5. Türk Tıbbi Onkoloji Kongresi. Mart 2014, Antalya

Ebat: px
Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "5. Türk Tıbbi Onkoloji Kongresi. Mart 2014, Antalya"

Transkript

1 5. Türk Tıbbi Onkoloji Kongresi Mart 2014, Antalya

2 Ağrı Sorunu ve Tedavisi Dr. Gülçin Şenel Dr. A.Y. Ankara Onkoloji Hastanesi Eğitim ve Araştırma Hastanesi Ağrı ve Palyatif Bakım Kliniği

3 Ağrı var olan veya olası doku hasarına eşlik eden, veya bu hasar ile tanımlanabilen hoşa gitmeyen duyusal ve emosyonel deneyimdir. International Association for the Study (IASP)

4 Subjektif bir tanım olan ağrı her zaman bireysel ve çok boyutludur. Nörofizyolojik, biyokimyasal, psikolojik, etnokültürel, bilişsel, davranışsal ve çevresel değişkenler ağrı etyolojisinin tanınmasında, sınıflanmasında ve tedavisinde sorun olarak karşımıza çıkabilmektedir. Altta yatan neden ortadan kalksa bile fizyolojik, anatomik ve psikolojik inatçı değişiklikler otonomi kazanarak devam eder ve kronik ağrıya neden olabilir. Kronik ağrı iyi bir tedaviye, hatta zaman zaman olağan dışı tedavilere rağmen devam eder.

5 WHO kanser ağrısını küresel bir sağlık sorunu olarak tanımlamaktadır. Hastalık tanısının daha geç konulması ve opioid ilaçlara erişimdeki engeller gelişmekte olan ülkelerde ağrı insidansınının daha yüksek olmasının nedeni olarak gösterilmektedir. WHO nün tahminine göre dünya populasyonunun %80 i yetersiz tedaviye bağlı orta ve siddetli düzeyde ağrı çekmektedir. World Health Organization. Access to Controlled Medications Programme: Framework. Geneva, Switzerland: World Health Organization; 2007.

6 Günümüzde kanser tedavisindeki ilerlemelerle sağ kalım oranları arttıkça primer tümöre bağlı kronik ağrı insidansında olduğu gibi tedaviye bağlı ağrı sendromlarında da artış görülmektedir. Tedavisi tamamlanmış kanser hastalarının %33 ünde kronik ağrı bildirilmektedir. Kok M, Portenoy RK. Cancer pain syndromes. In: BrueraE, PortenoyRK, eds. Cancer Pain. 2nd ed. New York, NY: Cambridge University Press; 2010:

7 Kanserde Ağrı İnsidansı Tanı anında Tedavi devam ederken İlerlemiş hastalık Yaşam sonu National Comprehensive Cancer Network. Clinical Practice Guidelines in Oncology for Adult Cancer Pain. V Fort Washington, PA: National Comprehensive Cancer Network; 2010.

8 Pain and Palliative Care Clinic at Oncology Hospital: A four-year experience G. Şenel, N. Kadıogullari, Ö. Canoler, M. Kaya, G. Oğuz, N. Koçak Journal of Palliative Care 2012;28: yatan hasta 2996 Ca tanılı Yorgunluk %82 İştahsızlık / kilo kaybı %76 Ağrı %75 Bulantı / kusma %48 Kabızlık %41 Uykusuzluk %35 Anksiyete %32 Nefes darlığı %29

9 Hastanın söylediğine inan Ağrı Ağrının nedenini anlamak ve ağrıyı ölçmek için zaman ayır Ağrı tedavisine hastanın aktif katılımını sağla

10 Ağrının Sınıflaması 1 Ağrının süresine göre; akut, kronik 2 Ağrının yerine göre; baş ağrısı, karın ağrısı, pelvik ağrı, vb 3 Ağrının etyolojisine göre; kanser ağrısı, fantom ağrısı, vb 4 Ağrının nörofizyolojik mekanizmasına göre; nosiseptif, somatik, visseral, nöropatik placeholder which can be replaced your own texts.

11 Ağrının Zamana Göre Sınıflaması Akut Ağrı Kronik Ağrı Kaçak Ağrı Ağrı yararlı bir sinyaldir. Tanı için doktora başvuru nedenidir. Ağrı nedeni genellikle kolay saptanır. Daha önce de buna benzer ağrı deneyimi vardır. Anksiyete vardır. Ani başlar, ani biter. Kısa süreli analjezik kullanımı ile ağrı geçer. 3-6 aydan daha uzun süren ağrıdır. Tanı ve değerlendirme için daha fazla zaman gerekir. Ağrı yaşam şeklini ve davranışları etkiler. Panik ve korku vardır. Uzun süreli analjezik kullanımı gerekir. Farmakolojik tedavi dışında tedavilere de gereksinim olabilir. Bazal ağrı kontrol altındadır. Spontan / tetikleyen bir faktör olabilir. Genellikle dk sürer. Günde/haftada birkaç kez gelebilir. Günde > 6 dan fazla ise bazal ağrı kontrol altında değildir.

12 Ağrının Nörofizyolojisine Göre Sınıflaması Nosiseptif ağrı somatik ağrı visseral ağrı Nöropatik ağrı periferik nöropatik ağrı santral nöropatik ağrı Psikojenik ağrı

13 Ağrının Nörofizyolojisine Göre Sınıflaması Somatik Visseral Nöropatik Nosiseptörler tarafından algılanır. Duyusal lifler tarafından taşınır. İyi lokalize edilir. Keskin ve şiddetli bir ağrıdır. Ör: cerrahi kesi ağrısı, kemik metastazı Nosiseptörler tarafından algılanır. Visseral organların hepsinde nosiseptör yoktur. Doku hasarı ile orantılı değildir. Sempatik liflerle taşınır. Motor ve otonomik refleksler vardır. Zor lokalize edilir. Künt, yanıcı, sızlayıcı, yansıyan karakterdedir. Ör: akut apandisit, MI üriner kolik Santral sinir sistemi veya periferik sinir sistemindeki hasarlanmaya bağlıdır. Duyarlanan sinir ektopik uyarı oluşturur. Ağrı yanıcı karakterdedir. Ör: inme sonrası ağrı, fantom ağrısı potherpetik nevralji diyabetik nöropati

14 Kanserde Ağrı Nedenleri 1 Tümör 2 Kemoterapi 3 Radyoterapi 4 Cerrahi

15 Kanserde Ağrı Nedenleri Tümöre bağlı Cerrahiye bağlı postmastektomi ağrısı posttorakotomi ağrısı fantom ağrısı Kemoterapiye bağlı periferik nöropati osteonekrozis Hormonal tedaviye bağlı osteoporotik kemik kırıkları artralji Radyoterapiye bağlı pleksopati periferik tuzak nöropati osteoporozis, fraktür miyelopati sistit, enterit sekonder malignite Graft-versus host hastalığı fibrotik cilt değişiklikleri göz ağrısı, çene ağrısı dizüri, vajinal ağrı artralji

16 TOTAL AĞRI Nöropatik Mekanizmalar Somatik ve Visseral Mekanizmalar Ağrı Psikolojik Mekanizmalar Psikolojik Durum ve Tedavi İş Kaybı TOTAL AĞRI Izdırap Sosyal / Aile İlişkiler Ekonomik Kaygılar Fiziksel Kayıplar Ölüm Korkusu Portanoy R., Practical aspects of pain control in the patient with cancer CA-A Journal for Clinicians. 38:332, 1998

17 Analjezik Kullanım İlkeleri Basamak Prensibi İnvaziv girişimler Kuvvetli opioid morfin NSAI + adjuan kodein, tramadol NSAI + adjuan Zayıf opioid Nonopioid NSAI + adjuan World Health Organization. Cancer Pain Relief. Geneva: 1986

18 Analjezik Kullanım İlkeleri intramusküler intravenöz Oral, sublingual, rektal, transdermal subkutan Hastanın uzun süre analjezik kullanacağı düşünülerek en az invaziv olan yol seçilmelidir.

19 Analjezik Kullanım İlkeleri Analjezik seçiminde ağrı etyopatogenezi dikkate alınmalı İnflamasyon, kemik metastazı varlığında NSAI iiaçlar İnflamasyon ön planda değil ise parasetamol Ağrı Kolik tarzında visseral ağrıda spazmolitikler Nöropatik ağrıda antikonvülzanlar Anksiyolitik, antidepresan, kortikosteroid, bifosfonatlar

20 Analjezik Kullanım İlkeleri Etkin en düşük doz Doz titrasyonu Hepatik ve renal değişiklikler farmakokinetiği değiştirir VAS 0-2 VAS 0-2 VAS 0-2 VAS saat etkinlik Yarılanma süresine göre düzenli zaman aralıkları En az yan etki, yan etki proflaksisi ve tedavisi Kaçak ağrıda hızlı ve kısa etkili analjezik

21 NSAI İlaçlar ve Asetominofen Positive NSAI ilaçlar ağrıyı başlatan, artıran ve devam ettiren prostaglandinlerin ve inflamatuar mediatörlerin sentezini inhibe eder. Asetominofen antipiretik olup antiinflamatuar özelliği yoktur.gastrik erozyon ve antitrombotik etkisi yoktur. 1. basamakta, 2. ve 3 basamakta opioidlerle kombinasyon halinde kullanılabilir. Negative Tavan etkisi vardır, doz arttırılarak daha fazla analjezik etki sağlanamaz. NSAI ilaçlar GIS de dispeptik yakınmalara ve kanamaya neden olabilir. NSAI ilaçlar trombosit fonksiyonlarını bozar ve antikoagulan etkiyi arttır. Hepatik ve renal toksisiteye neden olabilir.

22 NSAI İlaçlar ve Asetominofen Etken madde Preparat Doz intervali (saat) Maksimum doz mg/gün Asetominofen Parol, Minoset Asetil salisilik asit Aspirin İbuprofen Brufen Ketoprofen Profenid İndometazin Endol Etodolak Etol Diklofenak Voltaren, Dikloron Naproksen Apranax, Aprol Meloksikam Melox 24 15

23 Opioid Analjezikler Positive Morfin kanser ağrısı tedavisinde altın standart olma özelliğini devam ettirmektedir. Hem SSS inde hem de periferdeki opioid reseptörlerine bağlanarak etki eder. Tavan etkisi yoktur, gereksinime göre doz titrasyonu yapılarak opioid dozu arttırılır. Negative Opioid yan etkileri; bulantı-kusma sedasyon konstipasyon kaşıntı idrar retansiyonu deliryum hiperaljezi miyoklonus tolerans bağımlılık solunum depresyonu Böbrek yetmezliğinde yan etkilerinden sorumlu metabolit birikimi olduğu için doz azaltılmalıdır.

24 Opioid Yan Etkilerinin Tedavisi yan etki bulantı-kusma konstipasyon sedasyon kaşıntı idrar retansiyonu hiperaljezi solunum depresyonu analjezi yeterli ise doz azalt yan etki proflaksisi ve tedavisi yap opioid rotasyonu genetik farklılık etki /yan etki profilini değiştirebilir opioid uygulama yolunu değiştir oral transdermal parenteral intratekal

25 Opioid Analjezikler Etken madde Preparat Eşdeğer doz Maksimum doz Morfin _ 30 mg _ Hidromorfon Oksikodon Jurnista 8,16,32 mg Oxopane 5,10,20 mg 7.5 mg _ 20 mg _ Kodein Tramadol Apranax plus 30 mg Contramal kapsül, tablet, damla, amp 300mg 400mg

26 Opioid Eşdeğer Dozları morfin oral mg/24 saat morfin parenteral mg/24 saat fentanil transdermal g/saat fentanil transmukozal g

27 Ağrı tedavisinde kullanılan morfin ekivalanı mg / nüfus Kanada ABD Almanya İngiltere İspanya Türkiye 753 mg 693 mg 376 mg 335 mg 298 mg 12 mg 2010 Drug Controll and Access to Medicines Consortium

28 Teşekkür ederim

Opioidler kime, nasıl verilmeli? Opioidlerde doz değişimi

Opioidler kime, nasıl verilmeli? Opioidlerde doz değişimi Opioidler kime, nasıl verilmeli? Opioidlerde doz değişimi Dr. Gülçin Şenel Dr. A.Y. Ankara Onkoloji Eğitim ve Araştırma Hastanesi Ağrı ve Palyatif Bakım Kliniği Palyatif Bakımda, opioidler en fazla kanser

Detaylı

PLAN OPİOİD KULLANIMI. DSÖ Analjezik merdiveni OPİOİD KULLANAN HASTANIN TAKİBİ

PLAN OPİOİD KULLANIMI. DSÖ Analjezik merdiveni OPİOİD KULLANAN HASTANIN TAKİBİ OPİOİD KULLANIMI Dr Didem AKÇALI Gazi Üniversitesi Tıp Fakültesi Anesteziyoloji ve Renimasyon AD Algoloji BD PLAN Türkiye de bulunan opioidler ve özellikleri Opioid kullanım alanları Opioid rotasyonu DSÖ

Detaylı

SPİNALDE AKILCI İLAÇ KULLANIMI. Dr. Elif Başaran Gündoğdu. Uludağ Üniversitesi Beyin ve Sinir Cerrahisi.

SPİNALDE AKILCI İLAÇ KULLANIMI. Dr. Elif Başaran Gündoğdu. Uludağ Üniversitesi Beyin ve Sinir Cerrahisi. SPİNALDE AKILCI İLAÇ KULLANIMI Dr. Elif Başaran Gündoğdu. Uludağ Üniversitesi Beyin ve Sinir Cerrahisi. Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) ilacı, fizyolojik sistemleri veya patolojik durumları, kullanıcının yararı

Detaylı

KLİNİKTE ANALJEZİKLER VE ANALJEZİK KULLANIM İLKELERİ Prof. Dr. Gül Köknel TALU

KLİNİKTE ANALJEZİKLER VE ANALJEZİK KULLANIM İLKELERİ Prof. Dr. Gül Köknel TALU KLİNİKTE ANALJEZİKLER VE ANALJEZİK KULLANIM İLKELERİ Prof. Dr. Gül Köknel TALU AMAÇ Kronik ağrılı hastada doğru analjezik tedavi uygulamaları hakkında bilgi vermek. ÖĞRENİM HEDEFLERİ Öğrenci bu dersin

Detaylı

ONKOLOJI HASTASINDA AĞRI YÖNETİMİ. Uzm.Dr.Sevilay Ünver Okmeydanı EAH

ONKOLOJI HASTASINDA AĞRI YÖNETİMİ. Uzm.Dr.Sevilay Ünver Okmeydanı EAH ONKOLOJI HASTASINDA AĞRI YÖNETİMİ Uzm.Dr.Sevilay Ünver Okmeydanı EAH SUNUM: Kanserde Ağrı nedenleri Ağrı kesici ilaçlar İlaçların veriliş yolları Ağrı kesici başka yöntemler ONKOLOJI HASTALARıNıN ACIL

Detaylı

Klinikte Analjeziklerin Kullanımı. Dr.Emine Nur TOZAN

Klinikte Analjeziklerin Kullanımı. Dr.Emine Nur TOZAN Klinikte Analjeziklerin Kullanımı Dr.Emine Nur TOZAN Analjezikler Hastaya uygulanacak ilk ağrı kontrol yöntemi analjeziklerin verilmesidir. İdeal bir analjezik Oral yoldan kullanıldığında etkili olabilmeli

Detaylı

Kronik Ağrı Tedavisinde Temel Prensipler ve Uygulama Hataları (malpraktis) Prof Dr Dilek Yörükoğlu AÜTF Anesteziyoloji ve Reanimasyon Anabilim Dalı

Kronik Ağrı Tedavisinde Temel Prensipler ve Uygulama Hataları (malpraktis) Prof Dr Dilek Yörükoğlu AÜTF Anesteziyoloji ve Reanimasyon Anabilim Dalı Kronik Ağrı Tedavisinde Temel Prensipler ve Uygulama Hataları (malpraktis) Prof Dr Dilek Yörükoğlu AÜTF Anesteziyoloji ve Reanimasyon Anabilim Dalı Tıbbi Uygulama Hatası (Malpraktis) Tıpta YanlıĢ Uygulama

Detaylı

PALYATİF BAKIMDA AĞRI YÖNETİMİ

PALYATİF BAKIMDA AĞRI YÖNETİMİ PALYATİF BAKIMDA AĞRI YÖNETİMİ http://mavilotus.org/yasli-bakimi/palyatif-bakimin-onkoloji-boyutu/ Uzm. Hem. Yasemin OYUM Acıbadem Bursa Hastanesi Koroner Yoğun Bakım Ünitesi Sorumlu Hemşiresi Hazırlanma

Detaylı

Yaşlıda Ağrı Tedavisi. Prof. Dr. Reyhan Çeliker

Yaşlıda Ağrı Tedavisi. Prof. Dr. Reyhan Çeliker Yaşlıda Ağrı Tedavisi Prof. Dr. Reyhan Çeliker Amaç l Toplumun bir parçası olan yaşlı bireyin, bu döneminde yaşam kalitesinin korunması ve aktif bir yaşam sürmesinin sağlanması rehabilitasyon tıbbının

Detaylı

Kanser ve Ağrı Yönetimi. DOÇ.DR. BUKET K. AKBAY KEAH Onkoloji Okulu İSTANBUL 2013

Kanser ve Ağrı Yönetimi. DOÇ.DR. BUKET K. AKBAY KEAH Onkoloji Okulu İSTANBUL 2013 Kanser ve Ağrı Yönetimi DOÇ.DR. BUKET K. AKBAY KEAH Onkoloji Okulu İSTANBUL 2013 Ağrı Olumsuz bir duygudur. Vücutta bazı şeylerin yanlış gittiğini gösteren bir uyarıdır. Her birey ağrıyı farklı şekillerde

Detaylı

en kötü ağrı en iyi analjezi Oktay Hakbilir Antalya Eğitim ve Araştırma Hastanesi

en kötü ağrı en iyi analjezi Oktay Hakbilir Antalya Eğitim ve Araştırma Hastanesi en kötü ağrı en iyi analjezi Oktay Hakbilir Antalya Eğitim ve Araştırma Hastanesi 1 PREVALANS Ülkemizde yetişkinlerde ağrı prevalansı %64 Bunların %76 sı kronik ağrı Çocuk ve adölesanda acil başvurularının

Detaylı

AĞRI İLE NASIL BAŞA ÇIKARIZ

AĞRI İLE NASIL BAŞA ÇIKARIZ AĞRI İLE NASIL BAŞA ÇIKARIZ Öğr. Gör. Müjgan ONARICI Çankırı Karatekin Üniversitesi Sağlık Yüksekokulu Çankırı 2013 Ağrı / Organizmayı koruyan bir duyu Duyu doku hasarının olduğu bölgede yanıt Ağrı Tarih

Detaylı

Acil servis başvurularının. %50-60 ını oluşturur. ERİŞKİN HASTADA AĞRI YÖNETİMİ. Dünya Ağrı Araştırmaları Derneğinin. ağrı tanımlaması şöyledir:

Acil servis başvurularının. %50-60 ını oluşturur. ERİŞKİN HASTADA AĞRI YÖNETİMİ. Dünya Ağrı Araştırmaları Derneğinin. ağrı tanımlaması şöyledir: Dünya Ağrı Araştırmaları Derneğinin ERİŞKİN HASTADA AĞRI YÖNETİMİ ağrı tanımlaması şöyledir: Var olan veya olası doku hasarına eşlik eden veya bu hasar ile tanımlanabilen, Dr. Selcan ENVER DİNÇ AÜTF ACİL

Detaylı

AKUT AĞRI. Yrd.Doç.Dr. Mert AkbaĢ, FIPP Anesteziyoloji ve Reanimasyon Anabilim Dalı, Algoloji Bilim Dalı

AKUT AĞRI. Yrd.Doç.Dr. Mert AkbaĢ, FIPP Anesteziyoloji ve Reanimasyon Anabilim Dalı, Algoloji Bilim Dalı AKUT AĞRI Yrd.Doç.Dr. Mert AkbaĢ, FIPP Anesteziyoloji ve Reanimasyon Anabilim Dalı, Algoloji Bilim Dalı HASAR AĞRI Uluslararası Ağrı AraĢtırmaları TeĢkilatı (IASP) nın tanımına göre AĞRI Vücudun belirli

Detaylı

AKUT BATIN da ANALJEZİ. Dr Mustafa ÇALIK GOP Taksim Eğitim ve Araştırma Hastanesi

AKUT BATIN da ANALJEZİ. Dr Mustafa ÇALIK GOP Taksim Eğitim ve Araştırma Hastanesi AKUT BATIN da ANALJEZİ Dr Mustafa ÇALIK GOP Taksim Eğitim ve Araştırma Hastanesi KARIN AĞRISI Karın bölgesinde bölgesel olarak hissedilen ağrıların tamamına karın ağrısı diyoruz. Bu ağrılar; bazen karın

Detaylı

Dr. Lütfi Kırdar Kartal Eğitim ve Araştırma Hastanesi. Kanser Hastalığına Eşlik Eden Kronik Hastalıklar-I Hipertansiyon

Dr. Lütfi Kırdar Kartal Eğitim ve Araştırma Hastanesi. Kanser Hastalığına Eşlik Eden Kronik Hastalıklar-I Hipertansiyon Dr. Lütfi Kırdar Kartal Eğitim ve Araştırma Hastanesi Kanser Hastalığına Eşlik Eden Kronik Hastalıklar-I Hipertansiyon HİPERTANSİYON Dr. Hatice ODABAŞ Yüksek Kan Basıncının Nasıl Bir Tehlikesi Vardır?

Detaylı

Palyatif Bakım için Eksik bir Parçanın Tamamlanması: Kamu-Üniversite-Endüstri İşbirliği. 3. TÜKED Kongresi, Mart 2016, Dalaman - Muğla

Palyatif Bakım için Eksik bir Parçanın Tamamlanması: Kamu-Üniversite-Endüstri İşbirliği. 3. TÜKED Kongresi, Mart 2016, Dalaman - Muğla Palyatif Bakım için Eksik bir Parçanın Tamamlanması: Kamu-Üniversite-Endüstri İşbirliği Doç. Dr. Murat Gültekin Türkiye Halk Sağlığı Kurumu Kanser Daire Başkanı Prof. Dr. Bülent Gümüşel Hacettepe Üniversitesi

Detaylı

Narkotik Analjezikler. Prof.Dr.A.Tanju ÖZÇELİKAY

Narkotik Analjezikler. Prof.Dr.A.Tanju ÖZÇELİKAY Narkotik Analjezikler Prof.Dr.A.Tanju ÖZÇELİKAY Ağrı ile ilgili Kavramlar Ağrı, gerçek ya da potansiyel doku hasarıyla ilişkili hoş olamayan duyusal ve duygusal bir deneyim olarak tanımlanmaktadır. Ağrı,

Detaylı

PALYATİF BAKIM EKİBİ ÇALIŞMA TALİMATI

PALYATİF BAKIM EKİBİ ÇALIŞMA TALİMATI DOK.KODU:HB.TL.07 YAYIN TARİHİ:03.01.2017 REVİZYON NO:00 REVİZYON TARİHİ:-- SAYFA NO:1/6 1. AMAÇ Yaşamı tehdit eden hastalığa bağlı olarak ortaya çıkan problemlerle karşılaşılan hasta ve ailede ağrının

Detaylı

Çocukta Analjezik Antipiretik Kullanımı

Çocukta Analjezik Antipiretik Kullanımı Çocukta Analjezik Antipiretik Kullanımı Doç. Dr. Betül ULUKOL AKBULUT Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Sosyal Pediatri Bilim Dalı Ateş Hipotalamik set-point in yükselmesi Çevre ısısının çok artması Ektodermal

Detaylı

ANALJEZİKLERDE ETKİLEŞİM. Dr. Sevil Bavbek İ.T.F. İçhastalıkları ABD, Tıbbi Onkoloji BD İ.Ü. Onkoloji Enstitüsü

ANALJEZİKLERDE ETKİLEŞİM. Dr. Sevil Bavbek İ.T.F. İçhastalıkları ABD, Tıbbi Onkoloji BD İ.Ü. Onkoloji Enstitüsü ANALJEZİKLERDE ETKİLEŞİM Dr. Sevil Bavbek İ.T.F. İçhastalıkları ABD, Tıbbi Onkoloji BD İ.Ü. Onkoloji Enstitüsü ETKİLEŞİMDE PRENSİPLER Farmasötik Farmakokinetik Emilim Dağılım infüzyon sıvılarındakimyasal

Detaylı

Gerilim Tipi Baş Ağrısı Nedir? Nasıl Tedavi Edilir? - Genç Gelişim Kişisel Gelişim

Gerilim Tipi Baş Ağrısı Nedir? Nasıl Tedavi Edilir? - Genç Gelişim Kişisel Gelişim Gerilim baş ağrısı baş ağrıları içinde en sık görülen tiptir. Çevresel faktörlerin değişmesi, aşırı sorumluluk yüklenme, düş kırıklıkları, ailesel ve ekonomik sorunlar gibi insan yaşamındaki önemli değişiklikler

Detaylı

Bitkisel ürünlerin etkinlik ve güvenilirliğini etkileyen faktörler: -kullanılan bitkinin toplama zamanı -kullanılan kısmı -mevsimsel değişiklikler

Bitkisel ürünlerin etkinlik ve güvenilirliğini etkileyen faktörler: -kullanılan bitkinin toplama zamanı -kullanılan kısmı -mevsimsel değişiklikler Güvenilirlik Bitkisel ilacın kullanımı sırasında karşılaşılabilecek toksisite testleri yapılır. -akut toksisite -kronik toksisite -tekrarlayan doz toksisitesi -mutojenite -karsinojenite -teratojenite -gebelikte

Detaylı

Nöropatik Ağrı Tedavi Algoritması

Nöropatik Ağrı Tedavi Algoritması 6. ULUDAĞ NÖROLOJİ GÜNLERİ Mart 2011 - BURSA Nöropatik Ağrı Tedavi Algoritması Dr. Aslı Tuncer Kurne Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Nöroloji Anabilim Dalı Nöropatik Ağrı -Tanım Somatosensorial sistemi

Detaylı

Akut Karın Ağrısı. Emin Ünüvar. İ.Ü. İstanbul Tıp Fakültesi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Anabilim Dalı. eminu@istanbul.edu.tr

Akut Karın Ağrısı. Emin Ünüvar. İ.Ü. İstanbul Tıp Fakültesi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Anabilim Dalı. eminu@istanbul.edu.tr Akut Karın Ağrısı Emin Ünüvar İ.Ü. İstanbul Tıp Fakültesi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Anabilim Dalı eminu@istanbul.edu.tr 28.07. Acil ve Yoğun Bakım Kongresi 1 AKUT Karın ağrısı Çocuklarda karın ağrısı

Detaylı

a Fizyolojik-klinik b. Süresine göre c. Kaynaklandığı bölgeye göre d. Mekanizmalarına göre sınıflamak mümkündür.

a Fizyolojik-klinik b. Süresine göre c. Kaynaklandığı bölgeye göre d. Mekanizmalarına göre sınıflamak mümkündür. .,' ğrıyı değişik biçimlerde sınıflamak mümv J: kiindür. Ağrının sınıflanması ağrıya yaklaşımda önemli noktalardan birisidir, Ağrının daha ayrıntılı olarak ele alınması, değerlendirilmesi bu sınıflamalarla

Detaylı

Acil Serviste Ağrılı Hastaya Yaklaşım. Dr. Selim Bozkurt Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Tıp Fakültesi Acil Tıp AD.

Acil Serviste Ağrılı Hastaya Yaklaşım. Dr. Selim Bozkurt Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Tıp Fakültesi Acil Tıp AD. Acil Serviste Ağrılı Hastaya Yaklaşım Dr. Selim Bozkurt Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Tıp Fakültesi Acil Tıp AD. Ağrı acil serviste tedavi gerektiren en yaygın semptomlardan birisidir. Acil Hekimleri

Detaylı

Palyatif Bakım. Palyatif Bakım Kavramı. Tarihsel Gelişim. Kavram Ve TanIm. Palya%f BakIm KavramIna Çoklu BakIş. Terminoloji

Palyatif Bakım. Palyatif Bakım Kavramı. Tarihsel Gelişim. Kavram Ve TanIm. Palya%f BakIm KavramIna Çoklu BakIş. Terminoloji Palya%f BakIm KavramIna Çoklu BakIş Kavram Ve TanIm Doç. Dr. Nurten İnan Gazi Üniversitesi Tıp Fakültesi Anesteziyoloji ve Reanimasyon AD, Algoloji Bilim Dalı TARK 2015 Palyatif Bakım Palya%f Bakım Tanımı

Detaylı

ADRENAL YETMEZLİK VE ADDİSON. Doç. Dr. Mehtap BULUT Bursa Şevket Yılmaz EAH Acil Tıp Kliniği

ADRENAL YETMEZLİK VE ADDİSON. Doç. Dr. Mehtap BULUT Bursa Şevket Yılmaz EAH Acil Tıp Kliniği ADRENAL YETMEZLİK VE ADDİSON Doç. Dr. Mehtap BULUT Bursa Şevket Yılmaz EAH Acil Tıp Kliniği SUNU PLANI Tanım ve Epidemiyoloji Adrenal bez anatomi Etiyoloji Tanı Klinik Tedavi TANIM-EPİDEMİYOLOJİ Adrenal

Detaylı

Yaşlılarda Dirençli Anksiyete Bozukluklarının Tanı ve Tedavisi

Yaşlılarda Dirençli Anksiyete Bozukluklarının Tanı ve Tedavisi Yaşlılarda Dirençli Anksiyete Bozukluklarının Tanı ve Tedavisi Dr. Berker Duman Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi, Psikiyatri AD, Konsültasyon-Liyezon Psikiyatrisi BD Ankara Üniversitesi Beyin Araştırmaları

Detaylı

Oral, İntravenöz ve İntranasal analjezi: ANALJEZİDE EN İYİ YOL? Uzm. Dr. İsmail TAYFUR

Oral, İntravenöz ve İntranasal analjezi: ANALJEZİDE EN İYİ YOL? Uzm. Dr. İsmail TAYFUR Oral, İntravenöz ve İntranasal analjezi: ANALJEZİDE EN İYİ YOL? Uzm. Dr. İsmail TAYFUR AKUT AĞRI Hastalar tarafından en çok şikayet edilen konu. Acil servise başvuran hastaların %60 ı AKUT AĞRI Çözülmeyen

Detaylı

Kronik Ağrıya Yaklaşım

Kronik Ağrıya Yaklaşım Kronik Ağrıya Yaklaşım Doç. Dr. Haktan KARAMAN Dicle Ü. Tıp Fakültesi Algoloji-Ağrı Tedavisi Uzmanı 1963 Malcolm W. Browne, ABD Budist rahip Thich Quang Duc, Güney Vietnam Hükümeti'nin din adamlarına eziyet

Detaylı

Acil Serviste Sedasyon ve Analjezi

Acil Serviste Sedasyon ve Analjezi Acil Serviste Sedasyon ve Analjezi Journal of Clinical and Analytical Medicine Acil Tıp El Kitabı Güçlü Aydın, Ümit Kaldırım Opioidler Analjezi bilinç değişikliği yaratmadan ağrının azaltılmasıdır. Akut

Detaylı

Kemoterapi Hastalarında Tedavi Uyumunun Arttırılmasında Eczacı Danışmanlığı

Kemoterapi Hastalarında Tedavi Uyumunun Arttırılmasında Eczacı Danışmanlığı Kemoterapi Hastalarında Tedavi Uyumunun Arttırılmasında Eczacı Danışmanlığı 3. Ulusal Hastane ve Kurum Eczacıları Kongresi 23-27 Mart 2016, Muğla Uz. Ecz. Metin Deniz KARAKOÇ Denizli Devlet Hastanesi Hasta

Detaylı

Kanser hastalarının en büyük korkularının kanserin ölümcül

Kanser hastalarının en büyük korkularının kanserin ölümcül Kanserde ağrı tedavisi DERLEME Dr. Zeynep Eti Marmara Üniversitesi Tıp Fakültesi, Anesteziyoloji Anabilim ve Algoloji Bilim Dalı, İstanbul Kanser hastalarının en büyük korkularının kanserin ölümcül bir

Detaylı

Uzm.Dr.Mehmet AYRANCI Göztepe Eğitim Araştırma Hastanesi Acil Tıp Kliniği

Uzm.Dr.Mehmet AYRANCI Göztepe Eğitim Araştırma Hastanesi Acil Tıp Kliniği Uzm.Dr.Mehmet AYRANCI Göztepe Eğitim Araştırma Hastanesi Acil Tıp Kliniği TANIM OPİOİD Analjezik, sedatif Afyon NARKOTİK Kanunlar Tıbbi amaçlı kullanımda güvenli, etkili Suistimal, bağımlılık Tanındığında

Detaylı

ÇOCUKLUK ÇAĞINDA KRONİK KARIN AĞRISI

ÇOCUKLUK ÇAĞINDA KRONİK KARIN AĞRISI ÇOCUKLUK ÇAĞINDA KRONİK KARIN AĞRISI Prof. Dr. Aydan Kansu Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi, Çocuk Gastroenteroloji, Hepatoloji ve Beslenme Bilim Dalı 7 y, ~ 1 yıldır karın ağrısı Göbek çevresinde Haftada

Detaylı

Evre IB1 serviks kanserli hastalarda tedavi sonuçları: Tek merkez deneyimi

Evre IB1 serviks kanserli hastalarda tedavi sonuçları: Tek merkez deneyimi Evre IB1 serviks kanserli hastalarda tedavi sonuçları: Tek merkez deneyimi Anıl Alpsoy, Nursu Erdoğan, Ecem Güçlü, Kemal Küçük, Zeki Sönmez, Doruk Çelebi DANIŞMAN: Doç. Dr. Ömer DİZDAR ÖZET Serviks kanserinde,

Detaylı

PALYATİF BAKIMA KABUL VE TABURCU KRİTERLERİ GAMZE SEZER

PALYATİF BAKIMA KABUL VE TABURCU KRİTERLERİ GAMZE SEZER PALYATİF BAKIMA KABUL VE TABURCU KRİTERLERİ GAMZE SEZER PALYATIF BAKIM HIZMETLERI YÖNERGESI «Palyatif Bakım Hizmetlerinin Uygulama Usul ve Esasları Hakkında Yönergesi» 09.10.2014 tarihinde yürürlüğe girmiştir*.

Detaylı

KANSER TEDAVİSİNE BAĞLI ORTAYA ÇIKAN MUKOZİTLER İÇİN MASSC/ISOO KANITA DAYALI KLİNİK UYGULAMA REHBERİ

KANSER TEDAVİSİNE BAĞLI ORTAYA ÇIKAN MUKOZİTLER İÇİN MASSC/ISOO KANITA DAYALI KLİNİK UYGULAMA REHBERİ KANSER TEDAVİSİNE BAĞLI ORTAYA ÇIKAN MUKOZİTLER İÇİN MASSC/ISOO KANITA DAYALI KLİNİK UYGULAMA REHBERİ ÖZET BELGE TARİHİ: 7 KASIM 2014 ORAL MUKOZİT (listelenmiş tedavi uygulamalarının etkinliğini destekleyen

Detaylı

Ağrı, vücudun doku harabiyetine bağlı olan

Ağrı, vücudun doku harabiyetine bağlı olan Company name Ağrı, vücudun doku harabiyetine bağlı olan veya olmayan, kişinin geçmiş deneyimleriyle de ilgili hoş olmayan emosyonel bir duyum ve davranış şeklidir. International Association for the Study

Detaylı

Kronik Ağrıya Yaklaşım. Doç. Dr. Haktan KARAMAN Dicle Ü. Tıp Fakültesi Algoloji-Ağrı Tedavisi Uzmanı

Kronik Ağrıya Yaklaşım. Doç. Dr. Haktan KARAMAN Dicle Ü. Tıp Fakültesi Algoloji-Ağrı Tedavisi Uzmanı Kronik Ağrıya Yaklaşım Doç. Dr. Haktan KARAMAN Dicle Ü. Tıp Fakültesi Algoloji-Ağrı Tedavisi Uzmanı 1963 Malcolm W. Browne, ABD Budist rahip Thich Quang Duc, Güney Vietnam Hükümeti'nin din adamlarına eziyet

Detaylı

Dr. M. Çaloğlu 1. Dr. Murat Çaloğlu Trakya Üniversitesi Tıp Fakültesi Radyasyon Onkolojisi AbD

Dr. M. Çaloğlu 1. Dr. Murat Çaloğlu Trakya Üniversitesi Tıp Fakültesi Radyasyon Onkolojisi AbD Dr. Murat Çaloğlu Trakya Üniversitesi Tıp Fakültesi Radyasyon Onkolojisi AbD DESTEK TEDAVİ KONSENSUS TOPLANTISI 9. İstanbul Üniversitesi Onkoloji Enstitüsü Günleri WOW Hotels & Convention Center, 17 EKİM

Detaylı

ASETOMİNOFEN ZEHİRLENMELERİ UZ. DR. MEHMET YİĞİT SAĞLIK BİLİMLERİ ÜNİVERSİTESİ HASEKİ EĞİTİM VE ARAŞTIRMA HASTANESİ «

ASETOMİNOFEN ZEHİRLENMELERİ UZ. DR. MEHMET YİĞİT SAĞLIK BİLİMLERİ ÜNİVERSİTESİ HASEKİ EĞİTİM VE ARAŞTIRMA HASTANESİ « ASETOMİNOFEN ZEHİRLENMELERİ UZ. DR. MEHMET YİĞİT SAĞLIK BİLİMLERİ ÜNİVERSİTESİ HASEKİ EĞİTİM VE ARAŞTIRMA HASTANESİ « Sunum planı Epidemiyoloji Farmakokinetik Klinik özellikler Tanı Tedavi Sonuç Epidemiyoloji

Detaylı

DİŞ HEKİMLİĞİNDE ANALJEZİK VE ANTİİNFLAMATUVAR İLAÇ UYGULAMASI BİTİRME TEZİ

DİŞ HEKİMLİĞİNDE ANALJEZİK VE ANTİİNFLAMATUVAR İLAÇ UYGULAMASI BİTİRME TEZİ T.C. Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Tıbbi Farmakoloji Anabilim Dalı DİŞ HEKİMLİĞİNDE ANALJEZİK VE ANTİİNFLAMATUVAR İLAÇ UYGULAMASI BİTİRME TEZİ Stj.Diş Hekimi İdil AY Danışman Öğretim Üyesi: Doç.Dr.Ayşe

Detaylı

Türkiye'de Palyatif Bakım Açısından Mevcut Durum ve Onkoloji Hasta Yönetimine Entegrasyonu

Türkiye'de Palyatif Bakım Açısından Mevcut Durum ve Onkoloji Hasta Yönetimine Entegrasyonu w w w. k a n s e r. g o v. t r Türkiye'de Palyatif Bakım Açısından Mevcut Durum ve Onkoloji Hasta Yönetimine Entegrasyonu Doç. Dr. Murat Gültekin Türkiye Halk Sağlığı Kurumu Kanser Daire Başkanı mrtgultekin@yahoo.com

Detaylı

ÜNİTE. FİZYOPATOLOJİ Uzm. Dr. Özlem ÖZSOY İÇİNDEKİLER HEDEFLER AĞRI FİZYOPATOLOJİSİ

ÜNİTE. FİZYOPATOLOJİ Uzm. Dr. Özlem ÖZSOY İÇİNDEKİLER HEDEFLER AĞRI FİZYOPATOLOJİSİ HEDEFLER İÇİNDEKİLER AĞRI FİZYOPATOLOJİSİ Giriş Ağrının Tanımı Ağrıya İlişkin Kavramlar Ağrının Algılanması Ağrı Sinyallerinin Merkezi Sinir Sistemine İletilmesi Ağrının Sınıflandırılması Ağrının Değerlendirilmesi

Detaylı

OPİOİD DEĞİŞİMİ ve OPİOİD YAN EKİLERİNİN YÖNETİMİ

OPİOİD DEĞİŞİMİ ve OPİOİD YAN EKİLERİNİN YÖNETİMİ OPİOİD DEĞİŞİMİ ve OPİOİD YAN EKİLERİNİN YÖNETİMİ Dr. Gülçin Şenel Dr. A.Y. Ankara Onkoloji Eğitim ve Araştırma Hastanesi Ağrı ve Palyatif Bakım Kliniği Aralık 2015 Ankara DSÖ kanser ağrısını küresel bir

Detaylı

AĞRI TEDAVİSİ. Dr. Ülker Koçak. Gazi Üniversitesi Tıp Fakültesi, Çocuk Hematoloji Bilim Dalı

AĞRI TEDAVİSİ. Dr. Ülker Koçak. Gazi Üniversitesi Tıp Fakültesi, Çocuk Hematoloji Bilim Dalı AĞRI TEDAVİSİ Dr. Ülker Koçak Gazi Üniversitesi Tıp Fakültesi, Çocuk Hematoloji Bilim Dalı AĞRI TANIM Vücudun belirli bir bölgesinden kaynaklanan, bir doku hasarına bağlı olan veya olmayan, insanın geçmişteki

Detaylı

Abstral (sublingual fentanil)

Abstral (sublingual fentanil) Abstral (sublingual fentanil) Hekimlere Yönelik Kılavuz Hekimler için önemli risk azaltma bilgileri İçindekiler Giriş 3 1. Bölüm: Kronik kanser ağrısı 3 1.1. Tedavi 3 2. Bölüm: Baş edilemeyen şiddetli

Detaylı

AĞRI VE AĞRILI HASTA BAKIMI

AĞRI VE AĞRILI HASTA BAKIMI AĞRI VE AĞRILI HASTA BAKIMI AĞRI Geçmişte sadece bazı hastalıkların bir habercisi olarak kabul düşünülen ağrı, (özellikle kronik ağrı) günümüzde başlı başına bir sendrom bir hastalık olarak kabul edilmektedir.

Detaylı

Opioid Zehirlenmesi Yrd. Doç. Dr. Murat DAŞ Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Acil Tıp AD.

Opioid Zehirlenmesi Yrd. Doç. Dr. Murat DAŞ Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Acil Tıp AD. Opioid Zehirlenmesi Yrd. Doç. Dr. Murat DAŞ Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Acil Tıp AD. 23.10.2017 KAPATOKS SEMPOZYUMU 2017 1 Tanımlama Opioid zehirlenmesi; Opioidlerin tetiklediği, solunum desteğine

Detaylı

Palyatif Bakım Felsefesi, Tarihi ve Yönergesi

Palyatif Bakım Felsefesi, Tarihi ve Yönergesi w w w. k a n s e r. g o v. t r Palyatif Bakım Felsefesi, Tarihi ve Yönergesi Doç. Dr. Murat Gültekin Türkiye Halk Sağlığı Kurumu Kanser Daire Başkanı mrtgultekin@yahoo.com 0 532 256 09 51 Palyatif Bakıma

Detaylı

HİPERKALSEMİ. Meral BAKAR Ankara Numune Eğitim ve Araştırma Hastanesi Tıbbi Onkoloji Gündüz Tedavi Ünitesi

HİPERKALSEMİ. Meral BAKAR Ankara Numune Eğitim ve Araştırma Hastanesi Tıbbi Onkoloji Gündüz Tedavi Ünitesi HİPERKALSEMİ Meral BAKAR Ankara Numune Eğitim ve Araştırma Hastanesi Tıbbi Onkoloji Gündüz Tedavi Ünitesi Tanım: Hiperkalsemi serum kalsiyum düzeyinin normalden (9-11 mg/dl) yüksek olduğunda meydana gelen

Detaylı

AĞRI YÖNETİMİ. Rosen s emergency medicine. Uz. Dr. Sıtkı Sarper SAĞLAM KEAH ACİL TIP

AĞRI YÖNETİMİ. Rosen s emergency medicine. Uz. Dr. Sıtkı Sarper SAĞLAM KEAH ACİL TIP AĞRI YÖNETİMİ Rosen s emergency medicine Uz. Dr. Sıtkı Sarper SAĞLAM KEAH ACİL TIP Coyote ler düşmesin! Ağrı Nedir? Var olan veya olası doku hasarına eslik eden veya bu hasar ile tanımlanabilen, hoşa gitmeyen

Detaylı

AĞRILI HASTANIN DEĞERLENDİRMESİ AKUT AĞRI-AKUT AĞRI TEDAVİSİ

AĞRILI HASTANIN DEĞERLENDİRMESİ AKUT AĞRI-AKUT AĞRI TEDAVİSİ AĞRILI HASTANIN DEĞERLENDİRMESİ AKUT AĞRI-AKUT AĞRI TEDAVİSİ Dr G. Enver Özgencil Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Anesteziyoloji ve Reanimasyon AD Algoloji BD AĞRI NEDİR? ü ARİSTOTALES ü DESKARTES ü

Detaylı

Acil Serviste Hipertansif Hastaya Yaklaşım

Acil Serviste Hipertansif Hastaya Yaklaşım Acil Serviste Hipertansif Hastaya Yaklaşım Doç. Dr. Sedat YANTURALI Dokuz Eylul Üniversitesi Tıp Fakültesi Acil Tıp Anabilim Dalı İzmir sedat.yanturali@deu.edu.tr 1 Sunu Planı Hipertansiyona genel bakış

Detaylı

Dr. Ahmet Demir Acil Tıp Uzmanı. 19.Acil Tıp Kış Sempozyumu- Malatya

Dr. Ahmet Demir Acil Tıp Uzmanı. 19.Acil Tıp Kış Sempozyumu- Malatya Dr. Ahmet Demir Acil Tıp Uzmanı 19.Acil Tıp Kış Sempozyumu- Malatya Tanım Terminal dönem, akut ve kronik hastalıklar veya doğrudan yaşa bağlı olarak, haftalar ya da aylar içinde ölümün söz konusu olduğu

Detaylı

Dr. Mehmet İnan Genel Cerrahi Uzmanı

Dr. Mehmet İnan Genel Cerrahi Uzmanı Dr. Mehmet İnan Genel Cerrahi Uzmanı 1 Ameliyat Yapılmadan İlgilendiği Konular: Sıvı ve Elektrolit tedavisi Şok Yanık tedavisi 2 Travma Hastaları Kesici karın travmaları: Karın bölgesini içine alan kurşunlanma,

Detaylı

PIHTIÖNLER (KAN SULANDIRICI) İLAÇ KULLANIM KILAVUZLARI RİVAROKSABAN (XARELTO)

PIHTIÖNLER (KAN SULANDIRICI) İLAÇ KULLANIM KILAVUZLARI RİVAROKSABAN (XARELTO) RİVAROKSABAN (XARELTO) NE İÇİN KULLANILIR? Rivaroksaban (XARELTO) pıhtıönler ilaç grubundadır. Halk arasında kan sulandırıcı ilaç olarak bahsedilen ilaçlardan bir tanesidir. Kan damarları içerisinde pıhtı

Detaylı

Opioid Reçetesi ile ilgili Mevcut Durum ve Sıkıntılar Dr Suna AKIN TAKMAZ

Opioid Reçetesi ile ilgili Mevcut Durum ve Sıkıntılar Dr Suna AKIN TAKMAZ Opioid Reçetesi ile ilgili Mevcut Durum ve Sıkıntılar Dr Suna AKIN TAKMAZ S.B. Ankara Eğitim ve Araştırma Hastanesi Anesteziyoloji-Reanimasyon ve Algoloji Kliniği, Ankara İçerik Opioidlere neden erişilmeli..

Detaylı

Ağrılı Hasta İzlemi. Ağrı değerlendirmesinde en güvenilir gösterge, hastanın kendi ifadesidir.

Ağrılı Hasta İzlemi. Ağrı değerlendirmesinde en güvenilir gösterge, hastanın kendi ifadesidir. lı Hasta İzlemi AMAÇ değerlendirme skalaları kullanılarak hastanın ağrısının değerlendirilmesi ve uygun hemşirelik yaklaşımının planlanması ve uygulanmasıdır. TEMEL İLKELER değerlendirmesinde en güvenilir

Detaylı

HİZMETE ÖZEL. T.C. SAĞLIK BAKANLIĞI Türkiye İlaç ve Tıbbi Cihaz Kurumu DOSYA

HİZMETE ÖZEL. T.C. SAĞLIK BAKANLIĞI Türkiye İlaç ve Tıbbi Cihaz Kurumu DOSYA HİZMETE ÖZEL T.C. NORMAL Sayı : 77893119-000- Konu : Asetil salisilik asit içeren tekli veya kombine ilaçlar hk. DOSYA 19.07.2007 tarihli Asetil Salisilik Asit ve Askorbik Asit Kombinasyonu İçeren Preparatlar

Detaylı

KANSER AĞRISI, TEDAVİ PRENSİPLERİ BASAMAK TEDAVİSİ VE DÜNYA SAĞLIK ÖRGÜTÜ AĞRI. Dr. Ecevit Sarıhan, Dr. Ercüment Kadıo lu, Dr.

KANSER AĞRISI, TEDAVİ PRENSİPLERİ BASAMAK TEDAVİSİ VE DÜNYA SAĞLIK ÖRGÜTÜ AĞRI. Dr. Ecevit Sarıhan, Dr. Ercüment Kadıo lu, Dr. KANSER AĞRISI, TEDAVİ PRENSİPLERİ VE DÜNYA SAĞLIK ÖRGÜTÜ AĞRI Dr. Ecevit Sarıhan, Dr. Ercüment Kadıo lu, Dr. Füsun Artıran de Ondokuz Mayıs Üniversitesi Tıp Fakültesi Aile Hekimli i AD, Samsun ÖZET Kanser

Detaylı

KRONİK AĞRILI HASTAYA YAKLAŞIM Prof. Dr. Gül Köknel TALU

KRONİK AĞRILI HASTAYA YAKLAŞIM Prof. Dr. Gül Köknel TALU KRONİK AĞRILI HASTAYA YAKLAŞIM Prof. Dr. Gül Köknel TALU AMAÇ Kronik ağrı şikayeti olan hastayı değerlendirmek. ÖĞRENİM HEDEFLERİ Bu dersin sonunda öğrenci; 1.Kronik ağrılı hastada hikaye alabilmeli 2.

Detaylı

Ağrılı hastaya yaklaşım,ağrı sendromları ve girişimsel tedavi yöntemleri. Prof. Gül Köknel Talu,FIPP İTF Algoloji BD

Ağrılı hastaya yaklaşım,ağrı sendromları ve girişimsel tedavi yöntemleri. Prof. Gül Köknel Talu,FIPP İTF Algoloji BD İdeal doktor/google Ağrılı hastaya yaklaşım,ağrı sendromları ve girişimsel tedavi yöntemleri Prof. Gül Köknel Talu,FIPP İTF Algoloji BD gktalu@yahoo.com En iyi ağrı başkasının ağrısıdır... Var olan veya

Detaylı

Abant Medical Journal. Kansere Bağlı Ağrı ve Tedavisi. Cancer-Related Pain and Treatment. Derleme / Review Volume Cilt 2 Issue Sayı 3 Year Yıl 2013

Abant Medical Journal. Kansere Bağlı Ağrı ve Tedavisi. Cancer-Related Pain and Treatment. Derleme / Review Volume Cilt 2 Issue Sayı 3 Year Yıl 2013 doi: 10.5505/abantmedj.2013.85856 Abant Medical Journal Derleme / Review Volume Cilt 2 Issue Sayı 3 Year Yıl 2013 Cancer-Related Pain and Treatment Deniz Arslan 1, Ali Murat Tatlı 2, Ümmügül Üyetürk 3

Detaylı

OPU Komplikasyonlarına Yaklaşım. Doç. Dr. Gamze Sinem Çağlar Ufuk Üniversitesi Tıp Fakültesi Kadın Hast. ve Doğum AD.

OPU Komplikasyonlarına Yaklaşım. Doç. Dr. Gamze Sinem Çağlar Ufuk Üniversitesi Tıp Fakültesi Kadın Hast. ve Doğum AD. OPU Komplikasyonlarına Yaklaşım Doç. Dr. Gamze Sinem Çağlar Ufuk Üniversitesi Tıp Fakültesi Kadın Hast. ve Doğum AD. IVF e bağlı mortalite 100,000 canlı doğumda 6 OPU IVF ilk 10 yılında Laparoskopi ile

Detaylı

Psikiyatride Akılcı İlaç Kullanımı. Doç.Dr.Vesile Altınyazar

Psikiyatride Akılcı İlaç Kullanımı. Doç.Dr.Vesile Altınyazar Psikiyatride Akılcı İlaç Kullanımı Doç.Dr.Vesile Altınyazar Tüm dünyada ilaç harcamalarının toplam sağlık harcamaları içindekipayı ortalama %24,9 Ülkemizde bu oran 2000 yılı için %33,5 Akılcı İlaç Kullanımı;

Detaylı

Kanser Hastalarında Ağrıya Yaklaşım

Kanser Hastalarında Ağrıya Yaklaşım Kanser Hastalarında Ağrıya Yaklaşım Trakya Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Tıbbi Onkoloji Bilim Dalı Sernaz UZUNOĞLU, İrfan ÇİÇİN Giriş Ağrı kanser hastalarında en sık görülen belirti olarak karşımıza çıkmakta

Detaylı

AĞRI YÖNETİMİ PROSEDÜRÜ

AĞRI YÖNETİMİ PROSEDÜRÜ REVİZYON DURUMU Revizyon Tarihi Açıklama Revizyon No 08.04.2013 Madde 4.6 daki Algoloji Konseyi tanımlaması çıkarıldı. 01 Madde 5.6.4 teki Algoloji Konseyi konsültasyonu yerine Anesteziyoloji uzman hekimi

Detaylı

TENOX KAPSÜL. FORMÜLÜ : Her kapsül 20 mg Tenoksikam içerir. Kapsül boyası olarak; Titanyum dioksit ve Tartrazin kullanılmıştır.

TENOX KAPSÜL. FORMÜLÜ : Her kapsül 20 mg Tenoksikam içerir. Kapsül boyası olarak; Titanyum dioksit ve Tartrazin kullanılmıştır. TENOX KAPSÜL FORMÜLÜ : Her kapsül 20 mg Tenoksikam içerir. Kapsül boyası olarak; Titanyum dioksit ve Tartrazin kullanılmıştır. FARMAKOLOJİK ÖZELLİKLERİ : Farmakodinamik Özellikleri Tenoksikam kuvvetli

Detaylı

Acilde Ağrı Yönetimi. Doç. Dr. Abdülkadir GÜNDÜZ K.T.Ü Tıp Fakültesi Acil Tıp Anabilim Dalı

Acilde Ağrı Yönetimi. Doç. Dr. Abdülkadir GÜNDÜZ K.T.Ü Tıp Fakültesi Acil Tıp Anabilim Dalı Acilde Ağrı Yönetimi Doç. Dr. Abdülkadir GÜNDÜZ K.T.Ü Tıp Fakültesi Acil Tıp Anabilim Dalı Ağrı Uluslararası Ağrı Araştırmaları Örgütü (IASP) ağrıyı vücudun herhangi bir yerinden kaynaklanan, doku hasarına

Detaylı

Psikiyatride Akılcı İlaç Kullanımı. Doç.Dr.Vesile Altınyazar

Psikiyatride Akılcı İlaç Kullanımı. Doç.Dr.Vesile Altınyazar Psikiyatride Akılcı İlaç Kullanımı Doç.Dr.Vesile Altınyazar Tüm dünyada ilaç harcamalarının toplam sağlık harcamaları içindeki payı ortalama %24,9 Ülkemizde bu oran 2000 yılı için %33,5 DSÖ tahminlerine

Detaylı

Engraftman Dönemi Komplikasyonlarda Hemşirelik İzlemi. Nevin ÇETİN Hacettepe Üniversitesi Pediatrik KİTÜ

Engraftman Dönemi Komplikasyonlarda Hemşirelik İzlemi. Nevin ÇETİN Hacettepe Üniversitesi Pediatrik KİTÜ Engraftman Dönemi Komplikasyonlarda Hemşirelik İzlemi Nevin ÇETİN Hacettepe Üniversitesi Pediatrik KİTÜ Engraftman Sendromu Veno- Oklüzif Hastalık Engraftman Sendromu Hemşirelik İzlemi Vakamızda: KİT (+14)-

Detaylı

Baş ve Boyun Kanserli Hastalarda Ağrı Sorunu

Baş ve Boyun Kanserli Hastalarda Ağrı Sorunu KBB ve BBC Dergisi, 12 (2): 109 114, 2004 Baş ve Boyun Kanserli Hastalarda Ağrı Sorunu Pain Problem in Head and Neck Cancer Patients Dr. Şeref KÖMÜRCÜ* *GATA Tıbbi Onkoloji Anabilim Dalı G İ R İ Ş Basitçe

Detaylı

SON DÖNEM HASTALARDA SEMPTOM YÖNETİMİ. Prof. Dr. H. Mehmet TÜRK Bezmialem Vakıf Üniversitesi Tıbbi Onkoloji Kliniği

SON DÖNEM HASTALARDA SEMPTOM YÖNETİMİ. Prof. Dr. H. Mehmet TÜRK Bezmialem Vakıf Üniversitesi Tıbbi Onkoloji Kliniği SON DÖNEM HASTALARDA SEMPTOM YÖNETİMİ Prof. Dr. H. Mehmet TÜRK Bezmialem Vakıf Üniversitesi Tıbbi Onkoloji Kliniği Terminal dönem Son dönem! İçin doğru zaman ne zamandır? -Hayatın son günleri -Son haftaları

Detaylı

AĞRI YÖNETİM PROSEDÜRÜ

AĞRI YÖNETİM PROSEDÜRÜ Sayfa No 6/1 Hazırlayan İnceleyen Onaylayan Anestezi ve Rea.Uzm. Kalite Yönetim Direktörü Başhekim 1. AMAÇ Özel Çevre Hastanesi nde yatan hastalarda; ağrının uygun olarak değerlendirilmesi ve tedavi edilmesi

Detaylı

Omurga-Omurilik Cerrahisi

Omurga-Omurilik Cerrahisi Omurga-Omurilik Cerrahisi BR.HLİ.017 Omurga cerrahisi, omurilik ve sinir kökleri ile bu hassas sinir dokusunu saran/koruyan omurga üzerinde yapılan ameliyatları ve çeşitli girişimleri içerir. Omurga ve

Detaylı

DÖNEM IV 3. GRUP DERS PROGRAMI

DÖNEM IV 3. GRUP DERS PROGRAMI T.C. SÜLEYMAN DEMİREL ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ GENEL CERRAHİ A.D. BAŞKANLIĞI SÜLEYMAN DEMİREL ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ GENEL CERRAHİ KLİNİĞİ 2013-2014 EĞİTİM VE ÖĞRETİM YILI DÖNEM IV 3. GRUP DERS PROGRAMI

Detaylı

YOĞUN BAKIM EKİBİNDE HEMŞİRE VE HASTA BAKIMI BURCU AYDINOĞLU HACETTEPE ÜNİVERSİTESİ

YOĞUN BAKIM EKİBİNDE HEMŞİRE VE HASTA BAKIMI BURCU AYDINOĞLU HACETTEPE ÜNİVERSİTESİ YOĞUN BAKIM EKİBİNDE HEMŞİRE VE HASTA BAKIMI BURCU AYDINOĞLU HACETTEPE ÜNİVERSİTESİ 2007 Yoğun Bakım Üniteleri Hasta bakımının en karmaşık Masraflı Teknoloji ile içiçe Birden fazla organı ilgilendiren

Detaylı

JİNEKOLOJİK KANSERİ OLAN KADINLARIN BİLGİ GEREKSİNİMLERİ: LİTERATÜR İNCELEMESİ

JİNEKOLOJİK KANSERİ OLAN KADINLARIN BİLGİ GEREKSİNİMLERİ: LİTERATÜR İNCELEMESİ JİNEKOLOJİK KANSERİ OLAN KADINLARIN BİLGİ GEREKSİNİMLERİ: LİTERATÜR İNCELEMESİ Teskereci G*., Arslan İ*. & Akman G** *Akdeniz Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi, Antalya ** Ondokuz Mayıs Üniversitesi Samsun

Detaylı

MULTİPL MYELOM VE BÖBREK YETMEZLİĞİ. Dr. Mehmet Gündüz Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Hematoloji B.D.

MULTİPL MYELOM VE BÖBREK YETMEZLİĞİ. Dr. Mehmet Gündüz Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Hematoloji B.D. MULTİPL MYELOM VE BÖBREK YETMEZLİĞİ Dr. Mehmet Gündüz Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Hematoloji B.D. Multipl Myeloma Nedir? Vücuda bakteri veya virusler girdiğinde bazı B-lenfositler plazma hücrelerine

Detaylı

Böbrek Hastalıklarından Korunma. Dr. Taner Baştürk Şişli Hamidiye Etfal Eğitim Araştırma Hastanesi

Böbrek Hastalıklarından Korunma. Dr. Taner Baştürk Şişli Hamidiye Etfal Eğitim Araştırma Hastanesi Böbrek Hastalıklarından Korunma Dr. Taner Baştürk Şişli Hamidiye Etfal Eğitim Araştırma Hastanesi Böbrek Hastalığı Sessiz Bir Hastalıktır! - Önemli bir halk sağlığı sorunudur. - Zamanında fark edildiği

Detaylı

Plan. Pelvik Ağrı. Somatik Ağrı. Viseral Ağrı. Sınıflandırma. Yansıyan Ağrı. Fizyoloji. Sıklık Hikaye Fizik muayene Labaratuvar Görüntüleme Tedavi

Plan. Pelvik Ağrı. Somatik Ağrı. Viseral Ağrı. Sınıflandırma. Yansıyan Ağrı. Fizyoloji. Sıklık Hikaye Fizik muayene Labaratuvar Görüntüleme Tedavi Plan Pelvik Ağrı Dr. Ali Vefa SAYRAÇ Akdeniz Üniversitesi Acil Tıp Ana Bilim Dalı 13/04/2010 Fizyoloji Sınıflandırma Sıklık Hikaye Fizik muayene Labaratuvar Görüntüleme Tedavi Viseral Ağrı İçi boş organların

Detaylı

Prof. Dr. Binali MAVİTAŞ Dicle Üniverstiesi Tıp Fakültesi Kalp ve Damar Cerrahisi A.D.

Prof. Dr. Binali MAVİTAŞ Dicle Üniverstiesi Tıp Fakültesi Kalp ve Damar Cerrahisi A.D. Prof. Dr. Binali MAVİTAŞ Dicle Üniverstiesi Tıp Fakültesi Kalp ve Damar Cerrahisi A.D. Endotel zedelenmesi ATEROSKLEROZ Monositlerin intimaya göçü Lipid yüklü makrofajlar Sitokinler İntimaya kas h. göçü

Detaylı

NAPROSYN EC 250 mg. TABLET

NAPROSYN EC 250 mg. TABLET NAPROSYN EC 250 mg. TABLET FORMÜLÜ : Bir enterik tablet, 250 mg. Naproksen içerir. FARMAKOLOJİK ÖZELLİKLERİ : Farmakodinamik Özellikler : Naproksen antiromatizmal, antienflamatuar ve antipiretik etkiye

Detaylı

NEBÜLİZASYON TEDAVİSİ: NE ZAMAN? NASIL? Ecz. Pırıl Karataş 04.04.2014 TÜKED

NEBÜLİZASYON TEDAVİSİ: NE ZAMAN? NASIL? Ecz. Pırıl Karataş 04.04.2014 TÜKED NEBÜLİZASYON TEDAVİSİ: NE ZAMAN? NASIL? Ecz. Pırıl Karataş 04.04.2014 TÜKED ASTIM EPİDEMİYOLOJİ Astımın dünyada yaklaşık 300 milyon kişiyi etkilediği düşünülmektedir. Bu rakam ülkemiz için yaklaşık 3.5

Detaylı

AKCİĞER KANSERİNDE DESTEK TEDAVİSİ. Editörler Meral Gülhan Ülkü Yılmaz

AKCİĞER KANSERİNDE DESTEK TEDAVİSİ. Editörler Meral Gülhan Ülkü Yılmaz AKCİĞER KANSERİNDE DESTEK TEDAVİSİ Editörler Meral Gülhan Ülkü Yılmaz 2016 TÜSAD Türkiye Solunum Araştırmaları Derneği AKCİĞER KANSERİNDE DESTEK TEDAVİSİ Editörler: Prof. Dr. Meral Gülhan Doç. Dr. Ülkü

Detaylı

Göğüs Ağrısı Olan Hasta. Dr. Ö.Faruk AYDIN / 06.04.2016

Göğüs Ağrısı Olan Hasta. Dr. Ö.Faruk AYDIN / 06.04.2016 Göğüs Ağrısı Olan Hasta Dr. Ö.Faruk AYDIN / 06.04.2016 Göğüs Ağrısı??? Yan ağrısı? Sırt ağrısı? Mide ağrısı? Karın ağrısı? Boğaz ağrısı? Omuz ağrısı? Meme ağrısı? Akut Göğüs Ağrısı Aniden başlar-tipik

Detaylı

PALYATİF BAKIMDA ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME ARAÇLARI

PALYATİF BAKIMDA ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME ARAÇLARI PALYATİF BAKIMDA ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME ARAÇLARI Öğr.Gör.Dr.Huriye Şenay Kızıltan Bezmialem Vakıf Üniversitesi Tıp Fakültesi radyasyon Onkolojisi Anabilimdalı AMAÇ: Palyatif bakıma ihtiyacı olan hastaların

Detaylı

Postoperatif A r Tedavisi II

Postoperatif A r Tedavisi II Postoperatif A r Tedavisi II Emine ÖZYUVACI, Saadettin SEV M ÖZET SUMMARY Son y llarda postoperatif a r fizyolojisinde, yeni analjezikler ve yeni tekniklerle ilgili büyük geliflmeler görülmüfltür. Ayn

Detaylı

İleri evre mesane kanseri tedavisi. Dr. Mustafa Erman Hacettepe Üniversitesi Onkoloji Enstitüsü

İleri evre mesane kanseri tedavisi. Dr. Mustafa Erman Hacettepe Üniversitesi Onkoloji Enstitüsü İleri evre mesane kanseri tedavisi Dr. Mustafa Erman Hacettepe Üniversitesi Onkoloji Enstitüsü Mesane ca kemosensitiftir! Kombinasyon tedavileriyle ~%50-60 yanıt oranı ve %20-30 tam yanıt elde edilebilir.

Detaylı

NARKOTİK ANALJEZİKLER (Opioid Analjezikler)

NARKOTİK ANALJEZİKLER (Opioid Analjezikler) NARKOTİK ANALJEZİKLER (Opioid Analjezikler) Prof. Dr. Serdar UMA 13 Mart 2007 Narkoz: Sedasyondan komaya kadar değişen derinlikte yaygın SSS depresyonudur. Narkotik analjezikler analjezi yanı sıra SSS

Detaylı

Palyatif Bakım Felsefesi, Fiziki Yapı ve Fonksiyonları

Palyatif Bakım Felsefesi, Fiziki Yapı ve Fonksiyonları Palyatif Bakım Felsefesi, Fiziki Yapı ve Fonksiyonları Doç. Dr. Murat Gültekin Türkiye Halk Sağlığı Kurumu Kanser Daire Başkanı mrtgultekin@yahoo.com 0 532 256 09 51 Palyatif Bakıma Genel Bakış DSÖ ne

Detaylı

BİRLİKTE ÇÖZELİM Mİ? NSAii. Dr Gözde KÖYCÜ BUHARİ Dr Ferda ÖNER ERKEKOL

BİRLİKTE ÇÖZELİM Mİ? NSAii. Dr Gözde KÖYCÜ BUHARİ Dr Ferda ÖNER ERKEKOL BİRLİKTE ÇÖZELİM Mİ? NSAii Dr Gözde KÖYCÜ BUHARİ Dr Ferda ÖNER ERKEKOL HASTAYI POLİKLİNİKTE NASIL DEĞERLENDİRELİM? 1) Klinik özellikler ( semptom, bulgu, eşlik eden hastalıklar) Reaksiyon ilaç aşırı duyarlılık

Detaylı

Kanserli Hastalarda A r ya Yaklafl m

Kanserli Hastalarda A r ya Yaklafl m .Ü. Cerrahpafla T p Fakültesi Sürekli T p E itimi Etkinlikleri Bafl, Boyun, Bel A r lar Sempozyum Dizisi No: 30 May s 2002; s. 225-239 Kanserli Hastalarda A r ya Yaklafl m Doç. Dr. Mustafa Özgürlo lu A

Detaylı

Nöropatik AĞRI. Doc. Dr. Mustafa AKTAŞ

Nöropatik AĞRI. Doc. Dr. Mustafa AKTAŞ Nöropatik AĞRI Doc. Dr. Mustafa AKTAŞ Tanımı - Nöropatik ağrı kompleks bir ağrıdır, kronik ağrı durumunun doku hasarı ile eşleşmesi durumudur. - Bu durumda, sinir lifleri direkt olarak hasar almış, disfonksyonel

Detaylı

MEZUNİYET SONRASI EĞİTİM PROGRAMI

MEZUNİYET SONRASI EĞİTİM PROGRAMI İstanbul Tıp Fakültesi Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Üroloji Anabilim Dalları 26-27 Şubat 2016 26 Şubat 2016 - Benign Prostat Hastalıkları / 27 Şubat 2016 - Prostat ve Mesane Kanserleri İstanbul Tıp Fakültesi

Detaylı