuştur.

4 Dönüştürücü Devreler Tam- köprü konvertörler ise düşürücü konvertörlerden elde edilmiştir. Konvertör çeşitleri belirli uygulamalarına bağlı olarak, anahtar mod DA güç kaynakları ve DA motor kontrolü uygulamaları olarak tanımlanmıştır. Bu bölümde konvertörler kararlı durumda analiz edilmiş, bobin ve kapasitör kayıpları ihmal edilmiştir.

5 Buck Konvertör Buck Konvertörler, DA giriş geriliminden daha küçük bir çıkış gerilimi vermektedir. En yaygın olarak kullanıldığı yerler; Regüle edilmiş D güç kaynakları DA motor hız kontrol devreleridir. Pratik bir devrede bu sistemin iki mahsuru vardır; Gerçekte yük tamamen omik değil, endüktif olabilir. Bu durumda anahtar endüktif enerji tüketir ve bu nedenle bozulur. Çıkış gerilimi 0 ile Vd arasında salınım yapar. Bu ise birçok uygulamada kabul edilemez.

6 Buck Konvertör Kavram olarak basit şeması, Şekil 1 de omik yükü olan düşürücü konvertör ifade edilmiştir. İdeal bir anahtar ve omik bir yük varsayıldığında ani çıkış gerilimi anahtarın durumuna bağlıdır. Bobin ve kondansatör, çıkış geriliminin sadece sınırlı bir dalgacıkta kalmasını sağlayan bir düzeltme hareketi meydana getirirler. Yükün durumuna bağlı olarak gereken filtre işlemi sağlanır. Şekil 1- Azaltan tip DA-DA Konvertör (Buck)

7 Buck Konvertör Yapılan filtreleme işleminin miktarı devre analizinin biçimini de etkiler çünkü işlemin iki modu devrenin indüktansının değerine bağlıdır. Şayet indüktans yeteri kadar büyükse, indüktör akımı asla sıfır olmaz ve bu mod sürekli indüktör akımı olarak tanımlanır. Şayet indüktans küçükse, her yarım dalganın bir kısmında indüktör akımı sıfır olur ve bu mod süreksiz indüktör akımı olarak tanımlanır. Her iki mod için ayrı bir analiz gerekir ve iki mod arasındaki sınırı belirleyen bir ilişki bulunabilir.

8 Buck Konvertör Depolanan endüktif enerji problemi Şekil 2.a da gösterildiği gibi bir diyot yardımı ile giderilir. Çıkış gerilim değişmeleri alçak geçiren filtre kullanılarak yok edilebilir. Şekil 2. a daki filtre endüktif ve kapasitif elemanlardan oluşur. Şekil 2 - Azaltan tip DA-DA Konvertör (Buck); a)düşürücü Konvertör ve Filtre Devresi b)kontrol Sinyali ve Frekans Spektrumu c)kazanç Eğrisi Şekil 2.b de alçak geçiren filtre girişinde bulunan gerilim V oi gösteriliyor. Bu sinyal, DA çıkış gerilimi Vo ve onun anahtarlama frekansındaki harmoniklerinden oluşur ve Şekil 2.b de gösterildiği gibidir. Alçak geçiren filtrenin karakteristiği Şekil 2.c de gösterilmiştir.

9 Buck Konvertör- Gerilim İlişkisi Şekil 3 - Azaltan tip DA-DA Konvertör gerilim ilişkisi Şekil 3 teki devrede S anahtarı periyodik olarak açılır ve kapatılır. Toplam periyod T ve anahtarın kapalı olduğu zaman aralığı çarpanı D dir. Bu durumda anahtarın açık olduğu zaman aralığının çarpanı, (1-D) olur. Analiz amacı için, Vc de ihmal edilebilir. Değişmeyen bu kapasitör gerilimi V ile gösterilsin. Anahtarın kapalı olduğu zaman süresinde, devre şekil 4.(a) da görüldüğü gibidir. Anahtar açık olduğu zaman, indüktör akımını diyot üzerinden tamamlar ve sonuç devre şekil 4.(b) de gösterilmiştir. Anahtarın kapalı olduğu zaman süresi için devrenin gerilim eşitliği, (1) eşitliği ile verilir: Şekil 4 (a) Anahtar kapalı (b) anahtar açık

10 Buck Konvertör- Gerilim İlişkisi E v V di E V dt di E V dt (1) (2) (3) Bu DT uzunluğundaki zaman periyodunda, şekil 5 te görüldüğü gibi, devredeki diğer akımlar ve gerilimlerde olduğu gibi indüktör akımı, sabit bir eğimle artar. İndüktör akımı, min başlangıç değerinde başlar ve anahtarın kapalı olduğu sürenin sonunda max değerine ulaşır. Şekil 5 Sürekli akım modu (a) yük akımı (b) anahtar akımı (c) diyot akımı (d) yük gerilimi

11 Buck Konvertör- Gerilim İlişkisi Böylece, (1-D)T zaman aralığı süresince, indüktör akımı, max dan min a sabit bir oranda azalır. Sondaki bu akım değeri, operasyon periyodik olduğundan periyodun başlangıcındaki değerle aynı olmalıdır. Bundan dolayı, anahtarın kapalı ve açık olduğu süredeki değişimler aynı olmalıdır. Şekil 5 Sürekli akım modu (a) yük akımı (b) anahtar akımı (c) diyot akımı (d) yük gerilimi Anahtarın açık olduğu aralıktaki devre düzenlemesi, şekil 4.(b) deki şekle dönüşür ve bu aralıkta devrenin gerilim ilişkisi, (4) eşitliği ile verilir: 0 v V (4) 0 di V dt di dt V (5) (6)

12 Buck Konvertör- Gerilim İlişkisi Sürekli indüktör akımı varsayıldığı için, min sıfıra eşit veya büyüktür. Bu ifadeler (7) ve (8) eşitliği ile tanımlanır: max min E V DT (7) V min max ( 1 D) T E V V. DT.. 1 D. T E V. D V. 1 D (8) (9) (10) V D. E (11) Şekil 5 Sürekli akım modu (a) yük akımı (b) anahtar akımı (c) diyot akımı (d) yük gerilimi

13 Buck Konvertör- Akım İlişkisi Şekil 3 - Azaltan tip DA-DA Konvertör gerilim ilişkisi Şekil 5 Sürekli akım modu (a) yük akımı (b) anahtar akımı (c) diyot akımı (d) yük gerilimi Şekil 5 teki dalga biçiminin incelenmesiyle, indüktör akımının ortalama değeri kolaylıkla bulunabilir. Bu değer, (12) eşitliğinde verilir: max (12) Yük direncinin bir ucundaki akım denklemi, (13) eşitliği ile verilir. Periyodik operasyon sonucu ortalama kapasitör akımı sıfır olduğundan, bir periyot üzerindeki akım denklemi, (13) eşitliğindeki terimlerin ortalaması alınarak, (14) eşitliği olarak yazılabilir: i i i 2 R R min (13) (14)

14 Buck Konvertör- Akım İlişkisi Şekil 3 - Azaltan tip DA-DA Konvertör gerilim ilişkisi R nin değeri, (15) eşitliği ile verilir. Bu eşitliklerin kombinasyonu, (16) eşitliğinde max min in çözümünü verir. V V (15) (16) R max min 2 R R (7) ve (16) eşitliklerinin birleştirilmesiyle, max ve min in çözümü elde edilir: 1 1 DT DE R max 2 (17) 1 DE 1 D T min R 2 (18) (18) eşitliğinde, min in sıfıra eşitlenmesiyle, sürekli indüktör akımını sağlayan minimum devre indüktansı, (19) eşitliğinde verilir: Şekil 5 Sürekli akım modu (a) yük akımı (b) anahtar akımı (c) diyot akımı (d) yük gerilimi TR 1 2 D (19)

15 Buck Konvertör- Akım İlişkisi Şekil 3 - Azaltan tip DA-DA Konvertör gerilim ilişkisi R nin değeri, (15) eşitliği ile verilir. Bu eşitliklerin kombinasyonu, (16) eşitliğinde max min in çözümünü verir. V V (15) (16) R max min 2 R R (7) ve (16) eşitliklerinin birleştirilmesiyle, max ve min in çözümü elde edilir: 1 1 DT DE R max 2 (17) 1 DE 1 D T min R 2 (18) (18) eşitliğinde, min in sıfıra eşitlenmesiyle, sürekli indüktör akımını sağlayan minimum devre indüktansı, (19) eşitliğinde verilir: Şekil 5 Sürekli akım modu (a) yük akımı (b) anahtar akımı (c) diyot akımı (d) yük gerilimi TR 1 2 D (19)

16 Buck Konvertör a) D V E , 4 Şekilde devreyi kullanan bir azaltan kıyıcı, 6 luk bir yüke 30 volt luk bir kaynaktan 12 volt sağlamaktadır. İndüktör akımı sürekli ve kıyıcının frekansı 5 khz dir. Aşağıdakileri bulunuz. (a) D, (b) Gereken min değeri (c) =1,5 mh ise, minimum ve maksimum i değerleri, (d) Kaynaktan çekilen güç (e) Yükün gücü b) TR 2 D 0, , 4 0, H c) d) min 0, S ort e) Yükün gücü 1 0, 40, , , A max 0, max min 2, , D 0, 4 0, P E 30 0,8 24W S S ort 1 0, 40, , , 48 A

17 Boost Konvertör Bu tip konvertörler, regüleli D güç kaynaklarında ve D motorlarının dinamik frenlenmesinde yaygın bir biçimde kullanılmaktadır. Anahtar kapatıldığında diyot ters kutuplandığı için iletime geçmez. Böylece çıkış katı girişinden izole edilmiş olur. Anahtar açıldığında, çıkış katı bobin üzerinden beslenir. Kararlı durum analizinden, sabit bir çıkış gerilimi elde etmek için çıkış filtre kondansatörünün kapasitesi oldukça büyük olmalıdır. (Vo(t) Vo) Anahtarın kapalı olduğu zaman süresinde, indüktör akımı (20) eşitliğinde verilen türevle artar: di dt E (20) Şekil 6- Arttıran tip DA-DA Konvertör (Boost)

18 Boost Konvertör Aynı zamanda bu aralıkta, diyot ters polarlanmıştır. Kapasitör yüke akım sağlar ve i negatiftir. Anahtarın açılması üzerine, dalganın başındaki akımın sonundaki akımla aynı olması için indüktör akımının azalması gerekir. İndüktör akımının azalması için, V nin E den büyük olması gerekir. Anahtarın açık olduğu zaman süresince, indüktör akımının türevi, (21) eşitliğinde verilir: di dt E V (21) Şekil 7 - Boost DA-DA Konvertör akım dalga şekli

19 Boost Konvertör- Akım İlişkisi Anahtarın kapalı olduğu süredeki i nin artışının, açık olduğu süredeki azalma ile eşit olması gerektiğinden; kıyıcının gerilim ilişkisi belirlenebilir: E (22) DT max min ve min max E V 1 D T (23) Bu iki değişimin eşlenmesi ile gerilim ilişkisi elde edilir. E V 1 D (24) Şekil 7 - Boost DA-DA Konvertör akım dalga şekli

20 Boost Konvertör- Akım İlişkisi Eşitliğe göre, devrenin bir artıran kıyıcı olduğu görülür. D arttıkça, V artar. Eşitliğe göre, çıkış gerilimi, giriş geriliminin karesi (E²) ölçüsünde, istenildiği kadar büyük olabilir. İndüktör direnci büyük D değerleri için önemlidir. D birim değere yaklaştıkça, çıkış gerilimi azalma yerine artış gösterir. D nin değeri ve gerilim artışının miktarı, herhangi bir probleme yol açmamak için belirli bir değerde sınırlanmalıdır. 5:1 oranındaki bir artış, pratik bir üst sınır olarak önemlidir. Anahtarın, (anahtarlama kayıp problemleri ile) açık olduğu süre çok kısa olabilir ve diyot ve kapasitör akımları ortalama değerlerine kıyasla büyük tepe değerlere sahip olabilir. Kapasitör akımının sonuç RMS değeri, gerekli kapasitans değerinin çok üzerinde olabilir. Bunların yanında, orta derecedeki gerilim artışları kabul edilebilir dizayn şartlarını oluşturur.

21 Boost Konvertör- Akım İlişkisi ve Giriş gücü = (0,5)( + )( E) 2 V Çıkış gücü = R max min (25) (26) (24) eşitliğindeki, giriş çıkış gerilim ilişkileri de kullanılarak, bu güç değerlerinin çözümü ile (27) eşitliği elde edilir: max min 2E R 1 D 2 (27) (23), (24), ve (27) eşitliklerinin birleştirilmesi ile (28) ve (29) eşitlikleri elde edilir: min E E R1 D 2 DT 2 (28) Şekil 8 Sürekli akım modu (a) yük akımı (b) anahtar akımı (c) diyot akımı (d) kondansatör akımı max E E R1 D 2 DT 2 (29)

4. Bölüm: Rüzgar Türbinlerinde Güç Konvertörleri

4. Bölüm: Rüzgar Türbinlerinde Güç Konvertörleri 4. Bölüm: Rüzgar Türbinlerinde Güç Konvertörleri Doç. Dr. Ersan KABALCI AEK-204 Rüzgar Enerjisi ile Elektrik Üretimi 4.1. Giriş Güç konvertörleri, rüzgar enerji tesislerinde ve rüzgar türbinlerinde yaygın

Detaylı

ELK273 Elektrik ve Elektronik Mühendisliğinin Temelleri Ders 6- Kondansatör

ELK273 Elektrik ve Elektronik Mühendisliğinin Temelleri Ders 6- Kondansatör ELK273 Elektrik ve Elektronik Mühendisliğinin Temelleri Ders 6- Kondansatör Yard.Doç.Dr. Ahmet Özkurt Ahmet.ozkurt@deu.edu.tr http://ahmetozkurt.net http://www.mee.tcd.ie/~ledoyle/teaching/1e6/capacitorstransientsandapplications.ppt

Detaylı

MIT 8.02, Bahar 2002 Ödev # 7 Çözümler

MIT 8.02, Bahar 2002 Ödev # 7 Çözümler Adam S. Bolton bolton@mit.edu MIT 8.02, Bahar 2002 Ödev # 7 Çözümler 17 Nisan 2002 Problem 7.1 İdeal transformatör. (Giancoli 29-42) Transformatörün birincil (giriş) sargısına bağlanmış bir voltmetrenin

Detaylı

FİLTRELİ KOMPANZASYON SİSTEMLERİ

FİLTRELİ KOMPANZASYON SİSTEMLERİ FİLTRELİ KOMPANZASYON SİSTEMLERİ Harmoniklerin yoğun olduğu sistemlerde harmonik akımların ve buna bağlı olarak harmonik gerilim bozulmalarının artışını engellemek için kompanzasyon sistemleri filtreli

Detaylı

RC Osilatörler. Şekil 3.26 - Temel Osilatör Blok Diyagramı

RC Osilatörler. Şekil 3.26 - Temel Osilatör Blok Diyagramı RC Osilatörler Kendi kendine sinyal üreten devrelere "osilatör" denir. Böyle devrelere dışarıdan herhangi bir sinyal uygulanmaz. Çıkışlarında sinüsoidal, kare, dikdörtgen, testere dişi gibi sinyaller meydana

Detaylı

Güç Elektroniği Ders notları Prof. Dr. Çetin ELMAS

Güç Elektroniği Ders notları Prof. Dr. Çetin ELMAS KAYNAKLAR 1. Hart, D. W.,1997, Introduction to Power Electronics, Prentice Hall International Inc, USA. 2. Mohan, N., Undeland, T. M., Robbins, W.P.,1995, Power Electronics: Converters, Application and

Detaylı

Güç elektroniği elektrik mühendisliğinde enerji ve elektronik bilim dalları arasında bir bilim dalıdır.

Güç elektroniği elektrik mühendisliğinde enerji ve elektronik bilim dalları arasında bir bilim dalıdır. 3. Bölüm Güç Elektroniğinde Temel Kavramlar ve Devre Türleri Doç. Dr. Ersan KABALC AEK-207 GÜNEŞ ENERJİSİ İLE ELEKTRİK ÜRETİMİ Güç Elektroniğine Giriş Güç elektroniği elektrik mühendisliğinde enerji ve

Detaylı

Elektrik Makinaları Laboratuvarı

Elektrik Makinaları Laboratuvarı TEKNOLOJİ FAKÜLTESİ Elektrik Elektronik Mühendisliği Bölümü Elektrik Makinaları Laboratuvarı Deney No: 5-6 Deneyin Adı: Senkron Makine Deneyleri Öğrencinin Adı Soyadı : Numarası : Tarih: 1 Teorik Bilgi

Detaylı

5. ÜNİTE ÜÇ FAZLI ALTERNATİF AKIMLAR

5. ÜNİTE ÜÇ FAZLI ALTERNATİF AKIMLAR 5. ÜNİTE ÜÇ FAZLI ALTERNATİF AKIMLAR KONULAR 1. Üç Fazlı Alternatif Akımların Tanımı Ve Elde Edilmeleri 2. Yıldız Ve Üçgen Bağlama, Her İki Bağlamada Çekilen Akımlar Ve Güçlerin Karşılaştırılması 3. Bir

Detaylı

DC/DC gerilim çeviriciler güç kaynakları başta olmak üzere çok yoğun bir şekilde kullanılan devrelerdir.

DC/DC gerilim çeviriciler güç kaynakları başta olmak üzere çok yoğun bir şekilde kullanılan devrelerdir. DC/DC gerilim çeviriciler güç kaynakları başta lmak üzere çk yğun bir şekilde kullanılan devrelerdir. 1. Düşüren DC/DC Gerilim Çevirici (Buck (Step Dwn) DC/DC Cnverter). Yükselten DC/DC Gerilim Çevirici

Detaylı

TEK FAZLI DOĞRULTUCULAR

TEK FAZLI DOĞRULTUCULAR ELEKTRĠK-ELEKTRONĠK ÜHENDĠSLĠĞĠ GÜÇ ELEKTRONĠĞĠ LABORATUAR TEK FAZL DOĞRULTUCULAR Teorik Bilgi Pek çok güç elektroniği uygulamasında, giriş gücü şebekeden alınan 50-60 Hz lik AC güç şeklindedir ve uygulamada

Detaylı

DC DC DÖNÜŞTÜRÜCÜLER

DC DC DÖNÜŞTÜRÜCÜLER 1. DENEYİN AMACI KARADENİZ TEKNİK ÜNİVERSİTESİ Mühendislik Fakültesi Elektrik-Elektronik Mühendisliği Bölümü Power Electronic Circuits (Güç Elektroniği Devreleri) DC DC DÖNÜŞTÜRÜCÜLER DC-DC gerilim azaltan

Detaylı

Çukurova Üniversitesi Biyomedikal Mühendisliği

Çukurova Üniversitesi Biyomedikal Mühendisliği Çukurova Üniversitesi Biyomedikal Mühendisliği BMM212 Elektronik1 Laboratuvarı eney Föyü eney#3 iyot Kırpıcı ve Kenetleyici evreler oç. r. Mutlu AVCI Arş. Gör. Mustafa İSTANBULLU AANA, 2016 BMM212 Elektronik

Detaylı

DEVRE ANALİZİ LABORATUARI DENEY 6 KONDANSATÖRÜN VE BOBİNİN DOĞRU AKIM DAVRANIŞI

DEVRE ANALİZİ LABORATUARI DENEY 6 KONDANSATÖRÜN VE BOBİNİN DOĞRU AKIM DAVRANIŞI DEVRE ANALİZİ LABORATUARI DENEY 6 KONDANSATÖRÜN VE BOBİNİN DOĞRU AKIM DAVRANIŞI DENEY 6: KONDANSATÖRÜN VE BOBİNİN DOĞRU AKIMDA DAVRANIŞI 1. Açıklama Kondansatör doğru akımı geçirmeyip alternatif akımı

Detaylı

DİYOTLU DALGA ŞEKİLLENDİRİCİLER

DİYOTLU DALGA ŞEKİLLENDİRİCİLER DENEY NO : 6 DİYOTLU DALGA ŞEKİLLENDİRİCİLER Bu deneyde, diyotun bir dalga şekillendirici olarak çalışmasını görmek ve regülatör, kırpıcı, kenetleyici devrelerin çalışmasını öğrenmek amaçlanmıştır. I-

Detaylı

T.C. KOCAELİ ÜNİVERSİTESİ ELEKTRİK MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ

T.C. KOCAELİ ÜNİVERSİTESİ ELEKTRİK MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ T.C. KOCAELİ ÜNİVERSİTESİ ELEKTRİK MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ DC-DC BOOST CONVERTER DEVRESİ AHMET KALKAN 110206028 Prof. Dr. Nurettin ABUT KOCAELİ-2014 1. ÖZET Bu çalışmada bir yükseltici tip DA ayarlayıcısı

Detaylı

DA-DA BUCK, BOOST VE BUCK-BOOST KONVERTER DENEY SETĐ TASARIMI VE UYGULAMASI

DA-DA BUCK, BOOST VE BUCK-BOOST KONVERTER DENEY SETĐ TASARIMI VE UYGULAMASI MYO-ÖS 2010- Ulusal Meslek Yüksekokulları Öğrenci Sempozyumu 21-22 EKĐM 2010-DÜZCE DA-DA BUCK, BOOST VE BUCK-BOOST KONVERTER DENEY SETĐ TASARIMI VE UYGULAMASI Muhammed ÖZTÜRK Engin YURDAKUL Samet EŞSĐZ

Detaylı

5/21/2015. Transistörler

5/21/2015. Transistörler Transistörler İki polarmalı yüzey temaslı transistörler, teknik ifadelerde BJT ( Bipolar Junction Transistör) olarak adlandırılmaktadır. Transistör birçok elektronik devrede uygulama bulan işaret yükseltme

Detaylı

TEK FAZLI VE ÜÇ FAZLI KONTROLSÜZ DOĞRULTUCULAR

TEK FAZLI VE ÜÇ FAZLI KONTROLSÜZ DOĞRULTUCULAR KARADENİZ TEKNİK ÜNİVERSİTESİ Mühendislik Fakültesi Elektrik-Elektronik Mühendisliği Bölümü Power Electronic Circuits (Güç Elektroniği Devreleri) TEK FAZLI VE ÜÇ FAZLI KONTROLSÜZ DOĞRULTUCULAR 1. DENEYİN

Detaylı

Elektronik-2 Filtre Devreleri ELEKTRONİK FİLTRELER 29.05.2016. Desibel hesaplanması için temel denklemler

Elektronik-2 Filtre Devreleri ELEKTRONİK FİLTRELER 29.05.2016. Desibel hesaplanması için temel denklemler Desibel hesaplanması için temel denklemler I in I o Elektronik-2 Filtre Devreleri V in V o Kaynak: Sunumda «Filtreler Devreleri» konu başlığı için aşağıda linklerden yararlanılmıştır. http://www.electronics-tutorials.ws/filter/filter_5.html

Detaylı

DENEY-8 KONDANSATÖRÜN VE BOBİNİN DOĞRU AKIMDA DAVRANIŞI

DENEY-8 KONDANSATÖRÜN VE BOBİNİN DOĞRU AKIMDA DAVRANIŞI DENEY-8 KONDANSATÖRÜN VE BOBİNİN DOĞRU AKIMDA DAVRANIŞI Teorinin Açıklaması: Kondansatör doğru akımı geçirmeyip alternatif akımı geçiren bir elemandır. Yükselteçlerde DC yi geçirip AC geçirmeyerek filtre

Detaylı

3. İLETİM SİSTEMLERİNİN GÖSTERİLİMLERİ. 3.1. Şemalar

3. İLETİM SİSTEMLERİNİN GÖSTERİLİMLERİ. 3.1. Şemalar 5 3. İLETİM İTEMLERİNİN GÖTERİLİMLERİ 3.. Şemalar İletim sistemleri üç fazlı sistemler olup, sistemin dengeli olduğu kabul edildiğinden, gösterilimlerde üç kutuplu şema yerine, simetriden faydalanılarak

Detaylı

5. Elektriksel Büyüklüklerin Ölçülebilen Değerleri

5. Elektriksel Büyüklüklerin Ölçülebilen Değerleri Elektrik devrelerinde ölçülebilen büyüklükler olan; 5. Elektriksel Büyüklüklerin Ölçülebilen Değerleri Akım Gerilim Devrede bulunan kaynakların tiplerine göre değişik şekillerde olabilir. Zamana bağlı

Detaylı

DC/DC DÖNÜSTÜRÜCÜLER

DC/DC DÖNÜSTÜRÜCÜLER DC/DC DÖNÜSTÜRÜCÜLER DC-DC dönüştürücüler, özellikle son dönemlerde güç elektroniği ve endüstriyel elektronik uygulamalarında çok yoğun olarak kullanılmaya baslayan güç devreleridir. DC-DC dönüştürücülerin

Detaylı

ELEKTRİK TESİSLERİ KOMPANZASYON

ELEKTRİK TESİSLERİ KOMPANZASYON ELEKTRİK TESİSLERİ KOMPANZASYON Transformatörler 1-)Güç Transformatörleri Düşürücü (Dağıtım)Tip Transformatör : Kullanım alanı en yaygın transformatör tipidir. Bu tip transformatörlere alçaltıcı tip transformatörler

Detaylı

+ 1. ) transfer edilir. Seri. Isı T h T c sıcaklık farkı nedeniyle üç direnç boyunca ( dirençler için Q ısı transfer miktarı aşağıdaki gibidir.

+ 1. ) transfer edilir. Seri. Isı T h T c sıcaklık farkı nedeniyle üç direnç boyunca ( dirençler için Q ısı transfer miktarı aşağıdaki gibidir. GİRİŞ Isı değiştiricileri (eşanjör) değişik tiplerde olup farklı sıcaklıktaki iki akışkan arasında ısı alışverişini temin ederler. Isı değiştiricileri başlıca yüzeyli ısı değiştiricileri, karışımlı ısı

Detaylı

DENEYİN AMACI: Bu deneyde MOS kuvvetlendiricilerden ortak kaynaklı ve ortak akaçlı devreler incelenecektir.

DENEYİN AMACI: Bu deneyde MOS kuvvetlendiricilerden ortak kaynaklı ve ortak akaçlı devreler incelenecektir. DENEY NO: 9 MOSFET Lİ KUVVETLENDİRİCİLER DENEYİN AMACI: Bu deneyde MOS kuvvetlendiricilerden ortak kaynaklı ve ortak akaçlı devreler incelenecektir. DENEY MALZEMELERİ MOSFET: 1x4007 Kondansatör: 3x1 µf,

Detaylı

Besin Zinciri, Besin Ağı ve Besin Piramidi

Besin Zinciri, Besin Ağı ve Besin Piramidi Besin Zinciri, Besin Ağı ve Besin Piramidi Besin Zinciri, Besin Ağı ve Besin Piramidi Bir ekosistemde üreticilerden tüketicilere doğru besin aktarımı meydana gelir. Üreticilerden başlayarak bir trafik

Detaylı

DENEY 7 DALGALI GERİLİM ÖLÇÜMLERİ - OSİLOSKOP

DENEY 7 DALGALI GERİLİM ÖLÇÜMLERİ - OSİLOSKOP DENEY 7 DALGALI GERİLİM ÖLÇÜMLERİ - OSİLOSKOP Amaç: Bu deneyin amacı, öğrencilerin alternatif akım ve gerilim hakkında bilgi edinmesini sağlamaktır. Deney sonunda öğrencilerin, periyot, frekans, genlik,

Detaylı

ZENER DİYOTLAR. Hedefler

ZENER DİYOTLAR. Hedefler ZENER DİYOTLAR Hedefler Bu üniteyi çalıştıktan sonra; Zener diyotları tanıyacak ve çalışma prensiplerini kavrayacaksınız. Örnek devreler üzerinde Zener diyotlu regülasyon devrelerini öğreneceksiniz. 2

Detaylı

DENEY 14 Otomatik Lamba Parlaklığı Kontrol Devresi

DENEY 14 Otomatik Lamba Parlaklığı Kontrol Devresi DENEY 14 Otomatik Lamba Parlaklığı Kontrol Devresi DENEYİN AMACI 1. Triyak ve SCR faz kontrol devrelerinin çalışmasını öğrenmek. 2. Diyak-triyak faz kontrol devrelerinin çalışmasını öğrenmek. 3. Bir otomatik

Detaylı

BÖLÜM 2 DİYOTLU DOĞRULTUCULAR

BÖLÜM 2 DİYOTLU DOĞRULTUCULAR BÖLÜM 2 DİYOTLU DOĞRULTUCULAR A. DENEYİN AMACI: Tek faz diyotlu doğrultucuların çalışmasını ve davranışını incelemek. Bu deneyde tek faz yarım dalga doğrultucuları, omik ve indüktif yükler altında incelenecektir.

Detaylı

EEM220 Temel Yarıiletken Elemanlar Çözümlü Örnek Sorular

EEM220 Temel Yarıiletken Elemanlar Çözümlü Örnek Sorular EEM220 Temel Yarıiletken Elemanlar Çözümlü Örnek Sorular Kaynak: Fundamentals of Microelectronics, Behzad Razavi, Wiley; 2nd edition (April 8, 2013), Manuel Solutions. Bölüm 3 Seçme Sorular ve Çözümleri

Detaylı

Yükseltici DA Kıyıcılar, Gerilim beslemeli invertörler / 12. Hafta

Yükseltici DA Kıyıcılar, Gerilim beslemeli invertörler / 12. Hafta E sınıfı DC kıyıcılar; E sınıfı DC kıyıcılar, çift yönlü (4 bölgeli) DC kıyıcılar olarak bilinmekte olup iki adet C veya iki adet D sınıfı DC kıyıcının birleşiminden oluşmuşlardır. Bu tür kıyıcılar, iki

Detaylı

ELE 201L DEVRE ANALİZİ LABORATUVARI

ELE 201L DEVRE ANALİZİ LABORATUVARI ELE 201L DEVRE ANALİZİ LABORATUVARI Deney 3 Süperpozisyon İlkesi ve Thevenin Eşdeğer Devreleri İMZA KAĞIDI (Bu sayfa laboratuvarın sonunda asistanlara teslim edilmelidir) Ön-Çalışma Lab Saatin Başında

Detaylı

ELEKTRİK VE ELEKTRİK DEVRELERİ 2

ELEKTRİK VE ELEKTRİK DEVRELERİ 2 1 ELEKTİK VE ELEKTİK DEVELEİ ALTENATİF AKIM Enstrümantal Analiz, Doğru Akım Analitik sinyal transduserlerinden çıkan elektrik periyodik bir salınım gösterir. Bu salınımlar akım veya potansiyelin zamana

Detaylı

2. ANAHTARLAMALI GÜÇ KAYNAKLARI (AGK, SMPS)

2. ANAHTARLAMALI GÜÇ KAYNAKLARI (AGK, SMPS) GÜ EEKRONİĞİNİN ENDÜSRİYE YGAMAAR PROF. DR. HAC BODR. ANAHARAMA GÜ KAYNAKAR (AGK, SMPS) ANM VE SNFANDRMA Genel anım ve Sınıflandırma Genel olarak DC ü kaynakları düzensiz ve ok dalalı bir DC erilimden

Detaylı

20. ÜNİTE ASENKRON MOTORLARA YOL VERME YÖNTEMLERİ

20. ÜNİTE ASENKRON MOTORLARA YOL VERME YÖNTEMLERİ 20. ÜNİTE ASENKRON MOTORLARA YOL VERME YÖNTEMLERİ KONULAR 1. Üç Fazlı Asenkron Motorlara a. Direk Yol Verme b. Yıldız-Üçgen Yol Verme 2. Uzaktan (İki Yerden) Kumanda 3. Enversör (Sağ-Sol) Çalıştırma 4.

Detaylı

Statik güç eviricilerinin temel görevi, bir DA güç kaynağı kullanarak çıkışta AA dalga şekli üretmektir.

Statik güç eviricilerinin temel görevi, bir DA güç kaynağı kullanarak çıkışta AA dalga şekli üretmektir. 4. Bölüm Eviriciler ve Eviricilerin Sınıflandırılması Doç. Dr. Ersan KABALCI AEK-207 GÜNEŞ ENERJİSİ İLE ELEKTRİK ÜRETİMİ Giriş Statik güç eviricilerinin temel görevi, bir DA güç kaynağı kullanarak çıkışta

Detaylı

Şekil-1. Doğru ve Alternatif Akım dalga şekilleri

Şekil-1. Doğru ve Alternatif Akım dalga şekilleri 2. Alternatif Akım =AC (Alternating Current) Değeri ve yönü zamana göre belirli bir düzen içerisinde değişen akıma AC denir. En çok bilinen AC dalga biçimi Sinüs dalgasıdır. Bununla birlikte farklı uygulamalarda

Detaylı

Bölüm 12 PWM Demodülatörleri

Bölüm 12 PWM Demodülatörleri Bölüm 12 Demodülatörleri 12.1 AMAÇ 1. Darbe Genişlik Demodülatörünün çalışma prensibinin anlaşılması. 2. Çarpım detektörü kullanarak bir darbe genişlik demodülatörünün gerçekleştirilmesi. 12.2 TEMEL KAVRAMLARIN

Detaylı

ELN3304 ELEKTRONİK DEVRELER LABORATUVARI II DENEY 4 REGÜLE DEVRELERİ (GERİLİM REGÜLATÖRLERİ)

ELN3304 ELEKTRONİK DEVRELER LABORATUVARI II DENEY 4 REGÜLE DEVRELERİ (GERİLİM REGÜLATÖRLERİ) T.C. ULUDAĞ ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ ELEKTRİK - ELEKTRONİK MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ ELN3304 ELEKTRONİK DEVRELER LABORATUVARI II DENEY 4 REGÜLE DEVRELERİ (GERİLİM REGÜLATÖRLERİ) Deneyi Yapanlar Grubu

Detaylı

3. ÜNİTE ALTERNATİF AKIM DEVRELERİ

3. ÜNİTE ALTERNATİF AKIM DEVRELERİ 3. ÜNİTE ALTERNATİF AKIM DEVRELERİ KONULAR 1. Direnç-Bobin Seri Devresi (R-L Seri Devresi) 2. Direnç-Kondansatör Seri Devresi (R-C Seri Devresi) 3. Direnç-Bobin-Kondansatör Seri Devresi (R-L- C Seri Devresi)

Detaylı

DA-DA DÖNÜŞTÜRÜCÜLER (DA Kıyıcı, DA Gerilim Ayarlayıcı) DA gerilimi bir başka DA gerilim seviyesine dönüştüren devrelerdir.

DA-DA DÖNÜŞTÜRÜCÜLER (DA Kıyıcı, DA Gerilim Ayarlayıcı) DA gerilimi bir başka DA gerilim seviyesine dönüştüren devrelerdir. DADA DÖNÜŞÜRÜCÜLER (DA Kıyıcı, DA Gerilim Ayarlayıcı) DA gerilimi bir başka DA gerilim seviyesine dönüşüren devrelerdir. Uygulama Alanları 1. DA moor konrolü 2. UPS 3. Akü şarjı 4. DA gerilim kaynakları

Detaylı

ELEKTRİK TESİSATLARINDA ENERJİ TASARRUFU: -----------------------------------------------------------------------------

ELEKTRİK TESİSATLARINDA ENERJİ TASARRUFU: ----------------------------------------------------------------------------- ELEKTRİK TESİSATLARINDA ENERJİ TASARRUFU: ----------------------------------------------------------------------------- Son zamanlarda, elektrik tesisatlarında canlıya ve mala karşı alınan zorunlu önlemler

Detaylı

MÜHENDİSLİK ve MİMARLIK FAKÜLTESİ BİLGİSAYAR MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ ELEKTRONİK DEVRELER LABORATUVARI DENEY FÖYÜ 4

MÜHENDİSLİK ve MİMARLIK FAKÜLTESİ BİLGİSAYAR MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ ELEKTRONİK DEVRELER LABORATUVARI DENEY FÖYÜ 4 MÜHENDİSLİK ve MİMARLIK FAKÜLTESİ BİLGİSAYAR MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ ELEKTRONİK DEVRELER LABORATUVARI DENEY FÖYÜ 4 LABORATUVARDA UYULMASI GEREKEN KURALLAR Laboratuvara kesinlikle YİYECEK VE İÇECEK getirilmemelidir.

Detaylı

Endüstriyel Sensörler ve Uygulama Alanları Kalite kontrol amaçlı ölçme sistemleri, üretim ve montaj hatlarında imalat sürecinin en önemli aşamalarındandır. Günümüz teknolojisi mükemmelliği ve üretimdeki

Detaylı

Nedim Tutkun, PhD, MIEEE Düzce Üniversitesi Elektrik-Elektronik Mühendisliği Bölümü Konuralp Düzce

Nedim Tutkun, PhD, MIEEE Düzce Üniversitesi Elektrik-Elektronik Mühendisliği Bölümü Konuralp Düzce GÜÇ ELEKTRONİĞİ ÖRNEK ARASINAV SORULARI Nedim Tutkun, PhD, MIEEE nedimtutkun@duzce.edu.tr Düzce Üniversitesi Elektrik-Elektronik Mühendisliği Bölümü 81620 Konuralp Düzce Soru-1) Şekildeki diyotlu R-L devresinde,

Detaylı

RF Kovukları ve RF Enerji Geri Kazanımı Projesi. Veli YILDIZ 30.06.2010

RF Kovukları ve RF Enerji Geri Kazanımı Projesi. Veli YILDIZ 30.06.2010 RF Kovukları ve RF Enerji Geri Kazanımı Projesi Veli YILDIZ 30.06.2010 içerik RF kovukları SPS kovukları ve enerji akış şeması RF Enerji geri kazanımı projesi Yeni enerji akış şeması RF/DA dönüştürücüsü

Detaylı

DENEY 9- DOĞRU AKIM DA RC DEVRE ANALİZİ

DENEY 9- DOĞRU AKIM DA RC DEVRE ANALİZİ 9.1. DENEYİN AMAÇLARI DENEY 9- DOĞRU AKIM DA RC DEVRE ANALİZİ RC devresinde kondansatörün şarj ve deşarj eğrilerini elde etmek Zaman sabiti kavramını öğrenmek Seri RC devresinin geçici cevaplarını incelemek

Detaylı

Düzenlilik = ((Vçıkış(yük yokken) - Vçıkış(yük varken)) / Vçıkış(yük varken)

Düzenlilik = ((Vçıkış(yük yokken) - Vçıkış(yük varken)) / Vçıkış(yük varken) KTÜ Mühendislik Fakültesi Bilgisayar Mühendisliği Bölümü Sayısal Elektronik Laboratuarı DOĞRULTUCULAR Günümüzde bilgisayarlar başta olmak üzere bir çok elektronik cihazı doğru akımla çalıştığı bilinen

Detaylı

AC-DC Dönüştürücülerin Genel Özellikleri

AC-DC Dönüştürücülerin Genel Özellikleri AC-DC Dönüştürücülerin Genel Özellikleri U : AC girişteki efektif faz gerilimi f : Frekans q : Faz sayısı I d, I y : DC çıkış veya yük akımı (ortalama değer) U d U d : DC çıkış gerilimi, U d = f() : Maksimum

Detaylı

T.C. DÜZCE ÜNİVERSİTESİ TEKNOLOJİ FAKÜLTESİ BİLGİSAYAR MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ BMT103 ELEKTRİK DEVRE TEMELLERİ DERSİ LABORATUVARI DENEY NO: 7

T.C. DÜZCE ÜNİVERSİTESİ TEKNOLOJİ FAKÜLTESİ BİLGİSAYAR MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ BMT103 ELEKTRİK DEVRE TEMELLERİ DERSİ LABORATUVARI DENEY NO: 7 T.C. DÜZCE ÜNİVERSİTESİ TEKNOLOJİ FAKÜLTESİ BİLGİSAYAR MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ BMT103 ELEKTRİK DEVRE TEMELLERİ DERSİ LABORATUVARI DENEY NO: 7 KONDANSATÖRLER VE BOBİNLER Doç. Dr. İbrahim YÜCEDAĞ Arş. Gör. Sümeyye

Detaylı

11. SINIF SORU BANKASI. 2. ÜNİTE: ELEKTRİK VE MANYETİZMA 6. Konu ALTERNATİF AKIM VE TRANSFORMATÖRLER TEST ÇÖZÜMLERİ

11. SINIF SORU BANKASI. 2. ÜNİTE: ELEKTRİK VE MANYETİZMA 6. Konu ALTERNATİF AKIM VE TRANSFORMATÖRLER TEST ÇÖZÜMLERİ . SINIF SORU BANKASI. ÜNİTE: EEKTRİK VE MANYETİZMA 6. Konu ATERNATİF AKIM VE TRANSFORMATÖRER TEST ÇÖZÜMERİ 6 Alternatif Akım ve Transformatörler Test in Çözümleri. Alternatif gerilim denklemi; V sinrft

Detaylı

4. ÜNİTE ALTERNATİF AKIMDA GÜÇ

4. ÜNİTE ALTERNATİF AKIMDA GÜÇ 4. ÜNİTE ALTERNATİF AKIMDA GÜÇ KONULAR 1. Ani Güç, Ortalama Güç 2. Dirençli Devrelerde Güç 3. Bobinli Devrelerde Güç 4. Kondansatörlü Devrelerde Güç 5. Güç Üçgeni 6. Güç Ölçme GİRİŞ Bir doğru akım devresinde

Detaylı

REAKTİF GÜÇ KOMPANZASYONU ve REZONANS HESAPLARI

REAKTİF GÜÇ KOMPANZASYONU ve REZONANS HESAPLARI REAKTİF GÜÇ KOMPANZASYONU ve REZONANS HESAPLARI Alper Terciyanlı TÜBİTAK-BİLTEN alper.terciyanli@emo.org.tr EMO Ankara Şube Reaktif Güç Kompanzasyonu Eğitimi 16.07.2005 1 Kapsam Genel Kavramlar Reaktif

Detaylı

Çukurova Üniversitesi Biyomedikal Mühendisliği

Çukurova Üniversitesi Biyomedikal Mühendisliği Çukurova Üniversitesi Biyomedikal Mühendisliği BMM309 Elektronik-2 Laboratuarı Deney Föyü Deney#6 İşlemsel Kuvvetlendiriciler (OP-AMP) - 2 Doç. Dr. Mutlu AVCI Arş. Gör. Mustafa İSTANBULLU ADANA, 2015 DENEY

Detaylı

Üç-faz Tam Dalga (Köprü) Doğrultucu

Üç-faz Tam Dalga (Köprü) Doğrultucu 427 GÜÇ ELEKTRONİĞİ 3.1 Amaç Üç-faz Tam Dalga (Köprü) Doğrultucu Bu simülasyonun amacı R ve RL yüklerine sahip üç-faz köprü diyot doğrultucunun çalışma ve karakteristiğinin incelenmesidir. 3.2 Simülasyon

Detaylı

ALTERNATİF AKIMIN TANIMI

ALTERNATİF AKIMIN TANIMI ALTERNATİF AKIM ALTERNATİF AKIMIN TANIMI Belirli üreteçler sürekli kutup değiştiren elektrik enerjisi üretirler. (Örnek: Döner elektromekanik jeneratörler) Voltajın zamana bağlı olarak sürekli yön değiştirmesi

Detaylı

PWM Doğrultucular. AA/DA güç dönüşümü - mikroelektronik devrelerin güç kaynaklarında, - elektrikli ev aletlerinde,

PWM Doğrultucular. AA/DA güç dönüşümü - mikroelektronik devrelerin güç kaynaklarında, - elektrikli ev aletlerinde, PWM DOĞRULTUCULAR PWM Doğrultucular AA/DA güç dönüşümü - mikroelektronik devrelerin güç kaynaklarında, - elektrikli ev aletlerinde, - elektronik balastlarda, - akü şarj sistemlerinde, - motor sürücülerinde,

Detaylı

T.C. DÜZCE ÜNİVERSİTESİ TEKNOLOJİ FAKÜLTESİ BİLGİSAYAR MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ BMT103 ELEKTRİK DEVRE TEMELLERİ DERSİ LABORATUVARI DENEY NO: 7

T.C. DÜZCE ÜNİVERSİTESİ TEKNOLOJİ FAKÜLTESİ BİLGİSAYAR MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ BMT103 ELEKTRİK DEVRE TEMELLERİ DERSİ LABORATUVARI DENEY NO: 7 T.C. DÜZCE ÜNİVERSİTESİ TEKNOLOJİ FAKÜLTESİ BİLGİSAYAR MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ BMT103 ELEKTRİK DEVRE TEMELLERİ DERSİ LABORATUVARI DENEY NO: 7 KONDANSATÖRLER VE BOBİNLER Doç. Dr. İbrahim YÜCEDAĞ Arş. Gör. M.

Detaylı

ERCİYES ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ ENERJİ SİSTEMLERİ MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ

ERCİYES ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ ENERJİ SİSTEMLERİ MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ ERCİYES ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ ENERJİ SİSTEMLERİ MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ DENEY FÖYÜ DENEY ADI AC AKIM, GERİLİM VE GÜÇ DENEYİ DERSİN ÖĞRETİM ÜYESİ DENEY SORUMLUSU DENEY GRUBU: DENEY TARİHİ : TESLİM

Detaylı

ANALOG HABERLEŞME (GM)

ANALOG HABERLEŞME (GM) ANALOG HABERLEŞME (GM) Taşıyıcı sinyalin sinüsoidal olduğu haberleşme sistemidir. Sinüs işareti formül olarak; V. sin(2 F ) ya da i I. sin(2 F ) dır. Formülde; - Zamana bağlı değişen ani gerilim (Volt)

Detaylı

10. ÜNİTE DİRENÇ BAĞLANTILARI VE KİRCHOFF KANUNLARI

10. ÜNİTE DİRENÇ BAĞLANTILARI VE KİRCHOFF KANUNLARI 10. ÜNİTE DİRENÇ BAĞLANTILARI VE KİRCHOFF KANUNLARI KONULAR 1. SERİ DEVRE ÖZELLİKLERİ 2. SERİ BAĞLAMA, KİRŞOFUN GERİLİMLER KANUNU 3. PARALEL DEVRE ÖZELLİKLERİ 4. PARALEL BAĞLAMA, KİRŞOF UN AKIMLAR KANUNU

Detaylı

REAKTİF GÜÇ KOMPANZASYONU VE HARMONİKLER. Dr. Bora ALBOYACI alboyaci@kocaeli.edu.tr

REAKTİF GÜÇ KOMPANZASYONU VE HARMONİKLER. Dr. Bora ALBOYACI alboyaci@kocaeli.edu.tr REAKTİF GÜÇ KOMPANZASYONU VE HARMONİKLER Dr. Bora ALBOYACI alboyaci@kocaeli.edu.tr REAKTİF GÜÇ NEDİR? Elektrodinamik prensibine göre çalışan generatör, trafo, bobin, motor gibi tüketicilerin çalışmaları

Detaylı

DOĞRU AKIM DA RC DEVRE ANALİZİ

DOĞRU AKIM DA RC DEVRE ANALİZİ DENEYİN AMAÇLARI DOĞRU AKIM DA RC DEVRE ANALİZİ RC devresinde kondansatörün şarj ve deşarj eğrilerini elde etmek Zaman sabiti kavramını öğrenmek Seri RC devresinin geçici cevaplarını incelemek Deney Malzemeleri:

Detaylı

G1-M1 (Koruma Rölesi)

G1-M1 (Koruma Rölesi) G1-M1 (Koruma Rölesi) G1 ve M1 serisi koruma rölelerinin basit bir şekilde tanımlanması G1 ve M1 serisi Koruma röleleri, elektriksel değerleri ölçen ve arızaları algılayan bir otomasyon cihazıdır. Yenilenen

Detaylı

Yüksek Gerilim Tekniği İÇ AŞIRI GERİLİMLER

Yüksek Gerilim Tekniği İÇ AŞIRI GERİLİMLER İÇ AŞIRI GERİLİMLER n Sistemin kendi iç yapısındaki değişikliklerden kaynaklanır. n U < 220 kv : Dış aşırı gerilimler n U > 220kV : İç aşırı gerilimler enerji sistemi açısından önem taşırlar. 1. Senkron

Detaylı

SENKRON MAKİNA DENEYLERİ

SENKRON MAKİNA DENEYLERİ DENEY-8 SENKRON MAKİNA DENEYLERİ Senkron Makinaların Genel Tanımı Senkron makina; stator sargılarında alternatif akım, rotor sargılarında ise doğru akım bulunan ve rotor hızı senkron devirle dönen veya

Detaylı

ALTERNATİF AKIM (AC) II SİNÜSOİDAL DALGA; KAREKTRİSTİK ÖZELLİKLERİ

ALTERNATİF AKIM (AC) II SİNÜSOİDAL DALGA; KAREKTRİSTİK ÖZELLİKLERİ . Amaçlar: EEM DENEY ALERNAİF AKIM (AC) II SİNÜSOİDAL DALGA; KAREKRİSİK ÖZELLİKLERİ Fonksiyon (işaret) jeneratörü kullanılarak sinüsoidal dalganın oluşturulması. Frekans (f), eriyot () ve açısal frekans

Detaylı

ALTERNATİF AKIMDA ANİ VE ORTALAMA GÜÇ

ALTERNATİF AKIMDA ANİ VE ORTALAMA GÜÇ ALTERNATİF AKIMDA ANİ VE A akımda devreye uygulanan gerilim ve akım zamana bağlı olarak değişir. Elde edilen güç de zamana bağlı değişir. Güç her an akım ve gerilimin çarpımına (U*I) eşit değildir. ORTALAMA

Detaylı

EET-202 DEVRE ANALİZİ-II DENEY FÖYÜ OSİLOSKOP İLE PERİYOT, FREKANS VE GERİLİM ÖLÇME

EET-202 DEVRE ANALİZİ-II DENEY FÖYÜ OSİLOSKOP İLE PERİYOT, FREKANS VE GERİLİM ÖLÇME OSİLOSKOP İLE PERİYOT, FREKANS VE GERİLİM ÖLÇME Deney No:1 Amaç: Osiloskop kullanarak AC gerilimin genlik periyot ve frekans değerlerinin ölçmesi Gerekli Ekipmanlar: AC Güç Kaynağı, Osiloskop, 2 tane 1k

Detaylı

Devre Teorisi Ders Notu Dr. Nurettin ACIR ve Dr. Engin Cemal MENGÜÇ

Devre Teorisi Ders Notu Dr. Nurettin ACIR ve Dr. Engin Cemal MENGÜÇ BÖLÜM I İNDÜKTANS VE KAPASİTANS Bu bölümde, tek bir bağımsız kaynak kullanılarak indüktör ve kapasitörlerin tek başına davranışları incelenecektir. İndüktörler, manyetik alanla ilişkin olaylar üzerine

Detaylı

Kontrol Sistemleri Oransal-Türevsel (PD) Denetim Yöntemi

Kontrol Sistemleri Oransal-Türevsel (PD) Denetim Yöntemi Oransal-Türevsel (PD) Denetim Yöntemi Türev denetim yöntemi hata sinyalinin değişim hızıyla orantılı olarak kontrolör çıkışını değiştirir. Bu değişim set noktası, ölçülen değişken ya da her ikisinin birden

Detaylı

TEK FAZLI KONTROLLU VE KONTROLSUZ DOĞRULTUCULAR

TEK FAZLI KONTROLLU VE KONTROLSUZ DOĞRULTUCULAR FIRAT ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ ELEKTRİK-ELEKTRONİK MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ GÜÇ ELEKTRONİĞİ LABORATUVARI DENEY NO:1 TEK FAZLI KONTROLLU VE KONTROLSUZ DOĞRULTUCULAR 1.1 Giriş Diyod ve tristör gibi

Detaylı

EEM 307 Güç Elektroniği

EEM 307 Güç Elektroniği DÜZCE ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ Elektrik-Elektronik Mühendisliği Bölümü Yaz Okulu GENEL SINAV SORULARI VE ÇÖZÜMLERİ EEM 307 Güç Elektroniği Tarih: 30/07/2018 Saat: 18:30-19:45 Yer: Merkezi Derslikler

Detaylı

Geçmiş yıllardaki vize sorularından örnekler

Geçmiş yıllardaki vize sorularından örnekler Geçmiş yıllardaki vize sorularından örnekler Notlar kapalıdır, hesap makinesi kullanılabilir, öncelikle kağıtlardaki boş alanları kullanınız ve ek kağıt gerekmedikçe istemeyiniz. 6 veya 7.ci sorudan en

Detaylı

2.1.2. Devre çeşitleri Elektrik devreleri, devreden geçen akımın, alıcıdan geçmesine göre; açık devre,kapalı devre ve kısa devre olarak adlandırılır.

2.1.2. Devre çeşitleri Elektrik devreleri, devreden geçen akımın, alıcıdan geçmesine göre; açık devre,kapalı devre ve kısa devre olarak adlandırılır. Elektrik Devreleri Üreteçten çıkan akımın alıcı üzerinden geçerek tekrar üretece ulaşması için izlediği yola elektrik devresi denir. Elektrik enerjisi ile çalışan herhangi bir aygıtın çalıştırılabilmesi

Detaylı

11. SINIF SORU BANKASI. 2. ÜNİTE: ELEKTRİK VE MANYETİZMA 6. Konu ALTERNATİF AKIM VE TRANSFORMATÖRLER TEST ÇÖZÜMLERİ

11. SINIF SORU BANKASI. 2. ÜNİTE: ELEKTRİK VE MANYETİZMA 6. Konu ALTERNATİF AKIM VE TRANSFORMATÖRLER TEST ÇÖZÜMLERİ . SINIF SORU BANKASI. ÜNİTE: EEKTRİK VE MANYETİZMA 6. Konu ATERNATİF AKIM VE TRANSFORMATÖRER TEST ÇÖZÜMERİ 6 Alternatif Akım ve Transformatörler Test in Çözümleri. Alternatif gerilim denklemi; V sinrft

Detaylı

ANALOG ELEKTRONİK - II. Opampla gerçekleştirilen bir türev alıcı (differantiator) çalışmasını ve özellikleri incelenecektir.

ANALOG ELEKTRONİK - II. Opampla gerçekleştirilen bir türev alıcı (differantiator) çalışmasını ve özellikleri incelenecektir. BÖLÜM 6 TÜREV ALICI DEVRE KONU: Opampla gerçekleştirilen bir türev alıcı (differantiator) çalışmasını ve özellikleri incelenecektir. GEREKLİ DONANIM: Multimetre (Sayısal veya Analog) Güç Kaynağı: ±12V

Detaylı

ALTERNATİF AKIMDA EMPEDANS (PARALEL DEVRELER)

ALTERNATİF AKIMDA EMPEDANS (PARALEL DEVRELER) 1 ALTERNATİF AKMDA EMPEDANS (PARALEL DEVRELER) Paralel Devreler Direnç, bobin ve kondansatör birbirleri ile paralel bağlanarak üç farkı şekilde bulunabilirler. Direnç Bobin (R-L) Paralel Devresi Direnç

Detaylı

A.Ü. GAMA MYO. Elektrik ve Enerji Bölümü GÜÇ ELEKTRONİĞİ 9. HAFTA

A.Ü. GAMA MYO. Elektrik ve Enerji Bölümü GÜÇ ELEKTRONİĞİ 9. HAFTA A.Ü. GAMA MYO. Elektrik ve Enerji Bölümü GÜÇ ELEKTRONİĞİ 9. HAFTA 1 İçindekiler DC/AC İnvertör Devreleri 2 Güç elektroniğinin temel devrelerinden sonuncusu olan Đnvertörler, herhangi bir DC kaynaktan aldığı

Detaylı

Şekil 7.1. (a) Sinüs dalga giriş sinyali, (b) yarım dalga doğrultmaç çıkışı, (c) tam dalga doğrultmaç çıkışı

Şekil 7.1. (a) Sinüs dalga giriş sinyali, (b) yarım dalga doğrultmaç çıkışı, (c) tam dalga doğrultmaç çıkışı DENEY NO : 7 DENEY ADI : DOĞRULTUCULAR Amaç 1. Yarım dalga ve tam dalga doğrultucu oluşturmak 2. Dalgacıkları azaltmak için kondansatör filtrelerinin kullanımını incelemek. 3. Dalgacıkları azaltmak için

Detaylı

Etlik Piliç Kümeslerinin Serinletilmesinde Güneş Enerjisi Kullanımının Tekno-Ekonomik Analizi. Yrd. Doç. Dr. Metin DAĞTEKİN

Etlik Piliç Kümeslerinin Serinletilmesinde Güneş Enerjisi Kullanımının Tekno-Ekonomik Analizi. Yrd. Doç. Dr. Metin DAĞTEKİN Etlik Piliç Kümeslerinin Serinletilmesinde Güneş Enerjisi Kullanımının Tekno-Ekonomik Analizi Yrd. Doç. Dr. Metin DAĞTEKİN Hayvan başına verimin arttırılmasında, Yüksek verim özelliğine sahip ırkların

Detaylı

Arttıran tip DC kıyıcı çalışması (rezistif yükte);

Arttıran tip DC kıyıcı çalışması (rezistif yükte); NOT: Azaltan tip DC kıyıcı devresinde giriş gerilimi tamamen düzgün bir DC olmasına karsın yapılan anahtarlama sonucu oluşan çıkış gerilimi kare dalga formatındadır. Bu gerilimin düzgünleştirilmesi için

Detaylı

Devre Teorisi Ders Notu Dr. Nurettin ACIR ve Dr. Engin Cemal MENGÜÇ

Devre Teorisi Ders Notu Dr. Nurettin ACIR ve Dr. Engin Cemal MENGÜÇ BÖLÜM II BİRİNCİ DERECEDEN RC ve RL DEVRELER Bir önceki bölümde ideal bir indüktör ve kapasitörün enerji depolama kabiliyetleri ile birlikte uç davranışlarını analiz ettik. Bu bölümde ise bu elemanların

Detaylı

DENEY 3: DOĞRULTUCU DEVRELER Deneyin Amacı

DENEY 3: DOĞRULTUCU DEVRELER Deneyin Amacı DENEY 3: DOĞRULTUCU DEVRELER 3.1. Deneyin Amacı Yarım ve tam dalga doğrultucunun çalışma prensibinin öğrenilmesi ve doğrultucu çıkışındaki dalgalanmayı azaltmak için kullanılan kondansatörün etkisinin

Detaylı

Mühendislik Fakültesi Elektrik-Elektronik Mühendisliği Bölümü

Mühendislik Fakültesi Elektrik-Elektronik Mühendisliği Bölümü HAZIRLIK ÇALIŞMALARI İŞLEMSEL YÜKSELTEÇLER VE UYGULAMALARI 1. 741 İşlemsel yükselteçlerin özellikleri ve yapısı hakkında bilgi veriniz. 2. İşlemsel yükselteçlerle gerçekleştirilen eviren yükselteç, türev

Detaylı

REZONANS DEVRELERİ. Seri rezonans devreleri bir bobinle bir kondansatörün seri bağlanmasından elde edilir. RL C Rc

REZONANS DEVRELERİ. Seri rezonans devreleri bir bobinle bir kondansatörün seri bağlanmasından elde edilir. RL C Rc KTÜ, Elektrik Elektronik Müh. Böl. Temel Elektrik aboratuarı. Giriş EZONNS DEVEEİ Bir kondansatöre bir selften oluşan devrelere rezonans devresi denir. Bu devre tipinde selfin manyetik enerisi periyodik

Detaylı

Sensörler Öğr. Gör. Erhan CEMÜNAL Thomas Alva Edison

Sensörler Öğr. Gör. Erhan CEMÜNAL Thomas Alva Edison Sensörler Öğr. Gör. Erhan CEMÜNAL Sıkı bir çalışmanın yerini hiç bir şey alamaz. Deha yüzde bir ilham ve yüzde doksandokuz terdir. Thomas Alva Edison İçerik TEMEL ELEKTRONİK KAVRAMLARI Transdüser ve Sensör

Detaylı

Deney 2: FARK YÜKSELTEÇ

Deney 2: FARK YÜKSELTEÇ Deney : FARK YÜKSELTEÇ Fark Yükselteç (Differential Amplifier: Dif-Amp) Fark Yükselteçler, çıkışı iki giriş işaretinin cebirsel farkıyla orantılı olan amplifikatörlerdir. O halde bu tip bir amplifikatörün

Detaylı

Şekil 5-1 Frekans modülasyonunun gösterimi

Şekil 5-1 Frekans modülasyonunun gösterimi FREKANS MODÜLASYONU (FM) MODÜLATÖRLERİ (5.DENEY) DENEY NO : 5 DENEY ADI : Frekans Modülasyonu (FM) Modülatörleri DENEYİN AMACI :Varaktör diyotun karakteristiğinin ve çalışma prensibinin incelenmesi. Gerilim

Detaylı

GÜÇ SİSTEM ANALİZLERİNİN ENERJİ VERİMLİLİĞE ETKİLERİ

GÜÇ SİSTEM ANALİZLERİNİN ENERJİ VERİMLİLİĞE ETKİLERİ EVK 2015 GÜÇ SİSTEM ANALİZLERİNİN ENERJİ VERİMLİLİĞE ETKİLERİ Turhan Türker Siemens A.Ş. Answers for energy management. Nedir? Güç sistemlerinin normal işletme koşullarında veya arızalarda nasıl çalışacağını

Detaylı

DENEY 5 RC DEVRELERİ KONDANSATÖRÜN YÜKLENMESİ VE BOŞALMASI

DENEY 5 RC DEVRELERİ KONDANSATÖRÜN YÜKLENMESİ VE BOŞALMASI DENEY 5 R DEVRELERİ KONDANSATÖRÜN YÜKLENMESİ VE BOŞALMAS Amaç: Deneyin amacı yüklenmekte/boşalmakta olan bir kondansatörün ne kadar hızlı (veya ne kadar yavaş) dolmasının/boşalmasının hangi fiziksel büyüklüklere

Detaylı

4.1. Deneyin Amacı Zener diyotun I-V karakteristiğini çıkarmak, zener diyotun gerilim regülatörü olarak kullanılışını öğrenmek

4.1. Deneyin Amacı Zener diyotun I-V karakteristiğini çıkarmak, zener diyotun gerilim regülatörü olarak kullanılışını öğrenmek DENEY 4: ZENER DİYOT (Güncellenecek) 4.1. Deneyin Amacı Zener diyotun I-V karakteristiğini çıkarmak, zener diyotun gerilim regülatörü olarak kullanılışını öğrenmek 4.2. Kullanılacak Aletler ve Malzemeler

Detaylı

Bölüm 5 DSB-SC ve SSB Modülatörleri

Bölüm 5 DSB-SC ve SSB Modülatörleri Bölüm 5 DSB-SC ve SSB Modülatörleri 5.1 AMAÇ 1. Çift yan band bastırılmış taşıyıcı ve tek yan band modüleli işaretlerin nasıl üretildiğinin öğrenilmesi. 2. Çift yan band bastırılmış taşıyıcı ve tek yan

Detaylı

Ders 04. Elektronik Devre Tasarımı. Güç Elektroniği 1. Ders Notları Ege Üniversitesi Öğretim Üyesi Yrd.Doç.Dr. Mehmet Necdet YILDIZ a aittir.

Ders 04. Elektronik Devre Tasarımı. Güç Elektroniği 1. Ders Notları Ege Üniversitesi Öğretim Üyesi Yrd.Doç.Dr. Mehmet Necdet YILDIZ a aittir. Elektronik Devre Tasarımı Ders 04 Ders Notları Ege Üniversitesi Öğretim Üyesi Yrd.Doç.Dr. Mehmet Necdet YILDIZ a aittir. www.ozersenyurt.net www.orbeetech.com / 1 AC-DC Dönüştürücüler AC-DC dönüştürücüler

Detaylı

KARADENİZ TEKNİK ÜNİVERSİTESİ Mühendislik Fakültesi Elektrik-Elektronik Mühendisliği Bölümü ELK 2008 DEVRELER II LABORATUARI

KARADENİZ TEKNİK ÜNİVERSİTESİ Mühendislik Fakültesi Elektrik-Elektronik Mühendisliği Bölümü ELK 2008 DEVRELER II LABORATUARI DİRENÇ-ENDÜKTANS VE DİRENÇ KAPASİTANS FİLTRE DEVRELERİ HAZIRLIK ÇALIŞMALARI 1. Alçak geçiren filtre devrelerinin çalışmasını anlatınız. 2. Yüksek geçiren filtre devrelerinin çalışmasını anlatınız. 3. R-L

Detaylı

FĐYAT ĐNTĐBAKLARI VE TĐCARET DENGESĐ DR. DĐLEK SEYMEN ASLI SEDA BĐLMAN

FĐYAT ĐNTĐBAKLARI VE TĐCARET DENGESĐ DR. DĐLEK SEYMEN ASLI SEDA BĐLMAN FĐYAT ĐNTĐBAKLARI VE TĐCARET DENGESĐ DR. DĐLEK SEYMEN ASLI SEDA BĐLMAN Esnek Kur Sisteminde Fiyat Đntibakı: Esneklikler Yaklaşımı Yurt içi ve yurt dışı fiyatlar sabit iken nominal döviz kurunda ve buna

Detaylı