ERTMS/ETCS SİNYALİZASYON SİSTEMİ KURULACAK HATLAR

Transkript

1 ERTMS/ETCS SİNYALİZASYON SİSTEMİ KURULACAK HATLAR ERTMS/ETCS SİSTEMİ KURULACAK HATLAR K A R A D E N İ Z E G E D E N İ Z İ Pityon Kapıkule Kırklareli Uzunköprü Pehlivanköy Mandıra Bandırma Balıkesir Soma Çerkezköy Halkalı BURSA (Sirkeci) İSTANBUL Tunçbilek Aliağa Dumlupınar Manisa Menemen Uşak İZMİR Çata Ödemiş Çivril Torbalı l Ortaklar Tire Goncalı AydınNazilli Söke Denizli Gebze İzmit Adapazarı Arifiye Seyitömer Tavşanlı Kütahya Sütlaç OSMANELİ Eskişehir Alayunt Isparta Burdur AFYON Karakuyu Gümüşgün Bozanönü Eğirdir Ereğli Armutçuk Zonguldak Polatlı KONYA Karaman Karabük Ülkü ANKARA Çankırı Irmak Yerköy Boğazköprü Ulukışla Samsun Yozgat ADANA Yenice Çarşamba Amasya Turhal Kalın Hanlı KAYSERİ Gelemen SİVAS Kahramanmaraş Bostankaya Divriği Çetinkaya MALATYA Köprü ağzı Hekimhan Erzincan Narlı Gaziantep Karkamış Elazığ Yolçatı Diyarbakır Mardin Şenyurt Erzurum Muş Batman Nusaybin Horasan Tatvan Kurtalan Kars Van Gölü Van Kapıköy Fevzi paşa Toprak kale Meydanekbez MERSİN İskenderun A K D E N İ Z Demiryolu sinyalizasyon sistemleri, demiryolu hatları üzerindeki tren trafiğinin emniyetli bir şekilde gerçekleştirilmesini sağlamak ve demiryolu hatlarını daha verimli kullanmak amacıyla geliştirilerek kullanılmaya başlamıştır. Gelişen teknolojiye paralel olarak sinyalizasyon sistemlerinde de gelişmeler kaydedilmiş ve bugün treni tamamen kontrol eden tren kontrol sistemlerine sahip sinyalizasyon sistemleri üretilmiştir. Tren kontrol sistemleri; bir hat üzerindeki trenlerin zaman, sıklık ve kapasitelerinin optimize edilmesi, personel tasarrufu, trafik emniyeti ve etkin tren işletmeciliği sağlayan sistemlerdir. Demiryolu işletmeciliğinde emniyetli ve verimli bir tren trafiğinin sağlanması amacıyla farklı tren kontrol sistemleri geliştirilmiş olup bunlardan bazıları (ATS) otomatik tren durdurma, (ATP) otomatik tren koruma, (ATC) otomatik tren kontrolüdür. European Rail Traffic Management System/ European Tren Control System in İngilizce kısaltması olan ERTMS/ETCS in Türkçe tercümesi Avrupa Demiryolu Trafik Yönetim Sistemi/Avrupa Tren Kontrol Sistemi bir çok gelişmiş Avrupa ülkesinde kullanılan sinyal sistemlerinden biri olup ülkemizde de Ankara-İstanbul hızlı tren projesi 1. etap kısmında üretici firma tarafından tesis edilmeye başlanmıştır.

2 Avrupa ülkelerinde kullanılan farklı sinyalizasyon sistemleri ve trenlerdeki farklı araç üstü ekipmanları sebebiyle sınır geçişlerinde yada farklı sinyalizasyon sistemi tesis edilmiş bölgelerde mevcut lokomotifler kullanılamamış yada lokomotiflere kullanılacağı her hattın sinyal sistemine ait araç üstü ekipmanlarının montajını gerektirmiştir. ERTMS (Avrupa Demiryolu Trafik Yönetim Sistemi ) tren kontrol sistemlerinde belirli bir standardın oluşturulması ve bu standardın yaygın olarak kullanılması amacıyla doğmuştur. ERTMS tren kontrol sistemi ETCS ve demiryolu haberleşmesinde kullanılan GSM-R ın bileşimidir. ERTMS/ETCS son yıllarda Avrupa ülkelerinin gerek ülke içinde ve gerekse ülkeler arası sinyal sisteminde yaşanan sistem farklılıklarını gidermeyi sağlayacak uyum projesi olarak hayata geçmiş önemli bir sinyal projesidir. Türkiye Cumhuriyeti Devlet Demiryolları aynı gerekçelerle söz konusu standartları kullanmaya başlamış ve gelecekteki projelerde kullanmayı planlamıştır. ERTMS/ETCS seviye 1 sisteminde tren hareket yönündeki varılacak sinyallere ait sinyal renk bildirileri, trenin ilerlediği hat kesiminde yapılacak maksimum hız, trenin duracağı noktaya olan mesafe ve trenin ilerlediği istikametteki kurp, tünel yada tren hızını sınırlayabilecek bütün bilgiler yol boyuna tahsis edilen ekipmanlar tarafından tren üzerine tahsis edilmiş araç üstü ekipmanına iletilmektedir. Hat boyundan alınan bütün bu bilgiler araç üstü ekipmanının bilgisayarı tarafından değerlendirilerek makinist kabininde bulunan gösterge ile sesli ve görsel olarak makiniste bildirilmekte ve tren hızı alınan bilgilere göre sürekli olarak değerlendirilmektedir. Makinistin uyarıları dikkate almaması durumunda araç üzerine tahsis edilmiş hayati bilgisayar aldığı bilgiye göre otomatik olarak treni yavaşlatmakta yada frene geçirmektedir. ERTMS/ETCS seviye 2 ise sinyalizasyon sisteminin üzerine kurulan radyo tabanlı bir tren kontrol sistemidir. Radyo ortamı olarak GSM-R kullanılmaktadır. ERTMS/ETCS seviye 2 tarafından sağlanan işlevsellik ERTMS/ETCS seviye 1 tarafından sağlanan tüm özellikleri ve işlevsellikleri kapsamaktadır. ERTMS/ETCS seviye 1 den farklı olarak hat boyu sinyalizasyon sistemleri tarafından üretilen tren hareket yetkisi tren araç üstü ekipmanına GSM-R aracılığı ile iletilir. Yol boyu ile trenin araç üstü ekipmanı arasında sürekli bir haberleşme mevcut olduğundan sinyalizasyon bilgilerindeki değişiklikler anlık olarak trene iletilebilir. Bu sistemde yol boyu sinyallerinin kullanılması zorunlu değildir. Yine radyo tabanlı bir tren kontrol sistemi olan ERTMS/ETCS seviye 3 ise halen test aşamasında olan bir sistemdir. Farklı sinyalizasyon sistemlerine ait tren kontrol sistemleri arasında bir uyumluluğun sağlanması ve bu farklı tren kontrol sistemleri için bir standardın oluşturulmaması demiryolu işletmeciliğindeki önemli sorunlardan biridir. Bu sorunun çözümünü ETCS karşılamaktadır. İşletmeci kuruluşlar için önemli olan bu standart tarif edilerek, hangi firma tarafından kurulursa kurulsun tren kontrol sistemleriyle tesis edilmiş demiryolu üzerinde çalışan lokomotiflerin araç üstü ekipmanları ve bu araç üstü ekipmanların sinyalizasyon sistemi ile sağlanan işlevselliği trene taşıma özelliği arasındaki farklılıklar ortadan kalkacaktır.

3 Ayrıca ERTMS/ETCS sistemleri sayesinde; 1. Farklı tren kontrol sistemleri sebebiyle farklı kesimlerde kullanılmak zorunda kalınan lokomotiflerin her yerde emniyetli bir şekilde kullanımı sağlanacaktır. Bu da çeken araç parkının en verimli şekilde kullanımını sağlayacaktır. 2. Komşu ülkeler arasındaki işletmecilikte farklı sistemlerde standarda gidileceğinden sınırlardaki demiryolu işletmeciliği daha basit ve daha emniyetli bir hale gelecektir. 3. Ülkeler arası transit taşımacılık Standart tipteki tren kontrol sistemleri sayesinde rahatlıkla ve daha emniyetli bir hale gelecektir. 4. Ülkemizde farklı zamanlarda kurulan sinyalizasyon sistemlerinin tren kontrol sistemlerinde yeknesaklık sağlanacaktır. Sistem, bahsedilen faydaları nedeniyle Avrupa ülkelerinde yaygın olarak kullanılmaktadır. AB üyelik sürecinde olan bir ülke olarak, demiryollarımızın da Avrupa da kullanılmakta olan sinyalizasyon sistemlerine entegrasyonu ve ülkemizde kullanılan sistemlerin yeknesaklığı açısından; ERTMS/ETCS sistemlerinin kullanılması prensip olarak kararlaştırılmıştır. Ankara-İstanbul hızlı tren projesi 1. etap kısmında ERTMS/ETCS seviye 1 sistemleri üretici firma tarafından tesis edilmeye başlanmış, Ankara-İstanbul 2. etap, Marmaray, Ankara-Konya, sonrasında Ankara-Sivas, Ankara- İzmir hızlı tren hatlarına ve Boğazköprü-Ulukışla Mersin-Yenice-Toprakkale ve Irmak- Zonguldak hat kesimlerine bu sistemin kurulması planlanmıştır. Daha ayrıntılı bilgi almak için Tesisler Dairesi Başkanlığı [(312) ] numaralı telefonu arayabilirsiniz.

4 ERTMS/ETCS SEVİYE 1 SİNYAL KIRMIZI OLDUĞU SÜRECE TREN BALİZİ GEÇEMEZ

5 ERTMS/ETCS SEVİYE 2 OPERATÖR YETKİSİ VE RAY BİLGİSİ TAMAMEN RADYODAN GELİR BU NEDENLE KABİN EKRANI SÜREKLİ GÜNCELDİR VE YOL BOYU SİNYALLERİNE GEREK YOKTUR

6 ERTMS/ETCS SEVİYE 3 TÜM KONTROLLERİ TREN KENDİLİĞİNDEN YAPAR. BU NEDENLE RAY DEVRELERİNE GEREK YOKTUR VE HAREKETLİ BLOK ÜZERİNDE İLERLENİR

7 ERTMS GENEL MİMARİSİ YOL BOYU EKİPMANLARI

8 TRENDE BULUNAN EKİPMANLAR

9 EURORADİO ÇÖZÜMÜ