TÜRKİYE NİN YERŞEKİLLERİ ve İKLİMİ. 18. Hafta ( Ocak ) Hoş Geldiniz

Transkript

1 TÜRKİYE NİN YERŞEKİLLERİ ve İKLİMİ 18. Hafta ( Ocak ) Hoş Geldiniz 6

2 Merhabalar. Akıllı Tahta uyumlu slaytlarımız güncel bir şekilde sevgili meslektaşlarımızın hizmetine sunulmuştur. Animasyonlu Slayt ( ve 12. sınıf)+ kazanım testleri ( ve 12. sınıf)+ yazılı soruları A,B,C ve D tarzında ( ve 12. sınıf)+ günlük planlar+ analiz raporları+ yıllık planlar+ bunların hepsi sadece 50 TL dir. irtibat için veya purtas2006@gmail.com İban No: TR ALİ PURTAŞ

3 A.TÜRKİYE NİN COĞRAFİ KONUMU VE ETKİLERİ Mutlak(matematik) konum: Bir yerin Ekvator'a ve başlangıç meridyenine olan uzaklığıdır. Göreceli(özel) konum: Sadece bir yöreye ait, değişen unsurlara denir. 26 D 45 D 42 K 36 K

4 B-Türkiye nin Jeolojik Değişimi Paleozoik(1.): Taş kömürü, masif-eski araziler (Menteşe, Bitlis, Istranca, Kırşehir, Mardin, Anamur çevresi) oluştu. Senozoik(3.): Linyit yatakları Toroslar ve Kuzey Anadolu dağları oluştu. (Tersiyer Dönemi) Kuaterner(4.): İstanbul ve Çanakkale boğazı, volkanlar, Ege denizi oluştu.

5

6 Türkiye nin Dağları Karadeniz ve Akdeniz dağları kıvrımlı (antiklinal), tortullardan oluşmuş; Kıyı Ege dağları ise kırıklı (horst)dır. İç Anadolu ( Karacadağ, Karadağ, Melendiz, Erciyes, Hasan), G.D Anadolu (Karacadağ) ve Doğu Anadolu (Nemrut, Süphan, Tendürek, Ağrı) volkanik dağlarımızdır.

7 YGS 2010

8

9 20. Hafta ( Ocak ) Hoş Geldiniz

10 Plato( Yayla): Akarsular tarafından yarılmış parçalı arazilerdir. Ülkemizde platolar yerleşim, tarım, hayvancılık amaçlı kullanılmaktadır.

11 Ova: Ülkemizde ovalar kıyıda tarım, yerleşme, sanayi amaçlı kullanılmaktadır. Kıyı(delta): Bafra, Çarşamba, Sakarya, Gediz, K. ve Büyük Menderes, Çukurova Kuzeyde: Ergene, Bursa, Düzce, Muş, Suluova, Taşova, Erbaa, Niksar, Erzurum, Iğdır; Güneyde: Eskişehir, Konya, Develi, Amik, Malatya, Elazığ, Suruç, Muş Karstik: Gembos, Elmalı, Korkuteli, Kestel, Acıpayam ve Tefenni ovalarıdır.(gekkat)

12 21. Hafta ( Şubat ) Hoş Geldiniz

13 Akarsu Aşındırma ve Biriktirme Şekilleri Aşındırma Şekilleri: (Hızı fazladır) Vadi, şelale, dev kazanı, peribacası, kırgıbayır gibi 13

14 Biriktirme Şekilleri: (Hızı azdır) Birikinti Konisi ve yelpazesi, dağ içi ovası, Taban Seviyesi Ovası, Delta ovası, Irmak adası, Menderes, Taraçadır. 14

15 Yeraltı Suları ve Oluşturduğu Şekiller Kalker (Kireçtaşı), Jips (Alçıtaşı), Kaya tuzu ve dolomite karstik kayaçlar, oluşturduğu şekillere ise karstik şekiller, en fazla Akdeniz Bölgesinde görülür. Aşındırma Şekilleri: Lapya, dolin, uvala, polye, mağara, düden ve obruk gibi Biriktirme Şekilleri: Traverten, Sarkıt, Dikit ve Sütun oluşur. Lapya 15 Dolin

16 16 GALATASARAY

17

18

19 22. Hafta (16-20 Şubat) Hoş Geldiniz

20 Buzulların Oluşturduğu Şekiller Türkiye deki dağların yüksek kesimlerinde buzullar etkilidir. Toroslar, Kaçkar, Mercan Dağları, Sat, Ağrı Dağı, Erciyes gibi dağlarda buzul vadileri, hörgüç kayalar, sirk gölleri, takke buzulu görülür. NOT: Türkiye de buzulların etki alanı orta kuşak ta yer almasından dolayı dardır. (Enlem).

21 Dalga ve Akıntıların Oluşturduğu Yer şekilleri Karadeniz ve Akdeniz kıyısında dağların boyuna uzanışından dolayı falez; Ege de ise Enine uzanmasından dolayı kıyı oku, tombolo, lagün ve kumsallar yaygındır. Rüzgarların Oluşturduğu Şekiller Ülkemizde iç kesimlerde Karapınar (Konya) yöresi (Yeşil Vadi-Tosun Paşa Filmi), Güneydoğu Anadolu Bölgesi, Ege ve Akdeniz kıyılarında dar şeritler halinde Kıyı kumulları görülür.

22

23 Kıyı Tipleri ve Oluşum Süreçleri Karadeniz ve Akdeniz bölgesinde boyuna; Ege Bölgesinde enine ise görülür. Ria - İstanbul ve Çanakkale boğazı; Limanlı-Sinop limanı; Dalmaçya-Antalya Kaş, Finike kıyılarında görülür. Not: Boyuna kıyıda falez fazla, yağış artar, iç kesimle bağlantı azdır, iklim kıyıda etkili olur. 23

24 23. Hafta (23-27 Şubat) Hoş Geldiniz

25 Türkiye de İklim Elemanları a) Sıcaklık Enlem: Kuzeye doğru gidildikçe sıcaklığın düzenli olarak azalmasıdır. Denizellik: Kıyılar yazın serin kışın ılıman olur. Karasallık: İç kısımlarda gündüz sıcak, gece soğuk olur. Sıcaklık batıdan doğuya doğru azalıyorsa yükselti; dağların güneyi daha sıcaksa bakıdır. Uyarı: Yükselti, karasallık arttıkça geceleyin enerji kaybı da artar.

26

27 Temmuz ayında en soğuk yer K. Doğu Anadolu, en sıcak yer G. D. Anadolu dur. Ocak ayında en soğuk yer Erzurum-Kars Bölümü, en sıcak yer Akdeniz ve Ege kıyılarıdır.

28 Güneşli gün G.D Anadolu da (enlem) fazla, en az ise Karadeniz Bölgesinde (bulutluluk) dir.

29

30 Basınç ve Rüzgarlar: Etezyen: Ege ve Marmara'dan esen serin rüzgar, Toroslardan inince föhn özelliği kazanır. İmbat: Ege denizden esen deniz meltemine denir.

31

32 c)nemlilik: En fazla yağış: D. ve B. Karadeniz (Rize 2400 mm.), Antalya, Menteşe, Yıldız dağları. En az yağış: Tuz Gölü çevresi, Konya Ovası (326 mm), Iğdır Ovası Karadeniz Dağlarının kuzeyi ve Torosların güneyinde Yamaç yağışlar oluşur. Kışın ülkemiz genelinde cephe yağışları görülmektedir. Yükselim yağışları İç Anadolu ve Doğu Anadolu'da görülmektedir.

33

34

35 24. Hafta (02-06 Mart) Hoş Geldiniz

36 Türkiye'nin İklim Tipleri

37 1.Akdeniz İklimi Cephe yağışı görülür. Yazlar sıcak kurak, kışlar ılık ve yağışlı, Y. O. S 18 C Don olayı en az; seracılık fazladır. En fazla yağışı kışın alır, Y.O.Y. 800 mm. Zeytin, turunçgil tarımı ve bitki örtüsü makidir. Akdeniz, Kıyı Ege ve Güney Marmara da görülür.

38 2.Karadeniz iklimi Y. O. Sıcaklık C, Y. O. Yağış 1200 civarıdır. En fazla yağışı sonbahar, en az ise ilkbaharda alır. Not: Doğu kıyıları batı kıyısına göre föhn rüzgarından dolayı daha sıcak olur. Zeytin, turunçgiller yetişmesinde etkili olur. Bitki örtüsü orman, orografik yağış görülür, sıcaklık farkı en az (nem fazla)

39

40 3.Step (Bozkır) İklimi Bitki örtüsü Kısa boylu bozkırdır. Y. O. Sıcaklık 15 civarındadır. Y. O. Yağış mm dir. En fazla yağış ilkbaharda düşer. Tahıl grubu önemli tarım ürünleridir. Konveksiyonel yağış oluşur.

41 4-Karasal İklim Doğu Anadolu bölgesinde görülür. Yazlar serin, kısa ve yağışlı, Kışlar soğuk ve kar yağışlı. Sıcaklık farkı en fazla (Yükselti, karasallık) mm ve YAZ yağışı vardır. Kar 7-8 ay yerde kalır. Bitki örtüsü İğne yapraklı Orman ve alpin çayırıdır. Lahana, patates, şeker pancarı, arpa, çavdar önemlidir.

42