Kanatlı. Kanatlı Rasyonlarında ATK Kullanım Miktarının Arttırılması

Transkript

1 Kanatlı Rasyonlarında ATK Kullanım Miktarının Arttırılması

2 KONU İLGİ Kanatlı Rasyonlarında ATK miktarının artırılması mümkün müdür? Soyanın kısıtlı kullanımından dolayı ATK bir alternatif olabilir mi? TERCÜME VE DEĞERLENDİRME Özgür Korkmaz - Kanatlı Özel Ürünler Teknik & Satış Müdürü KAYNAKÇA Nutreco PRC Mustafa Ergül Sakine Yalçın Nizamettin Şenköylü Ravindran Blair Dale YAYININ KAPSAMI Ürün tanıtımıdır Tercümedir Kişisel veya kurumsal değerlendirmedir Derlemedir

3 Ayçiçeği Küspesi Üzerine Günümüzde karma yem sanayiinde kullanılan ham maddeler içerisinde en önde gelenlerden birisi yağ sanayi yan ürünleri ya da diğer bir deyişle küspelerdir. Küspeler karma yem yapımının vazgeçilmez unsurlarından olup karma yemleri hem miktar hem de kalite yönünden zenginleştirmek amacıyla kullanılmaktadır (M.Ergül, 1988). «Ayçiçeği küspesinin kalitesi içerdiği kabuk miktarına bağlıdır. Kabuğu ayrılmamış tohumlardan elde edilen küspelerin besleyici değeri düşüktür.» Ülkemizde en fazla üretimi olan küspelerden birisi ayçiçeği küspesidir. Ayçiçeği küspesi, ayçiçeği yağlı tohumlarından yağın alınmasından sonra geriye kalan kısımlarıdır. Piyasada iki tip ayçiçeği küspesi bulunmaktadır. Bunlardan birisi, %2-3 yağ içeren düşük ham proteinli, buna karşılık fazla kabuklu olmaları sebebiyle ham selüloz içeriği yüksek olan kabuk karıştırılmış küspelerdir; bu küspeler gerçek ekstraksiyon küspelerinden pek ayırt edilememektedir. Dikkatli bakıldığında küçük topaklar oluşturmaları ve yapılarının bozulmamış kabuk içermeleri ile kolayca tanınabilmektedir (M.Ergül, 1994). Ayçiçeği küspesinin kalitesi içerdiği kabuk miktarına bağlıdır. Kabuğu ayrılmamış tohumlardan elde edilen küspelerin besleyici değerleri düşüktür. Genel olarak ayçiçeği küspesinin ham proteini %20-42 arasındadır. Lysine aminoasidi bakımından fakirdir. Proteinin biyolojik değeri yüksektir. Sindirilme derecesi %82-95 arasındadır. Kabukları alınmış tohumlardan elde edilen küspede protein %42 ye kadar çıkabilmekte iken kabuklu tohumlardan elde edilen küspedeki hp %15-20 arasında olabilmektedir. Yine kabuk miktarına bağlı olarak HS miktarı %14-28 arasında değişebilmekte, HY miktarı ise işleme tekniğine bağlı olup solvent ekstrasyon yöntemiyle %0,5-2, ekspeller yöntemde ise %4-7 seviyesindedir (S.Yalçın,2004).

4 Kanatlı Rasyonlarında Ayçiçeği Küspesi Kanatlı rasyonlarında kabuksuz ayçiçeği küspesi kullanılması önemlidir. Yumurtacılarda kabuklu ayçiçeği küspesi kullanılırsa yumurta kabuğunda lekeler oluşabilir. Bunun sebebi küspede bulunan klorogenik asidin varlığıdır (S. Yalçın, 2004). «Ayçiçeği küspesi (ATK), iyi bir protein kaynağı olmasına rağmen kanatlı rasyonlarında sınırlı miktarlarda kullanılmaktadır. Üretim prosesi tekniği içeriğindeki besin madde miktarını etkiler.» Ayçiçeği küspesi (ATK), iyi bir protein kaynağı olmasına rağmen kanatlı rasyonlarında sınırlı miktarlarda kullanılmaktadır. Bunun sebepleri, yüksek selüloz içeriği, düşük enerji, lysine ve threonine içermesidir (N. Senköylü ve Dale 1999). Üretim prosesi tekniği içeriğindeki besin madde miktarını etkiler. Çok yüksek ısıya maruz bırakılarak işlenir ise protein ve çeşitli aminoasit miktarlarında azalmalar olabilir (Ravindran, Blair, 1992; Dale, 1996). Yine farklı üretim prosesleri içeriğindeki yağ miktarı değişebilmektedir. ATK, sülfür içeren aminoasitler açısından zengin olduğundan diğer protein kaynakları ile beraber ya da sentetik aminoasitler olan lysine ve threonine ile birlikte kullanılmaz ise sınırlı miktarda rasyona girilmek zorundadır. ATK nın yumurtacılarda kullanımı, broilerlere göre daha uygundur. Ayrıca, ATK da yüksek miktarda antinutrisyonel faktörler bulunmaz.

5 Nutreco 2011 Tavsiyelerine Göre ATK Kullanımı «Literatürde, ATK nın kanatlı rasyonlarında maksimum kullanımı ile ilgili net bir rapor bulunmamasına rağmen Nutreco nun konu ile ilgili önemli denemeleri bulunmaktadır.» Nutreco PRC, yumurtacılarda ATK nın faydası üzerine PP-56, 2000; PPC-2 ve PPC4, 2001 ve PPC-28, 2008 olmak üzere 4 farklı deneme yaptı. PP-56 denemesinde ham proteinin %30 u ATK dan geliyordu. Deneme haftalık yaşlardaki hayvanlarda yapıldı. Deneme sonunda yumurta parametreleri açısından bir fark görülmedi. Diğer denemeler farklı NSP enzimleriyle yapıldı. Rasyonlarda %20 ye kadar ATK kullanıldı. Enzimli veya enzimsiz tüm denemelerde performans açısından fark görülmedi. Ekstra bir performans artışı elde edilmedi. Sonuç olarak, ATK nın %20 civarlarında bir oranla performansı etkilemeden kullanılması mümkündür. Literatürde, ATK nın kanatlı rasyonlarında maksimum kullanımı ile ilgili net bir rapor bulunmamaktadır. Bunun sebebi ATK'nın farklı varyasyonlarda olmasına, kimyasal içeriklere, farklı üretim metodlarına, hayvan yaşına, yem formülasyon tekniklerine bağlı olarak değişmesine bağlıdır. Ancak Nutreco tavsiyeleri bu konuda daha net ve daha tedbirlidir. Nutreco nun kanatlı yemlerinde önerdiği ATK tavsiyeleri, bilimsel literatüre göre daha düşüktür. Bunun sebebi koyu renkli ATK larda var olan bir antinutrisyonel faktör olan klorogenik asit varlığı ile düşük enerji ihtiva etmesidir. Nutreco 2011 Yılı Tavsiyelerine Göre Maksimum Kullanılabilecek ATK Miktarları Broiler 0-10.gün gün gün gün Yumurtacı hafta hafta hafta ATK % ATK %

6 Kanatlı Rasyonlarında ATK miktarının arttırılması mümkün müdür? «Nutreco, ATK yı kanatlı rasyonlarında yüksek oranlarda kullanarak performans bozulmadan iyi sonuçlar alabildi.» Ham madde maliyet liderliği projesi kapsamındaki PRC049_1 numaralı deneme, 2013 yılı boyunca hem broilerde hem de yumurtacıda olmak üzere Nutreco PRC de gerçekleştirildi. Denemelerde 2 farklı ATK kullanıldı. Her iki denemede de maksimum ATK miktarları kullanılarak performans değerleri karşılaştırıldı. Denemelerden elde edilen sonuçlara göre düşük proteinli ATK ve yüksek proteinli ATK nın broiler ve yumurtacı yemlerinde performansı etkilemeden içeriğine göre değişen oranlarda maksimum ATK kullanımları saptanmış oldu. Yapılan denemelerde ATK % 30 lara kadar varan oranlarda performansı etkilemeden kullanılmış oldu. ATK Kalitesi Yüksek Proteinli ATK Düşük Proteinli ATK Nem % HP % HK % HS % NDF % ADF % Lignin % AMEn kanatlı kcal/kg Sindirilebilir Lysine g/kg