PRESS SCAN ON TURKEY EU RELATIONS CURRENT DEVELOPMENTS REGARDING EU-TURKEY RELATIONS

Transkript

1 PRESS SCAN ON TURKEY EU RELATIONS CURRENT DEVELOPMENTS REGARDING EU-TURKEY RELATIONS Pipeline politics: Why Nabucco is stuck CER Policy Brief by Katinka Barysch, 29 January 2010 Last year, plans for the Nabucco pipeline almost a decade in the making appeared finally to make some headway. In March, the EU earmarked 200 million for preparatory work. The European Investment Bank and the European Bank for Reconstruction and Development promised to help with financing the 10 billion cost. In July, the countries through which the 3,000 km pipeline will run (Austria, Bulgaria, Hungary, Romania and Turkey) signed a long-awaited intergovernmental agreement on transit rules. Ratification of the IGA has been plodding along. Meanwhile, the six energy companies (from the transit states and Germany) that form the Nabucco consortium continued to look for gas to fill the pipeline. Two of them are trying to get involved in a big gas project in northern Iraq and another one in Turkmenistan. The EU started looking at the idea of aggregating European gas contracts through a Caspian development corporation to get the likes of Turkmenistan interested in selling large volumes of gas westwards. Now, however, Nabucco is stuck again. The reason is a dispute between Turkey and Azerbaijan. The 8 billion cubic metres of gas for the first phase of Nabucco was always expected to come from Azerbaijan s new Shah Deniz II gas development. But Baku and Ankara cannot agree on how much Azerbaijani gas should go to Turkey, at what price and under what conditions. While the dispute continues, the companies involved in Shah Deniz II have stopped drilling. Turkey already buys around 6 bcm of gas from the Shah Deniz I field, for a very good price. It sells half of that gas on to Greece at a much higher price. Baku insists that the old pricing formula needs to be revised. Turkey disagrees. As long as this issue is not resolved, an agreement on the Shah Deniz II gas looks unlikely. Without that gas, it is hard to see how Nabucco could get under way. Meanwhile, Azerbaijan has started shipping gas to Russia instead and promised to sell some to Iran and even China. Although both Turkey and Azerbaijan insist that they rarely quarrel about energy, the fact that the two countries get on badly these days does not help. Azerbaijan became less forthcoming in the negotiations after Turkey announced a courageous plan to normalise its relationship with Armenia last year. Azerbaijan is furious about the idea that Turkey could open its border with Armenia before a solution has been found for the frozen conflict in Nagorno-Karabakh, an area that has been occupied by Armenian troops since the early 1990s. Turkish leaders are in fact ambiguous about that, with Prime Minister Erdogan saying that the two issues are linked somehow. The Turkish parliament has not yet ratified the documents needed for the normalisation of relations with Armenia. Some now say it never will. Although the prospects for a Nagorno-Karabakh settlement are not great, it is likely that Turkey and Azerbaijan will eventually reach a deal on energy that could restore momentum to Nabucco. Baku has a strategic interest in getting access to the European 1

2 gas market. Turkey s interest in becoming a European energy hub is just as strong. Both countries know that once gas starts flowing through Nabucco (or another pipeline that connects the EU market directly with the huge gas reserves of the Caspian), oil majors will be much more willing to explore other projects in the region. The EU should stand ready to give Nabucco a bit of a political push once the Turkey- Azerbaijan dispute is resolved. Europeans have been too ready to dismiss Nabucco as a pipe dream. Russia, on the other hand, is taking it extremely seriously. Moscow fears that Nabucco will further erode its lucrative and politically expedient gas transport monopoly on the Eurasian landmass. It is pushing the rival South Stream pipeline and has signed agreements with a number of potential transit countries, including Turkey. It is also trying to buy up gas that could potentially feed Nabucco in Azerbaijan and Turkmenistan. A lot of that is posturing: Any energy company that wants something from Russia at the moment has to sign up to South Stream, says one gas expert. The memoranda of understanding on South Stream are vague and do not involve any financial obligations. But they could be just enough to put off potential financiers for Nabucco and sap what little political momentum there still is behind the project. South Stream looks expensive, technologically complicated and unnecessary. Nabucco appears relatively realistic and it is further advanced in the planning process. The EU should call the Russians bluff by asking Gazprom to use Nabucco to ship gas into South and Central Europe. The EU also needs to work harder to create more coherence between its energy policy and the political relationships it is building with potential supplier countries. In the past, the energy and foreign relations departments of the Commission, the European Council's high representative and the member-states have not always acted in unison. The Lisbon treaty (which streamlines the EU s foreign policy machinery) should help. But the EU s nascent energy diplomacy can only make progress if the EU governments allow this to happen. Many European leaders and officials (in particular in Germany) remain convinced that the task of securing oil and gas supplies must be left to private companies and that the EU has no role to play in talking to energy producing countries about gas contracts and pipelines. The current highly politicised dispute over Nabucco should help to convince them of the contrary. Katinka Barysch is deputy director of the Centre for European Reform. AKPM 'sivil anayasa' dedi Cumhurbaşkanı Abdullah Gül ile TBMM Başkanı Mehmet Ali ahin, Avrupa Konseyi Parlamenterler Meclisi (AKPM) Başkanlığı na seçilen AKP Antalya Milletvekili Mevlüt Çavuşoğlu ile görüştü. Türkiye de reformların önündeki en büyük engelin mevcut Anayasa olduğunu, bu nedenle sivil anayasaya ihtiyaç bulunduğunu kaydeden Çavuşoğlu, Dağlık Karabağ sorununun çözümü için Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Teşkilatı - Minsk Grubu nun çalışmalarına ve diğer ülkelerin katkılarına destek için grup oluşturduklarını söyledi. Cumhurbaşkanlığı internet sitesinde yer alan habere göre, Çavuşoğlu Gül le görüşmesinde, AKPM Başkanlığı nı bir Türk ün yaptığı dönemde, Türkiye nin örnek ülke olması ve reformlarını hızlandırması gerektiğini kaydetti. Çavuşoğlu, Avrupa Konseyi olarak sivilleşmeye çok önem veriyoruz. Türkiye nin her şeyden önce sivil, yeni bir anayasaya ihtiyacı var dedi. 2

3 ate= &categoryid=98 3

4 2. CURRENT DEVELOPMENTS WITH REGARDS TO CYPRUS ISSUE Ban'dan Kıbrıs'a doping BM Genel Sekreteri Ban, yoğunlaştırılmış müzakerelerle kritik bir aşamaya giren Kıbrıs'ı ziyaret edip liderlere doping vermeye çalıştı. Ancak Ban, Kıbrıslı Türk ve Rumlara 'Kaderiniz kendi elinizde' diye seslense de ortak basın toplantısında hiçbir somut ilerleme açıklamadı. Talat 'acil çözüm' uyarısı yaptı BM Genel Sekreteri Ban Ki-mun, Kıbrıs ta 17 aydır süren müzakerelerde somut ilerleme kaydedilmesini sağlamak ya da en azından bunun için doping vermek amacıyla dün devreye girdi. Önce KKTC Cumhurbaşkanı Mehmet Ali Talat ve Rum Yönetimi lideri Dimitris Hristofyas ile ayrı ayrı, sonra iki liderle birlikte görüşen Ban, ortak basın toplantısı düzenledi. Rum ve Türk halklarına Kaderiniz sizin elinizde diye seslenen Ban, basın toplantısında yönetim ve güç paylaşımı konularında kaydedilen ilerlemeyi ilan etti. Talat, Türk tarafının acil çözüm istediğini belirtti. Ülkem de bölünmüş halde Kıbrıs a ilk ziyaretinde 25 kişilik heyetle adeta çıkarma yapan BM Genel Sekreteri, Talat ve Hristofyas ile ortak basın toplantısında 10 yıllardır dünya Kıbrıs sorunundan haberdar. Artık çözüm vakti geldi mesajı verdi. Güney Koreli Ban, Benim ülkem de güney ve kuzey olarak ikiye bölünmüş durumda. Kıbrıs halkının hissettiği boşluk, yıkım ve acılı duyguları çok iyi anlıyorum dedi. İki liderin karşılıklı fayda ilkesi içinde bir çözüme ulaşacağından emin olduğunu vurgulayan Ban, Kendilerini kapsamlı çözüme adadıkları yönünde beni şahsen ikna ettiler diye konuştu. Ban, sürecin Kıbrıs halkları tarafından yürütüleceğine vurgu yaparken, Kıbrıslılara Kaderiniz sizin elinizde diye seslendi. Talat ise Müzakereleri, KKTC deki seçimlerden daha az önemli saymıyorum. Devam etmeliyiz derken Hristofyas Talat ile devam etmeye hazırım. Umarım çözüm için karşımıza engel çıkmaz. Bir sonraki görüşmemizi kısa sürede açıklayacağız diye ekledi. BM Genel Sekreteri soru kabul etmediği basın toplantısında, iki liderin ortak açıklamasını okudu. Talat ile Hristofyas ortak açıklamalarında şunları belirttiler: * Kıbrıs sorununu tüm yönlerini ayrıntılı olarak görüşmeye anlaştık. * Her şeyde anlaşma sağlanmazsa, hiçbir anlaşma yok demektir. * Yönetim ve Güç dağılımı konusunda önemli ilerleme sağlandı. Dün Lokmacı Kapısı ndan KKTC ye geçen Ban, cumhurbaşkanlığı sarayında Talat tarafından kapıda karşılandı. Talat, Ban için verilen öğle yemeğinde Mahkeme kararları gibi dış gelişmelerin yanı sıra Türk ve Rumlar arasında yaygınlaşan hayal kırıklığı, çözümü daha karmaşık ve ulaşılması daha zor hale getirmektedir diye konuştu. Rumların Ban a konut tepkisi Öğle yemeği mönüsünde zeytinyağlı enginar, kılıç balığı ve ekmek kadayıfı vardı. Ekmek kadayıfını yemeyen Ban ı sarayın kapısına kadar geçirip uğurlayan başta Talat olmak üzere tüm Türk siyasiler, daha sonra ekmek kadayıfı yemek için masaya geri döndü. Ban ın Talat la KKTC cumhurbaşkanlığı sarayında görüşmesine Rum siyasilerin tepkisi ise, çözümün ulaşılabilirliğine dair soru işaretlerini canlı tuttu. Hristofyas ın partisi AKEL in Merkez Komitesi üyesi Hristos Hristofidis Kınanması gereken bir hareket. Rum tarafının tüm uyarılarına rağmen görüşme resmi ziyaret programı uyarınca Talat ın konutunda değil, sözde cumhurbaşkanlığında yapıldı tepkisi verdi. Rum kaynaklara göre Hristofyas da Ban a Ziyaretiniz için BM ile önceden anlaştığımız noktalara uyulmamasından üzgünüz dedi. DİKO ile EDEK in liderleri de onuruna verilen resepsiyonu boykot ederek Ban a tepki koydular. 4

5 Talat ise Rum tarafının konut rahatsızlığına şu tepkiyi gösterdi: Zamanında Rum yönetimi lideri Tasos Papadopulos bu binaya ziyaretleri yasakladığında, eğer AB üyeleri ne diyorsun, hadi oradan deseydi, bugün bu sorunlar yaşanmazdı. 15&Date= &CategoryID=100 Lokmacı'da 'çözüm' tezahüratları BM Genel Sekreteri Ban Ki-mun dünyanın son bölünmüş başkenti diye nitelendirilen Kıbrıs taki Lefkoşa da güneydeki temaslarını tamamladıktan sonra adanın kuzeyine Lokmacı Kapısı ndan geçerek girdi. Ban, Lokmacı da çözüm isteyen örgütlerin düzenlediği eyleme katılan yüzlerce Kıbrıslı Türk tarafından alkışlar ve çözüm yanlısı sloganlarla karşılandı. Çözüm şimdi, Kıbrıs ta barış engellenemez, Barış, demokrasi, federasyon gibi sloganlar atan kalabalık, Sayın Ban, liderleri çözüm için harekete geçmeleri yönünde cesaretlendir yazan pankartlar açmayı ihmal etmedi. Polisin 500 olarak verdiği gösterici sayısı, organizatörlere göre 1500 ü buldu. Aracına kalabalığın arasından yürüyerek binen Ban, KKTC ye geçmeden önce de Lokmacı Kapısı civarındaki ara bölgede restorasyon projesinin açılışını yaptı. Ban, açılıştaki konuşmasında adada çözümün Kıbrıslıların elinde olduğu mesajını yineledi. Arabölgede 1963 teki çatışmalardan beri 850 kişilik BM barış gücü görev yapıyor. ate= &categoryid=100 Druças'tan Davutoğlu övgüsü Yunanistan da Dışişleri Bakanlığı nı bu görevi de yürüten Başbakan Yargos Papandreu dan bu ay içinde teslim almaya hazırlanan bakan yardımcısı Dimitris Druças, Batı Trakya konusunu, dışişleri bakanlığının yetkisinde görmeye son vermeleri gerektiğini söyledi. Bu sözler Yunan hükümetinin Batı Trakya Türk azınlığı ile ilgili meseleleri yıllar sonra dışişlerinden alarak, içişleri bakanlığına bağlanmasının düşünüldüğü haberlerini güçlendirdi. Druças, Ta Nea ya demecinde geçen hafta Londra da 3.5 saat görüştüğü Dışişleri Bakanı Ahmet Davutoğlu na dair görüşlerini yapıcı düşünce tarzı, hayal gücü, belirli hefeleri ve ülkesinin çıkarlarına hizmet eden bir insan sözleriyle anlattı. Türk-Yunan ilişkilerine dair olumlu mesajlar veren Druças, Türk meslektaşıyla artık sık teması olacağını ve rekabet yerine işbirliğine dayalı ilişki tesis edecekleri inancını aktardı: Türk-Yunan ilişkilerinde sıfır sonuç mantığını aşabiliriz, yeni yakınlaşma dönemine girebiliriz. İkimiz de samimi iradeye sahibiz. Papandreu nun Başbakan Tayyip Erdoğan a yolladığı cevabi mektubunun neden tümüyle açıklanmadığı sorulduğunda, Ciddiyetle davrandık, kamuoyuna bilgi verdik. Hükümetin gizlice ülke çıkarlarına aykırı davrandığı ithamı isabetsizdir yanıtını verdi. Druças, Türkiye ile ilişkilerde sonuçlarını kestiremeyecekleri yeni bir çabanın başıcında olduklarını belirtip Diyalogtan korkmuyoruz. Yeter ki çevçevesini biz belirleyelim. Egemenlik haklarımız hiçbir şekilde müzakere masasına girmez ifadelerini de kullandı. ate= &categoryid=100 5

6 Kıbrıs'ta bölünme hâlâ derin Peter Preston Guardian (Radikal Gazetesi çevirisiyle - 02/02/2010) Kıbrıs'ta Ban'ın birkaç rötuşuyla anlaşmaya varılacağını sanmayın. Hıristofyas kamuoyunun reddettiği tavizleri veremezken, Talat da seçim baskısı altında. 36 yılın ardından bölünme artık donuk bir hesap-kitap işi gibi görünüyor; 50 yaş altında kimse adanın eski halini hatırlamıyor Zaman yaraları sarar derler; bu teoriye göre Katolikler ve Protestanlar Stormont taki Kuzey İrlanda parlamentosunda uyum içinde oturabilir; Filistinliler ve İsrailliler, Hintliler ve Pakistanlılar günün birinde hep beraber barışı bulabilir. Fakat hemen rahat bir nefes almayın. Bu hafta Lefkoşa yı turlayan BM genel sekreterinin peşinde birkaç gün geçirin ve düş kırıklığına hazır olun. Kıbrıs küçük, güneşli bir ada, 36 yıldır bölünmüş durumda. Türk ordusu kuzeyde ve kendi toprak parçasını koruyor. Kıbrıslı Rumlar güneyde yerleşik, oteller inşa ediyor, turistleri ağırlıyor ve para kazanıyor. Kıbrıslı Türkler tanınmayan, yoksul, boğucu küçük bölgelerinden kaçmak için can atıyor. Kıbrıslı Rumlar da yaşlılarının hatırladığı güzel, birleşik ülkede tekrar yaşamak için can atıyor. Plan belliyse kolay olmalı ama... AB ye katılmayı isteyen Ankara ysa ilk önce Kıbrıs ı kırmızı alarm listesi nden çıkarması gerektiğini biliyor. Eski düşman Yunanistan Türkiye yi Brüksel de Doğu Akdenizli bir müttefik olarak istiyor. Amerikalılar Kıbrıs sorununun çözülmesini ve Türklerin AB ye girmesini istiyor; keza Britanya ve BM Genel Sekreteri Ban Ki-mun dahil mekik dokuyan sayısız diplomat da. Yani bu koşullarda çözüm çocuk oyuncağı olmalı. Kıbrıslı Rum ve Türk liderler Dmitris Hıristofyas ve Mehmet Ali Talat düşman değil dost. Daha da iyisi, nihayet anlaşmaya varmaları için seçildiler. İki yıldır durmaksızın konuşuyorlar. Kıbrıs ın müstakbel idari yapısı, yani sadece Bosnalıların sevebileceği türden iki bölgeli bir paylaşım, iyi kötü belli. O zaman Ban Ki-Mun için her şeyin kolay olması gerekir, öyle değil mi? Birkaç nokta, virgül, sıcak laf ve işi bitirir, değil mi? Hayır: O berbat son şans salonundayız yine. Yaralar daha fazla kabuk bağladıkça Kıbrıs ı ikiye bölen olaylar o kadar uzak hale geliyor ve ilerleme kaydetmek de o kadar zorlaşıyor gibi görünüyor. Zaman en acı hatıraları silebiliyor, en ateşli naraları susturabiliyor, fakat bölünmeyi donuk bir hesap-kitap kalıbına da dökebiliyor. Muhtemelen 50 yaş altındaki kimse eski adanın neye benzediğini hatırlamıyor. Topraklarının veya evlerinin BM yeşil hattının çok ötesinde kaybolduğunu gören Rumlarsa, her sabah kalktıklarında o acıyı tekrar hissediyor olamaz. Bugün yaşadıkları güneyde yeni evleri, yeni işleri, yeni servetleri, yeni AB üyelikleri var. Ancak bu her nasılsa yeterli olmuyor. Bir anlaşma toprakların geri verilmesi, tazminat ödenmesi, ülkenin yeniden tesisi ve eski ihlallerinden dolayı Ankara nın bir şekilde cezalandırılması anlamına geliyor. İşte burada işin içine avukatlar ve muhasebeciler giriyor. Hıristofyas kendisinden önceki barış arayan devlet başkanları gibi, sesi gür çıkan bir kamuoyunun reddetmekte beis görmediği tavizleri veremiyor. Nisandaki seçimi dinç bir sertlik yanlısına kaybetmeye yazgılı görünen, bu yüzden umutsuz bir zaman baskısı altında bulunan Talat, zayıf bir ekonominin diğer her şeyi gölgede bıraktığına tanık oluyor. Ya bu defa işi bitirecekler ya da bitirmeyecekler. İyi bir şeyler çıkmasını beklemeyin. Ban ın elinde sihirli değnek yok. Daha da kötüsü, Almanya Başbakanı Angela Merkel ve Fransa Cumhurbaşkanı Nicolas Sarkozy yüzünden, Türkiye nin müzakere arzusunun ardındaki hayati itici gücü oluşturan AB üyeliği umutları zayıfladı. 6

7 Ankara kendi bölgesindeki büyük pastaya yüzünü dönmek üzerine gün geçtikçe daha fazla kafa yoruyor. Ban ın New York a eli boş dönmesine göz yumulursa, küçük, saçma, tozlu bir sorun olan Kıbrıs yeni marazlara yol açarak ve boş boş zaman geçirsinler diye daha fazla BM barış koruma askerini konuşlandırarak on yıllarca daha sürünecek: Zamanın unuttuğu bir krizin anıtı olarak öylece duracak. Ve gelinen noktadaki en acı ders de bu. Barış süreçleri hakkında atıp tutuyoruz: Ortadoğu da, Kuzey İrlanda da, Saraybosna da, Kosova da, Keşmir de. Fakat çoğu zaman süreç falan olmuyor, gerçek yol haritasında hiçbir ilerleme kaydedilmiyor. Bosna yerinde sayıyor; ne refah, ne tatmin, ne de kendi kendini idare getiren karmaşık ve gerçekdışı tavizlerden oluşan bir arapsaçı olarak... ABD başkanlarının biri gelip biri giderken İsrail ve Filistin hâlâ dişe dokunur hiçbir şey yapmamakla meşgul. Keşmir öylece duruyor, bu açık yara yüzünden Pakistan iç sorunlarını çözmeye asla adam gibi odaklanamıyor. İç karartıcı ama gerçek Ya Belfast? Başbakanlar, sanki Kuzey İrlanda nın şiddet dolu yılları geride kalmamış gibi anlaşmanın gereklerini yerine getirmekte nazlanıyor. Stormont un siyasetçileri, hepsini insanın kafasında cüceleştiren birer iktidar piyonu gibi görünüyor. Süreç gerçek hareket içeren bir siyasetten ziyade bir amentüye benziyor. Fazla iç karartıcı, fazla korku dolu sözler mi bunlar? Belki. Fakat tekrar birleşmeye bir türlü razı edilemeyen bölünmüş Lefkoşa ya bir bakın ve donmuş umutlardan müteşekkil aptallık karşısında ürperin. 95&Date= &CategoryID=99 Cyprus leaders vow to reunify island, says UN head The Greek Cypriot president, Demetris Christofias, right, shakes hands with his Turkish Cypriot counterpart, Mehmet Ali Talat. Photograph: AFP/Getty images Ban Ki-moon, the UN secretary-general, said today that the leaders of the rival Turkish Cypriot and Greek Cypriot communities had pledged to continue talking and would redouble their efforts to reunify Cyprus despite strong separatist sentiments and scant progress in long-running peace talks. "I'm encouraged that the two leaders personally assured me of their shared commitment for a comprehensive solution as early as possible," Ban said during a brief visit to Nicosia. "We will need even more courage and determination in the period ahead to bring these talks to a successful conclusion." Despite his upbeat tone, his bland statement and the absence of any new announcements suggested he had made little headway in his attempt to break the deadlock. Analysts said, however, that the agreement by each side to continue the negotiations represented progress. In a statement, Demetris -Christofias, the Greek Cypriot leader, and Mehmet Ali Talat, the Turkish Cypriot leader, said "convergence" had been reached on certain points, and described progress on power sharing as significant. 7

8 "We express our confidence that with goodwill and determination we can achieve a solution in the shortest possible time. It is our common conviction that the Cyprus problem has remained unresolved for too long. We are also aware that time is not on the side of settlement," they said. But they repeated the mantra that "nothing is agreed until everything is agreed". While they welcomed Ban's intervention, the timing of his Cyprus visit was the cause of some puzzlement in political and media circles. A second session of intensive, face-toface, talks between Talat and Christofias ended last week without sign of a breakthrough. The current round of UN-mediated negotiations has been in train since Alexander Downer, the UN envoy to Cyprus, claimed at the end of the talks on Friday that "positive progress" had been made. That was interpreted as indicating a possible agreement on power sharing, a key issue in the talks along with territory, security and property rights. But neither side was prepared to elaborate. Ban was left today with little of substance to announce, let alone celebrate. Cyprus has been divided since the 1974 Turkish military intervention. A solution is widely seen as a precondition for Turkey's accession to full EU membership. Ban's visit follows increased pressure from Britain, the EU and US. Time is thought to be running out. Presidential elections in northern Cyprus in April may further reduce the chances of a breakthrough if, as is widely expected, -Dervis Eroglu, the current prime minister, defeats Talat's bid for a second term. In Greek Cyprus, meanwhile, the Orthodox church, opposition parties, and leaders of the armed forces have urged Christofias not to give ground. Kriz çıkartan fotoğraf Rumlar, Talat ın BM Genel Sekreteri ni Cumhurbaşkanlığı nda ağırladığını görünce küplere bindi. BM nin KKTC yi tanıdığını öne süren bazı Rum partileri ve kuruluşlar, Ban onuruna verilen resepsiyonu boykot etti KKTC Cumhurbaşkanı Mehmet Ali Talat ile Rum Yönetimi Lideri Dimitris Hristofyas arasında devam eden görüşmelere kişisel destek vermek amacıyla Ada ya giden BM Genel Sekreteri Ban Ki-mun un, resmi program dışına çıkarak, Talat la Cumhurbaşkanlığı Sarayı nda bir araya gelmesi Rum tarafını ayağa kaldırdı. Rum partiler DİSİ, AKEL, DİKO, EDEK, Neden Ban ın Talat ın makamında görüşmesini engellemedin diye Hristofyas a yüklendi. Hristofyas da tepki olarak Ban ı Başkanlık Sarayı nın kapısında karşılamadı. Ban Ki-mun Ada ya gelmeden önce yapılan açıklamada, görüşmenin Cumhurbaşkanlığı ikametgâhında yapılacağı açıklanmıştı. KIRMIZI HALIYLA KAR ILANDI Ada ya önceki akşam giden Ban Ki-mun, Hristofyas la Rum Başkanlık Sarayı nda görüştü. Dün de KKTC ye geçen Ban, Cumhurbaşkanlığı nın kapısında kırmızı halıyla karşılandı; Talat, Başbakan Derviş Eroğlu ve Dışişleri Bakanı Hüseyin Özgürgün ün de hazır bulunduğu heyetler arası toplantıya katıldı. KADEH KALDIRDILAR Toplantının ardından Cumhurbaşkanlığı Sarayı nın 20 metre uzağındaki konuta geçen Ban, burada Talat ın onuruna verdiği yemeğe katıldı. Ban ve Talat yemekte kadeh kaldırdı. Ban ın Cumhurbaşkanlığı na girişinin ve yemeğin Rum televizyonu tarafından yayınlanması üzerine Rum tarafı karıştı. 8

9 KKTC TANINDI Görüntüler üzerine açıklama yapan AKEL Merkez Komite Üyesi Hristos Hristofidis, Ban ın ziyaretini kınadı. Ziyaretle ilgili Rum hassasiyetlerinin Ban ın heyetine aktarıldığını anlatan Hrisftofidis, Resmi ziyaret programında görüşmenin sözde cumhurbaşkanlığında değil Kıbrıslı Türk liderin konutunda yapılacağı belirtilmişti dedi. DİSİ Başkan Yardımcısı Nikos Tornaridis de, Rum Yönetimi nin gafil avlandığını belirtti. EDEK Birinci Başkan Yardımcısı Marinos Sizopulos de, Ban ın hareketi işgali ve KKTC yi dolaylı yoldan tanıma anlamına gelir dedi. BM: TANINMA ANLAMINA GELMEZ Ban ın Kıbrıs Özel Temsilcisi Alexsander Downer de yaşanlar üzerine yaptığı kısa açıklamada, makamda ziyaretin tanınma anlamına gelmeyeceğini söyledi. Çözüm için irade ve kararlılık vurgusu BM Genel Sekreteri Ban Ki-mun la ara bölgede bir araya gelen liderler ortak basın açıklaması yaptı. Basın toplantı- sında ilk sözü alan Ban, Kıbrıs ta sorunun çözülmesi açısından ortada bir fırsatın bulunduğunu söyledi. Ban, liderler adına ortak açıklamayı da okudu. Açıklamada liderler, Çözüm için önemli bir fırsat var karşımızda dedi. Ban ın liderlere, Cebimde bir planla gelmedim. Çözümü sizler bulacaksınız dediği öğrenildi. Ban, Kıbrıs'ta ilerlemeden etkilendi, katkı sözü verdi 25 kişilik heyetiyle birlikte önceki gün Kıbrıs'a gelen Birleşmiş Milletler (BM) Genel sekreteri Ban Ki-moon dün Lokmacı Kapısı'ndan Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'ne (KKTC) geçerek Cumhurbaşkanı Mehmet Ali Talat'la bir araya geldi. Yarım saat başbaşa görüştükten sonra beraberlerindeki heyetlerle birlikte yemek yiyen liderler Kıbrıs sorununun çözümüne ilişkin fikir alışverişinde bulundu. Kıbrıs konusunda sürdürülen müzakerelere destek belirtmek ve iki toplumun liderleriyle görüşmek üzere Ada'da bulunan Ban, yemekte yaptığı konuşmada, Kıbrıs müzakerelerinde bugüne kadar kaydedilen ilerlemeden etkilendiğini ifade ederek, BM'nin çözüm için her türlü katkıyı sağlamaya devam edeceğini söyledi. Çözüm için önemli bir fırsat olduğunu dile getiren Ban, liderlerin çabalarını övdü, Talat'ı liderliğinden ve cesaretinden dolayı kutladı. 'Zaman çözümün aleyhine işliyor' Talat ise, zamanın çözümün aleyhine işlediğini ifade ederek, "Mahkeme kararları gibi dış gelişmelerin yanı sıra Kıbrıslı Türk ve Rumlar arasında yaygınlaşmakta olan hayal kırıklığı, çözümü daha karmaşık ve ulaşılması daha zor bir hale getirmektedir" dedi. Acil bir çözüme ihtiyaç olduğunu dile getiren Talat "Bu amaca ulaşmak için üzerime düşen sorumluluğu üstlenmeye hazırım ve bu çabada desteğinizin de devam edeceğinden eminim" ifadesini kullandı. Kıbrıs Türk halkının neredeyse yarım yüzyıl önce başlamış bir anlaşmazlık yüzünden uzun zamandır sıkıntı çektiğine işaret eden Talat, " imdi amacımız, Kıbrıs'ta geçmişin acı tecrübelerinin tekrarlanmamasını temin eden siyasi eşitliğe dayalı, iki bölgeli, iki toplumlu yeni bir ortaklık devleti kurmaktır" dedi. Öte yandan Ban, Talat ile görüşmesinin ardından Kıbrıs Rum yönetimi lideri Dimitris Hristofyas ile de bir araya geldi ancak görüşmeye ilişkin açıklama yapılmadı. Rum liderlerden sert tepki geldi Bu arada Ban'ın Talat ile Cumhurbaşkanlığı Sarayı'nda görüşmesine Rum siyasi parti liderleri sert tepki gösterdi. AKEL Merkez Komitesi üyesi Hristos Hristofidis, Cumhurbaşkanlığında yapılan görüşmeyi "kınanması gereken bir hareket" olarak niteledi. 9

10 Sosyalist EDEK Partisi Birinci Başkan Yardımcısı Marinos Sizopulos da, "Ban'ın hareketi 'işgali' ve KKTC'yi dolaylı yoldan tanıma anlamına gelir" dedi. Kıbrıs ta işler yeniden sarpa sarabilir Gürkan ZENGİN Star Gazete Kıbrıs dosyasında arasındaki huzur dönemi sona eriyor gibi görünüyor Barış Harekâtı ndan beri ağır baskılara mâruz kalmış olan Türk diplomasisi sadece bu beş yıllık dönemi rahat geçirmişti Nisan ında AB nin de desteğini alan Birleşmiş Milletler in barış planına (Annan Planı) Türkiye ve Kıbrıs Türk tarafı evet demiş, Kıbrıs Türk halkı da bu evet i büyük bir çoğunlukla onaylamıştı. Rum yönetimi lideri Papadopulos ise televizyona çıkıp halkına gözyaşları içinde hayır deyin diye adeta yalvarmıştı. Sonuçta dünya kamuoyu ilk kez Türkiye ve Türkleri çözüm yanlısı, Rum yönetimi ve Rum halkını ise çözüm karşıtı olarak gördü. O güne kadar Batılı muhataplarıyla görüşürken Türk diplomatlarına Kıbrıs konusu açılacak diye bir sıkıntı basardı. O günden sonra şu Kıbrıs ı konuşsak muhataplarının üzerine giden onlar oldu Nisan referandumunun sonuçları Türk diplomasisine muazzam bir pozisyon üstünlüğü sağladı. Birkaç gündür adanın kuzeyinde dolaşıyoruz. Gördüğümüz şudur: Kıbrıs dosyasına bakan Türk diplomatları için bu saadet günleri artık sona eriyor. İşler, Cumhurbaşkanlığı seçiminin yapılacağı 18 Nisan dan sonra tersine dönecek gibi görünüyor. Nedeni basit: Kıbrıs ta Mehmet Ali Talat dönemi sona eriyor. Yeni Cumhurbaşkanı kuvvetle muhtemel Rauf Denktaş dönemi siyasetçilerinden, Kıbrıs ta aralıklarla 18 yıl başbakanlık yapmış bir isim: Derviş Eroğlu. Mehmet Ali Talat ın çözüm algısı ile Derviş Eroğlu nunki arasında adadaki Beş Parmak Dağları kadar fark var. Derviş Eroğlu için sorun, 1974 sonrası fiili durumun anlaşmaya bağlanmamış olması; çözüm ise bu fiili durumu tescil ve teyid eden bu anlaşmanın imzalanmasından ibaret. Bu politikanın yanlış olup olmadığı ayrı bir tartışma. Kesin olan bu politikanın savunulabilir olmadığı. Çözüm olmayabilir ama önemli olan çözümsüzlüğün sorumluluğunun Türkiye ve Türk tarafının üzerinde kalmamasıdır. Tıpkı 24 Nisan sonrası dönemde olduğu gibi. Rum lider Hıristofyas ın da asla ve kat a çözüm istemediği, Türk tarafının müzakere parametrelerini kabul etmediği biliniyor. İki tarafın yaptığı 62 görüşmeden çıkan sonuç budur. Mehmet Ali Talat ın ifadesiyle Hıristofyas siyasi eşitliği bile hazmedebilmiş değil Rum lider Hıristifyas bugünlerde elini oğuşturarak 18 Nisan ı bekliyor. Cumhurbaşkanlığı seçiminde Derviş Eroğlu nun muhtemel zaferi asıl adanın güneyinde kutlanacak. Rumlar bu sayede müzakere masasını artık hiçbir bedel ödemeden rahatlıkla terkedebilecekler. Zira Derviş in dünyaya çözüm istemeyen taraf diye tanıtılması Rum 10

11 propaganda makinesi için çocuk oyuncağı. Derviş Eroğlu ağzıyla kuş tutsa bile çözümsüzlüğün müsebbibi olarak takdim edilmekten kurtulamayacak gibi duruyor. Tabii bana sorabilirsiniz, Cumhurbaşkanlığı seçimini Eroğlu nun kazanacağı ne mâlûm? Siyasette her zaman büyük sürprizler olabilir tabii, ama okurlarımıza daha on ay önce yapılan seçimleri Derviş Eroğlu nun başında olduğu Ulusal Birlik Partisi nin (UBP) yüzde 45 oyla kazandığını hatırlatalım. Cumhurbaşkanı Talat, 18 Nisan seçimlerine sırtında CTP nin seçim başarısızlığı yüküyle giriyor. Genel Sekreter Ban Ki Moon un bu konjonktürde adaya gelişi Türk diplomasisinin bir başarısı. Ankara nın zamana karşı yarış ında koyacağı bir ağırlık belki müzakere sürecini yeniden çözüm sathı mailini sokabilir. Ama Ban Ki Moon bir Kofi Annan değil. Nitekim ziyaret sonrası yapılan ilk açıklamalara bakınca fazla umutlu olmayı gerektirecek bir durum olmadığı görülüyor baharından sonra Ahmet Davutoğlu nun ve Türk diplomatlarının başı Kıbrıs yüzünden yeniden ağrımaya başlayacak. Tanıdık bir başağrısı bu. Sadece beş yıllık bir ara verilmişti. Yunanistan'dan Batı Trakya açılımı Yunanistan'da PASOK hükümeti Batı Trakya azınlık sorunlarına bir çözüm getirmek amacıyla bir dizi girişimlerde bulunmaya hazırlanıyor. Yapılan resmi ve gayriresmi açıklamalara göre Yunan hükümeti, azınlığın karşılaştığı sorunları "Yunanistan'ın kendi iç meselesi" olarak görüyor ve eşit vatandaşlık hakları ilkelerine bağlı kalarak bu sorunların giderilmesine özen göstermeye hazırlanıyor. Bu bağlamda şu önlemler alınacak: Bugüne kadar azınlık işlerinden sorumlu olan Dışişleri Bakanlığı devreden çıkarılacak ve azınlığın karşılaştığı sorunlardan İçişleri Bakanlığı sorumlu olacak. Hazırlanan yeni yasa tasarısına göre, azınlık okullarının karşılaştığı, bina yetmezliği, öğretmen ve öğrenci sayısı ile tedrisatla ilgili sorunlar Yunan Eğitim Bakanlığı tarafından giderilecek. Parlamentoya sunulmaya hazırlanan aynı tasarıya göre azınlık için Türkçe ve Yunanca olmak uzere çift dilli anaokulları açılacak ve din dersi öğretmenleri azınlık üyelerinden oluşacak. Selanik'te azınlık üyelerinin eğitim gördüğü özel pedagoji akademisinden alınan diplomalar, Yunan yüksek öğretim diplomalarına muadil olacak. Bu akademiden alınan diplomaların muadilliğinini kabul edilmemesi, Yunan ombudsmanı tarafından "din ve milli farklılılardan dolayı ayrımcılık yapıldığının bir kanıtı" olarak tanımlanmıştı. Yunan hükümetinin bu arada devlet dairelerine ve kamu sektörüne azınlık üyelerinin alması için ayrı bir kontenjan geliştireceğinden söz ediliyor. Yunan hükümeti ayrıca yerel yönetim sisiteminde ülke çapında köklü değişiklikler yapmaya hazırlanıyor. Yerel yönetim sisteminde yapılacak bu değişikliklerden sonra, Batı 11

12 Trakya'da seçilen belediye başkanı, muhtar gibi yerel yönetici sayısının artması bekleniyor. Yunan Dışişleri çevrelerine göre, azınlığın en büyük sorunlardan birini oluşturan müftü seçimleri konusunda da bir dizi gelişmeler bekleniyor. Aynı çevreler, "Batı Trakya'dakı müftülerin, Türkiye'de bile yasak olan şeriat kanunlarını uygulamamaları şartıyla azınlık üyeleri tarafından seçilmelerine Yunanistan'ın itirazı olmayacağına" dikkati çekiyorlar. 12

13 3. OTHER YouTube yasağı ve akreditasyon Türkiye'yi üçüncü sınıf yapıyor Avrupa Birliği'nin ardından Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Teşkilatı da internet yasakları ve bazı kurumların basına uyguladığı akreditasyon meselesi nedeniyle Türkiye'yi eleştirdi. Today's Zaman'a konuşan AGİT temsilcisi Miklos Haraszti, bu uygulamaların Türkiye'yi üçüncü sınıf ülkeler kategorisine yakınlaştırdığını söyledi. Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Teşkilatı (AGİT) Türkiye'de internet sitelerine getirilen yasakların teşkilat kriterleri ile örtüşmediğini ve bazı kurumların akreditasyonu bir basın sansürü olarak kullanmasından endişe duyulduğunu bildirdi. AGİT'in medya özgürlüklerinden sorumlu temsilcisi Miklos Haraszti, Today's Zaman'a verdiği mülakatta YouTube gibi popüler sitelere erişimi engelleyen 5651 sayılı İnternet Yasası'nın ya değiştirilmesi ya da tamamen kaldırılması gerektiğini söyledi. Ayrıca 301'inci maddede yapılan değişikliğin de yeterli olmadığını vurgulayan Haraszti, hükümetin bu yasadan kurtulması gerektiğini dile getirdi. Türkiye'nin basın özgürlükleri açısından esas olarak "özgür bir ülke" olduğunun altını çizen AGİT temsilcisi, ancak internet kısıtlamaları ve yasaklarının ülkeyi, İran ve Çin gibi özgürlüklerin son derece kısıtlandığı üçüncü sınıf ülkeler kategorisine yakınlaştırdığı uyarısında bulundu. "Hükümet çocuk pornografisi, kumar gibi internette işlenen suçları takip edebilecek ve suçluları yakalayabilecek yetkilere zaten sahip. Ancak meşru olan bir siteye erişimin tamamen engellenmesi kabul edilemez. Bu, çağdışı bir uygulamadır." dedi. AGİT temsilcisi, değiştirilen 301 No'lu yasa konusunda da hükümetin adım atmasını istedi ve, "Bu yasa tamamen kaldırılmalıdır." dedi. 301 No'lu yasa "Türk milletine ve Türklüğe" basın yoluyla yapılan hakaretleri suç kabul ediyor ve hapis cezaları getiriyor. Bu madde sebebiyle geçmişte birçok gazeteci ve yazar mahkûm olmuştu. Son yapılan değişiklikle beraber davaların açılması Adalet Bakanlığı iznine tabi kılınmış ve açılan dava sayısı son derece azalmıştı. Haraszti, bu değişiklikle hükümetin siyasi risk aldığını ve karar mekanizmasının adli mercilerden siyasi yönetime geçtiğini söylüyor. "Ama yasa hâlâ orada duruyor. Bu geçici bir çözüm. Yasa tamamen kaldırılmalı." şeklinde konuştu. Genelkurmay'ın başta Zaman olmak üzere bazı yayın organlarına akreditasyonu kullanarak basın toplantılarını takip etmeyi yasakladığının hatırlatılması üzerine Haraszti, bu konuda AGİT'te basın hürriyetinin ihlal edildiği konusunda endişeleri olduğunu ve konuyu raporlara yansıttıklarını ifade etti. AİHM'den önemli kararlar geliyor AİHM, nüfus cüzdanında Alevi ibaresinin ve "Q, X, W" harflerinin yer alması konusunda kararını açıklamaya hazırlanıyor. Resmi kimliklerde "Alevi ibaresi" bulunması ve "Kürtçe harf" konularında Türkiye'den Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM) gündemine taşınmış ilk davalarda kararlar bugün Strasbourg'da 2 ubat günü açıklanıyor. 13

14 Sinan Işık adlı Türk vatandaşı, nüfus cüzdanının din hanesine İslam yerine Alevi ibaresinin konulması için mahkemelere yaptığı başvurunun reddedilmesinin Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi'ne (AİHS) aykırı olduğunu öne sürerek 2005 yılında Strasbourg Mahkemesine başvurmuştu. Türk mahkemeleri, davacının talebini "Alevilik din değil mezheptir" gerekçesiyle geri çevirmişti. Işık, AİHM'ye yaptığı başvuruda, Alevi ibaresinin reddinin AİHS'nin din ve vicdan özgürlüğüyle ilgili maddesine aykırı olduğunu savunmuş, Türk mahkemelerinin, Alevilik konusunda uzman kişi ve kuruluşları görmezden gelip, sadece Diyanet İşleri'nden görüş almış olmasının da AİHS'nin adil yargılanma hakkı ve ayrımcılıkla ilgili maddeleriyle bağdaşmadığı tezini işlemişti. Rogoff: Türkiye ekonomisi AB'den iyi IMF eski baş ekonomisti Kenneth Rogoff Türkiye ekonomisinin AB'den iyi olduğunu öne sürdü. Uluslararası Para Fonu (IMF) eski Başekonomisti ve Harvard Üniversitesi ekonomi profesörü Kenneth Rogoff, Türkiye nin, 2001 sonrasında gerçekleştirdiği yapısal reformlarla, mali sektörünü ve kamu maliyesini güçlendirdiğini, bu reformlar sonucu, Türkiye nin, Yunanistan, İspanya ve İrlanda başta olmak üzere bazı Avrupa Birliği ülkelerinden daha iyi durumda olduğunu vurguladı Rogoff, Türkiye nin mevcut mali yapısı nedeniyle de, Avrupa da iş yapılabilecek iyi durumdaki ülkelerden biri olduğunu kaydetti. Rogoff, Türkiye nin bir zamanlar, kamu harcamalarını IMF finansmanıyla karşıladığına dikkat çekerken, şimdi ise böyle bir finansmana ihtiyacının bulunmamasının iyi bir şey olduğunu söyledi. 14

15 4. IMPORTANT ARTICLES ON TURKISH AND FOREIGN MEDIA REGARDING EU-TURKEY RELATIONS Sarkozy ye inat Türkiye ye evet Gila Benmayor Hürriyet Gazetesi DAVOS ta rastladığım Fransa nın önde gelen bazı isimlerinin Cumhurbaşkanı Sarkozy nin iflah olmaz Türkiye karşıtı tutumunun aksine AB üyeliğimizi yürekten desteklediklerini yazmıştım. Örneğin akraba çıktığımız Areva nın CEO su Anne Lauvergeon. Örneğin eski Ekonomi Bakanı Edmond Alphendary. Kişisel destekler iyi güzel ama Türkiye nin Avrupa Birliği açısından neden vazgeçilmez olduğu Dünya Ekonomik Forumu nun geleneksel akşam yemeklerindenin birinde konuşuldu esas. Fuela Oteli ndeki akşam yemeğinin başlığı şöyleydi: Küresel Sahnede Avrupa nın Rolü. imdi bu akşam yemeğine geçmeden önce Davos ta bu yıl Avrupa yla ilgili esen havayı özetliyeyim. Oturumların çoğunu işgal eden ve artık G-2 diye adlandırılan Çin ve ABD karşısında Avrupa nın pek sesi çıkmadı. Toplantılara katılması beklenen AB nin yeni Dışişleri Bakanı Catherine Ashton un nedense son dakikada gelmekten vazgeçmesi sahneyi daha da boş bıraktı. Fransa Cumhurbaşkanı Sarkozy nin açılış konuşması dahi Avrupa nın sesini gürleştirmedi. AB NİN ROLÜNÜ TÜRKİYE BELİRLEYECEK Dolayısıyla Küresel Sahnede Avrupa nın Rolü başlıklı akşam yemeğinde masa komşum üst düzey Avrupa bir bürokratın Burada herkes Washingon ile Pekin i konuyor. Brüksel kimsenin umurunda değil sözleri gerçeğin ta kendisi. Diyelim ki dünya Avrupa yı pek ciddiye almıyor. Peki Avrupa ciddiye alınmak için ne yapıyor? İşte yemekte tartışılan konu bu. Rusya ya karşı örneğin ortak bir politaka var mı? Yok. Enerji, göç, tarım politikalarına küresel bir bakış açısı getirebiliyor mu? Hayır. Avrupa Parlamentosu Başkanı Jerzy Buzek, İsveç Uluslararası İşbirliği Bakanı Gunilla Carlsson, Oxford Üniversitesi Avrupa Araştırmaları Bölümünden Profesör Timothy Garton Ash, Letonya Başkanı Valdis Zatlers gibi konuşmacıların olduğu yemekte iş geliyor Türkiye de düğümleniyor. Konuşmacılar şu konuda görüş birliğine varıyor. Türkiye nin AB üyeliğini ele alma biçimi, Avrupa nın karmaşık sorunlarını çözme kapasitesini ve küresel sahnede rol alıp almayacağını ortaya koyacak. Daha öhce defalarca yazdığımız gibi Avrupa küresel oyuncu olmak istiyorsa Türkiye yi yanına almalı. Cumhurbaşkanı Sarkozy istediği akadar Türkiye Avrupalı değil desin. İşini özeti bu. Türk CEO ların Davos tan çıkardıkları ders DAVOS ta iki toplantı arası Borusan ın CEO su Agah Uğur a Bu yıl buradan nasıl nasıl bir ders çıkarttınız diye sordum. Yıllardan beri Davos a gelen Agah Uğur ilginç bazı noktalara değiniyor. 15

16 Küresel ekonomik kriz konusunda işadamları kötünü geride kaldığına inanmış olsa da yeni yatırım lafı eden yok. Uğur, Sohbet ettiklerimin hiç biri parlak bir gelecekten söz etmedi. Kimse tedbiri elden bırakmıyor. Demek ki önümüzdeki dönem dikkatli kararlar alma dönemi diyor. Borusan ın CEO suna göre, bankalara regülasyon ve korumacılık işi de fazla abartılmış Davos ta. Bir başka ilginç nokta, Batılı ülkelerden çok az başarı hikayesinin gündeme gelmiş olması. Bununla ilgili olarak Agah Uğur, G-8 diye adlandırdığımız ülkelerin sanki süngüleri düşmüş. Öyle meydan okuyan, kendilerini beğenmiş, küstah havaları uçup gitmiş diyor. Buna benzer bir şeyi de Eczacıbaşı CEO su Erdal Karamercan da söylüyor. Davos ta bu yıl benim anladığım kadarıyla dünya hızla kabuk değiştiriyor. Ekonomide güç dengesi Batı dan Doğu ya kayıyor. Yeni kurumları, yeni ittifakları getirecek bu değişim. Türkiye bu değişimden büyük fırsatlar yakalayabilir diyor. İstanbul a döner dönmez Davos deneyimlerini mesai arkadaşlarıyla paylaşmayı planlamış Erdal Karamercan ın altını çizdiği ikinci mesaj güven meselesi. Kurumlara, ülkelere güven artık eskisinden önemli olacak. Bakın. Rusya gibi güven vermeyen bir ülkenin Davos ta sesi sedası çıkmadı diye ekliyor. Dünyada yolsuzluğun yıllık faturası 1 trilyon dolar DÜNYANIN başı yolsuzlukla fena halde dertte. Dünya Ekonomik Forumu nda Yolsuzluğa Sıfır Tolerans oturumunda yolsuzluğun maliyetinin küresel GSYİH in yüzde 5 ı olduğu, her yıl 1 trilyon doların rüşvete gittiği konuşuldu. Rüşvet sadece gelişmekte olan ülkelerin gündeminde değil. Komşumuz Yunanistan ı da batma noktasına getiren faktörlerin başında rüşvet geliyor. Yani Batı da da hayli yaygın. İyi haberlere bakalım. Toplantının konuşmacılarından İnterpol Başkanı Ronald Noble, dünyada ilk kez polisin yolsuzluğa karşı eğitileceği bir akademinin hazırlığı içersinde olduklarını söyledi. Özel sektör de eskisine oranla rüşvete karşı daha hassas davranmaya başlamış. Kötü haberlere gelirsek dinleyiciler arasında olan bir Pakistanlı nın ortaya koyduğu görüş bunu gayet güzel özetliyor: Gelişmekte olan ülkelerden kaçırılan paralar Pakistan dan olsun, Afrika dan olsun kaçırılan Batı da. Hatta burada İsviçre de. Ama Batı iki yüzlü davranıyor. Batılı hükümetler yolsuzluktan gelen paraları iade etmeye asla yanaşmıyor. Pakistanlı korkusuz. Cumhurbaşkanımızın parası da burada ama İsviçre Hükümeti sesini çıkartmıyor diyor. Hatırlatayım. Eşi Benazir Butto nun iktidarı sırasında Bay Yüzde 10 diye tanınan Cumhurbaşkanı Asaf Zerdari yolsuzluktan uzun süre hapis yatmıştı. Ankara da ilk kez hareket var Mehmet Ali Birand Hürriyet Gazetesi Uzun zamandır AB konusunda kimseden ses çıkmıyordu. Sadece iktidar değil, muhalefet, medya, özel sektör ve kamuoyu tam bir sessizlik ve ilgisizlik içindeydi. Ancak ilk defa Ankara dan önemli sinyaller gelmeye, somut adımlar içeren bir planlama yapılmaya başlandı. 16

17 Başmüzakereci ve ekibi kolları sıvamış durumda. Bu gelişmeyi ciddiye almak, arkasında durmak lazım. Son aylarda, Türk toplumunda benim de paylaştığım bir algı var. Bizler Türkiye nin yavaş yavaş AB den uzaklaşmaya başladığını görüyoruz. Bu bir sezgi. İktidarın verdiği bir karar değil. Somut verileri de yok. Bu durumu yazar çizerler hissediyor ve kaygılanıyorlar. Nereden çıkardığımızı soracak olursanız, birkaç ipucu verebilirim. Dikkat edecek olursanız, artık iktidardan Avrupa Birliği konusunda, eskisi gibi kampanyalar, açıklamalar veya reform niteliğinde adımlar görülmüyor, duyulmuyor. Varsa yoksa, bol bol eleştiri yapılıyor. Avrupa nın bize oyun oynadığı, kandırdığı ve ilerde bundan pişmanlık duyacakları anlatılıyor. Eleştiri bol, ancak Ankara dan hareket görülmüyor. Muhalefet olsun medya olsun, iktidar dışındaki kesimlerden de hiç ses çıkmıyor. Kimseler oralı olmuyor. Medyada ne lehte ne aleyhte yazı çıkmadığı gibi, ilgi de kalmamış durumda. En tipik bir örneğini önceki gütn yaşadık. Medya nın önde gelen isimleri Başbakan ile TRT de upuzun bir söyleşi yaptı, ancak AB konusunda tek bir soru sorulmadığı gibi Başbakan AB yi ağzına dahi almadı. KAMUOYU DA AB YE KÜSTÜ Sadece bu kadar mı? İş çevrelerinin dikkatleri de AB den uzaklaşmaya, Orta Doğu başta olmak üzere dünyanın başka bölgelerine dönmeye başladı. Daha önceleri iş adamlarının para kazandıkları en önemli bölge Avrupa iken, şimdi başka ülkeler gündemde. İş adamları için, Uzak Doğu, Körfez Ülkeleri, Kafkaslar ve Orta Asya çok daha ilginç hale geliyor. Özetlemek gerekirse, iktidardaki sessizliğin yanı sıra, kamuoyunda, medyada ve iş çevrelerinde de tam bir ilgisizlik yaşanıyor. Bu noktaya gelinmesinde gayet tabii Avrupa Birliği nin, özellikle de Merkel- Sarkozy ikilisinin önemli payı var. Avusturyasından Hollandasına kadar, Türkiye nin uzakta durmasını isteyen ülke liderlerinin demeçleri, kamuoyunda hem heyecanı, hem de ilgiyi öldürdü. Bu tutum, zaman içinde kamuoyunun AB ye küsmesine yol açtı. Bu durum iktidarın da kolayına geldi. Reformları gündemden düşürdü. Bu köşeyi izleyenler çok iyi bilir. Sürekli olarak Bırakın Merkel veya Sarkozy, istediklerini söylesinler. Biz sorumluluklarımızı yerine getirelim. Böyle bir durumda Türkiye yi engelleyemezler. Tüm yükümlülüklerini tamamlamış bir Türkiye yi kimse durduramaz. dediğimi hatırlayacaklardır. Bugün de bu gerçeğe inanıyorum. Türkiye nin iktidarıyla, muhalefetiyle hata ettiğine inanıyorum. 17

18 2010 bu açıdan son derece önemli. Eğer önümüzdeki aylarda hareketlenemezsek, tüm yıldırımları üstümüze çekeceğiz. Kıbrıs açısından son derece önemli bir süreçten geçiyoruz. Ya işin ucuna yeniden yapışacağız ya da Avrupa ya giden yol yavaş yavaş kaybolacak. Emin olun, Avrupa Birliği yolundan ayrılmış olan bir Türkiye tüm cazibesini kaybedecektir. Belki kamuoyu tam anlamıyla algılayabilmiş değil. Ancak başta Orta Doğu ülkeleri olmak üzere, Müslüman dünya Türkiye nin AB ye katılıp katılamayacağını çok yakından ve büyük bir ilgiyle izliyor. Bir Müslüman ülkenin, dünyanın en önemli Hıristiyan kulübüne girmesinin anlamı çok başkadır. Bizler henüz bunun tam farkında değiliz. ANKARA DA İLK DEFA BİRİLERİ DURUMUN FARKINA VARDI Uzun zamandır ilk defa Ankara dan önemli sinyaller gelmeye başladı. İlk defa Ankara da ciddi ve somut adımlar atılması yönünde bir planlama yapılır oldu. Baş Müzakereci Egemen Bağış ve ekibi kolları sıvamış durumda. Bu ayki Kriter dergisinde AB Genel Sekreteri, Büyükelçi Volkan Bozkır ın bu konudaki açıklamalarını ben çok ciddiye aldım. Ankara nın gelişmelerden rahatsızlığı çok net. Bu şekilde devam edilirse, hiçbir yere varılamayacağının, trenin kaçacağının farkındalar. Eğer AB nin tutum değiştirmesini beklersek, hiçbir sonuç alamayız. AB yi zorlamak ve istediğimizi almamız şart. Bunun yolu da, gereken hazırlıkları daha fazla gecikmeden yapmaktır. Tabii önemli olan bundan sonrası ve yanıt bekleyen günün en önemli sorusu şu: Başbakan dişlilerin dönmesine yeşil ışık yakacak mı? Hiç kendimizi aldatmayalım, eğer Başbakan harekete geçilmesi konusunda işaret vermez, arkasında durmaz ve çalışmalara ciddi destek sağlamazsa, istenildiği kadar planlama yapılsın hiçbir yere varılamaz. Anahtar, her konuda olduğu gibi Erdoğan ın elindedir. 18

19 Komşularla sıfır problem politikası ve Türkiye'nin Avrupa Birliği üyeliği ÖZGÜR ERKAN - Radikal Gazetesi Sıfır problem politikası korku savlarına ters olarak Türkiye'yi Batı'dan ve Avrupa Birliği hedefinden koparmayacaktır. Aksine, bu yeni politika Türkiye'yi Avrupa Birliği üyeliği sonrasında Barselona Süreci'nde kilit ülke konumuna getirecektir Türk dış politikasi Ahmet Davuoğlu nun dışişleri bakanlığı döneminde oluşturulan sıfır problem politikası ile yepyeni bir döneme girdi. Arnavutluk, Libya, Suriye, Lübnan ve son olarak Ürdün ile karşılıklı olarak vizelerin kaldırılması, sıfır problem politikasının göze çarpan en somut örnekleri oldu. Sıfır problem politikası, aslında önceki hükümetlerde bırakılan bir dış politika açığını da önemli bir ölçüde doldurmuş oldu. Önceki dönemlerde dış ilişkilerde sadece Batı üstüne odaklanılıyor; Balkanlar, Kuzey Afrika ve özellikle Ortadoğu daki ülkelerle ikili ilişkiler dış politikada ikinci plana atılıyordu. Ancak, Türk dış politikasının eksik taşlarını tamamlayan sıfır problem politikasi, son zamanlarda Türkiye nin bu politika ile Batı dan koparılıp Doğu ya yaklaştığı öne sürülerek eleştirilmeye başlandı. Bu korku savında aslında gözden kaçırılan çok önemli bir nokta bulunmaktadır. Sıfır problem politikası, aslı itibarıyla Türkiye yi Batı dan ve AB üyeliği hedefinden koparmamaktadır; tam tersine özellikle Ortadoğu ve Kuzey Afrika daki ülkelerle sıfır problem politikası altında geliştireceği dostane politik, ekonomik ve askeri bağlar ile Türkiye, gelecekte Avrupa Birliği nin Barselona Süreci nde liderliğe oynamaktadır. Kısaca değinmek gerekirse, Barselona Süreci, Avrupa Birliği nin Komşuluk Politikasi içinde geçen bir araçtır ve Balkanlar, Akdeniz, Kuzey Afrika ve Ortadoğu yu kapsayan geniş bir coğrafyada Türkiye dahil 16 ülke ile Avrupa Birliği arasında siyasi, ekonomik ve sosyal işbirliği yapılmasını hedeflemektedir. Ekonomik olarak belirtilen coğrafyada bir serbest ticaret alanı kurulmasını öngören Avrupa Birliği, ayrıca bahsi geçen ülkelere bu süreçte demokrasi, iyi yönetim, insan haklarını geliştirme gibi siyasi başlıklarda deneyimlerini aktarmayı amaçlamaktadır. Barselona Süreci 1995 de başladığından bu yana, Avrupa Birliği içinde özellikle Fransa ve İspanya sürecin liderliğini yürütebilmek için adeta yarış içinde olmuşlardır. Fransa, Akdeniz e kıyısı olan Müslüman ülkelerle tarihi bağlarını yeniden güçlendirmek, politik ve ekonomik bağlarını bu ülkelerle sağlamlaştırmak ve de Avrupa Birliği nin dış politikasında gücünü arttırmak için Barselona Süreci nin liderliğine soyunmuştur. Bu yüzden, Fransa nın Temmuz 2008 de AB dönem başkanlığı sırasında tıkanmış olan Barselona Süreci nin yeniden canlandırmaya çalışması ve bu süreci aktive etmeye çalışan Paris Zirvesi ni Mısır ile beraber yönetmiş olması da tesadüfi değildir. Aynı şekilde, İspanya da Fas ile sürdürdüğü (bazen inişli çıkışlı olabilen) komşuluk ilişkilerine ve Endülüs Emevileri döneminden edindiği İslami kültürel mirasa atfen Barselona Süreci nin lideri olmayı hedeflemektedir. Özellikle şu anki Zapatero hükümeti, İspanya nın Barselona Süreci nde lider ülke olması için daha fazla çaba harcamaktadır. Her iki ülkenin sarf ettiği çabaya karşın, Avrupa Birliği 1995 den beri Akdeniz e kıyısı olan Müslüman ülkelerle Barselona Süreci şemsiyesi altında etkin bir ortaklık politikası izleyemedi. Bu verimsiz sonuca her ne kadar sürecin finanse edilmesinde yaşanan sorunların yer açtığı düşünülse de asıl neden aslında Avrupalıların tahmin edemeyeceği kadar farklıdır. Fransa ve İspanya nın her ne kadar geçmiş yıllarda İslam ülkeleri ile ciddi bağları olsa da, her iki ülke de birer Müslüman demokrasiye sahip değildir. Diğer bir deyişle, büyük çoğunlukla Katolik nüfusa sahip olan ve kültürü Hıristiyan değerlerle yoğrulmuş olan bu iki ülkenin, Akdeniz deki Müslüman ülkelerin değerlerini ve sorunlarını anlaması ve hatta bu sorunlara uygun çözüm üretebilmesi pek mümkün görünmemektedir. Bu yüzden, sürece dahil olan Müslüman ülkelerin de Barselona Süreci ni tekrar hayata geçirmek için fazla bir çaba harcamamış olmaları da sürpriz değildir. Bu noktada Türkiye, sıfır problem politikası ile Avrupa Birliği üyeliği sonrasında Barselona Süreci nin lider ülkesi konumuna gelecek ve Avrupa Birliği nin diğer üyeleri ile Akdeniz deki Müslüman ülkeler arasında Barselona Süreci kapsamında politik, ekonomik ve sosyal bağların kurulması için kilit köprü vazifesini görecektir. Türkiye, Osmanlı mirasına ve 19

20 Müslüman bir demokrasiye sahip olması ile zaten diğer Müslüman ülkeler arasında saygın bir duruşa sahiptir. Müslüman dünyasındaki bu saygınlığımız; AK Parti nin sıfır problem politikasında öngördüğü üzere komşu ülkelerle siyasi, ekonomik, askeri ilişkilerin ilerletilmesi ile daha da artacak ve Türkiye (2023 den önce gerçekleşmesi beklenmeyen) Avrupa Birliği üyeliği öncesinde Müslüman dünyasının sorunlarına ve çözüm yollarına tamamen vakıf olacaktır. İşte bu sayede Türkiye, Avrupa Birliği içinde Barselona Süreci nin liderliğine en uygun üye olacaktır. Ayrıca, Akdeniz kıyısındaki Müslüman ülkeler de Türkiye yi Avrupa Birliği nin Hıristiyan üyelerinden farklı görecekleri için, Türkiye ile işbirliği yapmak ve Barselona Süreci ni canlandırmak için çaba harcayacaklardır. Sonuç itibariyle, sıfır problem politikası korku savlarına ters olarak Türkiye yi batıdan ve Avrupa Birliği hedefinden koparmayacaktır. Aksine, bu yeni politika Türkiye yi Avrupa Birliği üyeliği sonrasında Barselona Süreci nde kilit ülke konumuna getirecektir. Özgür Erkan: London School of Economics and Political Science (LSE), Avrupa Enstitüsü mezunu = &CategoryID=99 A new energy in the EU membership process Kerim Balcı Today s Zaman Can Turkey adopt a new strategy that will fulfill all the requirements of the 35 chapters of the EU membership negotiation process in four years regardless of the fact that more than half of the chapters are either blocked or are suspended? Yes, says Secretary-General of EU Affairs Volkan Bozkır. He says Turkey has decided to reach European Union standards in all 35 chapters by the end of 2013 and that 2010 will be the first year of a new strategy to do so. Well, for the last three years we have been hearing that the government had declared Year 2007, 2008 and 2009 the year of the EU. That part of Bozkır s statement has already lost its credibility. There is nothing personal here. It is about the text, about the wording. We all want to believe that 2010 will be the year of the EU, but It s already unbelievable! Secretary-General Bozkır was speaking to Kriter, a monthly pro-eu membership periodical published independently of, but distributed together with, the Radikal daily. If all what the secretary-general said was about declaring 2010 the EU year this time, our cynical response is totally legitimate. But Bozkır does something extra. He claims that what we thought about blocking of the chapters by France and southern Cyprus does not count as blocking or suspending at all. Bozkır warns that suspension of chapters is a decision that needs to be made through the consensus of all EU members and that this is what happened to the eight chapters that are suspended. This was done with the claim that Turkey was not implementing the Additional Protocol as it should, he said. Apart from this suspension -- and this can be overcome only by Turkey -- there is nothing written in official EU documents that this or that chapter is blocked or suspended. Individual countries can slow down or even completely stop improvement on about 300 points of the 35 negotiation chapters. But these are not really important. We shouldn t forget that all the improvements that were realized in the negotiation process were possible only because Turkey managed to surprise the EU, he said. 20