LABORATUVAR KİMYASI DERSİ

Transkript

1 LABORATUVAR KİMYASI DERSİ Dersin Modülleri Numune Alma Kazandırılan Yeterlikler Numune almak Su Analizi 1 Su Analizi 2 Su analizi yapmak Su Analizi 3 Asit Baz Titrasyonları 1 Asit Baz Titrasyonları 2 Tekstil Boyarmaddeleri 1 Tekstil Boyarmaddeleri 2 Asit- baz miktarı tayini yapmak Tekstil teknolojisi terbiyeciliğinde kullanılan boyarmaddeleri tanımak

2 DERS BİLGİ FORMU DERSİN ADI ALAN MESLEK / DAL DERSİN OKUTULACAĞI DÖNEM / YIL SÜRE DERSİN TANIMI DERSİN AMACI LABORATUVAR KİMYASI TEKSTİL TEKNOLOJİSİ TEKSTİL LABORANTLIĞI ( 2. Yıl /4. Dönem) (Haftada 2 ders saati) Numune alma, su analizi yapma, asit ve baz miktarı tayini yapma ile ilgili bilgilerin verildiği derstir. Bu derste öğrenciye, test işlemlerine hazırlık yapmak amacıyla numune alma, su analizi ve asit baz titrasyonları yapma yeterliklerini kazandırmak amaçlanmaktadır. DERSİN ÖN KOŞULLARI DERS İLE KAZANDIRILACAK YETERLİKLER DERSİN İÇERİĞİ Bu dersin sonunda; 1. Numune alma modülü ile numune almak 2. Su analizi I-II-III modülleri ile Su analizi yapmak 3. Asit Baz Titrasyonları I ve II modülleri ile Asit- Baz miktarı tayini yapmak yeterlikleri kazandırılacaktır. Bu ders, 1. Numune alma 2. Su analizi yapma 3. Asit- Baz miktarını tayin etme konularını içermektedir YÖNTEM VE TEKNİKLER EĞİTİM ÖĞRETİM ORTAMI VE DONANIM ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME ÖĞRETMEN/EĞİTİCİ İŞ BİRLİĞİ YAPILACAK KURUM VE KURULUŞLAR Gösteri, anlatım, problem çözme, soru cevap, beyin fırtınası, grup çalışması, tartışma, uygulamalı gösteri, söyleşi, sohbet, konferans, panel, gerçek yaşantı ortamlarında gözlem yapma, gezi, araştırma, görüşme, proje hazırlama, deney, uygulama vb. Ortam: Sınıf, laboratuar, işletme, vb. Donanım: Projeksiyon, bilgisayar ve donanımları.. vb. 1. Her faaliyet sonunda kazanılan bilgi ve beceriler ölçülür. 2. Her modülün sonunda kazanılan yeterlikler ölçülür. 3. Dersin sonunda; Orta Öğretim Kurumları Sınıf Geçme ve Sınav Yönetmeliği ile Mesleki ve Teknik Eğitim Yönetmeliği nin Mesleki Eğitim Merkezleri ile ilgili maddelerine göre ölçme ve değerlendirme yapılacaktır. 1. Lisans eğitimi almış, alanında sektör deneyimi olan öğretmenler, 2. Gerektiğinde sektörde çalışan ustalık ve usta öğreticilik belgesi olan meslek elemanları Ders ile ilgili araştırma-gözlem ve uygulama konularında; üniversiteler, sosyal ortaklar, sivil toplum kuruluşları ve işletmeler

3 MODÜL BİLGİ SAYFASI ALAN : KİMYA TEKNOLOJİSİ, TEKSTİL TEKNOLOJİSİ MESLEK/DAL: TERBİYE TEKNOLOJİLERİ DERS MODÜL : LABORATUVAR KİMYASI : Numune Alma KODU : SÜRE : 40/32 ÖN KOŞUL : AÇIKLAMA : Genel Amaç:Öğrenci, bu modül ile gerekli ortam sağlandığında, kuralına uygun olarak numune alabilecektir. Amaçlar: 1-Kuralına uygun olarak katılardan numune alabileceksiniz. 2-Kuralına uygun olarak sıvılardan numune alabileceksiniz. 3-Kuralına uygun olarak gazlardan numune alabileceksiniz. İÇERİK A)Katılardan numune alma 1- Numune tanımı 2- Numune alma nedeni 3- Numune alma periyodu 4- Standart numune alma yöntemleri 5- Numune donanımı 6-Numune kapları 7- Numune alma emniyet kuralları 8- Numune saklama yöntemleri 9-Numunelerin etiketlenmesi 10-Ölçüm sonuçlarının kaydedilmesi B)Sıvılardan Numune Alma 1- Standart Numune Alma Yöntemleri 2- Numune donanımı 3- Numune Alma emniyet kuralları 4- Numune Saklama Yöntemleri 5-Numune Kapları 6-Numunelerin Etiketlenmesi 7-Ölçüm sonuçlarının kaydedilmesi C) Gazlardan Numune Alma 1- Standart Numune Alma Yöntemleri 2- Numune donanımı 3- Numune Alma emniyet kuralları 4- Numune Saklama Yöntemleri 5-Numune kapları 6-Numunelerin etiketlenmesi, 7-Ölçüm sonuçlarının kaydedilmesi

4 8- Hata Tespiti a-hatanın giderilme yöntemleri 9-Ölçüm sonuçlarına göre üretime yön verilmesi

5 İŞLEM ANALİZ FORMU MESLEĞİN ADI : TEKSTİL/ TERBİYE İŞ : STANDART LABORATUVAR ÇALIŞMASI YAPMAK İŞLEM NO : 1 İŞLEMİN ADI : Katılardan Numune Almak YETERLİK : NUMUNE ALMAK ORTAM (Araç-gereç, ekipman ve koşullar) : Numune alma ve taşıma ekipmanları, eldiven STANDART : 1-) Numunenin kimyasal özelliklerini araştırmak 2-) Numunenin fiziksel özelliklerini araştırmak 3-)Numune periyodunu belirlemek. 4-) Numune miktarını tespit etmek. 5-) Uygun numune kabını hazırlamak 6-) Emniyet tedbirlerini almak 7-) Numuneyi kaba almak 8-) Numuneleri etiketlemek.(numune adı,alınış yeri, tarihi,saati,vb.) 9-) Numuneleri analiz noktasına taşımak. 10-)Ölçüm sonuçlarını kaydetmek 1- Numune tanımı 2- Numune alma nedeni 3- Numune alma periyodu 4- Standart numune alma yöntemleri 5- Numune donanımı 6-Numune kapları 7- Numune alma emniyet kuralları 8- Numune saklama yöntemleri 9-Numunelerin etiketlenmesi 10-Ölçüm sonuçlarının kaydedilmesi -Numunenin fiziksel ve kimyasal özelliklerini tespit edebilmek. -Numune alma ekipmanları kullanmak -Alınacak numunenin özelliklerini doğru olarak belirleyebilmek. - Dikkatli olmak - Güvenlik bilincine sahip olmak SÜRE: Yapılış Süresi: 6 Öğrenme süresi: 10 NOT

6 İŞLEM ANALİZ FORMU MESLEĞİN ADI : TEKSTİL/ TERBİYE İŞ : STANDART LABORATUVAR ÇALIŞMASI YAPMAK İŞLEM NO :2 İŞLEMİN ADI : Sıvılardan Numune Almak YETERLİK : NUMUNE ALMAK ORTAM (Araç-gereç, ekipman ve koşullar) : STANDART : 1-) Numunenin kimyasal özelliklerini araştırmak 2-) Numunenin fiziksel özelliklerini araştırmak 3-)Numune periyodunu belirlemek. 4-) Numune miktarını tespit etmek. 5-) Uygun numune kabını hazırlamak 6-) Emniyet tedbirlerini alamak 7-) Numune vanasını numuneyi kaba almak 8-) Numuneleri etiketlemek.(numune adı,alınış yeri, tarihi,saati,vb.) 9-) Numuneleri analiz noktasına taşımak. 10-)Ölçüm sonuçlarını kaydetmek 1- Standart Numune Alma Yöntemleri 2- Numune donanımı 3- Numune Alma emniyet kuralları 4- Numune Saklama Yöntemleri 5-Numune Kapları 6-Numunelerin Etiketlenmesi 7-Ölçüm sonuçlarının kaydedilmesi - Numune alabilmek - Numune saklayabilmek - Numune alma ekipmanlarını kullanabilmek -Talimata uygun olarak numune almak - Dikkatli olmak - Güvenlik bilincine sahip olmak SÜRE: Yapılış Süresi: 6 Öğrenme süresi: 10 NOT

7 İŞLEM ANALİZ FORMU MESLEĞİN ADI : TEKSTİL/ TERBİYE İŞ : STANDART LABORATUVAR ÇALIŞMASI YAPMAK İŞLEM NO : 3 İŞLEMİN ADI : Gazlardan Numune Almak YETERLİK : NUMUNE ALMAK ORTAM (Araç-gereç, ekipman ve koşullar) : STANDART : 1-) Numunenin kimyasal özelliklerini araştırmak 2-) Numunenin fiziksel özelliklerini araştırmak 3-)Numune periyodunu belirlemek. 4-) Numune miktarını tespit etmek. 5-) Uygun numune kabını hazırlamak 6-) Emniyet tedbirlerini alamak 7-) Numune vanasını numuneyi kaba almak 8-) Numuneleri etiketlemek.(numune adı,alınış yeri, tarihi,saati,vb.) 9-) Numuneleri analiz noktasına taşımak. 10-)Ölçüm sonuçlarını kaydetmek 11-)Üretime yön vermek 1- Standart Numune Alma Yöntemleri 2- Numune donanımı 3- Numune Alma emniyet kuralları 4- Numune Saklama Yöntemleri 5-Numune kapları 6-Numunelerin etiketlenmesi, 7-Ölçüm sonuçlarının kaydedilmesi 8- Hata Tespiti a-hatanın giderilme yöntemleri 9-Ölçüm sonuçlarına göre üretime yön verilmesi SÜRE: Yapılış Süresi: 6 Öğrenme süresi: 10 NOT -Uygun kap kullanarak numune alabilmek -Ölçüm sonuçlarını yorumlayabilmek -Talimatlar doğrultusunda hammaddeden numune alıp etiketleyebilmek - Dikkatli olmak

8 MODÜL BİLGİ SAYFASI ALAN : TEKSTİL TEKNOLOJİSİ MESLEK/DAL :TERBİYE TEKNOLOJİLERİ DERS : LABORATUVAR KİMYASI MODÜL : SU ANALİZİ 1 KODU : SÜRE :40/ 32 ÖN KOŞUL : Numune Alma modülünü almış olmak AÇIKLAMA : Aydınlık ortam, kimyasal maddeler, laboratuvar aletleri GENEL AMAÇ :Öğrenci, bu modül ile uygun ortam sağlandığında ulusal ve uluslar arası standartlara göre su analizini yapabilecektir. AMAÇLAR : Öğrenci 1- Ulusal ve uluslar arası standartlara göre Suda asitlik kontrolü yapabilecektir. 2- Ulusal ve uluslar arası standartlara göre Suda aktif klor arayabilecektir. 3- Ulusal ve uluslar arası standartlara göre Suda bakır miktarı tayini yapabilecektir. İÇERİK : A- Asitlik kontrolü yapma 1- Su analizi 2- Asit kontrolü B- Aktif klorun aranması C- Suda bakır miktarı tayini 1- Amacı 2- Kullanılan yöntemler 3-Deney numunesinin hazırlanması a- Neokuproin spektrofotometrik analiz metodu için b- Atomik absorpsiyon analiz metodu için 4- Tanım deney çözeltisinin hazırlanması 5- Testin değerlendirilmesi a- Spektrofotometre ile fotometrik ölçümler b- Atomik absorpsiyon spektrofotometresi

9 MESLEĞİN ADI : TERBİYE TEST LABORANTI İŞ : STANDART LABORATUVAR ÇALIŞMASI YAPMAK İŞLEM NO :1 İŞLEMİN ADI : Asitlik kontrolu yapmak YETERLİK : Su Analizi yapmak ORTAM (Araç-gereç, ekipman ve koşullar) : Aydınlık ortam, kimyasal maddeler, laboratuvar aletleri STANDART : Ulusal ve uluslar arası standartlara göre Suda asitlik kontrolü yapmak 1. Deney tüpüne su örneği almak 2. Su örneği üzerine indikatör ( metil kırmızısı metil oranj veya fenolftalein )çözeltisi eklemek 3. Çözeltideki renklenmeyi ( turnusol kağıdı ile )gözlemek 1.Su analizi 2.Asit kontrolü 1. Deney tüpüne su örneği alma 2. Su örneği üzerine indikatör ( metil kırmızısı metil oranj veya fenolftalein )çözeltisi ekleme 3. Çözeltideki renklenmeyi ( turnusol kağıdı ile )gözleme 1. Kimyasal maddelerle çalışırken dikkatli olmak SÜRE: Yapılış Süresi:2 Öğrenme süresi:8 NOT

10 MESLEĞİN ADI : TERBİYE TEST LABORANTI İŞ : STANDART LABORATUVAR ÇALIŞMASI YAPMAK İŞLEM NO :2 İŞLEMİN ADI : Aktif Klor Aramak YETERLİK : Su Analizi yapmak ORTAM (Araç-gereç, ekipman ve koşullar) : Aydınlık ortam, kimyasal maddeler, laboratuvar aletleri STANDART : Ulusal ve uluslar arası standartlara göre Suda aktif klor aramak ml su örneği almak 2. Bir gram o toluidin saf alkolden yeniden kristallendikten sonra bir litre HCl de çözerek hazırlanan çözeltiden ilave etmek 3. 5 dakika beklemek 4. Renk değişimini izlemek 1.Aktif Klorun Aranması 1. Deney tüpüne su örneği alma 2. Çözeltideki renklenmeyi ( turnusol kağıdı ile )gözleme 1. Kimyasal maddelerle çalışırken dikkatli olmak SÜRE: Yapılış Süresi: 2 Öğrenme süresi:10 NOT

11 MESLEĞİN ADI : TERBİYE TEST LABORANTI İŞ : STANDART LABORATUVAR ÇALIŞMASI YAPMAK İŞLEM NO : 3 İŞLEMİN ADI : Suda Bakır Miktarı Tayini Yapmak YETERLİK : SU ANALİZİ YAPMAK ORTAM (Araç-gereç, Aydınlık ortam, spektrofotometre, kimyasal maddeler, laboratuvar aletleri ekipman ve koşullar ) : STANDART : Ulusal ve uluslar arası standartlara göre suda bakır miktarı tayini yapmak 1- Deney numunesini hazırlamak 2- Tanık deney çözeltisini hazırlamak 3- Testi değerlendirmek 1- Suda bakır miktarı tayini a- Amacı b- Kullanılan yöntemler 2- Deney numunesinin hazırlanması a- Neokuproin spektrofotometrik analiz metodu için b- Atomik absorpsiyon analiz metodu için 3- Tanık deney çözeltisinin hazırlanması 4- Testin değerlendirilmesi a- Spektrofotometre ile fotometrik ölçümler b- Atomik absorpsiyon spektrofotometresi 1- Deney numunesini hazırlama 1- Ölçümlerde hassas olmak 2- Tanık deney çözeltisini hazırlama 2- Kimyasal maddelerle çalışırken 3- Testi değerlendirme gerekli iş güvenliği önlemlerini almak NOT : SÜRE İşin Yapılma Süresi : 3 SAAT İşi Öğrenme Süresi : 14 SAAT

12 MODÜL BİLGİ SAYFASI ALAN : TEKSTİL TEKNOLOJİSİ MESLEK/DAL :TERBİYE TEKNOLOJİLERİ DERS : LABORATUVAR KİMYASI MODÜL : SU ANALİZİ 2 KODU : SÜRE :40/ 32 ÖN KOŞUL : Su Analizi 1 modülünü almış olmak AÇIKLAMA GENEL AMAÇ : Aydınlık ortam, spektrofotometre, kimyasal maddeler, laboratuvar aletleri :Öğrenci, bu modül ile uygun ortam sağlandığında ulusal ve uluslar arası standartlara göre su analizini yapabilecektir. AMAÇLAR : Öğrenci 1- Ulusal ve uluslar arası standartlara göre Suda krom miktarı tayini yapabilecektir. 2- Ulusal ve uluslar arası standartlara göre Suda demir miktarı tayini yapabilecektir. İÇERİK : A- Suda krom miktarı tayini 1- Amacı 2- Kullanılan yöntem 3- Deney numunesinin hazırlanması 4- Tanık deney çözeltisinin hazırlanması 5- Testin değerlendirilmesi a- Spektrofotometre B- Suda demir miktarı tayini 1- Amacı 2- Kullanılan yöntem 3- Deney numunesinin hazırlanması a- Toplam demir ve çözünmüş demir tayini için b- Demir ( II ) tayini için 4- Tanık deney çözeltisinin hazırlanması 5- Testin değerlendirilmesi a- Spektrofotometre

13 MESLEĞİN ADI : TERBİYE TEST LABORANTI İŞ : STANDART LABORATUVAR ÇALIŞMASI YAPMAK İŞLEM NO : 3 İŞLEMİN ADI : Suda Krom Miktarı Tayini Yapmak YETERLİK : SU ANALİZİ YAPMAK ORTAM (Araç-gereç, Aydınlık ortam, spektrofotometre, kimyasal maddeler, laboratuvar aletleri ekipman ve koşullar ) : STANDART : Uygun ulusal ve uluslar arası standartlar doğrultusunda suda krom miktarı tayini yapmak 1- Deney numunesini hazırlamak 2- Tanık deney çözeltisini hazırlamak 3- Testi değerlendirmek 1- Suda krom miktarı tayini a- Amacı b- Kullanılan yöntem 2- Deney numunesinin hazırlanması 3- Tanık deney çözeltisinin hazırlanması 4- Testin değerlendirilmesi a- Spektrofotometre 1- Deney numunesini hazırlama 1- Ölçümlerde hassas olmak 2- Tanık deney çözeltisini hazırlama 2- Kimyasal maddelerle çalışırken 3- Testi değerlendirme gerekli iş güvenliği önlemlerini almak NOT : SÜRE İşin Yapılma Süresi : 3 SAAT İşi Öğrenme Süresi : 16 SAAT

14 MESLEĞİN ADI : TERBİYE TEST LABORANTI İŞ : STANDART LABORATUVAR ÇALIŞMASI YAPMAK İŞLEM NO : 4 İŞLEMİN ADI : Suda Demir Miktarı Tayini Yapmak YETERLİK : SU ANALİZİ YAPMAK ORTAM (Araç-gereç, Aydınlık ortam, spektrofotometre, kimyasal maddeler, laboratuvar aletleri ekipman ve koşullar ) : STANDART : Uygun ulusal ve uluslar arası standartlar doğrultusunda suda demir miktarı tayini yapmak 1- Deney numunesini hazırlamak 2- Tanık deney çözeltisini hazırlamak 3- Testi değerlendirmek 1- Suda demir miktarı tayini a- Amacı b- Kullanılan yöntem 2- Deney numunesinin hazırlanması a- Toplam demir ve çözünmüş demir tayini için b- Demir ( II ) tayini için 3- Tanık deney çözeltisinin hazırlanması 4- Testin değerlendirilmesi a- Spektrofotometre 1- Deney numunesini hazırlama 1- Ölçümlerde hassas olmak 2- Tanık deney çözeltisini hazırlama 2- Kimyasal maddelerle çalışırken 3- Testi değerlendirme gerekli iş güvenliği önlemlerini almak NOT : SÜRE İşin Yapılma Süresi : 3 SAAT İşi Öğrenme Süresi : 16 SAAT

15 MODÜL BİLGİ SAYFASI ALAN : TEKSTİL TEKNOLOJİSİ MESLEK/DAL :TERBİYE TEKNOLOJİLERİ DERS : LABORATUVAR KİMYASI MODÜL : SU ANALİZİ 3 KODU : SÜRE :40/ 32 ÖN KOŞUL : Su Analizi 2 modülünü almış olmak AÇIKLAMA : Aydınlık ortam, kimyasal maddeler, laboratuvar aletleri GENEL AMAÇ :Öğrenci, bu modül ile uygun ortam sağlandığında ulusal ve uluslar arası standartlara göre su analizini yapabilecektir. AMAÇLAR : Öğrenci 1- Ulusal ve uluslar arası standartlara göre Suda çinko miktarı tayini yapabilecektir. 2- Ulusal ve uluslar arası standartlara göre Suda toplam sertlik tayini yapabilecektir. İÇERİK : A- Suda çinko miktarı tayini 1- Amacı 2- Kullanılan yöntemler 3- Deney numunesinin hazırlanması a- Zinkon spektrofotometrik analiz metodu için b- Atomik absorpsiyon metodu için 4- Tanık deney çözeltisinin hazırlanması 5- Testin değerlendirilmesi a- Spektrofotometre b- Atomik absorpsiyon spektrofotometresi B- Suda toplam sertlik tayini 1- Amacı 2- Kullanılan yöntemler 3- Reaktifleri hazırlamak a- Alman sertliği reaktifi b- Fransız sertliği reaktifi 4- Analizin yapılışı 5- Analizi değerlendirme 6- Alman sertliğinin Fransız sertliğine çevrimi 7- Geçici ve kalıcı sertlik hesapları

16 MESLEĞİN ADI : TERBİYE TEST LABORANTI İŞ : STANDART LABORATUVAR ÇALIŞMASI YAPMAK İŞLEM NO : 5 İŞLEMİN ADI : Suda Çinko Miktarı Tayini Yapmak YETERLİK : SU ANALİZİ YAPMAK ORTAM (Araç-gereç, Aydınlık ortam, spektrofotometre, kimyasal maddeler, laboratuvar aletleri ekipman ve koşullar ) : STANDART : Uygun ulusal ve uluslar arası standartlar doğrultusunda suda çinko miktarı tayini yapmak 1- Deney numunesini hazırlamak 2- Tanık deney çözeltisini hazırlamak 3- Testi değerlendirmek 1- Suda çinko miktarı tayini a- Amacı b- Kullanılan yöntemler 2- Deney numunesinin hazırlanması a- Zinkon Spektrofotometrik analiz metodu için b- Atomik absorpsiyon metodu için 3- Tanık deney çözeltisinin hazırlanması 4- Testin değerlendirilmesi a- Spektrofotometre b- Atomik absorpsiyon spektrofotometresi 1- Deney numunesini hazırlama 1- Ölçümlerde hassas olmak 2- Tanık deney çözeltisini hazırlama 2- Kimyasal maddelerle çalışırken 3- Testi değerlendirme gerekli iş güvenliği önlemlerini almak NOT : SÜRE İşin Yapılma Süresi : 3 SAAT İşi Öğrenme Süresi : 16 SAAT

17 MESLEĞİN ADI : TERBİYE TEST LABORANTI İŞ : STANDART LABORATUVAR ÇALIŞMASI YAPMAK İŞLEM NO : 6 İŞLEMİN ADI : Suda Toplam Sertlik Tayini Yapmak YETERLİK : SU ANALİZİ YAPMAK ORTAM (Araç-gereç, Aydınlık ortam, kimyasal maddeler, laboratuvar aletleri ekipman ve koşullar ) : STANDART : Uygun ulusal ve uluslar arası standartlar doğrultusunda suda toplam sertlik tayini yapmak 1- Reaktif hazırlamak 2- Analizi yapmak 3- Analizi yorumlamak 4- Alman Sertliğini Fransız sertliğine çevirmek 5- Geçici ve kalıcı sertlikleri hesaplamak 1- Suda toplam sertlik tayini a- Amacı b- Kullanılan yöntemler 2- Reaktifleri hazırlamak a- Alman sertliği reaktifi b- Fransız sertliği reaktifi 3- Analizin yapılışı 4- Analizi değerlendirme 5- Alman serliğinin Fransız sertliğine çevrimi 6- Geçici ve kalıcı sertlik hesapları 1- Reaktif hazırlama 2- Analizi yapma 3- Analizi yorumlama 4- Alman Sertliğini Fransız sertliğine çevirme 5- Geçici ve kalıcı sertlikleri hesaplama 1- Ölçümlerde hassas olmak 2- Kimyasal maddelerle çalışırken gerekli iş güvenliği önlemlerini almak 3- Hesapların sonuçlarından emin olmak NOT : SÜRE İşin Yapılma Süresi : 3 SAAT İşi Öğrenme Süresi : 16 SAAT

18 MODÜL BİLGİ SAYFASI ALAN : KİMYA TEKNOLOJİSİ, TEKSTİL TEKNOLOJİSİ MESLEK/DAL :TERBİYE TEKNOLOJİLERİ DERS : LABORATUVAR KİMYASI MODÜL : ASİT BAZ TİTRASYONLARI 1 KODU : SÜRE :40/ 24 ÖN KOŞUL : AÇIKLAMA : GENEL AMAÇ: Öğrenci, bu modül ile uygun ortam sağlandığında asit- baz miktarı tayini yapabilecektir. AMAÇLAR : Öğrenci 1. 0,1 N HCl çözeltisini hazırlayabilecektir. 2. 0,1 N HCl çözeltisini ayarlayabilecektir 3. Ayarlı asit çözeltisiyle baz miktarı tayini yapabilecektir. İÇERİK A. 0,1 N HCl çözeltisinin hazırlanması B. 0,1 N HCl Çözeltisinin Ayarlanması 1. 0,1 N HCl çözeltisinin saf sodyum karbonatla ayarlanması 2. Volümetrik analiz 2.1. Titrasyon ve geri titrasyon 2.2. Ayarlama ve ayarlı çözelti 2.3. Birincil ve ikincil standart 2.4. Eşdeğerlik noktası ve dönüm noktası 2.5. İndikatör 2.6. Volümetrik faktör 2.7. Volümetrik analizde işlem basamakları 2.8. Volümetrik analizde hata kaynakları C. Ayarlı Asit Çözeltisiyle Baz Miktarı Tayini Faaliyeti 1. Asit baz titrasyonları 1.1. Asit baz indikatörleri 1.2. PH kavramı a. Kuvvetli asit ve bazlarda ph b. Zayıf asit ve bazlarda ph c. Tampon çözeltilerde ph 1.3. Asit baz titrasyon eğrileri a. Kuvvetli bir asit ile kuvvetli bazın,kuvvetli bir baz ile kuvvetli asidin titrasyon eğrisi b. Zayıf bir asitle kuvvetli bir bazın titrasyon eğrisi c. Zayıf bazın kuvveli asitle titrasyon eğrisi Baz miktarı tayini a. Sodyum hidroksit hidroksit miktarının tayini

19 İŞLEM ANALİZ FORMU MESLEĞİN ADI : TEKSTİL/ TERBİYE İŞ : STANDART LABORATUVAR ÇALIŞMASI YAPMAK İŞLEM NO :1 İŞLEMİN ADI : 0,1 N HCl çözeltisini hazırlamak YETERLİK : ASİT-BAZ MİKTARI TAYİNİ YAPMAK ORTAM (Araç-gereç, ekipman ve koşullar) : Litrelik balon joje, mezür, derişik hidroklorik asit,saf su çeşme suyu,yıkama çözeltisi( kromik asit çözeltisi) STANDART : 1. Litrelik balan jojeyi kromik asit çözeltisi ile temizlemek 2. Balon jojeyi sırayla çeşme suyu ve saf su ile yıkamak 3. Derişik hidroklorik asitten ( yoğunluğu 1,18 g/ml %36 lık ) 10 ml bir mezür yardımıyla 8,6 ml almak 4. Mezürle alınan hidroklorik asiti balonjojeye aktarmak 5. Mezürü 2 3 kez saf su ile çalkalayarak balon jojedekine eklemek 6. Balon jojenin yarısına kadar saf su ekleyip çalkalamak 7. Balon joje çizgisine kadar saf su eklemek 8. Balon jojenin ağzını kapatmak A. 0,1 N HCl çözeltisinin hazırlanması Cam malzemeleri temizlemek Mezür ile sıvı madde ölçümü yapmak Balon jojenin seviye çizgisini doğru ölçmek Temiz ve titiz çalışma Dikkatli çalışma Uygun giyinme Kullanılan araç-gereci temizleme ve yerine kaldırma SÜRE: Yapılış Süresi: Öğrenme süresi: NOT

20 İŞLEM ANALİZ FORMU MESLEĞİN ADI : TEKSTİL/ TERBİYE İŞ : STANDART LABORATUVAR ÇALIŞMASI YAPMAK İŞLEM NO :2 İŞLEMİN ADI : 0,1 N HCl çözeltisini ayarlamak YETERLİK : ASİT-BAZ MİKTARI TAYİNİ YAPMAK ORTAM (Araç-gereç, ekipman ve koşullar) :hidroklorik asit çözeltisi, saf su, büret, erlen, sodyum karbonat, metiloranj, bek, üçayak, amyant tel STANDART : 1. Ayarlı sodyum hidroksitle ayarlamak 2. Sodyum karbonat alarak 110 C de sabit tartıma getirmek 3. 0,2-0,3 gram aralığında sodyum karbonat alarak 250 ml lik erlene koymak 4. Üzerine 50 ml saf su ekleyerek sodyum karbonatı çözmek ve içine 1-2 damla metiloranj indikatörü eklemek 5. Bürete ayarı bilinmeyen asitten doldurmak 6. Büretteki ayarı bilinmeyen asitten damla damla erlendeki sodyum karbonat üzerine renk kırmızı oluncaya kadar B. 0,1 N HCl Çözeltisinin Ayarlanması 1. 0,1 N HCl çözeltisinin saf sodyum karbonatla ayarlanması 2. Volümetrik analiz 2.1. Titrasyon ve geri titrasyon 2.2. Ayarlama ve ayarlı çözelti 2.3. Birincil ve ikincil standart 2.4. Eşdeğerlik noktası ve dönüm noktası 2.5. İndikatör 2.6. Volümetrik faktör 2.7. Volümetrik analizde işlem basamakları 2.8. Volümetrik analizde hata kaynakları Titrasyon yapmak Büreti doğru okumak Hesaplamaları doğru yapmak Renk değişimini iyi gözlemek Temiz ve titiz çalışma Dikkatli çalışma Uygun giyinme Kullanılan araç-gereci temizleme ve yerine kaldırma

21 eklemek 7. Çözeltiyi 10 dakika süre ile kaynatmak 8. Renk kaybolursa tekrar kırmızı oluncaya kadar asit çözeltisi eklemek 9. Asit sarfiyatını büretten okumak 10. Asit çözeltisinin normalitesini hesaplamak 11. Aynı işlemi en az iki kez daha tekrarlamak SÜRE: Yapılış Süresi: Öğrenme süresi: NOT

22 İŞLEM ANALİZ FORMU MESLEĞİN ADI : TEKSTİL/ TERBİYE İŞ : STANDART LABORATUVAR ÇALIŞMASI YAPMAK İŞLEM NO :3 İŞLEMİN ADI :Ayarlı asit çözeltisiyle baz miktarı tayini yapmak YETERLİK : ASİT-BAZ MİKTARI TAYİNİ YAPMAK ORTAM (Araç-gereç, ekipman ve koşullar) : sodyum hidroksit,hidroklorik asit, büret,fenolftalein,erlen,saf su,sodyum karbonat,spatül, STANDART : 1. 0,1 N asit çözeltisi hazırlamak 2. 0,1N asit çözeltisini ayarlamak 3. Tayini yapılacak baz çözeltisinden ml arasında 250 lik erlene alarak 50 ml ye seyreltmek 4. Erlene 2 3 damla fenolftaein damlatmak 5. Büretteki ayarlı hidroklorik asit çözeltisi ile İndikatörün rengi kırmızıdan renksize dönünceye kadar titre etmek 6. Harcanan asit miktarını büretten okumak 7. Hesaplama yapmak C. Ayarlı Asit Çözeltisiyle Baz Miktarı Tayini Faaliyeti 1. Asit baz titrasyonları 1.1. Asit baz indikatörleri 1.2. PH kavramı a. Kuvvetli asit ve bazlarda ph b. Zayıf asit ve bazlarda ph c. Tampon çözeltilerde ph 1.3. Asit baz titrasyon eğrileri a. Kuvvetli bir asit ile kuvvetli bazın,kuvvetli bir baz ile kuvvetli asidin titrasyon eğrisi b. Zayıf bir asitle kuvvetli bir bazın titrasyon eğrisi c. Zayıf bazın kuvveli asitle titrasyon eğrisi Baz miktarı tayini a. Sodyum hidroksit hidroksit miktarının tayini Titrasyon yapmak Büreti doğru okumak Hesaplamaları doğru yapmak Dönüm noktasını iyi gözlemek Temiz ve titiz çalışma Dikkatli çalışma Uygun giyinme Kullanılan araç-gereci temizleme ve yerine kaldırma SÜRE: Yapılış Süresi: 8 Öğrenme süresi:32 NOT

23 MODÜL BİLGİ SAYFASI ALAN MESLEK/DAL DERS MODÜL : ASİT BAZ TİTRASYONLARI 2 KODU : : KİMYA TEKNOLOJİSİ, TEKSTİL TEKNOLOJİSİ :TERBİYE TEKNOLOJİLERİ : LABORATUVAR KİMYASI SÜRE :40/ 24 ÖN KOŞUL : Asit baz titrasyonları 1 modülünü almış olmak AÇIKLAMA : GENEL AMAÇ :Öğrenci, bu modül ile uygun ortam sağlandığında asit- baz miktarı tayini yapabilecektir. AMAÇLAR : Öğrenci 1. 0,1 N sodyum hidroksit çözeltisi hazırlayabilecektir. 2. 0,1 N sodyum hidroksit çözeltisi ayarlayabilecektir. 3. Ayarlı baz çözeltisiyle asit miktarını bulabilecektir. İÇERİK A. 0,1 N sodyum hidroksit çözeltisinin hazırlanması B. 0,1 N sodyum hidroksit çözeltisinin potasyum asitftalat ile ayarlanması C. Ayarlı NaOH ile asit miktarı tayini

24 İŞLEM ANALİZ FORMU MESLEĞİN ADI : TEKSTİL/ TERBİYE İŞ : STANDART LABORATUVAR ÇALIŞMASI YAPMAK İŞLEM NO :1 İŞLEMİN ADI : 0,1 N sodyum hidroksit çözeltisi hazırlamak YETERLİK : ASİT-BAZ MİKTARI TAYİNİ YAPMAK ORTAM (Araç-gereç, ekipman ve koşullar) : Balon joje, saf su, baryum klorür, 1 M sodyum sülfat, pipet STANDART : 1. Temiz bir balon jojeye 10 gram katı sodyum hidroksit tartmak 2. Daha önceden kaynatılmış ve soğutulmuş saf suda çözüp balon jojenin 250 ml çizgisine kadar saf su eklemek 3. Hazırlanan çözelti içine yaklaşık 1 gram baryum klorür ekleyerek çözelti içindeki karbonatın çökmesini sağlamak 4. Baryum iyonlarının aşırısını çöktürmek için 1 M sodyum sülfat çözeltisinden 5 ml eklemek 5. Çözeltiyi 1 saat kendi halinde dinlendirmek 6. Üstteki berrak sıvıdan pipetle 100 ml alarak 1 litrelik balon jojeye alıp, kaynatılmış saf su ile litre çizgisine kadar tamamlamak A. 0,1 N sodyum hidroksit çözeltisinin hazırlanması Cam malzemeleri temizlemek Terazi ile madde ölçümü yapmak Balon jojenin seviye çizgisini doğru ölçmek Temiz ve titiz çalışma Dikkatli çalışma Uygun giyinme Kullanılan araç-gereci temizleme ve yerine kaldırma SÜRE: Yapılış Süresi: Öğrenme süresi: NOT

25 İŞLEM ANALİZ FORMU MESLEĞİN ADI : TEKSTİL/ TERBİYE İŞ : İŞLEM NO :2 İŞLEMİN ADI YETERLİK : ASİT-BAZ MİKTARI TAYİNİ YAPMAK ORTAM (Araç-gereç, ekipman ve koşullar) :Ayarlı hidroklorik asit çözeltisi, saf su, büret, erlen, potasyum asitftalat, fenolftaleyn STANDART : İŞLEM BASAMAKLARI BİLGİ BECERİ TA 1. Ayarlı hidroklorik asitle ayarlamak 2. Potasyum asitftalat alarak C de sabit tartıma getirmek 3. 0,8-1,0 gram aralığında Potasyum asitftalat alarak 250 ml lik erlene koymak 4. Üzerine 10 ml saf su ekleyerek Potasyum asitftalatı çözmek ve içine 1-2 damla fenolftaleyn indikatörü eklemek 5. Bürete ayarı bilinmeyen bazdan doldurmak 6. Büretteki ayarı bilinmeyen bazdan damla damla erlendeki Potasyum asitftalat üzerine renk kırmızı oluncaya B. 0,1 N sodyum hidroksit çözeltisinin potasyum asitftalat ile ayarlanması Titrasyon yapmak Büreti doğru okumak Hesaplamaları doğru yapmak Dönüm noktasını iyi gözlemek Temiz ve tit Dikkatli çalı Uygun giyin Kullanılan a temizleme v

26 kadar eklemek 7. Baz sarfiyatını büretten okumak 8. Baz çözeltisinin normalitesini hesaplamak 9. Aynı işlemi en az iki kez daha tekrarlamak SÜRE: Yapılış Süresi: Öğrenme süresi: NOT

27 İŞLEM ANALİZ FORMU MESLEĞİN ADI : TEKSTİL/ TERBİYE İŞ : STANDART LABORATUVAR ÇALIŞMASI YAPMAK İŞLEM NO :3 İŞLEMİN ADI : Ayarlı baz çözeltisiyle asit miktarını bulmak YETERLİK : ASİT-BAZ MİKTARI TAYİNİ YAPMAK ORTAM (Araç-gereç, ekipman ve koşullar) : 0,1 N ayarlı sodyum hidroksit çözeltisi, erlen, metiloranj indikatörü, büret STANDART : 1. 0,1 N baz çözeltisini hazırlamak 2. 0,1 N baz çözeltisini ayarlamak 3. Tayini yapılacak asit çözeltisinden ml arasında belli hacimde erlene alarak 100 ml seyreltmek 4. Erlen içine 1 2 damla metil oranj indikatörü damlatmak 5. İndikatörün rengi kırmızıdan portakala dönünceye kadar ayarlı baz çözeltisi ile titre etmek 6. Harcanan baz miktarını büretten okumak 7. Hesaplama yapmak C. Ayarlı NaOH ile asit miktarı tayini Titrasyon yapmak Büreti doğru okumak Hesaplamaları doğru yapmak Dönüm noktasını iyi gözlemek Temiz ve titiz çalışma Dikkatli çalışma Uygun giyinme Kullanılan araç-gereci temizleme ve yerine kaldırma SÜRE: Yapılış Süresi:4 Öğrenme süresi:12

28