GÜNEŞ ELEKTRİĞİ ENDÜSTRİSİNDE ÜLKESEL DURUMLAR VE GELECEK ÖNGÖRÜLERİ

Transkript

1 GÜNEŞ ELEKTRİĞİ ENDÜSTRİSİNDE ÜLKESEL DURUMLAR VE GELECEK ÖNGÖRÜLERİ GENSED YÖNETİM KURULU ÇALIŞMA RAPORU 1. ALMANYA 2. FRANSA 3. İTALYA 4. İSPANYA 5. PORTEKİZ 6. YUNANİSTAN 7. İNGİLTERE 8. JAPONYA 9. KANADA-ONTARİO 10. ÇEK CUMHURİYETİ 11. BULGARİSTAN MAYIS 2010

2 1. ALMANYA a) Mevcut Kurulu Güç : b) Güncel Teşvik Uygulamaları : Uygulanan teşvik, açık alan sistemleri ve çatı uygulamaları olarak iki grupta kategorize edilmiştir. Açık alan sistemlerinde teşvik miktarı sistem büyüklüğünden bağımsız iken, çatı sistemleri büyüklüğe göre sınıflandırılmıştır. Kurulum tipi Güç / kwh 30 kw Çatı kw kw > 1000 kw Açık alan Sınırsız c) Teşvik süresi ve tipi : 20 yıl süre ve sabit tarife miktarı ile fotovoltaik sistemlerle üretilen elektriğe alım garantisi. Enflasyona endeks yok. Bağlantının yapıldığı kurumlar üretilen elektriği sabit bir fiyat üzerinden (FiT) 20 yıl boyunca satın almak zorunda. Hazine bakanlığının garantisi yok, ekstra maliyet ülke genelinde dağıtılıyor. d) Uygulamada görülen problemler : Pazar odaklı bir sistem üzerine oturtulmuş ve çok iyi yönetilen bir sistem olduğundan fazla problem yaşanmamıştır. Sadece bazı kişiler açık alan olarak kurdukları sistemi daha

3 yüksek bir teşvik değeri üzerinden satmak için çatı kurulumu olarak deklere etmek istemişler, fakat şebekeyi yöneten firma bunun farkına vararak engellemişlerdir. e) Hükümetin yeni teşvik mekanizmaları ile ilgili gelecekteki revizyon planları : 2010 yılının ikinci yarısında hükümet teşvik oranında yaklaşık %16 lık bir düşüş planlamaktadır. Gelecekte planlanan amaç, elektriğin yerinde tüketim ini daha çekici hale getirmektir. f) Teşvik mekanizmasının geçmişi : 1991 yılında 1000 çatı program ile başlayan destek, 1997 yılında çatı olacak şekilde genişletilmiş ve devlet küçük çatı sistemlerine direct destek vermiştir yılında FiT mekanizması ve 2004 yılındaki revizyonu ile sector patlama göstermiştir. g) PV sistemi oluşturan parçaların ithalat/ihracat oranları : Kurulu modüllerin %50 si ve sistemin kalan komponentlerinin %10 u ithal edilmektedir. Üretilen modüllerin %20 si ve sistemin kalan komponentlerinin %30 u ihraç edilmektedir.

4 h) Yerli imalat ve endüstri nasıl teşvik edilmiş : Direkt bir teşvik yok. Çekici bir yatırım ortamı oluşturarak istihdamı da cezbedici hale getiren bir pazar oluşturulmuş. Bu da FiT (şebekeye satış tarifesi), finansal destek (devlet bankaları ve özel bankalar) ve güvenilir bir yasal proses ile sağlanmış. Özellikle küçük ölçekli sistemlere yapılan daha yüksek tarifeli destek, daha fazla istihdam yaratılmasına vesile olmuş. Yerli üretilen ürünleri teşvik için ilave bir fiyat uygulaması yok. i) Sistemlerde kullanılan ürünlerin uluslararası standart ve teknik yönetmeliklere uygunluğu : Özellikle modül ve inverterler için IEC, CE ve TÜV standartları isteniyor. Özel bir Alman standard yok. Montaj sistemleri bölgesel statik ihtiyaçlarını karşılayacak şekilde olmalı. j) Sektördeki istihdam : FV sektöründe yaklaşık kişi çalışmaktadır.

5 2. FRANSA a) Mevcut Kurulu Güç : Fransa nın PV kurulu gücü 2009 senesi sonu itibariyle 337 MW iken bunun 250 MW ı 2009 senesi içerisinde kuruldu senesinde hükümet tarafından belirlenen 500 MW lık 2010 hedefi gerçekleştirilmek üzere pazar istikrarlı bir şekilde gelişmiştir. b) Güncel Teşvik Uygulamaları : Kurulum tipi Güç / kwh BIPV (konutlar, hastaneler, okullar) 58 BIPV (ticari, endüstriyel, tarımsal alan) Sınırsız 50 Basit entegrasyon 42 Yere montaj > 250 kw Yere montaj 250 kw 31.4 entegre fotovoltaik sistemler *** BIPV : Binaya 2010 Şubat ayında çıkan yeni FiT tablosuna göre: FIT rakamları uygulama çeşidi ve uygulama yapılan binaya göre değişiklik gösteriyor. Bina cephelerinde yapılan BIPV uygulamalardaki FIT fiyatı konut, sağlık merkezi ve eğitim merkezi gibi yerlere kuruluyorsa 58 Eurocent, ancak ticari, endüstriyel, ofis binaları ve tarımsal alanlarda kuruluyorsa 50 Eurocent olarak belirlenmiştir. Daha basit bir şekilde çatıya entegre edilen sistemlerde ise uygulama yerine bağlı olmayarak 42 Eurocent fiyatı geçerlidir. Yer üzerinde kurulan sistemlerde ise 250 kw a kadar olan sistemlerde 31.4 Eurocent, 250 kw dan büyük sistemlerde ise güneş değerlerindeki fark dikkate alınarak bölge değişikliğine göre Eurocent aralığındaki fiyatlar geçerli olacaktır.

6 c) Teşvik süresi ve tipi : 20 yıl süre ve sabit tarife miktarı ile fotovoltaik sistemlerle üretilen elektriğe alım garantisi. Enflasyona endeks var. Fransa Hükümeti yerel pazarın gelişmesi adına oldukça yüksek FIT rakamları ve %40-50 arasında değişen vergi indirimleri vermektedir. Hazine bakanlığının garantisi yok, ekstra maliyet ülke genelinde dağıtılıyor. d) Uygulamada görülen problemler : Uygulamalarda görülen problemler genel olarak prosedürlerin uzun olması olarak gösteriliyor. Kötü kullanıma yönelik pazarda oluşan bir bulgu yok. e) Hükümetin yeni teşvik mekanizmaları ile ilgili gelecekteki revizyon planları : Fransa, vermiş olduğu FIT fiyatlarını sürekli revise etmekte ve pazarın gelişimini yakından takip etmektedir. Buna bağlı olarak da pazarda sürekli olarak bir FIT düşüş beklentisi bulunmaktadır senesinde belirlenen 500 MW lık 2010 hedefi, 2009 senesinde 5.4 GW lık 2020 hedefi olarak yenilenmiştir. Fiyatların bir sene arayla geçerli olduğu ülkede, toplam kurulabilir güç 18 GW dır. f) Teşvik mekanizmasının geçmişi : senesinde tüm ülkede toplam 10 firma varken, çıkarılan yasalar ve sağlanan desteklerle şu anda sadece malzeme üretimi segmentinde 40 a yakın firma bulunmaktadır. O senelerde hükümetin güneş enerjisine desteğini almak büyük bir başarıyken şu anda 2020 hedefinin 5.4 GW olarak belirtilmesi ve pazarda bu rakamın 7 GW lara çıkacağı düşüncesi Fransa pazarının istikrarını ortaya koymaktadır. g) PV sistemi oluşturan parçaların ithalat/ihracat oranları : Tam rakamlar bilinmese de, 2009 senesindeki yerel üretim 2003 senesindeki yerel üretimin 6 katı büyüklüğüne ulaşmıştır. Bu rakamdan çıkarak ise, yerel olarak üretilen FV-BOS ekipmanlarının toplamdaki oranı %15 civarındadır. Ülke özellikle Afrika kıtasındaki pazarlara hakim olmakla beraber, ithalat/ihracat oranı bilinmemektedir. h) Yerli imalat ve endüstri nasıl teşvik edilmiş :

7 Ülkede BIPV teknolojisine en büyük destek veriliyor ve Fransa BIPV sektöründe dünyada lider olma hedefini güdüyor. Santral projelerindeki destek daha az tutuluyor, çünkü mimari ve bina verimliliği konusu Fransa nın ilk hedefi. Böylece, dünyada çok da yaygın olmayan bu sektör Fransa da doğarak tüm dünyaya yayılacak ve yerel sanayi de bundan faydalanacak. Koyulan hedefler ve 2009 daki kriz düşünülürse çatı ve BIPV uygulamaları başarılı denebilir. Hükümet de bu uygulamalara olan desteğini ara vermeden sürdürmektedir. Maliyetler ülke genelinde faturalara yansıtılan rakamlarla fonlanıyor. Yerel üretimin gelişmesi adına BIPV teknolojisine verilen destek en yüksekte tutuluyor. i) Sektördeki istihdam : 2008 yılında yılında (kümülatif) 2012 yılında ise kişinin istihdam edilmesi tahmin ediliyor kişi/337 MW= 17.8 kişi / MW

8 3. İTALYA a) Mevcut Kurulu Güç : 2006 yılında 10 MW olan kurulumların İtalya da Yenilenebilir Enerji Kanunu ile birlikte 2008 yılından itibaren arttığı gözlemlenmektedir yılında 730 MW kurulum gerçekleşmiş olup ülkede toplam kurulu güneş enerjisi 1186 MW a ulaşmıştır. İtalya güneş haritası aşağıda görülmekte olup İtalya nın güneyi güneş enerjisi açısından daha fazla potansiyel taşımaktadır. Buna rağmen, İtalya da güney bölgelerdeki şebeke altyapısı ve şebekeye bağlanma problemleri nedeniyle yatırımlar daha fazla Kuzey İtalya da gerçekleşmektedir. b) Güncel Teşvik Uygulamaları : Güç Arazi Çatı montaj Binaya entegre 1-3Kw Kw >20Kw c) Teşvik süresi ve tipi : 20 yıl süre ve sabit tarife miktarı ile fotovoltaik sistemlerle üretilen elektriğe alım garantisi. Enflasyona endeks var. Destek fiyatında yıllık %2 azalma var. KDV %20 den %10 a düşürülmüş ve emlak vergisi indirimi var.

9 d) Uygulamada görülen problemler : 2011 yılında devlet 4 aylık dönemlerle değişmekte olan bir teşvik sistemi uygulayarak yatırımların daha iyi hesaplanmasını ve projelerin geciktirilmesini önlenmek istediğini açıklamıştır. Aksi takdirde projelerin onaylanması, şebekeye bağlanması gibi konularda birikme yaşanmakta ve bürokratik zorluklar çıkmaktadır. e) Hükümetin yeni teşvik mekanizmaları ile ilgili gelecekteki revizyon planları : 2011 yılında devlet 4 aylık dönemlerle değişmekte olan bir teşvik sistemi uygulayarak yatırımların daha iyi hesaplanmasını ve projelerin geciktirilmesini önlenmek istediğini açıklamıştır. Aksi takdirde projelerin onaylanması, şebekeye bağlanması gibi konularda birikme yaşanmakta ve bürokratik zorluklar çıkmaktadır. Güç Ocak-Mayıs 2011 Mayıs-Eylül 2011 Eylül Ocak 2012 kw Çatı /kwh Arazi /kwh Çatı /kwh Arazi /kwh Çatı /kwh Arazi /kwh 1 P <P <P <P P> yılları için yıllık %6 düşüş öngörülmektedir. İtalya da ilgili Conto Energia kanununda güneş elektriği lisansları ve kurulumu için 1200 MW sınırlama getirilmiştir MW ı aştıktan sonra 14 ay içerisinde yapılan başvurular da hala ilgili teşvikten yararlanabilmektedir. İtalya da devlet 1200 MW lık sınırlamayı 2011 yılında 3000 MW a çıkacağını gösteren yeni bir düzenleme tasarısı açıklamıştır. Hedef 2020 yılında toplam 8000 MW kurulu güneş elektriği gücüne ulaşmaktır. f) Teşvik mekanizmasının geçmişi : 2009 Güç Arazi Çatı montaj Binaya entegre 1-3kW kW >20kW Güç 1-20kW kW kW 49.0 *500 MW cap

10 g) PV sistemi oluşturan parçaların ithalat/ihracat oranları : İthalat/ihracat bilgileri elimizde bulunmamaktadır. h) Yerli imalat ve endüstri nasıl teşvik edilmiş : 2009 yılı itibariyle İtalya da güneş elektriği konusunda, 1,5 milyar malzeme,ekipman ve teknolojiler (125 firma) 1 milyar hücre ve wafer, (51 firma, 46 yabancı, 5 yerli yatırımı olan yabancı) 1,4 milyar modül(73 firma, 33 yabancı, 11 yerli yatırımı olan yabancı,29 yerli) 2,3 milyar dağıtım ve kurulum (350 firma, 87 yerli yatırımcı olan yabancı, 262 yerli) 1,8 milyar finans ve sigorta (430 banka) 65 milyon ticaret olmak üzere toplam 8,6 milyar luk bir iş hacmi oluşmuştur. (Kaynak: Politecnico di Milano Universitesi, Enerji ve Strateji Grubu) i) Sektördeki istihdam :

11 4. İSPANYA a) Mevcut Kurulu Güç : b) Güncel Teşvik Uygulamaları ve 2011 yılına kadar uygulanacak teşvik : İspanya da yılları arasında uygulanacak teşvik rakamları aşağıdaki tabloda gösterilmektedir. Güç Tarife-2009 CAP-2009 MWp Tarife-2010 CAP-2010 MWp Tarife-2011 CAP-2011 MWp 20kW , , kW , ,1 292 >2000kW , ,1 162 c) Teşvik süresi ve tipi : 25 yıl süre ve sabit tarife miktarı ile fotovoltaik sistemlerle üretilen elektriğe alım Garantisi. d) Uygulamada görülen problemler : 2008 yılındaki yüksek teşvik rakamı, ışınım değerlerinin diğer Avrupa ülkelerine nazaran yüksek olması, 25 yıllık alım garantisi gibi sebeplere ekonomik krizin ve ülkedeki özellikle inşaat sektörünün negatif etkisinin de eklenmesiyle 2009 yılında kurulumlar ve mevzuat askıya alınmıştır. Ayrıca CAP konması da sektörü etkilemiştir. Bir anda

12 kurulumlarda yığılma olması, düşük kalitedeki ürünlerin özellikle büyük santral sistemlerinde kullanılmasına ve problemlere sebep olmuştur. e) Teşvik mekanizmasının geçmişi : 2004 Güç Teşvik 100kW kW Güç Teşvik 100kW kW kW f) PV sistemi oluşturan parçaların ithalat/ihracat oranları : İthalat/ihracat bilgileri elimizde bulunmamaktadır. g) Yerli imalat ve endüstri nasıl teşvik edilmiş : Ek teşvikler uygulanmış. Yatırımlar için gelir vergisinden %10 indirim (2003 Nisan ayından itibaren) ve FV sistemlerin maliyetinin %6 sı vergiden direkt düşürülerek (2006 Kasım ayından 2011 Ocak ayına kadar) sektör teşvik edilmeye çalışılmıştır. h) Sektördeki istihdam : %32 üretim ve dağıtım, %38 uygulama, %30 operasyon ve bakım olmak üzere toplam kişiye işgücü yaratılmıştır yılında 3.27 milyar euroluk bir pazar büyüklüğüne ulaşılmıştır.

13 5. PORTEKİZ a) Mevcut Kurulu Güç : b) Güncel Teşvik Uygulamaları : Güç Tarife-2003 Tarife kW >5kW c) Teşvik süresi ve tipi : 15 yıl süre ve sabit tarife miktarı ile fotovoltaik sistemlerle üretilen elektriğe alım garantisi. Kısıtlamalar yapılmıştır: Tüm tipler için 15 yıl alım garantisi veya sisteme verilen toplam elektrik miktarı 21 GW a ulaştığında (hangisi önce gelirse). d) Uygulamada görülen problemler : 15 yıllık alım garantisi ve ekonomik krizin etkisinin de eklenmesiyle 2009 yılında kurulumlarda azalma olmuştur. e) PV sistemi oluşturan parçaların ithalat/ihracat oranları :

14 İthalat/ihracat bilgileri elimizde bulunmamaktadır. f) Endüstri nasıl teşvik edilmiş : Ek teşvikler uygulanmış. Yatırımlar için gelir vergisinden %30 indirim (2005 yılından beri), %21 den %12 ye indirilen KDV indirimi ve FV yatırımlarında amortisman oranı %25 yapılarak sektör teşvik edilmeye çalışılmıştır. g) Sektördeki istihdam : Bilgi yok.

15 6. YUNANİSTAN a) Mevcut Kurulu Güç : b) Güncel Teşvik Uygulamaları : Güç Ana kara Adalar 100kW >100kW 40 45

16 c) Teşvik süresi ve tipi : 20 yıl süre ve sabit tarife miktarı ile fotovoltaik sistemlerle üretilen elektriğe alım garantisi. Enflasyona endeks var Ağustos ayından geçerli olmak üzere %5 teşvik indirimi. d) Uygulamada görülen problemler : 3.7 GWp FV projesi devlette bekliyor. Enerji departmanı 20 kwp üstündeki sistemlerin kabülünü durdurdu. Politik sebeplerle ülkedeki mevzuatın işlemleri çok yavaş ve kriz sebebiyle sektörün şu andaki durumu belli değil. e) PV sistemi oluşturan parçaların ithalat/ihracat oranları : İthalat/ihracat bilgileri elimizde bulunmamaktadır. f) Endüstri nasıl teşvik edilmiş : Bilgi yok. g) Sektördeki istihdam : Bilgi yok. Henüz kurulumlar çok az ve bürokratik engeller nedeniyle kurulum yapan firma sayısı belirsiz.

17 7. İNGİLTERE a) Mevcut Kurulu Güç : b) Güncel Teşvik Uygulamaları : Teşvik uygulaması 2010 Nisan ayında başlamıştır. Sistem tipi ve büyüklüğü <=4kWp yeni binalar Tarife 2010/11 ( ) 36,1 GBP Cts/kWh = 39,7 Ct/kWh <=4kWp mevcut binalar 41,3 = 45,4 >4kWp <=10kWp 36,1 = 39,7 >10kWp <=100kWp 31,4 = 34,5 >100kWp <=5MWp 29,3 = 32,2 Yere montaj ( şebekeden bağımsız ) 29,3 = 32,2 Ekstra bonus (ihtiyaç fazlası) 3,0 = 3,3 RO dan FiT e dönüştürülen sistemler 9,0 = 9,9

18 c) Teşvik süresi ve tipi : 25 yıl süre ve senelik %7 azaltılmış tarife ile fotovoltaik sistemlerle üretilen elektriğe alım garantisi. Vergi indirimi var ve yıllık enflasyon ekleniyor. d) Sektördeki istihdam : Henüz yeni başlayan sektörde önümüzdeki 5 yıl içinde kişilik istihdam oluşacağı beklenmektedir.

19 8. JAPONYA a) Mevcut Kurulu Güç : b) Güncel Teşvik Uygulamaları : Güç Tarife FiT Konut çatıları 10kW JPY ( yaklaşık 790 USD) / kw 48 JPY (53.9 USc) / kwh Ticari ve kamu çatıları kW *çeşitli 24 JPY (27.0 USc) / kwh *Kurulu maliyetin yaklaşık 1/3 ü hükümet tarafından destekleniyor. Kalan kısımda da belediye ve yerel hükümetlerin destekleri var. c) Teşvik süresi ve tipi : 10 yıl süre ve sabit tarife miktarı ile fotovoltaik sistemlerle üretilen elektriğe alım garantisi. d) Uygulamada görülen problemler : 10 yıllık alım garantisi sorun. Kasım 2009 da yürürlüğe giren alım garantisi sebebiyle yoğun bir talep olmuş ve başvuruları sırada bekleyen birçok ev ve işyeri var.

20 e) PV sistemi oluşturan parçaların ithalat/ihracat oranları : İthalat/ihracat bilgileri elimizde bulunmamaktadır. f) Endüstri nasıl teşvik edilmiş : Zaten elektronik endüstrisindeki kuvvetli endüstrileri nedeniyle özellikle hammaddeden modül üretimine kadar tüm alanlarda büyük firmalar mevcut. Bu firmalar aynı zamanda küresel firmalar ve ithalattan ziyade ihracat daha ağırlıkta. g) Sektördeki istihdam : Bilgi yok.

21 9. KANADA-ONTARİO h) Mevcut Kurulu Güç : Yayınlanmış bir bilgi yok. i) Güncel Teşvik Uygulamaları : Uygulama Alanı Güç Tarife (CAD) Tarife (USD) Çatı ve yere montaj 10kW Çatı kW Çatı kW Çatı 500kW Yere montaj 10000kW j) Teşvik süresi ve tipi : 20 yıl süre ve sabit tarife miktarı ile fotovoltaik sistemlerle üretilen elektriğe alım garantisi. k) PV sistemi oluşturan parçaların ithalat/ihracat oranları : Sektör henüz yeni oluşmaya başladığından İthalat/ihracat bilgileri elimizde bulunmamaktadır. l) Endüstri nasıl teşvik edilmiş : 31 Aralık 2010 Ayına kadar uygulanacak projelerde %40 Ontario eyaletinde üretilmiş ürün kullanım zorunluluğu vardır Ocak ayından sonra ki kurlumlarda bu oran %60 a çıkarılmıştır. Oranları içeren tablo aşağıdaki gibidir.

22 m) Sektördeki istihdam : Bilgi yok. Sektör yeni oluşuyor.

23 10. ÇEK CUMHURİYETİ a) Mevcut Kurulu Güç : b) Güncel Teşvik Uygulamaları : FiT Green Bonus Güç CZK / kwh / kwh CZK / kwh / kwh 30 kw > 30 kw c) Teşvik süresi ve tipi : 20 yıl süre ve yıllık %5 indirim ile fotovoltaik sistemlerle üretilen elektriğe alım garantisi. %2-4 arasında enflasyona endeksli düzenleme var. d) Uygulamada görülen problemler : Sistemlerin şebekeye bağlantısında problemler. Ayrıca her sene teşvik rakamlarının değiştirilmesi. Hızlı sektörel büyüme sebebiyle lokal üretimin gelişememesi.

24 e) Hükümetin yeni teşvik mekanizmaları ile ilgili gelecekteki revizyon planları : Düşen sistem fiyatları ve mevcut FiT in yüksek değerlerde olması sebebiyle 30kW altındaki sistemler için %10-15, 30kW üstü sistemler için ise %25-30 luk indirim ve sistem güçlerini daha da çeşitlendirmek. 1 Mayıs 2011 yılından sonra ise 20MW ın üstündeki kurulumlara sınırlama getirmek. f) Teşvik mekanizmasının geçmişi : 2006 yılında 54 Eurocent/kwh ile başlayan FiT, bugün 47 Eurocent/kwh değerine düşmüştür.

25 11. BULGARİSTAN a) Mevcut Kurulu Güç : b) Güncel Teşvik Uygulamaları : Güç BGN / kwh / kwh 5 kw > kw c) Teşvik süresi ve tipi : 25 yıl süre fotovoltaik sistemlerle üretilen elektriğe alım garantisi. d) Uygulamada görülen problemler : Sistemlerin şebekeye bağlantısında hükümetten kaynaklanan problemler. e) Teşvik mekanizmasının geçmişi : 2006 yılında 54 Eurocent/kwh ile başlayan FiT, bugün 47 Eurocent/kwh değerine düşmüştür.