Homo- ve heteropolisakkaritler olarak iki grupta toplanırlar. Nişaşta ve selüloz gibi polisakkaritler, 10 ve daha fazla monosakkarit biriminden

Transkript

1

2 Polisakkaritler (glikanlar) Homo- ve heteropolisakkaritler olarak iki grupta toplanırlar. Nişaşta ve selüloz gibi polisakkaritler, 10 ve daha fazla monosakkarit biriminden oluşan polimerlerdir; (D)-Glukoz, mannoz, fruktoz, ksiloz, galaktoz D-Glukozamin, D-Galaktozamin, D-glukronik asit, N-asetil glukozamin gibi birimler ve/veya bunların değişik türevlerinin kombinasyonlarından oluşurlar.

3 Homopolisakkaritler Bu gruba ait bazı örnekler: Nişasta (glc) Sellüloz (glc) Glikojen (glc)

4 Heteropolisakkaritler Bu gruba ait bazı örnekler ise şunlardır: Hyaluronik Asit (D-glukoronik asit+nasetil glukozamin), Kondroitin sülfat, Heparin, Muramik asit.

5 Depo polisakkaritleri α-amiloz (dallanma yok) Amilopektin α (1,6) Glikojen α (1,6) (daha sık ) Dekstranlar (1-2;1-3;1-4;1-6) bağlarıyla oluşan glukoz türevleri Fruktanlar (D-fruktoz türevleri; inulin gibi)

6 Nişasta α-amiloz ve amilopektin karışımı olan nişaşta glukozun bitkilerdeki depo şeklidir. Amiloz tekrarlayan α-1,4-glikozidik Amiloz tekrarlayan α-1,4-glikozidik bağlardaki α-d-glukoz birimlerinin oluşturduğu düz zincirli dallanmış bir polimerdir.

7 α-amilaz α-(1-4) Amiloz

8 n Glukoz / Maltoz / Amiloz

9 Amilopektin Amilopektin yaklaşık her α-dglukoz biriminde bir α-1,6 dallanma gösteren α-1,4-glikozidik bağlarla bağlanmış α-d-glukoz polimerleridir. α-amilaz enzimi ve α-(1-6) glikozidaz enzimi ile sindirilir.

10 Amilopektin Glukoz α-(1-6)

11 Amilopektin

12 GLİKOJEN Karbonhidratların hayvanlardaki başlıca depo şeklidir çoğunlukla KARACİĞER ve KASta bulunur. Amilopektinin oldukça dallanmış şeklidir: her 8-10 D-glukoz kalıntısında bir α-1,6 dallanma noktası oluşur ve glikoz birimleri α-1,4 glikozidik bağlarla bağlıdır.

13 Glikojen

14 sellüloz

15

16 Sellüloz

17 Heteropolisakkaritler

18 Kitin β(1,4) glikozid bağıyla bağlanmış 2 adet N-asetil-glukozamin ünitelerinin birleşmesinden oluşur. Böcek, istakoz, yengeç ve diğer kabukluların dış iskeletini oluşturur.

19 n Kitin

20 Hyaluronik asit Glukronik asit ile N-asetil-glukozamin in ß- (1,3) glikozidik bağıyla bağlanmasından oluşan disakkarit ünitelerinin oluşturduğu polimerlerdir. Birim tekrarında N-asetilglukozamin ise glukronik asit e bağlanırken ß (1,4) bağıyla bağlanır. Omurgalıların bağ dokusundaki hücreler arası maddelerin ve hücreleri saran örtülerin çoğunda, Snoviyal sıvıda, Gözün vitreus humor, Meni içerisinde bulunur.

21 Hücre örtüleri ve ara maddeler H n β-(1-4) β-(1-3) Hyaluronik asit

22 Kondroitin Sülfat Bir sülfatlı glikozaminoglikan (GAG) olan bu molekül, ardışık şekildeki N-asetil galaktozamin ve glukuronik asit ünitelerinin dizilişinden oluşur. Proteoglikanlara bağlı olarak bulunur. Değişik karbon atomlarında sülfat grupları içerir ve bunların yeri ve sayısına göre de değişik şekillerde adlandırılır. Esas olarak Kıkırdak dokuda çok fazla miktarda bulunur. Kıkırdak dokuya olan bası ya karşı oluşan dirençte önemli rol oynamaktadır.

23 Kondroitin Sülfat Ayrıca, Omurgalıların kemik, kornea ve diğer bağ doku yapılarının da bileşenleridir. Genelde; N-asetil-galaktozamin in 4 ve 6 nolu karbonları, glukuronik asitin ise 2 nolu karbon atomu sülfatlanır. Sülfatlanma durumlarına göre de Kondroitin sülfat A, C, D ve E olmak üzere adlandırılırlar.

24 Kondroitin Sülfat NHCOCH 3 NHCOCH 3 Kondroitin sülfat A Kondroitin sülfat C

25 Heparin Kan pıhtılaşmasını önleyen önemli bir polisakkarittir. Glukuronik asit ile 2-N-sülfo-glukozun a(1,4) bağı ile birleşmesinden oluşan disakkaritin (Glukuronik asitin 2 nolu karbonu, ve 2-N-sülfo-glukozun 6 nolu karbonunun sülfatlanmasından oluşur) çok sayıda birleşmesiyle oluşan bir polimeridir.

26 Heparin H n

27 Muramik asit Laktik asit ve N-asetil glukozamin in eter bağı oluşan türevidir. Bakteri hücre duvarını oluşturan polimerin temel bileşenidir. Bu polimer N-asetil glukozamin ve N-asetil muramik asitin ardışık dizilişinden oluşur ve tabakalı bir yapı oluşturur. Bu tabakalı yapı peptidoglikan olarak adlandırılır.

28 Muramik asit

29