TÜRKİYE NOTERLER BİRLİĞİ MESLEK İÇİ BİRİKİMİ VE UZUN VADELİ GERİ ÖDEME SİSTEMİ YÖNETMELİĞİ

Transkript

1 TÜRKİYE NOTERLER BİRLİĞİ MESLEK İÇİ BİRİKİMİ VE UZUN VADELİ GERİ ÖDEME SİSTEMİ YÖNETMELİĞİ BİRİNCİ BÖLÜM GİRİŞ (Amaç, Kapsam,Tanımlar) Amaç Madde 1- Bu Yönetmelik 1512 sayılı Noterlik Yasasının 166/1.maddesine göre Noterler arasında birlik ve yardımlaşmayı sağlamak amacıyla, meslek içi birikimi ve uzun vadeli geri ödeme sistemi uygulamasını gerçekleştirmek için yapılmıştır. Kapsam Madde 2 - Bu Yönetmelik madde (1) de amaçlanan meslek içi birikimi ve uzun vadeli geri ödeme sistemi uygulamasının şekil ve şartları ile usul ve esaslarına ait hükümleri ihtiva eder. kısmı, Tanımlar Madde 3 - Bu Yönetmelikte geçen deyimlerden; Birlik : Türkiye Noterler Birliği, Noter veya Üye : Türkiye Noterler Birliği üyesi olan noterler, Yönetmelik : Türkiye Noterler Birliği Meslek İçi Birikimi ve Uzun Vadeli Geri Ödeme Sistemi Yönetmeliği, Yönetim Kurulu : Türkiye Noterler Birliği Yönetim Kurulu, Aidat : Her noterin Türkiye Noterler Birliğine ödeyeceği aidattan aylık gayrisafi gelire göre saptanan % 2,5 oranındaki Birikim Hesap Dönemi Sistem : Meslek içi birikimi ve uzun vadeli geri ödeme sistemindeki her üyenin şahsi birikim ve nemalarından oluşan matematiksel rezervleri, : Takvim yılı, (01 Ocak - 31 Aralık) : Bu Yönetmelikte kurulmuş olan meslek içi birikimi ve uzun vadeli geri ödeme usulü, Anlaşılacaktır. İKİNCİ BÖLÜM SİSTEMİN GENEL ESASLARI (Genel olarak, şekil, devir ve temlik, şartlar, hakediş, göreve dönüş) Genel olarak Madde 4 - Bu Yönetmelik ile düzenlenen meslek içi birikimi ve uzun vadeli geri ödeme sistemi, Birlik bünyesindeki üyelerin birikimleri ve nemaları sonucunda oluşan rezervlerinin, aktüeryal hesaplarla yapılacak yardım ve hizmetlere dönüşmelerini sağlayan bir sistemdir. Bu sistemde kapitalizasyon (biriktirme) yöntemi uygulanmaktadır. Şekil Madde 5 - Bu sistemde, üyelerin bu sistemde biriken aidatları, hesaplarına aktarılan her türlü katılım, bağış ve payları ile bu Yönetmelikte gösterilen paylar ve nemalar Birlik

2 bünyesinde ayrı bir birikim hesabında tutulur. Bu birikimin hesapları ile Birliğin diğer mal varlığı, diğer fonları, gelir ve hesapları birbirinden ayrıdır. Devir ve temlik Madde 6 - Bu Yönetmelikten doğan, üyelerin hak ve menfaatleri, hiçbir surette üçüncü şahıslara devir, temlik, terhin edilemez, teminat olarak gösterilemez. Birlik üyelerinden alınan tüm kesenekler, bu sisteme aktarılan tüm birikimler, bu Yönetmeliğe göre üyelere ve hak sahiplerine taksitle geri ödeme, toplu ödeme gibi sosyal güvenlik yardımlarının karşılığını oluşturduğundan bunlar üzerinde gerek üyeler, gerek diğer hak sahipleri ve gerekse üçüncü şahıslar, bu Yönetmelikte düzenlenen hususlar dışında hiçbir hak talep edemezler. Bu sisteme yapılacak ödemeler ve aktarmalar, iştirakçi tarafından hiçbir suretle bir başkasına devir ve temlik edilemez. Bu konudaki tasarruflar Birlik yönünden hükümsüz sayılır. Şartlar Madde 7 - Bu sistemden yararlanabilmek için üyelik hakkına sahip olmak yeterlidir. Daha evvel meslekten emeklilik yoluyla ayrılmış olanlar da borçlanma hükümlerine uymak suretiyle sistemden yararlanabilirler. Hakediş Madde 8 - Bu Yönetmelik ile yapılacak ödemelere hak kazanmak için gerekli olan haller, a) Üyenin yaş haddini doldurması nedeniyle fiilen emekli olması, b) Üyenin yaş haddini doldurmadan önce istifa etmesi veya müstafi addedilerek Noterlik görevinden ayrılması, c) Üyenin yaş haddini doldurmadan önce herhangi bir sebeple Noterlik görevinden ayrılmak durumunda kalması, d) Üyenin yaş haddini doldurmadan önce tam maluliyet neticesi Noterlik görevinden ayrılması, e) Üyenin yaş haddini doldurmadan önce vefat etmesi, Göreve dönüş Madde 9- Noterlik görevinden ayrılan üyenin yine herhangi bir şekilde Noterlik görevine başlaması halinde, a) Taksitle geri ödeme seçeneğini kullanan üyenin noterlik görevine dönüşünü takıp eden ay itibariyle taksitli geri ödemesi kesilir. Yeniden intibakı yapılarak taksitle geri ödeme aidatı ödemeye başlar. Sistemdeki birikimleri aynen devam eder. b) Toplu ödeme seçeneğinden yararlanan üyenin toplu olarak aldığı birikimlerini sisteme iade etmesi isteğine bağlıdır Ancak göreve başladığı tarih itibariyle Yönetmelik hükümlerine göre aidat ödemeye başlar. ÜÇÜNCÜ BÖLÜM SİSTEMİN TEKNİK ESASLARI (Birikim kaynakları, nemaların dağıtımı, bağış ve aktarmaların dağıtımı) Birikim kaynakları Madde 10- Türkiye Noterler Birliği meslek içi birikimi ve uzun vadeli geri ödeme sisteminin gelir kaynakları; a) (Değişik Y.K ) Üyelerden alınan Türkiye Noterler Birliği Genel Kurulunca belirlenecek aidatlar ve emekli olurken katkı amacıyla yatırılan paralar, b) Bu sistemdeki birikimlerin işletilmesi nemalandırılması ve faiz gelirleri, c) Türkiye Noterler Birliği dışında gerçek ve tüzel kişiler tarafından meslek içi birikimi ve uzun vadeli geri ödeme sistemine yapılacak her türlü bağışlar,

3 d) Türkiye Noterler Birliğinin meslek içi birikimi ve uzun vadeli geri ödeme sistemine aktarılmak üzere yapacağı katılım veya bağışlar, e) (Yönetim Kurulunun gün ve 48 sayılı kararı ile eklenmiştir.) Bütçe fazlalıklarının tamamı meslek içi birikimi ve uzun vadeli geri ödeme sistemine aktarılır. Gelir ve Nemaların Dağıtımı Madde 11- a) Üyenin birikime ödediği taksitle geri ödeme aidatları, vesair ödemelerine ait nemalar ve bu sistemdeki birikimlerin işletilmesi neticesi doğan nemalar, her yıl hesap dönemi sonunda birleştirilerek üyenin toplam neması tespit edilir. Hesap dönemi sonu itibariyle üyenin sistemdeki mevcut birikimi gözönüne alınarak günlük aidat sistemine göre bulunacak nema dağıtım kat sayısına bağlı olarak nema dağıtımı yapılır. Dağıtım neticesi hesaplanan bu miktarlar üyelerin mevcut birikimlerine ilave edilerek bir sonraki hesap dönemine aktarılır. b) Türkiye Noterler Birliği hariç gerçek ve tüzel kişiler tarafından meslek içi birikimi ve uzun vadeli geri ödeme sistemine yapılacak her türlü bağışlar üyelere eşit olarak dağılır. c) Nema dağıtımından önce nemalardan ve tüm gelir payları üzerinden kanunen alınması zorunlu bulunan her türlü katılım payları, riziko primi, zorunlu ödemeler ve masraflar kesilir. Bakiye, nema dağıtımı usulü ile üyelerin hesaplarına intikal ettirilir. Bağış ve aktarmaların dağıtımı Madde 12- (Yönetim Kurulunun günlü ve 13 sayılı kararıyla değişik) Bu Yönetmeliğin 10 ncu Maddesinin (d) fıkrasında yer alan hal ile meslek içi birikimi ve uzun vadeli geri ödeme sistemine yapılan her türlü bağış ve aktarmalar, bütçe dönemi içerisinde görev yapan noterlere yine o bütçe dönemi içinde gönderdikleri aidat oranına göre taksim edilerek şahsi hesaplarına aktarılır. DÖRDÜNCÜ BÖLÜM SİSTEMİN ÇALIŞMASI (Seçimlik haklar, toplu ödeme, taksitle geri ödeme bağlanması, taksitle geri ödemenin hesaplanması, taksitle geri ödeme seçenekleri, taksitle geri ödemenin yapılması) Seçimlik haklar Madde 13- Bu Yönetmeliğin 8.maddesinde yazılı hususların gerçekleşmesi halinde Birlik Yönetim Kuruluna yapılacak yazılı müracaat ile seçimlik haklar kullanılır. Bu haklar şunlardır: a) Toplu ödeme b) Taksitle geri ödeme (Yönetim Kurulunun gün ve 16 sayılı kararı ile eklenen cümle) Meslek içi birikimi ve uzun vadeli geri ödeme konusunda ilgiliye yapılacak tebligattan itibaren bir ay içinde tercihini yapmayan notere toptan ödeme yapılır. Toplu ödeme Madde 14- Bu Yönetmeliğin 8.maddesinin (a), (b) ve (c) fıkralarındaki durumlarda hak sahibi üyenin bizzat müracaatı, (d) fıkrasındaki durumda üyenin bizzat kendisi veya vasisinin müracaatı, (e) fıkrasındaki durumda ise kanuni mirasçılarının müracaatı ile Birlikteki meslek içi birikimi ve uzun vadeli geri ödeme sisteminde mevcut üyeye ait birikim ve nemalarının toplamı her türlü vergi ve giderleri kesildikten sonra üç ay içerisinde hak sahiplerine ödenir. Taksitle geri ödeme Madde 15- Hak sahibi üyenin bu Yönetmeliğin 8.maddesindeki;

4 A- (a), (b) ve (c) fıkralarındaki durumlarda kendisinin, (d) fıkrasındaki durumlarda ise kendisinin veya vasisinin müracaatı ile taksitle geri ödeme uygulamasına başlanır. B- (e) fıkrasındaki hallerde ise kanuni mirasçıların müracaatı ile üyeye ait tüm birikim ve nemaların toplamı üzerinden toplu ödeme yapılır. Ancak, üyenin eşi için kendi hissesine düşen kısmın sistemde bırakılması veya toplu olarak borçlanma yapılarak taksitle geri ödemeuygulanmasına başlanması isteğe bağlıdır. Dul eşin yeniden evlenmesi halinde taksitle geri ödemesi kesilir ve toplu ödeme usullerine göre ödeme yapılarak sistemle ilişiğine son verilir.. Taksitle geri ödeme seçeneğini tercih eden üye her hesap döneminin başından üç ay evvel yapacağı yazılı müracaat ile sistemden çıkabilir. Bu durumda toplu ödeme seçeneğindeki usullere göre ödeme yapılarak sistemle ilişiği kesilir.. Taksitle geri ödemenin hesaplanması Madde 16- Bu Yönetmelik hükümlerine göre taksitle geri ödeme almaya hak kazanan üye veya eşinin meslek içi birikimi ve uzun vadeli geri ödeme sisteminde bulunan birikimleri taksitle geri ödemenin belirlenmesinde göz önüne alınır. Bu sistemde teknik faiz yıllık %7,5 olarak kabul edilmiştir. Sistemde üyenin matematik rezervi ile elde edilen gelirlerin üyenin ortalama ömrü içerisinde (asgari bir taksitli ödeme garanti edilerek) taksitli ödeme olarak ödenir. Asgari garanti taksitli ödeme; esas alınan teknik faiz ölüm tablolarına göre hesaplanan komutasyon sayıları ile belirlenir. Her yılın sonundaki üye rezervinin teknik faiz ile çarpımı sonucunda bulunan meblağın 12'ye bölünmesi suretiyle aylık.garanti taksitli ödemesi hesaplanır. Teknik faizin üzerinde elde edilen gelirlerde ilave taksitle geri ödeme yapılabilir. Enflasyonist ortamlar göz önüne alınarak taksitli ödeme artışlarının sağlanabilmesi için elde edilen toplam gelirden garanti edilen taksitli ödeme düşüldükten sonra kalan miktarın bir kısmı ilave taksitli ödeme olarak garanti edilen taksitli ödeme ile birlikte ödenecektir, bakiyesi gelecek yıllarda taksitle ödeme artışını sağlayabilmek için matematik rezerve ilave edilecektir. Taksitle geri ödeme seçenekleri Madde 17- ilave gelirin dağıtımı ve ilave taksitli ödemenin hesaplanması ile ilgili olarak üyeler aşağıdaki seçeneklerden birini seçebilir. A) Bu seçenekte ilave gelirin (toplam gelirden garanti taksitli ödeme olarak ödenecek miktar çıkarılarak geriye kalan kısmın) %5! i ilave olarak dağıtılır.buna göre garanti taksitli ödeme ile birlikte toplam gelirin %21'i taksitli ödemeye dönüştürülüp üyeye ödenirken bakiyesi olan %79'u rezerve ilave edilir. (Ek:1) B) Bu seçenekte ilave gelirin (toplam gelir-garanti taksitli ödeme) %30! u ilave taksitli ödeme olarak ödenir.buna göre garanti taksitli ödeme ile birlikte toplam gelirin %42'si taksitli ödemeye dönüştürülüp üyeye ödenir, bakiyesi olan %58'si rezerve ilave edilir. (Ek:2) C) Bu seçenekte ilave gelirin (toplam gelirden garanti taksitli ödeme olarak ödenecek miktar çıkarılarak geriye kalan kısmın) %50'si ilave taksitli ödeme olarak dağıtılır. Buna göre garanti taksitli ödeme ile birlikte toplam gelirin %58'si taksitli ödemeye dönüştürülüp üyeye ödenirken, bakiyesi olan %42'si rezerve ilave edilir. (Ek:3) D) Bu seçenekte toplam gelirin, bir önceki yıl için Başbakanlık İstatistik Genel Müdürlüğü tarafından ilan edilen o yılki tüketici fiyatları endeksi üzerinden hesap edilen miktarı, üyenin rezervine eklenir geri kalan bakiye taksitli ödeme olarak ödenir. Taksitle geri ödemenin yapılması Madde 18- Taksitle geri ödemeler Yönetim Kurulu'nun tayin edeceği şekilde üç aylık dönemler sonunda nakit olarak ödenir.

5 BEŞİNCİ BÖLÜM DİĞER HÜKÜMLER (Vergi mükellefiyeti, riziko birikimi, zamanaşımı, borçlanma, sair hususlar, yetki, sistemin başlangıç tarihi) Vergi mükellefiyeti Madde 19- Bu Yönetmelik hükümleri çerçevesinde yapılacak her türlü ödeme, vergi mevzuatını düzenleyen tüm yasalara uygun olarak vergi, resim ve harçlar ile sair giderlere konu olması halinde hangi nam altında olursa olsun mükellefiyetler Birlikçe ödeme yapılan üyelere veya mirasçılarına ait olacaktır. Riziko birikimi Madde 20- Sistemin gelecek yıllarda desteklenmesi veya seksen beş yaşın üzerinde taksitli ödeme alan üyelerin rezervini sağlamak amacı ile birikim mevcudundan elde edilen nemaların %2'si (yüzde ikisi) her yıl riziko birikimi adı altında toplanır. Riziko birikimi toplam birikim mevcudunun %20'sini (yüzde yirmisini) geçemez. Zamanaşımı Madde 21- Bu Yönetmelikten doğan haklar doğduğu tarihten itibaren 5 yıl içerisinde talep edilmediğinde zamanaşımına uğrar. Bu halde ilgilinin mevcut rezervi riziko birikimi hesaplarına aktarılır... Borçlanma Madde 22- (Yönetim Kurulu nun günlü ve 41 sayılı kararı ile değişik.) Bu Yönetmelik hükümlerine göre taksitle geri ödeme hakkını kazanan üye ve eşinin, taksitle geri ödemeye esas olacak birikimlerinin üyenin istediği rezerve ulaşamaması halinde,tamamlamak için borçlanma sureti ile veya toptan ödeme yapması mümkündür. Halen emekli bulunan noterler bu değişikliğin yürürlük tarihinden bir yıl içerisinde talepte bulunmaları halinde, istedikleri miktarda toplu para yatırmaları kaydı ile toplu para yatırmalarını takip eden üç ayın sonunda yatırılan miktara bağlı olarak bu Yönetmelikteki hükümlere göre taksitli ödeme almaya hak kazanırlar... Sair hususlar Madde 23- (Yönetim Kurulunun gün ve 41 sayılı kararıyla değişik ) Üyelerin mevzuata göre ödemesi gereken vergi,resim,harçlar ve her türlü kanuni kesintiler ile Birliğe olan her türlü borçları yapılacak ödemelerden mahsup edilir. Üyelere yapılacak her türlü ödeme hak sahibi olduğu andan itibaren kesin hesap çıkarılamaması halinde avans şeklinde yapılır. Kesin hesap ise hesap dönemi sonunda çıkarılacak bilanço ile belirlenir ve hesap bakiyeleri ilgilisine defaten ödenir. (Yönetim Kurulu'nun gün ve 9 sayılı kararı ile ek fıkra) Meslekten ayrılan noterlere tarihi itibariyle gerçekleşen hesabından ayrı olarak, ödeme tarihi itibariyle tahakkuk edecek faiz de hesaplanarak ödeme yapılır. (Değişik ) Birikimin teknik faizin altında nemalanması halinde birikim zarar edeceğinden aktüeryal açıklar riziko birikiminden veya müteakip yıllarda elde edilecek fazla gelirlerle kapatılabilir. Üç yıl üst üste zarar edildiğinde veya teknik faizin altında nema elde edildiğindeaktüeryal hesaplar gözden geçirilecektir. Gerekli tedbirler Yönetim Kurulunca alınacaktır.

6 Meslek içi birikimi ve uzun vadeli geri ödeme sistemi üyeleri bu Yönetmelikteki bütün hükümleri ve daha sonra yapılacak değişiklikleri önceden kabul ve taahhüt etmiş sayılır. Bu Yönetmelik, hak sahiplerine müktesep hak vermez. Ekonomik ve sosyal hadiselere göre Yönetmelik her zaman değiştirilebilir. Değişikliklerden önceki haklar ve hususlar müktesep hak olarak kullanılamaz. Taksitle geri ödeme alanların hayatta olup olmadığı Birlikçe takip edilir. Aylık alanlar ikametgah adreslerini ve değişiklikleri en geç bir ay içinde Birliğe bildirmek ve ayrıca her yıl Birlikçe istenecek beyannameleri, gerekli bilgi ve belgeleri Birliğe vermek zorundadırlar. Süresi içinde beyanname, bilgi ve belgeleri bir mazereti olmaksızın vermeyenlerin taksitli ödemesi bunların ibrazına kadar yapılmaz. Taksitle geri ödeme alan üyenin ölümü halinde, sistemdeki mevcut birikimi mirasçılarına toplu olarak ödenir. Ancak eşin meslek içi birikimi ve uzun vadeli geri ödeme sistemine devam etmek istemesi halinde birikimde bırakacağı meblağ üzerinden yeniden hesaplama yapılarak kendisine taksitle geri ödeme bağlanır. (Yönetim Kurulunun gün ve 4 sayıl kararı ile ek) Bu yardım üye noterin 85 yaşını dolduracağı tarihe kadar devam eder. Bu yaştan sonra varsa, sistemdeki bakiye birikimi toplu olarak eşe ödenerek sistemle ilişiği kesilir. ( tarihinde eklenen Ek fıkra Yönetim Kurulunun gün ve 148 sayılı kararı ile 15 Ekim 2006 tarihinden geçerli olmak üzere yürürlükten kaldırılmıştır.) Geçici Madde 1 (Yönetim Kurulunun gün ve 148 sayılı kararı ile eklenmiştir.) Noterler bu sisteme katkı amacı ile hariçten yatırdıkları paraları, bu değişikliğin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren üç ay içerisinde geri çekebilirler. Bu süre içerisinde çekilmediği taktirde emeklilik haline kadar talep edemezler. Yetki Madde 24- Bu Yönetmeliği uygulamaya Türkiye Noterler Birliği Yönetim Ku rulu yetkilidir. Sistemin başlangıç tarihi Madde 25- Bu Yönetmelik 01 Temmuz 1998 tarihinde yürürlüğe girer.