BİLİMSEL BİR DİSİPLİN VE MESLEK OLARAK ENDÜSTRİ MÜHENDİSLİĞİ ve UZANTILARI

Transkript

1 BİLİMSEL BİR DİSİPLİN VE MESLEK OLARAK ENDÜSTRİ MÜHENDİSLİĞİ ve UZANTILARI İmdat KARA Başkent Üniversitesi

2 SUNUŞ PLANI BİLİM VE TEKNOLOJİNİN GELİŞİMİ TEMEL BİLGİ KAYNAKLARINDA EM VE BAZI TESBİTLER EM NİN GELİŞİM EVRELERİ YAKIN GELEÇEK VE EM YE YANSIMALARI SON SÖZLER

3 BİLİM VE TEKNOLOJİNİN GELİŞİMİ İlkel Oluşum(Kendin Pişir Kendin Ye) Tarım Devrimi(Yerleşik hayat, genel işbölümü, meslekler) Sanayi Devrimi(Seri üretim, Kentleşme, Mühendislikte Okullaşma) Bilişim İletişim Devrimi (Küreselleşme,Sistem Düşüncesi,Yeni Mühendislikler)

4 İLKEL OLUŞUM DÖNEMİ GEZEGENİMİZ/ S.YOLU: 5 milyar yıl İNSAN : 2.5 Milyon yıl ATEŞ: 400 bin yıl EL ALETLERİ: 150 bin yıl OK ve YAY: 15 bin yıl

5 TARIM DEVRİMİ: i. Ö LER

6 SANAYİ DEVRİMİ: 1800 ler

7 MESLEK İş hayatı Özellik gösteren işler Meslek Her mesleğin Özgün uğraşı alanı Kendi kavram / teknik ve yöntemleri

8 Tarım devrimi uzantıları Çırak / Kalfa / Usta / Ustad Atölye tipi üretim Sanayi devrimi ve uzantıları İşhayatı/ Meslek Seri üretim Okullaşma Meslek adamı

9 SANAYİ DEVRİMİ İLE OLUŞAN YENİ BİLİMSEL MESLEKLER 1. Askeri Akademi, Fransa, Askeri Mühendislik (Military Engineering) 2. İnşaat Mühendisliği, 1750 (Civil Engineering) 3. Makine Mühendisliği, Elektrik Mühendisliği, Kimya Mühendisliği, Endüstri Mühendisliği, 1908

10 EM: BİLİMSEL BİR DİSİPLİN VE MESLEK Sanayi devrimi ekonomi terimini ön plana getirmiştir. H.R. Towne, The engineer as an economist, ASME Transactions, 7, , Her bilimsel disiplin ve meslek, belirli bir oluşum döneminde başka disiplin ve mesleklere dayalı olarak gelişir. F.W. Taylor, kendisi bir makine mühendisi olup, eserlerinde EM kavramını kullanmamıştır.

11 İLK KİTAPLAR F.W. Taylor, Shop Management, Harper, New York, F.W. Taylor, The Principles of Scientific Management, Norton, New York, F. B. Gilbreth, Primer of Scientific Management, Van Nostrand Com., New York, 1912.

12 İlk Endüstri Mühendisliği Bölümü The Harold and Inge Marcus Department of Industrial and Manufacturing Engineering is the industrial engineering department at the Pennsylvania State University in State College, Pennsylvania, U.S.A. Founded in 1909, it is the oldest industrial engineering department in the world.

13 ABD de izleyen EM bölümleri Purdue(Makine Mühendisliği bölümünde opsiyon 1911,Bağımsız bölüm 1956), Columbia 1921, University of Michigan 1924, Ohio State Southern California 1945 Georgia I T 1946 Stanford 1950

14 İzleyen İlkler İlk Doktora(Ph D) Ralph M. Barnes, Cornell University, 1933 Motion and Time Study. Profesyonel Örgütlenme AIIE, 1948 Şimdi IIE Instıtute of Industrial Engineering

15 BİLİŞİM-İLETİŞİM DEVRİMİ: 1950 ler Matbaa Telgraf Telefon Radyo / TV Bilgisayar / Uydu

16 BİLİŞİM-İLETİŞİM DEVRİMİ Veri/Bilgi Görüntü Ses Metin Veri/Bilgi Görüntü Ses Metin

17 BİLİŞİM-İLETİŞİM DEVRİMİ: YENİ MÜHENDİSLİKLER * Elektronik Mühendisliği * Bilgisayar Mühendisliği * Nükleer Mühendislik * Uçak, Gemi vb Mühendislikler * Biyomedikal Mühendisliği * Genetik Mühendisliği * Çevre Mühendisliği vb.

18 ENDÜSTRİ MÜHENDİSLİĞİNİNGELİŞİM EVRELERİ EM DERS PROGRAMLARI EM EL KİTAPLARI EM GİRİŞ KİTAPLARI ARAŞTIRMALAR

19 BİR ARAŞTIRMA: EM DERSLERİ

20 EM EL KİTAPLARI GAVRIEL SALVENDY(Editör) Handbook of Industrial Engineering, John Wiley, 1982 İkinci basım: John Wiley ve ABD End. Müh. Enstitüsü (ortak basım),1992 Üçüncü basım: 2001 Başlığa ek: Technology and Operations Management

21 Yeni el kitabı Book: Handbook Of Industrial And Systems Engineering Author: Adedeji B. Badiru ISBN: ISBN-13: , Publishing Date: Dec 2005 Publisher: Crc Press Number of Pages: 760 Language: English

22 EM GİRİŞ KİTAPLARI Philip E. Hicks, Introduction to Industrial Engineering and Management Science, McGraw-Hill, Tokyo, 1977 İkinci Basım: Industrial Engineering and Management, W.C.Turner, J.H. Mize, K.E.Case, J.W.Nazemetz Introduction to Industrial and Systems Engineering, Prentice Hall, 1978,1987,1993

23 ENDÜSTRİ MÜHENDİSLİĞİNİN GELİŞİM EVRELERİ 1. OLUŞUM: ler Genel Mühendislik,Makine ve Malzeme ağırlıklı, Verimlilik Ölçümü ve Arttırılması İş ve Metot Etüdü, İş Değerleme ve Ücret Ergonomi gibi konular Sistemleri

24 1940 ların SONUNA KADAR EM ABD de başladığı ivmeye devam edemedi, 29 Krizi(buhranı) sonrasında yeni arayışlar Kıta Avrupa sında yok, Asya ve Uzak doğuda da yok,

25 ENDÜSTRİ MÜHENDİSLİĞİNİN GELİŞİM EVRELERİ 2. OLGUNLAŞMA: ler o Yöneylem Araştırması, Sistem Bilimleri, Bilgisayar Bilimleri, Kalite Yönetimi gibi yeni alanlar ve yeni teknolojiler o ABD den diğer ülkelere o Makine ve Malzeme konularından planlama ve kontrol ağırlıklı konulara o Yönetim ve Sosyal Bilim Boyutlu

26 TÜRKİYE DE İLK EM LER İTÜ 1969 ODTÜ 1969 EGE (DOKUZ EYLÜL) 1972 BOĞAZİÇİ 1973 YILDIZ/KOCAELİ 1976 ANADOLU(OSMANGAZİ) 1977 İTÜ/SAKARYA 1977

27 ENDÜSTRİ MÜHENDİSLİĞİNİN GELİŞİM EVRELERİ 3. YAYGINLAŞMA: Her ülke, çok tutucu kıta Avrupasın da bile, bölüm ve dernekler, Yeni Üretim ve Yönetim Paradigmalarıyla bütünleşmiş dersler ve programlar,

28 EM : Dünya Genelinde Bilimsel Bir Meslek (Benimsenme) Industrial Engineering IE, Hanyang University (Kore) IE, Jamshoro (Pakistan) IE, Sharif University of Technology (İran) IE, De La Salle University Manila Philippines (Filipinler) IE, Anna University Chennai (Hindistan) IE, Comillas Pontifical University, Madrid (İspanya) IE, University of Stellenbosch (Güney Afrika) IE, University of Puerto rico (Porto Riko) IE, Teda College Nankai University (Çin)

29 Committe on Industrial Engineering Terminology (1972,1990,1998) ANALYTICAL TECHNIQUES AND OPERATIONS RESEARCH ANTHROPOMETRY AND BIOMECHANICS COMPUTER AND INFORMATION SYSTEMS COST ENGINEERING AND PROJECT MANAGEMENT DISTRIBUTION AND MARKETING EMPLOYEE AND INDUSTRIAL RELATIONS ENGINEERING ECONOMY FACILITY PLANNING AND DESIGN HUMAN FACTORS ENGINEERING MANAGEMENT MANUFACTURING SYSTEMS MATERIALS PROCESSING OCCUPATIONAL HEALTH AND SAFETY OPERATIONS AND INVENTORY PLANNING AND CONTROL ORGANIZATION PLANNING AND THEORY QUALITY ASSURANCE AND RELIABILITY WORK DESIGN AND MEASUREMENT

30 EM: BİREYSEL BİR MESLEK VE DİSİPLİN Kendi Kavramları, Teknikleri, Yöntemleri Özgün Yaklaşımı ile etkili ve yetkili bilimsel bir disiplin ve meslek, Temel bilim, Sosyal Bilim ve Genel Mühendislik Bilimleriyle bütünleşmiş, Disiplinler arası yanı çok güçlü bir meslek İletişim ve Bilişim Konularına duyarlı, Bilgi Teknolojilerini çok iyi kullanan ve geliştiren bir meslek

31 EM BÖLÜMLERİNDE BİRLİKTELİKLER Industrial and Systems Engineering (I and SE) Industrial and Information Engineering Mechanical and Industrial Engineering Industrial Engineering and Management Industrial and Management Systems Industrial Engineering and Logistic Management, Industrial Engineering and Operation Research

32 ABD de iki isimli bazı bölümler Industrial and Systems Engineering (I and SE) I and SE, Texas A&M (Texas) I and SE, Bagley Mississippi State University (Mississippi) I and SE, North Caroline State University (Kuzey Karolina) I and SE, State University of New York at Buffalo (New York) I and SE, University of Wisconsin-Madison (Madison, Wisconsin) I and SE, University of Southern California ( Los Angeles)

33 ABD de iki isimli bazı bölümler I and SE, Virginia Polytechnic Institute and State University (Blacksburg, Virginia) I and SE, Auburn University (Auburn, Alabama) I and SE, University of Florida ( Gainesville, Florida ) I and SE, University of Minnesota (Minneapolis, Minnesota)

34 GELEÇEK: E- HAYAT e-devlet/ e-yönetim e-işletme/ e-iş e-pazarlama/e-satış e-sağlık/e-tıp e-öğretim/e-üniversite e-yaşam

35 EM: YENİ YÖNELİMLER Sistem Mühendisliği Lojistik Mühendisliği Kalite Mühendisliği) Finans Mühendisliği Bilgi Mühendisliği,

36 SON SÖZLER: Üniversiter Olmak Her türlü doğmadan uzak, Kendi işini çok iyi bilen ve yapan, Yenilikçi, sonuç odaklı, Ekip çalışmasına yatkın, Geleceğin Geleceğini Görebilen, Bilim ve Teknolojiye Duyarlı, MESLEK MENSUPLARI, BİREYLER, VE YUTRDAŞLAR

37 Ders Programları Yabancı Dil ve Bilgisayar Seçimlik Dersler, Lisans mezunlarının FARKLILIK YARATMASI Lisans üstünde alt alanlar,