COĞRAFİ BİLGİ SİSTEMLERİNDE BÜTÜNLEŞİK ENTEGRASYON KAVRAMI VE ÖNEMİ

Transkript

1 COĞRAFİ BİLGİ SİSTEMLERİNDE BÜTÜNLEŞİK ENTEGRASYON KAVRAMI VE ÖNEMİ Dr. Emin Bank 1 1 NETCAD, Ulusal CAD ve GIS Çözümleri A.Ş. Cyberplaza B Blok No: Bilkent Ankara, emin.bank@netcad.com.tr ÖZET Entegrasyon kelime anlamı olarak bütünleşme, uyum demektir. Kurumların Coğrafi Bilgi Sistemleri de dahil olmak üzere oluşturdukları tüm bilgi sistemlerinin birbiriyle entegre çalışması önem arz etmektedir. Kurumdaki bütün mühendislik uygulamaları ve bilgi sistemleri birbiriyle entegre olacak şekilde tasarlanıp uygulamaya konmalıdır. Bu bildiride farklı veri yapısı, farklı format, farklı projeksiyon ve datum ile farklı zaman dilimlerindeki coğrafi verilerin entegre kullanımı, coğrafi arşiv sistemlerinin TS EBYS ile entegrasyonu, yeni üretilen coğrafi dokümanların gerekli onay ve imza sürecinin e-imza ile entegre olması, kurumlardaki CBS uygulamalarının MAKS, MEGSİS gibi merkezi kurumlar tarafından oluşturulan ve web servislerinden sunulan coğrafi veriler ile entegrasyonu konuları işlenmiş ve bütünleşik entegrasyon modeli olarak sunulmuştur. Anahtar Sözcükler: Coğrafi veri modelleri, Birlikte çalışılabilirlik, e-devlet, CBS e-devlet Entegrasyonu, CBS entegrasyonu ABSTRACT CONCEPT AND SIGNIFICANCE OF INTEGRATION ON GEOGRAPHIC INFORMATION SYSTEMS Integration of the meaning of the word means harmony.an integrated operation of all institutions s information systems including Geographic Information Systems is so important. All engineering practices and information systems in the organization should be implemented for designe to be integrated with each other. In this paper integrated use of geographic data in different data structure and format, with different projection and datum in different time zones, geographical archive systems integration with TS regulation, geographical documents to be integrated with e-signature approval and signature process, the geo data serviced by central agencies and institutions in web services integration with GIS applications issues processed and presented in a GIS integration model Keywords: Geographic data models, interoperability, e-government, e-government Integration of GIS, GIS integration 1. GİRİŞ Kurumlar, kendinden beklenilen hizmetleri daha etkin, daha ekonomik ve daha süratli yerine getirmek için; iş süreçlerini elektronik ortamda otomasyon ile yapmayı, envanterinde mevcut olan veri ve bilgileri daha kullanılabilir ve paylaşılabilir bir yapıya taşımayı, bundan istifade edecek araştırma, planlama ve karar verme organlarının bu bilgilere süratle ulaşmasını sağlamayı, bu bilgiler üzerinde süratle ve doğru sorgulamalar yaparak gerekli raporlama ve istatistik verileri oluşturabilmeyi, oluşturulan bu sonuçları gerek kurum içerisinde gerekse kurum dışında intranet ve internet ortamında, yetki tanımlamalarına uygun olarak paylaşabilmeyi amaçlamakta ve bunun için bilişim sistemlerini hayata geçirmek istemektedir. Bu sistemlerden bazıları konumsal verileri içermektedir. Tüm bu ilişkili sistemlerin birbiriyle entegre çalışması arzu edilen bir durumdur. Birimler bazında farklı yürütülen Coğrafi Bilgi Sistemleri (CBS), Yönetim Bilgi Sistemleri (YBS) gibi çözümler büyük oranda ihtiyaçları karşılamakta ancak sürekli büyüyen verinin iyi yönetilmesi ve karmaşıklaşan işlerin daha kontrollü olarak yapılabilmesi için ek ihtiyaçlar ortaya çıkmaktadır. Bu ihtiyaçların karşılanabilmesi ancak ve ancak farklı birimlerde yürütülen, birbiriyle ilişkili olan sistemlerin birbiri ile entegre biçimde tasarlanması ve uygulanması ile mümkündür. Bu konu CBS İle Diğer Bilişim Sistemlerinin Entegrasyonu olarak ele alınmıştır. Bu sistemlerde kullanılan aynı coğrafi verinin farklı veri yapısı, farklı format, farklı projeksiyon ve datum ile farklı zaman dilimlerindeki hallerinin bütünleşik ve uyumlu olarak kullanılması önemli bir ihtiyaçtır. Bu ihtiyaç, ancak, ilişkili Coğrafi Verilerin Entegrasyonu ile karşılanabilir. Bu bildiride hem coğrafi verilerin entegrasyonu hem de kurumlardaki CBS ile ilişkili olabilecek diğer tüm bilişim sistemlerinin entegrasyonu konusu ele alınmış ve bütünleşik bir entegrasyon modeli ortaya konmaya çalışılmıştır.

2 2. COĞRAFİ BİLGİ SİSTEMLERİNDE BÜTÜNLEŞİK ENTEGRASYON MODELİ Coğrafi Bilgi Sistemlerinde Entegrasyon kavramı çoğunlukla belediyelerde uygulanan Coğrafi Bilgi Sistemleri ile Yönetim Bilgi Sistemleri arasındaki entegrasyon olarak algılanmaktadır. Oysa bugün kurumlardaki Coğrafi Bilgi Sistemleri uygulamaları yaygınlaşmış ve kurumlardaki diğer bilişim sistemleri ile entegre çalışması istenir hale gelmiştir. Diğer yandan kurumlardaki coğrafi veriler farklı veri yapılarında, farklı projeksiyon ve formatlarda bulunabilmektedir. Bu verilerin de etkin kullanımı için uyumlandırılmaları önemli bir ihtiyaç olarak göze çarpmaktadır. Entegre bir yapıda çalışma demek ya da bir kurumun entegrasyon yapısı demek, o kurumdaki tüm iş süreçlerinin birbirleri ile ilişki olarak uygulanması, verilerin de iş ve işlemlerde paylaşılır ve kullanılabilir olması demektir. Bu açıdan ele alındığında tüm kurumların; kendi kurumu, diğer kurumlar ve vatandaş ile ilişkilerini düzenleyecek Coğrafi Bilgi Sistemleri Bütünleşik Entegrasyon Modeli ihtiyacı vardır.(şekil 1) Şekil 1: Coğrafi Bilgi Sistemleri Bütünleşik Entegrasyon Modeli Coğrafi Bilgi Sistemlerinde Bütünleşik Entegrasyon; Kamu Kurum ve Kuruluşları, Yerel Yönetimler ve Özel Sektörde gerçekleştirilen Kurumsal Coğrafi Bilgi Sistemi Uygulamalarının o Kurum içi gerçekleştirilen Yönetim Bilgi Sistemi, Elektronik Belge Yönetimi ve tüm Mühendislik Uygulamaları ile üretilen Proje verileri ile entegrasyonu ile o Kurum Dışı gerçekleştirilen Merkezi Uygulamalar ile Entegrasyonunu kapsamaktadır.

3 2.1 Coğrafi Veri Entegrasyonu Yer yüzeyi üzerinde, altında veya üstünde belli bir konumu ve biçimi olan, akarsu, göl gibi doğal detaylar ve yol, bina gibi insan yapısı somut detaylar ile mülki ve idari sınır, nüfus yoğunluğu, vb. konuma bağlı soyut nesneler Coğrafi Veri olarak ifade edilir. Coğrafi Verilerin bir yaşam süreci vardır; doğarlar, yaşarlar ve ölürler. Üretilen coğrafi veriler pek çok alana hizmet vererek yaşamını sürdürürler. Bu süreçte coğrafi verilerin güncel olması çok önemlidir. Yaşam süreci içerisinde coğrafi veriler sürekli el değiştirebilirler. Kurumların kullanım ihtiyaçlarına göre aynı coğrafi veri farklı kurumlarda kendisini işleyen yazılımların da niteliğine bağlı olarak raster ve vektör gibi farklı veri yapılarına, ncz, dgn, dxf, shape, tiff, jpeg gibi farklı formatlara, coğrafi, UTM gibi farklı projeksiyon sistemlerinde, ED-50, WGS 84, ITRF gibi farklı datumlarda bulunabilir, kullanıma sunulabilir. Burada ihtiyaç, bu verileri entegre olarak kullanabilmek, kullanıma sunabilmektir. (Şekil 2) Şekil 2: Coğrafi Verilerin Entegre Kullanımı Coğrafi veriler; Farklı veri yapısında; o Veri setinde (veri tabanı veya text dosya) o Bir coğrafi veri tabanında, o Vektörel bir dosyada, o Raster bir dosyada, o Bir excel dosyada Farklı projeksiyon sisteminde o Coğrafi, UTM, Lambert vb. Farklı datumda o ED-50, WGS-84, ITRF vb. Farklı formatta o *. NCZ, *.DGN, *.DWG, *.DXF uzantılı cad o *.DRE,*.VRT,*.TIFF,*.IMG vb. uzantılı raster o *.MDB,*.ACCDB,*.KML,*.KMZ,*.SHP uzantılı konumsal veri o *.NMEA, *.GPX, *.TXT uzantılı GPS o *.MOS, *.XYZ, *.NCN, *.XLS uzantılı metinsel nokta dosyaları şeklinde bulunabilmektedir. Coğrafi Bilgi Sistemi uygulamalarında coğrafi verinin yapısal entegrasyonunda duyulan temel ihtiyaç; uygulamada kullanılan CBS yazılımı tarafından tüm bu farklı veri yapısı, farklı projeksiyon ve datum ile farklı formatta bulunabilen coğrafi verinin; Düzenlenebilmesi (Okuma,yazma, değiştirme), Sorgulanabilmesi, Raporlanabilmesi, Görüntülenebilmesi, Web den servise sunulabilmesi, Web den servis alınabilmesi gerekmektedir. CBS yazılımları bu farklı yapıdaki, farklı projeksiyon ve datum ile farklı formattaki verileri entegre biçimde CBS uygulamalarında kullanabilmek için gerekli fonksiyon uygulama özelliklerii Tablo-1 de sunulmuştur. CBS yazılımı seçilirken bu fonksiyonların sağlanması önem arz etmektedir. 2.2 CBS ile Diğer Bilişim Uygulamalarının Entegrasyonu Coğrafi Bilgi Sistemleri uygulamalarında entegrasyon dendiğinde akla hemen Yerel Yönetimlerdeki YBS ile CBS çalışmalarının entegrasyonu gelmektedir. Bu entegrasyon çok önemlidir ve bu entegrasyonun önemi gün gittikçe artmaktadır. Ancak CBS uygulamalarında entegrasyon sadece YBS-CBS entegrasyonu değildir. Gelişen teknolojinin kurumlara sağladığı imkânlar pek çok farklı bilgi sistemlerinin oluşturulmasına sebep olmaktadır. Böylece farklı birimlerde farklı oluşan ancak birbiri ile ilişkili olan sistemlerin bütünleşik olarak tasarlanıp uygulamaya alınması yani ilişkili bilgi sistemlerinin entegrasyonu gerekmektedir CBS İle Yerel Yönetim YBS Entegrasyonu Belediyelerimizde yaygın olarak kullanılan yazılımlar iki ana grupta değerlendirilebilir; coğrafi ve sözel yazılımlar. Yerel yönetimler dinamik, vatandaş odaklı hizmetler üretmek zorunda oluklarından seçtikleri yazılım sistemlerinden de aynı dinamik yapıyı beklemektedirler. Ayrıca belediyeler çok sayıda müdürlükle yine çok çeşitli hizmetleri organize etmek zorundadırlar. Tablo 1: Farklı Yapıdaki Coğrafi Verinin Entegre Kullanılması İçin Gerekli Fonksiyon Uygulama Özellikleri

4 Belediye YBS uygulamaları, Gelir, Taşınır takibi, Muhasebe, Analitik bütçe, Personel (Özlük ve sicil), Makine ikmal, İstek/şikayet gibi temel modüller ve interaktif uygulamalar (Arsa raiç değerleri, borç sorgulama ve tahsilat, inşaat maliyet bedelleri, bina aşınma oranları vb ) olarak tanımlanabilir. Belediyelerde YBS-CBS Entegrasyonu yaparken ihtiyaç duyulan konu başlıkları ve veri alanları Şekil-3 de sunulmuştur. Şekil 3: Belediyelerde YBS-CBS Entegrasyon Alanları Bir belediyede entegrasyondan söz edebilmek için asgari olarak YBS kurulmuş olması ve Sayısal Konumsal veri olması gerekir. Entegrasyona etki eden aşağıdaki kriterlere göre Belediyeler gruplandığında 4 tipte gruplamak mümkündür.tablo-2 Numarataj Çalışmasının yapılmış ya da yapılmamış olması Sayısal ortamda CAD Verisinin varlığı KBS kurulmuş ya da kurulmamış olması YBS kurulmuş ya da kurulmamış olması Tablo 2: Farklı Belediye Tiplerine Göre Entegrasyon Olasılığı

5 BelediyeTip Numarataj CAD KBS YBS Entegrasyon Sorun Tip-1 YOK KISMEN YOK YOK YOK Sayısal veri eksik Tip-2 YOK VAR YOK VAR ORTA Veri eksik ve tutarsız Tip-3 VAR VAR YOK VAR İYİ İşlemlerde Entegrasyon Tip-4 VAR VAR VAR VAR ÇOK İYİ YOK Birinci tip belediyede YBS kurulu olmadığı için entegrasyondan söz etmek mümkün değildir. İkinci tip belediyede CAD verisi ve YBS olmasına ragmen saha numarataj çalışması olmadığı için verilerde eksiklik ve tutarsızlık olacaktır. Kontrolsüz CAD verisi ile YBS entegre edilebilecektir. Üçüncü tip belediyede KBS kurulu olmadığı için işlemlerde entegrasyon eksikliği olacaktır. Doğru CAD verisi ile MIS entegre edilebilecektir. Dördüncü tip belediyede ise entegrasyon için gerekli tüm veri ve işlemler hazırdır. Çok iyi entegrasyon gerçekleştirilebilir. Belediyelerde YBS-CBS entegrasyonunun sağlanmasının temel nedeni doğru, yasal numarataj verisi ve güncel mülkiyet verisi ile çalışabilmektir. Böylece gelirlerdeki kayıp kaçak azaltılabilecek ve beyana dayalı sistemler kontrol edilebilir olacaktır. Doğru ve yasal numarataj verisi ile güncel mülkiyet verisi ancak ve ancak CBS çözümleri sayesinde gerçekleşebilmektedir. Bu durumda YBS-CBS entegrasyonu kaçınılmaz olmaktadır. YBS-CBS entegrasyonunu sağlamış belediyelerde gelirlerin %30 civarında arttığı gözlenmiştir. Şekil 4: Bütünleşik YBS CBS Entegrasyonu CBS İle EBYS/DYS Entegrasyonu Şekil 4 de; beyana dayalı YBS nin gerçek adres ve mülkiyet verileri üzerinden kontrollü olarak YBS sistemini uygulamak i i l k d li Kurumlar, TSE tarafından yayınlanan TS Elektronik Belge Yönetimi kanunu kapsamında; gündelik işlerini yerine getirirken oluşturdukları her türlü dokümantasyonun içerisinden kurum faaliyetlerinin delili olabilecek belgelerin ayıklanarak bunların içerik, format ve ilişkisel özelliklerini korumak ve bu belgeleri üretimden nihai tasfiyeye kadar olan süreç içerisinde yönetmek amacıyla Elektronik Belge Yönetim Sistemi (EBYS) oluşturmaktadırlar sayılı mevzuat kapsamındaki bilgi ve belgeler; harita, grafik ve çizimler, her türlü mimari, teknik ve diğer çizimler, coğrafi bilgi sistemleri ve radar sistemleri gibi uzaktan algılama yöntemiyle üretilmiş verileri de kapsamaktadır. Dolayısıyla tüm coğrafi dokümanların da elektronik ortamda arşivlenmesi artık ihtiyaç halini almıştır. EBYS sistemi kuran tüm kurumlarda bir Coğrafi Arşiv Sisteminin (CAS) oluşturulması gerekmektedir. Oluşturulacak CAS ile hem fiziki coğrafi doküman arşivi ortadan kalkacak hem sayısal coğrafi dokümanlara geniş sorgulama yetenekleri ile hızlı erişim sağlanabilecek hem de yazışmalarda adı geçen coğrafi dokümanlar arşiv ile ilişkilendirilebilir. Böylece elektronik ortamdaki tüm yazılarda adı geçen coğrafi dokümanlara otomatik olarak erişim mümkün olabilecektir. Evrak akış sisteminde gelen evraklardan coğrafi nitelikli olanlar genelde bir kapak yazısı ekinde gelir. Bu kapak yazısı zaten gelen evrak kaydında kaydedilmektedir. Ancak ekindeki coğrafi verinin de ilişkilendirileceği bir bilgi kartı tanımlanmalı ve evrak kaydedilirken bu bilgiler de kaydedilmelidir. Kurumda CAS varsa gelen evrak kaydı doğrudan CAS ile ilişkilendirilir ve coğrafi doküman CAS yetkililerine ulaştırıldığında CAS ta bu verinin kapak verileri hazırdır, sadece elektronik ortama kaydedilmesi ve CAS kurallarına göre sisteme alınması sağlanır. Bu entegrasyon sağlandığında EBYS de bir evrak sorgulandığında ve sorgulanan evraka ait bir coğrafi doküman eki görüldüğünde bu dokümana doğrudan erişim mümkün olabilecektir. Şekil-5

6 EBYS nin kendine has bir süreç yönetim sistemi olmalıdır. Tüm süreçler elektronik ortamda yönetilmelidir. Coğrafi dokümanlara ilişkin entegrasyon bu süreçlerde ilgili işlem adımları veya bağlantılar ile kurulabilir. Diğer yandan kurumlarda bilgi ve belge akışındaki süreçlerini kontrollü ve hızlı hale getirmek için e-imza uygulamaları hızla yaygınlaştırılmaktadır. Dolayısıyla artık yeni üretilen coğrafi dokümanların gerekli onay ve imza sürecinin e-imza ile entegre olması, yarar sağlayacaktır. Şekil 5: CBS-EBYS Entegrasyonu CBS İle TAKBİS Entegrasyonu Tapu Kadastro Genel Müdürlüğü TAKBİS den; Gerçek Kişi, Tüzel Kişi ve Zemin bilgilerini alarak Tapu Mülkiyet verilerini sözel olarak servis etmektedir. Belediye Masaüstü yazılımında; Gerçek Kişi verilerinden ve Zemin verilerinden yapılan sorgu sonucu edinilen tapu mülkiyet verileri görülmektedir. (Şekil-6) Şekil 6: Belediye Netcad Maüstü Yazılımı ile Gerçek Kişi verilerinden ve Zemin verilerinden Tapu sözel verilerinine erişim CBS İle MEGSİS Entegrasyonu Mekânsal Gayrimenkul Sistemi (MEGSİS) sayısal olarak kadastro müdürlüklerinin yerel bilgisayarlarında yer alan cad tabanlı verilerin merkezi bir sistem üzerinde toplanarak tapu bilgileri ile eşleştirilmesi ve bu bilgilere ihtiyaç duyan paydaş kurum, kuruluş ve belediyeler ile uluslararası standartlarda harita servisleri ile paylaşılması, e-devlet kapısı üzerinden vatandaşlara sunulması amacıyla Tapu ve Kadastro Müdürlüğü tarafından projelendirilerek hazırlanmış bir uygulamadır. (Kaynak: URL-1). Belediye Netcad masaüstü yazılımı ile MEGSİS Harita Servislerinin entegrasyonu gerçek senaryo ile Şekil 7 de açıklanmıştır. Şekil 7: Belediye-MEGSİS Entegrasyonu

7 CBS İle MAKS Entegrasyonu TMMOB COĞRAFİ BİLGİ SİSTEMLERİ KONGRESİ 2013 Mekansal Adres Kayıt Sistemi (MAKS), Nüfus Vatandaşlık İşleri (NVİ) Genel Müdürlüğün ce yürütülmektedir. Adres güncelleme (değişiklik, yenilerin eklenmesi) işlemleri belediyeler tarafından yapılmaktadır. NVİ tarafından açılan MAKS servisi ile Belediyeler KBS yazılımları ile oluşturdukları adres verisini MAKS a gönderebilmektedirler. Böylece uçlardaki Belediye KBS istemci yazılımları, NVİ tarafından yürütülen MAKS e-devlet yazılımı ile entegre çalışır duruma gelmiştir. Şekil 8 de Belediye Netcad KBS yazılımı ile oluşturulan sokak, yapı ve kapı numarası adres verilerinin, MAKS a gönderilmesi, MAKS da alınan veriye MAKS tarafından otomatik Numara verilmesi, gönderilen verinin MAKS arayüzünde görüntülenerek gittiğinden emin olunması süreçlerini kapsayan gerçek bir uygulama sunulmuştur. Belediye KBS Yazılımı MAKS dan Gelen Mesaj MAKS Arayüzü Şekil 8: Belediyede Oluşturulan Adres Verisinin MAKS a entegre edilmesi MAKS a gönderilen Sokak, Yapı ve Kapı No verisi MAKS tarafından alındığında MAKS tarafından her biri ayrı ayrı tek tanımlı bir numara ile kimliklendirilmektedir. Belediye KBS yazılımı bu numaraları verilerin bilgi kartına otomatik olarak işlemektedir. MAKS web servisi 2013 yılından itibaren uygulamaya alınmıştır. MAKS ile entegrasyonu henüz sağlamamış belediyeler sahip oldukları KBS yazılımı niteliğine bağlı olarak Adres Kayıt Sistemi (AKS) ile entegre olabilmektedirler. KBS yazılımı kullanmayan veya kullandığı yazılımlarda MAKS, AKS entegrasyon yeteneği olmayan belediyeler ise klasik yazışma ile güncel adres bilgilerini ve yapı ruhsat bilgilerini NVİ ye göndermektedirler CBS İle AKS Entegrasyonu Adres Kayıt Sistemi (AKS), kişilerin yerleşim yeri (ikamet) ve diğer adres bilgilerinin, standartlara uygun şekilde tek merkezde tutulması ve bu bilgilerin belli ilkeler çerçevesinde kamu kurum ve kuruluşlarıyla paylaşılmasını sağlamak amacıyla uygulamaya konulan sistemdir AKS de mahalleler, yollar, yapılar, kapılar ve bağımsız bölümlerden oluşan Numarataj verileri Belediye masaüstü yazılımları ile grafik olarak düzenlenmektedir. Gerçek, doğru ve güncel veri belediyelerde oluşmaktadır. Burada oluşan veriler grafik tabanlı olarak tutulmaktadır. AKS entegrasyonu sağlamış masaüstü yazılımlarda bu verilerin, öznitelikleri de girilmekte ve ayrıca NVİ- UAVT ye kaydedilmek üzere web servisi ile metinsel veri olarak NVİ ye gönderilmektedir. Bu verinin karşılanması, kontrol edilmesi ve UAVT ye kaydı NVİ tarafından yapılmaktadır. AKS ile yapı ruhsatı, yanan, yıkılan yapı bilgi formları da yine masaüstü yazılımlar ile düzenlenmekte ve NVİ ye otomatik olarak aktarılmaktadır.

8 3. SONUÇ Gelişen teknolojiye paralel olarak kurumlar da sürekli elektronik uygulamalara, bilgi sistemlerine geçmektedirler. Kurumların birbirinden bağımsız olarak yürüttükleri CBS ve YBS uygulamalarından daha etkin bir Karar Destek Sistemi oluşturmak için bu uygulamaların bütünleşik şekilde entegre edilmesi önem arz etmektedir. Sağlanacak bu entegrasyon sayesinde kontrol, sorgu, analiz, raporlama, haritalama uygulamalarındaki etkinlik artabilecektir. Bu sistemlerde kullanılan aynı coğrafi verinin farklı veri yapısı, farklı format, farklı projeksiyon ve datum ile farklı zaman dilimlerindeki hallerinin bütünleşik ve uyumlu olarak kullanılması önemli bir ihtiyaçtır. Bu ihtiyaç, ancak, ilişkili Coğrafi Verilerin Entegrasyonu ile karşılanabilmektedir. CBS Bütünleşik Entegrasyonu, kurum içi CBS çalışmalarının kendi içinde entegrasyonu, kurum içindeki diğer YBS, EBYS/DYS uygulamaları ve mühendislik uygulamaları ile entegrasyonu şeklinde ele alınmalıdır. Ayrıca MAKS, MEGSİS gibi merkezi kurumlar tarafından oluşturulan ve web servislerinden sunulan coğrafi veriler ile entegrasyonu da bütünleşik entegrasyonun kaçınılmaz bileşenidir. Genellikle Yerel İdarelerde gerçekleştirilen projeler ile oluşan CAD verileri orijinal formatında sayısal veri olarak saklanmaktadır. Hem mevzuat gereği hem de bu verilere hızlı erişim için kurumlarda Coğrafi Arşiv Sistemleri kurulması gerekmektedir. Coğrafi Arşiv Sistemleri gerçekleştirildiğinde Doküman Yönetim Sistemi, e-imza gibi e- Devlet uygulamaları ile entegrasyon da kolaylaşacak ve bütünleşik entegrasyon sağlanmış olacaktır. KAYNAKLAR URL-1, Mekânsal Gayrimenkul Sistemi, URL-2, Adres Kayıt Sistemi, URL-3, NETCAD Birlikte Çalışabilirlik Platformu