PROGRAM GELİŞTİRME. soru KPSS Sınıf Yönetimi Öğretim Teknolojileri ve Materyal Tasarımı EĞİTİM BİLİMLERİ. önce biz sorduk.

Transkript

1 KPSS 2017 önce biz sorduk 80 Soruda 62 soru EĞİTİM BİLİMLERİ PROGRAM GELİŞTİRME Sınıf Yönetimi Öğretim Teknolojileri ve Materyal Tasarımı konu anlatımlı pratik bilgiler sınavlara en yakın özgün sorular ve açıklamaları çıkmış sorular ve açıklamaları Eğitimde 30. yıl

2 Komisyon KPSS PROGRAM GELİŞTİRME SINIF YÖNETİMİ ÖĞRETİM TEKNOLOJİLERİ VE MATERYAL TASARIMI ISBN Kitapta yer alan bölümlerin tüm sorumluluğu yazarlarına aittir. Pegem Akademi Bu kitabın basım, yayım ve satış hakları Pegem Akademi Yay. Eğt. Dan. Hizm. Tic. Ltd. Şti.ne aittir. Anılan kuruluşun izni alınmadan kitabın tümü ya da bölümleri, kapak tasarımı; mekanik, elektronik, fotokopi, manyetik, kayıt ya da başka yöntemlerle çoğaltılamaz, basılamaz, dağıtılamaz. Bu kitap T.C. Kültür Bakanlığı bandrolü ile satılmaktadır. Okuyucularımızın bandrolü olmayan kitaplar hakkında yayınevimize bilgi vermesini ve bandrolsüz yayınları satın almamasını diliyoruz. Bu kitapta yer alan geçmiş yıllarda ÖSYM'nin yapmış olduğu sınavlardaki ÇIKMIŞ SORULAR'ın her hakkı ÖSYM'ye aittir. Hangi amaçla olursa olsun, tamamının veya bir kısmının kopya edilmesi, fotoğraflarının çekilmesi, herhangi bir yolla çoğaltılması ya da kullanılması, yayımlanması ÖSYM'nin yazılı izni olmadan yapılamaz. Pegem Akademi Yayıncılık telif ücreti ödeyerek bu izni almıştır. 17. Baskı: Temmuz 2016, Ankara Yayın-Proje: Ümit Dilaver Dizgi-Grafik Tasarım: Gülnur Öcalan Türkçe Redaksiyon: Ümit Dilaver Kapak Tasarımı: Gürsel Avcı Baskı: Vadi Grup Ciltevi A.Ş. İvedik Organize Sanayi 28. Cadde 2284 Sokak No:105 Yenimahalle/ANKARA ( ) Yayıncı Sertifika No: Matbaa Sertifika No: İletişim Karanfil 2 Sokak No: 45 Kızılay / ANKARA Yayınevi: Yayınevi Belgeç: Dağıtım: Dağıtım Belgeç: Hazırlık Kursları: İnternet: www. pegem.net E-ileti: pegem@pegem.net

3 SUNU Değerli Öğretmen Adayları; Elinizdeki kitap Kamu Personeli Seçme Sınavı (KPSS) Eğitim Bilimleri Testinde önemli bir yer tutan Program Geli tirme, Sınıf Yönetimi ve Ö retim Teknolojileri ve Materyal Tasarımı kapsamındaki yaklaşık 14 soruyu etkili bir şekilde çözebilmeniz amacıyla hazırlanmıştır. Kitap, sorulmuş ve sorulması olası soruların titizlikle incelenmesiyle meydana getirilmiş olup; Program Geli tirme: E itim İle İlgili Temel Kavramlar, Türk E itim Sistemi, E itimde Program Kavramı ve Program Türleri, Program Geli tirme ve Program Geli tirmenin Kuramsal Temelleri, Program Geli tirme Yakla ım, Model ve Tasarımları, Program Tasarısının Hazırlanması, Programın Denenmesi De erlendirilmesi Programa Süreklilik Kazandırılması, Program Geli tirmede Yeni Anlayı lar ve Yönelimler ve E itim Ö retimde Planlama bölümlerinden olu maktadır. Sınıf Yönetimi: Sınıf Yönetiminin Boyutları Sınıfın Fiziksel Düzenlemesi, Sınıfın Yapısal Özellikleri Sınıf Yönetimi Modelleri, Disiplin Yakla ımları ve Disiplin Modelleri Sınıf İçi İleti im, Ö retmen ve Ö renci Tipleri Sınıf Yönetiminde Davranı Yönetimi bölümlerinden olu maktadır. Ö retim Teknolojileri ve Materyal Tasarımı: Ö retim Teknolojileri ve Materyal Tasarımı Araç Gereçlerin E itimdeki Yeri Materyal Tasarımı ve Ö retim Modelleri Ö retim Materyallerini De erlendirme bölümlerinden olu maktadır. Kitapta; bölümlerin sınav formatına uygun ve soru çözümünü kolaylaştıracak bir şekilde ele alınmasına ve bilgilerin açık ve anlaşılır bir dille ifade edilmesine, bilginin resim ve şekillerle somutlaştırılmasına ve tablolarla akılda kalıcı biçimde sunulmasına özen gösterilmiştir. Her ünitenin sonunda; bulmaca, do ru-yanlı testi, bo luk doldurma,

4 çözümlü test, cevaplı test ve çıkmı sorulara; yer verilmi tir. Bu kitabın hazırlanmasında yardım, destek ve katkılarını esirgemeyen meslektaşlarımıza, PEGEM AKADEMİ yayınevi ve dershanesi çalışanlarına ve öğrencilerine teşekkürü bir borç biliriz. Bu kitap, uzun bir birikimin ve yoğun bir emeğin ürünüdür. Kitapla ilgili görüş ve önerileriniz bu ürünün niteliğini daha da arttıracaktır. Değerli görüş ve önerilerinizi lütfen bizimle aracılığıyla paylaşınız. Kitabın çalışmalarınızda yararlı olması dileğiyle, KPSS de ve meslek hayatınızda başarılar. Komisyon

5 İÇİNDEKİLER PROGRAM GELİ TİRME 1. BÖLÜM E itimle İlgili Temel Kavramlar 3. BÖLÜM E itimde Program Kavramı ve Program Türleri EĞİTİM... 4 Eğitim Türleri...5 EĞİTİM-KÜLTÜR İLİŞKİSİ... 8 BİR SİSTEM OLARAK EĞİTİM... 9 EĞİTİMİN İŞLEVLERİ BULMACA...12 DOĞRU - YANLIŞ TESTİ...13 BOŞLUK DOLDURMA...14 ÇÖZÜMLÜ TEST...15 ÇÖZÜMLER...17 CEVAPLI TEST...18 ÇIKMIŞ SORULAR...21 ÇIKMIŞ SORULARIN ÇÖZÜMLERİ...22 PROGRAM POSNER IN PROGRAM TANIMLAMALARI EĞİTİM PROGRAMI ÖGELERİ İYİ BİR EĞİTİM PROGRAMININ ÖZELLİKLERİ EĞİTİM PROGRAMININ YARARLARI BULMACA DOĞRU - YANLIŞ TESTİ BOŞLUK DOLDURMA ÇÖZÜMLÜ TEST ÇÖZÜMLER CEVAPLI TEST ÇIKMIŞ SORULAR ÇIKMIŞ SORULARIN ÇÖZÜMLERİ BÖLÜM Türk E itim Sistemi TÜRK MİLLÎ EĞİTİM SİSTEMİNİN GENEL YAPISI...26 TALİM VE TERBİYE KURULUNUN GÖREVLERİ MİLLÎ EĞİTİM ŞÛRALARI...26 TEVHİD-İ TEDRİSAT KANUNU (ÖĞRETİM BİRLİĞİ YASASI) SAYILI TÜRK MİLLÎ EĞİTİM TEMEL KANUNU...27 BULMACA...29 DOĞRU - YANLIŞ TESTİ...30 BOŞLUK DOLDURMA...31 ÇÖZÜMLÜ TEST...32 ÇÖZÜMLER...35 CEVAPLI TEST...37 ÇIKMIŞ SORULAR...40 ÇIKMIŞ SORULARIN ÇÖZÜMLERİ BÖLÜM Program Geli tirme ve Program Geli tirmenin Kuramsal Temelleri PROGRAM GELİŞTİRME PROGRAM GELİŞTİRMENİN TEMEL ÖZELLİKLERİ PROGRAM GELİŞTİRMENİN KURAMSAL TEMELLERİ BULMACA DOĞRU - YANLIŞ TESTİ BOŞLUK DOLDURMA ÇÖZÜMLÜ TEST ÇÖZÜMLER CEVAPLI TEST ÇIKMIŞ SORULAR ÇIKMIŞ SORULARIN ÇÖZÜMLERİ... 96

6 vi 5. BÖLÜM Program Geli tirme Yakla ım, Model ve Tasarımları PROGRAM GELİŞTİRME MODELLERİ PROGRAM TASARLAMA YAKLAŞIMLARI BULMACA DOĞRU - YANLIŞ TESTİ BOŞLUK DOLDURMA ÇÖZÜMLÜ TEST ÇÖZÜMLER CEVAPLI TEST ÇIKMIŞ SORULAR ÇIKMIŞ SORULARIN ÇÖZÜMLERİ BÖLÜM Program Tasarısının Hazırlanması PROGRAM GELİŞTİRME ÇALIŞMA GRUPLARININ OLUŞTURULMASI PROGRAM GELİŞTİRME SÜRECİNİN PLANLANMASI PROGRAM TASARISININ HAZIRLANMASI EĞİTİM İHTİYAÇLARININ SAPTANMASI PROGRAM HEDEFLERİNİN (KAZANIMLARININ) YAZILMASI İÇERİĞİN (KAPSAMIN) SEÇİMİ VE DÜZENLENMESİ EĞİTİM DURUMLARININ (ÖĞRENME-ÖĞRETME YAŞANTILARININ) DÜZENLENMESİ BULMACA DOĞRU - YANLIŞ TESTİ DOĞRU - YANLIŞ TESTİ BOŞLUK DOLDURMA ÇÖZÜMLÜ TEST ÇÖZÜMLER CEVAPLI TEST CEVAPLI TEST ÇIKMIŞ SORULAR ÇIKMIŞ SORULARIN ÇÖZÜMLERİ BÖLÜM Programın Denenmesi De erlendirilmesi Programa Süreklilik Kazandırılması PROGRAMIN DENENMESİ (UYGULANMASI) PROGRAMIN DEĞERLENDİRİLMESİ PROGRAMLARA SÜREKLİLİK KAZANDIRILMASI BULMACA DOĞRU - YANLIŞ TESTİ BOŞLUK DOLDURMA ÇÖZÜMLÜ TEST ÇÖZÜMLER CEVAPLI TEST ÇIKMIŞ SORULAR ÇIKMIŞ SORULARIN ÇÖZÜMLERİ BÖLÜM Program Geli tirmede Yeni Anlayı lar ve Yönelimler PROGRAM GELİŞTİRMEDE YENİ ANLAYIŞLAR VE YÖNELİMLER YILINDA YENİLENEN PROGRAMLARIN ÖZELLİKLERİ BULMACA DOĞRU - YANLIŞ TESTİ BOŞLUK DOLDURMA ÇÖZÜMLÜ TEST ÇÖZÜMLER CEVAPLI TEST ÇIKMIŞ SORULAR ÇIKMIŞ SORULARIN ÇÖZÜMLERİ BÖLÜM E itim Ö retimde Planlama EĞİTİM ÖĞRETİMDE PLANLAMA BULMACA DOĞRU - YANLIŞ TESTİ BOŞLUK DOLDURMA ÇÖZÜMLÜ TEST ÇÖZÜMLER CEVAPLI TEST ÇIKMIŞ SORULAR ÇIKMIŞ SORULARIN ÇÖZÜMLERİ BULMACA CEVAPLARI DOĞRU - YANLIŞ TESTİ CEVAPLARI BOŞLUK DOLDURMA CEVAPLARI KAYNAKÇA

7 vii SINIF YÖNETİMİ SINIF YÖNETİMİNİN AMAÇLARI SINIF YÖNETİMİNİ ETKİLEYEN FAKTÖRLER Sınıf Dışı Faktörler Sınıf İçi Faktörler SINIF YÖNETİMİNİN BOYUTLARI Plan ve Program Boyutu Fiziksel Boyut Davranış Boyutu İlişki ve İletişim Boyutu Zaman Boyutu SINIF YÖNETİMİNİN YAPISAL ÖZELLİKLERİ SINIF YÖNETİCİSİ OLARAK ÖĞRETMEN ÖZELLİKLERİ Kişisel Özellikler Mesleki Özellikler SINIF İÇİ İLETİŞİMİ OLUMSUZ YÖNDE ETKİLEYEN ÖĞRETMEN DAVRANIŞLARI İSTENDİK YÖNDEKİ ÖĞRENCİ DAVRANIŞLARININ YÖNETİLMESİ DİSİPLİN YAKLAŞIMLARI DİSİPLİN MODELLERİ BULMACA DOĞRU - YANLIŞ TESTİ BOŞLUK DOLDURMA ÇÖZÜMLÜ TEST ÇÖZÜMLÜ TEST - 1 ÇÖZÜMLERİ ÇÖZÜMLÜ TEST ÇÖZÜMLÜ TEST - 2 ÇÖZÜMLERİ CEVAPLI TEST ÇIKMIŞ SORULAR ÇIKMIŞ SORU ÇÖZÜMLERİ BULMACA CEVAPLARI DOĞRU - YANLIŞ TESTİ CEVAPLARI BOŞLUK DOLDURMA CEVAPLARI KAYNAKÇA İSTENMEYEN ÖĞRENCİ DAVRANIŞLARINI ORTAYA ÇIKMADAN ÖNLEME UYGULAMALARI SINIF KURALLARININ OLUŞTURULMASI VE ÖĞRETİLMESİ Sınıf Kurallarının Oluşturulması Sınıf Kurallarının Öğretilmesi ÖĞRENCİLERİN SERGİLEDİKLERİ İSTENMEYEN DAVRANIŞLARA MÜDAHALE YOLLARI GÜDÜLEME KURAMLARI Davranışçı Bilişsel Sosyal İnsancıl SINIF YÖNETİMİ MODELLERİ ÖĞRENCİ TİPLERİ ve ÖZELLİKLERİ ÖĞRETMEN TİPLERİ ÖĞRETMEN DAVRANIŞLARI

8 viii ÖĞRETİM TEKNOLOJİLERİ VE MATERYAL TASARIMI TEMEL KAVRAMLAR, HEDEFLERİN AŞAMALI SINIFLANDIRILMASI, YAŞANTI KONİSİ Temel Kavramlar Hedeflerin Aşamalı Sınıflandırılması Yaşantı Konisi ÖĞRETİM ARAÇ-GEREÇLERİNİN SINIFLANDIRILMASI ÖĞRETİM ARAÇLARININ SEÇİMİNİ ve HAZIRLANMASINI ETKİLEYEN FAKTÖRLER ÖĞRETİM MATERYALİNDE BULUNMASI GEREKEN ÖZELLİKLER MATERYAL TASARLAMA SÜRECİNDEKİ İŞLEM BASAMAKLARI MATERYAL TASARIM İLKELERİ ve ÖZELLİKLERİ Bütünlük Denge Vurgu Hizalama Yakınlık Zıtlık Oran-orantı Vurgu İlkesi İçin Uygulama Örnekleri GÖRSEL TASARIM ÖĞELERİ ve ÖZELLİKLERİ Çizgi Şekil Alan Doku Renk GÖRSEL TASARIM TÜRLERİ ve ÖRNEKLERİ Gerçekçi Görseller Benzeşik Görseller Şematik görseller Örgüt şeması Zihin haritası Akış şeması Puko döngüsü Venn şeması Kavram haritası GRAFİK TÜRLERİ Resimli Grafikler Pasta Grafikleri Çizgi Grafikleri Sütun Grafikleri Çubuk Grafikleri YAZILI MATERYAL HAZIRLAMA İLKELERİ YANSI SUNUMU HAZIRLAMA İLKELERİ ÖĞRETİM MATERYALLERİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ Materyalde Süreç Değerlendirmesi Materyalde Ürün Değerlendirmesi Materyalde Süreç ve Ürün Değerlendirmesinin Karşılaştırılması BİLGİSAYAR DESTEKLİ ÖĞRETİM MATERYALLERİ DERS KİTAPLARI Ders Kitaplarında Bulunması Gereken Özellikler Ders Kitapların Faydaları BULMACA DOĞRU - YANLIŞ TESTİ BOŞLUK DOLDURMA ÇÖZÜMLÜ TEST ÇÖZÜMLER CEVAPLI TEST CEVAPLI TEST BULMACA CEVAPLARI DOĞRU-YANLIŞ CEVAPLARI BOŞLUK DOLDURMA CEVAPLARI KAYNAKÇA...343

9 1 PEGEM AKADEMİ EĞİTİMLE İLGİLİ TEMEL KAVRAMLAR EĞİTİMLE İLGİLİ KRİTİK KAVRAMLAR EĞİTİM TÜRLERİ EĞİTİM-KÜLTÜR İLİŞKİSİ BİR SİSTEM OLARAK EĞİTİM EĞİTİMİN İŞLEVLERİ İnsan deneyimi okuldan öğrendikleri ile yaşamdan öğrendiklerinin toplamıdır.

10 KAVRAM HARİTASI Eğitim Birey Yaşantı Davranış Kasıtlı İstendik Süreç Eğitim Türleri Formal Eğitim Örgün Eğitim İnformal Eğitim Yaygın Eğitim Eğitim - Kültür İlişkisi Kültür Kültürleme Kasıtlı Kültürleme Kültürlenme Kültürleşme Gelişigüzel Kültürleme Zoraki Kültürleme Bir Sistem Olarak Eğitim Açık Sistem Girdi İşlem Yarı Açık Sistem Çıktı Kapalı Sistem Dönüt Eğitimin İşlevleri Toplusal İşlevler Bireysel İşlevler Siyasal İşlevler Ekonomik İşlevler Felsefi İşlevler Psikolojik İşlevler Gizil İşlevler

11 1. BÖLÜM EĞİTİMLE İLGİLİ TEMEL KAVRAMLAR Bölüm Öncesi Bu bölümde eğitim ve program geliştirme ile ilgili temel kavramlar üzerinde durulacaktır. Eğitimle ilgili temel kavramlar açıklanacak ve bunların eğitim programı ile ilişkisi tartışılacaktır. Eğitimin tanımındaki birey, yaşantı, kasıtlı, istendik gibi kritik kavramlar ele alınacak, eğitim türleri, eğitim-kültür, eğitim-iletişim, eğitim-sistem ilişkileri üzerinde durulacaktır. Temel kavramların iyi anlaşılması diğer bölümlerin anlaşılmasını kolaylaştırıcı olması yanında hemen hemen her yıl bir soru potansiyeli taşıdığı da unutulmamalıdır. YAŞAMDAN Akıllı kadınlar, nitelikli eğitim görmüş, eğitimle birlikte yüksek kültür edinmiş, uygarlığın koşullarına ayak uydurabilen erkeklerle evlenmeyi yeğlerler. Erkeklerin seçimi de genellikle aynı yöndedir. Akıllı anne babalar da kendilerine iyi eğitim görmüş, düşünebilen, seçebilen, üretebilen, sonuçta kendilerini anlayabilen ve anlaşabilecekleri gelinler ve damatlar almaktan yanadır. Eğitim görmek öncelikle, insan olmayı sağlayan eylemdir; eğitim, kişiyi insan yapan süreçtir. Eğitim, bireyin ailesinin ve resmî eğitim kurumlarının birlikte yürüttüğü ortak bir çalışmadır ve zor bir iştir. Zor olduğu için de ürünü çok değerlidir. Birey, toplum içinde nasıl davranacağını, kimlerle hangi ilişkilere gireceğini, toplumsal rolünü ve amaçlarını hem ailesinden hem de okuldan aldığı bilgilerle öğrenirken bir yandan da öğrendiklerini uygular. Eğitimle İnsan Olmak yazısından (

12 4 EĞİTİM E itim; bireyin davranışlarında kendi yaşantıları yoluyla, kasıtlı olarak istendik davranış değişikliği meydana getirme sürecidir (Ertürk, 1977). Tanımda geçen kritik kavramlar Eğitim; Ya am boyu devam eden bir süreçtir. Davranı larda de i iklik meydana getirir. Davranış değişiklikleri ya antı yoluyla gerçekleşmektedir. Not Eğitimin tanımında altı çizilecek kavramlar; kendi yaşantıları yoluyla, kasıtlı olarak, istendik davranış değişikliği ve süreç tir. Kendi yaşantısı yoluyla: Öğrenci merkezliliğe ve yaparak yaşayarak öğrenmeye işaret eden bir kavramdır. Kasıtlı olarak: Eğitim-öğretim etkinliklerinin planlı ve programlı yapılması gerekliliğine işaret eder. İstendik: Eğitimin bireyin, toplumun ve konu alanının ve hatta doğanın beklenti, ihtiyaç ve özelliklerine uygun hedeflere yönelik olmasına işaret eder. Eğitim programları eğitimi kasıtlı, planlı ve düzenli hâle getirir. Bu değişikliklerin istendik (beklentilere ve hedeflere uygun) olması istenir ve beklenir; ancak istenmedik davranışlar da oluşabilir. Eğitim kasıtlı (planlı ve programlı) olabileceği gibi gelişigüzel de olabilir. Kasıtlı olarak yapılan eğitime formal, gelişigüzel gerçekleşen eğitime informal eğitim denilir. Eğitim, bireyi kültürleme sürecidir. Okullardaki öğrenmelerle sınırlı değildir. Birey KPSS de Çıkmı Soru Eğitim, bireyin davranışında yaşantıları yoluyla istendik değişmeler oluşturma sürecidir. Bu tanımda, istendik sözcü ü ile anlatılmak istenen temel ko ul a a ıdakilerden hangisidir? A) Eğitimin hedefleriyle ilgili olma B) Bireyin hedefleriyle ilgili olma C) Güncel gereksinimleri karşılama D) Bireye ekonomik güç kazandırma E) Toplumda dayanışmayı artırma Cevaba ulaştıran anahtar kelimeler: istendik değişim, eğitim hedefleri Çözüm: İstendik değişmeler den kasıt eğitimin hedefleri ile ilgilidir. Eğitim hedefleri, bireylere kazandırılacak istendik nitelikteki bilgi, beceri, tutum ve alışkanlıkları tanımlar. Cevap A Süreç