DİALEKTİK DAVRANIŞÇI TERAPİ

Ebat: px
Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "DİALEKTİK DAVRANIŞÇI TERAPİ"

Transkript

1 DİALEKTİK DAVRANIŞÇI TERAPİ Dialektik davranışçı terapi (Dialectical Behavior Therapy), Marsha Linehan (1993a, 1993b) tarafından geliştirilmiş, insanların aşırı derecede yoğunlaşan duygularıyla baş etmesine yardım eden oldukça etkili bir yöntemdir. Araştırmalar DBT nin, insanların kontrollerini yitirmeden ya da zarar verici davranışlar içine girmeden mutsuzluklarını kontrol etme becerilerini geliştirdiğini göstermektedir. Bazen çok güçlü ve yoğun duygular yaşarsınız. Adeta hislerinizin düğmesi en üst seviyeye çevrilmiş gibidir. Öfkeli, üzgün ya da korkmuş hissettiğinizde, duygularınız koca bir dalga gibi vurur ve dengenizi yitirirsiniz. Bunu yaşadığınızda (anlaşılır bir şekilde) bir şeyler hissetmekten korkar hale gelebilirsiniz (çünkü bu duygularla kendinizi kaybetmek istemezsiniz.) Fakat sorun şu ki, duygularınıza ne kadar bir kapak koymaya ya da bastırmaya çalıştıkça daha şiddetlendiklerini farkedersiniz. Ne yazık ki duygularınızı durdurmaya çalışmak işe yaramaz. (Kitabın ilerleyen bölümlerinde duygularınızı nasıl dengeleyeğinizi öğreneceksiniz). Pek çok araştırma, bu kadar şiddetli, yoğun ve baskılı duyguların oluşmasının genetik olabileceğini ya da çocukluğunuzda yaşadığınız travmalar veya ihmalden oluşabileceğini ortaya koymaktadır. Gelişim evrelerinin kritik dönemlerinde yaşanan travmalar, gerçekten de beyin yapınızı değiştirerek, çok güçlü duygulara karşı zayıf kalmanıza yol açabilir. Fakat sorunun kökünde travma ya da genetik sorunlar olması bu problemin düzeltilemeyeceği anlamına gelmez. Binlerce insan, bu kitapta anlatılan becerileri öğrenerek çok daha etkili duygusal kontrol geliştirmeyi öğrendiler. Onlar yaşamlarını değiştirmeyi başardı, siz de yapabilirsiniz Peki bu beceriler nelerdir ve size nasıl yardım edebilirler? DBT dört önemli beceriyi öğretir. Bu beceriler hem duygusal dalgaların boyunu küçültür hem de şiddetli duygularla boğulduğunuzu hissettiğinize dengenizi korumanıza yardım eder. 1. Mutsuzluk toleransı, becerisi direncinizi arttırarak ve sizi mutsuz eden olayların etkisini yumuşatmanızı sağlayacak yeni yollar göstererek bu durumlarla daha iyi baş etmenize yardım eder. 2. Bilinçlilik/Farkındalık, becerisi geçmişte sıkıntı veren olaylara ya da gelecekle ilgili korkutucu ihtimallere daha az odaklanmanızı ve tüm dikkatinizi şimdiki zamana vermenizi sağlamanız için yardım eder. Farkındalık aynı zamanda alışkanlığa dönüşen, kendinizle ilgili ve başkalarıyla ilgili negatif yargılarınızın üstesinden gelmeniz için gerekli yardımı sağlar. 3. Duyguların dengelenmesi, becerisi ne hissettiğinizi daha net olarak farketmenize ve her bir duygunun sizi aşırı derecede yormasına izin vermeden gözlemlemenize yardım eder. Hedefiniz, duygularınızın etkisiyle tepki vermeden ve kendinize zarar verici davranışlar yapmadan, duygularınızı ve davranışlarınızı yumuşatmanızdır. 4. İnsan ilişkilerinizde etkili olma, becerisi kendi inançlarınızı, ihtiyaçlarınızı ifade edebilmeniz, sınırlarınızı çizebilmeniz ve çözüm sağlayıcı davranışları yapmanız için yardım eder. Bütün bunları aynı zamanda ilişkilerinizi koruyarak ve başkalarına saygılı davranarak yapabilmeniz için yöntemler gösterir. Urla Psikoterapi Merkezi

2 Bu kitap, öğrenmenizi kolaylaştıracak şekilde hazırlandı. Tüm beceriler ilk iki bölüm içinde Temel ve İleri Düzey olmak üzere iki aşamada anlatıldı. Bilinçlilik/Farkındalık becerisi daha ileri düzey beceriler kapsamında üçüncü bir bölüm olarak hazırlandı. Temel Beceriler bölümü, geliştirmek istediğiniz becerilerin özelliklerini öğretmek üzere hazırlandı. Amaç her bir beceriyi parçalara bölerek, adım adım kendinizi geliştirmenize yardım etmektir. İleri Düzey Beceriler bölümü geriye kalan daha zor aşamaları öğrenmeniz ve beceriyi daha ustaca yapabilmeniz için hazırlandı. Her bir adımı açıklayan örneklerin yanısıra, pratik yapabilmeniz için ödevler, değerlendirmeler ve çalışma sayfaları bulunmaktadır. Bu kitabın en zor kısmı, yeni becerileri öğrenmek için gerekli egzersizleri yapmaya karar vermenizdir. Sadece kitabı okumak size hiç bir fayda sağlamayacaktır ve hayatınızda hiç bir şey değişmeyecektir. Öğrendiğiniz yeni teknikleri ve stratejileri davranışlarınızda uygulamadığınız sürece, okuduğunuz kelimelerin hayatınıza bir etkisi olmaz. Dolayısıyla şimdi bu kitabı niye okumaya başladığınızı düşünmeniz ve neyi değiştirmek istediğinizi belirlemeye başlamanız iyi olur. Aşağıda ayrılan boşluklara, değiştirmek istediğiniz tepkilerinizi yazın. Diğer bir deyimle mutsuz olduğunuzda ya da tükendiğinizde size zarar veren hangi üç davranışı yapıyorsunuz ve bu davranışları hangi daha sağlıklı yöntemlerle değiştirmek istiyorsunuz? UMUT VAR Yaşam çok zor. Bunu zaten biliyorsunuz. Fakat duygularınız ile mücadelenizde tükenmiş ya da çaresiz değilsiniz. Bu becerileri gerçekten hayatınıza uygulamaya başlarsanız, duygularınıza verdiğiniz tepkiler değişecektir. Genleriniz ya da çocukluğunuzda yaşadıklarınıza rağmen burda öğreneceğiniz beceriler, her bir çatışmanızın, her mutsuzluğunuzun, ve tüm ilişkilerinizin yönünü değiştirecektir. Bütün yapmanız gereken okumanız ve uygulamanızdır. Urla Psikoterapi Merkezi

3 TEMEL MUTSUZLUK TOLERANSI BECERİLERİ MUTSUZLUK TOLERANSI BECERİLERİ: NELERDİR? Herkes zaman zaman üzüntü ve mutsuzlukla baş etmek zorundadır. Bu bazen arı sokması ya da kırık bir kol gibi fiziksel bir acı olabilir ya da mutsuzluk ve öfke gibi duygusal bir sıkıntı olabilir. Her iki durumda da acı çekmek kaçınılmazdır ve beklenmedik bir zamanda gerçekleşir. Arının ne zaman sizi sokacağını ya da bir şeylerin sizi üzeceğini önceden kestirmeniz her zaman mümkün olmayabilir. Tek yapabileceğiniz, zorluklarla baş etme becerilerinizi kullanmak ve bunların işe yarayacağını umut etmektir. Fakat bazı insanlar için, duygusal ve fiziksel acı bir çok kişiye göre çok daha yoğun hissedilir ve daha sık yaşanır. Bu kişilerin yaşadığı mutsuzluk çok daha hızlı gerçekleşir ve büyük bir dalga gibi vurur. Çoğu zaman bu duygular asla bitmeyecek gibi hissedilir ve insanlar çoğunlukla bu sıkıntıyla nasıl baş edeceklerini bilmezler. Bu kitap boyunca hissedilenleri Aşırı Duygular olarak tanımlayacağız, fakat unutmayın genelde fiziksel ve duygusal sıkıntılar birlikte yaşanır. Aşırı duygularla karşılaşan insanlar genelde, sağlılıksız ve etkisiz yöntemlerle baş etmeye çalışırlar, çünkü farklı ne yapabileceklerini bilemezler Bu anlaşılabilir bir durumdur. Bir insan sıkıntı içindeyken, mantıklı düşünme ve iyi bir çözüm üretme becerisini yitirir. Nitekim, kullanılan pek çok baş etme yöntemi sorunu daha kötüleştirmekten başka fayda sağlamaz. Aşağıda yoğun duygulara karşı insanların yaygın olarak kullandıkları bazı yöntemler listelenmiştir. Lütfen kendi yöntemlerinizi işaretleyin. Geçmişte olanları düşünerek fazlasıyla zaman harcıyorum Gelecekte olabileceklerden endişe ederek huzursuz oluyorum. Sıkıldığım için insanlardan uzaklaşmayı tercih ediyorum. İçimdeki rahatsızlıktan dolayı insanlara gerektiğinden daha çok öfkeleniyorum. Sigara, alkol, ilaç ya da diğer maddeler ile kendimizi rahatlatmaya çalışıyorum. Güvenli olmayan cinsel ilişkiler içine giriyorum, örneğin, hiç tanımadığım insanlar ile olmak gibi ya da sürekli korunmasız cinsel ilişkiye girmek gibi. Sosyal toplantılar, egzersiz, sanat ve müzik gibi keyif veren aktivitelerden uzak duruyorum ve kendimi iyi hissettirecek davranışlardan kaçınıyorum Problemlerimin nedenleri ile yüzleşmekten kaçınıyorum, örneğin, sağlıksız ya da mutsuz olduğum bir ilişki içinde olmaya devam ediyorum. Hiç yemek yemeyerek, çok yiyerek ya da kusarak, kendimi yiyecekler ile kontrol etmeye ya da cezalandırmaya çalışıyorum. İntiharı düşünüyorum ya da aşırı riskli davranışlar içine giriyorum, örneğin, alkollüyken çok hızlı araba kullanıyorum. Saçlarımı çekerek, tırnaklarımı yiyerek, derimi yolarak, ya da benzeri şekillerde vücuduma zarar veriyorum Mutsuzluğumu kabullenip, tatmin olmadığım, keyif almadığım, sıkıntılı bir yaşam yaşıyorum. Urla Psikoterapi Merkezi

4 Bütün bu yöntemler daha büyük acılar hissetmenize yol açan yöntemlerdir, çünkü kısa bir süreliğine sizi rahatlatsalar bile uzun vadede size çok daha fazla acı veren duygusal problemlere yol açacaklardır. Aşağıdaki çizelgede bu yöntemlerin olası bedellerini görebilirsiniz. Listeye bakarken uyguladığınız yöntemlerin bedeline dikkat edin, daha sonra farkettiğiniz başka bedelleri yazın. Listenin sonunda yer alan boşluğa aklınıza gelen başka yöntemler ve bedelleri varsa ekleyin. Duygularınızı Kontrol Etmenin Zararlı Yöntemleri ve Bedelleri Zarar Veren Yöntemler Geçmişte olanları düşünerek fazlasıyla zaman harcıyorsunuz Olası Bedeller Yaşamınızın içinde olan güzellikleri kaçırabilirsiniz ve daha sonra bunun için pişmanlık duyabilirsiniz, Geçmiş konusunda depresyon yaşayabilirsiniz, Diğer: Gelecekte olabileceklerden endişe ederek huzursuz oluyorsunuz. Olumlu gelişmeleri kaçırabilirsiniz, Gelecek hakkında anksiyete, korku, endişe, huzursuzluk sorunu yaşayabilirsiniz Diğer: Sıkıldığınız için insanlardan uzaklaşmayı tercih ediyorsunuz. Kendi başınıza daha çok zaman geçirdiğiniz için daha çok depresyonda hissedersiniz, Sosyalleşme becerilerinizi yitirebilirsiniz Diğer: İçinizdeki sıkıntıdan dolayı insanları kontrol etmeye çalışıyorsunuz ya da onlara gerektiğinden daha çok öfkeleniyorsunuz. Arkadaşlarınızı, sevgilinizi, ailenizden insanları kaybedebilirsiniz ya da insanlar sizden uzak durmayı isteyebilir, İnsanları üzdüğünüz için kendinizi kötü hissedebilirsiniz, Yalnızlık duygusunu yaşayabilirsiniz Diğer: Sigara, alkol, ilaç ya da diğer maddeler ile kendinizi rahatlatmaya çalışıyorsunuz. Bağımlılık geliştirebilirsiniz, Para kaybedebilirsiniz, İşyerinde problemler yaşayabilirsiniz, Polise şikayet edilebilirsiniz, İlişkiniz zarar görebilir Sağlık sorunları yaşayabilirsiniz Diğer: Güvenli olmayan cinsel ilişkiler içine giriyorsunuz, örneğin, hiç tanımadığınız insanlar ile olmak gibi ya da sürekli korunmasız olarak ilişkiye girmek gibi. Cinsellik yolu ile geçen hastalık kapabilirsiniz, Hamilelik yaşayabilirsiniz Utanç, suçluluk duygusu, depresyon Diğer: Sosyal toplantılar, egzersizler ya da sanat ve müzik gibi keyif veren aktivitelerden uzak duruyorsunuz ve kendinizi iyi hissettirecek davranışlardan kaçınıyorsunuz Keyifsizlik, tatminsizlik, Egzersiz eksikliği, Utanç, suçluluk duygusu, depresyon Kendinizi izole etmeniz Diğer: İntiharı düşünüyorsunuz ya da aşırı riskli davranışlar içine giriyorsunuz, örneğin, alkollüyken çok hızlı araba kullanıyorsunuz. Ölüm ihtimali, Hastaneye yatırılabilirsiniz, Uzun vadeli sağlık sorunları, Utanç, suçluluk duygusu, depresyon Diğer: Urla Psikoterapi Merkezi

5 Problemlerinizin nedenleri ile yüzleşmekten kaçınıyosunuz, örneğin, sağlıksız ya da yürümeyen bir ilişki içinde olmaya devam ediyorsunuz. Size zarar veren ilişkilere katlanmak zorunda kalabilirsiniz, Sürekli insanlar için bir şey yapmaktan dolayı tükenebilirsiniz, Kendi ihtiyaçlarınız karşılanmayabilir, Depresyon Diğer: Hiç yemek yemeyerek, çok yiyerek ya da kusarak, kendinizi yiyecekler ile kontrol etmeye ya da cezalandırmaya çalışıyorsunuz. Aşırı kilo kaybederek ya da kilo alarak metabolizmanıza zarar verebilirsiniz, Anoreksiya, bulimiya gibi yeme bozuklukları geliştirebilirsiniz, Tıbbi müdahale gerekebilir, Utanç, suçluluk duygusu, depresyon Diğer: Saçlarınızı çekerek, tırnaklarınızı yiyerek, kendinizi keserek, yakarak, yolarak, ya da benzeri şekillerde vücudunuza zarar veriyorsunuz Ölüm ihtimali, Enfeksiyon, İz kalma ya da sakat kalma ihtimali, Fiziksel acı Utanç, suçluluk duygusu, depresyon Diğer: Mutsuzluğunuzu kabullenip, tatmin olmadığınız, keyif almadığınız, sıkıntılı bir yaşam yaşıyorsunuz. Üzüntü ve keder dolu bir yaşam, Yaşamınız hakkında pişmanlıklar, Depresyon Diğer: Bu davranışların zarar verici etkileri ve ödenmesi gereken bedelleri oldukça belirgindir. Bütün bu yöntemler, yaşadığınız sıkıntıyı kısa vadede azaltır fakat daha uzun süre mutsuzluk yaşamanıza yol açar. Unutmayın bazen sıkıntı çekmekten kaçmak mümkün değildir ama mutsuzluk engellenebilir. Mutsuzluk toleransı becerisi, direncinizi güçlendirerek ve üzüntü veren durumların etkisinden kurtulmanızı sağlayarak, zor dönemleri daha rahat atlatmanızı sağlar. Bu beceriler arasında kabullenmek, kendinizi rahatlatmak, sakinleştirmek ve güçlendirmek sayılabilir. Bu beceriyi daha iyi anlamak için bir örnek vermek gerekirse: Duru ve Burak her zamanki kavgalarından birini yaparlar ve küserek ayrılırlar. Her ikisi de oldukça üzgün ve kızgındır. Burak kavga bittikten bir iki saat sonra iki tarafta da hata olduğunu farketmeye başlar. Böylece ertesi güne kadar Burak artık Duru ya kızgın olmayı bırakır. Fakat Duru için durum biraz daha farklı gelişir ve kavgayı üç gün boyunca zihninde tekrar tekrar yaşar. Her sözcüğü, her küçük tavrı Burak ın sevgisizliği ve değer vermemesi olarak yeniden hatırlar. Böylece Duru, Burak la üç gün sonra tekrar konuştuğunda hala öfkelidir ve tartışmaya bıraktığı yerden devam etmeye başlamak ister. Bu örnekte her iki kişi de kavga etmenin rahatsızlığını yaşarlar, ama sadece Duru bu konuda mutsuz olur. Örnekte görüldüğü gibi, Duru duygusal rahatsızlığını günlerce beraberinde taşır ve bu durum yaşamını büyük bir mutsuzluğa çevirir. Hayatımızda sıkıntılar olmasını her zaman engelleyemeyiz ama o sıkıntılara karşı vereceğimiz tepkileri ve yaşayacağımız mutsuzluğu kontrol edebiliriz. Mutsuzluk toleransı becerileri, sıkıntılarınızla daha sağlıklı bir şekilde baş etmenizi, duygusal tepkilerinizi kontrol etmenizi ve kronik mutsuzluklara engel olmanızı sağlayacaktır. Mutsuzluk Toleransının formülü şöyle özetlenebilir: Dikkatini Dağıt, Rahatla ve Baş Et Urla Psikoterapi Merkezi

6 DİKKATİNİ DAĞIT İlk mutsuzluk toleransı becerisi Dikkat Dağıtma dır ve amaç, size duygusal olarak sıkıntı veren durumlardan uzaklaşmanızı sağlamaktır. Bu beceri önemlidir çünkü; 1. Kısa bir süreliğine sıkıntı ve mutsuzluk veren duygulardan uzaklaşmanızı ve bedeninizin verdiği mutsuzluk tepkisini normalleştirmenizi sağlarlar 2. Her hangi bir adım atmadan önce sizin için en uygun ve mutsuzluğunuzu arttırmayacak tepkinin ne olduğunu bulabilmeniz için zaman kazandırır. Duru nun sıkıntısınız nasıl üç gün boyunca taşıdığını hatırlayın. Burak ile yaşadığı tartışmayı bir türlü kafasından atamadı. Dikkatinizi dağıtmak, başka bir şeyle ilgilenerek sıkıntılarınızın azalmasını sağlar. Ayrıca daha sağlıklı düşünebilmeniz ve doğru adımları bulabilmeniz için fırsat yaratır. Fakat, dikkat dağıtmayı, sorunlarınızı göz ardı etmek ya da sorunlarınızdan kaçmak ile karıştırmayın. Mutsuzluk yaratan bir durumu unutmaya ya da yokmuş gibi davranmaya başladığınızda, sorunu çözmemeyi tercih ediyorsunuz demektir. Dikkat Dağıtma becerisini kullandığınızda, sorunu çözmeyi istiyorsunuz ama duygularınız tolere edilebilecek bir seviyeye ulaşana kadar beklemeyi ve sakinleştiğinizde soruna eğilmeyi planlıyorsunuz demektir. Diğer bir mutsuzluk toleransı becerisi Kendini Sakinleştirmek tir. Genelde mutsuzluğunuzun kaynağı ile yüzleşmeden önce kendinizi sakinleştirmeniz gereklidir, çünkü duygularınızı çok yoğun hissediyor olabilirsiniz. Duygularını yoğun yaşayan pek çok insan kavga ortamında, başarısız hissettiğinde, reddedildiğinde, ya da beklemediği problemlerle karşılaştığında panik duygusu yaşar. Bu problemler ile yüzleşmeden önce kendinizi sakinleştirmeyi başarmanız, gücünüzü geri kazanmanız, huzur ve rahatlama hissi duymanız önemlidir. Böylece bir sonraki adımınızda ne yapacağınıza sağlıklı bir zihin ile karar verebilirsiniz. Aynı zamanda kendinize sevgi ve şefkat ile yaklaşmayı öğrenmenizi sağlar. Çoğu insan geçmişte pek çok defa ihmal edilmiş ya da kötü muamele görmüş olabilir. Bunun bir sonucu olarak yaşam onlara kendilerini mutlu etmekten çok nasıl kendilerine zarar vereceklerini öğretmiş olabilir. Dolayısıyla, kendinizi sakinleştirme becerisinin ikinci önemli amacı, kendinize iyi davranmanızı öğretmektir. BU BÖLÜMÜ NASIL OKUMALISINIZ? Bu bölümde yeni becerileri okudukça, size faydası olabileceğiniz düşündüklerinizi işaretleyin. Böylece bölümü bitirene kadar, acil durumlarda kullanabileceğiniz yöntemleri belirlemeye başlamış olursunuz. Ayrıca kendinizi evde ve dışarda sakinleştirmek için kullanabileceğiniz bir rahatlama egzersizleri listesi bulacaksınız. Bir sonraki bölümde daha ileri düzey becerileri öğreneceksiniz. Urla Psikoterapi Merkezi

7 RADİKAL (OLDUĞU GİBİ) KABULLENME Mutsuzluğu tolere etme becerisini kazanmak öncelikle, bakış açınızda değişim yapmanızla başlar. Olayları olduğu gibi kabul ederek, dünyaya yeni bir gözle bakarsınız. Genelde insanlar sıkıntı veren bir durum ile karşılaştıklarında, ilk tepkileri öfkelenmek, üzülmek ya da sıkıntı yaratan kişileri suçlamaktır. Fakat yaşadıklarınız için kimi suçlarsanız suçlayın sıkıntınız bitmez ve siz mutsuz olmaya devam edersiniz. Hatta bazı durumlarda öfkeniz arttıkça yaşadığınız sıkıntı daha fazla artar. Öfkelenmeniz ve sinirlenmeniz sorunu çözmediği gibi, aynı zamanda gerçekten olan biteni görmenizi engeller. Genelde mutsuz kişiler öfkelendiklerinde, gözleri hiç bir şey görmeyecek hale gelirler. Sürekli kritize etmeniz ya da aşırı derecede yargılayıcı davranmanız karanlıkta güneş gözlüğü takmaya benzer. Bu durumda çok önemli olabilecek detayları kaçırıyorsunuz ve gerçekleri olduğu gibi göremiyorsunuz demektir. Öfkelenerek ve bir olayın olmaması gerektiğini düşünerek, aslında olayın olduğu gerçeğini gözden kaçırırsınız ve sonuçları ile baş etmeniz gerektiğini fark edemezsiniz. Bir durum karşısında aşırı eleştirel olmanız, o durumu değiştirmeniz için gereken adımları atmanıza engel olur. Geçmişi değiştiremezsiniz. Eğer geçmiş ile savaşarak zamanınızı harcarsanız öfkenizin bu durumun yeniden yaşanmasını engelleyeceğine kendinizi inandırarak kendinizi paralize eder ve güçsüz bırakırsınız. Sonuçta hiç bir ilerleme olmaz. Radikal Kabullenmenin sunduğu alternatif, kritize etmeden, suçlamadan ya da eleştirmeden olayları olduğu gibi kabul etmenizdir. Böylece tepki vermek yerine, şimdiki zamanda kalarak, problemin tek bir sebebi olmadığını ama bir olaylar zinciri sonucu yaşandığını görmeye çalışırsınız. Örneğin, akşam eve gittiğinizde oldukça yorgunsunuz, bütün gün işyerinde zor bir durumu aşmaya çalışarak geçirdiniz. Öğlen yemek yemeye bile zamanınız yoktu. Tüm isteğiniz eve gelip huzurla bir yemek yemek. Diğer tarafta eşiniz tüm gün oğlunuzun ateşi ile uğraştı, hastanede saatlerce kuyrukta bekledi ve akşam eve geç saatte geldiği için henüz yemek hazırlayamadı. Onun da tüm isteği çocuk ile biraz ilgilenmeniz ve böylece yemeği hazırlamak için bir yarım saat boşluk bulabilmesi. Eve geldiniz ve merhaba bile demeden yemekte ne var? dediniz. Eşiniz gergin bir şekilde şu çocuğa biraz bakarsan bir şeyler hazırlayabilirim diyerek homurdandı. Siz daha yemek hazır değil mi? diyerek patladınız, eşiniz suçlayan tonunuzla kendini suçlanmış hissederek, karşı saldırıya geçti biraz evle ilgilensen belki olabilirdi diye çıkıştı. Siz eşinize bütün gün işte çalışıyorum, senin gibi evde yatıp gezmiyorum diyerek suçlamada bulundunuz. Eşinizde bütün gün iş yerinde keyfin yerinde, çok kolaysa gelde evde sen yat diyerek tartışma şiddetlenmeye başladı. Eşiniz sizi kötü bir eş ve baba olmakla, siz eşinizi kötü bir anne ve eş olmakla suçladınız. Haklılığınızdan emin olarak, eşinizin size yaptığı bu davranışın bedelini ödetmek üzere gittikçe öfkenizi beslediniz ve kavganın büyümesine izin verdiniz. Oysa örnekte görüldüğü gibi yaşanan olaylar zincirini göz ardı etmek ve eşinize yemek hazırlamadığı için kızmak ya da suçlamak durumu değiştirmekte hiç bir fayda sağlamayacaktır. Evde yemek olmadığı için kavga etmeniz, bu durumun asla yaşanmaması gerektiğini düşünmeniz sizin daha fazla öfkelenmenize ve mutsuz olmanıza yol açacaktır. Radikal Kabullenmenin anlamı, kendinize ve duruma gerçekçi gözlerle bakmanız ve olayları olduğu gibi kabul etmeniz demektir. Radikal Kabullenme başkalarının yanlış davranışlarını onaylıyorsunuz ya da affediyorsunuz anlamına gelmez, fakat olmuş bir olayı kızarak ya da suçlu arayarak değiştirme çabanızdan vazgeçmeniz anlamına gelir. Örneğin, size zarar veren bir ilişki içindeyseniz ve bu ilişkiden çıkmanız gerekiyorsa o halde bir an önce çıkın. Kendinizi ya da başkalarını suçlayarak boşuna zaman kaybetmeyin ve kendinize sıkıntı Urla Psikoterapi Merkezi

8 çektirmeye devam etmeyin. Bu size yardım etmeyecektir. Enerjinizi ve dikkatinizi yapabileceklerinize yoğunlaştırın. Radikal Kabullenme Cümleleri: Radikal Kabullenmeyi başarabilmeniz için kendinize hatırlatma amaçlı cümleler tekrar etmeniz faydalı bir yöntemdir. Aşağıda bu cümlelere bazı örnekler verilmiştir. Kullanabileceğiniz cümleleri işaretleyin ve eklemek istediğiniz cümleler varsa lütfen en sonda bırakılan boşluğa not edin. Böylece bu kitabın ilerleyen bölümlerinde Acil Durum Planı nızı yaparken geriye dönerek faydalı olabilecek yöntemleri kendinize hatırlatabilirsiniz. Bu şekilde olması gerekiyor Bir çok olay sonucunda bu noktaya geldik Olanları değiştiremem Olanlar üzerine kavga etmenin bir anlamı yok Geçmiş ile savaşmak beni bu günde kör yapar Bir tek şimdiki zaman üzerinde kontrolüm var Olup bitmiş bir konuda kavga etmek sadece boşa zaman harcamaktır Olanlar hoşuma gitmese bile, her şey olması gerektiği gibi gelişti Boşuna uğraşmanın anlamı yok, geçmiş geride kaldı, bu güne bakmak lazım Daha önce olanları düşünürsek, şu anda bunun yaşanması normal Bu olay daha önce verdiğimiz pek çok kararın bir sonucu Diğer cümle önerileriniz: Egzersiz: Radikal Kabullenme Seçtiğiniz cümleleri kullanarak hayatınızın çeşitli dönemlerinde yaşadığınız zor anları yargılamadan ya da suçlamadan olduğu gibi kabul etmeye çalışın. Doğal olarak büyük sıkıntı veren durumları kabul etmek oldukça zor olacaktır, dolayısıyla az rahatsız olduğunuz olaylarla başlayın. Aşağıda örnek olması için bazı öneriler bulacaksınız, lütfen denemek istediklerinizi işaretleyin ve başka fikirleriniz varsa en altta bırakılan boşluğa yazınız. Daha sonra yukarda seçtiğiniz Radikal Kabullenme cümlenizi kullanarak durumu yargılamadan ya da eleştirmeden kabullenmeye çalışın. Olaylar hakkında suçlama yapmadan, tartışmalı haberlerden birini okuyun Trafikte yakalandığınız bir gün, birilerini eleştirmeden arabanızda sakince oturun Haberleri seyredin ve olanlara tepki vermeden dinleyin Eleştiri yapmadan, radyoda politika hakkında yapılan yorumlardan birini dinleyin Geçmişte olan ve artık sizi üzmeyen bir olayı yargısızca yeniden hatırlamaya çalışın Diğer cümle önerileriniz: Urla Psikoterapi Merkezi

9 ZARARLI DAVRANIŞLAR YERİNE DİKKATİNİZİ DAĞITIN Dialektik Davranış Terapisinin en önemli hedeflerinden birisi, alkol almak, uyuşturucu kullanmak, kendini kesmek, yakmak, hızlı araba kullanmak, duvara yumruk atmak gibi kendinize zarar veren davranışları durdurmanızı sağlamaktır. Bu tür davranışlar yapmaya başladığınızda yaşadığınız acıyı kimse inkar edemez. Bazı insanlar, kendilerine zarar veren davranışların kısa bir süreliğine rahatlamalarını sağladığını belirtirler. Bu doğru olabilir, ama aynı zamanda bu davranışlar çok ciddi kalıcı sağlık problemlerine ve hatta aşırıya kaçıldığında ölüme yol açabilirler. Bütün hayatınız boyunca yaşamak zorunda kaldığınız tüm acıları düşünün. Sizi fiziksel, cinsel, duygusal ve sözlü olarak yaralayan insanları düşünün. Bu gün, şimdiki zamanda kendinizi daha fazla incitmeye devam etmeniz mantıklı geliyor mu? Tüm yaralarınızı ve kendinizi iyileştirmeye başlamanız daha doğru değil mi? Bu güne kadar yaşadığınız acılardan kurtulmak istiyorsanız, kendinize zarar vermeyi durdurmanız atmanız gereken ilk adımdır. Bunu yapmak çok zor olabilir. Öncelikle kendinizi kestiğinizde vücudunuzun sağladığı endorfin adı verilen doğal ağrı kesicilere bağımlılık geliştirmiş olabilirsiniz. Fakat bu türden zararlı davranışlar oldukça tehlikelidir ve bu davranışları kontrol altına almak için bütün çabanızla savaşmanıza değerdir. Aşağıda zararlı davranışlara yol açan aşırı duygular karşısında dikkatinizi dağıtmak için bir örnek verilmiştir. Sema öfkeli ya da mutsuz hissettiğinde sık sık kendisini kesmektedir. Bileklerinde ve kollarında onlarca kesik bulunmaktadır. Yazın en sıcak zamanlarda bile uzun kollu kıyafetler giyer, çünkü başka insanlar kendisine ne yaptığını gördüğünde utanç hisseder. Fakat bu kitabı okuduktan sonra, kendisine dikkatini dağıtmak için bir plan hazırladı. Dolayısıyla bir sonraki sefer kendisine kızdığında ve kendini kesmek istediğinde, başka ne yapabileceğini bulmak için programına baktı. Daha önce programına, kolunu kalemle çizebileceğini yazmıştı, nereyi kesmek istiyorsa, o bölgeyi kalemle çizmeye başladı. Kırmızı boya ile kan görünümü verdi. Ne kadar mutsuz ve çaresiz hissettiğini hatırlatması için, bütün gün koluna çizdiği boyayı silmeden taşıdı. Fakat sonra, uykuya dalmadan önce kolundaki boyaları silmeyi başardı, fakat diğer kesiklerin izlerini silmesi mümkün olmadı. Urla Psikoterapi Merkezi

10 Egzersiz: Zararlı Davranışlar Yerine Dikkatinizi Dağıtın Size zarar veren duygularınızdan ve düşüncelerinizden uzaklaşabilmek için daha güvenli bazı davranışlar aşağıda listelenmiştir. Yapabileceğinizi düşündüğünüz davranışların yanına işaret koyun ve aklınıza gelen başka size zarar vermeyecek davranışları ekleyin. Kendinize zarar vermek yerine, bir elinizde buz parçasını tutup avucunuzda sıkın. Buz elinizin uyuşmasına ve dikkatinizi dağıtmanıza yardım edecektir. Kendinizi kesmek yerine, kırmızı fosforlu kalemle vücudunuzu çizin. Normalde kendinizi keseceğiniz yere çizin. Kırmızı boya ya da tırnak boyası kullanarak, kanıyormuş gibi görünmesini sağlayın. Daha sonra siyah kalemle dikiş atılmış gibi görünüm çizin. Eğer dikkatinizi daha fazla dağıtmak istiyorsanız, bu çizimleri yaparken aynı anda diğer elinizle bir buz parçasını sıkmaya çalışın. Kendinize her zarar vermek istediğinizde, bileğinize geçirdiğiniz bir paket lastiğini çekip bırakın. Bu çok acı veren bir yöntem olmasına rağmen, kendinizi kesmenizden, yakmanızdan ya da parçalamanızdan daha az kalıcı zarar verir. Derinizi kanatmadan, tırnaklarınızı kolunuzun içine bastırın. Hoşlanmadığınız insanların resimlerini balonların üzerine çizin ve sonra patlatın. Hoşlanmadığınız ya da size kötü davranmış insanlara mektup yazın. Size ne yaptıklarını ve neden onlardan nefret ettiğinizi yazın. Daha sonra mektubu çöpe atın ya da daha sonra okumak üzere saklayın. Bütün gücünüzle duvara, sünger toplar, top haline getirdiğiniz çorapları ya da yastıkları atın. Bir yastığa tüm gücünüz ile bağırın. Ya da konser gibi, arabanızın içi gibi dikkatleri üzerinize çekmeyeceğiniz bir yerde avazınız çıktığı kadar bağırın. Kendinize zarar vermek yerine, bir bez bebeğe iğne batırın. Sünger, çorap gibi materyallerle kendi bez bebeğinizi yapabilirsiniz ya da dışardan alabilirsiniz. Yumuşak ve iğne batırılabilecek bir bebek olmasına özen gösterin. Ağlayın. Bazen insanlar ağlamaktan kaçınırlar, çünkü bir kere ağlamaya başlayınca bir daha duramamaktan korkarlar. Bu hiç bir zaman gerçekleşmez. İşin gerçeği, ağlamak size iyi hissettirir, çünkü stres hormonlarının atılmasını sağlar. Diğer zarar vermeyecek yöntemler: Urla Psikoterapi Merkezi

11 DİKKATİNİZİ KEYİFLİ AKTİVİTELERLE DAĞITIN Bazen kendinizi iyi hissetmenize yol açan bir davranış, yoğun duygulardan uzaklaşmanız için en iyi yoldur. Fakat aşağıda listelenmiş davranışlardan birini yapmak için, duygularınızın dayanılmaz bir noktaya ulaşmasını ve mutsuz olmanızı beklemenize gerek yoktur. Düzenli olarak bu aktiviteleri yapmanız oldukça faydalıdır. Hatta her gün kendinize zevk alabileceğiniz bir uğraş geliştirmeniz sağlıklıdır. Örneğin, düzenli olarak egzersiz yapmak sadece fiziksel sağlığınız için faydalı olmakla kalmaz aynı zamanda depresyona karşı oldukça etkili bir tedavi yöntemidir. Egzersiz yaptığınızda vücudunuz doğal bir ağrı kesici olan endorfin salgılayarak neredeyse anında kendinizi iyi hissetmenizi sağlar. Aşağıda dikkatinizi dağıtmanıza ve sıkıntı veren durumlardan uzaklaşmanıza yardım edebilecek, yüzden fazla keyif veren aktivite listelenmiştir. Lütfen uygulamak istediklerinizin yanına işaret koyun. Eklemek istediğiniz aktiviteler varsa, listenin sonunda bırakılan boşluğa yazınız. KEYİF VEREN AKTİVİTELER LİSTESİ Bir arkadaşınız ile telefonda konuşun Bir arkadaşınızı evinize davet edin Bir arkadaşınıza cep mesajı atın Bir parti organize edin Egzersiz yapın Ağırlık kaldırın Kaslarınızı esnetin Dışarı çıkın ve bulutları seyredin Koşun Bisiklete binin Yüzmeye gidin Gezintiye çıkın Bir arkadaşınız ile oyun oynayın Bilgisayarınızda oyun oynayın Video oyunu oynayın Televizyon seyredin Radyo dinleyin İnternette birileri ile chat yapın Kendi web sitenizi yapın Alışverişe çıkın Saçınızı kestirin Kaplıcaya gidin Hamama gidin İnternetten bir eşya satın alın Çok sayıda parçası olan bir puzzle yapın Kütüphaneye gidin ve bir kitap okuyun Bir kitapçıya gidin ve kitapları inceleyin Bir tiyatro kulübüne katılın Bir koroda şarkı söyleyin Bir dans grubunda dans edin Bir kulübe katılın Bir bahçe yaratın ve bitki yetiştirin Açık havada çalışın Uyuyun ya da şekerleme yapın En sevdiğiniz dondurmadan yiyin En sevdiğiniz yemeği pişirin Yemek pişirme kursuna gidin Dışarı yemeğe çıkın Evcil hayvanınıza banyo yaptırın Tırnaklarınızı boyayın Manikür ve pedikür yaptırın Saç renginizi değiştirin Köpüklü banyo ya da duş yapın Fotoğraf çekin Mastürbasyon yapın Resim çizin Kendinize çiçek alın Dişçiye gidip dişlerinizi temizlettirin Martılara ya da güvercinlere yem verin Odanızı farklı bir renge boyayın Maket uçak ya da gemi yapın Bir müzeye ya da sanat galerisine gidin Meditasyon yapın ya da dua edin Evinizi ya da odanızı temizleyin Yeni bir dil öğrenin Bir şarkı yazın Yakınlarınızda bulunan bir oyun sahasına giderek bir oyuna katılın ya da oyunu izleyin Ortalıkta kimse yoksa kendi başınıza bir oyun oynayın: Basketbol, bilardo ya da küçük bir topu Urla Psikoterapi Merkezi

12 duvara atmak gibi Masaj yaptırın, bu aynı zamanda duygularınızı sakinleştirir Yoga, tai chi ya da pilates yapın ya da öğrenmek için kursa katılın Parkta ya da huzur bulduğunuz bir yerde uzun bir yürüyüşe çıkın Dağa tırmanmak, kayak yapmak, motora binmek, paraşütle atlamak ya da rafting gibi heyecanlı birşeyler yapın ya da kurslara katılarak öğrenin Dışarı çıkın bir arkadaşınızı ziyaret edin Sadece kapıda otursanız bile evinizin dışına çıkın Araba ile ya da toplu taşıma araçları ile gezmeye çıkın Daha önce hiç gitmediğiniz bir yere seyahat düzenleyin Çikolata yiyin (sağlığınız için faydalı) ya da gerçekten hoşunuza giden başka bir yiyecek yiyin Daha önce hiç denemediğiniz bir yemek tarifini yapın Dışarı çıkın evcil hayvanınız ile oynayın Arkadaşınızın köpeğini alın ve parkta yürüyüşe götürün Dışarı çıkın, kuşları ve dışardaki diğer hayvanları seyredin Komik bir şeylerle uğraşın, mizah dergilerinden birini okumak gibi. Komik bir film seyredin (aşırı duygularınız ile kendinizi kötü hissettiğinizde seyretmek için komik filmler toplamaya başlayın) Tiyatroya ya da sinemaya gidin ve ne gösteriliyorsa onu seyredin Futbol, basketbol ya da voleybol maçına gidin Hoşunuza giden bir internet sitesini gezin Saçma ya da aptalca internet sitelerini ziyaret edin ve bu sitelerin bir listesini tutmaya başlayın İnternette blog ya da günlük tutmaya başlayın İnternette arkadaş bulma sitelerinden birine üye olun İstemediğiniz bir eşyayı internette satın Sevdiğiniz bir kafeye gidip bir kahve ya da çay için Büyük alışveriz merkezlerinden birine ya da bir parka gidin ve geçen insanları seyredin; insanların ne düşündüğünü anlamaya çalışın İbadet edebileceğiniz inancınıza uygun bir mekana gidin Uzun zamandır konuşmadığınız bir akrabanızı arayın Şarkı söyleyin ya da şarkı söylemeyi öğrenin Bir müzik aleti çalmaya başlayın ya da çalmayı öğrenin Hareketli, neşeli bir müzik dinleyin (Kendinizi kötü hissettiğinizde dinlemek üzere sizi neşelendiren ya da keyiflendiren müzikler toplamaya başlayın) Müziğin sesini açın ve odanızda dans edin Sevdiğiniz bir filmin, oyunun ya da şarkının sözlerini ezberleyin Video kameranız ile kendi filminizi yapın Bir konuşma hazırlayın ve bir grup insan önünde konuşmanızı yapın. Yün örün, dantel yapın, makrome yapın, dikiş dikin ya da yapmayı öğrenin Resimleriniz, anılarınız, yazılarınız, hatıra eşyalarınızdan oluşan bir defter hazırlayın Arabanız, motorunuz ya da bisikletinize bakım yapın İlginizi çeken bir konuda kursa katılın ya da ders alın En sevdiğiniz kitabı, dergiyi, gazeteyi ya da şiiri okuyun Ünlülerin dedikodusunu yapan bir magazin dergisini okuyun Arkadaşınıza ya da aile üyelerinden birine mektup yazın Kendi yaşamınız ya da başkasının yaşamı hakkında bir şiir, hikaye, film ya da oyun yazın Günlüğünüze bu gün yaşadıklarınızı yazın İyi hissettiğiniz bir gün, kendinize sevgi dolu bir mektup yazın ve kendinizi kötü hissettiğinizde okumak için sürekli yanınızda bulundurun Fırça ya da parmaklarınız ile bir resim yapın Gerçekten değer verdiğiniz birisi ile seks yapın Hayranlık duyduğunuz ve olmak istediğiniz türden insanların bir listesini yapın. (Gerçekten hayatınızda bulunan biri olabilir ya da tarihin içinden bir kahraman olabilir). Sonra bu kişilerde neyin hoşunuza gittiğini açıklayın Başınıza gelen en çılgın, en aptalca, en komik ya Urla Psikoterapi Merkezi

13 da en seksi olaya dair bir hikaye yazın Ölmeden önce yapmak istediğiniz on olayı yazın Arkadaşınız olmasını istediğiniz 10 ünlü insanın ismini yazın ve neden bu kişiler ile arkadaş olmak istediğinizi açıklayın Seks yapmak istediğiniz 10 ünlünün ismini yazın ve nedenini açıklayın Hayatınızı daha iyi bir hale getiren birisine mektup yazın ve neden mektup yazdığınızı açıklayın. (İstemiyorsanız mektubu göndermeniz gerekmiyor) Kendiniz ya da bir başkası için almak istediğiniz hediyelerin listesini yapın. Tüm kullanmadığınız eski eşyalarınızı yardım kuruluşuna bağışlayın. Yarım bıraktığınız tüm işlerin bir listesini yapın ve sıra ile bitirmeye başlayın Börek, kek ya da yemek yapın ve komşunuza götürün Varsa deniz kenarında yoksa bir havuz kenarında oturup suyu seyredin Kendinize bir hayvan alın ve eğitim vermeye çalışın Kendinize ait keyif veren aktiviteler listesi hazırlayın Diğer öneriler Yukardaki listede bulunan önerileri nasıl kullanabileceğinize ve dikkatinizi nasıl dağıtabileceğinize dair bir örnek: Aylin bu gün kendini oldukça yalnız hisseder. Yapacak hiç bir iş bulamaz ve evde tek başına oturmaya başlar. Bütün hayatı boyunca ne kadar yalnız olduğunu ve ailesindeki insanlar tarafından nasıl büyürken incitildiğini, farklı bir ailesi olsa yaşamının nasıl farklı olabileceğini, onu seven insanlar olmaması yüzünden ne kadar mutsuz olduğunu düşünmeye başlar. Kısa bir zamanda Aylin yoğun duygular hissetmeye ve acı veren hatıralar ile kendini kötü hissetmeye başlar. Aylin her mutsuz hissettiğinde, fiziksel ağrıları oluşur. Bu gün de kötü hatıralar ve yaşadığı yoğun duygular içinde kalmaya devam edince, boynunda ağrı hissetmeye başlar. Normalde ağrıların şiddeti ile ne yapacağını bilemez ve gittikçe içinde hissettiği hapsolmuşluk, mutsuzluk ve çaresizlik duyguları içinde ağlamaya başlar. Her zamankinden farklı olarak, biraz ağladıktan sonra Aylin daha önce böyle zamanlarda kullanmak üzere hazırlamış olduğu Dikkatini Dağıtma Planını hatırlar. Aylin için egzersiz yapmak her zaman çok önemli bir aktivite olmuştur. Bu nedenle bir yandan en sevdiği müziği dinlerken bir yandan parkta uzun bir yürüyüşe çıkar. Yürüyüş yaşadığı mutsuzluğu tamamiyle yok etmez ya da hatıralarını silmez fakat sakinleşmesini sağlar ve aşırı mutsuzluk içinde kendini kaybetmesini engeller. Urla Psikoterapi Merkezi

14 BAŞKASI İLE İLGİLENEREK DİKKATİNİZİ DAĞITIN Aşırı yoğunlaşan duygularınızdan uzaklaşarak sağlıklı düşünme yetinizi geri kazanabilmenizin bir yolu dikkatinizi başkasına yöneltmenizdir. Dikkatinizi nasıl başkasına yöneltebileceğiniz konusunda aşağıda bazı örnekler bulacaksınız, denemek istediklerinizin yanına işaret koyun ve başka bir aktivite öneriniz varsa listenin sonuna ekleyin. Başkası için bir iş yapın. Ailenizden birini ya da arkadaşlarınızı arayıp temizlik, alışveriş ya da başka bir konuda yardıma ihtiyaçları olup olmadığını sorun. Sıkıldığınızı ve kafanızı dağıtmak için bir iş aradığınızı söyleyin. Tanıdığınız birini arayıp yemeğe çıkmayı önerin. Sokağa çıkın ve karşınıza çıkan ilk muhtaç insana para verin. Eğer önceden bu anlarınızı kestirebiliyorsanız, gönüllü bir organizasyonda görev almak ve insanlara yardım etmek üzere plan yapın. Başka insanlara yardım etmek üzere hazırlanmış aktivitelere katılmaya çalışın. Bölgenizde bulunan siyasi partilerin kollarına, çevreci gruplara ya da ilginizi çeken başka bir grup çalışmasına katılın. Dikkatinizi kendinizden uzaklaştırın. Evinizin yakınında ki markete, alışveriş merkezine, kitapçıya ya da parka gidip oturun ve diğer insanları seyredin ya da aralarında yürüyün. Ne yaptıklarını inceleyin. Nasıl giyindiklerine bakın. Konuşmalarını dinleyin. Kıyafetlerinde bulunan düğmeleri sayın. Bu insanlar hakkında mümkün olduğunca çok detay görmeye çalışın. Gözleri kahverengi olanlara karşı mavi gözlüleri sayın. Düşünceleriniz tekrar kendi sıkıntılarınıza döndüğünde yeniden dikkatinizi başka insanlarla ilgili detaylara yöneltin. Değer verdiğiniz birini düşünün. Cüzdanınızda ya da çantanızda değer verdiğiniz birinin resmini taşıyın. Bu kişi, eşiniz, arkadaşınız, sevgiliniz, çocuğunuz ya da hayranlık duyduğunuz biri olabilir, ör: Atatürk, İdil Biret, Hidayet Türkoğlu, Tarkan, Cem Yılmaz, Azra Akın, Yaşar Kemal, Deniz Gezmiş, Yasemin Dalkılıç, Nasuh Mahruki, Fazıl Say gibi sanatçı, sporcu, siyasetçi, iş adamı ya da bilim insanı seçebilirsiniz. Hatta Süpermen, Batman gibi hayali bir kahraman ya da bir sinema karakteri bile seçebilirsiniz. Böylece mutsuzluk hissettiğinizde resmi çıkartın ve bu insan ile yapabileceğiniz, sakin, huzurlu, iyileştirici sohbeti hayal edin. Bu özel insan yanınızda olsa size ne söyleyeceğini ve nasıl iyi hissettireceğini düşünün. O sözleri size söylerken hayal edin. Diğer fikirler. Başkasına yoğunlaşarak dikkatinizi dağıtmaya bir örnek: Serra erkek arkadaşı, Murat, ile yaptığı kavgadan sonra çok üzülür. Murat ile yaptıkları tüm eski kavgaları düşünmeye başlar ve birden aşırı derecede mutsuz hissetmeye başlar. Serra o anda annesi ile konuşabilmeyi ve onun huzurlu sesini duymayı çok ister. Annesinin resminin bulunduğu masasına gider, çekmeceden resmi çıkartıp masada karşısına koyar. Sanki yanındaymış gibi annesi ile konuşmaya başlar. Serra, Murat ile olan ilişkisinde yaşadığı sorunları aşabilmek için güç ve yardım diler. Sonra annesinin kendisine ne söyleyebileceğini hayal eder, onun sesini duyduğunu düşünür. Bir süre sonra iyi hissetmeye başladığını farkeder. Sıkıntısı hafifledikçe daha sağlıklı düşünmeye, yapması gereken işler konusunda daha açık ve net olmaya başlar. Böylece günün geri kalanında işlerine dikkatini verir. Urla Psikoterapi Merkezi

15 DÜŞÜNCELERİNİZİ DAĞITIN İnsan beyni mükemmel bir düşünce yaratma makinasıdır. Her gün milyonlarca düşünce üretir. Bir çok kez bu durum hayatımızı büyük oranda kolaylaştırır, fakat beynimiz ne üzerinde düşüneceği konusunda tam bir kontrolümüz yoktur. Örneğin, bazen kafanızda bir melodi belirir ve ne yaparsanız yapın o melodiyi kafanızdan çıkaramazsınız. Ya da bir isim hatırlamaya çalışırsınız ve tüm gün o arayış devam eder, unutmak için uğraştıkça, daha güçlü bir şekilde zihninize takılır ve adeta güçlenir. Bir deneme yapın: En sevdiğiniz çizgi film kahramanını düşünün, örneğin Süpermen, Garfield, Buggs Bunny gibi. Gözlerinizi kapatın ve karakterinizi en ince detayına kadar zihninizde canlandırmaya çalışın. Neye benzediklerini tam olarak hatırlamaya çalışın. Elli saniye kadar bu karakteri düşünün. Şimdi otuz saniye boyunca tüm gücünüzle bu karakteri düşünmemek için çalışın. Düşüncelerinizden bu karakteri bloke etmeye çalışın. Fakat karakterin zihninizde ne kadar belirdiği konusunda kendinize dürüst olun. İşin gerçeği karakteri düşünmemek için ne kadar uğraşırsanız, zihninizde ki resme o kadar güç verirsiniz ve beyniniz daha fazla bu resmi zihninize getirmeye çalışır. Adeta bir şeyleri unutmak için ne kadar zorlarsanız, beyniniz o kadar hatırlamak için uğraşır. İşte bu sebeple yaşadığınız bir olayı unutmak için kendinizi zorlamanız imkansız bir çabadır. Aynı şekilde işte bu nedenle istemediğiniz duyguları zorla zihninizden atmanız imkansızdır. Dolayısıyla bir düşünceyi ya da bir anıyı unutmaya çalışmak yerine başka anılarla ya da yaratıcı düşünceler ile yer değiştirmek daha etkili bir yöntemdir. Bu konu ile ilgili aşağıda bazı örnekler bulacaksınız, denemek istediklerinizi işaretleyin ve başka bir aktivite öneriniz varsa listenin sonuna ekleyin. Geçmişte yapmaktan hoşlandığınız, keyif aldığınız, eğlendiğiniz güzel hatıraları düşünün. Mümkün olduğunca çok detayı gözünüzde canlandırmaya çalışın. Ne yapmıştınız? Kimlerle birlikteydiniz? Ne yaşamıştınız? Sizi heyecanlandıracak cinsel fantazileri düşünün. Sizi ve tanıdığınız birini ya da tanımak istediğiniz birini dahil ettiğiniz cinsel fantaziler kurun. Mümkün olduğunca çok detay düşünün. Size heyecan verebilecek detaylar neler olurdu? Dışardaki doğal dünyaya bakın. Çiçeklere, ağaçlara, gökyüzüne ve doğaya mümkün olduğunca dikkat edin. Çevrenizdeki hayvanları gözlemleyin. Çıkardıkları sesleri dinleyin. Eğer etrafınızda doğanın olmadığı bir ortamda yaşıyorsanız gözlerinizi kapatın ve daha önce gördüğünüz bir yeri hatırlamaya çalışın. Kendinizi geçmişteki ya da gelecekteki bir olayı düzelten bir süper kahraman olarak hayal edin. Nasıl yapardınız? İnsanlar size ne söylerlerdi? Fikirlerine önem verdiğiniz biri tarafından övüldüğünüzü hayal edin. Ne yaptınız? Bu kişi size ne söyler? Neden bu kişinin fikri sizin için önemli? En çılgın fantazinizin gerçekleştiğini düşünün. Ne olurdu? Kimler dahil olurdu? Sonrasında ne yapardınız? Urla Psikoterapi Merkezi

16 En sevdiğiniz sözleri, şiiri, duayı ya da atasözünü yanınızda taşıyın. Mutsuzluk hissettiğinizde çıkartıp okuyun. Kelimelerin sizi sakinleştirdiğini ve rahatlattığını düşünün. Okurken hayal gücünüzü kullanın, Örneğin, kelimeleri okurken gökyüzünden beyaz bir ışığın indiğini ve sizi sardığını hayal edin. Diğer fikirler. Düşüncelerinizi dağıtmak ile ilgili bir örnek: Aydın, birisi onu eleştirdiğinde ya da sert bir sesle cevap verdiğinde otomatik olarak babasının geçmişte ona nasıl kötü davrandığını hatırlamaktadır. Babası hep Aydın ı döver, bağırır, kritize eder ve sürekli yanlış yaptığını söylerdi. Bu hatıraları düşününce Aydın, boğulacak gibi hisseder ve ne yapacağını bilemeyerek, yanında kim varsa ona avazı çıktığı kadar bağırır ve bu rahatsız edici düşüncelerden kurtulmaya çalışırdı. Bu yöntemin etkili olmadığını hatta kendisine zarar verdiğini farkedince, düşüncelerini dağıtmak üzere kendine bir plan hazırlar. Babasının onu nasıl dövdüğünü ve bağırdığını hatırladığında yatak odasına gidip uzanmaya karar verir. Sonra çocuk halini gözünde canlandırır. Babasının karşısına geçip onunla yüzleştiğini hayal eder. Yıllar önce söylemek istediği her şeyi söylerken kendini düşünür. Babasına hatalı olduğunu ve ona kötü davranmayı bırakmasını söyler. Aydın, hayalini istediği şekilde yönlendirir. Bir süre sonra kendini daha iyi hissetmeye başladığını hisseder. Böylece Aydın sıkıntı veren düşüncelerin baskısı ve yoğunluğu altında ezilmesine izin vermeyerek hep girdiği bu kısır döngüden kendini çıkarmayı başarır. Urla Psikoterapi Merkezi

17 ORTAMDAN AYRILARAK DİKKATİNİZİ DAĞITIN Bazen yapabileceğiniz en iyi davranış ortamdan ayrılmaktır. Eğer başka biriyle sıkıntı veren bir durum içine girmişseniz ve duygularınızın etkisi ile durum daha kötüleşecekse, ortamı terk etmeniz en iyi çözümdür. Unutmayın duygularınızın yoğun olduğu anlarda problemlere sağlıklı bir çözüm bulmanız mümkün değildir. Yaşadığınız olaydan biraz uzaklaşmanız, kendinize sakinleşmek için biraz zaman vermeniz ve bir sonraki adımda ne yapacağınızı düşünmeniz en doğru hareket olacaktır. Eğer daha iyisini yapamıyorsanız, sadece çıkıp gidin. Duygusal yangını körüklemekten daha iyidir. Ortamdan ayrılarak dikkatinizi dağıtmaya örnek: Leyla büyük bir alışveriş merkezinde dolaşırken, hoşuna giden bir kazak bulur, fakat ölçüsüne uygun olanı bulamaz. Görevlilerden birinin yardım etmesini ve ölçüsüne uygun kazağı getirmesini istemek için etrafına bakınır. Fakat görevlinin başka bir müşteri ile meşgul olduğunu görür. Leyla beklemeye başlar, görevlinin dikkatini çekmeye çalışır ama işe yaramaz. Gittikçe öfkelendiğini ve kazağı iki parçaya ayırmak üzere olduğunu hisseder. Eskiden olsa orda kalır ve öfkesinin artmasına izin verirdi. Bu sefer ayrılmayı akıl eder, dükkandan çıkar ve başka bir yerde diğer alışverişleri yapmaya karar verir. Daha sonra kendini biraz daha kontrolde hissedince ve dükkan biraz daha tenha olduğunda kazağını almak için geri döner. Urla Psikoterapi Merkezi

18 GÖREVLER VE YAPILACAK İŞLER İLE DİKKATİNİZİ DAĞITIN Bir çok insan kendilerine ya da yaşama alanlarına bakmak ya da geliştirmek için zaman ayırmazlar. Bunun sonucunda işler bitmeden bırakılır. Dikkatinizi dağıtmak için kendinize ve çevrenize özen göstermek, yapılmamış ya da yarım kalmış işleri bitirmek için güzel bir fırsat olabilir. Bir dahaki sefer duygularınız aşırı derecede yoğunlaştığında, aşağıda liste halinde verilen işlerden biri ya da bir kaçı ile uğraşarak dikkatinizi dağıtmayı deneyebilirsiniz. Yapmak istediklerinizin yanına işaret koyun ve başka bir aktivite öneriniz varsa listenin sonuna ekleyin. Bulaşıkları yıkayın Uzun zamandır konuşmadığınız ve öfkeli olmadığınız birisini arayın Evinizi ya da odanızı temizleyin. Bir arkadaşınıza temizlik ya da bahçe düzenleme projesine yardım edin. Dolabınızı temizleyin ve eski kıyafetlerinizi hibe edin. Bir odanızı ya da en azından duvarınızı yeniden dekore edin Kitaplarınızı, CD lerinizi, bilgisayarınızı organize edin Eğer bir projeniz yoksa, evde yapılacak bir iş için plan yapın Saçınızı kestirin Manikür pedikür yaptırın Masaj yaptırın Arabanızı ya da başkasının arabasını yıkayın Çimleri biçin Varsa garajınızı, ardiyenizi ya da deponuzu temizleyin Çamaşırlarınızı yıkayın Ödevlerinizi yapın İşten eve getirdiğiniz projeleri tamamlayın Ayakkabılarınızı boyayın Mücevherlerinizi, gümüşlerinizi temizleyin / parlatın Küveti temizleyin sonra temiz küvette banyo yapın Çiçeklerinizi sulayın ya da bahçede çalışın Kendiniz için yemek pişirin Faturalarınızı ödeyin Diğer fikirler Görevler ve yapılacak işler ile dikkatinizi dağıtmaya bir örnek: Murat kız arkadaşı İrem i sinemaya davet eder, fakat İrem daha önce arkadaşları ile başka bir plan yaptığı için reddeder. Murat kendini terkedilmiş ve reddedilmiş hisseder ve İrem e telefonda bağırmaya başlar. İrem telefonu yüzüne kapatır. Bu Murat ın daha kötü hissetmesine yol açar. Murat ne yapacağını bilemez, kafasının karıştığını ve çok öfkelendiğini hissetmeye başlar. Fakat her zaman yaptığı gibi İrem i tekrar aramak ve kavgaya devam etmek yerine bu sefer cüzdanından daha önce hazırladığı Dikkat Dağıtma Planı nı çıkarır. (Bu bölümün sonunda sizde bir plan hazırlayacaksınız). Kağıtta Saçlarını Kestir yazısını okuyunca, bir kaç bina ötede bulunan berberine doğru yürümeye başlar. Evden dışarı çıkmak öfkesinin yatışmasına yardım eder. Eve döndüğünde İrem i arayıp ertesi gün müsait olup olmadığını sorabilecek kadar sakinleşir. Urla Psikoterapi Merkezi

19 SAYARAK DİKKATİNİZİ DAĞITIN Sayı saymak zihninizi meşgul tutmak için kullanabileceğiniz basit bir beceridir. Aşağıda kullanabileceğiniz bazı örnekler bulacaksınız, denemek istediklerinizin yanına işaret koyun ve başka bir aktivite öneriniz varsa listenin sonuna ekleyin. Nefesinizi sayın: Rahat bir sandalyeye oturun, elinizi karnınızın üzerine koyun. Yavaş ve derin nefes alıp vermeye başlayın. Ciğerlerinize değil, karnınıza nefes aldığınızı hayal edin. Her nefes alışta karnınızın balon gibi şiştiğini hissedin. Nefesinizi saymaya başlayın. Zihniniz rahatsızlık veren konuya geri döndüğünde dikkatinizi yeniden nefesinize yöneltin. Başka bir şeyler sayın: Duygularınızın yoğunluğu altında hiç bir şey düşünemiyorsanız, o zaman duyduğunuz sesleri, dışardan geçen arabaları, bir ağacın dallarını sayın. Bu dikkatinizi vücudunuzun dışına çıkaracaktır. Hissettiğiniz, gördüğünüz, dokunduğunuz ya da üzerine numara koyabildiğiniz her hangi bir kavramı sayabilirsiniz. 7 nin katlarını sayın ya da çıkartın: Örneğin, 100 den başlayın ve 7 çıkartın. Bulduğunuz sayıdan yeniden 7 çıkartın. Bu şekilde devam edin. Bu aktivite konsantrasyon ve dikkat gerektirdiği için sizi düşüncelerinizden tam anlamıyla uzaklaştıracaktır. Diğer fikirler Sayarak dikkat dağıtmaya bir örnek: Aysu, annesi masayı toplamak için yardım isteyince kızar. Sürekli bana ne yapacağımı söylüyor diye düşünür. Gittikçe öfkesinin arttığını kötüleştiğini hisseder. Geçen sefer bu duygular ile karşılaştığında nefesini saymanın iyi geldiğini hatırlar. Odasına gidip, rahat bir sandalyeye oturur ve nefesini saymaya başlar. 10 dakika sonra daha rahatlamış olarak yemek masasının başına gelebilir. Urla Psikoterapi Merkezi

20 DİKKAT DAĞITMA PLANI YAPIN Bir dahaki sefer duygularınızın yoğunlaşması ve düşünemeyecek hale gelmeniz durumunda deneyebileceğiniz Dikkat Dağıtma Yöntemlerini belirlemeye çalışın. Seçeceğiniz aktiviteler Dikkat Dağıtma Planı nızı oluşturacaktır. Unutmayın, hedef önce dikkatinizi dağıtmak, sonra kendinizi rahatlatmak ve son olarak sorun ile baş etmektir. Dikkat Dağıtma Planı, bu üç aşamalı çözümün ilk ayağıdır. Planınızı aşağıdaki boşluğa ya da boş bir kağıda yazın, bitirince cüzdanınıza yerleştirmek için bir indeks kartına kopyalayın. Böylece ihtiyacınız olduğunda hemen çıkartıp planınızı kendinize hatırlatabilirsiniz. DİKKAT DAĞITMA PLANIM: Urla Psikoterapi Merkezi

Türkçe Ulusal Derlemi Sözcük Sıklıkları (ilk 1000)

Türkçe Ulusal Derlemi Sözcük Sıklıkları (ilk 1000) Türkçe Ulusal Derlemi Sözcük Sıklıkları (ilk 1000) 14.08.2014 SIRA SIKLIK SÖZCÜK TÜR AÇIKLAMA 1 1209785 bir DT Belirleyici 2 1004455 ve CJ Bağlaç 3 625335 bu PN Adıl 4 361061 da AV Belirteç 5 352249 de

Detaylı

KORKU HAYAL GÜCÜNÜN MUHTEŞEM BİR HEDİYESİDİR

KORKU HAYAL GÜCÜNÜN MUHTEŞEM BİR HEDİYESİDİR KORKU HAYAL GÜCÜNÜN MUHTEŞEM BİR HEDİYESİDİR Korku, yaşamın olağan ve doğal bir parçası, kızgınlık, sevinç ya da üzüntü gibi bir duygudur. Korku insanların görünen ve görünmeyen tehlikeler karşısında gösterdikleri

Detaylı

ÇOKLU ZEKA ÖZELLİKLERİ

ÇOKLU ZEKA ÖZELLİKLERİ ÇOKLU ZEKA ÖZELLİKLERİ I- Açıklama Sizi tam olarak tanımladığına inandığınız her cümlenin yanına 1 yazın. Eğer ifade size uygun değilse, boş bırakın. Sonra her bölümdeki sayıları toplayın. Bölüm 1 Nesneleri

Detaylı

1 of 5 14/10/2010. Stresle Başa Çıkma

1 of 5 14/10/2010. Stresle Başa Çıkma 1 of 5 14/10/2010 Stresle Başa Çıkma Stres bizim baskıya karşı duygusal ve fiziksel tepkimizdir. Bu baskı dışsal faktörlerden kendimizin ya da bir yakınımızın yaşam etkinliklerinden, hastalıklarından yaşam

Detaylı

Nasıl Daha İyi Öğrenirim?

Nasıl Daha İyi Öğrenirim? Nasıl Daha İyi Öğrenirim? Farklı Öğrenme Yöntemleri Öğrenciler farklı yöntemlerle öğrenirler. Bunlardan bazıları aşağıda verilmiştir: okuyarak ve okuduğunu hatırlayarak, önemli bölümlerin altlarını çizerek,

Detaylı

Hayatta ya da ev işlerinde daha iyi organize olmak için, profesyonellerin önerdiği bu 20 yolu deneyebilirsiniz.

Hayatta ya da ev işlerinde daha iyi organize olmak için, profesyonellerin önerdiği bu 20 yolu deneyebilirsiniz. Organize Olmanın 20 Kolay Yolu Hayatta ya da ev işlerinde daha iyi organize olmak için, profesyonellerin önerdiği bu 20 yolu deneyebilirsiniz. 1. Depolama alanları açın Evinizde rahatça hareket edebilmeniz

Detaylı

SINAV ÖNCESİ SON UYARILAR...

SINAV ÖNCESİ SON UYARILAR... SINAV ÖNCESİ SON UYARILAR... Gereksiz yere kaygılanmayın! Kendinizi rahat hissederseniz sınavda panik yaşamazsınız. Sınav için daima olumlu düşünün. Sınavı ölüm kalım savaşına dönüştürmeyin. Sınav sadece

Detaylı

1. Bir süre için hayatınızdaki iyi şeylerin artık olmadığını varsayın.

1. Bir süre için hayatınızdaki iyi şeylerin artık olmadığını varsayın. MUTLULUĞU ARTTIRMAK İÇIN BILIMIN KANITLADIĞI ON BASIT FAALIYET Bilimsel çalışmaların sonuçlarına kulak verdiğimizde mutluluğunuzu arttırmak için yol gösterebilirler. Aşağıdaki faaliyetleri 10 gün düzenli

Detaylı

ÇOCUKLARDA SORUMLULUK BİLİNCİNİ NASIL GELİŞTİREBİLİRİZ?

ÇOCUKLARDA SORUMLULUK BİLİNCİNİ NASIL GELİŞTİREBİLİRİZ? ÇOCUKLARDA SORUMLULUK BİLİNCİNİ NASIL GELİŞTİREBİLİRİZ? Okulda unutulan çantalar, evde unutulan kitaplar ve ödevler... Bu çocuklar biraz sorumluluk sahibi olmayı ne zaman öğrenecekler? diye sorarız zaman

Detaylı

Hayalindeki Kadını Kendine Aşık Etmenin 6 Adımı - Genç Gelişim Kişisel Gelişim

Hayalindeki Kadını Kendine Aşık Etmenin 6 Adımı - Genç Gelişim Kişisel Gelişim on günlerde mevsimsel geçiş döneminin verdiği miskinlikle aklıma yazılabilecek bir yazı gelmiyordu. Bugün kardio antrenmanımı yaparken,aklıma sevgili olmamak için yapman gerekenler adlı yazım geldi. Bende

Detaylı

Nasıl Bir Zekâya Sahipsiniz? - Genç Gelişim Kişisel Gelişim. Ayın Testi

Nasıl Bir Zekâya Sahipsiniz? - Genç Gelişim Kişisel Gelişim. Ayın Testi Ayın Testi Prof. Gardner yıllar boyu hâkimiyetini sürdüren, insanların tek bir zekâya sahip oldukları IQ denen zekâ anlayışını kırdı. Gardner'a göre insanların sahip oldukları çoklu zekâların her biri

Detaylı

Rukia Nantale Benjamin Mitchley Nahide Büşra Ertekin Turkish Level 5

Rukia Nantale Benjamin Mitchley Nahide Büşra Ertekin Turkish Level 5 Simbegwire Rukia Nantale Benjamin Mitchley Nahide Büşra Ertekin Turkish Level 5 Simbegwire annesi öldüğü zaman çok üzüldü. Simbegwire ın babası, kızıyla ilgilenmek için elinden gelenin en iyisini yaptı.

Detaylı

Anneye En Güzel Hediye Olarak Ne Alınması Gerekir?

Anneye En Güzel Hediye Olarak Ne Alınması Gerekir? Anneye En Güzel Hediye Olarak Ne Alınması Gerekir? Hayatımızın en değerli varlığıdır anneler. O halde onlara verdiğimiz hediyelerinde manevi bir değeri olmalıdır. Anneler için hediyenin maddi değeri değil

Detaylı

Streslere karşı 7 etkin uygulama

Streslere karşı 7 etkin uygulama Streslere karşı 7 etkin uygulama Stres ve huzursuzluklarda, mide kazınmalarında korku ve kaygı durumlarında aşağıdaki uygulamalar size her zaman yardımcı olabilir: 1. Dikkati başka yere yönlendirmek Şarkı

Detaylı

Özgüven Nedir? Özgüven Eksikliği Nedir?

Özgüven Nedir? Özgüven Eksikliği Nedir? Özgüven Nedir? Özgüven; kendimiz ve yeteneklerimiz hakkında pozitif ve gerçekçi bir anlayışa sahip olduğumuz anlamına gelmektedir. Diğer taraftan, özgüven eksikliği ise; kendinden şüphe duymak, pasiflik,

Detaylı

manzaraadalar.com.tr

manzaraadalar.com.tr manzaraadalar.com.tr 444 74 96 EVDE VAR EXTRA HAYAT! Manzara Adalar, HomeExtra konseptiyle dünyanızı genişletiyor. Eviniz bir evden çok daha fazlası oluyor, odalar dolusu extra yaşam sizi bekliyor. HOMEEXTRA

Detaylı

FK IX OFFER BENLİK İMAJ ENVANTERİ

FK IX OFFER BENLİK İMAJ ENVANTERİ FK IX OFFER BENLİK İMAJ ENVANTERİ 1- Beni çok iyi tanımlıyor 2- Beni iyi tanımlıyor 3- Beni az çok iyi tanımlıyor 4- Beni pek tanımlamıyor 5- Beni zaman zaman hiç tanımlamıyor 6- Beni hiç tanımlamıyor

Detaylı

Kayıp, Ölüm ve Yas Süreci. Prof. Dr. Sibel ERKAL İLHAN

Kayıp, Ölüm ve Yas Süreci. Prof. Dr. Sibel ERKAL İLHAN Kayıp, Ölüm ve Yas Süreci Prof. Dr. Sibel ERKAL İLHAN Kayıp Kayıp, yaşam döngüsünün her evresinde yaşanır. bağımsızlık kaybı ilişki kaybı, sağlık kaybı, iş kaybı, ekonomik kayıp, evcil hayvan kaybı, organ

Detaylı

3. Zihinden atamadığınız tekrarlayan, hoşa gitmeyen düşünceler. 7. Herhangi bir kimsenin düşüncelerinizi kontrol edebileceği fikri

3. Zihinden atamadığınız tekrarlayan, hoşa gitmeyen düşünceler. 7. Herhangi bir kimsenin düşüncelerinizi kontrol edebileceği fikri 1 Aşağıda zaman zaman herkeste olabilecek yakınmaların ve sorunların bir listesi vardır. Lütfen her birini dikkatle okuyunuz. Sonra bu durumun bu gün de dâhil olmak üzere son üç ay içerisinde sizi ne ölçüde

Detaylı

EVLİLİK ÖNCESİ EĞİTİM

EVLİLİK ÖNCESİ EĞİTİM Aile ve Toplum Hizmetleri Genel Müdürlüğü EVLİLİK ÖNCESİ EĞİTİM EVLİLİKTE İLETİŞİM ve YAŞAM BECERİLERİ -2 EVLİLİK ÖNCESİ EĞİTİM EVLİLİKTE İLETİŞİM ve YAŞAM BECERİLERİ 2 SUNUM İÇERİĞİÇ Evlilikte İletişim

Detaylı

HOŞGELDİNİZ. Depresyon Tedavisinde Metakognisyon Eğitimi (D-MCT) 02/17 Jelinek, Hauschildt, Moritz, Okyay & Taş;

HOŞGELDİNİZ. Depresyon Tedavisinde Metakognisyon Eğitimi (D-MCT) 02/17 Jelinek, Hauschildt, Moritz, Okyay & Taş; HOŞGELDİNİZ Depresyon Tedavisinde Metakognisyon Eğitimi (D-MCT) 02/17 Jelinek, Hauschildt, Moritz, Okyay & Taş; ljelinek@uke.de D-MCT: Uzay pozisyonu Günün Konusu Hafıza Davranış Depresyon Duyguların kabulü

Detaylı

Đngilizce yi Daha Hızlı Öğrenmenize Yardımcı Olacak Rahatlama Teknikleri

Đngilizce yi Daha Hızlı Öğrenmenize Yardımcı Olacak Rahatlama Teknikleri Đngilizce yi Daha Hızlı Öğrenmenize Yardımcı Olacak Rahatlama Teknikleri Hande and Ian Przybylinski Đngilizce yi Daha Hızlı Öğrenmenize Yardımcı Olacak Rahatlama Teknikleri Stres hayatın bir parçası. Herkes,

Detaylı

ÖZEL KAŞGARLI MAHMUT ORTAOKULU MART 2016

ÖZEL KAŞGARLI MAHMUT ORTAOKULU MART 2016 ÖZEL KAŞGARLI MAHMUT ORTAOKULU MART 2016 AİLE İÇİ İLETİŞİM VE SINAV KAYGISI PSİKOLOJİK DANIŞMA ve REHBERLİK BÖLÜMÜ İçindekiler Motivasyonu Arttırma ve Hedef Belirleme Hedef Belirlerken Göz Önünde Bulundurulacak

Detaylı

UYGULAMA 1 1. Aşama Şimdi bir öykü okuyacağım, bakalım bu öykü neler anlatıyor?

UYGULAMA 1 1. Aşama Şimdi bir öykü okuyacağım, bakalım bu öykü neler anlatıyor? ALAY ETME Amaç : Başkalarına saygı duymayı öğrenme.alay etme ile baş edebilme becerisini kazandırma Düzey : 1. sınıf ve üstü Materyal: Uygulama 1 için:yazı tahtası, kağıt, kalem, Uygulama 2 : Kuklalar,oyuncak

Detaylı

9. Sigarayı bırakma zamanı

9. Sigarayı bırakma zamanı 9. Sigarayı bırakma zamanı 1 9. Sigarayı bırakma zamanı Dünyada 8 saniyede 1 can alan, yılda 4 milyon kişinin ölümüne neden olan, dünyada her 10 erişkinden birinin ölüm nedeni sayılan sigarayı bırakmak

Detaylı

Sevgili kızım, sevgili oğlum, Benim yaşlandığımı düşündüğün gün sabırlı ol ve lütfen beni anlamaya çalış. Yemek yerken üstümü kirletirsem üzerimi değiştirecek gücüm yoksa lütfen sabırlı ol. Benim sana

Detaylı

Anksiyete ve gerginlik veya endişe. Eminim bunu son zamanlarda hepimiz yaşıyoruz.

Anksiyete ve gerginlik veya endişe. Eminim bunu son zamanlarda hepimiz yaşıyoruz. Rüyalar genellikle en saçma göründüklerinde en derindedir. Sigmund Freud Anksiyete ve gerginlik veya endişe. Eminim bunu son zamanlarda hepimiz yaşıyoruz. Anksiyete: kendinize kötü bir şey olacağını ve

Detaylı

İş Kadını, Ev Kadını, Anne

İş Kadını, Ev Kadını, Anne İş Kadını, Ev Kadını, Anne Son yıllarda kadınların ev kadını ve anne olmaları dışında aktif bir çalışma hayatları olması birçok zorluğu da beraberinde getirmekte. Ne tam anlamıyla bir ev kadını, ne yeterli

Detaylı

SINAV KAYGISI. Sınav Kaygısının Belirtileri Nelerdir? * Fiziksel Belirtiler

SINAV KAYGISI. Sınav Kaygısının Belirtileri Nelerdir? * Fiziksel Belirtiler SINAV KAYGISI Kaygı, stresli bir durum karşısında hepimizin yaşadığı uyarılmışlık halidir. Ancak kaygının belli bir miktarda yaşanmasının olumlu işlevleri de vardır. Bir miktar kaygı günlük hayatta bizi

Detaylı

EĞİTİM-ÖĞRETİM YILI ÖZEL İZMİT BİLGİ KÖPRÜSÜ EĞİTİM KURUMLARI REHBERLİK AYLIK ÇALIŞMA PLANI

EĞİTİM-ÖĞRETİM YILI ÖZEL İZMİT BİLGİ KÖPRÜSÜ EĞİTİM KURUMLARI REHBERLİK AYLIK ÇALIŞMA PLANI 2016-2017 EĞİTİM-ÖĞRETİM YILI ÖZEL İZMİT BİLGİ KÖPRÜSÜ EĞİTİM KURUMLARI REHBERLİK AYLIK ÇALIŞMA PLANI MART AYI KONUSU: GÜVEN - ÖZGÜVEN 1.HAFTA: Güven Yürüyüşü Etkinliği Kazanım: Güven kavramını bilmek

Detaylı

ÖZEL ÜSKÜDAR SEV İLKÖĞRETİM OKULU

ÖZEL ÜSKÜDAR SEV İLKÖĞRETİM OKULU ÖZEL ÜSKÜDAR SEV İLKÖĞRETİM OKULU AYLIK BÜLTENLER SERİSİ EKİM, 2008 SAYI: 2 KONU: Çocuğunuzun Beceri ve Yeteneklerini Nasıl Geliştirebilirsiniz? Aileler çocuklarının mutlu bireyler olmalarını ve en yüksek

Detaylı

BÖBREK HASTALIKLARINDA DUYGUSAL SAĞLIĞIN KORUNMASI. Yard. Doç. Dr. Satı BOZKURT

BÖBREK HASTALIKLARINDA DUYGUSAL SAĞLIĞIN KORUNMASI. Yard. Doç. Dr. Satı BOZKURT BÖBREK HASTALIKLARINDA DUYGUSAL SAĞLIĞIN KORUNMASI Yard. Doç. Dr. Satı BOZKURT Duygusal Sağlığı Nasıl Tanımlarsınız? YAŞAMIMDAKİ YENİ NORMALLERİ GELİŞTİRME Duygusal sağlığı tanımlarsak; Bu gün ve geçmişte

Detaylı

O sabah minik kuşların sesleriyle uyandı Melek. Yatağından kalktı ve pencereden dışarıya baktı. Hava çok güzeldi. Güneşin ışıkları Melek e sevinç

O sabah minik kuşların sesleriyle uyandı Melek. Yatağından kalktı ve pencereden dışarıya baktı. Hava çok güzeldi. Güneşin ışıkları Melek e sevinç O sabah minik kuşların sesleriyle uyandı Melek. Yatağından kalktı ve pencereden dışarıya baktı. Hava çok güzeldi. Güneşin ışıkları Melek e sevinç katıyordu. Bulutlar gülümsüyor ve günaydın diyordu. Melek

Detaylı

ÇOCUĞUMUN OKUMA ALIġKANLIĞINI VE DÜġÜNME BECERĠSĠNĠ DESTEKLĠYORUZ

ÇOCUĞUMUN OKUMA ALIġKANLIĞINI VE DÜġÜNME BECERĠSĠNĠ DESTEKLĠYORUZ Sayfa1 ÇOCUĞUMUN OKUMA ALIġKANLIĞINI VE DÜġÜNME BECERĠSĠNĠ DESTEKLĠYORUZ Çocuğunuzun Planlı ÇalıĢmasını Destekleyiniz. Bu amaçla, oyun ve çalışma saatlerini önceden düzenleyiniz. Çalışma kadar dinlenmenin

Detaylı

Unutmamak İçin Ne Yapmalı? - Genç Gelişim Kişisel Gelişim

Unutmamak İçin Ne Yapmalı? - Genç Gelişim Kişisel Gelişim Unutmak! Hangimizin başına gelmiyor ki... Stres altında çalışan herkes mutlaka zaman zaman unutkanlık yaşıyor. Ancak bu sorunu bazı küçük alıştırmalarla gidermek mümkün. Bu çok doğal bir olay. Fakat çoğumuz,

Detaylı

Can kardeş Rehberlik ve Psikolojik Danışma Birimi Nisan Ayı Rehberlik Bülteni Can Velimiz ;

Can kardeş Rehberlik ve Psikolojik Danışma Birimi Nisan Ayı Rehberlik Bülteni Can Velimiz ; Can kardeş Rehberlik ve Psikolojik Danışma Birimi Nisan Ayı Rehberlik Bülteni Can Velimiz ; Anne babalar için çocuklarının ilk kelimelerini duymak heyecan verici bir deneyimdir. Duyduğu yeni kelimeleri

Detaylı

LanguageCert AÜ TÖMER B2 TürkYet (Konuşma) Örnek Sınav 1

LanguageCert AÜ TÖMER B2 TürkYet (Konuşma) Örnek Sınav 1 LanguageCert AÜ TÖMER B2 TürkYet (Konuşma) Örnek Sınav 1 Gözetmen için açıklamalar Sınav süresi : 13 dakika A = Aday G = Gözetmen Birinci Bölüm (3 dakika) KAYIT CİHAZINIZI KONTROL EDİNİZ G: LanguageCert

Detaylı

Bağımlılık kişinin kullandığı bir nesne veya yaptığı bir eylem üzerinde kontrolünü kaybetmesi ve onsuz bir yaşam sürememeye başlamasıdır.

Bağımlılık kişinin kullandığı bir nesne veya yaptığı bir eylem üzerinde kontrolünü kaybetmesi ve onsuz bir yaşam sürememeye başlamasıdır. Nedir? Bağımlılık Bağımlılık kişinin kullandığı bir nesne veya yaptığı bir eylem üzerinde kontrolünü kaybetmesi ve onsuz bir yaşam sürememeye başlamasıdır. Ne Zararı Var? Teknolojinin insan hayatına sağladığı

Detaylı

I. Metni okuyunuz ve soruları cevaplayınız. ÖNEMLİ BİR DERS

I. Metni okuyunuz ve soruları cevaplayınız. ÖNEMLİ BİR DERS I. Metni okuyunuz ve soruları cevaplayınız. ÖNEMİ BİR DERS Genç adam evlendiğinden beri evinde kalan babası yüzünden eşiyle sürekli tartışıyordu. Eşi babasını istemiyordu. Tartışmalar bazen inanılmaz boyutlara

Detaylı

GAZİANTEP LİSESİ REHBERLİK SERVİSİ

GAZİANTEP LİSESİ REHBERLİK SERVİSİ GAZİANTEP LİSESİ REHBERLİK SERVİSİ Konsantrasyon Sorunu Ders çalışmak yerine başka şeyler yapmak istiyorum, Kitabı elime alıyorum fakat kapağını bir türlü açamıyorum diyorsanız konsantrasyon sorununuz

Detaylı

SORUMLULUK Değerli Velilerimiz, Sorumluluk Nedir? Sorumluluk Sahibi Bireyler;

SORUMLULUK Değerli Velilerimiz, Sorumluluk Nedir? Sorumluluk Sahibi Bireyler; SORUMLULUK "Bir meselenin tartışmasına katılan kimse düşündüğünü, kanaatini açık söylemeli, yaptıklarını da kendi namına yapmalı, yaptığının sorumluluğunu da kendi üzerine almalıdır". M.K.ATATÜRK Değerli

Detaylı

ANABİLİM EĞİTİM KURUMLARI PSİKOLOJİK DANIŞMANLIK VE REHBERLİK BİRİMİ REHBERLİK POSTASI 4

ANABİLİM EĞİTİM KURUMLARI PSİKOLOJİK DANIŞMANLIK VE REHBERLİK BİRİMİ REHBERLİK POSTASI 4 ANABİLİM EĞİTİM KURUMLARI PSİKOLOJİK DANIŞMANLIK VE REHBERLİK BİRİMİ REHBERLİK POSTASI 4 22 Mart 2013 Sayın Velimiz, Dördüncü rehberlik postamızda sizlerle, Davranış ve Değerler Eğitimi Programı kapsamında

Detaylı

Anket I. Sarkopenide Yaşam Kalitesi Son zamanlarda aşağıdakilerde bir azalma hissediyor musunuz? Kaslarınızda ağrı var mı?

Anket I. Sarkopenide Yaşam Kalitesi Son zamanlarda aşağıdakilerde bir azalma hissediyor musunuz? Kaslarınızda ağrı var mı? Anket I Süre ±10 dak Sarkopenide Yaşam Kalitesi Bu anket, yaşlanmayla oluşan kas güçsüzlüğü olan sarkopeni ile ilgili sorular içermektedir. Sarkopeni günlük yaşamınızı etkileyebilir. Bu anket, kaslarınızın

Detaylı

REHBERLİK SERVİSİ BÜLTENİ HAZİRAN 2013

REHBERLİK SERVİSİ BÜLTENİ HAZİRAN 2013 REHBERLİK SERVİSİ BÜLTENİ HAZİRAN 2013 TATİLDE NELER YAPALIM? Tatil, çocuklar için her gün yapmak zorunda kaldıkları işlerden uzaklaşmak için bir fırsattır. Tatil döneminde her çocuk anne ve babası ile

Detaylı

LanguageCert AÜ TÖMER C1 TürkYet (Konuşma) Örnek Sınav 1

LanguageCert AÜ TÖMER C1 TürkYet (Konuşma) Örnek Sınav 1 LanguageCert AÜ TÖMER C1 TürkYet (Konuşma) Örnek Sınav 1 Gözetmen İçin Açıklamalar Sınav Süresi: 13 Dakika G = Gözetmen A = Aday BİRİNCİ BÖLÜM (3 dakika) KAYIT CİHAZINI KONTROL EDİNİZ G: LanguageCert AÜ

Detaylı

EFT ile POZİTİF HAYAT EĞİTİMİ EFT NEDİR?

EFT ile POZİTİF HAYAT EĞİTİMİ EFT NEDİR? SELDA TÜRKMEN le EFT ile POZİTİF HAYAT EĞİTİMİ EFT NEDİR? EFT, orijinal İngilizce isminin baş harflerinin kısaltmasıdır; "Emotional Freedom Techniques". İnsanda huzursuzluk yaratan bütün kötü duygulardan

Detaylı

8-9 YAŞ ÇCUKLARININ YAŞ DÖNEMİ ÖZELLİKLERİ VE OKUL-ÖDEV ÇALIŞMALARI ÖZEL ANTALYA ENVAR İLKOKULU 8-9 YAŞ ÇOCUKLARININ GELİŞİM DÖNEMLERİ ÖZELLİKLERİ

8-9 YAŞ ÇCUKLARININ YAŞ DÖNEMİ ÖZELLİKLERİ VE OKUL-ÖDEV ÇALIŞMALARI ÖZEL ANTALYA ENVAR İLKOKULU 8-9 YAŞ ÇOCUKLARININ GELİŞİM DÖNEMLERİ ÖZELLİKLERİ 8-9 YAŞ ÇCUKLARININ YAŞ DÖNEMİ ÖZELLİKLERİ VE OKUL-ÖDEV ÇALIŞMALARI ÖZEL ANTALYA ENVAR İLKOKULU 8-9 YAŞ ÇOCUKLARININ GELİŞİM DÖNEMLERİ ÖZELLİKLERİ ÇOCUKLARIMIZIN GELİŞİM DÖNEMİ ÖZELLİKLERİNİ BİLMEK NE

Detaylı

İSTEK ÖZEL ACIBADEM İLKOKULU PDR BÖLÜMÜ 2013-2014 EĞİTİM ÖĞRETİM YILI

İSTEK ÖZEL ACIBADEM İLKOKULU PDR BÖLÜMÜ 2013-2014 EĞİTİM ÖĞRETİM YILI İSTEK ÖZEL ACIBADEM İLKOKULU PDR BÖLÜMÜ 2013-2014 EĞİTİM ÖĞRETİM YILI İSTEK ÖZEL ACIBADEM İLKOKULU Yaş Dönem Özellikleri BÜYÜME VE GELİŞME Gelişme kavramı düzenli, sürekli ve uyumlu bir ilerlemeyi dile

Detaylı

SANAT ATÖLYEMİZ ATÖLYEDE NELER OLUYOR? Renk çalışmaları, Üç Boyutlu Çalışmalar ve Otoportre Çalışmaları

SANAT ATÖLYEMİZ ATÖLYEDE NELER OLUYOR? Renk çalışmaları, Üç Boyutlu Çalışmalar ve Otoportre Çalışmaları SANAT ATÖLYEMİZ ATÖLYEDE NELER OLUYOR? Renk çalışmaları, Üç Boyutlu Çalışmalar ve Otoportre Çalışmaları Yapıldı. Renk çalışmalarında; çocukların renk algısını geliştirmek amacıyla üç ana renk vererek ara

Detaylı

Uzaktangörü (Remote Viewing) Basitleştirilmiş Çizim Taslağı Düzenleme V01.01 2010/02/28

Uzaktangörü (Remote Viewing) Basitleştirilmiş Çizim Taslağı Düzenleme V01.01 2010/02/28 Uzaktangörü (Remote Viewing) Basitleştirilmiş Çizim Taslağı Düzenleme V01.01 2010/02/28 Beş önemli kritik nokta 1. Bir kez, hedef çizim NUMARASINI yazdığınızda, hemen ardından, AŞAMA 1 deki, sağ üst köşedeki

Detaylı

ÖFKE KONTROLÜ. Anadolu Üniversitesi Psikolojik Danışma ve Rehberlik Merkezi

ÖFKE KONTROLÜ. Anadolu Üniversitesi Psikolojik Danışma ve Rehberlik Merkezi Anadolu Üniversitesi Psikolojik Danışma ve Rehberlik Merkezi ÖFKE KONTROLÜ Aşağıdaki kendini değerlendirme soruları bilimsel bir araç olarak tasarlanmış değildir. Amaç; çeşitli durumlardaki davranışlarınıza

Detaylı

EĞİTİME İLK ADIM MODERN PDR

EĞİTİME İLK ADIM MODERN PDR EĞİTİME İLK ADIM MODERN PDR HAYATIMIZDA YENİ BİR SAYFA AÇILIYOR Bu başlangıç hem çocuğunuzun hem de sizlerin hayatında yepyeni bir dönemin başlangıcı... Okul öncesi ve ilkokula başlama döneminde çocuk

Detaylı

Okuma- Yazmaya Hazırlık. Türkçe Dil Etkinlikleri Sanat Etkinlikleri Oyunlar Müzik Ve Ritim. Fen Ve Doğa Etkinlikleri

Okuma- Yazmaya Hazırlık. Türkçe Dil Etkinlikleri Sanat Etkinlikleri Oyunlar Müzik Ve Ritim. Fen Ve Doğa Etkinlikleri Türkçe Dil Etkinlikleri Sanat Etkinlikleri Oyunlar Müzik Ve Ritim Sohbetler *Tatilde neler yaptık? *Hava nedir? Hangi duyu organımızla hissederiz? *Tatildeyken hava nasıl değişimler oldu? *Müzik dendiğinde

Detaylı

TEST: Nasıl Daha Verimli Öğrendiğinizi Biliyor musunuz?

TEST: Nasıl Daha Verimli Öğrendiğinizi Biliyor musunuz? Nasıl öğrendiğinizi biliyor musunuz? Ve ne kadar verimli öğrendiğinizi İşte bu test ile ne kadar verimli bir öğrenmeye sahip olduğunuzu anlayacaksınız, eksikliklerinizi tespit edeceksiniz. Haydi iş başına.

Detaylı

GELİŞİMİN EN HIZLI OLDUĞU DÖNEMİ 0-3 YAŞTIR Fakat 0-6 yaşın her döneminde çocuğun öğreneceği fiziksel, sosyal, zihinsel, cinsel, duygusal ve ahlaki gö

GELİŞİMİN EN HIZLI OLDUĞU DÖNEMİ 0-3 YAŞTIR Fakat 0-6 yaşın her döneminde çocuğun öğreneceği fiziksel, sosyal, zihinsel, cinsel, duygusal ve ahlaki gö 0-6 YAŞ GELİŞİM ÖZELLİKLERİ KÜÇÜK ADIMLAR ANAOKULU Mehmet Gökay İÇEL. Psikolojik Danışman ve Rehber Öğretmen GELİŞİMİN EN HIZLI OLDUĞU DÖNEMİ 0-3 YAŞTIR Fakat 0-6 yaşın her döneminde çocuğun öğreneceği

Detaylı

5 Yaş : En sevdiğim arkadaşım Yaş : Kurallar ve törenler 9-11 yaş : Kuvvetlenen Arkadaşlık Bağları

5 Yaş : En sevdiğim arkadaşım Yaş : Kurallar ve törenler 9-11 yaş : Kuvvetlenen Arkadaşlık Bağları 1. Ay : İşte geldim, buradayım! 3. Ay : Harika bir oyuncağım var: Ellerim! 6. Ay : Ben bir enerji küpüyüm! 9. Ay : Güvenlik önlemlerini artırdınız mı? Emekliyorum! 12. Ay : Yürüyorum! Bağımsızım, Mutluyum,

Detaylı

DEMANS. ÿ Bu bir Demans (bunama hastalığı) olabilir mi? ÿ Demans tam olarak nedir? ÿ Alzheimer tipi Demans nasıl cerayan eder?

DEMANS. ÿ Bu bir Demans (bunama hastalığı) olabilir mi? ÿ Demans tam olarak nedir? ÿ Alzheimer tipi Demans nasıl cerayan eder? Sağlık Dairesi Bilgilendiriyor. ÿ Bu bir Demans (bunama hastalığı) olabilir mi? ÿ Demans tam olarak nedir? ÿ Alzheimer tipi Demans nasıl cerayan eder? ÿ Demans nasıl tedavi edilebilir? ÿ Ne gibi önlem

Detaylı

Stressiz Yaşam Mümkün mü?

Stressiz Yaşam Mümkün mü? On5yirmi5.com Stressiz Yaşam Mümkün mü? Stres günümüzün en önemli sorunlarından biri. Peki stressiz bir yaşam mümkün mü? Psikolog Nilüfer Şişman, bu sorunun cevabını veriyor Yayın Tarihi : 15 Ocak 2010

Detaylı

SINAV ÖNCESİ SON 1 AY

SINAV ÖNCESİ SON 1 AY SINAV ÖNCESİ SON 1 AY Sık sık deneme sınavlarına katılın. Son 5 yılda çıkmış soruları çözün. Hatırlamakta güçlük çektiğiniz konuları tekrar edin. Ders aralarında düzenli olarak 10-15 dk. bedensel egzersizlere

Detaylı

TED ANTALYA KOLEJİ PDR SERVİSİ AKADEMİK BAŞARININ ARTTIRILMASI

TED ANTALYA KOLEJİ PDR SERVİSİ AKADEMİK BAŞARININ ARTTIRILMASI TED ANTALYA KOLEJİ PDR SERVİSİ AKADEMİK BAŞARININ ARTTIRILMASI Akademik Başarının Artırılması Verimli ders çalışma programı Çalışmayı sürdürmek Zihnin dağılmasını önlemek Çalışma ortamına ilişkin düzenlemeler

Detaylı

02/17 Jelinek, Hauschildt, Moritz, Okyay, & Taş HOŞGELDİNİZ. Depresyon Tedavisinde Metakognisyon Eğitimi (D-MCT)

02/17 Jelinek, Hauschildt, Moritz, Okyay, & Taş HOŞGELDİNİZ. Depresyon Tedavisinde Metakognisyon Eğitimi (D-MCT) 02/17 Jelinek, Hauschildt, Moritz, Okyay, & Taş ljelinek@uke.de HOŞGELDİNİZ Depresyon Tedavisinde Metakognisyon Eğitimi (D-MCT) D-MCT: Uzay Pozisyonu Günün Konusu Davranış Hafıza Depresyon Denken Duyguların

Detaylı

ÇOCUKLARDA BESLENME PROBLEMLERİ

ÇOCUKLARDA BESLENME PROBLEMLERİ 2 ÇOCUKLARDA BESLENME PROBLEMLERİ Her besinden yaşına ve gelişimine uygun oranda alan çocuk, hem fiziksel hem de psikolojik açıdan sağlıklı ve dengeli olan çocuktur. Yeterli ve düzenli beslenmenin çocuk

Detaylı

DEĞERLER EĞİTİMİ PROJESİ

DEĞERLER EĞİTİMİ PROJESİ DEĞERLER EĞİTİMİ PROJESİ ÖZEL EMİNE ÖRNEK ATAEVLER ANAOKULU 2013-2014 EĞİTİM ÖĞRETİM YILINDA YAPILAN ÇALIŞMALARINDAN ÖRNEKLER PROJENİN ADI: DEĞERLİYİZ, DEĞERLİSİNİZ, DEĞERLİLER PROJEDEN KİMLER SORUMLU:

Detaylı

MADDE BAĞIMLILIĞINDAN KORUNMA

MADDE BAĞIMLILIĞINDAN KORUNMA MADDE BAĞIMLILIĞINDAN KORUNMA Mersin Üniversitesi Sağlık Yüksekokulu Sunum İçeriği Madde Bağımlılığı Nedir? Madde Bağımlılığının Nedenleri Madde Bağımlılığında Risk Faktörleri Bağımlılık Nasıl Gelişir?

Detaylı

Hafta Sonu Ev Çalışması HAYAL VE GERÇEK

Hafta Sonu Ev Çalışması HAYAL VE GERÇEK Hafta Sonu Ev Çalışması HAYAL VE GERÇEK Babasının işi nedeniyle çocuğun orta öğretimi kesintilere uğramıştı. Orta ikideyken, büyüdüğü zaman ne olmak ve ne yapmak istediği konusunda bir kompozisyon yazmasını

Detaylı

Kardeş Kıskançlığı Nedir?

Kardeş Kıskançlığı Nedir? 1 Kardeş Kıskançlığı Nedir? Kardeş kıskançlığının önlenebilmesi için, hamilelik döneminden başlanarak, çocukları kardeş olgusuna hazırlamak gerekir. Doğduğu günden itibaren ilgi odağı haline gelen ilk

Detaylı

4. ve 5. Değerlendirme Sınavları. Puanlama Aşağıda...

4. ve 5. Değerlendirme Sınavları. Puanlama Aşağıda... 4. ve 5. Değerlendirme Sınavları Puanlama Aşağıda... 4. Sınav Test Soruları 5 puan 6x5=30 Çetele tablosu 5 puan 10x5=50 Doğru-Yanlış 2 puan 5x2=10 Sayı örüntüsü 2 puan 5x2=10 5. Sınav Test Soruları 5 puan

Detaylı

TEOG ÖNCESİ ÖĞRENCİLERİMİZE VE VELİLERİMİZE KÜÇÜK TAVSİYELER

TEOG ÖNCESİ ÖĞRENCİLERİMİZE VE VELİLERİMİZE KÜÇÜK TAVSİYELER TEOG ÖNCESİ ÖĞRENCİLERİMİZE VE VELİLERİMİZE KÜÇÜK TAVSİYELER Sınava sayılı günlerin kaldığı bu süreçte öğrencilerimizde ve velilerimizde kaygıyla heyecanın iç içe olduğunu biliyoruz.bu nedenle TEOG öncesinde

Detaylı

Adım Adım Düğün Organizasyonu Hazırlıkları

Adım Adım Düğün Organizasyonu Hazırlıkları Aslında sevinçli bir telaş ile başlanan hazırlıklar, zamanın az, yapılacak işlerin çok olması nedeniyle stresli günlere dönüşmesin. Hazırlıklar hem çok keyifli hem de yorucudur. Bu nedenle hazırlıklara

Detaylı

LEGOLİNO. HEDEF-1 Legolino oyununu tanıma

LEGOLİNO. HEDEF-1 Legolino oyununu tanıma LEGOLİNO HEDEF-1 Legolino oyununu tanıma 1-1 Oyunla ilgili dikkatini toplar. 1-2 Anlatılanları dikkatle dinler. 1-3 Parçaları kendisinin çıkarıp tekrar toplaması gerektiğini bilir. 1-4 Uygulama kutusunu

Detaylı

Veli Mektupları MyLittle Island 1

Veli Mektupları MyLittle Island 1 Veli Mektupları MyLittle Island Unit My Little Island ın ilk ünitesine hoş geldiniz. Bu ünite çocuğunuzu programla tanıştırır. Bu Hoş geldin ünitesinde çocuklar ada macerasıyla ve kitabın ana karakterleri

Detaylı

DENİZ EĞİTİM ATÖLYELERİ. OKUL ÖNCESİ, ATÖLYE ve OYUNLAR

DENİZ EĞİTİM ATÖLYELERİ. OKUL ÖNCESİ, ATÖLYE ve OYUNLAR DENİZ EĞİTİM ATÖLYELERİ OKUL ÖNCESİ, ATÖLYE ve OYUNLAR OKUL ÖNCESİ, ATÖLYE ve OYUNLAR Amaç: Çocukların denizlerde kirliliğine neden olan atıkları gözlemlemesi ve kirliliğin deniz yaşamına etkileri konusunda

Detaylı

ONYOMANİ Onyomani; alışveriş bağımlılığı ya da takıntılı alışveriş davranışı olarak adlandırılabilen

ONYOMANİ Onyomani; alışveriş bağımlılığı ya da takıntılı alışveriş davranışı olarak adlandırılabilen Kenan ŞENLİK -Psikolojik Danışman Onyomani; alışveriş bağımlılığı ya da takıntılı alışveriş davranışı olarak adlandırılabilen ve Çoğunlukla, depresyon, kaygı bozuklukları ya da bastırılmış öfke-saldırganlık

Detaylı

TAT İ L ÖNER İ LER İ

TAT İ L ÖNER İ LER İ TATİL ÖNERİLERİ 20 OCAK 2017 GÜNÜ SÖMESTR TATİLİ BAŞLIYOR! Yoğun geçen bir döneminin ardından karneler alınıyor ve sömestr tatili başlıyor! Karne ne anlama gelir? Geçen bir dönemin ardından öğrenim sürecinin

Detaylı

OKULA BAŞLARKEN OKULA BAŞLAMA SÜRECİ

OKULA BAŞLARKEN OKULA BAŞLAMA SÜRECİ OKULA BAŞLARKEN Okul, aileden sonra çocuğun içinde bulunduğu ilk temel sosyalleşme kurumudur. Okul dönemi, çocuk için ailesinden ilk ayrılış dönemidir; çünkü çocuk, okula başladığında evden farklı bir

Detaylı

DENİZ YILDIZLARI ANAOKULU. NİSAN AYI 1. ve 2. HAFTASINDA NELER YAPTIK?

DENİZ YILDIZLARI ANAOKULU. NİSAN AYI 1. ve 2. HAFTASINDA NELER YAPTIK? DENİZ YILDIZLARI ANAOKULU NİSAN AYI 1. ve 2. HAFTASINDA NELER SERBEST ZAMAN YAPTIK? Çocuklara sporun önemi anlatıldı ve her sabah spor yaptırıldı. Çocuklar ilgi köşelerinde öğretmen rehberliğinde serbest

Detaylı

TAVŞANCIK A DOĞUM GÜNÜ SÜRPRIZI

TAVŞANCIK A DOĞUM GÜNÜ SÜRPRIZI TAVŞANCIK A DOĞUM GÜNÜ SÜRPRIZI Güneşli bir günün sabahında, Geyikçik uyandı ve o gün en yakın arkadaşı Tavşancık ın doğum günü olduğunu hatırladı. Tavşancık arkadaşlarına her zaman yardımcı oluyor, ben

Detaylı

Ö. Ç. BİLFEN ANAOKULU 6 YAŞ GRUBU GÜNLÜK EĞİTİM PROGRAMI

Ö. Ç. BİLFEN ANAOKULU 6 YAŞ GRUBU GÜNLÜK EĞİTİM PROGRAMI 03.11.2014 PAZARTESİ Ö. Ç. BİLFEN ANAOKULU 6 YAŞ GRUBU GÜNLÜK EĞİTİM PROGRAMI SERBEST ZAMAN ETKİNLİĞİ: Çocuklarla selamlaşıldı. Müzik eşliğinde öğretmenin yönergelerine uygun ısınma hareketleri yapıldı.

Detaylı

Doğada Keşif Yapıyoruz

Doğada Keşif Yapıyoruz Bir Ağacı İnceleyin Doğada Keşif Yapıyoruz Aslı Zülal Çizim: Bengi Gençer Bulutları Gözlemleyin Kuş Gözlemi Yapın dogaetkinlik.indd 2 Keşif Çantası Hazırlayın Renk Avına Çıkın 26.09.2013 15:04 Bir ağacı

Detaylı

DİKKAT VE DİKKAT TOPLAMA ADEM TOLUNAY ANADOLU LİSESİ REHBERLİK VE PSİKOLOJİK DANIŞMA SERVİSİ

DİKKAT VE DİKKAT TOPLAMA ADEM TOLUNAY ANADOLU LİSESİ REHBERLİK VE PSİKOLOJİK DANIŞMA SERVİSİ DİKKAT VE DİKKAT TOPLAMA ADEM TOLUNAY ANADOLU LİSESİ REHBERLİK VE PSİKOLOJİK DANIŞMA SERVİSİ Dikkat, * *Dikkati konu üzerinde toplamadan çalışmayı sürdürmek boşuna zaman kaybıdır. Çünkü dikkat olmadan

Detaylı

ÇOCUKLARINIZA VERĐMLĐ DERS ÇALIŞMA ALIŞKANLIĞINI NASIL KAZANDIRABĐLĐRSĐNĐZ?

ÇOCUKLARINIZA VERĐMLĐ DERS ÇALIŞMA ALIŞKANLIĞINI NASIL KAZANDIRABĐLĐRSĐNĐZ? ÇOCUKLARINIZA VERĐMLĐ DERS ÇALIŞMA ALIŞKANLIĞINI NASIL KAZANDIRABĐLĐRSĐNĐZ? Çocukların okula başlaması ile birlikte, onların verimli ve etkili ders çalışma becerilerinin geliştirilmesi de çok önem kazanmaktadır.

Detaylı

REHBERLİK POSTASI -1

REHBERLİK POSTASI -1 ANABİLİM EĞİTİM KURUMLARI PSİKOLOJİK DANIŞMANLIK VE REHBERLİK BİRİMİ REHBERLİK POSTASI -1 TARİH: 02.11.2012 Sayın Velimiz, Anaokullarımızda, öğrencilerimizin katılımlarıyla renklenen, çeşitli branş dersleri,

Detaylı

EMDR GÖZ HAREKETLERİ İLE SİSTEMATİK DUYARSIZLAŞTIRMA VE YENİDEN İŞLEME. (Eye Movement Desensitization and Reprossesing)

EMDR GÖZ HAREKETLERİ İLE SİSTEMATİK DUYARSIZLAŞTIRMA VE YENİDEN İŞLEME. (Eye Movement Desensitization and Reprossesing) EMDR GÖZ HAREKETLERİ İLE SİSTEMATİK DUYARSIZLAŞTIRMA VE YENİDEN İŞLEME (Eye Movement Desensitization and Reprossesing) Travma Sonrası Stres Bozukluğu, Panik Atak ve Sınav Kaygısı ndan Kısa Sürede Kurtulmanın

Detaylı

ÜMRANİYE REHBERLİK VE ARAŞTIRMA MERKEZİ

ÜMRANİYE REHBERLİK VE ARAŞTIRMA MERKEZİ ÜMRANİYE REHBERLİK VE ARAŞTIRMA MERKEZİ 1 Düşüncelerini, duygularını rahat ifade edebilen, Çevresiyle olumlu ilişkiler kurabilen, Kendine güvenen, Öğrenmeye istekli, Mutlu, başarılı çocuklar yetiştirelim.

Detaylı

.com. Faydalı Olması Dileklerimizle... Emrah&Elvan PEKŞEN

.com. Faydalı Olması Dileklerimizle... Emrah&Elvan PEKŞEN .com Faydalı Olması Dileklerimizle... Emrah&Elvan PEKŞEN ilkokul1.com ilkokul1.com ilkokul1.com ilkokul1.com ilkokul1.com ilkokul1.com ilkokul1.com ilkokul1.com ilkok benim kahraman dedem Kelimeleri zıt

Detaylı

Eğer metabolizmanızda bir sorun varsa, başta kilo kontrolünüz olmak üzere vücudunuzdaki pek çok şey problemli hale gelir.

Eğer metabolizmanızda bir sorun varsa, başta kilo kontrolünüz olmak üzere vücudunuzdaki pek çok şey problemli hale gelir. Metabolizma, bedeninizdeki kimyasal tepkimelerin toplamını ifade eden sihirli bir sözcüktür. Özellikle orta yaşlar ve sonrasında görülen kilo artışlarının, çabuk yorulma, halsizlik ve yorgunlukların başlıca

Detaylı

ADEM TOLUNAY ANADOLU LİSESİ REHBERLİK VE PSİKOLOJİK DANIŞMA SERVİSİ ÖĞRENME VE BAŞARI

ADEM TOLUNAY ANADOLU LİSESİ REHBERLİK VE PSİKOLOJİK DANIŞMA SERVİSİ ÖĞRENME VE BAŞARI ADEM TOLUNAY ANADOLU LİSESİ REHBERLİK VE PSİKOLOJİK DANIŞMA SERVİSİ ÖĞRENME VE BAŞARI Anlamlı ve kalıcı öğrenme ancak bireyin(kişinin) kendi isteği, çabası ve bilinçli bir şekilde bilgileri işlemesi ile

Detaylı

ÖZEL ATACAN EĞİTİM KURUMLARI

ÖZEL ATACAN EĞİTİM KURUMLARI ÖZEL ATACAN EĞİTİM KURUMLARI ANAOKULU PSİKOLOJİK DANIŞMANLIK VE REHBERLİK SERVİSİ VELİ BÜLTENİ MAYIS -2012 ÇOCUK VE KİTAP "EĞİTİM YAŞAM İÇİNDİR" 2 ÇOCUK VE KİTAP Önceleri çocuk için kitap bir oyuncaktır.

Detaylı

Bilgisayarın Yararları ve Zararları

Bilgisayarın Yararları ve Zararları BİLGİSAYAR NEDİR? Bilgisayarın Yararları ve Zararları ŞEYDA BETÜL KÖSE UFUK TAŞDURMAZLI 1 www.bilgisayarnedir.net 2 Bilgisayarın Yararları ve Zararları Bilgisayarın Yararları ve Zararları Nelerdir? 2006

Detaylı

Beynin Temelleri BEYNİN TEMELLERİ 1: BEYNİN İÇİNDE NE VAR?

Beynin Temelleri BEYNİN TEMELLERİ 1: BEYNİN İÇİNDE NE VAR? Beynin Temelleri Kitabın geri kalanının bir anlam ifade etmesi için beyinle ve beynin nasıl işlediğiyle ilgili bazı temel bilgilere ihtiyacınız var. Böylece, ileriki sayfalarda nöron gibi bir sözcük kullandığımda

Detaylı

BAŞARIYA GİDEN 20 ADIM

BAŞARIYA GİDEN 20 ADIM BAŞARIYA GİDEN 20 ADIM 1. Herbalife Başvurunuzu Tamamlayın Herbalife Üye Paketi (HMP) Üye Başvuru Formu Kullanılacak Ürünler Basılı Malzeme & DVD %25 Başlangıç İndirimi* 2. Ürün Broşürünü İnceleyin Herbalife

Detaylı

SINAV KAYGISI: Sınav kaygısı nedir? Sınav kaygısı yaşayan öğrencilerin genellikle kullandıkları ifadeler Sınav kaygısının etkileri

SINAV KAYGISI: Sınav kaygısı nedir? Sınav kaygısı yaşayan öğrencilerin genellikle kullandıkları ifadeler Sınav kaygısının etkileri SINAV KAYGISI: Sınav kaygısı nedir? Öğrencinin sınav öncesi öğrendiği bilgileri sınav esnasında verimli bir şekilde kullanmasına engel olan, dolayısıyla da başarısını düşüren kaygı türüdür. Kaygının azı

Detaylı

ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΜΕΣΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΚΡΑΤΙΚΑ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΑ ΕΠΙΜΟΡΦΩΣΗΣ

ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΜΕΣΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΚΡΑΤΙΚΑ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΑ ΕΠΙΜΟΡΦΩΣΗΣ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΜΕΣΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΚΡΑΤΙΚΑ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΑ ΕΠΙΜΟΡΦΩΣΗΣ ΤΕΛΙΚΕΣ ΕΝΙΑΙΕΣ ΓΡΑΠΤΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΣΧΟΛΙΚΗ ΧΡΟΝΙΑ : 2014 2015 Μάθημα : Τουρκικά Επίπεδο : Ε1 Διάρκεια : 2 ώρες

Detaylı

ÖZEL KAŞGARLI MAHMUT ORTAOKULU NİSAN 2016

ÖZEL KAŞGARLI MAHMUT ORTAOKULU NİSAN 2016 ÖZEL KAŞGARLI MAHMUT ORTAOKULU NİSAN 2016 ZARARLI ALIŞKANLIKLAR VE KORUNMA YOLLARI PSİKOLOJİK DANIŞMA ve REHBERLİK BÖLÜMÜ İçindekiler Bağımlılık Yapan Maddeler Risk Yaratan Faktörler Önleyici Faktörler

Detaylı

A1 DÜZEYİ A KİTAPÇIĞI NOT ADI SOYADI: PASAPORT NO:

A1 DÜZEYİ A KİTAPÇIĞI NOT ADI SOYADI: PASAPORT NO: A1 DÜZEYİ ADI SOYADI: PASAPORT NO: NOT OKUMA 1 HASTANEDE Doktor: Merhaba..(1) nedir? Meral Hanım: Meral Yılmaz. Doktor: Şikâyetiniz nedir? Meral Hanım: Kendimi hiç iyi..(2). Çok hâlsizim. Boğazım ağrıyor

Detaylı

Duygu, düşüncelere bedenin içsel olarak karşılık vermesidir. Başka bir deyişle, beyne kalbin eşlik etmesidir.

Duygu, düşüncelere bedenin içsel olarak karşılık vermesidir. Başka bir deyişle, beyne kalbin eşlik etmesidir. Duygu, hareket halindeki enerjidir. Duygu, düşüncelere bedenin içsel olarak karşılık vermesidir. Başka bir deyişle, beyne kalbin eşlik etmesidir. Duygu, insanın yaşam kalitesini belirleyen en önemli kaynaktır.

Detaylı

lkokul Eğitim Koordinatörü

lkokul Eğitim Koordinatörü Değerli Velilerimiz, Yılın sonuna yaklaştığımız günlerdeyiz. Bu hafta, her sınıf düzeyinde planlarımıza yer alan göre konuları kaynak kitaplardan, dijital içeriklerden, Fen laboratuvarımızdan, bahçemizdeki

Detaylı

Kari m ve eşi Kelly alti sonra çocuk sahi bi olmak i sti yor

Kari m ve eşi Kelly alti sonra çocuk sahi bi olmak i sti yor Kari m ve eşi Kelly alti sonra çocuk sahi bi olmak i sti yor Karim in eşi Kelly altı ay sonra hamile olmak istiyor 1. Karim in eşi Kelly altı ay sonra hamile olmak istiyor Karim in eşi Kelly hamile olmak

Detaylı

Benzetme ilgisiyle ismi nitelerse sıfat öbeği, fiili nitelerse zarf öbeği kurar.

Benzetme ilgisiyle ismi nitelerse sıfat öbeği, fiili nitelerse zarf öbeği kurar. Edatlar (ilgeçler) Tek başına bir anlam taşımayan, ancak kendinden önceki sözcükle birlikte kullanıldığında belirli bir anlamı olan sözcüklerdir.edatlar çekim eki alırsa adlaşırlar. En çok kullanılan edatlar

Detaylı

ÇOCUK-EBEVEYN İLİŞKİSİ EĞİTİMİ=FİLİAL TERAPİ UZM. KLİNİK PSİKOLOG&OYUN TERAPİSTİ ZEYNEP BETÜL TORUN

ÇOCUK-EBEVEYN İLİŞKİSİ EĞİTİMİ=FİLİAL TERAPİ UZM. KLİNİK PSİKOLOG&OYUN TERAPİSTİ ZEYNEP BETÜL TORUN ÇOCUK-EBEVEYN İLİŞKİSİ EĞİTİMİ=FİLİAL TERAPİ UZM. KLİNİK PSİKOLOG&OYUN TERAPİSTİ ZEYNEP BETÜL TORUN ÇOCUĞUNUZUN OYUN TERAPİSTİ OLMAK İSTER MİSİNİZ? 2-8 YAŞ ARALIĞINDA ÇOCUĞUNUZ VARSA, BU EĞİTİM TAM SİZE

Detaylı