çindekiler KISIM 1: TEMEL B L M/GENEL TIP 1 KISIM 2: R NOLOJ VE ALERJ 287

Transkript

1

2 çindekiler Katk da Bulunanlar xiii Çeviriye Katk da Bulunanlar Önsöz xxxiii Çeviri Editörü Önsözü xxxv C LT B R xxviii KISIM 1: TEMEL B L M/GENEL TIP 1 1 Bafl ve Boyun Cerrahi Anatomisi 3 Michael D Maves Çeviri: Dr. Ceren Ersöz Ünlü 2 Verilerin Anlafl lmas ve Literatürün Yorumlanmas 17 Richard M. Rosenfeld Çeviri: Dr. Murat Öztürk 3 Kan ta ve Veriye Dayal T p 33 Michael G. Stewart Çeviri: Dr. Sibel Alicura 4 Otolarengolojik Geneti e Girifl 41 Maria J. Worsham, Daniel L. Van Dyke Bruce R. Korf ve Michael S. Benninger Çeviri: Dr. Muharrem Da l 5 Moleküler Otolarengoloji 53 Jessica W. Lim ve Michael Friedman Çeviri: Dr. Sibel Alicura 6 Mikrobiyoloji, Enfeksiyonlar ve Antibiyotik Tedavisi 57 Michael D. Poole ve David N. F. Fairbanks Çeviri: Dr. Evren Ayd n 7 Otolarengolojide Görüntüleme Teknolojisi 67 Marvin P. Fried ve Richard V. Smith Çeviri: Dr. Ifl l Çakmak 8 Tan sal Görüntüleme 85 Ian J. Wittercik, Arnold M. Noyek, Daniel M. Fliss, ve Edward E. Kassel Çeviri: Dr. Murat Topda 9 Tan sal Patolojide Yeni Geliflmeler 99 Robert L. Reddick, Anne C. Jones Çeviri: Dr. Gökhan Kuran 10 Nöroloji 107 Frank E. Lucente, Konstantin Tarashansky ve Toby I. Gropen Çeviri: Dr. Banu Tijen Ceylan 11 Oftalmoloji 125 Jean Edwards Holt ve G. Richard Holt Çeviri: Dr. Gökçe fiimflek 12 Anesteziyoloji 141 Gulshan Doulatram ve Shawn D. Newlands Çeviri: Dr. Gökçe fiimflek, Dr. Ozan Gökler 13 Endokrinoloji 155 Alferd A. Simental Jr., Lamont Murdoch Çeviri: Dr. Sibel Alicura 14 Dejeneratif, dyopatik ve Konektif Doku Hastal klar 169 Shawn D. Newlands Çeviri: Dr. Ifl l Çakmak 15 Yara yileflmesinin Dinamikleri 197 Christine G. Gourin ve David J. Terris Çeviri: Dr. Ceren Ersöz Ünlü 16 Perioperatif De erlendirme 215 David M. Barrs Çeviri: Dr. Ozan Elverici 17 Geriatrik Otolarengoloji 235 Byron J. Bailey Çeviri: Dr. Ozan Elverici, Dr. Orhan Y lmaz 18 Bafl A r s ve Fasiyal A r 247 Alan G. Finkel Çeviri: Dr. Evren Ayd n 19 Edinilmifl mmün Yetmezlik Sendromu Belirtileri 263 Mark A. Williams, Thomas A. Tami ve Kelvin C. Lee Çeviri: Dr. Gökçe fiimflek, Dr. Ozan Gökler 20 Sigaray B rakma: Nas l Rehberlik Edilir ve Hekimler çin Kaynaklar Margaret Kuder Hamilton ve Nina Markovic Çeviri: Dr. Gökçe fiimflek, Dr. Orhan Y lmaz KISIM 2: R NOLOJ VE ALERJ Koku Alma Duyusu ve Fonksiyon Bozukluklar 289 Richard L. Doty, Steven M. Bromley ve Windolyn D. Panganiban Çeviri: Dr. brahim Ketenci 22 Sinonazal Bölgenin Anatomisi, Fonksiyonu ve De erlendirilmesi William E. Walsh ve Robert C. Kern Çeviri: Dr. Cüneyt Orhan Kara 23 Septal Deformite Konka Hipertrofisi Nazal Valv Kollaps ve Koanal Atrezinin Cerrahi Tedavisi 319 Michael Friedman ve Ramakrishnan Vidyasagar Çeviri: Dr. Hasan Tanyeri, Dr. Senem Almaç 24 mmünoloji ve Alerji 335 Paneez Khoury ve Robert M. Naclerio Çeviri: Dr. Serap Köybafl 25 Alerjik ve Nonalerjik Rinitler 351 John H. Krouse Çeviri: Dr. Müge Özcan Vefat etmifltir.

3 vi çindekiler 26 Sinüs Cerrahisinde Eksternal Yaklafl mlar 365 Umamaheswar Duvvuri, Ricardo L. Carrau ve Stephen Y. Lai Çeviri: Dr. Engin Dursun 27 Burun ve Sinüslerin Granülomatöz ve Otoimmün Hastal klar 377 David M. Poetker, Ricardo Cristobal ve Timothy L. Smith Çeviri: Dr. Cem Meço 28 Kronik Hipertrofik Rinosinüzit ve Nazal Polipozis 393 Berrylin J. Fergusun ve Richard R. Orlann Çeviri: Dr. Can Koç, Dr. Yasemin Dakak 29 Nonpolipoid Rinosinüzitler: S n flama, Tan ve Tedavi 405 Jose M. Busquets ve Peter H. Hwang Çeviri: Dr. M. Gökhan Erpek 30 Fungal Rinosinüzitler 417 Robert Todd Adelson ve Bradley F. Marple Çeviri: Dr. Gürkan Keskin, Dr. Alev Camc o lu 31 Sinüs Görüntülemesi 429 Barbara A. Zeifer ve Hugh D. Curtin Çeviri: Dr. Gökçen Çoban fiahin 32 Burun ve Paranazal Sinüs Kitlelerine Yaklafl m 447 Lee A. Zimmer, Ricardo L. Carrau, Carl H. Snyderman ve Amin B. Kassam Çeviri: Dr. Suat Turgut 33 Endoskopik Sinüs Cerrahisi 459 Jivianne T. Lee ve David J. Kennedy Çeviri: Dr. Osman Kürflat Ar kan, Dr. Filiz Aydo an 34 Sinüs Cerrahisi Komplikasyonlar 477 James A. Stankiewicz Çeviri: Dr. Yaflar Ünlü 35 Rinosinüzit Komplikasyonlar 493 Carla M. Giannoni ve Debra G. Weinberger Çeviri: Dr. lknur Haberal Can 36 Epistaksis 505 Peter-John Wormald Çeviri: Dr. Özden Ç rpar, Dr. Osman Kürflat Ar kan KISIM 3: GENEL OTOLARENGOLOJ Tükürük Bezlerinin Anatomi ve Fizyolojisi 517 Benjamin C. Stong, Michael E. Johns ve Michael M. Johns III Çeviri: Dr. As m Kaytaz, Dr. Yalç n Alimo lu 38 Tükürük Bezi Görüntülemesi, 527 John L. Go, Philip Hoang ve Terry S. Becker Çeviri: Dr. As m Kaytaz, Dr. Yalç n Alimo lu 39 Tükürük Bezlerinin Tümoral Olmayan Hastal klar 545 Dale H. Rice Çeviri: Dr. Prof. As m Kaytaz, Dr. Yalç n Alimo lu 40 Tükürük Bezi Hastal nda Tart flmalar 555 Robert J. DeFatta ve John M. Truelson Çeviri: Dr. As m Kaytaz, Dr. Yalç n Alimo lu 41 Tat 567 John F. Kveton ve Linda M. Bartoshuk Çeviri: Dr. Yalç n Alimo lu 42 Stomatit 579 Steven B. Aragon, Bruce W. Jafek ve Steve Johnson Çeviri: Dr. Deniz Tuna Edizer 43 Farenjit 601 Lester D. R. Thompson Çeviri: Dr. Yusuf Hac zade, Dr. As m Kaytaz 44 Odontojenik Enfeksiyonlar 615 William Lawson, Anthony J. Reino ve Richard W. Westreich Çeviri: Dr. Yusuf Hac zade, Dr. As m Kaytaz 45 Temporomandibüler Bozukluklar ve Cerrahi 631 William C. Donlon Çeviri: Dr. Yusuf Hac zade, Dr. As m Kaytaz 46 Horlama ve Obstruktif Uyku Apnesi 645 Regina Paloyan Walker Çeviri: Dr. Yusuf Hac zade, Dr. As m Kaytaz 47 Derin Boyun Enfeksiyonlar 665 Arun K. Gadre ve Kamalakar C. Gadre Çeviri: Dr. Yusuf Hac zade, Dr. As m Kaytaz KISIM 4: HAVAYOLU VE YUTMA Üst Sindirim Sistemi Anatomi ve Fizyolojisi 685 Jeri A. Logemann Çeviri: Dr. Ö. Faruk Ünal 49 Üst Solunum Yolu Anatomisi ve Fonksiyonu 693 Gayle E. Woodson Çeviri: Dr. Demir Bajin 50A Disfajinin De erlendirilmesi 703 Adrienne L. Perlman ve Douglas J. Van Daele Çeviri: Dr. Seymur Yusubov 50B Disfaji Tedavisi 713 Cathy L. Lazarus Çeviri: Dr. Yusuf Konuk 51 Üst Solunum ve Sindirim Yollar n n Radyolojik ncelemesi 721 Barton F. Branstetter IV Çeviri: Dr. Ö. Faruk Ünal 52 Kontrol Edilemeyen Aspirasyon Tedavisi 733 David E. Eibling Çeviri: Dr. R. Önder Günayd n 53 Üst Solunum ve Sindirim Yolunun Endoskopik De erlendirmesi 745 Gregory N. Postma, Peter C. Belafsky, Milan R. Amin Stacey L. Halum ve Jamie A. Koufman Çeviri: Dr. R. Önder Günayd n 54 Özefagus Hastal klar 755 William W. Shockley ve Subinoy Das Çeviri: Dr. Serdar Özer

4 çindekiler vii 55 Komplike Üst Solunum Yolu Problemleri 771 Robert A. Sofferman ve Christopher M. Greene Çeviri: Dr. Ça dafl Elsürer 56 Trakeotomi ve Entübasyon 785 Mark C. Weissler ve Marion Everett Couch Çeviri: Dr. R. Önder Günayd n 57 Üst Hava Yolu Obstrüksiyonunun De erlendirilmesi 803 Amelia F. Drake ve Michael O. Ferguson Çeviri: Dr. Ö. Faruk Ünal KISIM 5: SES Ses: Anatomi, Fizyoloji ve Klinik De erlendirme 817 Lucian Sulica Çeviri: Dr. Müzeyyen Do an 59 Larenjitler 829 Sumeer K. Gupta, Gregory N. Postma ve Janie A. Koufman Çeviri: Dr. Müzeyyen Do an 60 Benign Vokal Kord Lezyonlar ve Fonomikrocerrahi 837 Clark A. Rosen Çeviri: Dr. Müzeyyen Do an 61 Vokal Kord Paralizilerinin Tedavisi 847 C. Blake Simpson Çeviri: Dr. Müzeyyen Do an 62 Larenksin Nörolojik Bozukluklar 867 Andrew Blitzer ve Tanya Meyer Çeviri: Dr. Elif Ayano lu Aksoy 63 Ses Bozukluklar n n Tedavisi çin Ses Terapisi 883 Jackie Gartner-Schmidt Çeviri: Dr. Elif Ayano lu Aksoy 64 Profesyonel Sesin Bak m 895 Mark S. Courey Çeviri: Dr. Elif Ayano lu Aksoy 65 Larengolojide Çeliflkiler 907 Jamie A. Koufman, Stacey L. Halum ve Gregory N. Postma Çeviri: Dr. Elif Ayano lu Aksoy KISIM 6: TRAVMA Travman n Esaslar 919 James Chan ve Peter J. Koltai Çeviri: Dr. Erol Kelefl 67 Yumuflak Doku ve Aurikula Travmalar na Yaklafl m 935 J. Randall Jordan ve Karen H. Calhoun Çeviri: Dr. H. Cengiz Alpay 68 Larengeal Travma 949 J. Randall Jordan ve Scott P. Stringer Çeviri: Dr. H. Cengiz Alpay 69 Mandibula Fraktürleri 961 Jesse E. Smith ve Joseph L. Leach Çeviri: Dr. Turgut Karl da 70 Maksiller ve Periorbital Fraktürler 975 Brendan C. Stack Jr. ve Francis P. Ruggiero Çeviri: Dr. Turgut Karl da 71A Burun K r klar 995 Byron I. Bailey Çeviri: Dr. rfan Kaygusuz 71B Frontal Sinüs K r klar 1009 Luke K. S. Tan ve Ryron I. Bailey Çeviri: Dr. rfan Kaygusuz 72 Penetran Yüz ve Boyun Travmas 1017 Michael G. Stewart Çeviri: Dr. fiinasi Yalç n 73 Plaklamal Karmafl k Fasiyal Travma 1027 Robert M. Kellman ve Sherard A. Tatum Çeviri: Dr. H. Cengiz Alpay, Dr. fiinasi Yalç n KISIM 7: PED ATR K OTOLARENGOLOJ Pediatrik Otolarengoloji 1047 Michael J. Cunningham Çeviri: Dr. stemihan Ak n, Dr. Ozan Elverici 75 Çocuklarda Solunum Yolu Görüntülenmesi 1063 Susan D. John, J. Alberto Hernandez ve Leonard E. Swischuk Çeviri: Dr. Bülent V. A rd r 76 Uykuya Ba l Pediatrik Solunum Bozuklu u 1079 Liane B. Johnson Çeviri: Dr. Erol Egeli, Dr. Tülay Erden Habeflo lu 77 Yenido an Döneminde Solunum S k nt s 1087 Mark Boston ve Charles M. Myer III Çeviri: Dr. Sema Z. Toros 78 Stridor, Aspirasyon ve Öksürük 1095 Cecille G. Sulman ve Lauren D. Holinger Çeviri: Dr. Cem Meço 79 Üst Solunum-Sindirim Yolunun Do umsal Geliflim Bozukluklar 1119 Gerald B. Healy Çeviri: Dr. Mustafa Zafer U uz 80 Larengeal Stenoz 1113 Michael J. Rutter ve Robin T. Cotton Çeviri: Dr. Ali fiafak Da l 81 Pediatrik Trakeotomi 1147 Ronald W. Deskin Çeviri: Dr. Cengiz Özcan 82 Kostik Madde çimi ve Üst Solunum Yolunun Yabanc Cisimleri 1157 Ellen M. Friedman ve Gabriel Calzada Çeviri: Dr. M. Cenk Ecevit

5 viii çindekiler 83 Reküren Respiratuar Papillomatoz 1167 Craig S. Derkay Çeviri: Dr. Recep Ya z 84 Tonsillit, Tonsillektomi ve Adenoidektomi 1183 Linda Brodsky ve Christopher Poje Çeviri: Dr. Tanju Gökçeer 85 Tonsillektomi, Adenoidektomi, Timpanostomi Tüpü Tak lmas ile lgili Farkl Görüfller 1199 Charles D. Bluestone Çeviri: Dr. L. Barlas Aydo an 86 Konjenital Boyun Kitleleri ve Kistleri 1209 Robert L. Pincus Çeviri: Dr. Abdullah Tafl 87 Burnun Do umsal Anomalileri 1217 John P. Bent ve Roy B. Sessions Çeviri: Dr. Ali Özdek 88 Pediatrik Rinosinüzit 1229 Rodney P. Lusk Çeviri: Dr. Bülent Satar 89 Çocuklarda Tükürük Bezi Hastal klar 1241 Gerald B. Healy Çeviri: Dr. rfan Kaygusuz 90 Östaki Tüpü Sisteminin Anatomi ve Fizyolojisi 1253 Charles D. Bluestone Çeviri: Dr. Ömer Afflin Özmen 91 Efüzyonlu Otitis Media 1265 Margaret A. Kenna ve Adriane DeWitt Latz Çeviri: Dr. brahim H zalan 92 Pediatrik Odyoloji 1277 Deborah L. Carlson ve Hilary L. Reeh Çeviri: Dr. Arma an ncesulu 93 Sensorinöral flitme Kayb 1289 Patrick E. Brookhouser Çeviri: Dr. Cemil Mutlu 94 Genetik flitme Kayb 1303 Romaine Johnson ve John Greinwald Çeviri: Dr. Ülkü Tuncer 95 Yar k Dudak ve Damak: Primer Deformitenin De erlendirme ve Tedavisi 1317 Robin A. Dyleski ve Dennis M. Crockett Çeviri: Dr. Abdullah Durmaz 96 Pediatrik Yüz K r klar 1337 Paul R. Krakovitz ve Peter J. Koltai Çeviri: Dr. Serdar Karahatay 97 Do umsal Damarsal Lezyonlar 1349 Norman R. Friedman ve Ron Mitchell Çeviri: Dr. Kemal Görür 98 Pediatrik Maligniteler 1359 Mark E. Gerber ve Robin T. Cotton Çeviri: Dr. K vanç Günhan 99 Sendromal Çocuk 1371 Young S. Oh ve David W. Eisele Çeviri: Dr. Semih Mumbuç C LT K KISIM 8: BAfi VE BOYUN CERRAH S Gen Terapisi 1391 Michael J. Wareing, Anil K. Lalwani ve Robert K. Jackler Çeviri: Dr. Tevfik Sözen, Dr. fiefik Hoflal 101 Bafl ve Boyun Kanserlerinde Tümör Biyolojisi ve mmünoloji 1403 Peter van der Riet ve William J. Richtsmeier Çeviri: Dr. H. Alper fienkal, Dr. fiefik Hoflal 102 Hasta Bak m K lavuzlar 1419 Ara A. Chalian ve Sarah H. Kagan Çeviri: Dr. M. Demir Bajin, Dr. Bülent Sözeri 103 Bafl-Boyun Kanserlerinin Tedavisinde Kemoterapi lkeleri 1427 Bruce E. Brockstein ve Everett E. Vokes Çeviri: Dr. Fatih Karaahmet, Dr. Ömer Dizdar, Dr. Ça atay Arslan, Dr. Kadri Altunda 104 Radyasyon Onkolojisinin Temel Prensipleri 1441 David H. Hussey Çeviri: Dr. Enis Özyar, Dr. Ayflen Ayd n 105 Cilt Tümörleri 1455 Fred J. Stucker, Cherie-Ann O. Nathan, Timothy S. Lian Çeviri: Dr. Senem Çengel 106 Malign Melanom 1469 Jeffrey N. Myers ve Andrew J. Nemechek Çeviri: Dr. Senem Çengel 107 Burun ve Paranazal Sinüs Neoplazmlar 1481 Lee A. Zimmer ve Ricardo L. Carrau Çeviri: Dr. Demir Bajin, Dr. Bülent Sözeri 108 Orbita Tümörleri 1501 Mark A. Alford, Jeffrey A. Nerad Çeviri: Dr. Ahmet Emre Süslü 109 Tükürük Bezi Neoplazileri 1515 Young S. Oh ve David W. Eisele Çeviri: Dr. Nilda Süslü, Dr. fiefik Hoflal 110 Dudak Kanseri 1535 Roman M. Esclamado ve Michael A Friz Çeviri: Dr. Serap Köybafl 111 Oral Kavite Tümörleri 1551 Mark J. Jameson ve Paul A. Levine Çeviri: Dr. Ahmet Köybafl o lu, Dr. Fatih Çelenk

6 çindekiler ix 112 Odontojenik Kistler, Tümörler ve liflkili Çene Lezyonlar 1569 William L. Chung, Daren P. Cox ve Mark W. Ochs Çeviri: Dr. Serap Köybafl 113 Boyun Diseksiyonu 1585 Jesus E. Medina Çeviri: Dr. Levent Soylu, Dr. Süleyman Özdemir, Dr. Özgür Sürmelio lu 114 Üst Hava Yolu ve Üst Sindirim Sistemi Skuamöz Hücreli Karsinomlar nda N0 Boynun Tedavisindeki Tart flmalar 1611 Karen T. Pitman Çeviri: Dr. Ahmet Emre Süslü 115 Bafl Boyun Lenfomalar 1621 Ranjana Advani ve Charlotte D. Jacobs Çeviri: Dr. Sercan Aksoy, Dr. fiuayib Yalç n 116 Tiroid ve Paratiroid Hastal klar nda Tan ve Tedavi 1629 Christian M. Slough, Henning Dralle, Andreas Machens ve Gregory W. Randolph Çeviri: Dr. H. Alper fienkal, Dr. fiefik Hoflal 117 Nazofarenks Kanseri 1657 William I. Wei Çeviri: Dr. Enis Özyar, Dr. Ayflen Ayd n 118 Orofarenks Kanserleri 1673 Christopher H. Rassekh ve Hadi Seikaly Çeviri: Dr. Ahmet Köybafl o lu ve Dr. Fatih Çelenk 119 Hipofarenks Kanseri 1691 Seungwon Kim ve Randal S. Weber Çeviri: Dr. Eray Ifl k, Dr. Hakan Korkmaz 120 Servikal Özefagus Kanseri 1711 Jonas T. Johnson Çeviri: Dr. Eray Ifl k ve Dr. Hakan Korkmaz 121A Erken Evre Glottik ve Supraglottik Karsinom: Endoskopik Teknikler 1721 Steven M. Zeitels Çeviri: Dr. Levent Eriflen 121B Erken Evre Glottik ve Supraglottik Karsinom: Vertikal Parsiyel Larenjektomi ve Larengoplasti 1727 Byron J. Bailey Çeviri: Dr. Levent Eriflen 121C Erken Glottik ve Supraglottik Karsinom Aç k Supraglottik ve Suprakrikoid Parsiyel Larenjektomi 1743 Gregory S. Weinstein, Ollivier Laccourreye ve Christopher H. Rassekh Çeviri: Dr. Serdar Aky ld z, Dr. Ümit Uluöz 122 leri Evre Larenks Kanseri 1757 Richard V. Smith ve Marvin P. Fried Çeviri: Dr. Mustafa Konakl o lu, Dr. A. fiefik Hoflal 123 Larenjektomi Sonras Ses Rehabilitasyonu 1779 Mark I. Singer ve Carla D. Gress Çeviri: Dr. Mustafa Konakl o lu, Dr. A. fiefik Hoflal 124 Trakea Tümörleri 1793 K. Robert Shen ve Douglas J. Mathisen Çeviri: Dr. Ö. Faruk Ünal 125 Bafl-Boyun Vasküler Tümörleri 1881 Umamahaswer Duvvuri, Ricardo L. Carrau ve Amin B. Kassam Çeviri: Dr. Ö. Faruk Ünal 126 Kafa Taban Cerrahisi 1827 Peter D. Costantino, Ahmed S. Ismail ve Ivo P. Janecka Çeviri: Dr. Serdar Aky ld z, Dr. Ümit Uluöz, Dr. Ahmet Var fl 127 Protetik Rehabilitasyonu Gelifltirmek çin Cerrahi Teknikler 1853 Mark S. Chambers, James C. Lemon ve Jack W. Martin Çeviri: Dr. Serdar Aky ld z, Dr. Ümit Uluöz, Dr. Sercan Göde KISIM 9: OTOLOJ Kula n Geliflimi 1869 Michael J. Wareing, Anil K. Lalwani, Robert K. Jackler Çeviri: Dr. Sefa Dereköy 129 flitmenin Anatomi ve Fizyolojisi 1883 John H. Mills Samir, S. Khariwala ve Peter C. Weber Çeviri: Dr. Bülent fierbetçio lu 130 Vestibüler Fonksiyonlar ve Anatomisi 1905 Shawn D. Newlands ve Conrad Wall III Çeviri: Dr. Faz l Necdet Ard ç, Dr. Ferhat Kalkan 131 Denge Testleri 1917 Colin L. W. Driscoll ve J. Douglas Green, Jr. Çeviri: Dr. Faz l Necdet Ard ç 132 Periferik ve Santral flitsel fllevlerin De erlendirilmesi 1927 James M. Hall III ve Patrick J. Antonelli Çeviri: Dr. Bülent fierbetçio lu 133 ntraoperatif Nörofizyolojik Monitörizasyon 1943 Matthew R. O Malley, Brian A. Moore ve David S. Haynes Çeviri: Dr. Cem Bilgen, Dr. Sercan Göde 134 Temporal Kemik Görüntülemesi 1961 John A. Butman, Nicholas J. Patronas ve Hung Jeffrey Kim Çeviri: Dr. Burçe Özgen, Dr. Levent Sennaro lu 135 D fl Kula n Enfeksiyonlar 1987 Christopher J. Linstrom ve Frank E. Lucente Çeviri: Dr. Mehmet Ada, Dr. Cihan Duman 136 Lateral Kafa Taban ve Kulak Tümörleri 2003 Bradley P. Pickett, James P. Kelly Çeviri: Dr. Refik Caylan 137 Konjenital Aural Atrezi 2027 Paul R. Lambert Çeviri: Dr. L. Barlas Aydogan 138 Otitis Median n ntratemporal ve ntrakranyal Komplikasyonlar 2041 J. Gail Neely ve H. Alexander Arts Çeviri: Dr. smail Topçu

7 x çindekiler 139 Orta Kulak ve Temporal Kemik Travmas 2057 Rodney Diaz ve Hilary A. Brodie Çeviri: Dr. Burhan Dadafl, Dr. Esra Sözen 140 Kolesteatom 2081 Ted A. Meyer, Chester L. Strunk, Jr. ve Paul R. Lambert Çeviri: Dr. O. Nuri Özgirgin 141 Mastoid ve Petröz Kemik Cerrahisi 2093 Richard A. Chole, Hilary A. Brodie ve Abraham Jacob Çeviri: Dr. Tayfun Kirazl, Dr. Ahmet Var fl 142 Timpanik Membran ve Kemikçik Zincir Rekonstrüksiyonu 2113 Charles M, Luetje II Çeviri: Dr. Onur Çelik 143 Otoskleroz 2125 Peter S. Roland ve Ravi N. Samy Çeviri: Dr. Faruk Oktay 144 Fasiyal Sinirin Akut Paralizisi 2139 Jeffrey T. Vrabec ve Nawton J Coker Çeviri: Dr. Naz m Korkut, Dr. Alper Özdilek 145 Sistemik Hastal klar n Otolojik Belirtileri 2155 Alexander J. Schleuning Jr., Peter E. Andersen, Karen J. Fong ve Samuel P. Gubbels Çeviri: Dr. O uz Basut 146 Labirent Enfeksiyonlar 2169 Arun K. Gadre, C. Y. Joseph Chang, Kamalakar C. Gadre Çeviri: Dr. Dr. Ataman Güneri 147 Gürültüye Ba l flitme Kayb 2189 Robert A. Dobie Çeviri: Dr. Cem Uzun 148 Ototoksisite 2201 Rita M. Schuman ve Gregory J. Matz Çeviri: Dr. Enis Alpin Güneri 149 Serebellopontin Aç Tümörleri 2207 Derald E. Brackmann, James V. Crawford ve J. Douglas Green, Jr. Çeviri: Dr. Onur Odabafl 150 Ani Sensorinöral flitme Kayb 2231 George T. Hashisaki Çeviri: Dr. Sarp Saraç 151 Tinnitus 2237 Alexander J. Schleuning Jr. Baker Y. Shi ve William H. Martin Çeviri: Dr. Bülent Satar 152 Otoimmün ç Kulak Hastal 2247 Jeffrey P. Harris Çeviri: Dr. Sertaç Yetifler ve Dr. Yusuf H d r 153 Yafllanma ile flitme ve Denge Sistem 2257 Peter S. Roland ve Ravi N. Samy Çeviri: Dr. M. Güven Güvenç 154 Koklear mplantlar ve Di er mplante Edilebilir flitme Protezleri 2265 Richard T. Miyamoto ve Karen Iler Kirk Çeviri: Dr. Arma an ncesulu Vefat etmifltir. 155 flitme Cihazlar ve Yard mc Dinleme Aletleri 2279 Todd A. Ricketts ve Albert R. DeChicchis ve Fred H. Bess Çeviri: Dr. Arma an ncesulu, Dr. Leman Birdane 156 Periferik Vestibüler Hastal klar 2295 Carol A. Bauer, Horst R. Konrad Çeviri: Dr. Levent Naci Özlüo lu 157 Santral Vestibülopati 2303 C. Y. Joseph Chang ve Arun K Gadre Çeviri: Dr. Özgür Tarkan ve Dr. Mete K ro lu 158 Vestibüler Rahats zl klara Medikal Yaklafl m ve Vestibüler Rehabilitasyon 2317 P. Ashley Wackym ve Tammy S. Schumacher-Monfre Çeviri: Dr. Levent N. Özlüo lu ve Dr. Erkan Tarhan 159 Vestibüler Hastal klar n Cerrahi Tedavisi 2333 Jeffrey T. Vrabec Çeviri: Dr. Y ld r m A. Beyaz t KISIM 10: FAS YAL PLAST K VE REKONSTRÜKT F CERRAH Fasiyal, Bafl ve Boyun Cerrahisinde Greftler ve mplantlar 2345 G. Richard Holt Çeviri: Dr. Fuat Büyüklü, Dr. Özcan Çakmak 161 Lokal Cilt Flepleri: Anatomi, Fizyoloji ve Genel Tipleri 2357 Kevin A. Shumrick, Jon B. Chadwell ve Andrew C. Campbell Çeviri: Dr. Ö. Taflk n Yücel, Dr. Serdar Özer 162 Bafl ve Boyun Rekonstrüksiyonunda Mikrovasküler Serbest Flepler 2369 Douglas B. Chepeha ve Theodoros N. Teknos Çeviri: Dr. Yusufhan Süo lu 163 Mohs Cerrahisi Sonras Cerrahi Rekonstrüksiyon ve Doku Ekspansiyonu 2393 Karen H. Calhoun ve William W. Shockley Çeviri: Dr. Fatih Öktem, Dr. Deniz Tuna Edizer 164 Skar Gizleme 2411 Marcelo Hochman ve Ricardo A. Beas Çeviri: Dr. Ferhat Eriflir 165 Flep ve Greftlerle Nazal Onar m 2421 Stephen S. Park Çeviri: Dr. Tar k fiapç, Dr. M. Fatih Evcimik 166 Ekzoftalmus Cerrahisi 2453 G. Richard Holt, Jean Edwards Holt ve Randal A. Otto Çeviri: Dr. K vanç Günhan, Dr. Halis Ünlü 167 Fasiyal Reanimasyon 2467 Steve Parnes ve Rami Batniji Çeviri: Dr. Serdar Baylançiçek, Dr. Selçuk nanl

8 çindekiler xi 168 Fasiyal Analiz ve Preoperatif De erlendirme 2481 Karen H. Calhoun ve Kweon I. Stambaugh Çeviri: Dr. Berk Gürp nar, Dr. Mazhar Çelikoyar 169 Resimsel Dokümantasyon: Geleneksel Foto rafç l k ve Dijital Görüntüleme 2499 Samuel M. Lam Çeviri: Dr. Tamer Erdem, Dr. Serdar Duman 170 Burunun Cerrahi Anatomisi 2511 David W. Kim ve Ted Mau Çeviri: Dr. Sabri Uslu, Dr. Ozan Gökdo an 171 Rinoplastiye Girifl 2533 Gregory J. Renner Çeviri: Dr. Ferhat Eriflir 172 Üst 2/3 Burnun Tedavisi 2551 Randolph B. Capone ve Ira Papel Çeviri: Dr. Fuat Büyüklü, Dr. Özcan Çakmak 173 Nazal Tip Cerrahisi 2563 Grant S. Hamilton III ve Dean M. Toriumi Çeviri: Dr. Tar k fiapç, Dr. Sercan Gode 174 Post-Travmatik Nazal Deformitelerin Onar m 2579 Benjamin C. Marcus ve Tom D. Wang Çeviri: Dr. K vanç Günhan, Dr. Halis Ünlü 175 Sekonder Rinoplasti 2595 Stephen W. Perkins veshervin Naderi Çeviri: Dr. Emine Elif Altuntafl, Dr. Cemal Cingi 176 Blefaroplasti 2611 Norman J. Postorek ve Andres Bustillo Çeviri: Dr. Fatih Öktem, Dr. Deniz Tuna Edizer 177 Yafllanan Yüz (Ritidektomi) 2627 Russell W. H. Kridel ve Peyman Soliemanzadeh Çeviri: Dr. Yusufhan Süo lu 178 Yafllanan Boyun 2651 Edwin F. Williams III ve Allison T. Pontius Çeviri: Dr. Elif Altuntafl, Dr. Cemal Cingi 179 Yafll Al n 2663 Peter A. Adamson, Ravi Dahiya Çeviri: Dr. Fuat Büyüklü, Dr. Özcan Çakmak 180 Konjenital Aurikular Malformasyon 2685 Benjamin A. Bassichis ve Raymond J. Konior Çeviri: Dr. Faz l Apayd n, Dr. Erdem Eren 181 Çene Ucu ve Malar Augmentasyon William E. Silver ve Anurag Agarwal Çeviri: Dr. Ö. Taflk n Yücel, Dr. Önder Günayd n 182A Kimyasal Cilt Soyma (Peeling) 2117 J. Gregory Staffel Çeviri: Dr. Murat Sar, Dr. Selçuk nanl 182B Lazerle Cilt Yenileme 2725 Paul J. Carniol Çeviri: Dr. Berk Gürp nar, Dr. Mazhar Çelikoyar 183 Benign Fasiyal Lezyonlar n Tedavisi 2731 Fred F. Shahan, Karen J. Johnson, John A. Zitelli ve Henry H. Roenigk, Jr. Çeviri: Dr. Tar k Sapç, Dr. M. Fatih Evcimik 184 Alopesiye Yaklafl m 2749 Benjamin A. Bassichis ve Raymond J. Konior Çeviri: Dr. Sabri Uslu, Dr. Ozan Gökdo an 185 Botoks ve Enjekte Edilebilen Dolgu Maddelerinin Kozmetik Kullan m 2761 Grant S. Gillman ve Julio F. Gallo Çeviri: Dr. Taflk n Yücel, Dr. Sercan Gode 186 Orta Yüz Gençlefltirilmesi 2771 Edwin F. Williams III ve Allison T. Pontius Çeviri: Dr. Tamer Erdem, Dr. Nur Yücel Ekici KISIM 11: ÇEfi TL KONULAR T bbi Etik Basamaklar 2781 Sharen J. Knudsen ve Byron J. Bailey Çeviri: Dr. Erkan Vuralkan 188 Otolarengolojide Eponimler 2789 Kim R. Jones ve Harold C. Pillsbury III Çeviri: Dr. Gökhan Kuran 189 Alternatif T bb n Gözden Geçirilmesi 2797 Benjamin F. Asher Çeviri: Dr. Sibel Alicura 190 T p Mesle i ve Gelece inizi Planlamak 2805 Lee D. Eisenberg Çeviri: Dr. Gökçe fiimflek 191 Profesyonellik 2813 Byron J. Bailey Çeviri: Dr. Cem Saka 192 Hekimin letiflim Yetene i: Temel Yeterlilik 2819 Byron J. Bailey Çeviri: Dr. Ozan Elverici ndeks I-1

9 Önsöz Tecrübeli ö retim üyesi cerrahlar taraf ndan 1993 y l nda Bafl ve Boyun Cerrahisi Otolarengoloji kitab n n ilk bask - s yay nland. Bu cerrahlar n amac hem asistanlara hem de otolarengologlara uzmanl klar nda ustal k sa layacak, bafl ve boyun cerrahisi otolarengoloji alan nda kapsaml bir kitap haz rlamakt. Otolarengolojideki her yeni bilgi, ayr nt l bir flekilde yaz lmay p; s kça dünyay etkileyecek olan klinik yeterlili i hekime kolayca kazand racak duruma getiren ö renme sistemine göre uygun flekilde organize edildi. Umudumuz bu ö renme sistemi bir kez kavrand zaman, otolarengologlar n yeni bulgular n bu sisteme adapte edebilmeleridir. Böylece son çal flmalardan elde edilen bilimsel ve klinik bilgileri de erlendirmek daha kolay olacakt r. Editörlerimizde bu bask da bilgileri düzenlerken, bu sistemden yararlanm flt r. Her bask da; editörler, yard mc editörler, yazarlar ve yay mc lar kitab bas l r hale getirene kadar 2 y l harcam fllard r. Elinizdeki bu kitap günümüzün bafl ve boyun cerrahisi otolarengoloji prati ine uygun olacak flekilde yeni editörlerin ve yazarlar n entelektüel yolculu u sonucunda oluflmufltur. Bu bilgileri klinik olarak kullan labilir flekilde organize etmek için bir tak m yöntemleri kullanmaya devam ettik. Birçok yeni çizim ve en son ilgili referanslar eklendi. Her bölüm sonuna, vurgulama yapmak için özet tablolar ve önemli noktalar içeren k s mlar eklendi. Ö renme sistemimize vizyon katan çizim editör tak m m zla ve dikkate de er yazar tak m m zla büyük gurur duymaktay z. E itim felsefe anlay fl m z geniflleten ve bafllang ç fikirlerini ortaya ç karan, sezonluk uluslararas destek tak m olan Lippincott Williams & Wilkins ile çal flmaktan büyük keyif duyduk. T bbi ö renmenizi daha üst seviyeye ç karacak olan bu ö renme sistemini kendi hayat n z uygularsan z bizi sevindirirsiniz. Byron J.Bailey, MD, FACS Jonas T. Johns, MD, FACS

10 Çeviri Editörü Önsözü Her kulak burun bo az hekiminin elinin alt nda bulunmas gereken çok önemli güncel eserler vard r. Dördüncü bask s yap lan bu klasik eser onlardan biri olup, farkl ö renme tekni iyle okuyucular n be enisine sunulmufltur. Üç bin sayfay aflk n hacmiyle kulak burun bo az ve bafl boyun cerrahisi hekimlerinin her türlü gereksinimine yan t verebilecek kitapta bilim dal m z n en modern t bbi ve cerrahi uygulamalar d fl nda, di er destekleyici yöntemlere de yer verilmifltir. Otolarengolojik uygulamalar n yan s ra hekimlik mesle inin profesyonelce nas l icra edilece inden, yaflam tarz na ve gelecek planlamas na kadar çok orijinal konular okuyucular n dikkatlerine sunulmufltur. Kitab n tercüme edilmesinde kulak burun bo az bilim dal na gönül vermifl bütün dostlar m n çok de erli katk lar oldu. simlerini ilgili bölümlerde görece iniz bu gönüllü ordusuna ancak minnet ve flükranlar m sunabiliyorum. Herkes üzerine düflenin en iyisini yapmaya çal flarak, olabildi- ince az hata ile kitab n sizlere ulaflmas için çaba gösterdi. Özel katk lar ve özverili çal flmalar ndan ötürü Dr. Alper Özdilek e ayr ca teflekkür ediyorum. Eseri kulak burun bo- az ailesine kazand ran Günefl T p Kitabevleri çal flanlar na da çok özel teflekkürlerimi sunmak istiyorum. Kitab n toplulu umuza de erler katmas dile iyle. Prof. Dr. Naz m Korkut. Ü. Cerrahpafla T p Fakültesi Kulak Burun Bo az Hastal klar Anabilim Dal

11 Temel Bilim/Genel T p I Bynoh J, Bailey Shawn D. Newlands Çeviri: Orhan Y lmaz

12

13 Bafl ve Boyun Cerrahi 1 Anatomisi Michael D Maves Çeviri: Dr. Ceren Ersöz Ünlü Anatomi bütün cerrahide temel bilimdir. Cerrah, bafl ve boyun bölgesinin anatomisini ve önemli varyasyonlar n tamamen anlamadan bu bölgedeki cerrahi güvenli kabul edilemez. Her ne kadar anatomik yap lar ve birbirleri ile olan iliflkileri de iflmese de anatomi hakk ndaki bilgimiz yeni cerrahi teknik ve yaklafl mlardaki güçlüklerle bafla ç kmak için devaml güncellenmelidir. Bu bölüm major bölgelere odaklanarak bafl ve boyun cerrahi anatomisine genel bir bak flt r. Sadece kadavra laboratuar nda ve ameliyathanede yo un çal flmayla elde edilebilecek detayl anatomik bilginin yerini tutmaz. KRAN UM Kafa Derisi Kranium cilt ve ciltalt doku, galea aponörotika, gevflek ba dokusu ve periosteum (veya kafa iskeletini örten perikarniyum) tabakalar na ayr lan saçla kapl kafa derisi taraf ndan örtülmüfltür. Kafa derisinin kanlanmas önde her iki supraorbital ve supratroklear arterden, lateralde superfisyal temporal arterin terminal dallar ndan ve posteriorda oksipital damarlardan olmaktad r. Bu zengin vaskülarite erkek tipi kelli in müdahalesinde oldu u gibi küçük kafa derisi fleplerinin kaynaklan p döndürülebildi i bir vasküler a sa lar. Kafa derisinin duyusu kranial ve spinal sinirlerin dallar taraf ndan al n r. Kafatas Kraniumun kemik çat s olan kafatas, tek bir frontal kemik, bir çift parietal kemik ve tek oksipital kemikten oluflur (fiekil 1.1). Lateral yüzde, sfenoid kemi in ala majorleri ve temporal kemik kraniumu tamamlar. Kafatas n n iç ve d fl duvarlar aras nda zengin bir diploik kemik tabakas vard r. Bu, bafl boyun rekonstrüksiyonunda s kça kullan lan k smi-kal nl kta kafatas kemik greftleri için kaynak oluflturur. Eksternal oksipital ç k nt n n oldu u bölge ve parietal bölge kafatas n n en kal n k s mlar d r. Temporal bölge ise en ince oldu u k s md r. Bu durum orta fossada nörootolojik operasyonlar için kolay girifl imkan sa lar. Kafatas n n venöz dolafl m diploik venler taraf ndan sa lan r. Bu venler kafa derisinin venlerine veya dural venöz sinüslere dökülür. Bazen, diploik venler birbirleri ile ba lant l d r ve bu ba lant frontal sinüsten bafllay p frontal kemi e, kafa derisine ve duraya yay lan osteomiyelite yol açar. KRAN YAL FOSSA ntrakranial kavite kabaca üç fossaya bölünür. Anterior veya frontal kraniyal fossada frontal loblar bulunur ve olfaktor sinir için kribriform plateden nazal kaviteye geçifl sa lar. Krista galli nazal septumun superior orta hat uzan m n sa lar. Orta kraniyal fossa temporal loblar içerir. Kraniyal kavitenin bu önemli birleflkesinde, orta meningeal arter foramen spinosumdan ç kar, trigeminal sinir superior orbital fissürden (V1), foramen rotundumdan (V2) ve foramen ovaleden (V3) geçer. Kavernöz sinüsten geçip orbitaya giren II., III., IV. ve V. kraniyal sinirler ayr ca orta kraniyal fossadan da geçer. Internal karotid arter bu bölgede kavernöz sinüsü geçer geçmez karotid sifondaki kendi yerinde bulunmaktad r. Posterior kraniyal fossa serebellar hemisferleri ve beyin sap n içerir. Burada iç kulak yolu yedinci ve sekizinci kraniyal sinir kompleksi ile ba lant l d r. Juguler fora-

14 4 K s m I: Temel Bilim/Genel T p fiekil 1.1 Kafa derisi, kranium, intrakraniyal kavite. A: 1, Koronal sütür; 2, superior temporal hat; 3, inferior temporal hat; 4, os parietale; 5, skuamöz sütür; 6, parietomastoid sütür; 7, lambdoid sütür; 8, oksipital kemik; 9, oksipitomastoid sütür; 10, mastoid proçes; 11, d fl kulak yolu; 12, stiloid proçes; 13, mandibula kondili; 14, koronoid proçes; 15, mandibula gövdesi; 16, mental foramen; 17, zigomatik kemik; 18, infraorbital foramen; 19, frontal proçes (maksilla); 20, anterior nazal spin; 21, nazal kemik; 22, lakrimal kemik; 23, etmoid kemi in orbital laminas ; 24, glabella; 25, sfenoid kemik; 26, pterion; 27, temporal kemik. B: 1, sfenoid kemik; 2, frontal kemik; 3, anterior kraniyal fossa; 4, anterior klinoid proçes; 5, karotid sulkus; 6, orta kraniyal fossa; 7, temporal kemi in petröz parças ; 8, iç kulak yolu; 9, juguler foramen; 10, mastoid foramen; 11, hipoglossal kanal; 12, foramen magnum; 13, posterior kraniyal fossa; 14, büyük ve küçük petrosal sinirlerin sulkusu; 15, foramen spinosum; 16, foramen ovale; 17, foramen lacerum; 18, foramen rotundum; 19, superior orbital fissür; 20, optik kanal; 21, posterior etmoidal foramen; 22, anterior etmoidal foramen 23, foramen cecum men, transvers sinüs ve foramen magnum posterior kraniyal fossan n bafll ca iflaret noktalar d r. GÖZ KAPA I, ORB TA VE GÖZ Göz Kapa Üst göz kapa daha hareketli olsa da ve alt göz kapa - n n içermedi i yap lar bulunsa da alt ve üst göz kapaklar yap olarak birbirlerine benzerler. Göz kapaklar aras ndaki boflluk palpebral fissür olarak bilinir, bu da medialde ve lateralde kantuslar taraf ndan s n rlan r. Medial kantusta küçük bir gözyafl gölünün ve lakrimal kanal sisteminin ufak papillas n n bulundu u lakrimal karinkül vard r. Konjunktiva göz kapaklar n n iç yüzünü örten ve gözküresinin yüzeyine uzanan ince bir müköz membrand r. Tarsus Üst tarsal tabaka üst göz kapa na sertlik sa lar ve alt tarsustan daha genifltir (fiekil 1.2). Her göz kapa (d fltan içe) cilt, ciltalt doku, orbikularis okulinin istemli kas, orbital septum, tarsus, düz kas ve konjunktivadan oluflur. Daha serbest hareket eden üst kapa a levator palpebra superioris kas tutunur. Orbikularis okuli üst ve alt gözkapaklar n n sfinkterik kas d r. Medial palpebral ligamana tutunur ve göze sfinkterik kas görevi sa lamak için laterale ve inferiora bir ark içinde yay l r. Fasiyal sinirin temporal ve zigomatik dallar ndan innervasyon al r. Bu kas frontal kas ve korrugator supersili ile iç içe geçer. Kanlanma Göz kapaklar n n arteriyel kanlanmas fasiyal arterin anguler dal taraf ndan sa lan r, bu dal supraorbital ve supratroklear arterle anastomoz oluflturur ve superfisyal temporal damarlardan küçük bir katk al r. Gözkapaklar n n venleri arterlerinden daha genifl ve say ca daha fazlad r ve medialde oftalmik ve angüler vene, lateralde superfisyal temporal vene dökülür. Periferik arterlere efllik ederek küçük venöz pleksusun venleri oftalmik vene dökülür bu da posteriorda kavernöz sinüse dökülür.yüzün bu bölgesindeki venlerin valvi yoktur ve posteriorda septik emboliyi art rabilir. Göz kapa bölgesinde enfeksiyonu veya periorbital apsesi olan hastalar için özellikle tehlikeli bir durumdur. Bu hastalar kavernöz sinüs trombozu riski alt ndad rlar.

15 Bölüm 1: Bafl ve Boyun Cerrahi Anatomisi 5 fiekil 1.2 Göz kapaklar ve eksternal ba lant l yap lar. A: 1, Superior tarsus; 2, levator palpebra superioris kas ; 3, supraorbital arter ve sinir; 4, supratroklear arter ve sinir; 5, lakrimal karinkül; 6, superior palpebral papilla ve punktum; 7, sklera üzerindeki bulbar konjunktiva; 8, göz bebe i; 9, kornea; 10, superior palpebral konjunktiva; 11, inferior palpebral konjunktiva; 12, inferior palpebral papilla ve punktum; 13, maksilla; 14, lakrimal kese; 15, medial palpebral ligaman; 16, infraorbital foramen; 17, orbital septum; 18, inferior tarsus; 19, orbikularis oris kas (kesilmifl); 20, lateral palpebral ligaman. B: 1, Orbikularis okuli kas ; 2, orbital septum; 3, levator palpebra superioris kas ; 4, superior tarsal kas (Müler kas ); 5, superior konjunktival forniks; 6, orbikularis okuli kas (palpebral k s m); 7, superior Tarsus; 8, tarsal bezler; 9, palpebral konjunktiva; 10, inferior Tarsus; 11, sklera; 12, koroid; 13, retina; 14, lens; 15, iris; 16, ön kamara; 17, kornea. Lakrimal Sistem Lakrimal sistem; sekretuar k s m, lakrimal bez ve kanal, drenaj sistemi, lakrimal kanalikül, lakrimal kese ve nazolakrimal kanaldan oluflur (fiekil 1.3). Lakrimal bez levator palpebran n aponevrozunun lateral boynuzu taraf ndan k smen iki k sma ayr l r. Bezin daha genifl orbital k sm frontal kemikteki s bir fossada yer al r ve önde orbital septumla iliflki içindedir. Lakrimal bezin ekskretuar duktuluslar bezin orbital k sm n n içinden, palpebral k sm n posterior k sm n n içinden veya yak n ndan geçerler ve bu k s mdan kanallar arac l yla birleflirler. Palpebral k sm n ç kar lmas bütün bezin drenaj n yok edebilir. Göz kapa n n hareketi gözyafl n gözün yüzeyi üzerinde da t r ve fazlal k lakrimal göl içinde birikme e ilimindedir. Bu yap superior ve inferior kanaliküllere ve buradan lakrimal kese içine drene olur. Lakrimal kese medial orbital duvar n kemik lakrimal fossas içinde yerleflmifltir. Lakrimal kese nazal lakrimal kanala ve sonunda burunun alt meatusuna drene olur. fiekil 1.3 Lakrimal sistem ve drenaj sistemi. 1, Lakrimal bez ve kanallar ; 2, superior lakrimal papilla ve punktum; 3, lakrimal karinkul; 4, lakrimal kese; 5, inferior lakrimal papilla ve punktum; 6; orta nazal konka; 7, alt nazal konka; 8, nazolakrimal kanal n aç lma yeri.

16 6 K s m I: Temel Bilim/Genel T p Supraortibal foramenler Supraortibal fissür Optik kanal Ant. & post. etmoidal foramenler Orbital plate-etmoid Lakrimal fossa Ant. lakrimal krest Post. lakrimal krest Maksillan n orbital yüzeyi nfraorbital yar k nferior orbital fissür Maksillan n frontal proçesi nfraorbital foramen Zigomatik kemik fiekil 1.4 Kemik orbita. Orbita Kemik orbitada büyük oranda etmoid kemi in, lakrimal kemi in ve maksillan n nazal proçesinin bir k sm n n meydana getirdi i medial duvar bulunur (fiekil 1.4). Orbita taban maksillan n çat s n içerir, inferior orbital fissür lateral uzant s ndad r. Zigomatik kemik ve sfenoid kemi in büyük kanad lateral orbital duvar oluflturur ve piramidal kemik orbitay tamamlamak üzere superiorda frontal kemikle birleflir. Medial yüzünde anterior ve posterior etmoid arterlerin orbitaya geçiflini sa layan etmoid foramenler bulunur. Posteriorda optik kanaldan optik sinir ve oftalmik arter geçer. Superior orbital fissürden III., IV.,V. ve VI. kraniyal sinirler geçer ve oftalmik ven için bir aral k oluflturur. Göz Göz ön yüzünde kornea ve skleray içerir. Ön kamara orbitan n yap s üzerinde ikinci bir küre olarak ç k nt yapar. Lens ve iris ön kamaran n posterior k sm n oluflturur. Gözün içinde bulunan madde vitrözdür. Retina koroide dayanmaktad r. Fovea sentralis gözün odak noktas d r. Silier arterler ve optik sinirin ba lanma yeri orbita yap s na asimetriktir. Orbitan n yedi istemli kas levator palpebra superioris; superior, inferior, medial ve lateral rektus kaslar ; ve superior ve inferior oblik kaslard r (fiekil 1.5). Orbitan n istemsiz kaslar orbitalis kas, superior ve inferior tarsal kaslar ve göz içindeki silier ve radyal kaslar. Superior oblik IV. kraniyal sinir, lateral rektus VI. kraniyal sinir ve orbitan n di er istemli kaslar III. kraniyal sinir taraf ndan innerve olur. Tarsal ve orbital kaslar (Müller in) karotid pleksus ve superior servikal gangliondan gelen sempatik lifler taraf ndan innerve olur. Dilatör pupilla, sfinkter pupilla ve silier kaslar okülomotor sinirin(iii) parasempatik lifleriyle innerve olur. Orbitan n primer kanlanmas oftalmik arterden olur. Primer drenaj direk kavernöz sinüs içine dökülen oftalmik vene olmaktad r. Yüzün ön yüzünde göz kapaklar etraf nda ve pterigoid pleksus boyunca damar arklar fleklinde ek bir anastomotik a mevcuttur. KULAK Kula n geliflimi, anatomik ve fizyolojik özellikleri 128 ve129. bölümlerde tart fl lm flt r. fiekil 1.5 Göz kaslar. 1, Levator palpebra superioris kas ; 2, superior oblik kas; 3, superior rektus kas ; 4, optik sinir; 5, lateral rektus kas ; 6, inferior rektus kas ; 7, inferior oblik kas; 8, medial rektus kas ; 9, troklea; 10, annuler tendon.

17 Bölüm 1: Bafl ve Boyun Cerrahi Anatomisi 7 fiekil 1.6 Eksternal burnun kemik ve kartilaj anatomik konfigürasyonu. BURUN VE PARANAZAL S NÜSLER Eksternal Burun Frontal kemik Nazal kemikler Maksillan n frontal proçesi Septal kartilaj Lateral nazal kartilaj Lesser alar kartilaj Greater alar kartilaj Lateral krus Medial krus Anterior nazal spin Burunun d fl k sm kabaca piramid fleklindedir. Eksternal burunun iskeleti k smen kemik ve k smen kartilajinöz ve membranözdür. Genellikle yukar da dar ve daha kal n afla da daha genifl ve daha ince olan nazal kemikler yukar da frontal kemi in nazal k sm ve birbirleri ile ve lateralde maksillan n nazal proçesi ile s k ca birleflirler (fiekil 1.6). Nazal kemiklerin alt k sm na üst lateral kartilajlar yap fl r. Bunlar kartilaj septumla devaml l k halindedirler. Alt yüzünde burun lobülü bafll ca medial ve lateral krustan oluflan alt lateral kartilajdan oluflur. Burun kanad nda birkaç küçük kartilaj vard r. Burnun ana arteriyel kanlanmas angüler arter ve superior labial arterler arac l yla fasiyal arterden gelir. Troklear ve angüler venlerden drene olan damarlar arac l yla oftalmik vene girifl sa layan bir komponenti ile venöz drenaj benzerdir. Nazal Kavite Nazal kaviteler ayn zamanda nazal fossa olarak da bilinirler. Nazal septum; nazal septal kartilaj, maksillan n nazal kresti, palatin kemi in nazal kresti, vomer ve etmoid kemi in perpendikuler laminas taraf ndan oluflur. Lateral nazal duvar ç k nt l nazal konkalardan oluflur. Meatuslar ilgili konkalar n alt nda yerleflmifllerdir (fiekil 1.7). nferior meatus nazolakrimal kanal için drenaj sa lar. Orta meatus anterior nazal sinüsler olan frontal sinüs, ön etmoid sinüsler ve maksiler sinüs için drenaj sa lar. Superior meatus posterior sinüsler olan arka etmoid ve sfenoid sinüs için drenaj sa lar. Bu bölgenin arteriyel kanlanmas anterior ve posterior etmoid arterler arac l yla internal karotid arterden ve sfenopalatin arter arac l yla eksternal karotid arterden gelir. Major palatin damarlardan ve superior labial arterin septal dal ndan da katk bulunabilir. Bunlar anterior septumda Kisselbach pleksusu olarak bilinen ve burun kanamalar n n en s k kaynakland yer olan önemli bir anastomotik a oluflturur. Etmoid kemik Sfenoid kemik Etmoid Vomer Palatin kemik Maksilla fiekil 1.7 A: Lateral nazal duvar. 1, Frontal sinüs; 2, orta nazal konka; 3, orta nazal meatus; 4, agger nasi; 5, orta nazal konkan n ön bofllu u; 6, limen; 7, vestibül; 8, inferior nazal meatus; 9, insisiv kanal; 10, maksillan n palatin proçesi; 11, yumuflak damak; 12, farengeal reses; 13, östaki tüpü a z ; 14, torus tubarius; 15, adenoid; 16, sfenoid sinüs; 17, sfenoid sinüsün aç ld yer; 18, sfenoetmoidal reses; 19, inferior nazal konka; 20, superior nazal meatus; 21, superior nazal konka; 22, palatin kemik. B: Nazal septum. 1, Perpendiküler lamina; 2, kribriform plak; 3, krista gali; 4, frontal kemik; 5, nazal kemik; 6, septal kartilaj; 7, madial krus; 8, anterior nazal spin; 9, insisiv kanal; 10, palatin proçes; 11, perpendiküler lamina; 12, postnazal spin; 13, horizontal plak; 14, lateral pterigoid plak; 15; medial pterigoid plak; 16, sfenoid sinüs; 17, kresti; 18; gövdesi.

18 8 K s m I: Temel Bilim/Genel T p Sfenoid sinüs genellikle superior nazal konkan n üstünde ve arkas ndaki sfenoetmoidal resese aç l r. Ostium genellikle resesin arka duvar ndad r ama bazen lateral duvar nda olabilir. Sfenoid sinüsün pnömatizasyonunun derecesi de iflkenlik gösterir. Bu de iflkenlik hipofiz bezinin cerrahi yaklafl mlar nda önemli bir faktördür. Sfenoid sinüsün ba lant lar etraf ndaki anatomik yap lar nedeniyle önemlidir. Optik sinirler sinüsün superiorunda ve internal karotid arter kavernöz sinüs içinde sinüsün lateralinde bulunur. Maksiler sinir ön yüzde sinüsün inferior lateral k sm nda uzan r. Hipofiz sfenoid sinüsün posterior superior k sm nda bulunur ve transsfenoidal hipofizektomiyle yaklafl labilir. Maksiller Sinüs fiekil 1.8 Paranazal sinüsler. 1, Nazal septum; 2, frontal sinüs; 3, nazal kaviteler; 4, etmoid hücreler; 5, orta nazal konka; 6, orta nazal meatus; 7, maksiller sinüs; 8, inferior nazal konka; 9, sert damak. Sinüsler Paranazal sinüsler frontal, etmoid, maksiller ve sfenoid sinüslerden oluflur (fiekil 1.8). Frontal sinüs frontal reses bölgesinden kaynaklanan birkaç oluflumdan biri olarak geliflir. Bir tarafta iki, üç hatta daha fazla sinüs yay nlanm flt r, baz insanlar nsa frontal sinüsü yoktur. Frontal sinüsün pnömatizasyonunun derecesi de iflkenlik gösterir. Pnömatizasyon orbita tavan na ve lateralde frontal kemik içinde sphenoid kanada kadar uzanabilir. Frontal sinüsler orta meatusun ön yüzüne drene olur. Etmoid Sinüsler Etmoid sinüsler lateral nazal duvar n üst k sm ve orbitan n medial duvar aras nda etmoid kemi i petek fleklinde yapan de iflik say da ayr kavitelerden oluflur. Anterior etmoid hücreler orta meatusun frontal resesine aç lan frontal reses hücrelerine, etmoid infundubuluma aç lan infundubular hücrelere ve etmoid bullaya veya yukar s - na aç lan bullar veya orta etmoid hücrelere ayr l r. Bir ve yedi aras nda posterior etmoid hücreler bulunabilir. Bullar hücreler arkaya yay larak ve posterior hücreler öne yay larak birbirlerinin yerini istila edebilir ve üst üste binebilirler. Posterior etmoid hücreler superior meatusa drene olurlar. Sfenoid Sinüs Maksiller sinüs genellikle en büyük paranazal sinüstür ve maksillan n gövdesinde yerleflmifltir. ön duvar bu kemi in fasiyal yüzeyidir. Medial duvar nazal kaviteyle komfludur. Maksiller sinüsün tavan ayn zamanda orbitan n taban d r ve orbitan n blowout fraktürlerinde maksiller sinüs de etkilenebilir. Maksiller sinüs nazal kavitedeki orta meatusa drene olur. Arka molar difllerin kökleri sinüs içine uzanabilir. Maksiller sinüs arkada internal maksiller arterin terminal dallar n n geçti i pterigomaksiller fossa ile s n rland r lm flt r. Epistaksisi dindirmek için bu damarlara maksiller sinüsten ulafl labilir. YÜZ Yüz Kemikleri ve Kaslar Yüzün kemikleri aras nda frontal ve nazal kemikler ayr ca maksilla, mandibula, zigomatik ve palatin kemikler gibi yüze has kemikler bulunur. Yüz ve mimik kaslar a z, burun, orbita, kulak ve kafa derisiyle ilgili olmak üzere befl ana gruba ayr l r (fiekil 1.9). Boyundaki platisma kas da yüze ait kas grubu aras ndad r. Bu kaslar n ana görevi ba land klar cilt üzerindedir. Bütün bu kaslar fasiyal sinir taraf ndan innerve olur. Parotis Bezi Parotis bezi kula n afla k sm n n ön ve alt k sm nda yerleflip, cilt alt nda arkada sternokleidomastoid kas n ön k sm n n üzerine, önde masseter kas üzerine, derinde mandibula, d fl kulak yolu ve mastoid proçes aras nda kalacak flekilde mandibula ramusunun arkas na do ru uzan m gösterir (fiekil 1.10). Bez fasiyal sinirin seyrine göre kabaca lateral ve medial k sma ayr l r. Parotis bezine ba l olarak birkaç periparotid ve intraparotid lenf nodu bulunur ve bunlar fliflebilir. Parotis bezi parotis kanal yla drene olur. Otik ganglion ç kan aurikulotemporal sinir taraf ndan innerve olur.

19 Bölüm 1: Bafl ve Boyun Cerrahi Anatomisi 9 fiekil 1.9 Yüz kaslar 1, Galea aponörotika; 2, frontalis; 3, procerus; 4, depresör süpersili; 5; korrugatör süpersili; 6, orbikularis okuli; 7, nasalis; 8, levator labi superioris; 9, levator anguli oris; 10, levator labi superioris ala nasi 11, orbikularis oris; 12, mentalis; 13, depresör labi inferioris; 14, depresör anguli oris; 15, platisma; 16, masseter; 17, zigomatikus major; 18, zigomatikus minör; 19, temporalis; 20, lateral pterigoid; 21, medial pterigoid; 22, buksinator. Fasiyal Sinir Fasiyal sinirin anatomik karakteristikleri sinirin ekstrakraniyal k sm nda de iflkenlik gösterir. Sinirin tan nmas için digastrik kas arka karn n n, eksternal meatal kartilaj n, timpanomastoid sütür hatt n n ve stiloid proçesin yerlerinin belirlenmesine gerek vard r. ORAL YAPILAR Maksilla Maksilla üst çenenin ana parças d r (fiekil 1.11). Ek olarak dental yap lar ve maksiller sinüsü bar nd r r, arkada medial ve lateral pterigoid plaklarla ba lant l d r. Sert damak her iki maksilla bir arada oral kavitenin kemik tavan n oluflturur. Üst difllerin duyusu posterior superior ve anterior superior alveolar sinirlerle maksiller sinir taraf ndan al n r. Maksiller sinirin (V2) di er bir dal olan infraorbital sinir maksilla ve yumuflak dokular n yüz üzerindeki duyusunu al r. Damak Damak, nazal ve oral kavitenin aras nda yer al r (fiekil 1.12). Maksilla, palatin kemi in horizontal laminalar ve pterigoid plaklarla oluflur. Bu alan örten yumuflak dokular a z n tavan olan sert ve yumuflak damaklar oluflturur. Yumuflak dama n iskelet deste i palatin aponevrozistir. Yumuflak dama n farengeal yüzündeki yüzeyel kas liflerinin ço u palatofarengeal kas n lifleridir. Levator veli palatini, tensor veli palatini ve uvula kaslar yumuflak damak yap lar n tamamlar. fiekil 1.10 Parotis bezi ve fasiyal sinir. 1, Temporal dal; 2, zigomatik dal; 3, bukkal dal; 4, masseter kas; 5, marjinal mandibuler dal; 6, anterior digastrik kas; 7, servkal dal; 8, parotis bezi; 9, posterior digastrik kas; 10, yedinci kraniyal veya fasiyal sinir; 11, pes anserinus. Mandibula Mandibula veya alt çene, difle kapl gövde ve mandibula köflesinden yukar do ru uzanan ramustan oluflur. Köfle dahil ramus d flar dan masseter kasla kapl d r ve bu kas fasiyal sinir ve parotis kanal taraf ndan çaprazlan r. Ra-

20 10 K s m I: Temel Bilim/Genel T p fiekil 1.11 Maksilla ve çene. A: 1, Sfenopalatin arter; 2, posterior lateral nazal arter; 3, posterior septal arterler; 4, insisiv kanaldaki anastomoz; 5, major palatin arter; 6, minor palatin arter; 7, desendan palatin arter; 8, superior alveolar arterler; 9, pterigoid kanal n arteri; 10, anterior ve posterior derin temporal arterler; 11, aksesuar meningeal arter; 12, orta meningeal arter; 13, anterior timpanik arter; 14, derin aurikular arter; 15, aurikulotemporal sinir; 16, süperfisiyal temporal arter; 17, bukkal arter; 18, masseterik arter; 19, inferior alveolar arter; 20, asendan farengeal arter; 21, asendan palatin arter; 22, tonsiller arter; 23, eksternal karotid arter; 24, fasiyal arter; 25, superior konstriktör kas. B: D, Digastrik kas (kesilmifl); M, milohyoid arter ve sinir; IA, inferior alveolar arter ve sinir; LA, lingual arter; L, lingual sinir; MPT, medial pterigoid kas ve arter; A, anguler arter; ST, supratroklear arter; SO, supraorbital arter; LPT, lateral pterigoid kas; SL, sfenomandibuler ligaman; O; oftalmik arter. mus ve medial pterigoid kas aras nda inferior alveolar ve lingual sinirler yer al r. Ramusun arka kenar n parotis bezi örter ve eksternal karotid arterin üst k sm bu s n - r n içinde ve paralelinde seyreder. Bu arterin süperfisyal dal temporomandibuler eklemin arkas nda parotis bezinden ç kar ve internal maksiller dal ramusun derininde transvers olarak seyreder. nferiorda ve medialde mandibula köflesi ve gövdesinin arka k sm submandibuler bezle iliflkilidir ve medialde mandibulan n ön k sm sublingual bezlerle komfludur. Mandibula ve hareketleriyle yak ndan ilgili olan kas yap s masseter, temporal ve iki pterigoid kaslardan oluflur (fiekil 1.9). Bu kaslar çi neme kaslar d r ve trigeminal sinirin üçüncü ana dal taraf ndan innerve olur. Hiyoid Kemik ve Dil nfrahiyoid ve suprahiyoid kaslar n yap flt hiyoid kemik anterior suprahiyoid ve infrahiyoid fasiyal kompartmanlar etkili bir flekilde ay r r. Suprahiyoid kaslar digastrik ve stilohiyoid kas, milohiyoid ve geniohiyoid kas ve dil kaslar ndan oluflur (fiekil 1.13). Dilin ekstrensek kaslar genioglossus, hiyoglossus ve stiloglossustur. Dilin intrensek kaslar, birbirleri içine giren liflerin kar fl k desteleridir ve aralar nda ba dokusundan septalar bulunur. Orta hattaki septum her iki taraf n kaslar, sinirleri ve damarlar aras nda yer al r ve etkili bir flekilde bunlar ay r r. Bu neredeyse kans z bir orta hat plan d r.