T.C. MARMARA ÜNİVERSİTESİ BANKACILIK VE SĠGORTACILIK YÜKSEK OKULU KAMU MALĠYESĠ DERS NOTLARI. Dr. Atilla UYANIK

Ebat: px
Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "T.C. MARMARA ÜNİVERSİTESİ BANKACILIK VE SĠGORTACILIK YÜKSEK OKULU KAMU MALĠYESĠ DERS NOTLARI. Dr. Atilla UYANIK"

Transkript

1 T.C. MARMARA ÜNİVERSİTESİ BANKACILIK VE SĠGORTACILIK YÜKSEK OKULU KAMU MALĠYESĠ DERS NOTLARI M.Ü. BSYO ve BSE Öğretim Görevlisi & YMM Ġstanbul, 2008

2 -1- GĠRĠġ : I- KAMU MALĠYESĠ KAVRAMI II- KAMU EKONOMĠSĠ 1. Kamu Borçlanması 2. Bütçe Teorileri ve Türleri III- KAMU HARCAMALARI 1. Kamu Harcamaları Kavramı 2. Kamu Harcamalarına Klasik ve Modern Yaklaşımlar 3. Kamu Harcamalarının Artışına İlişkin Görüşler 4. Kamu Harcamalarında Ekonomik Sınıflandırmalar IV- KAMU GELĠRLERĠ (KAMUSAL FĠNANSMAN) V- VERGĠ TEORĠSĠ, HUKUKU, TEKNĠĞĠ VE VERGĠ SĠSTEMLERĠ 1- VERGĠ TEORĠSĠ 1.1. Verginin Fonksiyonlar 1.2. Vergi Yükü ve Yansıtılması 1.3. Verginin Kapitalizasyonu 1.4. Rasyonel Vergi Sistemleri 1.5. Maliye Politikası 2- VERGİ HUKUKU 2.1. Konusu 2.2. Kaynakları 2.3. Verginin Tarafları Vergi İdaresi Vergi Mükellefi Vergi Sorumlusu 2.4. Vergi Hukukunda Ehliyet ve Temsil

3 2.5. Vergi Hukukunda Ehliyet ve Temsil VERGİ TEKNİĞİ 3.1. Vergilendirmeye İlişkin Yasal Düzenlemeler 3.2. Verginin Konusu ve Vergiyi Doğuran Olay 3.3. Vergi Tarifesi ve Vergi Oranları 3.4. Verginin Tarh ve Tahakkuku 3.5. Verginin Tahsili 3.6. Vergi Denetimi 3.7. Vergi İstisna ve Muafiyetleri 3.8. Vergi Yargısı 4. TÜRK VERGİ SİSTEMİ 4.1. Gelirden Alınan Vergiler Gelir Vergisi Kurumlar Vergisi 4.2. Servetten Alınan Vergiler Emlak Vergisi Motorlu Taşıtlar Vergisi Veraset ve İntikal Vergisi 4.3. Harcamalardan Alınan Vergiler Katma Değer Vergisi Banka ve Sigorta Muameleleri Vergisi Damga vergisi VI- KAMU MALĠYESĠ VE VERGĠ SĠSTEMĠ ĠLE ĠLGĠLĠ SON YILLARDAKĠ GELĠġMELER

4 -3- GĠRĠġ Bilindiği gibi, Kamu Maliyesi, kamu kesiminde oluşan faaliyetlerin ekonomik, sosyal ve mali yönlerini inceleyen bir bilim dalıdır. Bu amaç doğrultusunda bu faaliyetlerin detaylarının ve niteliklerinin çok iyi anlaşılması gerekmektedir. Bu nedenle devlet faaliyetlerinin gerektirdiği harcamaların yapılması ve bunları karşılayacak gelirlerin elde edilmesine ilişkin sorunların hukuki, ekonomik, sosyal ve teknik yönlerinin kavranılması hedeflenmektedir. Bu kavramdan hareketle aşağıda, Kamu Maliyesine Giriş tanımı gelişimi, amaçları Kamu Sektörü ve Fonksiyonları, Kamu Hizmetleri ve Kamu Giderleri I (nitelikleri, dışsallıklar artış nedenleri sınıflandırılması, çeşitleri, etkinliği) Kamu Gelirleri (tanımı, amaçları, çeşitleri, vergi teorisi ve uygulaması), Vergi yükü,yansıtılması,prensipleri,sistemleri,bütçe, Devlet Borçlanması, Yerel Yönetim Maliyesi ve Ayrıca vergilendirmeyle ilgili; Gelir Vergisi Kanunu Gerçek Kişiler Kurumlar Vergisi Kanunu - Tüzel Kişiler Vergi Usul Kanunu Ortak Hükümler Katma Değer Vergisi Kanunu Gider Vergisi Kanunu (Banka ve Sigorta Muameleleri Vergisi) Diğer Dolaylı ve Dolaysız Vergilendirmeye İlişkin Kanunlar; Yönetmelikler; Tebliğler; Sirküler vb. Özet olarak açıklanmış olup, konunun detaylarına ise ders sırasında yapılacak anlatımlarla değinilecektir. Bilindiği gibi, vergi mevzuatının temeli Anayasa dan kaynaklanmaktadır. Anayasanın 73. üncü maddesinde "Vergi, resim, harç ve benzeri mali yükümlülükler kanunla konulur, değiştirilir veyâ kaldırılır şeklindeki hüküm, verginin ancak kanunla konabileceğini açıkça belirtmektedir. Diğer taraftan yine Anayasaya göre herkes ekonomik gücü oranında vergilendirilebilmektedir. Bu hüküm ise vergi adaletinin yerleşmesi ve herkesin kamu giderlerine katkıda bulunmasını sağlayan önemli bir düzenleme olarak uygulama alanı bulmaktadır. Vergi mevzuatı yukarıda belirtilen hususlar ışığında vergi hukukunun kaynaklarını oluşturan oldukça geniş yasal düzenlemeleri kapsamaktadır. Vergi uygulamaları kamu maliyesinin temel kaynağı olup, gelir dağılımının düzenlenmesi gibi oldukça önemli hususlar bu düzenlemelerin, hukuki ve mali açıdan yeterliliğini ve etkinliğine bağlıdır. Dolayısıyla, kamu harcamaları ve kamu gelirlerinin nelerden nasıl oluştuğun ile kamu finansmanı ve bütçe uygulamaları hem teorik hem de uygulama yönleriyle konumuzu oluşturmaktadır.

5 -4- I- KAMU MALĠYESĠ KAVRAMI Kamu Maliyesi, kamu kesiminde oluşan faaliyetlerin ekonomik, sosyal ve mali yönlerini inceleyen bir bilim dalıdır. 1 Bu amaç doğrultusunda bu faaliyetlerin detaylarının ve niteliklerinin çok iyi anlaşılması gerekmektedir. Ülkedeki ekonomik faaliyetin iki ana parçasından biri olan ve kamu faaliyetleri yürüten birimler esas itibariyle KAMU TÜZEL KİŞİLERİDİR. Kamu tüzel kişilerinin en büyüğü ve en önemlisi muhakkak ki devlet tir. Mahalli idarelerde bu kategoride yer almakta ve birlikte değerlendirildiklerinde önemli bir güce sahip oldukları anlaşılmaktadır. İster devlet isterse de mahalli idareler faaliyetlerine ilişkin kararlar alırken kamu hukukunun bazı kurallarına uymak zorundadırlar. Zira kamu yararı güden kamu hukuku kuralları gerektiğinde iktisadi yararları ihmal etmek ilkesine göre düzenlenmiştir. Ayrıca siyasal çıkarlar bazen iktisadi gerçeklere aykırı kararlar alınmasına sebep olabilmektedir. Ancak sebep olunacak iktisadi ve mali sonuçları ile bunlarda kaynaklanan sorunları inceleyen ve çözüm arayan bilim dalı KAMU MALİYESİDİR. Kuşkusuz kamu kesimi sadece devlet ve mahalli idareden ibaret olmayıp, bilimsel araştırmalarda KİT lerde kamu kesimi içinde mütalaa edilmektedir. Dolayısıyla devlet ve mahalli idareler tarafından kurulan KİT ler bunlar tarafından denetlenmekte ve kontrol altında tutulmaktadır. Diğer taraftan kamu kesimi, kamu ekonomisi kesimi olarak da adlandırıldığından özellikle anglosakson yazarları içerisinde KAMU MALİYESİNİ, KAMU EKONOMİSİ içerisinde ifade edenlerin sayısı giderek artmaktadır. Dolayısıyla kamu kesimindeki faaliyetleri inceleyen kamu maliyesi iktisat, kamu hukuku ve siyaset bilimleriyle iç içedir. II- KAMU EKONOMĠSĠ KAMU KESİMİ EKONOMİK FAALİYETLERİ TEMEL ÖZELLİKLER; İnsanların duyduğu ihtiyaçlara beşeri ihtiyaçlar denir. Beşeri ihtiyaçlar da bireysel (özel, kişisel ) ve kamusal (kolektif, sosyal ya da toplumsal) ihtiyaçlar olarak ayrılır. Özel kesimde birey ve firmaların faaliyette bulunmalarının sebebi kar maksimizasyonudur. Üreticiler ürünlerini fiyat karşılığında mallarını tüketicilere sunarlar.rekabetçi piyasalarda fiyatı belirleyen arz ve talep iken Tekel ve oligopol piyasalarda maliyet + kar dır. Kamusal ihtiyaçları gidermeye yönelik üretilen mal ve hizmetlere kamusal mal ve hizmet denir. Kamu kesiminde hangi maldan ne kadar üretilecek sorusu özel sektör gibi talep ile açıklanmaz. Toplum üyeleri mal ve hizmetlerden bedava yararlanacaklarını bildikleri için taleplerini belli etmezler. Kamu kesimindeki mallar bedava, harç veya fiyat karşılığında sunulur. Bedava sunulan malların maliyeti vergiler yoluyla karşılanır. Kamu ve özel sektör malları aynı fiyat eğrisinde olmuş olsalar bile Kamu mallarının sabit sermaye yatırımları özel kesimin gelişmesine olanak sağlamaktadır. KAMUSAL VE YARI KAMUSAL MAL VE HĠZMETLER; 1 Nadaroğlu,H.,Kamu Maliyesi Teorisi, Beta Yayınlar, İstanbul, 1996.

6 Tam kamusal mal ve hizmetler ; -5- Tam kamusal mala deniz fenerini, tam kamusal hizmete ise savunma hizmetini örnek dir. Bu malların sağladığı fayda bölünmez niteliktedir. Tam kamusal mal ve hizmetlerin faydası bölünmediği için pazarlanması da mümkün değildir. Tam kamusal mallarda tüketiciler taleplerini belli etmezler. Bedavacılık eğilimleri bunu engeller. Bu tür malları tüketmekte rekabet yoktur. Tüketimleri devletçe zorunlu tutulabilir.örn;savunma hizmeti herkesi koruması gerekir. Tam kamusal mal ve hizmetlerin toplumsal olması gerekmekte olup, toplumsal ve hizmetlerin özelliklerini ise şu şekilde belirtebiliriz. 1- Kamusal Malların Arzının Düzenlenmesin; Talebi ve fiyatı belli olmayan malı kar motifi olmadan üretmek. Piyasa ekonomisi yerine kamu ekonomisinin işlevsel olması. 2- Tüketimde rakip olmama; Sosyal malların önemli bir özelliği de tüketimde rakip olmama halidir. 3- Tüketimden Mahrum Bırakılamama; Kamusal mallarda bedeli ödenmese de bunun faydasından mahrum etmek mümkün değildir. Örneğin, savunma, yayınlardan yararlanma vb. 4- Piyasaya Sunulamaması (Pazarlanamaması) ; Bu özellik sözü geçen mal ve hizmetlerin bölünemez nitelikte oluşlarının doğal bir sonucudur. 5- Üretim Hacminin Genişliği ; Bunların üretim hacimlerinin genellikle piyasa tarafından karşılanmasına imkan vermeyecek derecede büyük olmasıdır. 6- Tüketimin Bazen Zorunlu Kılınabilmesi; Örneğin, ilk okulun zorunlu olması, bazı dönemlerde aşı mecburiyeti vb. 7- Kamusal Mal Kavramının Kapsamı; Pür kamusal malların örnekleri aslında çok değildir. Ancak devletin güvenlik gibi varlığını sürdürmesi açısından çok önemlidir. Yarı kamusal mal ve hizmetler; Yarı kamusal mal ve hizmetlere örnek olarak eğitim sağlık konut adalet verebiliriz. Yarı kamusalı tam kamusaldan ayıran en önemli özellik faydanın bölünebilir olmasıdır. Yarı kamusalların faydasının bölünebilir olması bunları pazarlama fırsatı vermektedir. Bu tür mal ve hizmetlere bireyler taleplerini belli ederler. Taleplerin olması ve faydanın bölünebilirliği bu malların fiyatlarının oluşmasına neden olur. Yarı kamusal mal ve hizmetlerdeki bu özellikler özel mal ve hizmetlerle aynı özelliktedir. Toplam fayda: sosyal fayda + özel fayda Sosyal fayda örn;kuduz mikrobu bulaşan bir kişiye aşı yapılarak hem o kişi kurtarılır hem de mikrobun yayılması engellenir. Kaynak dağılımında optimum etkenliğin sağlanması, yani kıt kaynakların tüketici tercihlerine cevap veren en iyi amaçlara yöneltilip israfa meydan verilmemesi ancak tam rekabet şartlarının gerçekleşmesiyle mümkün olur. Ancak tam rekabet de oluşan sorun nedeniyle, bunu telafi etmek için pazarlanabilir bir kısım mallar kamu ekonomisince üretilmektedir.

7 -6- DIġSALLIK; Bir kişinin gerçekleştirdiği üretim veya tüketim başkası yada başkalarının üretim veya tüketim fonksiyonuna olumlu veya olumsuz olarak girmesidir (etkilemesidir). DıĢsallık çeģitleri; Üretim dışsallığı, tüketim dışsallığı; olarak iki şekilde oluşmaktadır. Üretim dıģsallığı bir kişinin üretiminin toplumdaki diğer üyelerin üretim ve tüketim fonksiyonlarına olumlu veya olumsuz etki yapmasıdır. Üretimin üretimi olumlu etkilemesi;şeker pancarı üretiminin küspe üretimi üstüne etkisi, Üretimin üretimi olumsuz etkilemesi;çimento üretiminin yakın tarla üstünde etkisi, Üretimin tüketimi olumlu etkilemesi;plazma tv deki artış eski tvleri ucuzlatır bu da tüketiciye kolaylık sağlar. Üretimin tüketimi olumsuz etkilemesi; arıtılmadan göle bırakılan kimyevi maddelerin balık tüketimindeki etkisi. Tüketim dıģsallığı bir kişinin diğer toplum bireylerinin üretim veya tüketim fonksiyonların olumlu veya olumsuz etkilemesidir. Tüketimin tüketimi olumlu etkilemesi; oje tüketiminin aseton tüketimini etkilemesi. Tüketimin tüketimi olumsuz etkilemesi;bir odada sigara içen kimsenin diğer kişilerin havası üstüne etkisi, Tüketimin üretimi olumlu etkilemesi;klasik müzik tüketiminin iş verimliliği üstüne etkisi, Tüketimin üretimi olumsuz etkilemesi;kitap yazan birinin çevresinde duyduğu müzik Toplam maliyet:özel maliyet+sosyal maliyettir. Devlet dış fayda yayan üretim ve tüketimlerin yaygınlaştırılması için; -üretimi bizzat gerçekleştirebilir, -özel kesimin bu yöne kayması için vergi muaflığı getirebilir, -bu alan yatırım yapacaklara bedava arazi sağlayabilir, Dış maliyeti olan üretim ve tüketim faaliyetlerini sınırlamak için; -üretimi bizzat üstüne alıp dışsalları içselleştirebilir. -yüksek vergi ile bu alanda ceza uygulayabilir -dışsal maliyetleri ortadan kaldıracak yatırımları gerçekleştirmek veya teşvik etmek. KLÜP MAL VE HĠZMETLER Belli kurumların üyelerince yapılan ödemelerin finanse ettikleri kamu hizmetini yine üyelerine sunmaları durumunda ortaya çıkmaktadır. Klüplere örnek olarak sosyal güvenlik şirketlerinin sunduğu sosyal güvenlik hizmeti, meslek odalarının sundukları hizmetler.

8 -7- ÖZEL MAL VE HĠZMETLER Özel mal ve hizmetler bireysel ihtiyaçları gidermeye yönelik olarak üretilen ve tüketilen faydası bölünebilen pazarlanabilir talebi olan fiyatı belirlenebilen mal ve hizmetlerdir. Sümerbankın tekstile öncülük yapması paşabahçenin cam üretimine öncülük yapması. Özel mal ve hizmette üretim Monopol Azalan maliyet koşullarında üretim Sıfır marjinal maliyetli üretim Olarak ayrılır. **Monopol üretim :tekelcilik olarak yorumlayabiliriz. **Azalan maliyet koşullarında üretim: bazı mal ve hizmet üretim alanlarında üretim miktarını artırmak suretiyle birim başına üretim maliyetini düşürmek mümkünatıdır. **sıfır marjinal maliyetli üretim: bir mal ve hizmetin üretimi sırasında bir başak mal ve hizmette hiçbir ilave maliyete katlanmadan üretebiliyosa bu üretime sıfır marjinal üretim denir. KAMU KESĠMĠ ÜRETĠCĠ BĠRĠMLERĠ Kamu üretici birimlerini şöyle sıralamak mümkün; -devlet -yerel yönetimler -sosyal güvenlik -kamu iktisadi teşebbüsleri -fon kuruluşları -diğer kurum ve kuruluşlar DEVLET Kamu kurumları üreticileri arasında en güçlüsü devlettir. Anayasada genel bütçede yer alan harcamalar ve finanse eden kuruluşlar şöyle sıralanır; Cumhurbaşkanlığı TBMM Başbakanlık Milli istihbarat teşkilatı müsteşarlığı... Böylece devam eder. Üniversitelerin bütçe ve eğitim masrafları ise; YÖK ÖSYM Atatürk dil ve tarih yüksek kurumu başkanlığı Şeklinde sıralanmaktadır. YEREL YÖNETĠMLER Bunlara mahalli idareler de denir. Türkiye de yerel yönetimler; belediyeler il özel idareleri ve köy tüzel kişilerden oluşur. SOSYAL GÜVENLĠK KURULUġLARI

9 -8- Sosyal güvenlik kuruluşları 29 buhranı ile keynesyen iktisadın ortaya koyduğu müdahaleci devlet anlayışının 1960 lı yıllar ile çağdaş devlet anlayışı haline gelmesidir. *Emekli sandığı: genel bütçeli ve katma bütçeli daireler, belediyeler, özel idareler, devlet ekonomi kurumları ve bunlara bağlı dairelere bağlı kişilerin sigortalarıdır. *SSK:herhangi bir işe bağlı çalışan şahsın o kurumdan sigortasıdır. *Bağ-kur: tarımda kendi adına çalışanların sosyal sigorta ile yükümlendirildiği sigortadır. KAMU İKTİSADİ TEŞEBBÜSLERİ (KİT) Bunlar kamu kesiminde özel mal ve hizmet üretmek için devletin kurmuş olduğu kurumlardır. -KİT: İDT ile KİK in ortak adıdır. -İDT: iktisadi alanda icra esaslara göre faaliyet göstermek üzere kurulan iktisadi teşebbüs. -KİK: kamu hizmeti ağır basan kamu iktisadi teşebbüsüdür. 1. Kamu Borçlanması 2. Bütçe Teorileri ve Türleri BÜTÇENİN TEMEL İLKELERİ Bütçenin temel ilkeleri, temel özellik ve fonksiyonlarının gerçekleşmesi için uygulaması zorunlu olan ilkelerdir. Denetim, yönetim ve planlama aracı olabilmesi için bütçenin kamu kesiminin tüm kaynak ve harcamalarını bütün ayrıntıları ile kapsaması ve bütün kamu kesimi üretici birimlerinin kaynak ve harcamalarının tek bir bütçe içinde toplanması bir ilke olarak önerilebilir. Diğer bir anlatımla yürütme organının halk tarafından denetlenebilmesi için, kamu kesiminin kaynak ve harcamalarının tümü konusunda bilgi sahibi olması ve miktar birleşimi konusunda onay vermesi gerekir. Öte yandan yürütme organını bütçeyi bir yönetim aracı olarak kullanabilmesi için kamu kesimi kaynak ve harcamalarının tüm ayrıntıları ile ekonomi üzerindeki etkisini bilmesi ve hesaplaması zorunludur. Son olarak ta, planlama aracı olarak bütçenin kullanılabilmesi tüm kamu kaynak ve harcamalarının toplam arz ve talep içindeki yerinin ve büyüklüğünün bilinmesi gerekmektedir. Bu nedenlerden dolayı bütçenin temel özellik ve işlevlerinin gerçekleşmesi için uygulaması zorunlu olan bütçe ilkelerinin başlıcalar şunlardır. Genellik Ġlkesi:

10 -9- Bütçede, tüm kamu gelir(kaynak) ve harcamalarının bütün ayrıntıları ile yer almasına genellik ilkesi adı verilir. Genellik prensibi; gelirler ile giderlerin cinsi tutarı ve kullanımında uygulanacak biçim, gerek kamu tüzel kişilerinin, gerekse diğer kuruluş ve toplulukların gerçek mali durumlarının bütçelerinde görülmesini sağlar. Genellik prensibinin gerçekleştirilmesi uygulamada üç yöntemle sağlanır; Bütün gelirlerin ve giderlerin bütçede gösterilmesi yöntemi, Ancak bazı durumlarda devlet bütçesinin katı şekilciliği gelirlerin toplanması ve giderlerin yapılmasını ağırlaştırıp aksatacağı nedeniyle bu yönteme bazı istisnalar tanımak zorunda kalmıştır. Böylece özellik arz eden durumlar için bazı bütçe dışı özel fonlar kurularak gelir ve giderler bu fonlardan idare edilmiştir. Gayri safi hasılat yöntemine göre ; Bütçede gelirlerin bürüt tutarlarına göre yer alması gerekir. Yani gelirler, gelirin elde edilmesiyle ilgili masraflar düşülmeksizin bütçeye yazılır. Böylece bütçede bir tarafa gayri safi olarak gelir, diğer tarafta ise tüm giderler açık bir şekilde görülebilir. Örneğin ; devlet herhangi bir vergiyi elde etmek için çeşitli masraflar yapar. Bu masraflardan hiçbirisi vergiden düşülmeksizin bütçeye gider olarak, vergide gelir olarak yazılır. Memurlara verilen maaşlardan kaynakta vergi stopajı yapıldığı halde maaşlar bürüt tutarları ile bütçede gider olarak, stopajı yapılan vergiler gelir olarak ayrı ayrı yer alır. Ademi tahsis yönteminde ise ; Belirli kaynaklardan elde edilen gelirler, belirli hizmetlere tahsis edilmeyip, bütün hizmetlerin karşılığı olarak kabul edilir. Örneğin ; mahkemelerin almış olduğu harçlar, trafik polislerinin kestikleri cezalar bu dairelerin hizmetlerini görebilmeleri için kendilerine tahsis edilmez doğrudan doğruya hazineye gelir yazılır. Bu yöntemle devletin tek hazinesi olması esasını kabul eder. Devletin bütün gelirlerinin bu hazinede toplanması ve giderlerin bu hazineden ödenmesi gerekir. GENELLĠK ĠLKESĠNĠN TÜRKĠYE UYGULAMASINDAKĠ SAPMALARI Türk bütçe uygulamasında genellikle kuralı belli istisnalar dışında temel ilkedir. Fakat günümüzde bu ilkeden bazı sapmalar olmuştur, bunlar; Türkiye de bütçede genellik ilkesinin önemli istisnalarından biriside döner sermaye bütçeleridir. Kamu ekonomisi kuruluşlarına döner sermaye adı ile işletme sermayesi verilerek bunların asıl amaçları olan kamu hizmet yanı sıra, yada onun yan ürünü olarak küçük çaplı ticari, sınai ve tarımsal faaliyetlerini bu sermaye ile sürdürmeleri sağlanır. Bu yolla elde edilen ürünler pazarlanarak kamuya ek gelir elde edilir.

11 -10- Döner sermaye uygulamasına ilk kez 1925 yılında rastlanmaktadır. Tarım kuruluşlarına sabit sermaye verilmesine ilişkin yasada döner sermaye deyimi yerine sabit sermayeden söz edilmekte ise de getirilen kurum tipik bir döner sermayedir. Daha sonra 1927 yılında çıkarılan bir kanunla, döner sermaye kurumu, katma bütçenin bir tamamlayıcısı olarak mali düzenimize girmiştir. Döner sermaye uygulaması, başlangıçta, asıl işlevi devamlı ve genel kamu hizmeti niteliği taşıyan görevlerini yerine getirmek olan ve kullanmaya hazır belli bir üretim gücü bulunan bazı kamu kuruluşlarının sabit sermayesinin (bina, makine ve teçhizatın) tam kullanımını sağlayacak, zaman zaman ortaya çıkacak kapasite fazlasını değerlendirecek bir araç olarak düşünülmüştür. Örneğin ; bir basım evi, bir tamir atölyesi gibi kamu hizmetlerini yerine getiren kuruluşlara destek sağlamak için kurul tesislerin asıl görevlerinden arta kalan boş süreleri değerlendirmeleri ekonomik açıdan verimli bir yöntemdir. Bunun gibi bir tarımsal araştırma çiftliğinin bu vesile ile ürettiği ürünleri piyasaya satması devlete ek gelir sağlayarak araştırma giderlerini azaltır. Tüm makine ve tesislerle birlikte uzmanlaşmış personelin bu yolla tam çalışma düzenine sokulması hem ülke ekonomisine üretim artışı sağlaması hem de kamu giderlerinde savurganlığın önlenmesi ve verimliliğin artırılması açısından yararlı olur. Yararları tartışılamayacak kadar açık olan döner sermayeli işletmelerin kuruluşunda şu ölçütlerin dikkate alınması başlangıçta tasarlanan modelin gereğidir Döner sermaye ile piyasa ve diğer kamu kuruluşlarına mal ve hizmet sunacak olan kamu hizmeti biriminde asıl hizmetin kullanmadığı sürekli yada mevsimlik bir kapasite fazlası olmalıdır. Bu artık kapasite ile üretilen mal ve hizmetler belli bir piyasa fiyatı ile kamu kesimine veya özel firmalara satılabilmelidir. Nihayet, döner sermaye faaliyeti birimin kuruluş amacını oluşturan kamu hizmetlerinin yürütülmesinde aksaklık yaratmamalıdır. Katma Bütçeler: Türkiye de katma bütçe uygulaması genel muhasebe kanununda bütçenin genellik ilkesinin bir istinası olarak yer almıştır. Yasa katma bütçeleri, giderleri özel gelirleri ile karşılanan ve genel bütçe dışında yönetilen kuruluş bütçeleri olarak tanımlıyor (madde 115). Katma bütçelerin açığı genel bütçelerin açığı, fazlası da geliri sayıldığı için bunların varlıkları genel bütçede görülmeyen bir dengesizlik yaratmaz. Başka bir ifade ile, yasa katma bütçelerin genel bütçe ile bütünleştirilmesi kuralını koymuş olduğu için, bu bütçelerin açıkları gizlemek için kullanılması kapısı kapanmıştır. Katma bütçeli kuruluşların hesapları ve işlemleri hakkında kendi özel kuruluş yasalarında yer alan hükümler uygulanır (G.M.K. madde 118). Böylece ekonomik faaliyetlerin gerektirdiği özel durumlarda, genel bütçenin katı kuralları dışına çıkmalarına olanak sağlamıştır. Özel yasalarda hüküm olmayan durumlarda G.M.K.(Genel Muhasebe Kanunu) geçerlidir. Bu kuruluşların bütçelerinde genel bütçeler gibi aynı süreç içinde hazırlanır. Her katma bütçeli kuruluşta Maliye Bakanlığına bağlı muhasebe müdürü ve bütçe dairesi başkanı görev yapar ve bütçenin hazırlanmasında kuruluşa yardımcı olur. Katma bütçeli kuruluşun bütçesi ilgili bakanın imzası ile incelemek üzere genel bütçenin tabi olduğu süre içinde, Maliye Bakanlığına gönderilir. Her katma bütçeli kuruluş için ayrı bir bütçe yasası hazırlanır. Genellikle birkaç maddeden oluşan bu yasada, kuruluşun özel konularında hükümler konur ve gelir gider tahminlerine yer verilir. Uygulamaya

12 -11- ilişkin konularda genel bütçe yasası hükümleri uygulanır, Maliye Bakanlığı katma bütçeli kuruluşların bütçelerini de genel bütçe tasarısı ile birlikte, Başbakanlığa ve bu yolla TBMM ye sunar (G.M.K. madde 117). Katma bütçeli kuruluşların gelirleri giderlerinden fazla olursa fark genel bütçeye aktarılır. Gelirlerin giderleri karşılamaması halinde ise, eksi fark hazine yardımı adı altında genel bütçeden katma bütçelere transfer yolu ile karşılanır. Türkiye de genel ve katma bütçeli kuruluşların döner sermayelerin ve kamu iktisadi teşebbüslerinin hukuksal yapısının yeniden gözden geçirilmesi ve katma bütçe uygulamasına son verilmesi gerekir. Katma bütçe uygulamasının hiç değilse daraltılması bunlardan öz kaynak yaratma gücü olmayan, yaralananlara büyük ölçüde katkı sağlamayan ve yönetsel özerklik gerekçesi taşımayan idarelerin genel bütçe içinde kaynaştırılması, bir kısmının özelliklerine göre döner sermaye veya kamu iktisadi teşebbüsü haline getirilmeleri bütçe disiplini yönünden yararlı olacaktır. BĠRLĠK ĠLKESĠNĠN TÜRKĠYE UYGULAMASINDAKĠ SAPMALARI Türkiye de birlik kuralı bütün istisnalarla uygulanmaktadır. Merkezi devlet örgütünün harcamaları ile genel bütçenin dengelenmesinin yanında, birlik ilkesinden sapmalar gösterir. Bunlar; döner sermaye işletme bütçeleri, katma bütçeler, özerk bütçeler ve mahalli idare bütçeleridir. Döner sermayeli işletmeler bütçeleri, bütçenin temel ilkelerinden birlik ilkesinden de sapmalar gösterir. Çünkü döner sermaye ödeneği değişken giderler karşılığı verilir. Alınan bu ödeneğin işletilmesi sonucu elde edilen kar döner sermaye ödeneğini veren kuruluş bütçesine gelir yazılır. Anlaşılacağı gibi döner sermayeli işletmelerin kamu bütçesi ile ilişkisi başlangıçta verilen döner sermaye ödeneğinin gider, yıl sonu elde edilen karın gelir yazılması ile ilişkilidir. Bu nedende dolayı birlik ilkesinden sapma gösterir. Döner sermayeli kuruluşların bütçeleri ile ilgili geniş açıklama Genellik İlkesinde yapılmıştır. Katma Bütçeler: Bütçe birliği ilkesi uygulamada en çok katma bütçeler ile bozulmaktadır. Katma bütçe, giderlerini kendi özel gelirlerle karşılanan ve genel bütçe dışında olduğundan bütçe birliği ilkesinden sapma gösterir. Katma Bütçe yle ilgili geniş açıklama Genellik İlkesin de yapılmıştır. Özerk Bütçeler: Özerk bütçeler, Gerek genel bütçeden gerekse katma bütçelerden bağımsız olarak yapılan bütçelere denilmektedir. Bu bütçeler yapı ve prensip itibarı ile özel bütçelere yaklaşmaktadır. Özerk bütçeler modern maliye görüşünün bütçede bir yansıması daha doğrusu gerçekleştirme amaçlarından birisidir. Devletin ekonomik ve sosyal fonksiyonlarının gelişmesiyle devlete bağlı çeşitli iktisadi işletmeler çoğalmıştır. Bu işletmeleri gerek genel bütçenin gerekse katma bütçenin sert ve katı uygulama usulleri dışında daha çok ticari usullerle yeni piyasa düzenine göre hareket etmek zorunluluğu ortaya çıkarmıştır. Böylece söz konusu işletmelere genel bütçe veya katma bütçeler dışında özel bütçe prensiplerine göre özerk bütçe yapma imkanı sağlanmıştır.

13 -12- Özerk bütçelerin özellikleri şunlardır; Genel ve katma bütçelerden ayrı düzenlenirler. Parlamentonun onayına bağlı değildir. M.U.K. artırma, eksiltme ve sair masraf kanunlarındaki formalitelere bağlı değillerdir. Sayıştay ın denetimini gerektirmezler. Özerk bütçeli kuruluşların iktisadi niteliği ağırlık kazandığından büyük çoğunluğunu Kamu İktisadi 1- Kamu İktisadi Teşebbüsleri (K.İ.T.) bütçeleri: Kamu İktisadi Teşebbüsleri (K.İ.T.), İktisadi Devlet Teşekkülleri ve Kamu İktisadi Kuruluşlarından (K.İ.K.) oluşur. İktisadi Devlet Teşekkülleri (İ.D.T.) sermayesinin yarısından fazlası genel ve katma bütçeli idarelere ait bulunan ve iktisadi alanda ticari esaslara göre faaliyet gösteren girişimlerdir. Kamu İktisadi Teşebbüslerinin bütçelerini incelerken, teşebbüsler, müesseseler ve iştirakler şeklinde dört gruptan oluşur. Teşebbüsler: İktisadi alanda faaliyet gösteren ve sermayesinin yarısından fazlası devlete ait olan kuruluşlardır. Özel hukuk hükümlerine tabi olup sorumlulukları sermayeleri ile sınırlı olan bu teşekküller Mali ve idari özerkliğe sahiptirler. Müesseseler: Teşekküllerin işletmelerini birleştirerek meydana getirdikleri, sermayesinin tamamın devlete ait olan teşekküle bağlı ve tüzel kişiliğe sahip kuruluşlardır. Mahalli İdare Bütçeleri: Bir ekonomide bütün kamu hizmetlerinin Yalnızca merkezi bir örgüt tarafından gerçekleştirilemediğini biliriz. Türkiye de de il, belediye ve köy halkının bölgesel ihtiyaçlarını karşılayan ve genel karar organları seçmenler tarafından seçilen kamu tüzel kişilerine Yerel Yönetim adı verilmektedir. Bu tanıma göre il düzeyinde ortak gereksinimleri karşılayan idarelere il özel idaresi, belediye halkının ortak hizmetlerini karşılayan kamu tüzel kişilerine belediye, köy çapında kamu hizmetlerini üstlenen kamu idarelerine köy adı verilmektedir. İl özel idaresi, belediye ve köy bütçeleri mahalli idare bütçelerini oluşturmaktadır. Buna göre; İl Özel İdaresi: İl özel idaresinin karar organları Vali, İl Genel Meclisi ve İl Daimi Encümenidir. İl özel idare bütçesi aynı zamanda merkezi örgütün bir temsilcisi olan valiler tarafından hazırlanır. Bu yönüyle, il özel idareleri bütçeleri daha başlangıçta bir mali vesayet altına sokulmaktadır. Vali tarafından hazırlanan bütçe, il özel idaresinin hükümeti niteliğindeki, il daimi encümeninde daha sonrada

14 -13- parlamento niteliğindeki il genel meclisinde görüşülerek kabul edilir. Kabul edilen bu bütçe içişleri bakanlığına gönderilir. İçişleri bakanlığında, Mahalli İdareler Genel Müdürlüğü Başkanlığında kurulan ve Milli Eğitim, Sağlık,Bayındırlık ve Tarım Bakanlığı Temsilcilerinden oluşan Bir komisyon aracılığı ile incelendikten sonra Bakanlar Kurulunda karara bağlanır ve Cumhurbaşkanı nın onayı ile yürürlüğe girer. Belediye Bütçeleri: İl, ilçe ve büyük köy çapında ortak ihtiyaçları gören belediyeler, Türkiye de en önemli yerel idare türüdür. Belediyeler genel karar organları belediye başkanı, belediye meclisi ve belediye encümenidir. Belediye bütçesi, Belediye başkanı tarafından hazırlanır. Encümen ve belediye meclisinde görüşülüp kabul edildikten sonra idari vesayet gereği mahalli en büyük mülkiye memuru tarafından onaylanarak yürürlüğe girer. Köy Bütçeleri: Türkiye de köylerin karar organları muhtar, köy derneği ve ihtiyar meclisidir. Muhtar yürütme görevini köy derneği ve ihtiyar meclisi danışma ve karar organı olmak görevini üstlenmiştir. Köy bütçesi muhtar başkanlığındaki ihtiyar heyetince hazırlanır görüşülür ve onanmak üzere köyün bağlı bulunduğu ilçe yada ildeki mülkiye memuruna gönderilir onaydan sonra yürürlüğe girer. C- Açıklık Prensibi: Bu prensip tahminlerinin bütçenin hazırlaması anında öngörülebildiği nisbette gerçek iktisadi ve mali şartlara göre bütçe giderlerinin ve tahmin edilen gelirlerin mahiyeti kökeni ve maksadı doğru ve kesin suretle anlaşılabilmalidir. D- Doğruluk Prensibi: Bu prensip tahminlerinin, bütçenin hazırlanması anında öngörülebildiği nisbette gerçek iktisadi ve mali şartlara göre bütçe rakamları ne kötüser nede iyimser, fakat gerçeklere uygun surette tahmin edilmelidir. Önceden Ġzin Prensibi: Bütçe tasarısının ait olduğu mali yıl yani öngörülen harcamaların yapılacağı ve gelirlerin tahsil edilecegi devre, başlamazdan önce bütçe tanzim ve kabul edilmiş olması lazımdır. <!--[if!supportemptyparas]--> <!--[endif]--> <!--[if!supportlists]-->f- <!--[endif]-->tahsis Prensibi: <!--[if!supportemptyparas]--> <!--[endif]--> Gelirlerin giderlere tahsis yöntemiylede buradaki tahsis prensibini birbirine karıştırmamak icap eder. Bu prensibe göre söz konusu olan gelirlerin giderlere giderlerin kalitatif, kantitatif ve zaman bakımından tahsisidir. H-Bütçenin Denkliği Prensibi:

15 -14- Bütçe denkliğinin bütçe kavramı ve bütçe müessesesinin bizzat kendisinde mevcut olduğunu ileri sürerek bütçede mevcut gelir ve giderlerin mutlak olarak eşit olmasını öneren prensiptir. I- Bütçenin yıllık olması prensibi: Söz konusu prensip bütçe ile verilen izinlerin bir süre ile kısıtlanmasını ve genel olarakta bu iznin bir yıl olmasını ifade eder. J- Tasarruf Prensibi: Tasarruf prensibi bütçede lüks ve israfı önleyerek belli bir para ile mümkün olan ve yüksek ortak faydayı sağlamak demektir. III- KAMU HARCAMALARI 1. Kamu Harcamaları Kavramı İnsanlar en azından bir toplum düzeni kurabilmek, adaleti, iç ve dış güvenliği sağlayabilmek amacıyla devlet denen bir kuruma ihtiyaç duymuşlardır. Bu kurum, tarih boyunca, içe ve dışa karşı ülke ve toplum çıkarlarının korunması, adalet ve hukuk sisteminin varlığının sürdürülmesi gibi, önemli görevler üstlenmiştir. Bu görevleri yerine getirirken bir takım harcamalarda bulunması da zorunlu olmuştur. Söz konusu harcamaların yapılması, yüklenilen görevlerin yerine getirilmesi, devlet içinde esas itibariyle kamu sektörü tarafından gerçekleştirilmektedir. Kamu sektörü biri geniş diğeri dar anlamda olmak üzere iki şekilde anlaşılabilir. Geniş anlamda kamu sektörü, merkezi ve yerel yönetim kuruluşlarını, parafiskal kuruluşları ve kamu girişimlerini kapsar. Dar anlamda kamu sektörü ise sadece merkezi yönetim kuruluşlarını içerir. Devlete yüklenen görevler ve fonksiyonlar bu kuruluşlar eliyle yürütülür. Günümüz toplumlarında devletin oynadığı rol öylesine büyümüş, kamu sektörü öylesine genişlemiştir ki, bu kuruluşların görevleri ve bu görevleri yerine getirmek için yapmak zorunda oldukları harcamalar da çok çeşitlenmiş ve artmıştır. İşte esas itibariyle 1929 Dünya Ekonomik Krizi yle başlayan bu süreçten sonra, kamu harcamaları kavramına asıl önem verilmeye başlanmıştır. Kamu harcamalarına gereken önemin verilmesi son yıla dayanır. Daha önce klasikler sadece, kamu harcamalarının devlet için ne kadar zorunlu ve önemli olduğunu vurgulamakla yetinmişlerdir. Klasiklerin bu konudaki görüşleri ilerleyen bölümde açıklanacaktır. Klasik maliye kitapları içerisinde, kamu harcamaları konusu ya yoktur ya da çok az yer tutar. Ama zamanla devlet hizmetlerindeki gelişme kamu harcamalarının öneminin bir cümle ile vurgulanıp geçilemeyeceği gerçeğini ortaya çıkarmıştır. Böylece kamu harcamaları, maliye biliminin en önemli konusu halini alıp, maliye bilimi içinde analitik bir inceleme alanına kavuşmuştur.

16 -15- Kamu harcamalarında meydana gelen bu gelişme, onun tanımında da birtakım değişiklere neden olmuştur. Aslında kamu harcamalarının, kendisi ile ilgili bütün hususları kapsayan, ilgili olmayanları da kapsam dışında bırakan, üzerinde herkesin kolayca birleşebileceği bir tanımını yapmak oldukça zordur. Bu zorluğun çeşitli nedenleri vardır. Bunlar arasında en önemlisi de yukarıda anlatılmaya çalışıldığı gibi, devlet kavramı ve fonksiyonlarındaki dinamik oluşumdur (Nadaroğlu, 1974: 132). Bu noktayı aydınlığa kavuşturmak, kamu harcamalarında meydana gelen gelişmeyi açıklayabilmek için, geleneksel bazı tanımlar üzerinde durup, bunların günümüz koşullarındaki geçerlik derecelerini incelemek yararlı olur. Öteden beri üzerinde durulmuş tanımlardan biri şudur: Kamu harcamaları, kamu tüzel kişilerinin yaptıkları harcamalardır (Herekman, 1988: 54). Kamu tüzel kişileri o tarihte, yani 19. yüzyılda, sadece kamu idarelerinden ibarettir. Bu durumda merkezi yönetimin ve yerel yönetimleri oluşturan il özel idareleri, belediyeler ve köylerin harcamaları, kamu harcaması sayılmaktadır (Herekman, 1988: 54). Ancak günümüzde devlet, artık sadece 19. yüzyıldaki, geleneksel hizmetlerle yetinen, koruyucu devlet değildir. Dolayısıyla günümüzde kamu tüzel kişileri sadece kamu idarelerinden ibaret değildir. Devletin verimlilik ve karlılık ilkelerine göre ticari ve sınai faaliyette bulunan ve kamu idaresi sayılmayan kuruluşları olduğu gibi, aynı faaliyetlerde bulunan kamu tüzel kişisi olmayan kuruluşları da vardır. Bu nedenle, klasiklerin harcamayı yapanın hukuki kişiliğine göre getirdikleri bu tanım yetersizdir. Devletin özel hukuk hükümlerine göre hareket eden kuruluşlarının yaptıkları harcamalar kapsam dışı kalmaktadır. Türkiye`de bunların genel adı İDT`leridir ve yaptıkları harcamalar önemli boyutlara ulaşmaktadır. Kamu harcamaları konusunda ileri sürülen bir diğer geleneksel tanım da şöyledir: Kamu harcamaları kamu gücünün kullanılması yoluyla yapılan harcamalardır (Nadaroğlu, 1974: 133). Bu tanımın da eksik yönleri vardır. Günümüzde devlet, sahip olduğu kamusal yetkilerin bir kısmını bazı kuruluşlara devretmiş durumdadır. Tanıma göre, merkezi devlet ve yerel yönetimler dışında kalan bu kuruluşların harcamaları devraldıkları kamusal yetkileri kullandıkları için kamu harcaması sayılacaktır. Bu tür kuruluşlara Türkiye`de, Sanayi ve Ticaret Odaları gibi mesleki kuruluşlar örnek gösterilebilir. Eğer, kamu harcamaları, sırf kamu gücünün kullanılması yoluyla yapılan harcamalarsa, bir kısım kamu görevlerini yerine getiren, üyelerinin çıkarını gözeten ve üyeleri üzerinde kamu hukukundan doğan bazı yetkilere sahip olan mesleki örgütlerin harcamalarının da kamu harcaması sayılması gerekir. Türkiye`de mesleki örgütler kamu tüzel kişiliğine sahiptir. Ama İngiltere ve Kanada gibi bazı ülkelerde bunlar özel hukuka tabidirler. Bu durumda, özellikle özel hukuka tabi mesleki örgütlerin bulunduğu ülkelerde, bu kuruluşların harcamalarının kamu harcaması kabul edilmesinin gerçekçi bir yaklaşım olduğu tartışılır (Nadaroğlu, 1974: ). Kaldı ki Türkiye`de bile, Sanayi ve Ticaret Odaları gibi mesleki kuruluşların harcamalarının, kamu harcaması sayılmaması yönünde eğilim vardır. Kamu harcamaları sırf kamu gücünün kullanılması amacıyla yapılan harcamalar olmamalıdır. Kamu gücünü kullanma kıstası kamu harcamalarını tanımlamada tek, sağlam, güvenilir bir kıstas değildir. Tanımın burada vurgulanması gereken bir başka eksik noktası da şudur. Konu ilk geleneksel tanımda da kısaca anlatılmıştır. Türkiye`de görevleri, ekonomik faaliyetlerde bulunurken gelir elde etmenin yanında, bazı kamusal hizmetleri yürütmek ve ekonomik etkinliği de gerçekleştirmek olan İktisadi Devlet Teşekkülleri gibi kuruluşlar vardır (Gözübüyük ve Akıllıoğlu, 1992: 128). Bu kuruluşlar genel olarak özel hukuk hükümlerine tabidirler. Belli kamusal görevleri yerine getirirler. Ama genel olarak ekonomik alanda tamamen ticari esaslara göre faaliyet gösterirler. Kamu gücü kullanmazlar. Böyle olunca, tanım, bu kuruluşların harcamalarını kamu harcaması kapsamı dışında bırakmaktadır. Bu da doğru bir yaklaşım değildir.

17 -16- Kamu harcamalarının en sık tekrarlanan ve belki de en çok kabul gören geleneksel bir başka tanımı da şöyledir: Kamu harcamaları kamu hizmetlerinin sağlanması amacıyla yapılan harcamalardır (Uluatam, 1991: 147). Kamusal ihtiyaçların giderilmesi kamu sektörünün varlığının temel sebebidir. Bu ihtiyaçların giderilmesi için de belli hizmetlerin sunulması gerekir. Kamu hizmetleri olarak adlandırılan bu hizmetler, devletin harcamalarda bulunmasını zorunlu kılmaktadır. Parasal ekonomiye dayalı çağdaş toplumlarda, kamusal hizmet üretimi için gerekli girdilerin hemen tümü bir harcamayı gerektirmektedir. Devletin çalıştırdığı sürekli ve geçici personele ödediği aylık, ödenek ve tazminatlar, özel kesimdeki firmalardan satın aldığı mal ve hizmetlerin ve kendi ürettiği malların bedelleri, hep birer harcamadır. Ancak günümüzde artık devleti harcamada bulunmaya zorlayan tek unsur, kamusal hizmetlerin sağlanması değildir. Klasik tanımın eksikliği de buradadır. Büyüme ve kalkınma hızını arttırmak, gelir dağılımını iyileştirmek, kaynak dağılımını düzeltmek... gibi çağdaş devletin yüklendiği yeni görevler, bugün devleti yeni harcamalarda bulunmaya zorlamaktadır. Bu tür harcamalar son yıllarda önemli boyutlara ulaşmakta ve devletin çeşitli ekonomik ve sosyal hedefleri için bir araç olarak kullanılmaktadır (Uluatam, 1991: 147). Sonuç olarak, kamu harcamaları kavramı konusunda yapılan klasik tanımlar yetersiz kalıyorsa, bu kavram farklı şekilde nasıl tanımlanabilir? Hangi kurumların harcamaları kamu harcaması sayılabilir? Örneğin devlet dışında ayrı tüzel kişilikler taşıyan kurumlar aracılığıyla yürütülen sosyal güvenlik hizmetleri için yapılan harcamalar, kamu harcaması sayılacak mıdır? Ya da kamu iktisadi teşebbüslerinin harcamaları nasıl ele alınacaktır? Sorunu daha da ileri götüren ve vergi istisna ve muafiyetlerini bir tür kamu harcaması olarak kabul etme eğiliminde olan maliye yazarları da vardır. Genel kabul görmeyen ama üzerinde tartışılan bir görüşe göre, belli bir firmaya ekonomik gerekçelerle karşılıksız yardımda bulunmak isteyen devlet, bu tür bir transfer harcamasında bulunmak yerine, o firmadan alacağı vergilerden vazgeçmek yoluyla da benzer sonuca ulaşabilir. Bu nedenle vergi istisna ve muafiyetlerinin de kamu harcaması olarak kabul edilmesi gerekir. Bu durumda kamu harcamalarının sınırının nerede çizileceği ve hangi kuruluşlarca yapılanların kamu harcaması sayılacağı sorununun çözüme kavuşturulması şarttır (Uluatam, 1991: 148). Çözüme yönelik yaklaşımlar biri dar, diğeri geniş anlamda kamu harcaması kavramı benimsemek yoluyla konuyu aydınlığa kavuşturmak eğilimindedirler. Kamu harcamalarını dar anlamıyla açıklayan görüşe hukuki tanım geniş anlamda açıklayan görüşe ise sosyo-ekonomik tanım adı verilmektedir. Bu arada Halil Nadaroğlu dar anlamda kamu harcamalarına sadece kamu harcamaları geniş anlamda kamu harcamalarına ise kamu ekonomisi kesimi harcamaları demenin uygun olacağını iddia etmiştir (Nadaroğlu, 1996: 134). Klasik akımdan esinlenen dar anlamdaki tanımın devletin hukuki kişiliğini yani kamu tüzel kişisi oluşunu göz önünde tutmasına karşılık, modern anlayıştan esinlenen sosyoekonomik tanım devletin ayrıca sosyal hayat ile ekonomik faaliyetlerdeki rolünü ve devleti karakterize eden kamu gücünü göz önünde bulundurmaktadır (Nadaroğlu, 1974: 139). Şimdi, bu iki ayrı kamu harcaması tanımının kapsamına hangi tür harcamaların katıldığı görülecektir Geniş Anlamda Kamu Harcamaları Geniş anlamda kamu harcaması kavramı, devlet ve diğer kamu tüzel kişilerinin para ve mal olarak doğrudan doğruya yaptığı harcamalar yanında, kamu hizmetlerinin görülmesi amacıyla diğer kuruluşların yaptıkları harcamaları da içine alır (Eker ve Tügen, 1995: 58). Bu anlamda kamu harcamaları, kamu makamlarının toplumsal ihtiyaçları karşılamak veya ekonomik ve sosyal hayata müdahalede bulunmak üzere, belirli usullere uyarak yaptıkları parasal harcamalardır (Türk, 1992: 54).

18 -17- Bu durumda geniş anlamda kamu harcamaları, sadece merkezi devlet ve katma bütçeli kuruluşların konsolide bütçe harcamalarını değil, yerel yönetimler ve iktisadi devlet teşekkülleri harcamalarını, sosyal sigorta harcamalarını, topluma yararlı hizmetler gören otobüs, tramvay, elektrik ve su işletmeleri gibi kurumların ödemelerini, vergi muafiyet ve istisnalarıyla özel kişilerin yaptıkları bağış ve yardımları da içeren bir kavram olmaktadır (Aksoy, 1991: 103). Geniş anlamda kamu harcamaları yaklaşımında, kamu gücüne dayalı ve tek taraflı hukuki işlemlerle yürütülen faaliyetler için yapılan harcamalar, kamu harcaması olarak görülür. Çift taraflı hukuki işlemlerle ve özel hukuk kurallarına göre yürütülen faaliyetler için yapılan harcamalar ise özel harcama kabul edilir (Herekman, 1988: 55). Günümüzde devlet, üstlendiği yeni ekonomik faaliyetlerin yürütülmesi amacıyla, bazı kamu hukuku tüzel kişilerine, belli konularda tek taraflı hukuki işlemler yapma ayrıcalığı vermiştir. Bu kişilerin yaptıkları harcamalar geniş anlamda kamu harcaması sayılır. Türkiye`de Kamu İktisadi Kuruluşları buna örnektir. Devlet bir kısım kamu tüzel kişilerini ise kural olarak özel hukuk hükümlerine göre ekonomik ve ticari alanda kar amacıyla faaliyette bulundurur. Örnek olarak bazı iktisadi devlet teşekküllerine bağlı işletmeleri gösterebileceğimiz bu kurumlar, kamu yararı gözetmezler. Bu kuruluşların sermaye oluşumu ve işletme zararlarının karşılanması için yapılan harcamaların kamu harcaması olduğuna şüphe yoktur. Ancak ürettikleri mal ve hizmetlerin piyasada satılması, yani bir fiyatlarının olması, onlar için harcanan paraların geri alınması nedeniyle, ürünlerini satarak topladığı bedelden yaptığı harcamaların kamu harcaması sayılmaması gerekir (Aksoy, 1991: 103). Sadece kamu sektörünün ekonomi içinde kapladığı alan hesaplanırken, bu tür harcamaların göz önünde bulundurulması yerinde olur Dar Anlamda Kamu Harcamaları Dar anlamda kamu harcamaları, sadece merkezi devlet ve diğer kamu tüzel kişilerinin, toplumsal ihtiyaçları karşılamak üzere, belli usullere uyarak, doğrudan doğruya yaptıkları parasal harcamaları içine alır. Bu durumda dar anlamda kamu harcamaları genel bütçe ile katma bütçelerden yapılan harcamalar toplamını, yani konsolide bütçe harcamalarını ifade eder. Genel bütçe, merkezi idarenin, yani TBMM, Cumhurbaşkanlığı ve Bakanlıkların bütçeleridir. Katma bütçe ise, her biri bir bakanlığa bağlı olmakla beraber, ayrı tüzel kişiliğe kavuşturulmuş kamu kuruluşlarının bütçeleridir. Örneğin Üniversiteler, Karayolları Genel Müdürlüğü, Devlet Su İşleri... gibi kuruluşlar katma bütçeli kuruluşlardır. Katma bütçeli kuruluşların isimleri, Katma Bütçeli Kuruluşlar Kanununda listelenmiştir. Genel ve katma bütçeli kuruluşlar haricindeki kuruluşların harcamaları, bu durumda dar anlamda kamu harcamaları kapsamı dışında kalır. Ama buna rağmen, geniş anlamda kamu harcamaları ile dar anlamda kamu harcamaları kavramları birbirinden tamamen ayrı kavramlar değildir. Çünkü yerel yönetimlerin gelirleri harcamalarını karşılayamayınca, genel bütçeden bu kuruluşlara aktarmalar yapılır. Aynı durum finansman ihtiyacını karşılayamayan KİT`ler için de geçerlidir (Gürsoy, 1980: 67). Bugün ülkemizde, yerel yönetimlerin ve KİT`lerin toplam gelirleri içinde, genel bütçeden aktarılan payların ağırlığı çok fazladır. Bu nedenle bu harcamalar, hep dar anlamada kamu harcamaları içinde gösterilmiştir. Geniş anlamda kamu harcamalarına geçişte ise, uygulamada, konsolide bütçeye ilave edilen rakam, sadece bu kuruluşların konsolide bütçeden aldıkları yardımlar haricinde yaptıkları harcamalardır. Kaldı ki, kamu harcamalarındaki gelişmeler ve bu gelişmelerin ortaya koyduğu genel eğilim incelendiğinde, her yerde kamu harcamalarının bir merkezileşme eğilimi gösterdiği göze çarpar. Toplam kamu harcamaları içinde konsolide bütçenin payı artmaktadır. Dar anlamda kamu harcamaları toplam kamu harcamalarının gittikçe daha büyük bir kısmını oluşturmaktadır. Bu gelişmeler dolayısıyla, dar anlamda kamu harcamalarının maliye politikasındaki yeri önem kazanmakta, bütçe politikasının önemi artmaktadır.

19 -18- Öbür taraftan, sosyal güvenlik ödemelerinde, vergi istisna ve muafiyetlerinde ve KİT`lerin harcamalarında ortaya çıkan çeşitli kavram ve uygulama güçlükleri, geniş anlamda kamu harcaması kavramını zor hesaplanır ve kullanışsız bir kavram haline getirmektedir (Uluatam,1991: 149). Bu yüzden özellikle sayısal analizlerde yapılan araştırmanın amaç ve kapsamına ters olmamak koşuluyla, kamu harcamaları genellikle dar bir kapsam içinde ele alınır ve konsolide bütçe verileri kullanılır. 2. Kamu Harcamalarının Özellikleri Kamu harcamaları, toplumsal ihtiyaçları karşılamak için yapılır. Ancak, toplumsal ihtiyaçlar kavramı, daha çok, idari takdire ve siyasi tercihe dayanan bir kavramdır. Bu durumda kavramı somutlaştırmak için birtakım ölçütler getirilmeye çalışılmıştır. Bir ihtiyaç, toplumun bütün bireyleri tarafından hissediliyorsa, piyasa mekanizması bu ihtiyaçları karşılayamıyorsa ve bu ihtiyaçların kamu makamları tarafından karşılanması zorunlu hale gelmişse, o zaman bu ihtiyaç bir toplumsal ihtiyaç kabul edilir. Bunun dışındaki ihtiyaçlar özel ihtiyaçtır. Bu yaklaşıma göre, yapılan harcama bir özel ihtiyacı karşılıyorsa, kamu harcamasından söz edilemez (Türk, 1992: 53). Kamu harcamalarının belirlenmesinde toplumsal ihtiyaçlar kıstası, devlete yüklenen görev ve fonksiyonların artmasıyla yetersiz kalmıştır. Artık, günümüzde devlet sadece toplumsal ihtiyaçları karşılamak için harcama yapmaz. Aynı zamanda ekonomik ve sosyal yaşama müdahale etmek amacıyla da kamu harcamasında bulunabilir. Kamu harcamalarında belli usullere uyulur. Hemen her ülkede harcama yapma usulleri özel kanunlarla düzenlenmiştir. Türkiye`de Arttırma, Eksiltme ve İhale Kanunu hükümlerine göre harcama yapılır. Son olarak, trampa ekonomisinin terk edildiği, para ekonomisinin ve monetizasyonun yaygınlık kazandığı günümüzde kamu harcamaları para ile yapılır. Devlet, satın aldığı mal ve hizmetlerin karşılığını, yaptığı harcamaların bedelini para ile öder (Türk, 1992: 54). 2. Kamu Harcamalarına Klasik ve Modern Yaklaşımlar 3. Kamu Harcamalarına Klasik ve Modern Yaklaşımlar Bu başlık altında, tarihsel süreç içinde klasik ve modern maliyenin kamu harcamalarına nasıl baktığı, maliye teorisinde kamu harcamalarına ne şekilde bir yer verdiği tartışılacaktır. İnceleme alanımız Liberal İktisadı kapsamaktadır Kamu Harcamalarına Klasik Yaklaşım Klasik maliyede kamu harcamalarına ayrılan yerin, çelişkili bir görünümü vardır. Klasik yazarlar kamu harcamalarına büyük önem verdiklerini söylemişlerdir. Ancak verdikleri bu öneme rağmen, klasik ekole bağlı pek çok yazar, kamu harcamalarını çok az incelemiş ve bazıları da onu tamamen yok kabul etmiştir. Bunun nedeni klasik maliyecilerin kamu harcamalarını mali bir problem olarak görmemeleridir (Türk, 1992: 51). 1930`lara kadar kamu harcamalarının milli gelir içindeki payının %5-15`lik oran içinde kalmış olması bu yaklaşımı haklı çıkartır (Nadaroğlu, 1974: 143). Koruyucu devlet anlayışında, devlete yüklenen sınırlı fonksiyonlar karşısında, bu oran gayet normaldir. Bu küçük oran ile kamu harcamalarının önemli mali etkilere yol açması düşünülemezdi. Böyle olunca kamu harcamaları önemsiz görülüyordu.

20 -19- Klasik maliyecilere göre kamu harcamalarının amacı devletin varlığını korumak, kamu hizmetlerinin sürekli ve düzenli şekilde yürütülmesini sağlamaktır. Bu durumda kamu harcamalarının maliye biliminde ve kamu maliyesinde çok önemli yeri vardır. Ama klasik doktrinde, harcamalarda önemli olan harcamaların içeriği değil miktarıdır ve devlet mümkün olduğu kadar az harcama yapmalıdır (Türk, 1992: 51). Çünkü kamu harcamaları uzun dönemde milli geliri azaltıcı bir nitelik taşımaktadır. Devlet üretici bir güç değil, tüketici bir organizasyondur. Ekonominin üretici güçleri özel sektördedir. Kamu harcamaları ise basit bir tüketimdir. Devlet bu harcamalar için milli gelirden bir pay almakta, dolayısıyla bölüşülecek hasılanın küçülmesine neden olmaktadır. Klasiklere göre bu, toplumun fakirleşmesinden başka bir şey değildir. Ekonominin dışında kalan, sadece kendisine yüklenmiş sınırlı sayıda fonksiyonu ve idari nitelikteki görevleri yerine getiren bir devletin, gerçek anlamda bir üretici birim ya da güç olması beklenemezdi. Klasiklerin kamu harcamaları konusunda ileri sürdükleri görüşler, bu nedenle o günün koşullarında kendi içinde tutarlıdır. Ama günümüzde yukarıda açıklanan nedenlerle geçerliliğini büyük ölçüde yitirmiştir. Bu arada, son yıllarda devletin önemli ölçüde büyüdüğü, kamu harcamalarının aşırı şekilde arttığı yönündeki iddiaların yaygınlık kazanmasıyla, klasiklerin kamu harcamaları hakkındaki görüşleri merkezli tartışmaların, yeniden, ama farklı bir boyutta başladığını da söylemek gerekir. Bu konuya kamu harcamalarına modern yaklaşım" içinde değinilecektir. 4. Kamu Harcamalarının Artışına İlişkin Görüşler Kamu harcamalarının kuramsal temelleri konusunda, Klasik, Keynesyen ve Arz Yönlü İktisat akımları çerçevesinde yapılan tartışmalar, son yıllarda, kamu harcamalarının artışı üzerinde yoğunlaşmıştır. Arz yönlü iktisadın kamu kesiminin küçültülmesi gerektiği yönündeki görüşlerinin, bunda etkisi büyüktür. Bilindiği gibi, kamu harcamalarının hem mutlak hem de GSMH`nın oranı olarak artması, özellikle İkinci Dünya Savaşından sonra, hemen hemen bütün ülkelerde karşılaşılan bir durumdur. Bu nedenle, kamu harcamalarının düzeyinde ve bileşiminde, belli bir zaman süreci içinde meydana gelen değişiklikleri belirlemek ve açıklamak için yapılan çalışmalarda, dikkatler, hep harcamaların artışını etkileyen faktörler üzerinde toplanmıştır. Harcamaların büyüklüğü ve bileşimini değiştiren temel nedenler ve harcamaların artışını etkileyen faktörler saptanmaya çalışılırken, kamu harcamalarında miktar sorunu da her zaman önemli olmuştur. Kamu harcamalarının artışına ilişkin çalışmalar hep bu iki konuyu ön plana çıkarmışlardır. Bu çalışmaların ulaştıkları iki sonuç vardır. Birincisi, harcamaların artışını etkileyen faktör ve nedenler hakkında, fazla bir şey söylenemeyeceğidir. Belirlenen bazı faktörlerin harcamalar üzerine etkileri yadsınamaz. Ancak bu faktörlerin toplam kamu harcamalarının zaman içindeki artışını açıklamada, tek başlarına yeterli oldukları da söylenemez. Artışı etkileyen pek çok faktör vardır. Buna rağmen, artışı etkileyen faktörlerin incelenmeleri, kamu harcamalarının zaman içindeki seyrine ışık tutar (B. Ataç ve E. Ataç, 1993: 33). İkincisi, en uygun kamu harcama miktarı, büyüme, enflasyon ve ödemeler dengesi gibi makroekomik hedefler bakımından, sürdürülebilir olan kamu harcama miktarıdır. Söz konusu hedefler her ülke için farklı olacağından, en uygun kamu harcama miktarı, milli gelirin yüzdesi biçiminde bir sayı verilerek ifade edilemez. Bu miktar her ülke için farklı ve özel olur (Chu ve Hemming, 1995: 7). Kamu harcamalarının miktarı ve artışı etkileyen faktörler, ekonomide optimum kaynak dağılımı açısından önem taşır. Artışı açıklayan çalışmalar, aynı zamanda devletin büyümesinin nedenlerine ilişkin çalışmalardır ve bugün için ulaştıkları ortak sonuç, daha doğrusu önerileri, kamu harcamalarının,

EKONOMİK SÜREÇ İÇİNDE DEVLETİN FONKSİYONLARI KAMU HİZMETLERİ DIŞSALLIKLAR KAMU HARCAMALARININ ARTIŞINA YÖNELİK GÖRÜŞLER

EKONOMİK SÜREÇ İÇİNDE DEVLETİN FONKSİYONLARI KAMU HİZMETLERİ DIŞSALLIKLAR KAMU HARCAMALARININ ARTIŞINA YÖNELİK GÖRÜŞLER 4.bölüm EKONOMİK SÜREÇ İÇİNDE DEVLETİN FONKSİYONLARI KAMU HİZMETLERİ DIŞSALLIKLAR KAMU HARCAMALARININ ARTIŞINA YÖNELİK GÖRÜŞLER EKONOMİK SÜREÇ İÇİNDE DEVLETİN FONKSİYONLARI 1.Kaynak Dağılımında Etkinlik:

Detaylı

1 MALİYE BİLİMİNİN ESASLARI VE DİĞER BİLİM DALLARIYLA İLİŞKİSİ

1 MALİYE BİLİMİNİN ESASLARI VE DİĞER BİLİM DALLARIYLA İLİŞKİSİ İÇİNDEKİLER ÖNSÖZ III Bölüm 1 MALİYE BİLİMİNİN ESASLARI VE DİĞER BİLİM DALLARIYLA İLİŞKİSİ 11 1.1. Kamu Sektörü Ekonomisi 12 1.1.1. Kamu Maliyesinin Tanımı 13 1.1.2. Kapsam ve Konusu 14 1.1.3. Kamu Maliyesinin

Detaylı

2012 yılı merkezi yönetim bütçesine bakış

2012 yılı merkezi yönetim bütçesine bakış Değişmeyen yapısal sorunlar ışığında 2012 yılı merkezi yönetim bütçesine bakış GİRİŞ Bütçe, öncelikle yürütme organının kamunun ihtiyaçlarını belirlemesi ve bunların karşılanması için halktan toplanacak

Detaylı

1: YÖNETİM-YERİNDEN YÖNETİME İLİŞKİN KAVRAMSAL ÇERÇEVE...1

1: YÖNETİM-YERİNDEN YÖNETİME İLİŞKİN KAVRAMSAL ÇERÇEVE...1 bölüm 1: YÖNETİM-YERİNDEN YÖNETİME İLİŞKİN KAVRAMSAL ÇERÇEVE...1 1. Kavramsal Çerçeve: Yönetim-Yerinden Yönetim...2 1.1. Yönetim Kavramı...2 1.2. Yerinden Yönetim...4 2. Yerel Yönetimlerin Önemi ve Varlık

Detaylı

Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Adalet MYO. Adalet Programı. Mali Hukuk Bilgisi Dersleri

Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Adalet MYO. Adalet Programı. Mali Hukuk Bilgisi Dersleri Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Adalet MYO Adalet Programı Mali Hukuk Bilgisi Dersleri ÜNİTE V KAMU HARCAMALARI Kamu harcamaları Kamu Harcaması Kavramı Kamu Harcamalarının Tanımı Kamu harcamaları devlet

Detaylı

İŞLETMELERİN EKONOMİDEKİ ÖNEMİ IMPORTANCE OF ENTERPRISES IN THE ECONOMY

İŞLETMELERİN EKONOMİDEKİ ÖNEMİ IMPORTANCE OF ENTERPRISES IN THE ECONOMY IMPORTANCE OF ENTERPRISES IN THE ECONOMY İşletmelerin bir ülke ekonomisi içindeki yeri ve önemini, "ekonomik" ve "sosyal" olmak üzere iki açıdan incelemek gerekir. İşletmelerin Ekonomik Açıdan Yeri ve

Detaylı

Konu Başlığı: Türk Vergi Sistemindeki Vergilerin Ekonomik Kaynağına Göre Tasnifi

Konu Başlığı: Türk Vergi Sistemindeki Vergilerin Ekonomik Kaynağına Göre Tasnifi GENEL VERGİ TEORİSİ IV Konu Başlığı: Türk Vergi Sistemindeki Vergilerin Ekonomik Kaynağına Göre Tasnifi Kavramlar: Gelirden Alınan Vergiler, Servetten Alınan Vergiler, Harcamalardan Alınan Vergiler Kavramlara

Detaylı

Public Sector Budget in Turkey Türkiye de Kamu Kesimi Bütçesi

Public Sector Budget in Turkey Türkiye de Kamu Kesimi Bütçesi Public Sector Budget in Turkey Türkiye de Kamu Kesimi Bütçesi Doç. Dr. Sezgin Polat Public Economics Course Political Science Department Galatasaray University Fall, 2017 Outline Yasama Yürütme Yargı -

Detaylı

Bütçeye ayrıntılı harcama programları ile finansman programları eklenir.

Bütçeye ayrıntılı harcama programları ile finansman programları eklenir. Belediye bütçesi 5393 sayılı belediye kanunu; MADDE 61.- Belediyenin stratejik plânına ve performans programına uygun olarak hazırlanan bütçe, belediyenin malî yıl ve izleyen iki yıl içindeki gelir ve

Detaylı

Bakanlık Sistemi. Türkiye nin Yönetim Yapısı Doç. Dr. Aslı Yağmurlu

Bakanlık Sistemi. Türkiye nin Yönetim Yapısı Doç. Dr. Aslı Yağmurlu Bakanlık Sistemi Türkiye nin Yönetim Yapısı Doç. Dr. Aslı Yağmurlu Bakan Merkezi yönetim bakanlıklar biçiminde örgütlenmiştir ve her bakanlıkta en üst yönetici olarak bakan bulunur. Bakanlıklardaki yönetsel

Detaylı

İÇİNDEKİLER BÖLÜM 1: EKONOMİ İLE İLGİLİ DÜŞÜNCELER VE TEMEL KAVRAMLAR...

İÇİNDEKİLER BÖLÜM 1: EKONOMİ İLE İLGİLİ DÜŞÜNCELER VE TEMEL KAVRAMLAR... İÇİNDEKİLER BÖLÜM 1: EKONOMİ İLE İLGİLİ DÜŞÜNCELER VE TEMEL KAVRAMLAR... 1 1.1. EKONOMİ İLE İLGİLİ DÜŞÜNCELER... 3 1.1.1. Romalıların Ekonomik Düşünceleri... 3 1.1.2. Orta Çağ da Ekonomik Düşünceler...

Detaylı

KAMU İDARELERİNCE HAZIRLANACAK FAALİYET RAPORLARI HAKKINDA YÖNETMELİK. BİRİNCİ BÖLÜM Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar

KAMU İDARELERİNCE HAZIRLANACAK FAALİYET RAPORLARI HAKKINDA YÖNETMELİK. BİRİNCİ BÖLÜM Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar KAMU İDARELERİNCE HAZIRLANACAK FAALİYET RAPORLARI HAKKINDA YÖNETMELİK BİRİNCİ BÖLÜM Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar Amaç ve kapsam MADDE 1 (1) Bu Yönetmelik; genel bütçe kapsamındaki kamu idareleri,

Detaylı

Kamu Kesimi. Ünite 04: Kamu Maliyesindeki Gelişmeler

Kamu Kesimi. Ünite 04: Kamu Maliyesindeki Gelişmeler Kamu Kesimi: Yasama Merkezî Yönetim Genel Bütçeye Dahil Yürütme Yargı Kamu Kesimi Mahallî Yönetim Kamu İktisadî Teşebbüsleri Katma Bütçeli Vakıflar Gen. Müd. Karayolları Gen. Müd. DSİ Üniversiteler İKT442

Detaylı

Kamu Yönetimi 2. Kısm Ders Notları. Öğr. Gör. Erkan ÇAKIR

Kamu Yönetimi 2. Kısm Ders Notları. Öğr. Gör. Erkan ÇAKIR Kamu Yönetimi 2. Kısm Ders Notları Öğr. Gör. Erkan ÇAKIR Türkiye de Seçim Türkiye de Seçimler, yargı organlarının yönetim ve denetimi altında yapılmaktadır. Seçimlerin başlamasından bitimine kadar, seçimin

Detaylı

Bu bağlamda, hekim ile hasta arasındaki ilişki, asimetrik enformasyonun önemli bir formu olarak değerlendirilebilir.

Bu bağlamda, hekim ile hasta arasındaki ilişki, asimetrik enformasyonun önemli bir formu olarak değerlendirilebilir. ASAFNAME MALİYE TEORİSİ Sağlık bilgisi çok karmaşık olduğundan dolayı, doktorların tedavinin ihtimalleri ve sonuçlarına ilişkin sahip oldukları bilgi, hastadan çok daha fazladır veya en azından her iki

Detaylı

Belediyenin gelirleri

Belediyenin gelirleri Belediyenin gelirleri a) Kanunlarla gösterilen belediye vergi, resim, harç ve katılma payları. b) Genel bütçe vergi gelirlerinden ayrılan pay. c) Genel ve özel bütçeli idarelerden yapılacak ödemeler. d)

Detaylı

d. Devlet anlayışında meydana gelen değişmeler e. Savaş ve savunma harcamalarındaki artış b. Sivil toplum örgüt a. Tarafsız maliye b.

d. Devlet anlayışında meydana gelen değişmeler e. Savaş ve savunma harcamalarındaki artış b. Sivil toplum örgüt a. Tarafsız maliye b. Aşağıdakilerden hangisi kamu harcamalarının gerçek artış nedenlerinden biri değildir? a. Nüfus artışı b. Teknik ilerlemeler c. Bütçede safi hasılat yönteminden gayrisafi hasılat yöntemine geçilmesi d.

Detaylı

TÜRKİYE DE YEREL YÖNETİMLER. Yerel Yönetimler Maliyesi Dersi

TÜRKİYE DE YEREL YÖNETİMLER. Yerel Yönetimler Maliyesi Dersi TÜRKİYE DE YEREL YÖNETİMLER Yerel Yönetimler Maliyesi Dersi Türkiye de Yerel Yönetimler Türkiye de yerel yönetim kapsamındaki idareler geniş anlamda; belediyeler, il özel idareleri, belediyelere bağlı

Detaylı

Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Adalet MYO. Adalet Programı. Mali Hukuk Bilgisi Dersleri

Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Adalet MYO. Adalet Programı. Mali Hukuk Bilgisi Dersleri Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Adalet MYO Adalet Programı Mali Hukuk Bilgisi Dersleri ÜNİTE I KAMU EKONOMİSİ, KAMU MALİYESİ, MALİ HUKUK İhtiyaç-Gereksinim Kavramı-1 İhtiyaç: İnsana, tatmin edildiğinde

Detaylı

FİNAL ÖNCESİ ÇÖZÜMLÜ DENEME MALİYE POLİTİKASI 1 SORULAR

FİNAL ÖNCESİ ÇÖZÜMLÜ DENEME MALİYE POLİTİKASI 1 SORULAR SORULAR 1- Genişletici maliye politikası uygulanması sonucunda faiz oranının yükselmesine bağlı olarak özel yatırım harcamalarının azalması durumuna ne ad verilir? A) Dışlama etkisi B) Para yanılsaması

Detaylı

DEVLET BÜTÇESİ KISA ÖZET KOLAYAOF

DEVLET BÜTÇESİ KISA ÖZET KOLAYAOF DİKKATİNİZE: BURADA SADECE ÖZETİN İLK ÜNİTESİ SİZE ÖRNEK OLARAK GÖSTERİLMİŞTİR. ÖZETİN TAMAMININ KAÇ SAYFA OLDUĞUNU ÜNİTELERİ İÇİNDEKİLER BÖLÜMÜNDEN GÖREBİLİRSİNİZ. DEVLET BÜTÇESİ KISA ÖZET KOLAYAOF 2

Detaylı

ÜNİTE:1. Vergi Hukukuna İlişkin Genel Bilgiler ÜNİTE:2. Vergi Hukukunun Kaynakları ÜNİTE:3. Vergi Kanunlarının Uygulanması ÜNİTE:4

ÜNİTE:1. Vergi Hukukuna İlişkin Genel Bilgiler ÜNİTE:2. Vergi Hukukunun Kaynakları ÜNİTE:3. Vergi Kanunlarının Uygulanması ÜNİTE:4 ÜNİTE:1 Vergi Hukukuna İlişkin Genel Bilgiler ÜNİTE:2 Vergi Hukukunun Kaynakları ÜNİTE:3 Vergi Kanunlarının Uygulanması ÜNİTE:4 Vergi Hukukunda Yorum ÜNİTE:5 1 Vergi Mükellefiyeti ve Sorumluluğu ÜNİTE:6

Detaylı

Devlet Bütçesi 1927 yı nda yürürlüğe giren Muhasebe-i Umumiye Kanununda yer alan bütçe tanı

Devlet Bütçesi 1927 yı nda yürürlüğe giren Muhasebe-i Umumiye Kanununda yer alan bütçe tanı Devlet Bütçesi 1927 yılında yürürlüğe giren Muhasebe-i Umumiye Kanununda yer alan bütçe tanımının özellikleri: Devlet müesseselerince hazırlanmasıgelir gider tahmini olmasıuygulanmasına önceden izin verilmesi

Detaylı

KAMU MALİ YESİ Liberalizmin öncüleri Fizyokratlardı Transfer harcamaları n unsurları : Faiz ödemeleri, Fon ödemeleri, Kamulaş

KAMU MALİ YESİ Liberalizmin öncüleri Fizyokratlardı Transfer harcamaları n unsurları : Faiz ödemeleri, Fon ödemeleri, Kamulaş KAMU MALİYESİ Liberalizmin öncüleri Fizyokratlardır. Transfer harcamalarının unsurları: Faiz ödemeleri, Fon ödemeleri, Kamulaştırma, Borç ödemeleri Belediye sınırlarıdışına taşan hizmetlerin yerine getirilmesi

Detaylı

İL AFET VE ACİL DURUM MÜDÜRLÜKLERİNİN AFET, ACİL DURUM VE SİVİL SAVUNMAYA İLİŞKİN YATIRIMLARININ DESTEKLENMESİNE DAİR USUL VE ESASLAR

İL AFET VE ACİL DURUM MÜDÜRLÜKLERİNİN AFET, ACİL DURUM VE SİVİL SAVUNMAYA İLİŞKİN YATIRIMLARININ DESTEKLENMESİNE DAİR USUL VE ESASLAR İL AFET VE ACİL DURUM MÜDÜRLÜKLERİNİN AFET, ACİL DURUM VE SİVİL SAVUNMAYA İLİŞKİN YATIRIMLARININ DESTEKLENMESİNE DAİR USUL VE ESASLAR BİRİNCİ BÖLÜM Genel Hükümler Amaç Madde 1- (1) İl Afet ve Acil Durum

Detaylı

Mali İzleme Raporu Eylül 2005 Ön Değerlendirme

Mali İzleme Raporu Eylül 2005 Ön Değerlendirme economicpolicyresearchinstitute ekonomipolitikalarıaraştırmaenstitüsü Mali İzleme Raporu Eylül 2005 Ön Değerlendirme Yönetişim Etütleri Programı uğur mumcu caddesi 80/3 g.o.p ankara türkiye tel: +90 312

Detaylı

İÇİNDEKİLER: I- VERGİ TEORİSİ, HUKUKU VE TEKNİĞİ*

İÇİNDEKİLER: I- VERGİ TEORİSİ, HUKUKU VE TEKNİĞİ* İÇİNDEKİLER: I- VERGİ TEORİSİ, HUKUKU VE TEKNİĞİ* 1. Vergi Teorisi.. 13 1.1. Verginin Tanımı. 14 1.2. Verginin Fonksiyonları.. 17 1.3. Dolaysız ve Dolaylı Vergiler Ayrımı ile Parafiskal Vergi Gelirleri

Detaylı

T.C. SİVAS BELEDİYESİ PLAN VE BÜTÇE KOMİSYONU RAPORU. Sayı :29 20/11/2018 Konu : 2019 Yılı Performans Programı MECLİS BAŞKANLIĞINA (KOMİSYON RAPORU)

T.C. SİVAS BELEDİYESİ PLAN VE BÜTÇE KOMİSYONU RAPORU. Sayı :29 20/11/2018 Konu : 2019 Yılı Performans Programı MECLİS BAŞKANLIĞINA (KOMİSYON RAPORU) T.C. PLAN VE BÜTÇE KOMİSYONU RAPORU Sayı :29 20/11/2018 Belediye Meclisinin 07/11/2018 tarihli Birleşiminde, Meclis Plan ve Bütçe Komisyonuna havale edilen 2019 Yılı Performans Programı komisyonumuzca

Detaylı

ÜNİTE:1. Devlet Bütçesi Özellikleri ve İşlevleri ÜNİTE:2. Devlet Bütçe İlkeleri ÜNİTE:3. Devlet Bütçeleme Teknikleri ÜNİTE:4

ÜNİTE:1. Devlet Bütçesi Özellikleri ve İşlevleri ÜNİTE:2. Devlet Bütçe İlkeleri ÜNİTE:3. Devlet Bütçeleme Teknikleri ÜNİTE:4 ÜNİTE:1 Devlet Bütçesi Özellikleri ve İşlevleri ÜNİTE:2 Devlet Bütçe İlkeleri ÜNİTE:3 Devlet Bütçeleme Teknikleri ÜNİTE:4 Harcama-Gelir Tahminleri, Politika ve Program Analizleri ÜNİTE:5 1 Türk Kamu Maliyesinde

Detaylı

Ocak 2019 Dönemi Bütçe Gerçekleşmeleri

Ocak 2019 Dönemi Bütçe Gerçekleşmeleri 2019 2019 Dönemi Gerçekleşmeleri 2018 yılı ayında 1,7 milyar TL fazla veren bütçe, 2019 yılı ayında 5,1 milyar TL fazla vermiştir. 2018 yılı ayında 7,7 milyar TL faiz dışı fazla verilmiş iken 2019 yılı

Detaylı

Haziran 2017 Dönemi Bütçe Gerçekleşmeleri. Ocak-Haziran 2017 Dönemi Bütçe Gerçekleşmeleri

Haziran 2017 Dönemi Bütçe Gerçekleşmeleri. Ocak-Haziran 2017 Dönemi Bütçe Gerçekleşmeleri 217 217 Dönemi Gerçekleşmeleri 216 yılı ayında 7,9 milyar TL açık veren bütçe, 217 yılı ayında 13,7 milyar TL açık vermiştir. 216 yılı ayında 5,7 milyar TL faiz dışı açık verilmiş iken 217 yılı ayında

Detaylı

İktisada Giriş I. 17 Ekim 2016 II. Hafta

İktisada Giriş I. 17 Ekim 2016 II. Hafta İktisada Giriş I 17 Ekim 2016 II. Hafta Ekonomilerdeki Temel Sorunlar İktisat Biliminin ortaya çıkış nedeni kıtlıkla savaştır. Tam kullanım sorunu: Tam istihdam Eksik İstihdam Etkin kullanım sorunu: Hangi

Detaylı

TEMEL HUKUK ARŞ. GÖR. DR. PELİN TAŞKIN

TEMEL HUKUK ARŞ. GÖR. DR. PELİN TAŞKIN ARŞ. GÖR. DR. PELİN TAŞKIN BU DERSTE NELER ÖĞRENECEĞİZ? İdare nedir? Organik anlamda idare-fonksiyonel Anlamda İdare Hukuk devleti İdare teşkilatı İdari davalar İDARE HUKUKU Devletin 3 fonksiyonu vardır:

Detaylı

IMF Mali Saydamlık Standartları Çerçevesinde 2000 li Yılların Başlarında Türkiye de Mali Saydamlık

IMF Mali Saydamlık Standartları Çerçevesinde 2000 li Yılların Başlarında Türkiye de Mali Saydamlık İÇİNDEKİLER 1. GİRİŞ... 1 2. MALİ SAYDAMLIK VE IMF MALİ SAYDAMLIK İYİ UYGULAMALAR TÜZÜĞÜ... 5 2.1. MALİ SAYDAMLIK KAVRAMI VE TANIMI... 5 2.1.1. Kavram... 5 2.1.2. Tanım... 5 2.1.3. Mali Saydamlığın Yararları

Detaylı

KAMU İDARELERİNİN KESİN HESAPLARININ DÜZENLENMESİNE İLİŞKİN USUL VE ESASLAR HAKKINDA YÖNETMELİK. BİRİNCİ BÖLÜM Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar

KAMU İDARELERİNİN KESİN HESAPLARININ DÜZENLENMESİNE İLİŞKİN USUL VE ESASLAR HAKKINDA YÖNETMELİK. BİRİNCİ BÖLÜM Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar KAMU İDARELERİNİN KESİN HESAPLARININ DÜZENLENMESİNE İLİŞKİN USUL VE ESASLAR HAKKINDA YÖNETMELİK Yayın : 26/04/2006 tarihli ve 26150 sayılı Resmi Gazete BİRİNCİ BÖLÜM Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar Amaç

Detaylı

KAMU GÖREVLİLERİ ETİK KURULU KURULMASI VE BAZI KANUNLARDA DEĞİŞİKLİK YAPILMASI. HAKKINDA KANUN ileti5176

KAMU GÖREVLİLERİ ETİK KURULU KURULMASI VE BAZI KANUNLARDA DEĞİŞİKLİK YAPILMASI. HAKKINDA KANUN ileti5176 KAMU GÖREVLİLERİ ETİK KURULU KURULMASI VE BAZI KANUNLARDA DEĞİŞİKLİK YAPILMASI HAKKINDA KANUN ileti5176 Kanun Numarası : 5176 Kabul Tarihi : 25/5/2004 Yayımlandığı R.Gazete : Tarih : 8/6/2004 Sayı :25486

Detaylı

KURUMSAL MALİ DURUM VE BEKLENTİLER RAPORU

KURUMSAL MALİ DURUM VE BEKLENTİLER RAPORU KURUMSAL MALİ DURUM VE BEKLENTİLER RAPORU TEMMUZ - 2015 SUNUŞ... 4 I-OCAK HAZİRAN 2015 DÖNEMİ BÜTÇE UYGULAMA SONUÇLARI... 5 A. Bütçe Giderleri... 5 01. Personel Giderleri... 7 02. Sosyal Güvenlik Kurumlarına

Detaylı

Bartın Üniversitesi Yayın No: 17 Orman Fakültesi Yayın No : 08. Orman Mühendisliği İçin MALIYE. (2. Baskı)

Bartın Üniversitesi Yayın No: 17 Orman Fakültesi Yayın No : 08. Orman Mühendisliği İçin MALIYE. (2. Baskı) Bartın Üniversitesi Yayın No: 17 Orman Fakültesi Yayın No : 08 Orman Mühendisliği İçin MALIYE (2. Baskı) Prof. Dr. İsmet DAŞDEMİR Bartın Üniversitesi Orman Fakültesi Orman Mühendisliği Bölümü Ormaneılık

Detaylı

1 İKTİSAT İLE İLGİLİ TEMEL KAVRAMLAR

1 İKTİSAT İLE İLGİLİ TEMEL KAVRAMLAR İÇİNDEKİLER ÖNSÖZ III Bölüm 1 İKTİSAT İLE İLGİLİ TEMEL KAVRAMLAR 13 1.1.İktisadın Konusu ve Kapsamı 14 1.2. İktisadın Bölümleri 15 1.2.1.Mikro ve Makro İktisat 15 1.2.2. Pozitif İktisat ve Normatif İktisat

Detaylı

ÖZET. Ekim 2016 Dönemi Bütçe Gerçekleşmeleri

ÖZET. Ekim 2016 Dönemi Bütçe Gerçekleşmeleri 216 EKİM ÖZET 216 Dönemi Gerçekleşmeleri 215 yılı ayında 7,2 milyar TL fazla veren bütçe, 216 yılı ayında 14 milyon TL açık vermiştir. 215 yılı ayında 9,9 milyar TL faiz dışı fazla verilmiş iken 216 yılı

Detaylı

ÖZET. Eylül 2016 Dönemi Bütçe Gerçekleşmeleri

ÖZET. Eylül 2016 Dönemi Bütçe Gerçekleşmeleri 216 EYLÜL ÖZET 216 Dönemi Gerçekleşmeleri 215 yılı ayında 14,1 milyar TL açık veren bütçe, 216 yılı ayında 16,9 milyar TL açık vermiştir. 215 yılı ayında 7,7 milyar TL faiz dışı açık verilmiş iken 216

Detaylı

III-13 KAMU İDARELERİNCE HAZIRLANACAK PERFORMANS PROGRAMLARI HAKKINDA YÖNETMELİK

III-13 KAMU İDARELERİNCE HAZIRLANACAK PERFORMANS PROGRAMLARI HAKKINDA YÖNETMELİK III-13 KAMU İDARELERİNCE HAZIRLANACAK PERFORMANS PROGRAMLARI HAKKINDA YÖNETMELİK KAMU İDARELERİNCE HAZIRLANACAK PERFORMANS PROGRAMLARI HAKKINDA YÖNETMELİK R.G. Tarihi : 05/07/2008 R.G. Sayısı : 26927 BİRİNCİ

Detaylı

EK : DIŞSAL TASARRUFLAR ( EKONOMİLER )

EK : DIŞSAL TASARRUFLAR ( EKONOMİLER ) EK : DIŞSAL TASARRUFLAR ( EKONOMİLER ) Genel denge teorisinin sonuçlarının yatırım kararlarında uygulanamamasının iki temel nedeni şunlardır: 1) Genel denge teorisinin tam bölünebilirlik varsayımı her

Detaylı

İÇİNDEKİLER Sayfa ÖNSÖZ... v İÇİNDEKİLER... vi GENEL EKONOMİ 1. Ekonominin Tanımı ve Kapsamı... 1 1.1. Ekonomide Kıtlık ve Tercih... 1 1.2.

İÇİNDEKİLER Sayfa ÖNSÖZ... v İÇİNDEKİLER... vi GENEL EKONOMİ 1. Ekonominin Tanımı ve Kapsamı... 1 1.1. Ekonomide Kıtlık ve Tercih... 1 1.2. İÇİNDEKİLER Sayfa ÖNSÖZ... v İÇİNDEKİLER... vi GENEL EKONOMİ 1. Ekonominin Tanımı ve Kapsamı... 1 1.1. Ekonomide Kıtlık ve Tercih... 1 1.2. Ekonominin Tanımı... 3 1.3. Ekonomi Biliminde Yöntem... 4 1.4.

Detaylı

KANUN NO: 3796 30 Nisan 1992 (Resmi Gazete ile neşir ilanı:5 Mayıs 1992-Sayı:21219) 5.t. Düstur, c.31-s.

KANUN NO: 3796 30 Nisan 1992 (Resmi Gazete ile neşir ilanı:5 Mayıs 1992-Sayı:21219) 5.t. Düstur, c.31-s. KANUN NO: 3796 30 Nisan 1992 (Resmi Gazete ile neşir ilanı:5 Mayıs 1992-Sayı:21219) 5.t. Düstur, c.31-s. Amaç ve Kapsamı Madde 1- Bu kanun İstanbul Kentinin uluslararası olimpik anlaşma şartlarına uygun

Detaylı

ŞUBAT 2013 DÖNEMİ 2012 YILI ŞUBAT AYINDA 2,6 MİLYAR TL AÇIK VEREN BÜTÇE, 2013 YILI ŞUBAT AYINDA 1,4 MİLYAR TL AÇIK VERMİŞTİR.

ŞUBAT 2013 DÖNEMİ 2012 YILI ŞUBAT AYINDA 2,6 MİLYAR TL AÇIK VEREN BÜTÇE, 2013 YILI ŞUBAT AYINDA 1,4 MİLYAR TL AÇIK VERMİŞTİR. ŞUBAT 213 DÖNEMİ 212 YILI ŞUBAT AYINDA 2,6 MİLYAR TL AÇIK VEREN BÜTÇE, 213 YILI ŞUBAT AYINDA 1,4 MİLYAR TL AÇIK VERMİŞTİR. 212 YILI ŞUBAT AYINDA 6 MİLYAR TL FAİZ DIŞI FAZLA VERİLMİŞ İKEN 213 YILI ŞUBAT

Detaylı

SAĞLIK HİZMETLERİNİN FİNANSMANI

SAĞLIK HİZMETLERİNİN FİNANSMANI EK-18 SAĞLIK HİZMETLERİNİN FİNANSMANI Türk sağlık sisteminin temel özelliklerinden biri, gerek hizmet sunumu, gerekse finansmanı açısından farklı rejimlerden oluşmuş olmasıdır. Sağlık hizmetleri bir yandan

Detaylı

Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankasından:

Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankasından: Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankasından: Mevduatın Vade ve Türleri ile Katılma Hesaplarının Vadeleri Hakkında Tebliğ (Sıra No: 2002/1) (29 Mart 2002 tarih ve 24710 sayılı Resmi Gazete de yayımlanmıştır)

Detaylı

Sayı:32/2015 KIBRIS TÜRK SÜT ENDÜSTRİSİ KURUMU 2015 MALİ YILI BÜTÇE YASASI. Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti Cumhuriyet Meclisi aşağıdaki Yasayı yapar:

Sayı:32/2015 KIBRIS TÜRK SÜT ENDÜSTRİSİ KURUMU 2015 MALİ YILI BÜTÇE YASASI. Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti Cumhuriyet Meclisi aşağıdaki Yasayı yapar: Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti Cumhuriyet Meclisi nin 15 Haziran 2015 tarihli Altmışaltıncı Birleşiminde Oyçokluğuyla kabul olunan Kıbrıs Türk Süt Endüstrisi Kurumu 2015 Mali Yılı Bütçe Yasası Anayasanın

Detaylı

Belediye Bütçeleri İçin, Kurumsal Bir Sınıflandırma Önerisi

Belediye Bütçeleri İçin, Kurumsal Bir Sınıflandırma Önerisi Erkan KARAARSLAN info@erkankaraarslan.org Belediye Bütçeleri İçin, Kurumsal Bir Sınıflandırma Önerisi A. Genel Olarak Bütçe Kodlaması Bütçenin, klasik ve çağdaş olmak üzere iki işlevi bulunmaktadır. Bütçe

Detaylı

KAMU YÖNETİMİ. 9.Ders. Yrd.Doç.Dr. Uğur ÖZER

KAMU YÖNETİMİ. 9.Ders. Yrd.Doç.Dr. Uğur ÖZER KAMU YÖNETİMİ 9.Ders Yrd.Doç.Dr. Uğur ÖZER 1 Kamu hizmetlerinin yürütülmesi birçok unsur yanında olmazsa olmaz unsur işgücü gereksinimidir. Kamu görevlileri, kamu hizmetinin işgücü unsurunu oluştururlar.

Detaylı

KURUMSAL MALİ DURUM VE BEKLENTİLER RAPORU

KURUMSAL MALİ DURUM VE BEKLENTİLER RAPORU KURUMSAL MALİ DURUM VE BEKLENTİLER RAPORU TEMMUZ - 2018 SUNUŞ... 4 I-OCAK HAZİRAN 2018 DÖNEMİ BÜTÇE UYGULAMA SONUÇLARI... 5 A. Bütçe... 5 01. Personel... 7 02. Sosyal Güvenlik Kurumlarına Devlet Primi...

Detaylı

KURUMSAL MALİ DURUM VE BEKLENTİLER RAPORU

KURUMSAL MALİ DURUM VE BEKLENTİLER RAPORU KURUMSAL MALİ DURUM VE BEKLENTİLER RAPORU TEMMUZ - 2017 SUNUŞ... 4 I-OCAK HAZİRAN 2017 DÖNEMİ BÜTÇE UYGULAMA SONUÇLARI... 5 A. Bütçe... 5 01. Personel... 7 02. Sosyal Güvenlik Kurumlarına Devlet Primi...

Detaylı

Ekonomi I. Doç.Dr.Tufan BAL. 6.Bölüm: Tüketici Davranışı Teorisi

Ekonomi I. Doç.Dr.Tufan BAL. 6.Bölüm: Tüketici Davranışı Teorisi Ekonomi I 6.Bölüm: Tüketici Davranışı Teorisi Doç.Dr.Tufan BAL Not:Bu sunun hazırlanmasında büyük oranda Prof.Dr.Tümay ERTEK in Temel Ekonomi kitabından faydalanılmıştır. 2 Teorik Altyapı Piyasa ekonomisinin

Detaylı

ARALIK 2013 DÖNEMİ 2012 YILI ARALIK AYINDA 16,1 MİLYAR TL AÇIK VEREN BÜTÇE, 2013 YILI ARALIK AYINDA 17,2 MİLYAR TL AÇIK VERMİŞTİR.

ARALIK 2013 DÖNEMİ 2012 YILI ARALIK AYINDA 16,1 MİLYAR TL AÇIK VEREN BÜTÇE, 2013 YILI ARALIK AYINDA 17,2 MİLYAR TL AÇIK VERMİŞTİR. ARALIK 213 DÖNEMİ 212 YILI ARALIK AYINDA 16,1 MİLYAR TL AÇIK VEREN BÜTÇE, 213 YILI ARALIK AYINDA 17,2 MİLYAR TL AÇIK VERMİŞTİR. 212 YILI ARALIK AYINDA 14,4 MİLYAR TL FAİZ DIŞI AÇIK VERİLMİŞ İKEN 213 YILI

Detaylı

ÖZET. Ağustos 2016 Dönemi Bütçe Gerçekleşmeleri

ÖZET. Ağustos 2016 Dönemi Bütçe Gerçekleşmeleri 2016 AĞUSTOS ÖZET 2016 Dönemi Gerçekleşmeleri 2015 yılı ayında 5,2 milyar TL fazla veren bütçe, 2016 yılı ayında 3,6 milyar TL fazla vermiştir. 2015 yılı ayında 8,9 milyar TL faiz dışı fazla verilmiş iken

Detaylı

T.C. BOZOK ÜNİVERSİTESİ

T.C. BOZOK ÜNİVERSİTESİ T.C. BOZOK ÜNİVERSİTESİ 2016 YILI KURUMSAL MALİ DURUM VE BEKLENTİLER RAPORU Strateji Geliştirme Daire Başkanlığı TEMMUZ - 2016 İÇİNDEKİLER SUNUŞ İ I. OCAK HAZİRAN 2016 DÖNEMİ BÜTÇE UYGULAMA SONUÇLARI.1

Detaylı

2014 yılı merkezi yönetim bütçesinin değerlendirmesi

2014 yılı merkezi yönetim bütçesinin değerlendirmesi 2014 yılı merkezi yönetim bütçesinin değerlendirmesi I. Giriş Bütçe, devletin belli bir süre içindeki gelir ve giderlerini tahmini olarak belirleyen, gelirlerin toplanmasına ve giderlerin yapılmasına izin

Detaylı

Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Adalet MYO. Adalet Programı. Mali Hukuk Bilgisi Dersleri

Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Adalet MYO. Adalet Programı. Mali Hukuk Bilgisi Dersleri Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Adalet MYO Adalet Programı Mali Hukuk Bilgisi Dersleri ÜNİTE VI BÜTÇE BÜTÇE 1. Bütçe Kavramı Bütçe, Bütçe Kanunu ve Bütçe Hakkı Kavramları Bütçe, bir devletin, bir kuruluşun,

Detaylı

VERGİ TEORİSİ NEDİR? Vergilendirmede dört temel: -Vergi teorisi -vergi hukuku -vergi tekniği -ulusal ve uluslararası vergi sistemi

VERGİ TEORİSİ NEDİR? Vergilendirmede dört temel: -Vergi teorisi -vergi hukuku -vergi tekniği -ulusal ve uluslararası vergi sistemi VERGİ TEORİSİ NEDİR? Vergilendirmede dört temel: -Vergi teorisi -vergi hukuku -vergi tekniği -ulusal ve uluslararası vergi sistemi Vergi, tüm gerçek ve tüzel kişilerin doğal ortağı olan devletin ekonomik

Detaylı

T.C. BİNGÖL ÜNİVERSİTESİ 2017 YILI KURUMSAL MALİ DURUM VE BEKLENTİLER RAPORU

T.C. BİNGÖL ÜNİVERSİTESİ 2017 YILI KURUMSAL MALİ DURUM VE BEKLENTİLER RAPORU T.C. BİNGÖL ÜNİVERSİTESİ 2017 YILI KURUMSAL MALİ DURUM VE BEKLENTİLER RAPORU BİNGÖL Temmuz 2017 11 SUNUŞ 5018 Sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanununun 30 uncu maddesinde, genel yönetim kapsamındaki

Detaylı

AR&GE BÜLTEN. Ülkemizde Vergi Gelirleri ve Yeni Uygulamalar

AR&GE BÜLTEN. Ülkemizde Vergi Gelirleri ve Yeni Uygulamalar Ülkemizde Vergi Gelirleri ve Yeni Uygulamalar Hande UZUNOĞLU Vergi, yüzyıllar boyunca devletlerin en önemli ve sağlam gelir kaynakları olmuştur. Geçmiş zamanda kimi hükümdarlıklarda halkın üzerine koyduğu

Detaylı

SOSYAL YARDIMLAŞMA VE DAYANIŞMAYI TEŞVİK KANUNU

SOSYAL YARDIMLAŞMA VE DAYANIŞMAYI TEŞVİK KANUNU 6891 SOSYAL YARDIMLAŞMA VE DAYANIŞMAYI TEŞVİK KANUNU Kanun Numarası : 3294 Kabul Tarihi : 29/5/1986 Yayımlandığı R.Gazete : Tarih : 14/6/1986 Sayı : 19134 Yayımlandığı Düstur : Tertip : 5 Cilt : 25 Sayfa

Detaylı

Maliye Bakanlığı (BÜMKO) 190 sayılı Kanun Hükmünde Kararname uyarınca bir önceki yılda Başbakan oluru ile iptal edilen boş sürekli işçi kadrolarını il

Maliye Bakanlığı (BÜMKO) 190 sayılı Kanun Hükmünde Kararname uyarınca bir önceki yılda Başbakan oluru ile iptal edilen boş sürekli işçi kadrolarını il OCAK Maliye Bakanlığınca (Bütçe ve Mali Kontrol Genel Müdürlüğü/BÜMKO) merkezi yönetim bütçesiyle ilgili ayrıntılı harcama ve finansman programlarının hazırlanmasına ilişkin usul ve esasların belirlendiği

Detaylı

SAĞLIK BAKANLIĞI STRATEJİ GELİŞTİRME BAŞKANLIĞININ GÖREV ÇALIŞMA USUL VE ESASLARI HAKKINDA YÖNERGE İKİNCİ BÖLÜM. Amaç ve Kapsam

SAĞLIK BAKANLIĞI STRATEJİ GELİŞTİRME BAŞKANLIĞININ GÖREV ÇALIŞMA USUL VE ESASLARI HAKKINDA YÖNERGE İKİNCİ BÖLÜM. Amaç ve Kapsam Amaç SAĞLIK BAKANLIĞI STRATEJİ GELİŞTİRME BAŞKANLIĞININ GÖREV ÇALIŞMA USUL VE ESASLARI HAKKINDA YÖNERGE BİRİNCİ BÖLÜM Amaç ve Kapsam MADDE 1- Bu Yönerge nin amacı; Sağlık Bakanlığı Strateji Geliştirme

Detaylı

ÖZET. Kasım 2016 Dönemi Bütçe Gerçekleşmeleri

ÖZET. Kasım 2016 Dönemi Bütçe Gerçekleşmeleri 216 KASIM ÖZET 216 Dönemi Gerçekleşmeleri 215 yılı ayında 798 milyon TL fazla veren bütçe, 216 yılı ayında 1 milyar TL fazla vermiştir. 215 yılı ayında 4,7 milyar TL faiz dışı fazla verilmiş iken 216 yılı

Detaylı

T.C. ABANT İZZET BAYSAL ÜNİVERSİTESİ SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ MALİYE ANABİLİMDALI (TEZLİ YÜKSEK LİSANS PROGRAMI) (SAKARYA ÜNİVERSİTESİ İLE ORTAK)

T.C. ABANT İZZET BAYSAL ÜNİVERSİTESİ SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ MALİYE ANABİLİMDALI (TEZLİ YÜKSEK LİSANS PROGRAMI) (SAKARYA ÜNİVERSİTESİ İLE ORTAK) T.C. ABANT İZZET BAYSAL ÜNİVERSİTESİ SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ MALİYE ANABİLİMDALI (TEZLİ YÜKSEK LİSANS PROGRAMI) (SAKARYA ÜNİVERSİTESİ İLE ORTAK) MALİYE ABD YÜKSEK LİSANS BİLİMSEL HAZIRLIK PROGRAMI Kodu

Detaylı

Küçük ve Orta Ölçekli Sanayi Geliştirme ve Destekleme İdaresi Başkanlığı Bütçesinin Gelir, Gider ve Muhasebesine İlişkin Yönetmelik

Küçük ve Orta Ölçekli Sanayi Geliştirme ve Destekleme İdaresi Başkanlığı Bütçesinin Gelir, Gider ve Muhasebesine İlişkin Yönetmelik Küçük ve Orta Ölçekli Sanayi Geliştirme ve Destekleme İdaresi Başkanlığı Bütçesinin Gelir, Gider ve Muhasebesine İlişkin Yönetmelik Resmi Gazete :20.09.2002 tarih ve 24882 sayılı Sanayi ve Ticaret Bakanlığından

Detaylı

SORU SETİ 11 MİKTAR TEORİSİ TOPLAM ARZ VE TALEP ENFLASYON KLASİK VE KEYNEZYEN YAKLAŞIMLAR PARA

SORU SETİ 11 MİKTAR TEORİSİ TOPLAM ARZ VE TALEP ENFLASYON KLASİK VE KEYNEZYEN YAKLAŞIMLAR PARA SORU SETİ 11 MİKTAR TEORİSİ TOPLAM ARZ VE TALEP ENFLASYON KLASİK VE KEYNEZYEN YAKLAŞIMLAR PARA Problem 1 (KMS-2001) Kısa dönem toplam arz eğrisinin pozitif eğimli olmasının nedeni aşağıdakilerden hangisidir?

Detaylı

MALİ TAKVİM Erkan KARAARSLAN OCAK - Maliye Bakanlığınca (Bütçe ve Mali Kontrol Genel Müdürlüğü/BÜMKO) merkezi yönetim bütçesiyle ilgili ayrıntılı harcama ve finansman programlarının hazırlanmasına ilişkin

Detaylı

GENEL OLARAK DEVLET TEŞKİLATI SORULARI

GENEL OLARAK DEVLET TEŞKİLATI SORULARI 1.... ilkesi, Devlet organları arasında üstünlük sıralaması anlamına gelmez. Belli devlet yetki ve görevlerinin kullanılmasından ibaret olup bununla sınırlı medeni bir iş bölümü ve işbirliği olduğunu anlatır.

Detaylı

ORTA VADELİ PROGRAM

ORTA VADELİ PROGRAM T.C. KALKINMA BAKANLIĞI 2016-2018 ORTA VADELİ PROGRAM TEMEL MAKROEKONOMİK VE MALİ HEDEFLER 11 Ocak 2016 T.C. KALKINMA BAKANLIĞI 2016-2018 ORTA VADELİ PROGRAM TEMEL MAKROEKONOMİK VE MALİ HEDEFLER 11 Ocak

Detaylı

MALİYE TEZSİZ YÜKSEK LİSANS PROGRAMI

MALİYE TEZSİZ YÜKSEK LİSANS PROGRAMI MALİYE TEZSİZ YÜKSEK LİSANS PROGRAMI Anabilim Dalı: Maliye PROGRAMIN TANIMI: Maliye Tezsiz Yüksek Lisansı programının amacı; kamu ve özel sektör sistemi içerisindeki problemleri ve ihtiyaçları analiz edebilecek,

Detaylı

Damga Vergisine Tabi Olup Olmadığı Tartışmalı Olan Kurumların Damga Vergisi Karşısındaki Durumları

Damga Vergisine Tabi Olup Olmadığı Tartışmalı Olan Kurumların Damga Vergisi Karşısındaki Durumları www.mevzuattakip.com.tr Damga Vergisine Tabi Olup Olmadığı Tartışmalı Olan Kurumların Damga Vergisi Karşısındaki Durumları Bu bölümde özellikle Damga Vergisi Kanunundan sonra kurulan ve Damga vergisine

Detaylı

KASIM 2013 DÖNEMİ 2012 YILI KASIM AYINDA 5,4 MİLYAR TL FAZLA VEREN BÜTÇE, 2013 YILI KASIM AYINDA 6,4 MİLYAR TL FAZLA VERMİŞTİR.

KASIM 2013 DÖNEMİ 2012 YILI KASIM AYINDA 5,4 MİLYAR TL FAZLA VEREN BÜTÇE, 2013 YILI KASIM AYINDA 6,4 MİLYAR TL FAZLA VERMİŞTİR. KASIM 213 DÖNEMİ 212 YILI KASIM AYINDA 5,4 MİLYAR TL FAZLA VEREN BÜTÇE, 213 YILI KASIM AYINDA 6,4 MİLYAR TL FAZLA VERMİŞTİR. 212 YILI KASIM AYINDA 8,9 MİLYAR TL FAİZ DIŞI FAZLA VERİLMİŞ İKEN 213 YILI KASIM

Detaylı

Belediyelere Ait Özel Hesapların Muhasebeleştirilmesi Düzenlendi

Belediyelere Ait Özel Hesapların Muhasebeleştirilmesi Düzenlendi www.mevzuattakip.com.tr Belediyelere Ait Özel Hesapların Muhasebeleştirilmesi Düzenlendi 17 Ekim 2017 tarih ve 30213 sayılı Resmi Gazetede yayınlanan Kamu İdarelerine Ait Özel Hesaplara İlişkin İşlemlerin

Detaylı

2012 Mal Yılı Bütçes Kes n Hesap Genel Uygunluk B ld r m

2012 Mal Yılı Bütçes Kes n Hesap Genel Uygunluk B ld r m 1983 1983 SS A AY AY Y Y II Ş TA ŞT 1978 1978 1983 SA Y I Ş T AY 1978 KKTC SAYIŞTAY BAŞKANLIĞI DENETİM RAPORU MD 11/2015 13 Kasım, 2015 2012 Mal Yılı Bütçes Kes n Hesap Genel Uygunluk B ld r m Bu rapor,

Detaylı

KAMU İDARELERİNCE HAZIRLANACAK FAALİYET RAPORLARI HAKKINDA YÖNETMELİK SUNUMU

KAMU İDARELERİNCE HAZIRLANACAK FAALİYET RAPORLARI HAKKINDA YÖNETMELİK SUNUMU KAMU İDARELERİNCE HAZIRLANACAK FAALİYET RAPORLARI HAKKINDA YÖNETMELİK SUNUMU Resmi Gazete Sayısı: 26111, 29183 HAZIRLAYAN: TANER GÜLER - STRATEJİK YÖNETİM VE PLANLAMA MÜDÜRÜ AMAÇ, KAPSAM VE DAYANAK Bu

Detaylı

Türkiye de Sosyal Koruma Harcamaları: 2006-2015

Türkiye de Sosyal Koruma Harcamaları: 2006-2015 Ekim 2015 Türkiye de Sosyal Koruma Harcamaları: 2006-2015 Harcama İzleme Güncelleme Notu Nurhan Yentürk STK Eğitim ve Araştırma Birimi tarafından Kamu Harcamalarını İzleme Dizisi kapsamında gençlik, çocuk,

Detaylı

Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Adalet Meslek Yüksekokulu DAMGA VERGİSİ ve HARÇLAR BİLGİSİ DERSİ Açık Ders Malzemesi

Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Adalet Meslek Yüksekokulu DAMGA VERGİSİ ve HARÇLAR BİLGİSİ DERSİ Açık Ders Malzemesi Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Adalet Meslek Yüksekokulu DAMGA VERGİSİ ve HARÇLAR BİLGİSİ DERSİ Açık Ders Malzemesi 1 Sekizinci Hafta İkinci Bölüm Giriş, Ünite 1 2 İKİNCİ BÖLÜM HARÇLAR -yargı harçları

Detaylı

KALKINMA AJANSLARININ HİZMETLERİNE İLİŞKİN KANUN (1)

KALKINMA AJANSLARININ HİZMETLERİNE İLİŞKİN KANUN (1) 9685 KALKINMA AJANSLARININ HİZMETLERİNE İLİŞKİN KANUN (1) Kanun Numarası : 5449 Kabul Tarihi : 25/1/2006 Yayımlandığı R.Gazete : Tarih: 8/2/2006 Sayı : 26074 Yayımlandığı Düstur : Tertip : 5 Cilt : 45

Detaylı

MART 2015 DÖNEMİ 2014 YILI MART AYINDA 5,1 MİLYAR TL AÇIK VEREN BÜTÇE, 2015 YILI MART AYINDA 6,8 MİLYAR TL AÇIK VERMİŞTİR.

MART 2015 DÖNEMİ 2014 YILI MART AYINDA 5,1 MİLYAR TL AÇIK VEREN BÜTÇE, 2015 YILI MART AYINDA 6,8 MİLYAR TL AÇIK VERMİŞTİR. MART 215 DÖNEMİ 214 YILI MART AYINDA 5,1 MİLYAR TL AÇIK VEREN BÜTÇE, 215 YILI MART AYINDA 6,8 MİLYAR TL AÇIK VERMİŞTİR. 214 YILI MART AYINDA 538 MİLYON TL FAİZ DIŞI FAZLA VERİLMİŞ İKEN 215 YILI MART AYINDA

Detaylı

T.C. BİNGÖL ÜNİVERSİTESİ 2016 YILI KURUMSAL MALİ DURUM VE BEKLENTİLER RAPORU

T.C. BİNGÖL ÜNİVERSİTESİ 2016 YILI KURUMSAL MALİ DURUM VE BEKLENTİLER RAPORU T.C. BİNGÖL ÜNİVERSİTESİ 2016 YILI KURUMSAL MALİ DURUM VE BEKLENTİLER RAPORU BİNGÖL Temmuz 2016 11 SUNUġ 5018 Sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanununun 30 uncu maddesinde, genel yönetim kapsamındaki

Detaylı

GSYH

GSYH İÇİNDEKİLER GENEL EKONOMİK HEDEFLER Sayfa: TABLO 1: Makroekonomik Büyüklüklerdeki Gelişmeler 3 TABLO 2: Kaynaklar-Harcamalar Dengesi (Cari Fiyatlarla) 4 TABLO 3: Kaynaklar-Harcamalar Dengesi (1998 Fiyatlarıyla)

Detaylı

İŞLETME BÜTÇELERİ M. Vefa TOROSLU Serbest Muhasebeci Mali Müşavir

İŞLETME BÜTÇELERİ M. Vefa TOROSLU Serbest Muhasebeci Mali Müşavir İŞLETME BÜTÇELERİ M. Vefa TOROSLU Serbest Muhasebeci Mali Müşavir Ekim 2009 Bütçe Nedir? Devletin, bir kuruluşun, bir aile veya bir kimsenin gelecekteki belirli bir süre için tasarladığı gelir ve giderlerinin

Detaylı

ŞUBAT YILI ŞUBAT AYINDA 2,4 MİLYAR TL AÇIK VEREN BÜTÇE, 2016 YILI ŞUBAT AYINDA 2,4 MİLYAR TL FAZLA VERMİŞTİR.

ŞUBAT YILI ŞUBAT AYINDA 2,4 MİLYAR TL AÇIK VEREN BÜTÇE, 2016 YILI ŞUBAT AYINDA 2,4 MİLYAR TL FAZLA VERMİŞTİR. 216 ŞUBAT ŞUBAT 216 215 YILI ŞUBAT AYINDA 2,4 MİLYAR TL AÇIK VEREN BÜTÇE, 216 YILI ŞUBAT AYINDA 2,4 MİLYAR TL FAZLA VERMİŞTİR. 215 YILI ŞUBAT AYINDA 4,5 MİLYAR TL FAİZ DIŞI FAZLA VERİLMİŞ İKEN 216 YILI

Detaylı

T.C. KALKINMA BAKANLIĞI 2014 YILI PROGRAMI GENEL EKONOMİK HEDEFLER VE YATIRIMLAR

T.C. KALKINMA BAKANLIĞI 2014 YILI PROGRAMI GENEL EKONOMİK HEDEFLER VE YATIRIMLAR T.C. KALKINMA BAKANLIĞI 2014 YILI PROGRAMI GENEL EKONOMİK HEDEFLER VE YATIRIMLAR 11 EKİM 2013 T.C. KALKINMA BAKANLIĞI 2014 YILI PROGRAMI GENEL EKONOMİK HEDEFLER VE YATIRIMLAR 11 EKİM 2013 İÇİNDEKİLER GENEL

Detaylı

Bölüm 13.Tarımsal Kooperatifçilik

Bölüm 13.Tarımsal Kooperatifçilik Bölüm 13.Tarımsal Kooperatifçilik Kooperatifçiliğin Tanımı ve Kapsamı Kooperatif ve Diğer Kuruluşlar Kooperatifçilik İlkeleri Türkiye de Kooperatifler Tarım Kooperatiflerinin Yararları Kooperatif sözcüğünün

Detaylı

T.C. BOZOK ÜNİVERSİTESİ 2010 YILI KURUMSAL MALİ DURUM VE BEKLENTİLER RAPORU

T.C. BOZOK ÜNİVERSİTESİ 2010 YILI KURUMSAL MALİ DURUM VE BEKLENTİLER RAPORU T.C. BOZOK ÜNİVERSİTESİ 2010 YILI KURUMSAL MALİ DURUM VE BEKLENTİLER RAPORU 2010 YILI KURUMSAL MALİ DURUM VE BEKLENTİLER RAPORU GİRİŞ 5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanununun 30 uncu maddesinde,

Detaylı

KAMU GÖREVLİLERİ ETİK KURULU KURULMASI VE BAZI KANUNLARDA DEĞİŞİKLİK YAPILMASI HAKKINDA KANUN ileti5176

KAMU GÖREVLİLERİ ETİK KURULU KURULMASI VE BAZI KANUNLARDA DEĞİŞİKLİK YAPILMASI HAKKINDA KANUN ileti5176 8831 KAMU GÖREVLİLERİ ETİK KURULU KURULMASI VE BAZI KANUNLARDA DEĞİŞİKLİK YAPILMASI HAKKINDA KANUN ileti5176 Kanun Numarası : 5176 Kabul Tarihi : 25/5/2004 Yayımlandığı R.Gazete : Tarih : 8/6/2004 Sayı

Detaylı

ÜNİVERSİTELER VIII. SGDB TOPLANTISI 5018 S.K. DEĞİŞİKLİK ÖNERİLERİ (MD: 1-8, 10-11)

ÜNİVERSİTELER VIII. SGDB TOPLANTISI 5018 S.K. DEĞİŞİKLİK ÖNERİLERİ (MD: 1-8, 10-11) ÜNİVERSİTELER VIII. SGDB TOPLANTISI 5018 S.K. DEĞİŞİKLİK ÖNERİLERİ (MD: 1-8, 10-11) KAHRAMANMARAŞ-13.05.2016 KATKIDA BULUNAN ÜNİVERSİTELER TRAKYA ÜNİVERSİTESİ SAKARYA ÜNİVERSİTESİ GÜMÜŞHANE ÜNİVERSİTESİ

Detaylı

2018/1. Dönem Deneme Sınavı.

2018/1. Dönem Deneme Sınavı. 1. Aşağıdakilerden hangisi mikro ekonominin konuları arasında yer almamaktadır? A) Tüketici maksimizasyonu B) Faktör piyasası C) Firma maliyetleri D) İşsizlik E) Üretici dengesi 2. Firmanın üretim miktarı

Detaylı

Public Sector Budget in Turkey Türkiye de Kamu Kesimi Bütçesi

Public Sector Budget in Turkey Türkiye de Kamu Kesimi Bütçesi Public Sector Budget in Turkey Türkiye de Kamu Kesimi Bütçesi Doç. Dr. Sezgin Polat Political Economy Course Political Science Department Galatasaray University Fall, 2016 Outline Kamu Kesimi Yasama Yürütme

Detaylı

ERCİYES ÜNİVERSİTESİ 2016 YILI KURUMSAL MALİ DURUM VE BEKLENTİLER RAPORU. Temmuz 2016 KAYSERİ

ERCİYES ÜNİVERSİTESİ 2016 YILI KURUMSAL MALİ DURUM VE BEKLENTİLER RAPORU. Temmuz 2016 KAYSERİ ERCİYES ÜNİVERSİTESİ 2016 YILI KURUMSAL MALİ DURUM VE BEKLENTİLER RAPORU Temmuz 2016 KAYSERİ SUNUŞ 5018 Sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanununun 30 uncu maddesinde, genel yönetim kapsamındaki idarelerin,

Detaylı

ANKARA ÜNİVERSİTESİ AYAŞ MESLEK YÜKSEKOKULU ASG 109 SOSYAL GÜVENLİĞE GİRİŞ DERSİ. Öğretim Görevlisi Yusuf Can ÇALIŞIR

ANKARA ÜNİVERSİTESİ AYAŞ MESLEK YÜKSEKOKULU ASG 109 SOSYAL GÜVENLİĞE GİRİŞ DERSİ. Öğretim Görevlisi Yusuf Can ÇALIŞIR ANKARA ÜNİVERSİTESİ AYAŞ MESLEK YÜKSEKOKULU ASG 109 SOSYAL GÜVENLİĞE GİRİŞ DERSİ Öğretim Görevlisi Yusuf Can ÇALIŞIR DERS PLANI SOSYAL GÜVENLİK TEKNİĞİ KAVRAMI SOSYAL GÜVENLİK TEKNİKLERİNİN ÇEŞİTLERİ GELENEKSEL

Detaylı

YÖNETMELİK KAMU İDARELERİNCE HAZIRLANACAK FAALİYET RAPORLARI HAKKINDA YÖNETMELİK

YÖNETMELİK KAMU İDARELERİNCE HAZIRLANACAK FAALİYET RAPORLARI HAKKINDA YÖNETMELİK Maliye Bakanlığından: YÖNETMELİK KAMU İDARELERİNCE HAZIRLANACAK FAALİYET RAPORLARI HAKKINDA YÖNETMELİK BİRİNCİ BÖLÜM Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar Amaç ve kapsam MADDE 1 (1) Bu Yönetmelik; genel bütçe

Detaylı

YÖNETMELİK. Maliye Bakanlığından: KAMU İDARELERİNCE HAZIRLANACAK FAALİYET RAPORLARI HAKKINDA YÖNETMELİK

YÖNETMELİK. Maliye Bakanlığından: KAMU İDARELERİNCE HAZIRLANACAK FAALİYET RAPORLARI HAKKINDA YÖNETMELİK YÖNETMELİK Maliye Bakanlığından: KAMU İDARELERİNCE HAZIRLANACAK FAALİYET RAPORLARI HAKKINDA YÖNETMELİK BİRİNCİ BÖLÜM Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar Amaç ve kapsam MADDE 1 (1) Bu Yönetmelik; genel bütçe

Detaylı

T.C. SAYIŞTAY BAŞKANLIĞI

T.C. SAYIŞTAY BAŞKANLIĞI T.C. SAYIŞTAY BAŞKANLIĞI YALOVA BELEDİYESİ 2012 YILI DENETİM RAPORU ARALIK 2013 T.C. SAYIŞTAY BAŞKANLIĞI 06100 Balgat / ANKARA Tel: 0 312 295 30 00; Faks: 0 312 295 40 94 e-posta: sayistay@sayistay.gov.tr

Detaylı

T.C. ÇEVRE VE ŞEHİRCİLİK BAKANLIĞI Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğü Tapu Dairesi Başkanlığı

T.C. ÇEVRE VE ŞEHİRCİLİK BAKANLIĞI Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğü Tapu Dairesi Başkanlığı 1 / 6 DAĞITIM YERLERİNE İlgi : 26 08 2016 tarih ve 29813sayılı Resmi Gazete. İlgi Resmi Gazete'de yayımlanan 19.08.2016 tarih ve 6741 sayılı Türkiye Varlık Fonu Yönetimi Anonim Şirketinin Kurulması ile

Detaylı