T.C. ÇUKUROVA ÜNĐVERSĐTESĐ SOSYAL BĐLĐMLER ENSTĐTÜSÜ

Ebat: px
Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "T.C. ÇUKUROVA ÜNĐVERSĐTESĐ SOSYAL BĐLĐMLER ENSTĐTÜSÜ"

Transkript

1 T.C. ÇUKUROVA ÜNĐVERSĐTESĐ SOSYAL BĐLĐMLER ENSTĐTÜSÜ ĐŞLETME ANABĐLĐM DALI PĐYASA ANOMALĐLERĐ VE AŞIRI TEPKĐ HĐPOTEZĐNĐN ĐMKB DE ARAŞTIRILMASI Bahadır ERGÜN YÜKSEK LĐSANS TEZĐ 2009 ADANA

2 T.C. ÇUKUROVA ÜNĐVERSĐTESĐ SOSYAL BĐLĐMLER ENSTĐTÜSÜ ĐŞLETME ANABĐLĐM DALI PĐYASA ANOMALĐLERĐ VE AŞIRI TEPKĐ HĐPOTEZĐNĐN ĐMKB DE ARAŞTIRILMASI Bahadır ERGÜN Danışman: Prof. Dr. Hatice DOĞUKANLI YÜKSEK LĐSANS TEZĐ ADANA

3 Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Müdürlüğü ne, Bu çalışma, jürimiz tarafından Đşletme Anabilim Dalında YÜKSEK LĐSANS TEZĐ olarak kabul edilmiştir. Başkan : Prof. Dr. Hatice DOĞUKANLI (Danışman) Üye : Doç. Dr. Keramettin TEZCAN Üye : Yrd. Doç. Dr. Gamze VURAL ONAY Yukarıdaki imzaların, adı geçen öğretim elemanlarına ait olduklarını onaylarım..../.../... Prof. Dr. Nihat KÜÇÜKSAVAŞ Enstitü Müdürü Not: Bu tezde kullanılan özgün ve başka kaynaktan yapılan bildirişlerin, çizelge, şekil ve fotoğrafların kaynak gösterilmeden kullanımı, 5846 Sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu ndaki hükümlere tabidir.

4 i ÖZET PĐYASA ANOMALĐLERĐ VE AŞIRI TEPKĐ HĐPOTEZĐNĐN ĐMKB DE ARAŞTIRILMASI Bahadır ERGÜN Yüksek Lisans Tezi, Đşletme Anabilim Dalı Danışman: Prof. Dr. Hatice DOĞUKANLI Ocak 2009, 91 Sayfa Bu tez, davranışsal finansın bir alt konusu olan ve Etkin Piyasalar Hipotezinin de karşıtı olan Aşırı Tepki Hipotezini incelemek amacıyla hazırlanmıştır. Bu bağlamda ilk olarak, Fama (1970) nın desteklediği Etkin Piyasalar Hipotezine ve etkin piyasa çeşitlerine değinilmiş, ardından davranışsal finans teorileri ve piyasa etkinliğini ihlal eden anomaliler açıklanmıştır. Bir sonraki bölümde Aşırı Tepki Hipotezi ve buna dair literatüre yer verilmiştir. Tezin son bölümünde ise Đstanbul Menkul Kıymetler Borsası nın beş farklı endeksinde (ĐMKB 100, ĐMKB 50, ĐMKB 30, ĐMKB Mali ve ĐMKB Sınai) Aşırı Tepki Hipotezinin geçerliliği ve zıtlık stratejilerinin normal üstü getiriler elde etmede işe yarayıp yaramadığı araştırılmıştır. Hisse senetlerinde aşırı tepkinin araştırılmasında DeBondt ve Thaler (1985) in kullandıkları yöntemde bazı değişiklikler yapılarak birer yıllık portföy oluşturma ve test dönemleri oluşturulmuştur. Örneklem olarak Đstanbul Menkul Kıymetler Borsası ndaki (ĐMKB) ĐMKB-Ulusal 100, ĐMKB-Ulusal 50, ĐMKB-Ulusal 30, ĐMKB Sınai ve ĐMKB Ulusal-Mali endekslerinin Temmuz 1998 ve Haziran 2008 arasındaki dönemde kesintisiz olarak işlem görmüş hisse senetlerinin aylık getirileri seçilmiştir. Yapılan analizler sonucunda ĐMKB 30 Endeksi dışındaki endekslerde Aşırı Tepki Hipotezini ve zıtlık stratejilerinin yararlılığını destekler sonuçlara ulaşılmıştır. Bununla ĐMKB nin zayıf formda dahi etkin olmadığı söylenebilmektedir. ĐMKB 30 Endeksi dışındaki endekslerde literatürle aynı doğrultuda bulgular elde edilmiştir. Son olarak, bir önceki dönemde kaybeden portföylerin test dönemindeki dönüşüm

5 ii miktarlarının kazanan portföylerinin dönüşüm miktarlarından büyük olduğu bulunmuştur. Anahtar kelimeler: Etkin Piyasalar Hipotezi, Davranışsal Finans, Piyasa Anomalileri, Aşırı Tepki Hipotezi, ĐMKB.

6 iii ABSTRACT MARKET ANOMALIES AND EXAMINATION OF OVERREACTION HYPOTHESIS ON ISE Bahadır ERGÜN Master Thesis, Business Department Supervisor: Prof. Dr. Hatice DOĞUKANLI January 2009, 91 Pages This thesis has been constructed to make a study of the Overreaction Hypothesis which is a sub-title of the behavioral finance and contradicts with the Efficient Markets Hypothesis. In this context, firstly the Efficient Market Hypothesis which is supported by Fama (1970) and types of it are mentioned, than the behavioral finance theories and the anomalies that are contradictory to the market efficiency are elaborated. In the next chapter Overreaction Hypothesis and literature on this subject are explained. In the last chapter of the thesis the validity of the Overreaction Hypothesis and whether the contrarian investment strategy is useful to earn supernormal returns in five different indexes of ISE (ISE 100, ISE 50, ISE 30, ISE Financial and ISE Industrial), are examined. In the examination process of the overreaction, the method of DeBondt and Thaler (1985) was modified and created one year of portfolio formation and test periods. The monthly returns of the stocks which are traded continuously in ISE 100, ISE 50, ISE 30, ISE Financial and ISE Industrial indexes, between July 1998 and June 2008 are chosen as the sample. In conclusion of the analysis, proofs which support Overreaction Hypothesis and the effectiveness of the contrarian strategies were found in all indexes except ISE 30 Index. This may indicate that ISE is not weak form efficient. Out of the results of the ISE 30 Index, remaining results are supported by the literature. And lastly it has been

7 iv displayed, in the test period the size of the transformation of the loser portfolio that had lost in the previous period, is bigger than the winner portfolio. Key words: Efficient Markets Hypothesis, Behavioral Finance, Market Anomalies, Overreaction Hypothesis, ISE.

8 v ĐÇĐNDEKĐLER ÖZET i ABSTRACT iii TABLOLAR LĐSTESĐ viii ŞEKĐLLER LĐSTESĐ x EKLER LĐSTESĐ xi GĐRĐŞ 1 I. BÖLÜM GENEL OLARAK ETKĐN PĐYASALAR, DAVRANIŞSAL FĐNANS VE PĐYASA ANOMALĐLERĐ Etkin Piyasalar Hipotezi Etkinlik Türleri Zayıf Formda Piyasa Etkinliği Yarı Güçlü Formda Piyasa Etkinliği Güçlü Formda Piyasa Etkinliği Đstanbul Menkul Kıymetler Borsası nda Etkinlik Araştırmaları Etkin Piyasalar Hipotezine Karşı Davranışsal Finans Davranışsal Finans Ekonomi ve Psikolojide Karar Verme Beklenen Fayda Teorisi Beklenti Teorisi Psikolojik Önyargılar Hevristikler ve Bilişsel Önyargılar Hevristikler Bilişsel Önyargılar Duygusal Faktörler Pişman Olma Teorisi Yatkınlık Etkisi Bilişsel Çelişki Kuramı 20

9 vi Hedonik Düzeltme Piyasalarda Görülen Anomaliler Takvimsel Anomaliler Gün Anomalileri Haftanın Günü / Günleri veya Hafta Sonu Anomalisi Gün Đçi Anomalisi Ay Anomalileri Ocak Ayı Anomalisi Ay Đçi Anomalisi Ay Dönümü Anomalisi Yıl Dönümü Anomalisi Tatil Anomalileri Firma Anomalileri Firma Büyüklüğü Anomalisi Đhmal Edilmiş Firma Anomalisi Fiyat Anomalileri Yetersiz Tepki Anomalisi Aşırı Tepki Anomalisi 34 II. BÖLÜM AŞIRI TEPKĐ HĐPOTEZĐ Aşırı Tepki Hipotezini Açıklayan Davranışsal Finans Modelleri Temsili Yatırımcı Modeli Aşırı Güven ve Yanlı Kendine Atfetme Modeli Heterojen Yatırımcıların Arasındaki Đnteraktif Đlişki Modeli Aşırı Tepki Hipotezine Đlişkin Literatür 40

10 vii III. BÖLÜM AŞIRI TEPKĐ HĐPOTEZĐNĐN ĐSTANBUL MENKUL KIYMETLER BORSASI NDA ARAŞTIRILMASI Veriler ve Yöntem Bulgular ĐMKB 100 Endeksi nde Aşırı Tepki Hipotezine Đlişkin Bulgular ĐMKB 50 Endeksi nde Aşırı Tepki Hipotezine Đlişkin Bulgular ĐMKB 30 Endeksi nde Aşırı Tepki Hipotezine Đlişkin Bulgular ĐMKB Sınai Endeksi nde Aşırı Tepki Hipotezine Đlişkin Bulgular ĐMKB Mali Endeksi nde Aşırı Tepki Hipotezine Đlişkin Bulgular ĐMKB Endekslerindeki Aşırı Tepkinin Karşılaştırılması Kazanan ve Kaybeden Portföylerinin Düzelme Büyüklüklerinin Karşılaştırılması 61 SONUÇ 62 KAYNAKÇA 64 ÖZGEÇMĐŞ 91

11 viii TABLOLAR LĐSTESĐ Sayfa Tablo-3.1. ĐMKB 100 Endeksi nde, dokuz ayrı portföy için birer yıllık portföy formasyon ve test dönemindeki kümülatif anormal getirileri ve ortalama kümülatif anormal getirileri (%) 48 Tablo-3.2. ĐMKB 100 Endeksi nde, bir yıl boyunca en çok kazandıran ve kaybettiren portföylerinin takip eden bir yıldaki kümülatif anormal getirileri ve ortalama kümülatif anormal getirileri(%) 49 Tablo-3.3. ĐMKB 100 Endeksi nde t istatistiği sonuçları 49 Tablo-3.4. ĐMKB 50 Endeksi nde, dokuz ayrı portföy için birer yıllık portföy formasyon ve test dönemindeki kümülatif anormal getirileri ve ortalama kümülatif anormal getirileri(%) 50 Tablo-3.5. ĐMKB 50 Endeksi nde, bir yıl boyunca en çok kazandıran ve kaybettiren portföylerinin takip eden bir yıldaki kümülatif anormal getirileri ve ortalama kümülatif anormal getirileri(%) 51 Tablo-3.6. ĐMKB 50 Endeksi nde t istatistiği sonuçları 51 Tablo-3.7. ĐMKB 30 Endeksi nde, dokuz ayrı portföy için birer yıllık portföy formasyon ve test dönemindeki kümülatif anormal getirileri ve ortalama kümülatif anormal getirileri(%) 52 Tablo-3.8. ĐMKB 30 Endeksi nde, bir yıl boyunca en çok kazandıran ve kaybettiren portföylerinin takip eden bir yıldaki kümülatif anormal getirileri ve ortalama kümülatif anormal getirileri(%) 54 Tablo-3.9. ĐMKB 30* Endeksi nde t istatistiği sonuçları 55 Tablo ĐMKB Sınai de, dokuz ayrı portföy için birer yıllık portföy formasyon ve test dönemindeki kümülatif anormal getirileri ve ortalama kümülatif anormal getirileri(%) 55 Tablo ĐMKB Sınai de, bir yıl boyunca en çok kazandıran ve kaybettiren portföylerinin takip eden bir yıldaki kümülatif anormal getirileri ve ortalama kümülatif anormal getirileri(%) 56 Tablo ĐMKB Sınai Endeksi nde t istatistiği sonuçları 56 Tablo ĐMKB Sınai de, dokuz ayrı portföy için birer yıllık portföy formasyon ve test dönemindeki kümülatif anormal getirileri ve ortalama kümülatif anormal getirileri(%) 57

12 ix Tablo ĐMKB Mali de, bir yıl boyunca en çok kazandıran ve kaybettiren portföylerinin takip eden bir yıldaki kümülatif anormal getirileri ve ortalama kümülatif anormal getirileri(%) 58 Tablo ĐMKB Mali Endeksi nde t istatistiği sonuçları 58 Tablo Zıtlık stratejileriyle kazanılmış aylık ortalama kümülatif getiriler(%) 59

13 x ŞEKĐLLER LĐSTESĐ Sayfa Şekil 1.1. Etkin Piyasalar Hipotezi 5 Şekil 2.1. Aşırı Tepki Hipotezi 38 Şekil 2.2. Kazanan ve kaybeden portföylerinin ortalama kümülatif getirileri 40 Şekil 3.1. Kaybeden portföyünün formasyon ve test dönemindeki aylık kümülatif anormal getirileri (%) 47 Şekil 3.2. Kazanan portföyünün formasyon ve test dönemindeki aylık ortalama kümülatif anormal getirileri (%) 47 Şekil 3.3. Zıtlık stratejileriyle kazanılmış aylık ortalama kümülatif getiriler(%) 60

14 xi EKLER LĐSTESĐ Sayfa EK 1: Uygulama Kapsamında Đncelenen Şirketler Listesi 71 EK 2: ĐMKB 100 Endeksi ndeki Hisse Senetlerine Ait Kümülatif Anormal Getiriler. 72 EK 3: ĐMKB 50 Endeksi ndeki Hisse Senetlerine Ait Kümülatif Anormal Getiriler. 74 EK 4: ĐMKB 30 Endeksi ndeki Hisse Senetlerine Ait Kümülatif Anormal Getiriler. 75 EK 5: ĐMKB Mali Endeksi ndeki Hisse Senetlerine Ait Kümülatif Getiriler. 76 EK 6: ĐMKB Sınai Endeksi ndeki Hisse Senetlerine Ait Kümülatif Getiriler. 77 EK 7: ĐMKB 100 Endeksi nde Kaybeden Portföyünün t istatistiği Sonuçları. 81 EK 8: ĐMKB 100 Endeksi nde Kazanan Portföyünün t istatistiği Sonuçları 82 EK 9: ĐMKB 50 Endeksi nde Kaybeden Portföyünün t istatistiği Sonuçları 83 EK 10: ĐMKB 50 Endeksi nde Kazanan Portföyünün t istatistiği Sonuçları 84 EK 11: ĐMKB 30* Endeksi nde Kaybeden Portföyünün t istatistiği Sonuçları 85 EK 12: ĐMKB 30* Endeksi nde Kazanan Portföyünün t istatistiği Sonuçları 86 EK 13: ĐMKB Sınai Endeksi nde Kaybeden Portföyünün t istatistiği Sonuçları 87 EK 14: ĐMKB Sınai Endeksi nde Kazanan Portföyünün t istatistiği Sonuçları 88 EK 15: ĐMKB Mali Endeksi nde Kaybeden Portföyünün t istatistiği Sonuçları 89 EK 16: ĐMKB Mali Endeksi nde Kazanan Portföyünün t istatistiği Sonuçları 90

15 1 GĐRĐŞ Fiyatların mevcut bilgiyi tam olarak yansıttığı piyasalar bilgisel anlamda etkin piyasalar olarak adlandırılır (Fama, 1970,383). Etkin piyasalar hipotezine göre yatırımcılar rasyonel kararlar verir ve bu hisse senetlerinin doğru fiyatlanmasını sağlar. Yeni gelen bilgiler doğru bir şekilde değerlendirilip piyasada aşırı ya da az tepkiye neden olunmaz. Bu sebeple etkin piyasalarda anormal getiri elde etmek imkânsızdır. Etkin piyasalar üç ana başlık altında incelenebilir. Bunlardan ilki zayıf formda etkin piyasalardır ve bu piyasalarda fiyatlar tüm geçmiş bilgileri yansıtır. Farklı bir ifadeyle geçmiş fiyat hareketleri zaten fiyatlara yansımıştır ve bu, geçmiş bilgilerden yararlanarak anormal getiriler elde etmeyi olanaksız kılar. Etkin piyasaların ikinci türü, yarı-güçlü etkin piyasalardır. Bu piyasadaki fiyatlar geçmiş bilgilerin yanı sıra kamuya açıklanmış bilgileri de yansıtır. Üçüncü ve son etkinlik türü ise güçlü formdaki piyasa etkinliğidir. Buradaki fiyatlar geçmiş ve halka açıklanmış bilgilere ek olarak halka açıklanmamış bilgileri de yansıtır. Görüldüğü üzere geçmiş verilerden faydalanılarak anormal getiriler elde edilebiliyorsa yani piyasa zayıf formda etkin değilse aynı zamanda yarı-güçlü ya da güçlü formda da etkin olamamaktadır. Davranışsal finansı savunan ve piyasalarda anomaliler olduğunu tespit eden araştırmacılar tarafından etkin piyasalar hipotezi eleştirilmektedir. Etkin piyasalar hipotezinin tersine davranışsal finans yaklaşımları, psikolojik nedenlerle yatırımcıların her zaman rasyonel olamayacaklarını bu sebeple de piyasalarda eksik ya da aşırı tepkinin gözlemlenebileceğini savunmaktadır. Piyasada gözlemlenen eksik ya da aşırı tepki, etkin piyasalar hipotezinin ilk formu olan zayıf formda etkinliğin bile olmadığı sonucunu vermektedir. DeBondt ve Thaler (1985) in yapmış olduğu çalışma aşırı tepki hipotezinin ilk önemli çalışması olması nedeniyle bir çok yeni araştırmaya ışık tutmuştur. Buna göre 3-5 yıllık portföy oluşturma döneminde en çok kaybettiren hisse senetlerinden oluşan kaybettirenler portföyü ile en çok kazandıranlardan oluşan kazandıranlar portföyü nün bir sonraki test dönemindeki performansları karşılaştırılmıştır. Yapılan analizler sonucunda yatırımcıların aşırı tepkiyi 3-5 yıl gibi uzun bir sürede düzelttiği ve test dönemi içerisinde kaybettirenler portföyünün kazandıran portföyünden daha iyi

16 2 performans gösterdiği ortaya konulmuştur. Buna ek olarak kaybedenlerin kazananlara oranla daha fazla dönüşüm geçirdiği de belirtilmiştir. Türkiye için yapılan etkinlik testleri birbirleriyle tutarlı sonuçlar ortaya çıkarmamıştır. Bazı sonuçlar piyasanın yarı güçsüz etkin olduğunu savunurken yarı güçlü etkinliği savunan çalışmalar da mevcuttur. Bununla birlikte piyasa anomalilerini sınayan çok sayıda çalışma da vardır. Bu bağlamda bu çalışmada temel amaç etkin piyasalar hipotezi, davranışsal finans teorileri, piyasa anomalileri ve özellikle de aşırı tepki hipotezi konularını teorik olarak incelemek ve Đstanbul Menkul Kıymetler Borsası nın beş farklı endeksinde (ĐMKB 100, ĐMKB 50, ĐMKB 30, ĐMKB Mali ve ĐMKB Sınai) aşırı tepkinin var olup olmadığı ile zıtlık stratejilerinin yararlı olup olmadığını araştırmaktır. Çalışmanın birinci bölümünde etkin piyasalar hipotezi, buna alternatif olarak ortaya çıkmış davranışsal finans ve piyasanın etkin olmadığı anlamına gelen piyasa anomalileri incelenmiştir. Đkinci bölümde fiyat anomalilerinin bir çeşidi olan aşırı tepki hipotezi üzerinde durulmuştur. Bu bağlamda yatırımcıların, hisse senedi alım-satım işlemleri sırasında verdikleri aşırı tepki sebeplerini açıklayan davranışsal finans modelleri açıklanmış ve konuya ilişkin literatür araştırılmıştır. Üçüncü ve son bölümde ise ĐMKB endekslerindeki aşırı tepki ve zıtlık stratejilerinin ortalama üzerinde getiri elde etmede yararlı olup olmadığı ampirik olarak araştırılmıştır.

17 3 I.BÖLÜM GENEL OLARAK ETKĐN PĐYASALAR, DAVRANIŞSAL FĐNANS VE PĐYASA ANOMALĐLERĐ Akademik finansın tarihsel gelişimi eski finans, modern finans ve yeni finans olmak üzere üç ana başlıkta incelenebilir. Eski finans evresinde muhasebe ve bu konudaki yasalar temel alınarak finansal tablolar analiz edilmekteydi ve finansal konuların doğası incelenmekteydi. Finansa dair bu bakış açısı 1960 lı yılların ortalarına kadar baskınlığını sürdürmüştür. Finanstaki ikinci basamak olan Modern Finans 1950 li yıllardan başlayarak kabul görmeye başlamıştır. Bu evrede finansal ekonomi temel alınarak rasyonel ekonomik davranış bakış açısıyla varlık değerlemesi üzerinde durulmuştur. Markowitz e ait optimizasyon; Modigliani ve Miller a ait ilgisizlik prensibi; Sharpe, Lintner ve Mossen e ait CAPM ve de Fama ya ait etkin piyasalar hipotezi dönemin ünlü kavramlarıdır. Üçüncü ve son basamak olan yeni finans ise 1990 ların ortalarından itibaren giderek daha popüler hale gelmektedir. Bu dönemde istatistik, ekonometri ve psikoloji yardımıyla piyasaların etkin olmadığı ortaya koyulmaya çalışılmaktadır. Haugen ın ortaya koyduğu beklenen getiri ; Chen, Roll ve Ross un ortaya koyduğu risk ve arbitraj fiyatlama ile son olarak Kahneman ve Tversky nin ortaya koyduğu davranışsal modeller dönemin önemli paradigmalarıdır (Haugen, 2001,2-7). Görüldüğü gibi finans, çıkış noktası olan muhasebeden ayrılarak modern finans evresinde temellerini kurmuştur. Ardından yeni finans evresinde, insan psikolojisi de işin içine katılarak önemli bir gelişme sağlanmış ve etkin piyasalar hipotezi sorgulanır hale gelmiştir. Çalışmanın bu bölümünde etkin piyasalar hipotezi, davranışsal finans ve davranışsal finansın konusu olan piyasa anomalileri ve bunlara ait literatür üzerinde durulacaktır.

18 Etkin Piyasalar Hipotezi Finans biliminde üzerinde en çok tartışılmış konulardan biri olan etkin piyasalar hipotezini Fama, 1970 yılındaki çalışmasıyla geliştirmiştir. Fama bu çalışmasında çoğu Rassal Yürüyüş (random walk) hipotezine dayanan ampirik çalışmaları derleyerek teorik bir yapıya oturtmuştur (Yavuz, 2003,5). Rassal yürüyüş kavramı, Maurice Kendall ın 1953 yılında hisse senetlerinin fiyat hareketlerini araştırırken bulduğu bir kavramdır. Kendall düzenli fiyat dalgalanmalarını bulmaya çalışırken araştırmanın sonunda fiyatların rastgele değişme eğiliminde olduğu ortaya çıkmıştır (Myers ve diğerleri, 2007,321). Diğer taraftan piyasa etkinliği ile ilgili çalışmaların başlangıcı daha ise eskidir yılındaki çalışmasıyla Bachelier, etkin piyasa hipotezinin zayıf formunun testinde temel alınan Rassal Yürüyüş Modeli ile paralel olan gözleminde geçmişteki, şu andaki ve gelecekteki bilgilerin piyasa fiyatına yansıdığı sonucuna varmıştır (Öncü ve diğerleri, 2006,3). Piyasa etkinliğiyle ilgili 3 ana kıstas ileri sürülmektedir. Bunlar dağıtımsal etkinlik, fonksiyonel etkinlik ve bilgisel etkinliktir. Dağıtımsal etkinlik (allocational efficiency), kıt kaynakların sermaye piyasaları aracılığıyla en iyi şekilde dağıtılmasıdır. Fonksiyonel etkinlik (functional efficiency), piyasada yapılan işlemlerin mümkün olan en düşük maliyet ile gerçekleştirilmesidir. Son olarak da bilgisel etkinlik (informational efficiency) ise menkul kıymet fiyatlarının tüm mevcut bilgileri tam anlamıyla yansıtması anlamına gelmektedir. Ancak etkin piyasalar hipoteziyle kastedilen çoğu zaman bilgisel etkinliktir (Fama, 1970,383). Bir piyasanın etkin olarak tanımlanabilmesi için aşağıdakileri içermesi gerekir (Civelek ve Durukan, 2003, ): 1. Büyük miktarda, rasyonel, kar peşinde koşan, riskten kaçınan ve herhangi bir sınırlandırma olmadan menkul kıymetlerin değerlemesinde birbirleriyle yarışan yatırımcılar, 2. Yeterli sayıda sektör ile karlı yatırım fırsatlarını anomaliler yoluyla arayan araştırmacı ve bilgili analistler (bu sayede bu analistler piyasadaki etkinsizlikleri ortadan kaldıran kişilerdir),

19 5 3. Yatırımcıların beklentilerini etkileyebilecek bilgilerin hızlı ve tam yayılımı, 4. Düşük işlem maliyetleri, 5. Devamlı işlem ve geniş işlem hacmi. Etkin Piyasalarda, menkul kıymetlerin pazar fiyatlarıyla gerçek değerleri arasında fark olması durumu oldukça nadir ve kısa sürelidir. Bunun sebebi böyle bir fark gözlendiği anda bu farklılığın avantajlarından yararlanmak isteyen yatırımcıların buna göre pozisyon alacak olması ve böylece pazar fiyatıyla gerçek değer arasındaki farkın kısa sürede ortadan kalkacak olmasıdır. Kısacası pazarda gerçek değerinin altında fiyatlanmış bir menkul kıymetin fiyatının yükseleceği beklentisiyle satın alınarak kar elde edilmeye çalışılır. Bu, talebin ve dolayısıyla da fiyatın artmasına sebep olur. Böylece gerçek değer ile pazar değeri arasındaki fark yok olur. Pazarda gerçek fiyatının üstünde fiyatlanma durumunda da fiyatın düşeceği beklentisiyle menkul kıymet satın alınmaz ve eldekiler satılır bu da fiyatı düşürerek aradaki farkı yok eder. Şekil 1.1. Etkin Piyasalar Hipotezi Kaynak: Öncü ve diğerleri, 2006,5. Yukarıdaki şekillerin ilkinde t 0 da gelen iyi bir haber fiyatı hemen P A dan P B ye yükseltmiştir. t 0 ile t 1 arasındaki sürede herhangi bir haber gelmediği için fiyatlarda değişim gözlenmemektedir. Aynı biçimde piyasalara kötü haberin geldiği varsayılan ikinci şekilde t 0 da gelen kötü bir haber fiyatı P A dan P B ye düşürmüştür. Bunun sonrasında yeni bir haber gelmediği için fiyatlar sabit kalmıştır. Bu fiyat dalgalanmaları haber yayıldığı anda olduğu için hiç kimse buna göre pozisyon alamamış ve bundan

20 6 getiri elde edememiştir. Yalnızca şans eseri kar edenler olmuştur, bu da rassal yürüyüş hipotezini destekler niteliktedir Etkinlik Türleri Etkin Piyasalar, fiyatların mevcut bilgiyi tam olarak yansıttığı piyasalardır ve zayıf form, yarı-güçlü form ve de güçlü form olarak üçe ayrılır (Fama, 1970,388) Zayıf Formda Piyasa Etkinliği Zayıf formda piyasa etkinliği, mevcut pazar fiyatlarının geçmiş fiyat hareketlerindeki tüm bilgileri yansıttığını söyler. Diğer bir deyişle geçmişteki fiyat hareketleri doğrultusunda normalin üzerinde getiriler elde edilemiyorsa bu piyasa zayıf formda etkin bir piyasadır (Brown ve Easton, 1988,62). Burada fiyat değişmeleri birbirinden bağımsızdır, sadece yeni bilgiler fiyat değişikliklerine yol açar. Bu bilgilerin ortaya çıkışı rassal olacağından fiyatlarda da rassal olarak değişecektir. Sonuç olarak, diğer etkin piyasalarda da olduğu gibi, uzman analistlerle sıradan yatırımcıların seçtiği hisse senetlerinden elde edilen getiriler arasında fark olmayacaktır (Fama, 1970). Zayıf formda etkinlikte teknik analiz ve zaman serileri analizlerini kullanmanın hiçbir yararı olmamaktadır. Zayıf formda etkinliğin test edilmesinde geçmişte açıklanmış önemli bilgiler kullanılarak getirilerin önceden tahmin edilebilir olup olmadığına bakılmaktadır Yarı Güçlü Formda Piyasa Etkinliği Bu tür piyasa etkinliğinde, geçmiş verilerin yanında kamuya açıklanmış bilgileri kullanılsa dahi normalin üzerinde getiri elde edilememektedir. Yarı-güçlü piyasa etkinliğinde temel analiz, mali tablolar analizleri ve menkul kıymetle ilgili güncel bilgilerin yatırım kararı verilirken kullanılmasının bir faydası olmamaktadır (Barak, 2006,62). Çünkü tüm bunlar ortaya çıktıkları anda piyasanın tüm oyuncuları tarafından öğrenilir ve buna göre pozisyon alınır. Herkesin bu işlemi yapması, bilgilerden getiri elde etmeyi olanaksız kılmakta ve hiçbir yatırımcı kamuya açık kaynaklardan faydalanarak kar elde edememektedir.

21 7 Yarı-güçlü piyasa etkinliğini test etmek için örneğin kar paylarındaki artış gibi önemli bilgilerin halka açıklanmasının ardından hisse senedi alınarak kar elde edilip edilemediğine bakılır. Eğer bu yolla bir getiri sağlanabiliyorsa piyasa yarı-güçlü formda etkin değildir Güçlü Formda Piyasa Etkinliği Fiyatların geçmiş bilgileri, kamuya açıklanmış ve de kamuya açıklanmamış her türlü bilgiyi tam olarak kısa sürede yansıttığı piyasalar güçlü formda etkindirler. Bu şartlar altında hiçbir analiz yatırımcılara kar sağlayabilecekleri bir yol gösteremez. Fama nın ulaşmak istediği güçlü formdaki piyasa etkinliğidir. Güçlü forma etkinlikte içerden öğrenenlerin (insider traders) dahi asimetrik bilginin varlığından yararlanamayarak normalüstü getiri kazanamayacağı için, piyasanın güçlü formda olup olmadığı test edilirken, önemli bilgileri elde edebilen böyle ayrıcalıklı bir grup olup olmadığına bakılır Đstanbul Menkul Kıymetler Borsası nda Etkinlik Araştırmaları Đstanbul Menkul Kıymetler Borsası nda yapılan etkinlik testleri daha çok yarı güçlü etkinliğin ve zayıf formda etkinliğin araştırılması şeklindedir. Bu konudaki literatür aşağıdaki gibidir (Canbaş ve Doğukanlı, 2007, ): Bekçioğlu ve Ada (1985), Türkiye de zayıf etkinliğin test edilmesi için yapılmış ilk çalışmadır. Yapmış oldukları çeşitli testler sonucunda, rassal yürüyüş kavramının Türkiye için geçerli olmadığı sonucuna ulaşmışlardır. Cankurtaran (1989), 19 hisse senedinin dönemindeki verilerini kullanarak, geçmişteki fiyat hareketlerinin gelecekteki fiyat hareketlerini açıklamadığını belirtmiştir. Alparslan (1989), 15 hisse senedinin arasında, geçmiş fiyatlarıyla korelasyonlu olmadığını tespit etmiştir.

22 8 Başçı (1989), ĐMKB nin hisse senedi getirilerini dağıtımsal ve zaman serisi özelliklerini incelemeyi amaçlamış ve bu konuda ĐMKB nin gelişmiş piyasalarla benzer olduğunu belirtmiştir. Muradoğlu ve Önkal (1992) çalışmalarında maliye ve para politikaları ile hisse senetleri arasında gecikmeli bir ilişki olduğu, piyasanın maliye ve para politikaları açısından etkin olmadığı sonucuna ulaşmışlardır. Muradoğlu ve Metin (1995), hisse senedi getirilerinin, bütçe açıkları, faiz oranları ve para arzı gibi makro ekonomik değişkenlere uzun vadede kointegrasyon gösterdiği, yani hisse senedi getirilerinin bu değişkenler kullanılarak tahmin edilebileceğini belirtmişlerdir. Sonuç olarak piyasanın yarı güçlü formda etkin olmadığı ortaya koyulmuştur. Muradoğlu ve Oktay (1993), ĐMKB de zayıf formda etkinliği ve takvim anomalilerini araştırmışlardır. Sonuç olarak birçok ülkede olduğu gibi hafta sonu ve yılbaşı etkisinin Türkiye de de var olduğunu ve dikkatli yatırımcıların bu sebeple ortalamanın üzerinde getiriler elde edebileceklerini belirtmişlerdir. Ancak bu seyrin pek çok yatırımcı tarafında fark edilmesi sonucunda, ortalamanın üzerindeki kar durumunun ortadan kalkabileceği ve piyasanın zayıf formda etkin bir yapıya kavuşabileceği de eklenmiştir. Balaban, Candemir ve Kunter (1995),çalışmalarında bankalar arası para piyasası gecelik faiz oranları, serbest piyasa döviz kurları ile parasal büyüklüklerden bankalar serbest imkanı, emisyon, M1 ve M2 para arzı tanımları, rezerv para, parasal taban ve Merkez Bankası Parasına göre ĐMKB nin yarı güçlü etkinliğini sınamışlardır. Ancak ĐMKB nin yarı güçlü formda etkin olmadığı sonucuna ulaşmışlardır. Kılıç (1997), rassal yürüyüş modelini sınadığı çalışmasında, geçmiş verilerin gelecektekileri tahmin etme konusunda yanıltıcı olabileceğini ve ĐMKB nin zayıf formda etkin olduğunu vurgulamıştır.

23 9 Özün (1999), ĐMKB-100 endeksinde yapmış olduğu çalışmasında piyasanın zayıf formda etkin olduğu yönünde bulgular elde etmiştir. Çevik ve Yalçın (2003), ĐMKB-100 de rassal yürüyüşü test etmiş ve piyasanın zayıf formda etkin olmadığı sonucuna ulaşmıştır. Zengin ve Kurt (2004), yılları arasında endeks ile çeşitli makro ekonomik değişkenler arasındaki ilişkiyi test etmiş ve ĐMKB nin zayıf formda etkin olduğu ancak yarı güçlü formda etkin olmadığı tespitinde bulunmuştur. Atan ve diğerleri (2006), arasındaki dakikalık fiyat verileriyle yaptıkları çalışmalarında ĐMKB nin zayıf formda etkin olduğunu belirtmiştir. ĐMKB nin etkinliği ile ilgili yapılan çalışmalar farklı sonuçlara ulaşmışlardır. Yapılan araştırmalarda biri zayıf formda etkinliği savunurken bir diğeri tam tersini yani piyasanın zayıf formda etkin olmadığını savunabilmektedir. Ancak piyasalardaki anomalileri ortaya koyan birçok çalışma da piyasaların zayıf formda bile etkin olmadığı konusunda bulgular elde etmiştir (bkz. Bölüm-3) Etkin Piyasalar Hipotezine Karşı Davranışsal Finans Etkin piyasalar hipotezinin tersine, davranışsal finans, pazarın yatırımcı davranışlarını temel almaktadır. Bunu yaparken de psikoloji biliminden oldukça fazla yararlanmaktadır. Kısaca davranışsal finans teorileri; sosyal psikolojinin ampirik olarak desteklenmiş bilgileri üzerine kuruludur. Davranışsal finansa göre piyasalar etkin değildir ve bunun en büyük kanıtı aşırı ve eksik tepkidir. Etkin piyasalar hipotezinin ortaya çıkışından buyana finans bilim dalında önemli gelişmeler olmuştur. Finansın ana konularından sayılan Modern Portföy Teorisi ve Finansal Varlık Fiyatlama Modeli piyasa etkinliğini temel almıştır. Ancak etkin piyasalar hipotezinin geçerli olup olmadığı günümüzde de derinlemesine tartışılmaktadır.

24 10 Etkin piyasalar hipotezinin gerçekten anlamlı olup olmadığını, teorik açıdan, araştıranlardan biri olan Frank Shostak a göre hipotezin eksiklikleri özetle aşağıdaki gibidir (Shostak,1997): Etkin piyasalar hipotezi tüm yatırımcıların rasyonel beklentiler hipotezine göre tahminde bulunduğunu dolayısıyla da hepsinin homojen beklentilere sahip olduğunu varsayar. Ancak eğer yatırımcıların hepsi aynı beklentiye sahipse ortaya menkul kıymet ticaretinin çıkması imkânsızdır. Çünkü ticaret heterojen beklentiler doğrultusunda ortaya çıkar. Yani bir taraf fiyatların düşeceği beklentisiyle satış pozisyonu alırken diğer taraf da fiyatların yükseleceği beklentisiyle alış pozisyonu alır ve ticaret gerçekleşir. Kısacası gerçekten tüm yatırımcılar etkin piyasalar hipotezinin dediği gibi aynı beklentilere sahip olsaydı, piyasalar varlıklarını sürdüremezdi. Etkin piyasalar hipotezine göre piyasaların tüm aktörlerinin bilgileri elde etmede eşit durumda oldukları varsayılır. Ancak işin bu bilgileri yorumlama kısmı bir sorun olarak varlığını sürdürmektedir. Hipoteze göre herkes aynı bilgi düzeyindedir ve herkes menkul kıymetin tek fiyatı üzerinde hemfikirdir. Ancak gerçek hayatta olduğu gibi herkesin bilgi seviyesi aynı değilse fiyatların tahmin edilmesinde farklılıklar olacağı kesindir. Böylece varlık fiyatlarının tahmin edilmesinde başarı ve başarısızlık rastgele olmayacaktır. Etkin piyasalar hipotezi menkul kıymet piyasalarının gerçek hayatla bir ilişkisinin bulunmadığı izlenimini vermektedir. Ancak bu piyasalara yapılan yatırımların aynı zamanda gerçek dünyadaki işletmelerin faaliyetlerinde kullanıldıklarını unutmamak gerekir. Yani finansal piyasaya yatırım yapanlar aynı zamanda işletmelerin faaliyetlerine de yatırım yapmaktadırlar. Böylece yatırımcılar işletme faaliyetleriyle ilgilenmeye başlamaktadırlar. Geçmiş bilgilerin şu anki fiyatların bir parçası olduğu da doğru bir yaklaşım değildir. Etkin piyasalar hipotezine göre merkez bankasının faiz oranlarını düşüreceği beklentisinin olduğu piyasalarda, faizler gerçekten düşürüldüğü zaman herhangi bir dalgalanma olması beklenmez. Çünkü bu bilgi önceden

Yatırım Analizi ve Portföy Yönetimi 8. Hafta. Dr. Mevlüt CAMGÖZ

Yatırım Analizi ve Portföy Yönetimi 8. Hafta. Dr. Mevlüt CAMGÖZ Yatırım Analizi ve Portföy Yönetimi 8. Hafta İçerik Etkinlik Kavramı Etkin Piyasalar Hipotezi Rassal Yürüyüş Piyasa Etkinliği Dereceleri Zayıf Formda Etkinlik Yarı Güçlü Formda Etkinlik Güçlü Formda Etkinlik

Detaylı

Finansal Yatırım ve Portföy Yönetimi. Ders 7 Modern Portföy Teorisi

Finansal Yatırım ve Portföy Yönetimi. Ders 7 Modern Portföy Teorisi Finansal Yatırım ve Portföy Yönetimi Ders 7 Modern Portföy Teorisi Kurucusu Markowitz dir. 1990 yılında bu çalışmasıyla Nobel Ekonomi ödülünü MertonH. Miller ve William F. Sharpe ilepaylaşmıştır. Modern

Detaylı

Özet Giriş Davranışsal Finans. Davranışsal Finans. Salim Kasap, Turkish Yatirim. 19 Ocak 2011

Özet Giriş Davranışsal Finans. Davranışsal Finans. Salim Kasap, Turkish Yatirim. 19 Ocak 2011 Salim Kasap Turkish Yatirim 19 Ocak 2011 Sınırlı Arbitraj... Yatırımcı Psikolojisi Zayıf Piyasa Etkinliği -Weak Form Efficiency Tarihsel verilere dayanarak yapılan yatırım tercihleri ile üstün karlar elde

Detaylı

Destek ve sevgilerini eksik etmeyen Ailem ve sevgili yeğenlerim Emre ve Bengisu ya. iii

Destek ve sevgilerini eksik etmeyen Ailem ve sevgili yeğenlerim Emre ve Bengisu ya. iii Destek ve sevgilerini eksik etmeyen Ailem ve sevgili yeğenlerim Emre ve Bengisu ya. iii iv v İçindekiler Sunuş... vii Önsöz... ix 1. Giriş...1 1.1 İstanbul Menkul Kıymetler Borsası...2 2. Testler ve Test

Detaylı

ARBİTRAJ FİYATLAMA MODELİ (AFM)

ARBİTRAJ FİYATLAMA MODELİ (AFM) ARBİTRAJ FİYATLAMA MODELİ (AFM) 1 Markowitz in Modern Portföy Teorisi sonrası geliştirilen denge modelleri 1.Finansal Varlıkları Fiyatlama Modeli (Capital Asset Pricing Model CAPM) 2.Tek ve Çok Endeksli

Detaylı

15.433 YATIRIM. Ders 19: Menkul Kıymet Analizi. Bahar 2003

15.433 YATIRIM. Ders 19: Menkul Kıymet Analizi. Bahar 2003 15.433 YATIRIM Ders 19: Menkul Kıymet Analizi Bahar 2003 Giriş Piyasada gözlemlediğimiz fiyatlar nasıl açıklanır? Etkin bir piyasada, fiyat kamuya açık olan tüm bilgileri yansıtır. Piyasa bilgisini piyasa

Detaylı

1. Temel Finansal Kavramlar. 2. Finansal Analiz ve Planlama. 3. Yatırım ve Çalışma Sermayesi. 4. Fizibilite Etüdleri- Yatırım Kararının Alınması

1. Temel Finansal Kavramlar. 2. Finansal Analiz ve Planlama. 3. Yatırım ve Çalışma Sermayesi. 4. Fizibilite Etüdleri- Yatırım Kararının Alınması 1. Temel Finansal Kavramlar 2. Finansal Analiz ve Planlama 3. Yatırım ve Çalışma Sermayesi 4. Fizibilite Etüdleri- Yatırım Kararının Alınması 5. Girişimcilikte Finansal Destekler 1 6. Alternatif Finansal

Detaylı

PORTFÖY SİGORTALAMA TEKNİKLERİ Dr. Gökhan UGAN, CFE, CRMA, CCM

PORTFÖY SİGORTALAMA TEKNİKLERİ Dr. Gökhan UGAN, CFE, CRMA, CCM PORTFÖY SİGORTALAMA TEKNİKLERİ Dr. Gökhan UGAN, CFE, CRMA, CCM RİSK NEDİR? Risk bir tehlikenin gerçekleşme olasılığı ile, gerçekleşmesi halinde yol açacağı sonucun olumsuz etkisi şeklinde tanımlanabilir.

Detaylı

Kurumsal Şeffaflık, Firma Değeri Ve Firma Performansları İlişkisi Bist İncelemesi

Kurumsal Şeffaflık, Firma Değeri Ve Firma Performansları İlişkisi Bist İncelemesi T.C İSTANBUL ÜNİVERSİTESİ Sosyal Bilimler Enstitüsü İşletme Anabilim Dalı Finans Bilim Dalı Yüksek Lisans Tezi Özeti Kurumsal Şeffaflık, Firma Değeri Ve Firma Performansları İlişkisi Bist İncelemesi Prof.

Detaylı

Yatırım Analizi ve Portföy Yönetimi 7. Hafta. Dr. Mevlüt CAMGÖZ

Yatırım Analizi ve Portföy Yönetimi 7. Hafta. Dr. Mevlüt CAMGÖZ Yatırım Analizi ve Portföy Yönetimi 7. Hafta İçerik Arbitraj Fiyatlama Teorisi (AFT) AFT Varsayımları Arbitraj Kuramı Arbitraj Portföyü AFT Denklemi AFT de Yatırım Süreci AFT ye Eleştiriler Fama-French

Detaylı

1. Nominal faiz oranı %25, enflasyon oranı %5 olduğuna göre reel faiz oranı % kaçtır?

1. Nominal faiz oranı %25, enflasyon oranı %5 olduğuna göre reel faiz oranı % kaçtır? Temel Finans Matematiği ve Değerleme Yöntemleri 1. Nominal faiz oranı %25, enflasyon oranı %5 olduğuna göre reel faiz oranı % kaçtır? a. %18 b. %19 c. %20 d. %21 e. %22 5. Nominal faiz oranı %24 ve iki

Detaylı

Prof. Dr. Aydın Yüksel MAN 504T Yön. için Finansal Analiz & Araçları Ders: Risk-Getiri İlişkisi ve Portföy Yönetimi I

Prof. Dr. Aydın Yüksel MAN 504T Yön. için Finansal Analiz & Araçları Ders: Risk-Getiri İlişkisi ve Portföy Yönetimi I Risk-Getiri İlişkisi ve Portföy Yönetimi I 1 Giriş İşlenecek ana başlıkları sıralarsak: Finansal varlıkların risk ve getirisi Varlık portföylerinin getirisi ve riski 2 Risk ve Getiri Yatırım kararlarının

Detaylı

Yatırım Analizi ve Portföy Yönetimi 5. Hafta

Yatırım Analizi ve Portföy Yönetimi 5. Hafta Yatırım Analizi ve Portföy Yönetimi 5. Hafta Dr. Mevlüt CAMGÖZ 1 Dr. Mevlüt Camgöz İçerik Tek Endeks / Pazar Modeli Sistematik Risk Sistematik Olmayan Risk Sermaye Varlıklarını Fiyatlandırma Modeli (SVFM)

Detaylı

İÇİNDEKİLER. ÖNSÖZ... iii İÇİNDEKİLER... v BİRİNCİ BÖLÜM FİNANSAL PİYASALAR

İÇİNDEKİLER. ÖNSÖZ... iii İÇİNDEKİLER... v BİRİNCİ BÖLÜM FİNANSAL PİYASALAR İÇİNDEKİLER ÖNSÖZ... iii İÇİNDEKİLER... v BİRİNCİ BÖLÜM FİNANSAL PİYASALAR 1. FİNANSAL PİYASA KAVRAMI VE BOYUTLARI... 1 1.1. FİNANSAL PİYASA TÜRLERİ... 4 1.1.1. Para Piyasaları... 6 1.1.2. Sermaye Piyasası...

Detaylı

- Kâr payı (temettü) adı altında hisse senedi sahiplerine (şirket ortaklarına) aktarır. - Kâr ortaklara dağıtılmayarak firma bünyesinde tutulur.

- Kâr payı (temettü) adı altında hisse senedi sahiplerine (şirket ortaklarına) aktarır. - Kâr ortaklara dağıtılmayarak firma bünyesinde tutulur. HĐSSE SENEDĐ DEĞERLEMESĐ Hisse (Ortaklık) senetleri, firmanın belli bir bölümüne ait mülkiyet ifade eder. Ortaklık senedini elinde bulunduran kişi, bu senedi ihraç eden kuruluşun gelecekteki kazancı (karı)

Detaylı

15.433 YATIRIM. Ders 22: Piyasa Etkinliği. Bahar 2003

15.433 YATIRIM. Ders 22: Piyasa Etkinliği. Bahar 2003 15.433 YATIRIM Ders 22: Piyasa Etkinliği Bahar 2003 Piyasa Etkinliği Çeşitleri Zayıf formda Etkinlik: Fiyatlar, geçmiş fiyatlar, işlem hacmi, kısa dönem faizler vb. gibi piyasa verilerini inceleyerek elde

Detaylı

ÇUKUROVA ÜNİVERSİTESİ SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ İŞLETME ANABİLİM DALI

ÇUKUROVA ÜNİVERSİTESİ SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ İŞLETME ANABİLİM DALI ÇUKUROVA ÜNİVERSİTESİ SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ İŞLETME ANABİLİM DALI FİRMA BÜYÜKLÜĞÜ İLE HİSSE SENEDİ GETİRİLERİ ARASINDAKİ İLİŞKİNİN FARKLI YÖNTEMLERLE İNCELENMESİ: İSTANBUL MENKUL KIYMETLER BORSASINDA

Detaylı

Finansal Yatırım ve Portföy Yönetimi. Ders 5

Finansal Yatırım ve Portföy Yönetimi. Ders 5 Finansal Yatırım ve Portföy Yönetimi Ders 5 FİNANSIN TEMEL SORULARI: Riski nasıl tanımlarız ve ölçeriz? Farklı finansal ürünlerin riskleri birbirleri ile nasıl alakalıdır? Riski nasıl fiyatlarız? RİSK

Detaylı

15.433 YATIRIM. Ders 5: Portföy Teorisi. Bölüm 3: Optimum Riskli Portföy

15.433 YATIRIM. Ders 5: Portföy Teorisi. Bölüm 3: Optimum Riskli Portföy 15.433 YATIRIM Ders 5: Portföy Teorisi Bölüm 3: Optimum Riskli Portföy Bahar 2003 Giriş Riske maruz kalmanın etkisine karar verdikten sonra, yatırımcının sonraki işi riskli portföyü, r p oluşturmaktır.

Detaylı

Ata Portföy Yönetimi A.Ş 3 Ocak 2014

Ata Portföy Yönetimi A.Ş 3 Ocak 2014 Ayın Yatırım Sözü: Çoğunluk iyimser iken menkul kıymet fiyatları getiriden ziyade risk içerir; Çoğunluk kötümser iken ise menkul kıymet fiyatları içerdiği riskten daha fazla getiri potansiyeli sunar. Horawd

Detaylı

Risk ve Getiri : Portföy Teorisi ve Varlık Fiyatlandırma Modelleri

Risk ve Getiri : Portföy Teorisi ve Varlık Fiyatlandırma Modelleri 5-1 Risk ve Getiri : Portföy Teorisi ve Varlık Fiyatlandırma Modelleri Portföy Teorisi Sermaye Varlıklarını Fiyatlandırma Modeli (CAPM) Etkin set Sermaye Piyasası Doğrusu (CML) Hisse Senedi Piyasası Doğrusu

Detaylı

Bölüm 1 Firma, Finans Yöneticisi, Finansal Piyasalar ve Kurumlar

Bölüm 1 Firma, Finans Yöneticisi, Finansal Piyasalar ve Kurumlar Bölüm 1 Firma, Finans Yöneticisi, Finansal Piyasalar ve Kurumlar Yatırım (Sermaye Bütçelemesi) ve Finanslama Kararları Şirket Nedir? Finansal Yönetici Kimdir? Şirketin Amaçları Finansal piyasalar ve kurumların

Detaylı

15.433 YATIRIM. Ders 8&9: Menkul Kıymetler Borsası. Hisse Senedi Getirilerindeki Çapraz Kesit Farklılıklar

15.433 YATIRIM. Ders 8&9: Menkul Kıymetler Borsası. Hisse Senedi Getirilerindeki Çapraz Kesit Farklılıklar 15.433 YATIRIM Ders 8&9: Menkul Kıymetler Borsası Hisse Senedi Getirilerindeki Çapraz Kesit Farklılıklar Bahar 2003 Giriş Hisse senedine dayalı menkul kıymetler, bir şirketin hisselerinin sahipliğini temsil

Detaylı

MENKUL KIYMET DEĞERLEMESİ BÖLÜM 3:

MENKUL KIYMET DEĞERLEMESİ BÖLÜM 3: 1. RİSK VE GETİRİ 1. Risk ve Belirsizlik Kavramları MENKUL KIYMET DEĞERLEMESİ BÖLÜM 3: Riskin sözlük anlamı, gelecekte beklenmeyen bir durumun ortaya çıkma olasılığı, yaralanma, incinme ve zarara uğrama

Detaylı

Varant nedir? Varantların dayanak varlığı ne olacak? İlk uygulamada borsa endeksleri ve dolar/tl olacak.

Varant nedir? Varantların dayanak varlığı ne olacak? İlk uygulamada borsa endeksleri ve dolar/tl olacak. TÜRK yatırımcısı yeni bir ürünle tanışıyor: Varant. Ay sonunda 15 varantla başlaması beklenen işlemler yatırımcılara kaldıraç oranları nedeniyle yüksek getiri fırsatı sunuyor. UniCredit Menkul Değerler

Detaylı

VARANT BÜLTENİ 10.11.2015

VARANT BÜLTENİ 10.11.2015 VARANT BÜLTENİ 10.11.2015 Piyasalar Dünya piyasalarındaki satış baskısı devam ediyor. Fed in faiz artışına Aralık ayında başlayacağı ve 2016 yılında faiz artışını sürdüreceği korkusu ile dün dünya borsalarında

Detaylı

Reyting Metodolojisi. Fonmetre Metodoloji Dokümanı Temmuz, 2012. 2012 Milenyum Teknoloji Bilişim Ar-Ge San. Tic. Ltd. Şti.

Reyting Metodolojisi. Fonmetre Metodoloji Dokümanı Temmuz, 2012. 2012 Milenyum Teknoloji Bilişim Ar-Ge San. Tic. Ltd. Şti. Reyting Metodolojisi Fonmetre Metodoloji Dokümanı Temmuz, 2012 İçerik Giriş Tarihçe Kategori Bazında Gruplama Yatırımcı İçin Anlamı Nasıl Çalışır? Teori Beklenen Fayda Teorisi Portföy Performans Ölçümü

Detaylı

Şekil 2.1. Risk Sınıflandırması Örneği Şekil 2.2. İç ve Dış Kaynaklı Önemli Risk Faktörleri

Şekil 2.1. Risk Sınıflandırması Örneği Şekil 2.2. İç ve Dış Kaynaklı Önemli Risk Faktörleri Şekil 2.1. Risk Sınıflandırması Örneği Şekil 2.2. İç ve Dış Kaynaklı Önemli Risk Faktörleri Şekil. 2.3. Olaylar ve Riskler 2.1.Sistematik Risk Sistematik risk, firmaların sahip oldukları varlıklar üzerindeki

Detaylı

Başa-baş Noktası= (Alım varantı kullanım fiyatı + varant fiyatı *çarpan)

Başa-baş Noktası= (Alım varantı kullanım fiyatı + varant fiyatı *çarpan) Yatırımcının beklenti ve amaçlarına bağlı olarak varantlar, yatırım stratejileriyle ilgili geniş bir yelpazede kullanılabilir. Mevcut menkul kıymet portföylerinin riskten korunmasıyla ilgili olarak son

Detaylı

Rapor N o : SYMM 116 /1552-117

Rapor N o : SYMM 116 /1552-117 Rapor N o : SYMM 116 /1552-117 BÜYÜME AMAÇLI ULUSLAR ARASI KARMA EMEKLİLİK YATIRIM FONU NUN YATIRIM PERFORMANSI KONUSUNDA KAMUYA AÇIKLANAN BİLGİLERE İLİŞKİN 30.06.2009 TARİHİ İTİBARİYLE BİTEN HESAP DÖNEMİME

Detaylı

ULUSLARARASI PORTFÖY KURAMI VE UYGULAMALARI

ULUSLARARASI PORTFÖY KURAMI VE UYGULAMALARI ULUSLARARASI PORTFÖY KURAMI VE UYGULAMALARI DEVRİM YALÇIN 1.12.2016 ULUSLARARASI PORTFÖY KURAMI 1 PORTFÖY OLUŞTURMANIN AMACI PORTFÖY KURAMININ NİHAİ AMACI YATIRIMLARIN TOPLAM RİSKİNİ EN KÜÇÜK SEVİYEYE

Detaylı

ÜNİTE 4: FAİZ ORANLARININ YAPISI

ÜNİTE 4: FAİZ ORANLARININ YAPISI ÜNİTE 4: FAİZ ORANLARININ YAPISI Faiz oranlarının yapısı; Menkul kıymetlerin sahip olduğu risk, Likidite özelliği, Vergilendirme durumu ve Vade farklarının faiz oranlarını nasıl etkilediğidir. FAİZ ORANLARININ

Detaylı

Portföy Yönetimi. Yatırım Kumar Adil Oyun

Portföy Yönetimi. Yatırım Kumar Adil Oyun Portföy Yönetimi 1 Yatırım Kumar Adil Oyun 2 1 Risk ve Getiri Kavramı Genel Kural: Getiriyi Sev, Riskten Kaç Faydayı Maksimize Et! 3 Getiri Kavramı Hisse Senedinde getiri iki kaynaktan oluşur. : Sermaye

Detaylı

NoorCM Profil Asya Raporu

NoorCM Profil Asya Raporu NoorCM Müşteri Hizmetleri NoorCM Profil Asya Raporu Ağustos 1. Rapor Sayın #musteri# Aşağıda sizin için özel olarak hazırlanan ürün bültenini görüntülemektesiniz. Bu ürün ve piyasalar hakkındaki tüm sorularınızı

Detaylı

Yatırım Kumar Adil Oyun

Yatırım Kumar Adil Oyun Portföy Yönetimi Yatırım Kumar Adil Oyun 1 2 Getiri Kavramı Risk ve Getiri Kavramı Genel Kural: Getiriyi Sev, Riskten Kaç Faydayı Maksimize Et! Hisse Senedinde getiri iki kaynaktan oluşur. : Sermaye Kazancı

Detaylı

Yatırım Kumar Adil Oyun

Yatırım Kumar Adil Oyun Portföy Yönetimi 1 Yatırım Kumar Adil Oyun 2 Risk ve Getiri Kavramı Genel Kural: Getiriyi Sev, Riskten Kaç Faydayı Maksimize Et! 3 Getiri Kavramı Hisse Senedinde getiri iki kaynaktan oluşur. : Sermaye

Detaylı

Vahap Tolga KOTAN Murat İNCE Doruk ERGUN Fon Toplam Değeri 877.247,49 Fonun Yatırım Amacı, Stratejisi ve Riskleri

Vahap Tolga KOTAN Murat İNCE Doruk ERGUN Fon Toplam Değeri 877.247,49 Fonun Yatırım Amacı, Stratejisi ve Riskleri A. TANITICI BİLGİLER PORTFÖY BİLGİLERİ YATIRIM VE YÖNETİME İLİŞKİN BİLGİLER Halka Arz Tarihi 07/11/2008 Portföy Yöneticileri 31.03.2010 tarihi itibariyle Vahap Tolga KOTAN Murat İNCE Doruk ERGUN Fon Toplam

Detaylı

TEB PORTFÖY İKİNCİ DEĞİŞKEN FON

TEB PORTFÖY İKİNCİ DEĞİŞKEN FON VE YATIRIM PERFORMANSI KONUSUNDA KAMUYA AÇIKLANAN BİLGİLERE İLİŞKİN RAPOR A. TANITICI BİLGİLER PORTFÖYE BAKIŞ Halka Arz Tarihi : 04/09/1997 YATIRIM VE YÖNETİME İLİŞKİN BİLGİLER 30/06/2016 tarihi itibarıyla

Detaylı

AŞIRI TEPKİ HİPOTEZİNİN TEST EDİLMESİ: BORSA İSTANBUL ÖRNEĞİ

AŞIRI TEPKİ HİPOTEZİNİN TEST EDİLMESİ: BORSA İSTANBUL ÖRNEĞİ Uludağ Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi Cilt/Vol. XXXII, Sayı/No. 2, 2013, pp. 113-122 AŞIRI TEPKİ HİPOTEZİNİN TEST EDİLMESİ: BORSA İSTANBUL ÖRNEĞİ Ahmet Kamil TUNÇEL * Özet Bu

Detaylı

Risk ve Getiri. Dr. Veli Akel 1-1

Risk ve Getiri. Dr. Veli Akel 1-1 Bölüm m 1 Risk ve Getiri Dr. Veli Akel 1-1 Risk ve Getiri urisk ve Getirinin Tanımı uriski Ölçmek Đçin Olasılık Dağılımlarını Kullanmak uportföyün Riski ve Getirisi uçeşitlendirme ufinansal Varlıkları

Detaylı

ULUSOY UN SANAYİ VE TİCARET A.Ş. DEĞERLENDİRME RAPORU-2 ŞEKER YATIRIM MENKUL DEĞERLER A.Ş. 29 EYLÜL 2015

ULUSOY UN SANAYİ VE TİCARET A.Ş. DEĞERLENDİRME RAPORU-2 ŞEKER YATIRIM MENKUL DEĞERLER A.Ş. 29 EYLÜL 2015 ULUSOY UN SANAYİ VE TİCARET A.Ş. DEĞERLENDİRME RAPORU-2 ŞEKER YATIRIM MENKUL DEĞERLER A.Ş. 29 EYLÜL 2015 1 Değerlendirme Raporunun Amacı Bu rapor Sermaye Piyasası Kurulu tarafından yayınlanan 22.06.2013

Detaylı

FİNANSAL YÖNETİME İLİŞKİN GENEL İLKELER. Prof. Dr. Ramazan AKTAŞ

FİNANSAL YÖNETİME İLİŞKİN GENEL İLKELER. Prof. Dr. Ramazan AKTAŞ FİNANSAL YÖNETİME İLİŞKİN GENEL İLKELER Prof. Dr. Ramazan AKTAŞ 1 İçerik Finansal Yönetim, Amaç ve İşlevleri Piyasalar, Yatırımlar ve Finansal Yönetim Arasındaki İlişkiler İşletmelerde Vekalet Sorunu (Asil

Detaylı

Türk-Alman Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi İşletme Bölümü Ders Bilgi Formu

Türk-Alman Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi İşletme Bölümü Ders Bilgi Formu Türk-Alman Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi İşletme Bölümü Ders Bilgi Formu Dersin Adı Dersin Kodu Dersin Yarıyılı İşletme Finansı BWL210 4 ECTS Ders Uygulama Laboratuvar Kredisi (saat/hafta)

Detaylı

9. Şemsiye Fonun Türü Yatırımcının : başlangıç yatırımının belirli bir bölümünün, tamamının

9. Şemsiye Fonun Türü Yatırımcının : başlangıç yatırımının belirli bir bölümünün, tamamının TÜRK EKONOMİ BANKASI A.Ş. KORUMA AMAÇLI ŞEMSİYE FONU NA BAĞLI B TİPİ %100 ANAPARA KORUMA AMAÇLI KIRKALTINCI ALT FONU BİRİNCİ İHRAÇ KATILMA PAYLARININ HALKA ARZINA İLİŞKİN İZAHNAME DEĞİŞİKLİĞİ ESKİ MADDE:

Detaylı

Behavioral Finance (Davranışsal Finans)

Behavioral Finance (Davranışsal Finans) Behavioral Finance (Davranışsal Finans) Dr. Hakan Özerol Davranışsal Finans Nedir? İki farklı disiplin olan psikoloji ve finansı bir araya getiren ve insanların, yatırım yaparken, para biriktirirken, para

Detaylı

HALK HAYAT VE EMEKLİLİK A.Ş. BÜYÜME AMAÇLI HİSSE SENEDİ EMEKLİLİK YATIRIM FONU A. TANITICI BİLGİLER

HALK HAYAT VE EMEKLİLİK A.Ş. BÜYÜME AMAÇLI HİSSE SENEDİ EMEKLİLİK YATIRIM FONU A. TANITICI BİLGİLER A. TANITICI BİLGİLER Portföy Bilgileri Halka Arz Tarihi 13.06.2012 2 Temmuz 2012 tarihi itibariyle (*) Fon Toplam Değeri 2.155.647 Yatırım Ve Yönetime İlişkin Bilgiler Portföy Yöneticileri Murat Zaman,

Detaylı

TÜRK EKONOMİ BANKASI A.Ş

TÜRK EKONOMİ BANKASI A.Ş TÜRK EKONOMİ BANKASI A.Ş. KORUMA AMAÇLI ŞEMSİYE FONU NA BAĞLI B TİPİ %100 ANAPARA KORUMA AMAÇLI KIRKALTINCI ALT FONU BİRİNCİ İHRAÇ KATILMA PAYLARININ HALKA ARZINA İLİŞKİN SİRKÜLER DEĞİŞİKLİĞİ ESKİ MADDE:

Detaylı

15.433 YATIRIM. Ders 3: Portföy Teorisi. Bölüm 1: Problemi Oluşturmak

15.433 YATIRIM. Ders 3: Portföy Teorisi. Bölüm 1: Problemi Oluşturmak 15.433 YATIRIM Ders 3: Portföy Teorisi Bölüm 1: Problemi Oluşturmak Bahar 2003 Biraz Tarih Mart 1952 de, Şikago Üniversitesi nde yüksek lisans öğrencisi olan 25 yaşındaki Harry Markowitz, Journal of Finance

Detaylı

Yurtiçi Piyasalar Değişken Getirili Ürünler

Yurtiçi Piyasalar Değişken Getirili Ürünler Yurtiçi Piyasalar Değişken Getirili Ürünler Gedik Private Ayrıcalıklar Dünyası PB / 1 Hisse Senetleri Risk Derecesi 4 Getiri Derecesi 4 Vergi %0 Stopaj Global Fırsatları Takip Ederiz Global ekonomi ve

Detaylı

FİNAL ÖNCESİ ÇÖZÜMLÜ DENEME PARA VE BANKA SORULAR

FİNAL ÖNCESİ ÇÖZÜMLÜ DENEME PARA VE BANKA SORULAR SORULAR 1- Değişimi yapılan finansal aracın hemen teslim edildiği ve ödemenin hemen yapıldığı piyasalar hangisidir? A) Birincil Piyasa B) İkincil Piyasa C) Organize Piyasa D) Tezgahüstü Piyasa E) Spot

Detaylı

ETKİN PİYASALAR TEORİSİ Sayfa 1 ÖZET OLARAK ETKİN PİYASALAR TEORİSİ VE YATIRIM ANALİZİNE ETKİLERİ ÖZET OLARAK ETKİN PİYASALAR TEORİSİ

ETKİN PİYASALAR TEORİSİ Sayfa 1 ÖZET OLARAK ETKİN PİYASALAR TEORİSİ VE YATIRIM ANALİZİNE ETKİLERİ ÖZET OLARAK ETKİN PİYASALAR TEORİSİ ETKİN PİYASALAR TEORİSİ Sayfa 1 ÖZET OLARAK ETKİN PİYASALAR TEORİSİ VE YATIRIM ANALİZİNE ETKİLERİ ÖZET OLARAK ETKİN PİYASALAR TEORİSİ Modern Portföy Teorisi nin kabul görmeye başlamasıyla beraber, 1960

Detaylı

Bölüm 7 Risk Getiri ve Sermayenin Fırsat Maliyetine Giriş. Getiri Oranı. Getiri Oranı. İşlenecek Konular

Bölüm 7 Risk Getiri ve Sermayenin Fırsat Maliyetine Giriş. Getiri Oranı. Getiri Oranı. İşlenecek Konular Bölüm 7 Risk Getiri ve Sermayenin Fırsat Maliyetine Giriş İşlenecek Konular Getiri Oranları: Gözden Geçirme Sermaye Piyasası Tarihi Risk & Çeşitlendirme Risk Üzerine Yorumlar Sermaye Kazancı + kar payı

Detaylı

VARANT BÜLTENİ 29.04.2016

VARANT BÜLTENİ 29.04.2016 VARANT BÜLTENİ 29.04.2016 Piyasalar Dolardaki kan kaybı devam ediyor. Kasım ayında 100 seviyesini zorlayan DXY dolar endeksi dün 93,3 seviyesindeki direncini test etti. Beklentilerden düşük gelen ilk çeyrek

Detaylı

FONLAR GETİRİ KIYASLAMASI

FONLAR GETİRİ KIYASLAMASI ARALIK 14 Güncel Ekonomik Veriler Büyüme Oranı(Yıllık) Cari Açık/GSYİH 6,61% İşsizlik oranı(yıllık) 10,10% Enflasyon(TÜFE/Yıllık) 9,15% GSMH(milyar USD) 819,9 Kişi Başı Milli Gelir (USD) 10.800 Güncel

Detaylı

Aysel Gündoğdu, PhD C. Turgay Münyas, PhD C. asset FİNANSAL YÖNETİM. Sermaye Piyasası Faaliyetleri İleri Düzey Lisansı Eğitimi

Aysel Gündoğdu, PhD C. Turgay Münyas, PhD C. asset FİNANSAL YÖNETİM. Sermaye Piyasası Faaliyetleri İleri Düzey Lisansı Eğitimi Aysel Gündoğdu, PhD C. Turgay Münyas, PhD C. asset FİNANSAL YÖNETİM Sermaye Piyasası Faaliyetleri İleri Düzey Lisansı Eğitimi İÇİNDEKİLER ÖNSÖZ... V FİNANSAL YÖNETİM... 1 Finansal Amaçlar... 1 Finans Yöneticisinin

Detaylı

Finansal Yatırım ve Portföy Yönetimi. Ders 2

Finansal Yatırım ve Portföy Yönetimi. Ders 2 Finansal Yatırım ve Portföy Yönetimi Ders 2 PORTFÖY YÖNETİM SÜRECİ 1. Portföy Planlaması Yatırımcının risk, getiri ve vade beklentileri doğrultusunda yatırım ölçütleri belirlenir. Mevcut finansal durum

Detaylı

1. BÖLÜM: FİNANSAL YÖNETİM VE FİNANS KESİMİ

1. BÖLÜM: FİNANSAL YÖNETİM VE FİNANS KESİMİ İÇİNDEKİLER 1. BÖLÜM: FİNANSAL YÖNETİM VE FİNANS KESİMİ 1.Finansal Yönetim Olgusu... 1 1.1. Finans Bilimi... 1 1.2. Neden Finans Yöneticisine İhtiyaç Var?... 1 Karar Süreçleri) 1.3. Finans Yöneticisinin

Detaylı

MBA 507 (7) ALGILAMA VE KARAR ALMA

MBA 507 (7) ALGILAMA VE KARAR ALMA MBA 507 (7) ALGILAMA VE KARAR ALMA Algı Bireylerin çevrelerini anlamlandırabilmek adına duyumsal izlenimlerini düzenleme ve yorumlama sürecine verilen isimdir. davranışlarımız algıladığımız dünyaya göre

Detaylı

Reel Sektör Risk Yönetimi

Reel Sektör Risk Yönetimi Temel Analiz 2009 Aralık ayında vadeli piyasalarda 1230.0 dolar/ons seviyesine kadar yükselen altın fiyatları sonrasında yaklaşık % 15 düşüş ile Şubat ayı başında 1045.0 dolar/ons seviyesine geriledi.

Detaylı

VARANT BÜLTENİ 31.01.2014. Hisse Senedi Piyasası. Döviz Piyasası

VARANT BÜLTENİ 31.01.2014. Hisse Senedi Piyasası. Döviz Piyasası VARANT BÜLTENİ 31.01.2014 Hisse Senedi Piyasası Hisse senetleri piyasası güçlü satışların ardından dün düşük işlem hacmiyle bir miktar toparlandı ve %1 artarak 62.701 seviyesinde kapattı. Ekonomi Bakanı

Detaylı

Ekonomi Bülteni. 17 Ekim 2016, Sayı: 40. Yurt Dışı Gelişmeler Yurt İçi Gelişmeler Finansal Göstergeler Haftalık Veri Akışı

Ekonomi Bülteni. 17 Ekim 2016, Sayı: 40. Yurt Dışı Gelişmeler Yurt İçi Gelişmeler Finansal Göstergeler Haftalık Veri Akışı Ekonomi Bülteni, Sayı: 40 Yurt Dışı Gelişmeler Yurt İçi Gelişmeler Finansal Göstergeler Haftalık Veri Akışı Ekonomik Araştırma ve Strateji Dr. Saruhan Özel Ezgi Gülbaş Orhan Kaya Deniz Bayram 1 DenizBank

Detaylı

FONLAR GETİRİ KIYASLAMASI FONLAR GETİRİ KIYASLAMASI

FONLAR GETİRİ KIYASLAMASI FONLAR GETİRİ KIYASLAMASI OCAK 15 Güncel Ekonomik Veriler Büyüme Oranı(Yıllık) 4,00% Cari Açık/GSYİH 6,61% İşsizlik oranı(yıllık) 10,10% Enflasyon(TÜFE/Yıllık) 8,17% GSMH(milyar USD) 819,9 Kişi Başı Milli Gelir (USD) 10.800 Güncel

Detaylı

Sosyal psikoloji bakış açısıyla İş Sağlığı ve Güvenliği İle İlgili Kurallara Uyma Durumunun İncelenmesi. Prof. Dr. Selahiddin Öğülmüş

Sosyal psikoloji bakış açısıyla İş Sağlığı ve Güvenliği İle İlgili Kurallara Uyma Durumunun İncelenmesi. Prof. Dr. Selahiddin Öğülmüş Sosyal psikoloji bakış açısıyla İş Sağlığı ve Güvenliği İle İlgili Kurallara Uyma Durumunun İncelenmesi Prof. Dr. Selahiddin Öğülmüş Canlılar hayatta kalmak için güdülenmişlerdir İnsan hayatta kalabilmek

Detaylı

TEB PORTFÖY İKİNCİ ORTA VADELİ KAMU BORÇLANMA ARAÇLARI FONU

TEB PORTFÖY İKİNCİ ORTA VADELİ KAMU BORÇLANMA ARAÇLARI FONU TEB PORTFÖY İKİNCİ ORTA VADELİ KAMU BORÇLANMA ARAÇLARI FONU VE YATIRIM PERFORMANSI KONUSUNDA KAMUYA AÇIKLANAN BİLGİLERE İLİŞKİN RAPOR A. TANITICI BİLGİLER PORTFÖYE BAKIŞ Halka Arz Tarihi : 08/11/2004

Detaylı

15.433 YATIRIM. Ders 7: CAPM ve APT. Bölüm 2: Uygulamalar ve Sınamalar

15.433 YATIRIM. Ders 7: CAPM ve APT. Bölüm 2: Uygulamalar ve Sınamalar 15.433 YATIRIM Ders 7: CAPM ve APT Bölüm 2: Uygulamalar ve Sınamalar Bahar 2003 Öngörüler ve Uygulamalar Öngörüler: - CAPM: Piyasa dengesinde yatırımcılar sadece piyasa riski taşıdıklarında ödüllendirilir.

Detaylı

İlk izlenimler önemli midir? Yoksa, sonraki bilgilerle aslında kolayca değiştirilebilir mi?

İlk izlenimler önemli midir? Yoksa, sonraki bilgilerle aslında kolayca değiştirilebilir mi? İZLENİM OLUŞTURMA İlk izlenimler önemli midir? Yoksa, sonraki bilgilerle aslında kolayca değiştirilebilir mi? Sosyal grupları tanımlayıcı birtakım özelliklere göre mi düşünürsünüz? Yoksa somut bir örneğe

Detaylı

CİGNA FİNANS EMEKLİLİK VE HAYAT A.Ş. GRUPLARA YÖNELİK GELİR AMAÇLI KAMU BORÇLANMA ARAÇLARI EMEKLİLİK YATIRIM FONU'NA AİT PERFORMANS SUNUM RAPORU A

CİGNA FİNANS EMEKLİLİK VE HAYAT A.Ş. GRUPLARA YÖNELİK GELİR AMAÇLI KAMU BORÇLANMA ARAÇLARI EMEKLİLİK YATIRIM FONU'NA AİT PERFORMANS SUNUM RAPORU A CİGNA FİNANS EMEKLİLİK VE HAYAT A.Ş. GRUPLARA YÖNELİK GELİR AMAÇLI KAMU BORÇLANMA ARAÇLARI EMEKLİLİK YATIRIM FONU'NA AİT PERFORMANS SUNUM RAPORU A. TANITICI BİLGİLER PORTFÖYE BAKIŞ Halka Arz Tarihi : 26/03/2012

Detaylı

TR: Ödemeler Dengesi, Haziran 16

TR: Ödemeler Dengesi, Haziran 16 11.8.216 11:41 TR: Ödemeler Dengesi, 1-1 -2-3 -4-5 Cari İşlemler Hesabı Cari İşlemler Hesabı (6 Ay Ort.) -2-25 -3-35 -4-45 -5 Cari İşlemler Hesabı (12 Ay Kümülatif) DenizBank Özel Bankacılık Grubu/TCMB

Detaylı

Uluslararası Piyasalar

Uluslararası Piyasalar Uluslararası Piyasalar Market Update Piyasa Gündemi ABD Hisse Senedi Piyasası Presidents Days tatili sonrasında yeni haftaya açıklanan finansal raporlarında etkisi ile kayıplarla başlamıştır. Majör Endeksler

Detaylı

FİNANSAL YÖNETİM-I KISA ÖZET KOLAYAOF

FİNANSAL YÖNETİM-I KISA ÖZET KOLAYAOF FİNANSAL YÖNETİM-I KISA ÖZET KOLAYAOF 2 Kolayaof.com 0 362 2338723 Sayfa 2 İÇİNDEKİLER 1. ÜNİTE- Finansal Yönetim ve Fonksiyonları...... 4 2. ÜNİTE-Finansal Sistem, Finansal Piyasalar, Finansal Araçlar

Detaylı

A) %15 B) %25 C) %75 D) %100 E) %150

A) %15 B) %25 C) %75 D) %100 E) %150 1. Bugün bankaya yatırılan 125.000 TL nin yıllık %30 faiz oranı üzerinden 5 yıl sonraki değeri aşağıdakilerden A) 121.455 B) 400.639 C) 512.250 D) 464.116 E) 224.350 2. Her yıl, yılbaşında yatırılan 2.300

Detaylı

Temel ve Uygulamalı Araştırmalar için Araştırma Süreci

Temel ve Uygulamalı Araştırmalar için Araştırma Süreci BÖLÜM 8 ÖRNEKLEME Temel ve Uygulamalı Araştırmalar için Araştırma Süreci 1.Gözlem Genel araştırma alanı 3.Sorunun Belirlenmesi Sorun taslağının hazırlanması 4.Kuramsal Çatı Değişkenlerin açıkça saptanması

Detaylı

Pay Opsiyon Sözleşmeleri. Vadeli İşlem ve Opsiyon Piyasası

Pay Opsiyon Sözleşmeleri. Vadeli İşlem ve Opsiyon Piyasası Pay Opsiyon Sözleşmeleri Vadeli İşlem ve Opsiyon Piyasası Bu dokümanda kullanılan içeriğin bir kısmı, Türkiye deki düzenlemeler çerçevesinde menkul kıymetler veya türev araçlarla ilgili faaliyet göstermek

Detaylı

ARAŞTIRMA RAPORU. Türkiye de Optimal Portföy Ağırlıklarının Tarihsel Değişimi

ARAŞTIRMA RAPORU. Türkiye de Optimal Portföy Ağırlıklarının Tarihsel Değişimi ARAŞTIRMA RAPORU Türkiye de Optimal Portföy Ağırlıklarının Tarihsel Değişimi Yrd. Doç. Dr. Ali Doruk Günaydın Sabancı Üniversitesi ARAŞTIRMA RAPORU 1. GİRİŞ Türkiye deki yatırımcıların çeşitli menkul kıymetlere

Detaylı

BIST-100 Endeksinde Ocak Ayı Anomalisinin. Güç Oranı Yöntemiyle Test Edilmesi

BIST-100 Endeksinde Ocak Ayı Anomalisinin. Güç Oranı Yöntemiyle Test Edilmesi Yayın Geliş Tarihi : 24.02.2015 Dokuz Eylül Üniversitesi Yayın Kabul Tarihi : 05.08.2015 İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi Online Yayın Tarihi: 25.12.2015 Cilt:30, Sayı:2, Yıl:2015, ss. 171-187

Detaylı

14 Varant Stratejisi

14 Varant Stratejisi 14 VarantStratejisi Eğitimin Konusu: 14 Varant Stratejisi Eğitimin Amacı: Varant alım satımında stratejiler oluşturmak ve geliştirmek Kimler İçin Uygundur: Yeni başlayandan tecrübeli yatırımcılara kadar

Detaylı

VARANT BÜLTENİ 24.12.2015

VARANT BÜLTENİ 24.12.2015 VARANT BÜLTENİ 24.12.2015 Piyasalar Dünya piyasaları Noel tatiline risk iştahının arttığı, volatilitenin düştüğü bir ortamda giriyor. Hisse senedi piyasalarının yükseldiği, dolar endeksinin gerilediği,

Detaylı

Uluslararası Piyasalar

Uluslararası Piyasalar Uluslararası Piyasalar Market Update Piyasa Gündemi Hisse senedi piyasaları kötümser bir haftayı yatay bir seviyeden geride bırakırken S&P 500 (-0.2%) gün içi kazanımlarını geri vererek kayıplı seans kapanışı

Detaylı

7. Orta Vadeli Öngörüler

7. Orta Vadeli Öngörüler 7. Orta Vadeli Öngörüler Bu bölümde tahminlere temel oluşturan varsayımlar özetlenmekte, bu çerçevede üretilen orta vadeli enflasyon ve çıktı açığı tahminleri ile para politikası görünümü önümüzdeki üç

Detaylı

EKONOMİK ARAŞTIRMALAR

EKONOMİK ARAŞTIRMALAR EKONOMİK ARAŞTIRMALAR 16 Kasım2018 YÖNETİCİ ÖZETİ İşsizlik oranı Ağustos ayında Temmuz ayına göre 0,3 puan artarak %11,1 seviyesine yükseldi. Piyasaların beklentisi % 11,2 seviyesindeydi. 2018 yılı Ekim

Detaylı

31/12/2004 tarihli Bilanço (YTL) 31/12/2004 tarihli Gelir Tablosu (YTL) Varlıklar (+) 10,122,098.- Borçlar (-) -20,410.-

31/12/2004 tarihli Bilanço (YTL) 31/12/2004 tarihli Gelir Tablosu (YTL) Varlıklar (+) 10,122,098.- Borçlar (-) -20,410.- 01/01/2004 31/12/2004 DÖNEMİNE İLİŞKİN GARANTİ EMEKLİLİK VE HAYAT A.Ş. ESNEK EMEKLİLİK YATIRIM FONU YILLIK RAPORU BU RAPOR EMEKLİLİK YATIRIM FONLARININ KAMUYU AYDINLATMA AMACIYLA DÜZENLENEN YÜKÜMLÜLÜKLERİ

Detaylı

ARAŞTIRMA. 18 Ocak 2016. Glokal Global Lokal. Bankacılık Sektörü & Gösterge Tahvil

ARAŞTIRMA. 18 Ocak 2016. Glokal Global Lokal. Bankacılık Sektörü & Gösterge Tahvil 18 Ocak 2016 Yüksek volatiliteyle başlayan yılın ilk hasar tespit raporu Petrol fiyatlarındaki düşüş eğilimi, Çin kaynaklı volatilite ve jeopolitik risklerin etkisiyle 2016 yılına kötü performansla başlangıç

Detaylı

Risk ve Getiri (1) Ders 9 Finansal Yönetim 15.414

Risk ve Getiri (1) Ders 9 Finansal Yönetim 15.414 Risk ve Getiri (1) Ders 9 Finansal Yönetim 15.414 Bugün Risk ve Getiri İstatistik Tekrarı Hisse senedi davranışlarına giriş Okuma Brealey ve Myers, Bölüm 7, sayfalar 153-165 Yol haritası 1. Bölüm: Değerleme

Detaylı

2014 NİSAN AYI ENFLASYON RAPORU

2014 NİSAN AYI ENFLASYON RAPORU 2014 NİSAN AYI ENFLASYON RAPORU HAZIRLAYAN 05.05.2014 RAPOR Doç. Dr. Murat BİRDAL - İktisat Fakültesi İktisat Bölümü Yrd. Doç. Dr. Sema ULUTÜRK AKMAN - İstatistik Araştırma Merkezi Araş. Gör. Hakan BEKTAŞ

Detaylı

F12 Piyasa Riskine Karşı Özel Risk Daha önceden belirtildiği gibi çok küçük bir çeşitlendirme bile değişkenlikte önemli oranda azalma sağlamaktadır. F13 Piyasa Riskine Karşı Özel Risk Doğru aynı zamanda,

Detaylı

Finans Portföy Türkiye Yüksek Piyasa Değerli Bankalar Hisse Senedi Yoğun Borsa Yatırım Fonu'NA AİT PERFORMANS SUNUM RAPORU. Fon'un Yatırım Amacı

Finans Portföy Türkiye Yüksek Piyasa Değerli Bankalar Hisse Senedi Yoğun Borsa Yatırım Fonu'NA AİT PERFORMANS SUNUM RAPORU. Fon'un Yatırım Amacı Finans Portföy Türkiye Yüksek Piyasa Değerli Bankalar Hisse Senedi Yoğun Borsa Yatırım Fonu'NA AİT PERFORMANS SUNUM RAPORU A. TANITICI BİLGİLER PORTFÖYE BAKIŞ Halka Arz Tarihi : 24/08/2006 YATIRIM VE YÖNETİME

Detaylı

BİZİM PORTFÖY KATILIM 30 ENDEKSİ HİSSE SENEDİ FONU (HİSSE SENEDİ YOĞUN FON) NA AİT PERFORMANS SUNUM RAPORU

BİZİM PORTFÖY KATILIM 30 ENDEKSİ HİSSE SENEDİ FONU (HİSSE SENEDİ YOĞUN FON) NA AİT PERFORMANS SUNUM RAPORU A. TANITICI BİLGİLER BİZİM PORTFÖY KATILIM 30 ENDEKSİ HİSSE SENEDİ FONU (HİSSE SENEDİ YOĞUN FON) NA AİT PERFORMANS SUNUM RAPORU PORTFÖYE BAKIŞ Halka Arz Tarihi: 16.05.2012 YATIRIM VE YÖNETİME İLİŞKİN BİLGİLER

Detaylı

tepav Mart2011 N201139 POLİTİKANOTU Cari Açığın Sebebini Merak Eden Bütçeye Baksın Türkiye Ekonomi Politikaları Araştırma Vakfı

tepav Mart2011 N201139 POLİTİKANOTU Cari Açığın Sebebini Merak Eden Bütçeye Baksın Türkiye Ekonomi Politikaları Araştırma Vakfı POLİTİKANOTU Mart2011 N201139 tepav Türkiye Ekonomi Politikaları Araştırma Vakfı Sarp Kalkan 1 Politika Analisti, Ekonomi Etütleri Cari Açığın Sebebini Merak Eden Bütçeye Baksın Cari açık, uzun yıllardan

Detaylı

Prof. Dr. KARACABEY Yrd. Doç. Dr. GÖKGÖZ. Yatırım süreci beş temel aşamadan oluşmaktadır:

Prof. Dr. KARACABEY Yrd. Doç. Dr. GÖKGÖZ. Yatırım süreci beş temel aşamadan oluşmaktadır: Risk ve Getiri Konsepti Prof. Dr. Argun KARACABEY Yrd. Doç. Dr. Fazıl GÖKGÖZ 1 Yatırım süreci beş temel aşamadan oluşmaktadır: 1.Yatırım Politikasının belirlenmesi,.menkul kıymet analizinin yapılması,

Detaylı

CİGNA FİNANS EMEKLİLİK VE HAYAT A.Ş. PARA PİYASASI LİKİT-KAMU EMEKLİLİK YATIRIM FONU'NA AİT PERFORMANS SUNUM RAPORU

CİGNA FİNANS EMEKLİLİK VE HAYAT A.Ş. PARA PİYASASI LİKİT-KAMU EMEKLİLİK YATIRIM FONU'NA AİT PERFORMANS SUNUM RAPORU CİGNA FİNANS EMEKLİLİK VE HAYAT A.Ş. PARA PİYASASI LİKİT-KAMU EMEKLİLİK YATIRIM FONU'NA AİT PERFORMANS SUNUM RAPORU A. TANITICI BİLGİLER PORTFÖYE BAKIŞ Halka Arz Tarihi : 07/11/2008 31/12/2015 tarihi itibarıyla

Detaylı

YAPI KREDİ PORTFÖY YABANCI TEKNOLOJİ SEKTÖRÜ HİSSE SENEDİ FONU 1 OCAK - 31 ARALIK 2017 DÖNEMİNE AİT PERFORMANS SUNUM RAPORU

YAPI KREDİ PORTFÖY YABANCI TEKNOLOJİ SEKTÖRÜ HİSSE SENEDİ FONU 1 OCAK - 31 ARALIK 2017 DÖNEMİNE AİT PERFORMANS SUNUM RAPORU YAPI KREDİ PORTFÖY YABANCI TEKNOLOJİ SEKTÖRÜ 1 OCAK - 31 ARALIK 2017 DÖNEMİNE AİT PERFORMANS SUNUM RAPORU YAPI KREDİ PORTFÖY YÖNETİMİ A.Ş. TARAFINDAN KURULAN ve YÖNETİLEN YAPI KREDİ PORTFÖY YABANCI TEKNOLOJİ

Detaylı

Bölüm 1. Para, Banka ve Finansal Piyasaları Neden Öğrenmeliyiz?

Bölüm 1. Para, Banka ve Finansal Piyasaları Neden Öğrenmeliyiz? Bölüm 1 Para, Banka ve Finansal Piyasaları Neden Öğrenmeliyiz? DR. HÜLYA ÜNLÜ 1-2 Sunumlar bilgi amaçlıdır. Tek başına yeterli değildir. Sunumlarda kullanılan Birincil Kaynak Mishkin in Kitabıdır. Finansal

Detaylı

Fokus Portföy Mutlak Getiri Hedefli Hisse Senedi Serbest Fon. Ekim 2017

Fokus Portföy Mutlak Getiri Hedefli Hisse Senedi Serbest Fon. Ekim 2017 Fokus Portföy Mutlak Getiri Hedefli Hisse Senedi Serbest Fon Ekim 2017 Fokus Portföy Mutlak Getiri Hedefli Hisse Senedi Serbest Fonu 20 Eylül 2013 tarihinde halka arz edilmiştir. Fon kurucusu: Fokus Portföy

Detaylı

FİNANSAL SERBESTLEŞME VE FİNANSAL KRİZLER 4

FİNANSAL SERBESTLEŞME VE FİNANSAL KRİZLER 4 FİNANSAL SERBESTLEŞME VE FİNANSAL KRİZLER 4 Prof. Dr. Yıldırım Beyazıt ÖNAL 6. HAFTA 4. GELİŞMEKTE OLAN ÜLKELERE ULUSLAR ARASI FON HAREKETLERİ Gelişmekte olan ülkeler, son 25 yılda ekonomik olarak oldukça

Detaylı

Firma Değerlemesi (1) Ders 6 Finansal Yönetim 15.414

Firma Değerlemesi (1) Ders 6 Finansal Yönetim 15.414 Firma Değerlemesi (1) Ders 6 Finansal Yönetim 15.414 Bugün Firma Değerlemesi Temettü iskonto modeli (DDM) Nakit akışı, karlılık ve büyüme Okuma Brealey ve Myers, Bölüm 4 Firma Değerleme WSJ haberine göre

Detaylı

Fokus Portföy Mutlak Getiri Hedefli Hisse Senedi Serbest Fon. Şubat 2018

Fokus Portföy Mutlak Getiri Hedefli Hisse Senedi Serbest Fon. Şubat 2018 Fokus Portföy Mutlak Getiri Hedefli Hisse Senedi Serbest Fon Şubat 2018 Fokus Portföy Mutlak Getiri Hedefli Hisse Senedi Serbest Fonu 20 Eylül 2013 tarihinde halka arz edilmiştir. Fon kurucusu: Fokus Portföy

Detaylı

A) %1 B) %2 C) %3 D) %4 E) %5

A) %1 B) %2 C) %3 D) %4 E) %5 1) Bugün bankaya yatırılan 25.000 TL nin yıllık %15 faiz oranı üzerinden 15 yıl sonraki değeri aşağıdakilerden A) 125.400 B) 203.426 C) 360.800 D) 100.600 E) 240.745 5) Yıllık %12 faiz oranı üzerinden

Detaylı

MAYIS 2012 FON BÜLTENİ

MAYIS 2012 FON BÜLTENİ MAYIS 2012 FON BÜLTENİ PİYASALARDAKİ GELİŞMELER Zayıf Halka: Avrupa Ocak ayında yaşadığımız ralli dönemi sonrası son üç aydır, tüm Global piyasalar tam anlamıyla yatay bir bant içerisinde hareket etmektedir.

Detaylı

EURO KAPİTAL YATIRIM ORTAKLIĞI A.Ş 01.01.2013-30.06.2013 DÖNEMİNE AİT PERFORMANS SUNUŞ RAPORU

EURO KAPİTAL YATIRIM ORTAKLIĞI A.Ş 01.01.2013-30.06.2013 DÖNEMİNE AİT PERFORMANS SUNUŞ RAPORU EURO KAPİTAL YATIRIM ORTAKLIĞI A.Ş 01.01.2013-30.06.2013 DÖNEMİNE AİT PERFORMANS SUNUŞ RAPORU EURO KAPİTAL YATIRIM ORTAKLIĞI A.Ş NE AİT PERFORMANS SUNUŞ RAPORU A-TANITICI BİLGİLER: Euro Kapital Yatırım

Detaylı

Haftanın ilk işlem gününde, küresel piyasaların gündemi sakin olup endekslerde sınırlı fiyat hareketleri görüldü. Yurt içinde ise hafta

Haftanın ilk işlem gününde, küresel piyasaların gündemi sakin olup endekslerde sınırlı fiyat hareketleri görüldü. Yurt içinde ise hafta Parite EURUSD GBPUSD USDJPY USDTRY Altın Brent Ülke Faiz Ülke Faiz Açılış 1,1049 1,3187 105,340 2,9621 1333,36 47,70 Türkiye 7,50% İngiltere 0,50% Yüksek 1,1084 1,3314 106,264 2,9875 1335,63 47,90 Düşük

Detaylı