İLGİNİZE TEŞEKKÜRLER. Saygılarımızla, ULUDAĞ Ailesi. Üç ayda bir yay mlan r. Y l:2 Say 2 Ocak-fiubat-Mart 2007 ISSN:

Transkript

1

2

3 Üç ayda bir yay mlan r. Y l:2 Say 2 Ocak-fiubat-Mart 2007 ISSN: Uluda Kebapç s Ad na mtiyaz Sahibi Cesim YOLUDO RU Sorumlu Yaz flleri Müdürü Burak ULUDA Yay na Haz rlayan ve Yay n Koordinatörü Recep Peker TANITKAN tanitkan@gmail.com Editör Zeynep TANITKAN Aysun DO AN Foto raflar Recep Peker TANITKAN Reklam Sorumlusu Lütfü HAT PO LU Sayfa Tasar m Özlem TÜRKMEN Renk Ayr m Harun EFE Kapak Tasar m Berrin NACAR Adres: Uluda Kebapç s Denizciler Caddesi No: Ulus - ANKARA Tel: (0312) (4 hat) Fax: (0312) Tasar m-bask İLGİNİZE TEŞEKKÜRLER Sizlere bu ikinci sayımızda tekrar merhaba demekten çok mutluyuz. İlk sayımıza göstermiş olduğunuz ilgi ve alakadan dolayı çok teşekkür ederiz. Sizlerden gelen olumlu tepkiler bizi çok mutlu etti. Bizde her yeni çıkan sayımızın bir öncekinden daha iyi olacağı inancıyla bu ikinci sayımızla tekrar karşınızdayız. Her konuda olduğu gibi bu konudada sizlerin görüş ve önerilerinizin bizim için ne kadar önemli olduğunu söylemiştik. Bu sebepten dolayı ikinci sayımızı sizlerden gelen öneriler doğrultusunda hazırlamaya çalıştık. Bu nedenle geçen sayımızın en beğenilen bölümü olan Uludağ için sizlerin görüşlerinizin yer aldığı bölüm çok ilgi çekti. Bizde bundan yola çıkarak bu bölümümüzü genişletmeye karar verdik. 50. Yılımızı doldurduğumuz 2006 yılına kadar arşivimizde 80 den fazla görüş defteri birikmiş bu defterlerde Türkiye nin dört bir yerinden ve yurt dışından gelen misafirlerimizin görüşleri yer alıyor. Bu sayımızda ise Türkiye nin en önde gelen her biri birbirinden değerli siyasetçilerimizin bizim için yazdığı görüşlere yer verdik. Ve ikinci sayımızdan itibaren bizi yıllardır yalnız bırakmayan eski uludağ dostlarının bizleri ziyaretleri sırasında görüşlerini alıp onları sizlerle paylaşacağız. Bu sayımızda bizlerle samimi ve güzel duygularını paylaşan sayın Dr. Ayşe Sezer GÖKHAN, Sabri TANDOĞAN, Ayşe ÖZKIN ve Osman Zeki ÖZYAR a çok teşekkür ederiz. Son olarak herkesin yeni yılınızı en içten dileklerimizle kutlar 2007 yılının hepinize sağlık mutluluk ve barış getirmesini dileriz. Saygılarımızla, ULUDAĞ Ailesi Dergideki reklamlar n sorumlulu u firmalara, yaz lar n sorumlulu u yazarlar na aittir. Bu yay n n bir bölümü ya da tamam yay nc s n n izni olmaks z n ço alt lamaz ve yay nlanamaz.

4 Ç NDEK LER Lezzet Duraklar ULUDA Uluda n ARMADA fiubes Armada fiubesinin ULUDA EK B Hiçbir Yerde Bulamayaca n z Tat ULUDA KÖFTE Bir Renk fiöleni ULUDA SALATA Nar Gibi K zarm fl KÜNEFE K fl Aylar n n Vazgeçilmezi AYVA TATLISI Yurdun Dört Bir Yan ndan Gelen ÖZEL ETLER Beypazar n n Tarih Kokan KONAKLARI ve SOKAKLARI Lezzetli Tatlar BEYPAZARI YEMEKLER Kaz Da lar ndan Gelen Lezzet EZ NE PEYN R Tüm Yollar ROMA YA ÇIKAR Sonsuzluktan Bir Parça PIRLANTA lham Perisi Ada TAH T Denizcilerin Sad k Dostu PAPA AN Bir Tabiat Harikas MEKE GÖLÜ ve KRATER Çengelhan RAHM M. KOÇ MÜZES Kuzeyin Efendileri KUTUP AYILARI Beyaz Rüya KAYAK Meflhur Antik Kent S DE Hangi Hastal a Hangi Bitki? SA LIK Bolluk ve Bereket Sembolü NAR Zay flamaya Do al Yaklafl m P LATES Sa l k çin AfiILAR Türk Siyasetçileri ULUDA Ç N NELER YAZDILAR Onlar Uluda Yaln z B rakmad lar GÖRÜfiLER

5 ULUDA n Lezzet Duraklar Uluda Kebapç s -Ulus 1956 y l nda Denizciler Caddesi nde dört masal küçük bir lokanta olarak hizmet vermeye bafllayan ULUDA KEBAPÇISI kaliteye ve lezzete ad n vererek müflterilerinin be enisi ile geliflimini sürdürmüfltür. Bu geliflim 2 katl 250 kiflilik lokantas na geçifline sebep olmufltur. 40. hizmet y l na girerken de müflterilerinden ald güvenle Denizciler Caddesi ndeki yeni ve modern binas na tafl nm flt r. Uluda Et Lokantas Çayyolu Yeni asr n ilk senesinde 2001 y - l nda Çayyolu Bangabandhu Caddesi nde hizmete girmifltir. 400 kiflilik salonu ve 450 kiflilik bahçesi aç k ve kapal çocuk oyun alanlar yla baflkentimizin flehir merkezi d fl nda yaflayan de erli müflterilerine de Uluda kalitesini sunmaktad r. Çayyolu Uluda Et Lokantas Uluda Kebab n yan s ra ifltah - n z kabartacak di er et çeflitleri, birbirinden lezzetli meze, zeytinya l, ara s cak ve tatl çeflitlerini de bulabilece iniz menüsü ile hizmetinizdedir. Bangabandhu Bulvar No: 99 Çayyolu / ANKARA Tel: (312) Fax: (312) Uluda Et Lokantas Florya 800 kiflilik yemek salonu, 1200 kiflilik yeflillikler aras nda deniz manzaral bahçesi, kapal ve aç k oyun parklar, 400 kiflilik kafeteryas ve genifl otopark ile hizmet vermektedir. Ayr ca özel toplant ve yemekleriniz için tüm teknik ekipmanlarla donat lm fl projeksiyon ve slayt gösterilerinizi sunabilece iniz salonu ve buna ba l teras ile mavinin ve yeflilin kucaklaflt do al güzelliklerin lezzetle birleflti i ULUDA ET LOKANTASI kaliteyi ve hizmeti FLORYA' da sunuyor. stanbul Cad. No: 12 Florya / STANBUL Tel: (212) Fax: (212) Denizciler Cad. No: 54 Ulus / ANKARA Tel: (312) (pbx) Fax: (312) Uluda Et Lokantas Küçükyal 2003 y l nda hizmet vermeye bafllayan 300 kiflilik iki ayr salonu, adalar manzaral 130 kiflilik teras ve 120 kiflilik bahçesi ile kapal çocuk oyun odas yla aran lan lezzeti ve kaliteyi KÜ- ÇÜKYALI ULUDA ET LO- KANTASI Anadolu yakas nda da sunuyor. Sahil Yolu No: 90 Küçükyal / STANBUL Tel: (216) (216) Fax: (216) Uluda Kebapç s -Armada Gün boyu al fl-verifl öncesi ve sonras rahat ve kaliteli bir restoranda yemek arzu eden müflterilerine hizmet vermek amac yla 2002 y l nda 350 kiflilik salonuyla sektöründe lezzete ve kaliteye ad n veren Uluda hizmetini Armada Al flverifl ve fl Merkeziyle tan flt rm flt r. Armada fl Merkezi 6/166 Sö ütözü / ANKARA Tel: (312) (pbx) Fax: (312)

6 ULUDA Armada fiubesi Uluda Kebapç s 2007 y l na girerken yar m as r geride b rakt.1956 y l nda Ankara Ulus'ta 4-5 masa ile kurulan Uluda bugün, Denizciler Merkez fiubesi, Çayyolu fiubesi, Armada fiubesi, stanbul'daki Florya ve Küçükyal flubeleriyle müflterilerine kendine has Uluda Kebab ve özel tatlar n sunmaya devam ediyor. Uluda Kebapç s y llar içinde geliflerek Uluda markas ile Türkiye'de ilk tescilli restoran olma özelli ini kazand. Lezzet Beldesi Uluda Dergisi'nin ikinci say - s nda siz Uluda müflterilerine Armada Al flverifl ve fl Merkezi'nde 2002 y l nda aç lan Uluda Kebapç s 'n n Armada fiubesi'ni tan taca z. lk dükkan koskoca yar m as r geride b rak rken Uluda ' n Armada flubesi de 2007 y l nda 5 inci y l n geride b rak yor. Uluda Armada fiubesi, 350 kiflilik salonu ve Panaromik Ankara manzaras ile Armada Al flverifl merkezinde tek ve en büyük restoran d r. D flar dan kendine ait girifl kap s ve asansörü bulunan Uluda Kebapç s al flverifl merkezinin 2. kat ndad r. Gün boyu al flverifl öncesi ve sonras dinlenip rahat ve kaliteli bir ortamda yemek yemek isteyen müflterilerine hizmet veren Uluda Kebapç s, meflhur Uluda Kebab, kaymakl ekmek kaday f, künefesi, tel kaday f, sütlü tatl - lar ile lezzetli ve dayan lmaz tatlar sunuyor. K fl aylar nda ise, özel kabab n yan nda kabak ve ayva tatl lar bulabilirsiniz. Atefl üzerinde kum oca nda kaynayan Türk kahvesi de büyük bir zevkle yedi iniz yeme inizin son noktas oluyor. Ankara'n n en büyük al flverifl merkezi olan Armada'n n düzenledi i 2004 y l n n ma azas yar flmas nda yiyecek ve e lence kategorisinde y l n ma azas seçilen Uluda Kebapç - s malzeme kalitesine gösterdi i ilginin bir benzerini de salonunda uyguluyor. 350 kiflilik salonunda modern dekarasyonu ile al flverifl günlerinizde panaromik Ankara manzaral Uluda lezzetli mola olana sunuyor. Uluda kebapç s n n tüm salonlar nda her gün sabah saat 11'de flefin toplant s yap l - yor saat 11:30 dan itibaren kap lar müflterilere aç l yor. 11

7 Armada fiubesinin ULUDA EK B

8 Hiçbir Yerde Bulamayaca n z Tat ULUDA KÖFTE Uluda ' n ad n verdi i kendine özgü formülüyle haz rlanan baflka hiçbir yerde tadamayaca n z meflhur köftesi. A zda eriyen yumuflac k köfteler, sinirlerinden tamamen ar nd r lan süt kuzu ve dana etlerinin belirli bir oranda kar flt r lmas yla özel olarak haz rlan yor. 15

9 Bir Renk fiöleni ULUDA SALATA Y llar önce Uluda n müflterilerine aysberkten yapt salatay sundu. Havuç, k rm z lahana, ç t r ç t r aysberkler, roka, m s r, turflu, domates ve salatal ktan oluflan Uluda Salata adeta göz zevkinize de hitap eden bir renk flöleni. 16

10 Nar Gibi K zarm fl KÜNEFE Uluda 'da künefe yemek bir ayr cal kt r. Birer porsiyonluk özel kaplara haz rlanan peynirli künefe sipariflle birlikte piflirilmeye bafllan r. Nar gibi k zard ktan sonra üzerine flerbeti dökülür ve s cak s cak servis edilir. ste e göre, üstüne f st k ve süt kayma ilave edilir.

11 K fl Aylar n n Vazgeçilmezi AYVA TATLISI K fl mevsiminin en çok sevilen ve vazgeçilmez tatl lar ndan biri flüphesiz ayva tatl s d r. Uluda ' n ayva tatl s hafif ve lezzetli olup özel Afyon kayma ile servis edilmektedir

12 Yurdun Dört Bir Yan ndan Gelen ÖZEL ETLER 1956 y l nda kuruldu undan beri et konusunda taviz vermeyen Uluda Kebapç s, etlerini mevsimine göre Türkiye'nin çeflitli bölgelerinden özel tesislerden getirtmektedir. A rl kl olarak Trakya bölgesinden, Bal kesir'den özel olarak seçilen etler frigo araçlar ile getirilmektedir. Uluda Kebapç s 'n n Ankara Denizciler Caddesi'ndeki merkez flubemizin imalathanesine yurdun dört bir yan ndan getirilen özel etler kendi kasap ve ustalar taraf ndan ifllenmektedir. Merkezde ifllenen bu etler her sabah özel so uk hava depolu araçlarla di er flubelere da t lmaktad r.

13 Beypazar n n Tarih Kokan KONAKLARI VE SOKAKLARI Tarihi pek Yolu üzerinde, binlerce y ll k geçmifle sahip olan Beypazar Türkiye'nin kültürel zenginlikler ve do al güzelliklerle dolu yerleflim merkezlerindendir. Beypazar 'n dünyada efli benzeri görülmedik bir aç k hava müzesi haline getirmek amac yla bafllat lan BEYAP Projesi kapsam nda Beypazar de iflim yolunda epey yol kat etti konaktan 500'ünün restorasyonunu tamamlad. Projenin hayata geçirilmesinde çeflitli kurum ve kurulufllar n büyük deste ini ald. Böylelikle restorasyon çal flmalar için gerekli bütçenin tamam na yak n sponsorlar taraf ndan sa land. fiu an Beypazar 'nda asl na uygun olarak restore edilip tamamlanm fl 30'un üstünde soka bulunmaktad r. Bu sokaklar aras nda bulunan apartmanlara da ahflap görünüm verilerek bütünlük sa lanm flt r. Amac m z, bu çal flman n kalan 3000'e yak n konak için de uygulanmas d r. Konaklar m z, eski dokusuna kavuflturulurken gelenekler bozulmam flt r. Bunun en güzel örne i, Beypazar 'nda halen ekmeklerin evlerin alt nda bulunan f r nlarda piflirilmesidir. Evlerin yenilenmesi, Beypazar 'ndaki turizm potansiyelinin artmas n sa larken, Beypazar halk n n da ekonomik olarak yüzünü güldürmüfltür.

14 BEYPAZARI GÜVEC Yöresel mutfa n en özel yemeklerinden olan Beypazar Güveci; özenle haz rland ktan sonra toprak kaplar içinde Tafl f r nlarda piflirilerek yine toprak kaplarda servis edilir. Etli pilavl güveç; saray mutfa tarz ndaki Beypazar sofralar n n incisidir. Bu göveçin sebzelisi de yap l r. Parça Kuzu Etli ve Pilavl Güveç, Kuflbafl Dana Etli ve Pilavl Güveç, Tavuk Etli ve Pilavl Güveç son olarak Sebzeli Güveç olmak üzere farkl lezzetlerde Beypazar Güveç çeflitleri de bulunmaktad r. Beypazar Yemekleri KAPAMA Kapama ülkemizin her yerinde oldu u gibi Beypazar n n da çok özel say lan yemeklerinden biridir Geçmiflte kemikli parça etten yap lan yemek günümüzde ekonomik ve sa l k nedeniyle kuflbafl etle pifliriliyor. Küçük delikli bir testi içinde piflen kapaman n lezzetine doyum olmaz. BEYPAZARI DOLMASI Beypazar tak m yemeklerinin orta dire i olan Beypazar Dolmas n n eflsiz lezzetinin s rr, Beypazar n n taze asma yapraklar yla sar lan özel dolma içi ve Beypazar l han mlar n hünerli ellerinde gizlidir KATLI BEYPAZARI BAKLAVASI Yöre sofras n n bafl tac Beypazar Baklavas n n en önemli özelli i 80 kat ince yufkadan yap lmas na ra men kal nl n n yaln zca 5-6 cm. olmas d r. Her befl yufkadan sonra araya konan ceviz içiyle birlikte 4 saat piflirilen ev baklavalar, damaklarda b rakt unutulmaz tad yla meflhurdur. 27

15 Kaz Da lar ndan Gelen Lezzet EZ NE PEYN R Çanakkale nin Ezine, Bayramiç ve Ayvac k ilçelerinde yetiflen koyun, keçi ve inek sütlerinin mevsimine göre belirli oranlarda kar flt r lmas yla elde edilen Ezine Peyniri, lezzetini Kaz Da lar ndan gelen temiz su kaynaklar na ve bölgenin s ra d fl bitki örtüsüne borçlu. Bol ya fl alan Kaz Da lar, zengin bir bitki örtüsü ve bol oksijene sahip oldu u için, burada yetiflen koyun, inek ve keçilerin sütleri, çok sa l kl ve farkl bir aromaya sahip oluyor. Ezine Peyniri yap m nda kullan lan süt, bölgede yetifltirilen Tahirova, Sak z, Da l ç - Sak z rk koyunlardan Holstein türü kültür ineklerinden ve karakeçi adl keçi rk ndan sa lan yor. Görüntüsü, tad, kokusu fark yarat yor Ezine Peyniri, beyaza dönük, aç k sar renkte, orta sertlikte ve k r lgan olmayan yap s yla görünüflte di er peynirlere benzese de, Az say da ve küçük çapl gözenekleri, onu di er peynirlerden ay r yor. Ezine Peyniri nin as l ay rt edici özelli i ise tad ve aromas nda gizli. Sütün bilefliminden kaynaklanan kremams tat ve aromaya uygulanan s l ifllemlerden kaynaklanan piflmifl süt tat ve aromas na sahip. Üretimde kullan lan üç farkl süt türünün tat ve aroma özellikleri de ürüne tafl narak, tat ve aromay etkiliyor. Ayr ca sütün bilefliminde bulunan protein ya ve süt flekerinin direkt etkisiyle temel tat özellikleri olan tatl ms tuzlu ve ekfli tatlar olufluyor. Ezine Peynir Festivali Ezine Peyniri nin tan t lmas ve ilçe ekonomisinde pay - n n artt r lmas amac yla her y l ilçede temmuz ay içinde Ezine Peynir Festivali düzenleniyor. Festivale, yöresel ve ulusal sanatç lar n yan s ra, resmi ve sivil kurulufllar da kat larak destek veriyor

16 Tüm Yollar ROMA'ya ç kar Julius Cesar' n bafl flehri baflka bir deyiflle tüm zamanlar n en büyük imparatorluklar ndan birinin baflkenti, dondurma cenneti, afl klar flehri gibi bir sürü unvan var Roma'n n. Ancak flehri gidip görmeden neden bu kadar çok unvana sahip oldu unu anlam yorsunuz. Roma'ya gidipte görmeden dönmemeniz gereken 6 yer vard r. Bunlardan en önemlisi belki de Roma'n n simgesi haline gelmifl olan Colosseum'dur. M.S.100 y llar nda Flavium krallar taraf ndan Roma halk na hediye olarak yap lan Colosseum en tepede oturan n bile görmesi için 37.5 derece aç ile e imlendirilmifl ve tribünleri farkl sosyal s n flar n ayr oturaca flekilde düzenlenmifltir. Farkl bir e lence anlay fl na sahip Romal lar o dönemlerde bulabildikleri hayvan ve insanlar farkl sekilerde dövüfltürmüfller ve baz hayvan türlerinin yok olmas na sebep olmufllard r. Peki bu vahfli dövüfller sadece e lence için mi yap l yordu? Bir görüfle göre, getirilen çeflitli hayvanlar ve dövüfl s ras nda ölen insanlar Roma mparatorlu u'nun gücünün ve büyüklü ünün göstergesi olarak kabul ediliyormufl. YAZI: Ali Necmi TANITKAN altanitkan@yahoo.it

17 Tanr lar Tap na PANTHEON Roma'da görmeniz gereken bir di er yer ise tanr lar n tap na Pantheon. Zaman n n en karmafl k mimarisine sahip yap binan n ön plan ndaki yaz daki bahsi geçen kifli Augustus'un yak n arkadafl mimar Marcus Agrippa'd r. Bütün anlam na gelen Pan ile tanr lar anlam na gelen Theoi kelimelerinin birleflmesinden oluflan Pantheon'un o zamanlar bilinen befl gezegene adand söyleniyor. 32 Romulus ve Remus Romay kuran kardefller; Romulus ve Remus ölümlü olan Rhea ve savafl tanr s Mars' n ikiz çocuklar d r. Kardefller amcalar taraf ndan ormana terk edilirler. Ama büyüdüklerinde amcalar n öldürmek için geri dönerler, öldürdüklerinde ise hangisinin daha güçlü oldu una karar veremedikleri için tanr lardan bir iflaret vard r umuduyla baz hayvanlar n ba rsaklar na bakarlar çünkü eskiden tanr lardan gelen gelen mesajlar n orda yaz ld - na inan l rd. Bu sonuç vermeyince kufllar saymaya karar verirler. Romulus 12 Remus ise 6 tane sayar bunun üzerine Romulus Remus'u öldürür ve ad n verdi i Roma'y kurar. Ve Romulus yar tanr gibi kabul edilir Roma'da..

18 Piazza Navona (Navona Meydan ) Roma'n n en görkemli barok meydanlar ndan birisi. Bir zamanlar spor müsabakalar n n düzenlendi i bir alan n devam na kurulmufl. Meydan bugünkü görünümünü 17. yüzy lda alm fl. Quattro Fiumi çeflmesi, dünyan n en büyük 4 nehrini temsil eden tanr figürleri ve büyük bir dikilitafltan oluflan görkemli, bir o kadar da gürültülü bir an t. Aflk Çeflmesi (Fontana di Trevi) Ad n üç yolun birleflmesinden alan çeflme, Roma'n n en ünlü Barok yap s. Nicola Salvi taraf ndan 1762 y l nda tamamlanm fl, 26m. yüksekli inde ve 20m. geniflli indeki çeflme, Roma'n n en genifl ve ünlü çeflmesi. Çeflmenin ana figürü deniz tanr s Neptün iki Triton heykeli ile çevrelenmifl. Dilek tutmaya ne kadar inan rs n z ya da inanmazs n z bilinmez ama, Roma' ya gelen herkesin mutlaka görmesi gereken bir yer Aflk Çeflmesi Eh bofluna dememifller Çeflmeye iki para at l r, iki ayr dilek tutulur, biri Roma'ya yeniden gidebilmek için, di eri sevdi inize kavuflabilmek için. Bir çok filme dekor olmufl önünde afl klar n öpüfltü ü, turistlerin para atmak için kuyruk oluflturdu u Aflk Çeflmesi önceleri sadece süs olsun diye yap lm flt ama Frederico Fellini'nin La Dolce Vita filminden sonra turist çekmeye bafllam fl ve büyük ilgi görmüfltür. Çeflmenin bir sokak yak n nda ise Piazza di Spagna nam di er spanyol Merdiveni yer al yor aras Alessandro Specchi taraf ndan tasarlanan ve ismini burada yer alan Vatikan spanyol Büyükelçili inden alan merdivenler genelde Japonlar olmak üzere tüm dünyadan gelen turistlerin ilgisini çeker. Merdivenlerin karfl s ndaki caddeye do ru ilerledi inizde kendinizi birçok ünlü modac n n ma azalar n n bulundu u Via Condotti'de buluyorsunuz. Burada ve yak n ndaki caddelerde Armani, Bvlgari, Louis Vuitton, Fendi, Chanel, Versace, Dolce & Gabbana gibi birçok ma aza, al flverifl tutkunlar için tam bir cennet. 35

19 lginçtir ki, e er talya için vize alam yorsan z ve Vatikan' ziyaret etmek istiyorsan z kardinal'den onay ald ysan z havaalan ndan bir araba sizi al yor ve direk Vatikan topraklar na getiriyor. fliniz bitti i zamanda direk havaalan na götürülüyorsunuz. Buradan anlafl laca gibi ne Romal lar Vatikan' ne de Vatikanl lar Roma'y sever. Vatikan Herkes Vatikan' talya n n bir flehri gibi görse de Vatikan asl nda ba- ms z bir devlet ve dünyada Latince konuflulan tek yerdir. Vatikan'da görmeniz gereken belki en önemli yer büyük usta Michalengelo'nun tasarlay p yaratt St. Pietro Bazilikas. Vatikan' n giriflinde bulunan St. Angelo Kalesi (Castel St. Angelo) eskiden Papal k merkeziydi. Vatikan kurulduktan sonra ünlü kiflilerin hapis yatt mekan haline geldi. fiehzade Cem'de bu kalenin konuklar aras ndad r. Herhangi bir ola anüstü bir durumda Papan n kaçmas için Vatikan'a gizli koridorlar ile ba lant l oldu u söylenir. 36

20 Sonsuzluktan Bir Parça P rlanta Parma n za takt n z p rlanta'n n gökyüzündeki y ld zlardan bile yafll olabilece i akl n za geldi mi hic? Ya da hiç düflündünüz mü neden p rlanta ölümsüz aflk simgeler? Peki elmasla p rlanta aras ndaki fark biliyor musunuz? Dünyan n en çok arzu edilen tafl yla ufak bir yolculu- a ç kmaya ne dersiniz? Önce en temel bilgilerden bafllayal m. P rlantan n ifllenmeden önceki saf haline elmas deniyor. P rlanta ise 1919'da Marcel Tolkowsky taraf ndan yarat lan "Brillant" kesime verilen isim. Bu kesimde fl k tafl n içinde k r l p ola anüstü bir atefl ve parlakl k vererek geri yans yor. Yani birçoklar n n iddia ettigi gibi p rlanta ve elmas farkl tafllar de il. Yunanl lar elmasa tanr lar n gözyafllar demifl. Romal lara göre bu de erli tafl y ld zlardan kopan parçalarm fl. Hintliler elmasa hastal k, h rs zl k ve kötülükleri uzakta tutan flans t ls mlar olarak bakm fl as rlarca. flte elmas n etraf nda dönen bu tarz efsaneler onu çok istenen bir tafl haline getirmifl. Eski krallar savafllarda elmas takm fllar; kraliçeler ve cariyeler güç ve ihtiras n simgesi olarak elmasa sahip olmak istemifller her daim. Daha da önemlisi y ld zlardan eski yok edilemez elmas, yüzy llarca aflk simgelemek için kullan lm fl. Gözleri aflkla ba lanm fl erkekler as rlarca aflk ve ba ml l n simgesi olarak p rlanta yüzük arma an etmifl sevdikleri kad nlara. Peki ama neden bu kadar pahal kad nlar n vazgeçilmezi p rlanta? ste bu noktada biraz istatistiksel bilgiye ihtiyaç duyuyoruz. Bir karat p rlanta için 250 ton kaya, kum ve çak l n ç kar lmas gerekiyor. Dünyadaki y ll k üretim 100 milyon karata eflit ki bunun sadece yüzde 50'si mücevher kalitesinde. Bir karatl k p rlantan n ilk anda pahal gelmesinin nedenini flimdi daha iyi anlafl l yordur herhalde. P rlantan n de eri 4 C kural ile belirleniyor yani carat, color, cut and clarity. Bunlar ifllenmifl elmaslar n de erinin hesaplanmas nda kullan lan parametrelerin uluslararas ifadesi. Cut kesim, clarity temizlik, carat krat a rl ve color renk demek bu arada en beyaz renk "d" ile ifade ediliyor. Hayal gücü, sab r ve beceri lk elmas madencili i Hindistan'da 2800 y ldan daha uzun bir süre önce bafllam fl. Günümüzde birçok modern yöntem kullan lsa da elmas bulmak hala çok zorlu bir ifl. Jeologlar do an n en k ymetli tafllar n Sibirya'n n ve Kanada'n n donmufl tundralar ndan, Afrika'n n s caktan yanan çöllerine ve okyanus diplerine kadar her yerde ar yor. Tek bir elmas bulmak için bir evi dolduracak kadar topra n elenmesi gerekiyor ki bulunanlar n da sadece çok küçük bir oran kesilip cilalanarak mücevhere monte edilecek boyut ve nitelikte oluyor. Elmas kesimi hayal gücü, sab r ve beceri gerektiren çok hassas bir ifl. Eski zamanlarda elmaslar kesilmeden b rak l rlard. Montürlerinin derinliklerine yerlefltirilip sadece üst yüzeylerinin yumuflak parlakl d flar da kal r, karanl k ve gizemli gözükürlerdi. 14. yüzy la gelindi inde sanatkarlar tafllar n fl k saçmas için gerekli olan karmafl k kesme ve cilalama tekniklerini araflt rmaya bafllad lar. Bugün kesim ustalar n n geleneksel yöntemleri yerini geliflmifl bilgisayar teknolojisine b rakm fl olsa da el eme i, göz nuru her zaman en makbul olan. Elmasla ilgili baz gerçekler Her elmas eflsizdir; hiçbir elmas bir di erinin ayn s de ildir Her elmas çok ama çok yafll d r. Dinozorlar gibi tarih öncesi canl - lar dahi var olmadan önceki dönemlerde oluflmufltur. En genç elmas 900 milyon yafl nda, en yafll - s da 3.2 milyar yafl ndad r. Elmas insano lunun tan d en sert do al maddedir.yeryüzündeki en sert madenden 58 misli daha serttir. Bir elmas sadece baflka bir elmas kesebilir. Kesme ve cilalama s ras nda her tafl ortalama olarak orijinal a rl - n n yar s ndan fazlas n kaybetmektedir. Dünyan n mücevher kalitesinde en büyük elmas olan Cullinan 1905 y l nda Güney Afrika'da bulundu. Kesilmeden önce karat a rl ndayd (yaklafl k bir devekuflu yumurtas büyüklü ünde). Zaman n bafllang c ndan beri t - rafllanm fl olan tüm p rlantalar toplanm fl olsayd, sadece bir tane çift katl otobüs doldurulabilirdi. Elmas' n ngilizcesi olan diamond kelimesi Yunanca'da fethedilemez anlam na gelen adamas tan türetilmifltir. Karat kelimesi, eski ça larda k ymetli tafllar tartmak için a rl k ölçüsü olarak kullan lan carob (keçiboynuzu) tohumundan gelmektedir. Aflk ve ba l l n simgesi olarak p rlanta yüzük hediye etme gelene i, 15. yüzy lda Avusturya Arflidükü Maximillian' n, niflan s ras nda Burgonya düflesi Mary'e elmas bir yüzük hediye etmesiyle bafllam flt r. Sol elin dördüncü parma na yüzük takma gelene i ise, Eski M s rl lar n Vena amoris in (aflk damar ) bu parmaktan do rudan kalbe ulaflt na olan inançlar ndan gelmektedir.

21 lham Perisi Ada Tahiti tür fantastik s nak görevi görüyor ve geçmiflte de bu görevi baflar la yerine getirmifl. Türkiye'nin yak ndan tan d Frans z yazar Pierre Loti'nin ona flöhret yolunu açan aflk roman hayran kald Tahiti'de geçer. 1800'lerin sonuna do ru, ilerde ünü s n r tan mayacak baflka bir Frans z, Tahiti'de boy gösterir, Paul Gauguin. Oniki y l Paris Borsas 'nda emlakç l k yapan Gauguin, bunald - uygar dünyadan kaçmay kafas na koymufl, çolu unu çocu unu arkada b rakarak Tahiti'nin yolunu tutmufltur. Ünlü ressam kiflisel baflyap t say lan günlü ü Noa Noa ve ona efllik eden a aç bask lar da burada oluflturur. Adan n idari Baflkenti Papeete, onu ilk görüflte Gauguin'i hayal k r kl na u rat r. Zira memuru, subay, polisiyle bir Frans z kasabas ndan pek fark yoktur bu flehrin. Gauguin istedi ini adan n güneyinde, Mataiea isimli küçük köyde bulur. Pasifik Okyanusu'nun l k rüzgarlar n n okflad bu bal kç köyü ve insanlar, Gauguin'in içinde kopan ruhsal f rt nan n dinmesine yard mc olur. Ak- >>> Ada basit bir toprak parças olmaktan çok daha öte anlamlar bar nd - r r içinde. Kaç fl, yaln zl k, keflif bazen aray fl, umut ve ütopya. Ütopyalar için en uygun co rafyan n adalar oldu u anlat l r. Belki de bu yüzden düflünürler ve yazarlar toplumsal ütopyalar için hep adalar hayal etmifllerdir. Anakarayla karfl laflt r ld nda adalar sakin, karmafladan uzak, henüz bozulmam fl cennet parçalar gibidir. Frans z Polinezyas 'ndaki en büyük ada Tahiti de l man iklimi, dev palmiyelerin gölgeledi i safran rengi kumluk k y lar ve bar fl içinde yaflayan güzel insanlar ile bir tür ütopya gibi geliyor insana ilk bak flta. Son y llarda her ne kadar balay çiftlerinin ve masaj merakl s yeni zenginlerin istilas - na u ram fl olsa da Tahiti birçoklar için sömürülecek bir turizm cennetinden ziyade ilkel zenginli i ile kendisine kucak açan bir

22 E er yolunuz Tahiti'e düflerse adaya Gauguin'in gözünden bakmaya çal fl n ki adan n gerçek güzelliklerine vak f olabilesiniz. Rüya gibi lagünleri ve bir kartpostala benzeyen manzaray içinize sindirerek bu uzak tropik cennetin tad n ç kar n. Papeete de Gün Bat m Ya mur ormanlar ve yumuflak e reltiotlar ile kapl yemyeflil vadileri, serin nehire dökülen ça layanlar ile Tahiti Frans z Polinezyas 'ndaki en büyük ada. Güney Pasifik Okyanusu'ndaki Society Adalar aras nda, Baflkenti kuzeybat sahilindeki Papeete'dir. Tahiti'nin eski isimlerinden biri Otaheite. Frans z Polinezyas nda yer alan 118 adan n en büyü ü Tahiti'nin en uzak noktalar aras 45. km'dir. Ada 1.048km2 alana sahiptir. En yüksek noktas metrelik Orohena Da 'd r. flamlar, deniz k y s nda toplanan köy halk flark lar söyleyip dans eder. Uygar dünyada yitirmekte oldu u yarat c gücüne, k sa bir süre içinde tekrar kavuflan Gauguin yal n flekiller, yayg n renkler, gölgesiz çizgiler, rengin ve formun ahenkli soyutlu u ile primitif bir renk cümbüflü yans t r tuvallerine. Bafllarda yad rgansa da tablolar bakan n içini tropik s cakl kla doldurur, adeta gözlerini kamaflt r r. Tahiti'nin masals atmosferine gönlünü kapt ran bir di er ünlü ise sineman n h rç n dâhisi Marlon Brando'dur. Brando daha 50'li y llarda, Gemide syan adl filmin çekimleri s ras nda Tahiti'deki Tetiaroa Adas 'na afl k olur ve modern insan n vazgeçilmezi bencilli i ile aday sat n al r. Bir tür mercan adas olan Tetaroa'n n önceki sahibiyse adalar toplulu u kral n dayan lmaz difl a r lar ndan kurtaran bir ngiliz diflçidir ve bu diflçi aday kraldan hizmetlerine karfl hediye olarak alm flt r zaman nda.

23 Ortalama ömürleri 70 y l kadar olan papa anlar n 315'ten fazla çeflidi vard r. Esaret hayat na rahat al flt klar ndan kafeste kolayca beslenebilirler. Yeni bir kelimeyi ö rendikleri zaman memeliler gibi mükafat beklemezler. Verilecek cezadan da anlamazlar. E itimleri sab r ister. Kafeslerine çi nemeleri için a aç parçalar koymak faydal d r. Gülünç davran fllar, sevimlili i, flakac l ve konuflma taklit kabiliyeti papa an yüzy llarca aranan kafes kuflu yapm flt r. Yaln zl k çeken uzun yol denizcilerine ideal arkadafl olmufltur.. En tan nm fl konuflan türü jako'dur. Erke i diflisinden daha iyi konuflur. Çok kuvvetli haf zalar sayesinde ö rendikleri kelimeleri manas n bilmeden tekrar ederler. Denizcilerin Sad k Dostu Papağan Afrika, Amerika, Asya ve Okyanusya'n n tropikal orman bölgelerinde yaflarlar. Hepsi canl parlak tüylü ve k vr k gagal d r. Kafalar büyük, boyunlar k sa, taklit kabiliyetli zeki kufllard r. Ayaklar n bir el gibi rahatça kullan r. Genellikle meyve ve tanelerden meydana gelen besinlerini ayaklar yla kavrayarak gagalar na götürürler. Gaga o kadar kuvvetlidir ki, en çetin cevizi bile bir darbede k rabilir. Denizcilerin sad k dostu papa anlar t rmanma an nda gagalar n üçüncü bir ayak gibi kullanma özelliklerinden dolay en iyi t rman c kufllar olarak da kabul edilirler. Papa anlar insan sesini ve melodileri ezberleyerek tekrarlama kabiliyetlerinden dolay, birçok evde kafeslerde beslenirler. Do al hayatta yuvalar n a aç kovuklar na, kaya yar klar na yaparlar. Efller birbirlerine ba l d r. ri yap da olanlar n diflileri y lda 2-3, küçükleri ise daha çok yumurta yaparlar. Çeflitlerine göre tomurcuk, çiçek, meyve ve tohumlarla beslenirler. Bu arada hayvansal besin alan birkaç tür de mevcuttur. Genelde çift veya grup halinde ç l k ç l a uçarlar. Avustralya'da yaflayan kakadular, binlerce fertten meydana gelen sürüler halinde seyahat ederler. Beslenirken veya dinlenirken çok sakindirler. Yeflil renklileri o kadar iyi kamufle olur ki, ço u zaman farkedilmezler. Tüyleri yeflil hakim olmak üzere k rm z, mavi, sar, beyaz ve siyah olabilir.

24 Bir Tabiat Harikas MEKE GÖLÜ ve KRATER YAZI VE FOTO RAFLAR: Recep Peker TANITKAN Bugüne kadar tan t m yap lamayan Konya Adana yolu üzerindeki Meke Gölü dünyada efli benzeri olmayan ola anüstü bir do a harikas. Meke Gölü tam ortas nda bulunan krater ile ilginç bir görüntü sergiliyor. Meke krateri 25 metre derinlikte gölün yüzeyinde bir koni gibi yükseliyor. Meke'nin üzeri k z l kahverengi, mor, k rm z ve siyah renkli volkanik tafl parçalar ile kapl. Bu renkler Meke'nin bir volkanik da oldu unu hemen belli ediyor. Volkanik tafllardan oluflan krater, fliddetli ya mur sular n emecek güce sahip. Meke gölü içinde büyük kraterin d - fl nda küçük adac klar da bulunuyor. Meke Gölü Konya'ya 100 km. Karap nar ilçesine ise 8 km. mesafede. Karap nar ilçesinde konaklamaya müsait tesislerin olmamas nedeniyle Konya'dan günübirlik turlar düzenleniyor. Meke Gölü civar nda Sadece bu bölgeye özel ve dünyan n hiçbir yerinde bulunmayan obruklar bulunuyor. Çaplar 100 ila 200 metreyi bulan bu çukurlar görülmeye de er bir baflka tabiat harikalar. 47

25 Beyin Ameliyat Seti Ford Model T Otomobil tarihinin en önemli kifllerinden biri olan Henry Ford, Model T yi 1908 de piyasaya sürmüfltür. Modelin üretimine 1927 ye kadar 19 y l boyunca hemen hemen hiç de ifliklik yap lmadan devam edilmifltir. Yeni üretim bant prensibi kullan larak 15 milyonun üzerinde imal edilmifltir. Model T zaman n n en iyi Amerikan arabas olmasa da, en ucuz, en güvenli ve önemlisiydi. Bu örnek 1918 üretimi 4 kiflilik "Touring" modelidir. Model T "siyah oldu u sürece her renk" üretilmesiyle de meflhurdu lerde Grangeret taraf ndan Paris te, nadir Frans z abanoz a ac ve cilalanm fl çelik kullan larak yap lm fl beyin ameliyat seti. Napoleon Bonapart n b çakç s Grandet nin flahsen imzalad tek settir. Orijinal kutusunda sergilenmektedir. Crossley Model 'P' Gaz Motoru lk baflta Otto & Langen motorlar n lisansl olarak üreten Crossley Brothers Ltd., 1866'da Manchester, ngiltere'de kuruldu. Daha sonra 1905'ten kalma bu örnekte oldu u gibi kendi tasar mlar olan fevkalade kaliteli sanayi ve tar mda kullan lan benzinli ve dizel motorlar yla ünlendiler. Çengelhan Rahmi M. Koç Müzesi Çengelhan Rahmi M. Koç Müzesi, Ankara n n ilk sanayi müzesidir. Müzenin yer almakta oldu u han, Kanuni Sultan Süleyman döneminde, Mihrimah Sultan n efli Damat Rüstem Pafla taraf ndan y llar nda yapt r lm flt r. Befl yüz y la yak n bir süre önce infla edilmesine ra men günümüze kadar ayakta kalabilen Çengelhan, Ankara n n hanlar bölgesinde özgünlü ünü bugüne kadar koruyabilen ender yap lardand r. Han, Ankara Kalesi nin ana girifl kap s n n karfl s nda, eskiden At Pazar olarak an lan mevkide, bedestenlerin yak n nda konumlanm flt r. Dönemin en büyük dört han ndan biri olan Çengel Han, çok say da oda ve develik k sm ile hizmet vermifltir. Han, 20. yüzy l n sonlar nda terk edilmeden önce, tiftik, yapa ve ham deri toptan sat fllar n n yap ld bir tabakhane ve yün deposu olarak kullan lm flt r. Kareye yak n dikdörtgen planl mimari yap s yla klasik Osmanl kent içi hanlar n n güzel bir örne ini oluflturan Çengelhan n ortas nda üstü aç k bir avlu vard r. Etraf tonoz örtülü revakla çevrili avlunun ortas ndaki tek katl dikdörtgen yap, Koç Holding in kurucusu Vehbi Koç un ifl yaflant s na bafllad y llarda kulland bir dükkâna da ev sahipli i yapm flt r y llar aras nda gerçeklefltirilen yenileme çal flmas nda han, asl na uygun olarak yeniden yap land r lm flt r. Müze toplam 32 odada, denizcilikten karayolu tafl mac l na, havac l ktan, t bba kadar pek çok sanayi kolunun geçmiflini gözler önüne seren 1200 den fazla obje ile ziyaretçilerini karfl lamaktad r. Müzede yer alan sergi objeleri konular na göre grupland r lm flt r. Büyüklükleri aç s ndan ise küçük oyuncaklardan, buhar motorlar na kadar uzanan zengin bir çeflitlilik içerisindedir. Birinci kat n bafllang c nda yer alan havac l k ile ilgili objelerin bulundu u odalar alüminyumdan yap lm fl. Dewoitine ve stanbul Rahmi M. Koç önemli parçalar da bar nd rmaktad r. 48 Sutepe Mah. Depo Sok. No: 1 Alt nda / Ankara Tel: (312) Faks: (312) cengelhan@rmk-museum.org.tr Sal - Çarfl. - Perfl. - Cu Cmt. - Pz aras nda aç kt r. Blickensderfer No. 7 Daktilo Amerikal George Blickensderfer ilk tafl nabilir daktiloyu 1893 y l nda üretmifltir. No. 7 modeli ilk olarak 1897 y l nda piyasaya sürülmüfltür. Yüz farkl bask kafas - na sahip olup müzik notalar dahil olmak üzere pek çok karakteri basabilmektedir. Tarihi Bayrak Edison Fonograf n n Replikas Bu örnek 1878 y l nda Hardy taraf ndan Edison markas alt nda Paris te yap lm flt r. Edison Fonograf sesin kaydedildi i ve dinlenebildi i ilk alettir. Günümüze ulaflan on befl örnekten birisidir Bu bayrak Mustafa Kemal Atatürk taraf ndan Türkiye Cumhuriyeti'nin 29 Ekim 1923'te ilan için siparifl edilen bayraklardan birisidir. Müzeye Nilüfer ve Kemal Çavuflo lu taraf ndan ba fllanm flt r. lk Dükkan Vehbi Koç un ifl hayat na ev sahipli i yapm fl olan dükkân ise, ziyaretçilere o y llar n mütevaz güzelli ini tatt rmaktad r. 49