ALBURNUS ORONTIS İN ANOPHELES MACULIPENNIS VE CULEX PIPIENS ÜZERİNDEKİ PREDATÖRLÜK ETKİNLİĞİ

Ebat: px
Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "ALBURNUS ORONTIS İN ANOPHELES MACULIPENNIS VE CULEX PIPIENS ÜZERİNDEKİ PREDATÖRLÜK ETKİNLİĞİ"

Transkript

1 ALBURNUS ORONTIS İN ANOPHELES MACULIPENNIS VE CULEX PIPIENS ÜZERİNDEKİ PREDATÖRLÜK ETKİNLİĞİ Mustafa EGE, Ayşe BOŞGELMEZ Hacettepe Üniversitesi Fen Fakültesi Biyoloji Bölümü Ekoloji Anabilim Dalı, Beytepe, ANKARA E-posta: ÖZET 19 lü yılların başından itibaren sivrisinek kontrol çalışmalarında, özellikle Gambusia affinis gibi çeşitli ekzotik balık türlerinin biyolojik ajan olarak etkinlikleri değerlendirilmiştir. Predatör balık uygulamaları, 198 lere kadar, tüm dünyada sucul sistemlere ekzotik türlerin yerleştirilmesi temeline dayalı olarak gerçekleştirilmiştir. Bununla birlikte, bu ekzotik türler nedeniyle yerel faunada ağır tahribat ortaya çıkmıştır. Bu gözlemler neticesinde, predatör balık olarak yerli türlerin kullanılması benimsenmiştir. Bu çalışmada, Mogan Gölü nde yerli bir predatör balık türü olan, Alburnus orontis Sauvage in biyolojik ajan olarak etkinliği araştırılmıştır. Farklı boylardaki A. orontis in sivrisinek larva/pupaları üzerindeki predatörlük etkinliğinin saptanması amacıyla, hem doğal (habitat) hem de yarı-kontrollü koşullarda biyolojik kontrol denemeleri gerçekleştirilmiştir. Çalışma alanında dominant sivrisinek türlerinden Anopheles maculipennis Meigen ve Culex pipiens L. in larva ve pupaları kullanılmış ve günlük larva/pupa tüketimleri belirlenmiştir. A. orontis in boy uzunluğu arttıkça, larva tüketiminin de arttığı saptanmıştır. Larva tüketim tercihi değerlendirildiğinde, predatör balığın son evre larvaları tercih ettiği gözlenmiştir. Sivrisinek türleri ve farklı evreler (larva/pupa) tercih yönünden karşılaştırıldığında, Cx. pipiens larvalarının An. maculipennis ten; pupaların da larvalardan daha fazla tüketildiği belirlenmiştir. ANAHTAR SÖZCÜKLER: Alburnus orontis, Anopheles maculipennis, Culex pipiens, Biyolojik kontrol, Sivrisinek kontrolü ABSTRACT Since the beginning of 19 s, effectiveness of several exotic fish species especially Gambusia affinis has been evaluated as biological agents in mosquito control studies. Until 198 s predator fish applications were based mostly on the exotic species which were introduced to aquatic systems all around the world. However, a heavy destruction of the native fauna was caused due to these exotic species. In view of these observations, use of native species has been adopted as the predator fish. In this study, the effectiveness of Alburnus orontis Sauvage which is a native, predator fish in Mogan Lake has been investigated as a biological agent. In order to determine the predatory effect of A. orontis (of different length) on mosquito larvae/pupae, biological control experiments have been conducted both in natural conditions (habitats) and semi-field conditions. Larvae/pupae of the dominant mosquito species in the study area, namely Anopheles maculipennis Meigen and Culex pipiens L. were used and daily larvae/pupae consumption was determined. It was found that larvae consumption of A. orontis increased as its length increased. Furthermore, when the larvae consumption preference was determined it was observed that predator fish preferred later instars. When the mosquito species and different stages (larvae/pupae) were compared on the basis of preference, Cx. pipiens larvae were consumed more as compared with An. maculipennis larvae and also pupae were preferred over larvae. 15

2 KEYWORDS: Alburnus orontis, Anopheles maculipennis, Culex pipiens, Biological control, Mosquito control * Bu çalışma, 24 yılında Hacettepe Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü tarafından kabul edilen, Mustafa Ege nin Yüksek Lisans Tezi nin bir bölümüdür. GİRİŞ Sivrisinekler, sıtma, filariasis, sarı humma, deng (Dengue), St. Louis ensefalomiyeliti, Batı at ensefalomiyeliti, Doğu at ensefalomiyeliti, Japon ensefalomiyeliti, Murray vadisi ensefalomiyeliti ve çeşitli arbovirüslerin neden olduğu hastalıkların vektörüdür (Erel, 1973; Kasap, 1979; Merdivenci, 1984; Harbach, 1988; Schofield et al, 199; Service, 1992). Bu araştırmada av olarak kullanılan An. maculipennis, sıtma hastalığına; Cx. pipiens ise, St. Louis ensefalomiyeliti, Batı at ensefalomiyeliti, Doğu at ensefalomiyeliti gibi hastalıklara vektörlük yapan türlerdir (Merdivenci, 1984). Dünya genelinde sivrisinekle mücadelede, uzun yıllar farklı aktif maddeler içeren insektisitler kullanılmıştır. Ancak, insektisitlerin çevreye verdiği zarar ve sivrisineklerin direnç kazanması nedeniyle, biyolojik mücadelenin önemi her geçen gün artış göstermiştir. Sivrisinek mücadelesinde uygulanan biyolojik kontrol yöntemlerinden biri predatör balıkların kullanımıdır. Bu yöntemde balıkların kullanımı, 19 lü yılların başından itibaren, özellikle, Gambusia spp. nin ortamlara sokulmasıyla başlamıştır. Egzotik predatör balıkların kullanımı 197 li yılların sonuna kadar artarak devam etmiştir (FAO, 1988). Ancak, habitatlara yerleştirilen egzotik türlerin yerel fauna üzerindeki olumsuz etkileri, mücadelede yeni bir yaklaşım ve stratejinin geliştirilmesi gerekliliğini ortaya koymuştur. 198 li yılların başından itibaren sivrisinekle mücadelede egzotik balıkların alana sokulması yerine, bölgedeki larva predatörü olabilecek yerel balık türlerinin belirlenmesi, predatörlük kapasitelerinin araştırılması ve kullanılmasına önem verilmiştir yılından itibaren WHO, Gambusia nın biyolojik kontrol ajanı olarak kullanımını desteklememiştir (Service, 1996). Bu bağlamda, WHO (1997), Afrika, Latin Amerika, Hindistan ve Güneydoğu Asya bölgelerinin kendi yerel faunasında sivrisinek predatörü olabilecek balık türlerini belirtmiştir. Tablo 1. Yerel predatör balıkların sivrisinek türleri üzerindeki predatörlük etkinliklerini belirten bazı araştırmalar Table 1. Some researches that represents the predatory efficacy of native predator fishes on the mosquitoe species Araştırıcılar Yerel predatör balık türü Sivrisinek türü Fletcher et al, 1992 Aphanius dispar Anopheles culicifacies adanensis Asimeng and Mutinga, 1993 Tilapia zillii, Oreochromis niloticus Aedes aegypti Shereif,1997 Gambusia affinis, Tilapia zillii Culex pipiens Russell et al, 21 Melanotaenia splendida splendida, Aedes aegypti Craterocephalus stercusmuscarum stercusmuscarum Martinez-Ibarra et al, 22 Lepisosteus tropicus, Astyanax Aedes aegypti fasciatus, Brycon guetemalensis, Ictalurus meridionalis, Poecilia sphenops Yerel predatör balıkların sivrisinek türleri üzerindeki predatörlük etkinliklerini inceleyen çeşitli araştırmalar yapılmıştır (Tablo 1). Alburnus orontis Sauvage, Türkiye, Suriye ve Irak ta yayılış gösteren bir türdür. Ankara-Gölbaşı-Mogan Gölü nün sığ ve vejetasyonlu littoral zonu, buraya dökülen 16

3 dere ağızları ve bataklık kısımları sivrisinek larva/pupa habitatlarıdır. Çalışma alanının balık faunasında Esox lucius (Turna balığı), Tinca tinca (Kadife balığı), Cyprinus carpio (Sazan) ve Alburnus orontis (İnci balığı) bulunmaktadır (Yerli, 22). Aldemir (23), entegre mücadele kapsamında A. orontis'in, doğal ortamlarda etkin bir larva predatörü olduğunu belirtmiştir. A. orontis in dorsal ağız yapısına sahip olması, boyunun küçük oluşu sadece larva ve jüvenillerinin değil, birçok ergin yaş grubunun da sivrisinek larva/pupa habitatı olan littoral zonda bulunması ve karnivor olması, bu türün sivrisinek larva/pupa predatörü olduğu fikrini desteklemektedir. Bu çalışmada, A. orontis'in kontrollü ve doğal koşullardaki predasyon kapasitesi ve etkinliği araştırılmıştır. MATERYAL VE YÖNTEM Kontrollü (Yarı-kontrollü) Koşullarda A. orontis in Sivrisinek Larva/Pupa Tüketiminin Belirlenmesi Çalışma alanında populasyon yoğunluğu yüksek olan An. maculipennis ve Cx. pipiens in erginleri araziden toplanmış, H.Ü. Ekolojik Bilimler Araştırma Laboratuvarı nda kültüre alınmıştır. Stok kültürden elde edilen larvalar, predasyon denemelerinde kullanılmıştır. Mogan Gölü ndeki sivrisinek larva/pupa habitatlarından, 1 mm göz açıklığındaki ağ ile A. orontis bireyleri toplanmış ve bunların, total boyları esas alınarak (2-25, 4-45, 6-65, 8-85, 1-15 mm) gruplandırılmıştır. A. orontis in predasyon kapasitesini saptamak için farklı boylardaki balıkların, An. maculipennis ve Cx. pipiens türleri üzerinde günlük larva tüketimi, larva evre tercihi, larva/pupa tercihi, tür tercihi denemeleri yapılmıştır. Deneme düzenekleri aşağıda gösterilmiştir: Deneme koşulu 1: 1 A. orontis + 8 Cx. pipiens L Cx. pipiens L 3-4 Deneme koşulu 2: 1 A. orontis + 8 An. maculipennis L An. maculipennis L 3-4 Deneme koşulu 3: 1 A. orontis + 4 An. maculipennis L An. maculipennis L Cx. pipiens L Cx. pipiens L 3-4 Deneme koşulu 4: 1 A. orontis + 8 Cx. pipiens L Cx. pipiens pupa Deneme koşulu 5: 1 A. orontis + 8 An. maculipennis L An. maculipennis pupa Denemelerde, 55x35x25 cm ebatlarındaki beyaz plastik kaplar kullanılmış ve bunlara dinlendirilmiş 2 lt çeşme suyu doldurulmuştur. Homski et al. (1994) ın önerdiği şekilde, deneme kaplarına alınan balıklar, açlık seviyelerini standardize edebilmek için, deneme öncesi 24 saat aç bırakılmış ve ilk güne ait tüketimleri hesaplamaya katılmamıştır. Denemelerde her balık boyu için (2-25, 4-45, 6-65, 8-85, 1-15 mm) beşer birey denemeye alınmış, 1 günlük tüketimleri saptanmış ve bu değerler üzerinden ortalama günlük tüketimleri hesaplanmıştır. Denemeler, Hacettepe Üniversitesi Biyoloji Bölümü nün bahçesinde Ağustos 23 döneminde yapılmıştır. Deneme kaplarına konulacak larva sayısının balığın günlük azami tüketiminin üzerinde olmasına dikkat edilmiş; ayrıca kabın hacmi de hesaplanarak toplam larva-pupa sayısı 16 olarak belirlenmiştir. Deneme kapları içindeki larvalar 24 saat aralıklarla sayılarak, balığın günlük tüketimi hesaplanmış ve kap içindeki larvaların sayısı tekrar 16 (başlangıçtaki larva, pupa miktarı) a tamamlanmıştır. Bu şekilde av (larva, pupa) yoğunluğu sabit tutulmuştur. Kaplardaki sivrisinek larvalarına besin olarak günde bir kez,1 gr Tetramin marka balık yemi verilmiştir. Deneme süresince su sıcaklığı ölçülmüştür. 17

4 Kontrollü koşullarda elde edilen veriler, İvlev in seçicilik indeksi (Ivlev s electivity index) ne göre analiz edilmiştir. Seçicilik indeksi, aşağıdaki formül kullanılarak hesaplanmıştır: E = (r i p i ) / (r i + p i ), E: seçicilik derecesi, r i : tüketilen avlar içindeki i av kategorisine ait göreceli bolluğu, p i : i av kategorisinin elde edilebilme oranını göstermektedir (Schreck and Moyle, 199). Doğal Koşullarda A. orontis in Sivrisinek Larva Tüketiminin Belirlenmesi Kontrollü koşullarda predatör etkinliği belirlenen ve sivrisinek larva/pupa habitatlarında sıklıkla bulunan 4-85 mm total boylardaki A. orontis bireyleriyle, doğal koşullarda Eylül 23 döneminde denemeler yapılmıştır. Balık ve sivrisinek larva/pupalarının birlikte bulunduğu bir habitatta deneme düzeneği kurulmuştur. Denemede, 1x1x8 cm boyutlarındaki tahta çıtalar su içinde sabitlenmiş ve çevresi 33 µm göz açıklığına sahip tülle kapatılmıştır. Erginleşen sivrisineklerin uçmasını önlemek için düzeneğin üst kısmı tülle örtülmüştür. Hazırlanan bu sistemle kabin içine su giriş ve çıkışı sağlanmış; ancak, sivrisinek larvalarının ve balıkların dışarı çıkışı önlenmiştir. Deneme koşulları aşağıda gösterilmiştir: Deneme koşulu 1: 1 A. orontis + 1 An. maculipennis L An. maculipennis L Cx. pipiens L Cx. pipiens L 3-4 Deneme koşulu 2: A. orontis (8-85 mm) + 1 An. maculipennis L An. maculipennis L Cx. pipiens L Cx. pipiens L no lu deneme koşuluna ait kafeslere 1 er adet 4-45, 6-65, 8-85 mm lik A. orontis bireyleri; 2 no lu deneme koşuluna ait kafeslere ise 2, 4 ve 8 er adet 8-85 mm boyundaki A. orontis bireyleri yerleştirilmiştir. Denemeler üç kez tekrarlanmıştır. Ayrıca birer kontrol grubu da oluşturulmuştur. Larvaların konmasından önce, sivrisinek larvalarının diğer predatörleri (Odonat nimfleri ve diğer sucul böcekler) deneme alanlarından uzaklaştırılmıştır. Günlük sayımlar yapılarak erginleşen sivrisinek sayıları tespit edilmiş ve bu verilerden yararlanılarak predatörün larva tüketim kapasitesi saptanmıştır. Deneme süresince su sıcaklığı ve ph değerleri ölçülmüştür. BULGULAR Kontrollü Koşullarda A. orontis in Cx. pipiens ve An. maculipennis Larva/Pupa Tüketimi Denemeler süresince su sıcaklığı ortalama 17,2 C±1,94 (14,8-23, C) olarak saptanmıştır. İvlev in seçicilik indeksine göre tüketim verileri değerlendirilmiş ve aşağıdaki sonuçlar elde edilmiştir (Şekil 1-5). Pozitif (+) değerler avın tercih edildiğini, negatif (-) değerler ise tercih edilmediğini göstermektedir. Şekil 1, 2, 5 te gösterildiği gibi, 2-25 mm boyundaki A. orontis in küçük evre larvaları (Cx. L 1-2 ve An. L 1-2 ) tercih ettiği; balığın total boyundaki artışa paralel olarak da tercihin daha büyük evre larvalar (Cx. L 3-4 ve An. L 3-4 ) üzerinde yoğunlaştığı saptanmıştır.ayrıca, 2-25 mm lik A. orontis in Cx. L 1-2 yi An. L 1-2 ye göre daha fazla tercih ettiği anlaşılmıştır (Şekil 5). 8-85mm ve 1-15 mm boyundaki balıkların ise, Culex in L 3-4 evre larvalarını tükettiği saptanmıştır. Av olarak 3. evre larva ve pupaların bulunduğu koşulda, 2-25 mm boyundaki A. orontis in, Cx. L 3 ve An. L 3 ü tercih ettiği; daha büyük balıkların (4-15 mm) ise daha çok pupalara yöneldiği anlaşılmıştır (Şekil 3, 4). 18

5 Seçicilik indeksi 1,5 -,5-1 Cx. L1-2 Cx. L3-4,33,11 -,14,6 -,4,1 -,12,1 -,13 -, A.orontis'in total boyu (mm) Şekil 1. A. orontis (farklı boylardaki) in Cx. pipiens larva evre tercihi Figure 1. Preference of A. orontis (of different length) on Cx. pipiens larvae instars An. L1-2 An. L3-4 Seçicilik indeksi 1,5 -,5-1,27,2,11,9,8 -,2 -,13 -,11 -,17 -, A.orontis'in total boyu (mm) Şekil 2. A. orontis (farklı boylardaki) in An. maculipennis larva evre tercihi Figure 2. Preference of A. orontis (of different length) on An. maculipennis larvae instars Seçicilik indeksi 1,5 -,5-1 Cx. L3 Cx. Pupa,57,51,5,45,1,14,25,4 -,4 -, A. orontis'in total boyu (mm) Şekil 3. A. orontis (farklı boylardaki) in Cx. pipiens larva-pupa tercihi Figure 3. Preference of A. orontis (of different length) on Cx. pipiens larvae-pupae Seçicilik indeksi 1,5 -,5-1,54 -,36 An. L3 -,21,54 An. Pupa -,9,52,44,17,44, A. orontis'in total boyu (mm) Şekil 4. A. orontis (farklı boylardaki) in An. maculipennis larva-pupa tercihi Figure 4. Preference of A. orontis (of different length) on An. maculipennis larvaepupae 19

6 Seçicilik indeksi 1,5 -,5-1,44,5 -,23 -,59 An. L1-2 An. L3-4 Cx. L1-2 Cx. L3-4,17,19,5,1,15,2,17,1 -,3 -,16 -,17 -,1 -,3 -,25 -,3 -, A. orontis'in total boyu (mm) Şekil 5. A. orontis (farklı boylardaki) in An. maculipennis ve Cx. pipiens larva evre tercihi Figure 5. Preference of A. orontis (of different length) on An. maculipennis and Cx. pipiens larvae instars Doğal Koşullarda A. orontis in Sivrisinek Larva Populasyonları Üzerindeki Predasyon Etkisi Deneme süresince su sıcaklığı ortalama 17,9 C±,41, ph değeri, 7,86±,2 olarak tespit edilmiştir. Balığın total boy uzunluğunun ve yoğunluğunun artışına paralel olarak av tüketiminin de arttığı saptanmıştır. Kontrollü koşullarda elde edilen veriler dikkate alınarak, predasyon etkisinin yüksek olduğu 4-85 mm boyundaki A. orontis lerin doğal koşullarda Cx. pipiens ve An. maculipennis populasyonları üzerindeki etkinliği saptanmıştır (Şekil 6-9). Değerlendirmelerde ergin çıkışları esas alınarak hesaplamalar yapılmıştır. Ergin birey sayısı(n) Kontrol grubu 4-45 mm 6-65 mm 8-85 mm Gün Erginleşen toplam sivrisinek sayısı Şekil 6. Doğal koşullarda, farklı boylardaki A. orontis lerin varlığında erginleşen Cx. pipiens sayısı Figure 6. The number of maturing Cx. pipiens in the presence of A. orontis having different length in natural conditions Ergin birey sayısı (n) Kontrol grubu 8-85 mm 2x(8-85 mm) 4x(8-85 mm) 8x(8-85 mm) Gün Erginleşen toplam sivrisinek sayısı x 24 τ 8 Şekil 7. Doğal koşullarda, farklı yoğunluktaki A. orontis lerin varlığında erginleşen Cx. pipiens sayısı Figure 7. The number of maturing Cx. pipiens in the presence of A. orontis having different density in natural conditions 11

7 Ergin birey sayısı (n) Kontrol grubu 4-45 mm 6-65 mm 8-85 mm Gün Erginleşen toplam sivrisinek sayısı Şekil 8. Doğal koşullarda, farklı boylardaki A. orontis lerin varlığında erginleşen An. maculipennis sayısı Figure 8. The number of maturing An. maculipennis in the presence of A. orontis having different length in natural conditions Ergin birey sayısı (n) Kontrol grubu 8-85 mm 2x(8-85 mm) 4x(8-85 mm) 8x(8-85 mm) Gün Erginleşen toplam sivrisinek sayısı x 38 τ 19 Şekil 9. Doğal koşullarda, farklı yoğunluktaki A. orontis lerin varlığında erginleşen An. maculipennis sayısı Figure 9. The number of maturing An. maculipennis in the presence of A. orontis having different density in natural conditions SONUÇLAR VE TARTIŞMA Sucul ekosistemlerde ve özel statüdeki koruma alanlarında uygulanan entegre mücadele sistemlerinde, biyolojik kontrolün önemi çok fazladır. Bu tip habitatlarda, çok az miktarda ve doğru zamanda pestisit kullanılması, yerel predatör ve parazitlerin belirlenmesi ve bunların etkinliklerini artırıcı önlemlerin alınması, mücadele hedefine ulaşılmasında temel basamakları oluşturmaktadır. Bu bağlamda, Mogan Gölü nde bulunan A. orontis, potansiyel bir biyolojik kontrol ajanı olarak düşünülebilir. A. orontis, karnivor bir balıktır, sivrisinek larva ve pupaları ile beslenmektedir. Dorsal ağız yapısına sahip olması nedeniyle pelajik olarak beslenir. Sivrisinek larva ve pupaları, su kolonunun, genellikle, üst kısmını kullandığından, A. orontis in potansiyel avını oluşturmaktadır. A. orontis in total boy uzunluğu maksimum 17 cm kadardır, boyunun küçük olması nedeniyle yavru, jüvenil ve bazı ergin bireyler, makrofitlerin yoğun olarak bulunduğu sivrisinek larva/pupa habitatlarına girebilmektedir. Bu alanlara giriş yapabilen farklı yaş sınıflarındaki tüm A. orontis bireyleri, sivrisinek larva/pupaları üzerinde predasyon baskısı kurabilmektedir. Kontrollü koşullarda yapılan denemelerde, 2-25, 4-45, 6-65, 8-85, 1-15 mm total boydaki A. orontis bireylerinin, An. maculipennis ve Cx. pipiens larva evre tercihleri değerlendirildiğinde; 2-25 mm boyundaki bireylerin An. L 1-2 ve Cx. L 1-2 yi daha fazla tükettikleri ve tercih ettikleri belirlenmiştir, balık boyunun artmasıyla tercihin büyük evre larvalar üzerinde yoğunlaştığı tespit edilmiştir (Şekil 1,2). An. maculipennis ve Cx. pipiens larvalarının karma olarak bulunduğu 111

8 denemenin sonucunda, 2-25 ve 4-45 mm lik A. orontis bireylerinin küçük evre larvaları daha çok tükettikleri, Cx. L 1-2 yi daha çok tercih ettikleri anlaşılmıştır. Ayrıca, balık boyunun artışına paralel olarak tercihin An. L 3-4 (6-65mm) ten Cx. L 3-4 (8-85, 1-15 mm) e doğru değiştiği gözlenmiştir (Şekil 5). Anopheles, Culex larva ve pupalarının su yüzeyindeki konumları, su kolonunu kullanım şekilleri, predatör tarafından fark edilmelerini ve predatörle karşılaşma sıklıklarını etkilemektedir mm boyundaki balıkların, larvaları pupalara göre daha fazla tercih ettikleri; daha büyük boydaki predatörlerin ise pupalar üzerinden beslendikleri belirlenmiştir (Şekil 3,4). Pupanın daha fazla tercih edilmesinin başlıca nedenleri şu şekilde açıklanabilir: - Pupada, hareket deviniminin larvalara göre daha hızlı olması ve predatörün dikkatini çekmesi, - Vücudunun yuvarlak şekilde bariz bir görünüm arz etmesi, - Metamorfoza hazırlanan bir evre olarak, yoğun besin deposu teşkil etmesidir. Pupanın besin olarak daha fazla tüketilmesi, mücadele açısından son derece önemli olan bir husustur. Muus et Dahlström (1981) de, Alburnus alburnus un sivrisinek pupalarıyla beslendiğini kaydetmiştir. Doğal koşullardaki denemelerde de, kontrol grubundaki erginleşmeler dikkate alındığında, A. orontis in An. maculipennis ve Cx. pipiens larvalarıyla beslendiği ve etkin bir predatör olduğu anlaşılmıştır. Balık boyunun ve sayısının artışına paralel olarak larva tüketimi de belirgin şekilde artmıştır. Alan denemelerinde de, Cx. pipiens larva tüketiminin, An. maculipennis larvalarından daha fazla olduğu tespit edilmiştir (Şekil 6-9). Doğal koşullarda, A. orontis in sivrisinek larva ve pupalarının dışında diğer türlerle beslenmesi de mümkündür. Yerli (22), Mogan Gölü nde Nisan 21 Mayıs 22 döneminde Rotifera dan 59, Cladocera dan 8 ve Copepoda dan 2 tür olmak üzere toplam 69 türün varlığını bildirmiştir. Manav (23), Aralık 21 - Ocak 23 tarihleri arasında yaptığı çalışmada, Mogan Gölü zooplankton kompozisyonunu, %8,14 Rotifera, %18,74 Copepoda ve %1,12 Cladocera olarak belirlemiştir. Sivrisinek mücadelesinde biyolojik kontrol ajanı olarak kullanılması önerilen bu balığın, besin tercihinde yukarıda belirtilen gruplar üzerindeki seçicilik indeksinin mutlaka tespit edilmesi gerekmektedir. Ayrıca, su kalitesinin durumu da A. orontis in populasyon büyüklüğünü belirleyen ve sınırlayan bir faktördür. Manav (23), Mogan Gölü su kalitesinin mezotrofik/ötrofik olduğunu belirtmiştir. Sivrisinek mücadele programlarında bu husus üzerinde mutlaka durulmalıdır. TEŞEKKÜR Bu çalışmada destek ve yardımlarını esirgemeyen Dr. Adnan ALDEMİR, Uzman Ayşegül Elif SAVCI, Arş.Gör. İ.İpek BOŞGELMEZ ve Selçuk KÖYLÜ ye teşekkür ederiz. KAYNAKLAR Aldemir, A., 23, Ankara-Gölbaşı nda Sivrisineklere Karşı Entegre Mücadele. Doktora Tezi, H.Ü. Fen Bilimleri Enstitüsü, Ankara, 188 s. Asimeng, E.J., Mutinga, M.J., 1993, A preliminary account of larvivorous fish in the Mwea Rice Irrigation System, Biological Control, 3 (4): Erel, D., 1973, Anadolu Vektörleri ve Mücadele Metodları, T.C. Sağlık ve Sosyal Yardım Bakanlığı, Hıfzısıhha Okulu. Yayın No:

9 FAO, 1988, International introductions of inland aquatic species. Welcomme, R.L. (eds.), Ficheries Technical Paper, 294, Rome, 318 pp. Fletcher, M., Teklehaimoanot, A., Yemane, G., 1992, Control of mosquito larvae in the port city of Assab by an indigenous larvivorous fish, Aphanius dispar. Acta Trop. 52 (2-3): Harbach, R.E., 1988, The mosquitoes of the subgenus Culex in southwestern Asia and Egypt (Diptera:Culicidae), Contributions of the American Entomological Institute, 24 (1): 24 pp. Homski, D., Goren, M., Gasith, A., 1994, Comperative evaluation of the larvivorous fish Gambusia affinis and Aphanius dispar as mosquito control agents, Hidrobiologia, 284: Kasap, M., 1979, Ankara Çevresinde Culicidae (Diptera) Familyasına Bağlı Önemli Türlerin Ekolojisi Üzerine Çalışmalar, Doktora Tezi, Hacettepe Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Ankara, 137 s. Manav, E., 23, Mogan Gölü Trofik Statüsünün Belirlenmesi, Yüksek Lisans Tezi, H.Ü. Fen Bilimleri Enstitüsü, Ankara, 65 s. Martinez-Ibarra, J.A., Guillen, Y.G., Arredondo-Jimenez, J.I., Rodriguez- Lopez, M.H., 22, Indigenous fish species for the control of Aedes aegypti in water storage tanks in Southern Mexico. Biocontrol, 47 (4): Merdivenci, A., 1984, Türkiye Sivrisinekleri (Yurdumuzda Varlığı Bilinen Sivrisineklerin Biyo-Morfolojisi, Biyo-Ekolojisi, Yayılışı ve Sağlık Önemleri), İstanbul Üniversitesi Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Yayınları, Yayın No: , 354 s. Muus, B.J., Dahlström, P., 1981, Guides Des Poissons D eau Douce et Pêche, Delachaux&Niestlé, Neuchâtel-Paris, 242 pp. Russell, B.M., Wang, J., Williams, Y., Hearnden, M.N., Kay, B.H., 21. Laboratory evaluation of two native fishes from tropical North Queensland as biological control agents of subterranean Aedes aegypti. J. Am.Mosq.Control Assoc., 17 (2): Schofield, C.J., Briceno-Leon, R., Kolstrup, N., Webb, D.J.T., White, G.B., 199, The Role Of House Design In Limiting Vector-Borne Disease, Appropriate Technology In Vector Control, Curtis, C.F. (eds.), Schreck, C.B., Moyle, P.B., 199, Methods for Fish Biology, American Fisheries Society, Maryland, 684 pp. Service, M.W., 1992, Vector control. Where are we now? Bull.Soc.Vector Ecol., 17 (2): Service, M.W., 1996, Adverse assesments of Gambusia affinis: an alternate view for mosquito control practitioners, comments on Adverse assessments of Gambusia affinis. J. Am.Mosq.Control Assoc., 12 (2): Shereif, M.M., 1997, Use of certain indigenous fishes for the biocontrol of harmful aquatic insects and plants 1. evaluation of the predatory efficacy of Gambusia affinis (Baird And Girard) and Tilapia zillii (Gervais) for the immature stages of Culex pipiens. J. Egypt.Ger.Soc.Zool., 24 (B): WHO, 1997, Vector Control Methods for Use By Individuals And Communities. 124 pp. 113

10 Yerli, S.V., 22, Mogan Gölü Havzası Biyolojik Zenginlikleri ve Ekolojik Yönetim Planı, Çevre Bakanlığı Özel Çevre Koruma Kurumu, Hacettepe Üniv. Biyoloji Bölümü, SAL, Ankara, 167 s. 114

-Bursa nın ciroları itibariyle büyük firmalarını belirlemek amacıyla düzenlenen bu çalışma onuncu kez gerçekleştirilmiştir.

-Bursa nın ciroları itibariyle büyük firmalarını belirlemek amacıyla düzenlenen bu çalışma onuncu kez gerçekleştirilmiştir. Bursa nın 25 Büyük Firması araştırması; -Bursa nın ciroları itibariyle büyük firmalarını belirlemek amacıyla düzenlenen bu çalışma onuncu kez gerçekleştirilmiştir. -Bu çalışma Bursa il genelinde yapılmış,

Detaylı

Kursların Genel Görünümü

Kursların Genel Görünümü Yayınlanma tarihi: 15 Haziran 2013 YÖNETİCİ ÖZETİ İlki 15 Mart 2012 tarihinde yayınlanan UMEM Beceri 10 Meslek Kursları İzleme Bülteni, geçmiş dönemlere ait verilerin sistematik olarak takip edilmesi ihtiyacına

Detaylı

AFET YÖNETİMİ. Harita 13 - Türkiye Deprem Bölgeleri Haritası. Kaynak: AFAD, Deprem Dairesi Başkanlığı. AFYONKARAHİSAR 2015

AFET YÖNETİMİ. Harita 13 - Türkiye Deprem Bölgeleri Haritası. Kaynak: AFAD, Deprem Dairesi Başkanlığı. AFYONKARAHİSAR 2015 AFET YÖNETİMİ Afyonkarahisar il merkezi 2. derece deprem bölgesi olmakla birlikte ilin önemli bir kısmı 1. derece deprem bölgesinde yer almaktadır. Afyonkarahisar ve çevresini etkileyen tektonik sistemler;

Detaylı

Görsel Tasarım İlkelerinin BÖTE Bölümü Öğrencileri Tarafından Değerlendirilmesi

Görsel Tasarım İlkelerinin BÖTE Bölümü Öğrencileri Tarafından Değerlendirilmesi Görsel Tasarım İlkelerinin BÖTE Bölümü Öğrencileri Tarafından Değerlendirilmesi Cahit CENGİZHAN Duygu ATEŞ Öğretim Görevlisi Marmara Üniversitesi Atatürk Eğitim Fakültesi Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri

Detaylı

ÖZET. Haziran 2016 Dönemi Bütçe Gerçekleşmeleri

ÖZET. Haziran 2016 Dönemi Bütçe Gerçekleşmeleri 216 HAZİRAN ÖZET 216 Dönemi Gerçekleşmeleri 215 yılı ayında 3,2 milyar TL fazla veren bütçe, 216 yılı ayında 7,9 milyar TL açık vermiştir. 215 yılı ayında 4,9 milyar TL faiz dışı fazla verilmiş iken 216

Detaylı

RUH SAĞLIĞI VE PSİKİYATRİ HEMŞİRELİĞİ EĞİTİM VE UYGULAMASI ÇALIŞTAYI SONUÇ RAPORU 04.10.2012 ERZURUM

RUH SAĞLIĞI VE PSİKİYATRİ HEMŞİRELİĞİ EĞİTİM VE UYGULAMASI ÇALIŞTAYI SONUÇ RAPORU 04.10.2012 ERZURUM RUH SAĞLIĞI VE PSİKİYATRİ HEMŞİRELİĞİ EĞİTİM VE UYGULAMASI ÇALIŞTAYI SONUÇ RAPORU 04.10.2012 ERZURUM Çalıştay, 04 Ekim 2012 tarihinde Erzurum da yapılan II.Uluslararası VI.Ulusal Psikiyatri Hemşireliği

Detaylı

Soma Belediye Başkanlığı. Birleşme Raporu

Soma Belediye Başkanlığı. Birleşme Raporu Soma Belediye Başkanlığı Birleşme Raporu 2012 i GİRİŞ 1 MEVZUAT 2 2 SOMA NIN NÜFUSU 3 SOMA-TURGUTALP ARASINDAKİ MESAFE 4 GENEL İMAR DURUMU 5 TEMEL ALT YAPI HİZMETLERİ 8 DİĞER HUSUSLAR 13 25. Coğrafi Durum;

Detaylı

Alburnus orontis (CYPRINIFORMES:CYPRINIDAE) VE Notonecta viridis (HEMIPTERA:NOTONECTIDAE) İN SİVRİSİNEK LARVALARI ÜZERİNDEKİ PREDASYONU*

Alburnus orontis (CYPRINIFORMES:CYPRINIDAE) VE Notonecta viridis (HEMIPTERA:NOTONECTIDAE) İN SİVRİSİNEK LARVALARI ÜZERİNDEKİ PREDASYONU* Alburnus orontis (CYPRINIFORMES:CYPRINIDAE) VE Notonecta viridis (HEMIPTERA:NOTONECTIDAE) İN SİVRİSİNEK LARVALARI ÜZERİNDEKİ PREDASYONU* Adnan ALDEMİR 1, Ayşe BOŞGELMEZ 2 1 Kafkas Üniversitesi Fen-Edebiyat

Detaylı

SICAKLIK VE ENTALP KONTROLLÜ SERBEST SO UTMA UYGULAMALARININ KAR ILA TIRILMASI

SICAKLIK VE ENTALP KONTROLLÜ SERBEST SO UTMA UYGULAMALARININ KAR ILA TIRILMASI Türk Tesisat Mühendisleri Derne i / Turkish Society of HVAC & Sanitary Engineers 8. Uluslararası Yapıda Tesisat Teknolojisi Sempozyumu / 8. International HVAC +R Technology Symposium 12-14 Mayıs 2008,

Detaylı

TEZSİZ YÜKSEK LİSANS PROJE ONAY FORMU

TEZSİZ YÜKSEK LİSANS PROJE ONAY FORMU I TEZSİZ YÜKSEK LİSANS PROJE ONAY FORMU Eğitim Bilimleri Anabilim Dalı Eğitim Yönetimi, Denetimi, Planlaması ve Ekonomisi Bilim Dalı öğrencisi Adem AKYOL tarafından hazırlanan Denizli İli Honaz İlçesinde

Detaylı

TÜRKİYE CUMHURİYETİ ORDU ÜNİVERSİTESİ 2012 YILI KURUMSAL MALİ DURUM VE BEKLENTİLER RAPORU

TÜRKİYE CUMHURİYETİ ORDU ÜNİVERSİTESİ 2012 YILI KURUMSAL MALİ DURUM VE BEKLENTİLER RAPORU TÜRKİYE CUMHURİYETİ ORDU ÜNİVERSİTESİ 212 YILI KURUMSAL MALİ DURUM VE BEKLENTİLER RAPORU TEMMUZ 212 1 İÇİNDEKİLER SUNUŞ... 3 I. Ocak - Haziran 212 Dönemi Bütçe Uygulama Sonuçları... 4 A. Bütçe Giderleri...

Detaylı

KATEGORİSEL VERİ ANALİZİ (χ 2 testi)

KATEGORİSEL VERİ ANALİZİ (χ 2 testi) KATEGORİSEL VERİ ANALİZİ (χ 2 testi) 1 Giriş.. Değişkenleri nitel ve nicel değişkenler olarak iki kısımda inceleyebiliriz. Şimdiye kadar hep nicel değişkenler için hesaplamalar ve testler yaptık. Fakat

Detaylı

http://acikogretimx.com

http://acikogretimx.com 2009 VS 1321-1. Maliyet gideri ile ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi doğrudur? MLiYET MUHSEBESi 3. işletmede, (Y) Cinsi malzeme ile ilgili ayına ilişkin bilgiler şöyledir: ) işletmenin sahip olduğu

Detaylı

MESS ALTIN ELDİVEN İSG YARIŞMASI BAŞVURU VE DEĞERLENDİRME PROSEDÜRÜ

MESS ALTIN ELDİVEN İSG YARIŞMASI BAŞVURU VE DEĞERLENDİRME PROSEDÜRÜ MESS ALTIN ELDİVEN İSG YARIŞMASI BAŞVURU VE DEĞERLENDİRME PROSEDÜRÜ MESS üyelerinde iş kazaları genellikle organlara göre el parmakları, el bilekleri ve ellerde; iki nesne arasında sıkışma ve bir nesnenin

Detaylı

Deprem Yönetmeliklerindeki Burulma Düzensizliği Koşulları

Deprem Yönetmeliklerindeki Burulma Düzensizliği Koşulları Deprem Yönetmeliklerindeki Burulma Düzensizliği Koşulları Prof. Dr. Günay Özmen İTÜ İnşaat Fakültesi (Emekli), İstanbul gunayozmen@hotmail.com 1. Giriş Çağdaş deprem yönetmeliklerinde, en çok göz önüne

Detaylı

Faaliyet Alanları. 22 Aralık 2014. Yıldız Teknik Üniversitesi Bilgisayar Mühendisliği Bölümü

Faaliyet Alanları. 22 Aralık 2014. Yıldız Teknik Üniversitesi Bilgisayar Mühendisliği Bölümü 22 Aralık 214 Yıldız Teknik Üniversitesi Bilgisayar Mühendisliği Bölümü 214 eğitim yılında doldurulmuş olan Bölümü Değerlendirme Anket Formları Raporu. Öğrencilerin staj yaptıkları firmaların doldurduğu

Detaylı

SANAYİNİN KÂRLILIK ORANLARI ÖNEMLİ ÖLÇÜDE AZALDI

SANAYİNİN KÂRLILIK ORANLARI ÖNEMLİ ÖLÇÜDE AZALDI SANAYİNİN KÂRLILIK ORANLARI ÖNEMLİ ÖLÇÜDE AZALDI 23 Kasım 2013 Türkiye İşveren Sendikaları Konfederasyonu (TİSK), hazırladığı araştırmaya dayalı olarak aşağıdaki görüşleri bildirdi: 2001 Krizi sonrasında

Detaylı

ĐHRACAT AÇISINDAN ĐLK 250 Prof. Dr. Metin Taş

ĐHRACAT AÇISINDAN ĐLK 250 Prof. Dr. Metin Taş 1 ĐHRACAT AÇISINDAN ĐLK 250 Prof. Dr. Metin Taş Gazi Üniversitesi Arş. Gör. Özgür Şahan Gazi Üniversitesi 1- Giriş Bir ülke ekonomisine ilişkin değerlendirme yapılırken kullanılabilecek ölçütlerden birisi

Detaylı

Dünya Turizm Organizasyonu 2011 Turizminin Öne Çıkanları

Dünya Turizm Organizasyonu 2011 Turizminin Öne Çıkanları Dünya Turizm Organizasyonu 2011 Turizminin Öne Çıkanları Uluslar arası Turizm Gelirleri 2011 yılının uluslararası turizm gelirleri, 1.030 milyar Amerikan dolarına ulaştı. Geçen sene bu rakam 927 milyar

Detaylı

KASIM 2010 DÖNEM 2010 YILI KASIM AYINDA BÜTÇE AÇI I B R ÖNCEK YILIN AYNI AYINA GÖRE YÜZDE 88,3 ORANINDA AZALARAK 365 M LYON TL OLMU TUR.

KASIM 2010 DÖNEM 2010 YILI KASIM AYINDA BÜTÇE AÇI I B R ÖNCEK YILIN AYNI AYINA GÖRE YÜZDE 88,3 ORANINDA AZALARAK 365 M LYON TL OLMU TUR. KASIM 2010 DÖNEM 2010 YILI KASIM AYINDA BÜTÇE AÇI I B R ÖNCEK YILIN AYNI AYINA GÖRE YÜZDE 88,3 ORANINDA AZALARAK 365 M LYON TL OLMU TUR. 2010 YILI KASIM AYINDA VERG GEL RLER B R ÖNCEK YILIN AYNI AYINA

Detaylı

SINAV ŞARTNAMESİ ( TURİZM SEKTÖRÜ )

SINAV ŞARTNAMESİ ( TURİZM SEKTÖRÜ ) AMAÇ: Bu sınav şartnamesi, Turizm, Konaklama, Yiyecek ve İçecek Sektöründeki yetki kapsamımızdaki yeterliliklerin gerektirdiği bilgi, beceri, yetkinlikleri ölçmek ve değerlendirmek için yapılan sınavların

Detaylı

Ders Adı Kodu Yarıyılı T+U Saati Ulusal Kredisi AKTS. Yazma Becerileri 2 YDA 106 2 4+0 4 5

Ders Adı Kodu Yarıyılı T+U Saati Ulusal Kredisi AKTS. Yazma Becerileri 2 YDA 106 2 4+0 4 5 DERS BİLGİLERİ Ders Adı Kodu Yarıyılı T+U Saati Ulusal Kredisi AKTS Yazma Becerileri 2 YDA 106 2 4+0 4 5 Ön Koşul Dersleri Yazma Becerileri 1 Dersin Dili Dersin Seviyesi Dersin Türü Almanca Lisans Zorunlu

Detaylı

ARALIK 2014 DÖNEMİ 2013 YILI ARALIK AYINDA 17,3 MİLYAR TL OLAN BÜTÇE AÇIĞI, 2014 YILI ARALIK AYINDA 11,3 MİLYAR TL OLARAK GERÇEKLEŞMİŞTİR.

ARALIK 2014 DÖNEMİ 2013 YILI ARALIK AYINDA 17,3 MİLYAR TL OLAN BÜTÇE AÇIĞI, 2014 YILI ARALIK AYINDA 11,3 MİLYAR TL OLARAK GERÇEKLEŞMİŞTİR. ARALIK 214 DÖNEMİ 213 YILI ARALIK AYINDA 17,3 MİLYAR TL OLAN BÜTÇE AÇIĞI, 214 YILI ARALIK AYINDA 11,3 MİLYAR TL OLARAK GERÇEKLEŞMİŞTİR. 213 YILI ARALIK AYINDA 15,3 MİLYAR TL FAİZ DIŞI AÇIK VERİLMİŞ İKEN

Detaylı

(01.01.2003-30.09.2003 tarihleri arasındaki dönem )

(01.01.2003-30.09.2003 tarihleri arasındaki dönem ) T..C.. KAMU İHALE KURUMU (1.1.23-3.9.23 tarihleri arasındaki dönem ) İSTATİSTİK VE SİCİL İZLEME DAİRESİ BAŞKANLIĞI EKİM 23 İÇİNDEKİLER SAYFA GİRİŞ... 4 1. İhalelerin idareler bazında sınıflandırılması...

Detaylı

2014 EYLÜL AYI ENFLASYON RAPORU

2014 EYLÜL AYI ENFLASYON RAPORU 2014 EYLÜL AYI ENFLASYON RAPORU HAZIRLAYAN 03.10.2014 Yrd. Doç. Dr. Sema ULUTÜRK AKMAN - İstatistik Araştırma Merkezi Araş. Gör. Hakan BEKTAŞ İktisat Fakültesi Ekonometri Bölümü RAPOR Eylül ayında Tüketici

Detaylı

REW İSTANBUL 2016 FUAR SONUÇ RAPORU

REW İSTANBUL 2016 FUAR SONUÇ RAPORU REW İSTANBUL 2016 FUAR SONUÇ RAPORU 28-30 Nisan 2016 tarihlerinde T.C. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı ve KOSGEB destekleri ile İFO Fuarcılık tarafından 12. kez geri dönüşüm, çevre teknolojileri ve atık

Detaylı

TİLAPİALARDAN(T.zillii) ERKEN DÖNEMDE DÖL ALINMASI VE BUNUN YETİŞTİRİCİLİK ÜZERİNE ETKİLERİ

TİLAPİALARDAN(T.zillii) ERKEN DÖNEMDE DÖL ALINMASI VE BUNUN YETİŞTİRİCİLİK ÜZERİNE ETKİLERİ TİLAPİALARDAN(T.zillii) ERKEN DÖNEMDE DÖL ALINMASI VE BUNUN YETİŞTİRİCİLİK ÜZERİNE ETKİLERİ The Early Spawning of Tilapia (Tilapia zillii) and its Effects on Tilapia Culture Abdurrahman POLAT Ç.Ü.Su Ürünleri

Detaylı

Topluma Hizmet Uygulamaları ve Altındağ Belediyesi İş Birliği Örneği

Topluma Hizmet Uygulamaları ve Altındağ Belediyesi İş Birliği Örneği Topluma Hizmet Uygulamaları ve Altındağ Belediyesi İş Birliği Örneği Yrd.Doç.Dr. İlknur M. GÖNENÇ Ankara Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Ebelik Bölümü ANKARA ÜNİVERSİTESİ-ALTINDAĞ BELEDİYESi İŞ

Detaylı

Türk Deri Hazır Giyim Sektöründeki Küçük Ölçekli İşletmelerin Markalaşma Düzeylerinin Araştırılması Grafik 1. İşletmelerin Sahip Oldukları Marka Sayılarının Dağılımı Grafik 2. İşletmelerin Markalara Sahip

Detaylı

AB Mevzuatının Uygulanmasına Yönelik Teknik Desteğin Müzakere Edilmesi

AB Mevzuatının Uygulanmasına Yönelik Teknik Desteğin Müzakere Edilmesi Genel DEA Eğitimi 6 8 Temmuz 2009 EuropeAid/125317/D/SER/TR Oturum 10-B AB ye Uyum Sürecinde DEA nin Önemi AB ye Uyum Sürecinde DEA nın Avantajları Mevcut mevzuatın revize edilmesine yönelik opsiyonlar

Detaylı

Türkiye Ekonomi Politikaları Araştırma Vakfı Değerlendirme Notu Sayfa1

Türkiye Ekonomi Politikaları Araştırma Vakfı Değerlendirme Notu Sayfa1 Sağlık Reformunun Sonuçları İtibariyle Değerlendirilmesi 26-03 - 2009 Tuncay TEKSÖZ Dr. Yalçın KAYA Kerem HELVACIOĞLU Türkiye Ekonomi Politikaları Araştırma Vakfı Türkiye 2004 yılından itibaren sağlık

Detaylı

EKONOMİK GELİŞMELER Haziran - 2011

EKONOMİK GELİŞMELER Haziran - 2011 EKONOMİK GELİŞMELER Haziran - 2011 AR-GE MÜDÜRLÜĞÜ TÜRKİYE ESNAF VE SANATKARLARI KONFEDERASYONU İÇİNDEKİLER... 1 GAYRİ SAFİ YURTİÇİ HASILA (GSYH)... 2 İSTİHDAM - İŞSİZLİK VE İŞGÜCÜ HAREKETLERİ.. 2 İTHALAT

Detaylı

İYON DEĞİŞİMİ AMAÇ : TEORİK BİLGİLER :

İYON DEĞİŞİMİ AMAÇ : TEORİK BİLGİLER : Gazi Üniversitesi Kimya Mühendisliği Bölümü KM 482 Kimya Mühendisliği Laboratuvarı III DENEY NO : 3b İYON DEĞİŞİMİ AMAÇ : İyon değişim kolonunun yükleme ve/veya geri kazanma işlemi sırasındaki davranışını

Detaylı

Söke İlçesinde Pnömatik Ekim Makinaları Talep Projeksiyonunun Belirlenmesi*

Söke İlçesinde Pnömatik Ekim Makinaları Talep Projeksiyonunun Belirlenmesi* 91 Söke İlçesinde Pnömatik Ekim Makinaları Talep Projeksiyonunun Belirlenmesi* Hakan Destici (1) Cengiz Özarslan (2) (1) Söke Ziraat Odası, Söke / Aydın (2) ADÜ Ziraat Fakültesi Tarım Makinaları Bölümü,

Detaylı

Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası 4 Mart 2008

Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası 4 Mart 2008 Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası 4 Mart 28 ÖZET Şubat ayında tüketici fiyatları yüzde 1,2 oranında artmış ve yıllık enflasyon yüzde,1 olmuştur. Gıda fiyatlarındaki yüksek oranlı artış Şubat ayında enflasyona

Detaylı

Emeklilik Taahhütlerinin Aktüeryal Değerlemesi 31.12.2010 BP Petrolleri A.Ş.

Emeklilik Taahhütlerinin Aktüeryal Değerlemesi 31.12.2010 BP Petrolleri A.Ş. Emeklilik Taahhütlerinin Aktüeryal Değerlemesi 31.12.2010 BP Petrolleri A.Ş. 30 Eylül 2011 BP Petrolleri A.Ş. İçin hazırlanmıştır Aon Hewitt Tarafından hazırlanmıştır Bu rapor, içerdiği gizli ve kuruma

Detaylı

SAĞLIKTA DÖNÜŞÜM; AKILCI İLAÇ KULLANIMI

SAĞLIKTA DÖNÜŞÜM; AKILCI İLAÇ KULLANIMI SAĞLIKTA DÖNÜŞÜM; AKILCI İLAÇ KULLANIMI Doç. Dr. Hanefi Özbek Sağlık Bakanlığı İlaç ve Eczacılık Genel Müdürlüğü Genel Müdür Yardımcısı Sağlık Hakkı Sağlık, kaliteli yaşamın en temel yapı taşıdır. İnsan

Detaylı

İngilizce Öğretmenlerinin Bilgisayar Beceri, Kullanım ve Pedagojik İçerik Bilgi Özdeğerlendirmeleri: e-inset NET. Betül Arap 1 Fidel Çakmak 2

İngilizce Öğretmenlerinin Bilgisayar Beceri, Kullanım ve Pedagojik İçerik Bilgi Özdeğerlendirmeleri: e-inset NET. Betül Arap 1 Fidel Çakmak 2 İngilizce Öğretmenlerinin Bilgisayar Beceri, Kullanım ve Pedagojik İçerik Bilgi Özdeğerlendirmeleri: e-inset NET DOI= 10.17556/jef.54455 Betül Arap 1 Fidel Çakmak 2 Genişletilmiş Özet Giriş Son yıllarda

Detaylı

BİLGİSAYAR PROGRAMLARI YARDIMIYLA ŞEV DURAYLILIK ANALİZLERİ * Software Aided Slope Stability Analysis*

BİLGİSAYAR PROGRAMLARI YARDIMIYLA ŞEV DURAYLILIK ANALİZLERİ * Software Aided Slope Stability Analysis* BİLGİSAYAR PROGRAMLARI YARDIMIYLA ŞEV DURAYLILIK ANALİZLERİ * Software Aided Slope Stability Analysis* Mustafa Özgür KESKİN Maden Mühendisliği Anabilim Dalı Ahmet M. KILIÇ Maden Mühendisliği Anabilim Dalı

Detaylı

Satış Amaçlı Elde Tutulan Duran Varlıklar ve Durdurulan Faaliyetlere İlişkin Türkiye Finansal Raporlama Standardı (TFRS 5)

Satış Amaçlı Elde Tutulan Duran Varlıklar ve Durdurulan Faaliyetlere İlişkin Türkiye Finansal Raporlama Standardı (TFRS 5) Birsen Özdemir - Müdür / Audit Satış Amaçlı Elde Tutulan Duran Varlıklar ve Durdurulan Faaliyetlere İlişkin Türkiye Finansal Raporlama Standardı (TFRS 5) Amaç (a) Satış amaçlı elde tutulan olarak sınıflandırılma

Detaylı

İST60 TELESKOBU PERFORMANS DEĞERLENDİRMESİ ve İLK GÖZLEMLER

İST60 TELESKOBU PERFORMANS DEĞERLENDİRMESİ ve İLK GÖZLEMLER İST6 TELESKOBU PERFORMANS DEĞERLENDİRMESİ ve İLK GÖZLEMLER Mehmet TÜYSÜZ,2, Tunç ŞENYÜZ 2, Çağlar PÜSKÜLLÜ,2 Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi, Fen-Edebiyat Fakültesi, Fizik Bölümü 2 Çanakkale Onsekiz

Detaylı

ÇUKUROVA'DA OKALİPTÜS YETİŞTİRİCİLİĞİ VE İDARE SÜRELERİNİN HESAPLANMASI

ÇUKUROVA'DA OKALİPTÜS YETİŞTİRİCİLİĞİ VE İDARE SÜRELERİNİN HESAPLANMASI ÇUKUROVA'DA OKALİPTÜS YETİŞTİRİCİLİĞİ VE İDARE SÜRELERİNİN HESAPLANMASI Ali ÖZKURT Orman Yüksek Mühendis Doğu Akdeniz Ormancılık Araştırma Müdürlüğü PK.18 33401 TARSUS 1.GİRİŞ Türkiye'de orman varlığının

Detaylı

DENEY NO: 9 ÜÇ EKSENLİ BASMA DAYANIMI DENEYİ (TRIAXIAL COMPRESSIVE STRENGTH TEST)

DENEY NO: 9 ÜÇ EKSENLİ BASMA DAYANIMI DENEYİ (TRIAXIAL COMPRESSIVE STRENGTH TEST) DENEY NO: 9 ÜÇ EKSENLİ BASMA DAYANIMI DENEYİ (TRIAXIAL COMPRESSIVE STRENGTH TEST) 1. AMAÇ: Bu deney, üç eksenli sıkışmaya maruz kalan silindirik kayaç örneklerinin makaslama dayanımı parametrelerinin saptanması

Detaylı

Müşteri Şikayetleri Hakem Heyeti Yıllık Faaliyet Raporu. 1 Ocak 2012 31 Aralık 2012

Müşteri Şikayetleri Hakem Heyeti Yıllık Faaliyet Raporu. 1 Ocak 2012 31 Aralık 2012 Müşteri Şikayetleri Hakem Heyeti Yıllık Faaliyet Raporu 1 Ocak 2012 31 Aralık 2012 Temmuz 2013 İçindekiler 1. Genel Değerlendirme 2. 1 Ocak 2012 31 Aralık 2012 Dönemi İstatistiki Verileri 2.1. Hakem Heyetleri

Detaylı

Doç. Dr. Selçuk BALI Giresun Üniversitesi, İİBF İşletme Bölümü, Muhasebe ve Finansman selcuk.bali@giresun.edu.tr İbrahim ATİKSOY

Doç. Dr. Selçuk BALI Giresun Üniversitesi, İİBF İşletme Bölümü, Muhasebe ve Finansman selcuk.bali@giresun.edu.tr İbrahim ATİKSOY ISSN: 2149-9225 Yıl: 2, Sayı: 4, Haziran 2016, s. 44-54 Doç. Dr. Selçuk BALI Giresun Üniversitesi, İİBF İşletme Bölümü, Muhasebe ve Finansman selcuk.bali@giresun.edu.tr İbrahim ATİKSOY Giresun Üniversitesi

Detaylı

6- ODA MERKEZ BÜRO İŞLEYİŞİ

6- ODA MERKEZ BÜRO İŞLEYİŞİ 6- ODA MERKEZ BÜRO İŞLEYİŞİ 23. Dönem Çalışma Programı nda, Odamız merkez ve şubelerin büro işleyişinde etkinliğini arttırıcı teknik alt yapının güçlendirilerek oda çalışma hedeflerine ulaşılmasına hizmet

Detaylı

Tablo 45 - Turizm İşletme Belgeli Tesislerde Konaklama ve Belediye Sayıları

Tablo 45 - Turizm İşletme Belgeli Tesislerde Konaklama ve Belediye Sayıları TURİZM Kütahya ya gelen yabancı turistler Merkez ve Tavşanlı ilçelerinde; yerli turistler ise Merkez, Emet, Simav ve Tavşanlı ilçelerinde yoğun olarak konaklamaktadırlar. 2012 yılı içerisinde ildeki işletme

Detaylı

İDARİ VE MALİ İŞLER DAİRE BAŞKANI 25 TEMMUZ 2015 KİK GENEL TEBLİĞİ VE HİZMET ALIMLARI UYGULAMA YÖNETMELİĞİNDE YAPILAN DEĞİŞİKLİKLER DURSUN AKTAĞ

İDARİ VE MALİ İŞLER DAİRE BAŞKANI 25 TEMMUZ 2015 KİK GENEL TEBLİĞİ VE HİZMET ALIMLARI UYGULAMA YÖNETMELİĞİNDE YAPILAN DEĞİŞİKLİKLER DURSUN AKTAĞ İDARİ VE MALİ İŞLER DAİRE BAŞKANLIĞI 25 TEMMUZ 2015 KİK GENEL TEBLİĞİ VE HİZMET ALIMLARI UYGULAMA YÖNETMELİĞİNDE YAPILAN DEĞİŞİKLİKLER DURSUN AKTAĞ DAİRE BAŞKANI Kamu İhale Kurumu KİK Genel Tebliğinin

Detaylı

2013-2014 DÖNEMİ - İLK DÖNEM ETKİNLİKLERİ

2013-2014 DÖNEMİ - İLK DÖNEM ETKİNLİKLERİ 2013-2014 DÖNEMİ - İLK DÖNEM ETKİNLİKLERİ Bowling etkinliği 28 Kasım 2013 Üyelerimizle gerçekleştirdiğimiz son derece eğlenceli geçen etkinliklerimizdendir. Etkinlikte önce gruplar oluşturuldu. Daha sonra

Detaylı

TÜRKİYE EKONOMİ KURUMU. BUNALIM ÇALIŞTAYI 2008/10 http ://www.tek. org.tr. REEL DÖVİZ KURU, ANİ DURUŞ ve BÜYÜMENİN FİNANSMANI.

TÜRKİYE EKONOMİ KURUMU. BUNALIM ÇALIŞTAYI 2008/10 http ://www.tek. org.tr. REEL DÖVİZ KURU, ANİ DURUŞ ve BÜYÜMENİN FİNANSMANI. TÜRKİYE EKONOMİ KURUMU BUNALIM ÇALIŞTAYI 2008/10 http ://www.tek. org.tr REEL DÖVİZ KURU, ANİ DURUŞ ve BÜYÜMENİN FİNANSMANI Naci Canpolat Aralık, 2008 Reel Döviz Kuru, Ani Duruş ve Büyümenin Finansmanı

Detaylı

T.C. ÇANAKKALE ONSEK Z MART ÜN VERS TES

T.C. ÇANAKKALE ONSEK Z MART ÜN VERS TES T.C. ÇANAKKALE ONSEK Z MART ÜN VERS TES Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Strateji Geli tirme Daire Ba kanl Tel: (286) 218452 Faks: (286) 218451 E-posta: strateji@comu.edu.tr http://strateji.comu.edu.tr/

Detaylı

HAYALi ihracatln BOYUTLARI

HAYALi ihracatln BOYUTLARI HAYALi ihracatln BOYUTLARI 103 Müslüme Bal U lkelerin ekonomi politikaları ile dış politikaları,. son yıllarda birbirinden ayrılmaz bir bütün haline gelmiştir. Tüm dünya ülkelerinin ekonomi politikalarında

Detaylı

EK M 2010 DÖNEM 2010 YILI EK M AYINDA BÜTÇE AÇI I B R ÖNCEK YILIN AYNI AYINA GÖRE YÜZDE 24,2 ORANINDA AZALARAK 1,8 M LYAR TL OLMU TUR.

EK M 2010 DÖNEM 2010 YILI EK M AYINDA BÜTÇE AÇI I B R ÖNCEK YILIN AYNI AYINA GÖRE YÜZDE 24,2 ORANINDA AZALARAK 1,8 M LYAR TL OLMU TUR. EK M 2010 DÖNEM 2010 YILI EK M AYINDA BÜTÇE AÇI I B R ÖNCEK YILIN AYNI AYINA GÖRE YÜZDE 24,2 ORANINDA AZALARAK 1,8 M LYAR TL OLMU TUR. 2010 YILI EK M AYINDA VERG GEL RLER B R ÖNCEK YILIN AYNI AYINA GÖRE

Detaylı

YAZILI YEREL BASININ ÇEVRE KİRLİLİĞİNE TEPKİSİ

YAZILI YEREL BASININ ÇEVRE KİRLİLİĞİNE TEPKİSİ YAZILI YEREL BASININ ÇEVRE KİRLİLİĞİNE TEPKİSİ Savaş AYBERK, Bilge ALYÜZ*, Şenay ÇETİN Kocaeli Üniversitesi Çevre Mühendisliği Bölümü, Kocaeli *İletişim kurulacak yazar bilge.alyuz@kou.edu.tr, Tel: 262

Detaylı

TÜRKİYE ODALAR VE BORSALAR BİRLİĞİ

TÜRKİYE ODALAR VE BORSALAR BİRLİĞİ 2015 Kasım ayında kurulan şirket sayısında bir önceki aya göre %6,29 artış oldu. Kurulan şirket sayısında bir önceki aya göre %6,29 ve gerçek kişi ticari işletme sayısında %9,23 artış olurken, kooperatif

Detaylı

İÇİNDEKİLER I. BÖLÜM TBMM VII. DÖNEM (1943 1946)

İÇİNDEKİLER I. BÖLÜM TBMM VII. DÖNEM (1943 1946) I İÇİNDEKİLER ÖNSÖZ... IX GİRİŞ... 1 Savaş Sürecindeki Türkiye... 2 Savaş Sonrasında Türkiye... 3 Çok Partili Rejime Geçişin Ardındaki Etkenler... 4 Dış Etkenler... 4 İç Etkenler... 4 Muhalefetin Yükselişi...

Detaylı

Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğü ne

Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğü ne KÜLTÜR VE TURİZM BAKANLIĞI Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğü ne Genel Müdürlüğümüzün izinleri ile Alaca Höyük 2008 yılı kazılarında, 15.05.2008-04.12.2008 tarihleri arasında işçi çalıştırılmıştır.

Detaylı

Bu çal mada var lan sonuçlar ve konuyla ili kin önerilerimiz a da özetlenmi tir.

Bu çal mada var lan sonuçlar ve konuyla ili kin önerilerimiz a da özetlenmi tir. 13 - SONUÇ VE ÖNER LER Bu çal mada var lan sonuçlar ve konuyla ili kin önerilerimiz a da özetlenmi tir. 1) nceleme sahas ; Edirne ili, Enez ilçesi, Yenice köyü s rlar içinde, 1/1000 ölçekli haritalarda

Detaylı

Tablo 5 Hukuk Temel Alanı

Tablo 5 Hukuk Temel Alanı Kod Bilim Alanı Koşul No 502 Anayasa Hukuku 51 503 Ceza ve Ceza Muhakemesi Hukuku 51 504 Genel Kamu Hukuku 51 505 Hukuk Felsefesi ve Sosyolojisi 51 506 Hukuk Tarihi 51 507 İdare Hukuku 51 50 İş ve Sosyal

Detaylı

İÇİNDEKİLER. 1 Projenin Amacı... 1. 2 Giriş... 1. 3 Yöntem... 1. 4 Sonuçlar ve Tartışma... 6. 5 Kaynakça... 7

İÇİNDEKİLER. 1 Projenin Amacı... 1. 2 Giriş... 1. 3 Yöntem... 1. 4 Sonuçlar ve Tartışma... 6. 5 Kaynakça... 7 İÇİNDEKİLER 1 Projenin Amacı... 1 2 Giriş... 1 3 Yöntem... 1 4 Sonuçlar ve Tartışma... 6 5 Kaynakça... 7 FARKLI ORTAMLARDA HANGİ RENK IŞIĞIN DAHA FAZLA SOĞURULDUĞUNUN ARAŞTIRILMASI Projenin Amacı : Atmosfer

Detaylı

İNOVASYON GÖSTERGELERİ VE KAYSERİ:KARŞILAŞTIRMALI BİR ANALİZ. Prof. Dr. Hayriye ATİK 16 Haziran 2015

İNOVASYON GÖSTERGELERİ VE KAYSERİ:KARŞILAŞTIRMALI BİR ANALİZ. Prof. Dr. Hayriye ATİK 16 Haziran 2015 İNOVASYON GÖSTERGELERİ VE KAYSERİ:KARŞILAŞTIRMALI BİR ANALİZ Prof. Dr. Hayriye ATİK 16 Haziran 2015 Sunum Planı Giriş I)Literatür Uluslararası Literatür Ulusal Literatür II)Karşılaştırmalı Analiz III)

Detaylı

Tablo 2 Fen Bilimleri ve Matematik Temel Alanı

Tablo 2 Fen Bilimleri ve Matematik Temel Alanı Kod Bilim Alanı Koşul No 20 Biyoloji 21 202 Fizik 21 205 İstatistik 21 201 Kimya 21 204 Matematik 21 206 Moleküler Biyoloji ve Genetik 21 Koşul No Başvuru Şartları Puan 21 Fen Bilimleri ve Matematik temel

Detaylı

ECZACIBAŞI-UBP PORTFÖY YÖNETİM ŞİRKETİ A.Ş. TARAFINDAN YÖNETİLEN AEGON EMEKLİLİK VE HAYAT A.Ş

ECZACIBAŞI-UBP PORTFÖY YÖNETİM ŞİRKETİ A.Ş. TARAFINDAN YÖNETİLEN AEGON EMEKLİLİK VE HAYAT A.Ş ECZACIBAŞI-UBP PORTFÖY YÖNETİM ŞİRKETİ A.Ş. TARAFINDAN YÖNETİLEN AEGON EMEKLİLİK VE HAYAT A.Ş.PARA PİYASASI LİKİT KAMU EMEKLİLİK YATIRIM FONUNA AİT PERFORMANS SUNUŞ RAPORU A. TANITICI BİLGİLER PORTFÖYE

Detaylı

Uzaktan Algılama Teknolojileri

Uzaktan Algılama Teknolojileri Uzaktan Algılama Teknolojileri Ders 9 Hiperspektral Görüntülemenin Sivil, Endüstriyel ve Askeri Uygulamaları Alp Ertürk alp.erturk@kocaeli.edu.tr Arkeoloji: Eser Analizi Arkeoloji: Eser Analizi Hiperspektral

Detaylı

II- İŞÇİLERİN HAFTALIK KANUNİ ÇALIŞMA SÜRESİ VE FAZLA MESAİ ÜCRET ALACAKLARI

II- İŞÇİLERİN HAFTALIK KANUNİ ÇALIŞMA SÜRESİ VE FAZLA MESAİ ÜCRET ALACAKLARI I- GİRİŞ 1475 sayılı İş Kanunu nun 61. maddesinde işçilerin haftalık çalışma süresi 48 saat olarak belirlendiği için, 30.07.1983 tarihine kadar, 1475 sayılı Kanunu na göre çalışan işçilere, bir aylık dönemde,

Detaylı

BĐSĐKLET FREN SĐSTEMĐNDE KABLO BAĞLANTI AÇISININ MEKANĐK VERĐME ETKĐSĐNĐN ĐNCELENMESĐ

BĐSĐKLET FREN SĐSTEMĐNDE KABLO BAĞLANTI AÇISININ MEKANĐK VERĐME ETKĐSĐNĐN ĐNCELENMESĐ tasarım BĐSĐKLET FREN SĐSTEMĐNDE KABLO BAĞLANTI AÇISININ MEKANĐK VERĐME ETKĐSĐNĐN ĐNCELENMESĐ Nihat GEMALMAYAN Y. Doç. Dr., Gazi Üniversitesi, Makina Mühendisliği Bölümü Hüseyin ĐNCEÇAM Gazi Üniversitesi,

Detaylı

SAKARYA ÜNİVERSİTESİ ÜNİVERSİTE SENATOSU TOPLANTI TUTANAĞI

SAKARYA ÜNİVERSİTESİ ÜNİVERSİTE SENATOSU TOPLANTI TUTANAĞI TOPLANTI NO : 396 TOPLANTI TARİHİ : SAKARYA ÜNİVERSİTESİ ÜNİVERSİTE SENATOSU TOPLANTI TUTANAĞI Üniversitemiz Senatosu Rektör Prof. Dr. Muzaffer ELMAS Başkanlığında toplanmış ve aşağıdaki kararları almıştır.

Detaylı

BANK MELLAT Merkezi Tahran Türkiye Şubeleri 2009 YILI III. ARA DÖNEM FAALİYET RAPORU

BANK MELLAT Merkezi Tahran Türkiye Şubeleri 2009 YILI III. ARA DÖNEM FAALİYET RAPORU BANK MELLAT Merkezi Tahran Türkiye Şubeleri 2009 YILI III. ARA DÖNEM FAALİYET RAPORU 1 I - ARA DÖNEM FAALİYET RAPORUNA İLİŞKİN GENEL BİLGİLER II ŞUBE HAKKINDA GENEL BİLGİLER 1. Şubenin Tarihsel Gelişimi

Detaylı

Araştırma Notu 15/177

Araştırma Notu 15/177 Araştırma Notu 15/177 02 Mart 2015 YOKSUL İLE ZENGİN ARASINDAKİ ENFLASYON FARKI REKOR SEVİYEDE Seyfettin Gürsel *, Ayşenur Acar ** Yönetici özeti Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) tarafından yapılan enflasyon

Detaylı

Üniversitelerde Yabancı Dil Öğretimi

Üniversitelerde Yabancı Dil Öğretimi Üniversitelerde Yabancı Dil Öğretimi özcan DEMİREL 1750 Üniversiteler Yasası nın 2. maddesinde üniversiteler, fakülte, bölüm, kürsü ve benzeri kuruluşlarla hizmet birimlerinden oluşan özerkliğe ve kamu

Detaylı

Ara Dönem Faaliyet Raporu MART 2014

Ara Dönem Faaliyet Raporu MART 2014 MART 2014 Raporun Ait Olduğu Dönem : 01.01.2014 31.03.2014 Bankanın Ticaret Ünvanı : TAIB YatırımBank A.Ş. Genel Müdürlük Adresi : Yüzbaşı Kaya Aldoğan Sokak Aksoy İş Merkezi No. 7 Kat 3 Zincirlikuyu,

Detaylı

TEBLİĞ. Çin Halk Cumhuriyeti Menşeli Malların İthalatında Korunma Önlemlerine İlişkin Tebliğ (Tebliğ No: 2006/1)

TEBLİĞ. Çin Halk Cumhuriyeti Menşeli Malların İthalatında Korunma Önlemlerine İlişkin Tebliğ (Tebliğ No: 2006/1) Dış Ticaret Müsteşarlığından : TEBLİĞ Çin Halk Cumhuriyeti Menşeli Malların İthalatında Korunma Önlemlerine İlişkin Tebliğ (Tebliğ No: 2006/1) Kapsam MADDE 1 - (1) Bu Tebliğ; 20/8/2005 tarihli ve 25912

Detaylı

VAKIF MENKUL KIYMET YATIRIM ORTAKLIĞI A.Ş. (ESKİ UNVANI İLE VAKIF B TİPİ MENKUL KIYMETLER YATIRIM ORTAKLIĞI A.Ş. )

VAKIF MENKUL KIYMET YATIRIM ORTAKLIĞI A.Ş. (ESKİ UNVANI İLE VAKIF B TİPİ MENKUL KIYMETLER YATIRIM ORTAKLIĞI A.Ş. ) (ESKİ UNVANI İLE VAKIF B TİPİ MENKUL KIYMETLER YATIRIM ORTAKLIĞI A.Ş. ) 1 OCAK - 31 ARALIK 2014 DÖNEMİNE AİT PERFORMANS SUNUŞ RAPORU VE YATIRIM PERFORMANSI KONUSUNDA KAMUYA AÇIKLANAN BİLGİLERE İLİŞKİN

Detaylı

KADININ STATÜSÜ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ. Tarımda Kadınların Finansmana Erişimi Esra ÇADIR

KADININ STATÜSÜ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ. Tarımda Kadınların Finansmana Erişimi Esra ÇADIR KADININ STATÜSÜ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ Tarımda Kadınların Finansmana Erişimi Esra ÇADIR Sektörlere Göre Dağılım 60 %52 50 %39 %46 Tarım 40 Sanayi 30 % 14 %19 %21 İnşaat 20 %8 10 % 1 Hizmetler 0 KADIN ERKEK 2

Detaylı

KONYA TİCARET ODASI İSTİHDAM İZLEME BÜLTENİ

KONYA TİCARET ODASI İSTİHDAM İZLEME BÜLTENİ HABER BÜLTENİ 05.09.2012 Sayı 7 Konya Ticaret Odası (KTO) İstihdam İzleme Bülteni, Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK), Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) ve Türkiye İş Kurumu (İŞKUR) verilerinin bir araya getirilerek

Detaylı

LABORATUVARIN DÖNER SERMAYE EK ÖDEME SİSTEMİNE ETKİSİ. Prof. Dr. Mehmet Tarakçıoğlu Gaziantep Üniversitesi

LABORATUVARIN DÖNER SERMAYE EK ÖDEME SİSTEMİNE ETKİSİ. Prof. Dr. Mehmet Tarakçıoğlu Gaziantep Üniversitesi LABORATUVARIN DÖNER SERMAYE EK ÖDEME SİSTEMİNE ETKİSİ Prof. Dr. Mehmet Tarakçıoğlu Gaziantep Üniversitesi Bir etkinliğin sonucunda elde edilen çıktıyı nicel ve/veya nitel olarak belirleyen bir kavramdır.

Detaylı

Prof. Dr. Bülent KESKİNLER Gebze Yüksek Teknoloji Enstitüsü bkeskinler@gyte.edu.tr

Prof. Dr. Bülent KESKİNLER Gebze Yüksek Teknoloji Enstitüsü bkeskinler@gyte.edu.tr BİTKİSEL ATIK YAĞLARIN SAĞLIK VE ÇEVRESEL ETKİLERİ Prof. Dr. Bülent KESKİNLER Gebze Yüksek Teknoloji Enstitüsü bkeskinler@gyte.edu.tr YAĞ Yağların fiziksel ve kimyasal özellikleri içerdikleri yağ asitlerinin

Detaylı

TEŞVİK SİSTEMİNDE TARIM YATIRIMLARI VE KONYA

TEŞVİK SİSTEMİNDE TARIM YATIRIMLARI VE KONYA TEŞVİK SİSTEMİNDE TARIM YATIRIMLARI VE KONYA 2009/15199 sayılı Yatırımlarda Devlet Yardımları Hakkında Karar 16/07/2009 tarih ve 27290 sayılı Resmi Gazete de yayımlanarak yürürlüğe girmiştir. Bu Karar

Detaylı

Fon Bülteni Haziran 2016. Önce Sen

Fon Bülteni Haziran 2016. Önce Sen Fon Bülteni Haziran 216 Önce Sen Fon Bülteni Haziran 216 NN Hayat ve Emeklilik Fonları Sektör Karşılaştırmaları Yüksek Getiri! Son 1 Yıl - 31/5/215-31/5/216 % 25 2 15 1 5-5 -1 9,88 7,82 11,7 6,36 1,5 9,81

Detaylı

BAŞVURU BELGELERİ VE FAALİYET TÜRLERİNE İLİŞKİN AÇIKLAMALAR

BAŞVURU BELGELERİ VE FAALİYET TÜRLERİNE İLİŞKİN AÇIKLAMALAR BAŞVURU BELGELERİ VE FAALİYET TÜRLERİNE İLİŞKİN AÇIKLAMALAR Başvuruda mutlaka bulunması gereken belgeler: 1. Başvuru Dilekçesi (matbu dilekçe üniversite internet sayfasından indirilecektir) 2. YOKSIS Özgeçmiş

Detaylı

Ara rma, Dokuz Eylül Üniversitesi Strateji Geli tirme Daire Ba kanl na ba

Ara rma, Dokuz Eylül Üniversitesi Strateji Geli tirme Daire Ba kanl na ba 1.1 Ara rman n Amac Ara rmada, Dokuz Eylül Üniversitesi Strateji Geli tirme Daire Ba kanl na ba olarak hizmet vermekte olan; 1. Bütçe ve Performans Program ube Müdürlü ü 2. Stratejik Yönetim ve Planlama

Detaylı

HACETTEPE ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ PUREZONE CİHAZI TEST RAPORU

HACETTEPE ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ PUREZONE CİHAZI TEST RAPORU HACETTEPE ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ PUREZONE CİHAZI TEST RAPORU Prof.Dr. Gülen GÜLLÜ Hacettepe Üniversitesi Çevre Mühendisliği Bölümü 06800 Beytepe Ankara OCAK 2010 Amaç: Bu çalışmada, Shenzhen

Detaylı

ÇÖKELME SERTLEŞTİRMESİ (YAŞLANDIRMA) DENEYİ

ÇÖKELME SERTLEŞTİRMESİ (YAŞLANDIRMA) DENEYİ ÇÖKELME SERTLEŞTİRMESİ (YAŞLANDIRMA) DENEYİ 1. DENEYİN AMACI Çökelme sertleştirmesi işleminin, malzemenin mekanik özellikleri (sertlik, mukavemet vb) üzerindeki etkisinin incelenmesi ve çökelme sertleşmesinin

Detaylı

STYROPOR ĐÇEREN ÇĐMENTO VE ALÇI BAĞLAYICILI MALZEMELERĐN ISIL VE MEKANĐK ÖZELLĐKLERĐ*

STYROPOR ĐÇEREN ÇĐMENTO VE ALÇI BAĞLAYICILI MALZEMELERĐN ISIL VE MEKANĐK ÖZELLĐKLERĐ* STYROPOR ĐÇEREN ÇĐMENTO VE ALÇI BAĞLAYICILI MALZEMELERĐN ISIL VE MEKANĐK ÖZELLĐKLERĐ* Yaşar BĐÇER1 - M.Şükrü YILDIRIM - Cengiz YILDIZ Fırat Üniversitesi ÖZET Son yıllarda gerek enerji talebi ve maliyetleri,

Detaylı

SUNUŞ. Prof. Dr. Şükrü BOYLU Rektör

SUNUŞ. Prof. Dr. Şükrü BOYLU Rektör SUNUŞ 5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu nun 30 uncu maddesi uyarınca hazırlanan, Üniversitemizin 2009 yılı Ocak-Haziran dönemine ait bütçe uygulama sonuçları, Temmuz-Aralık dönemine ilişkin

Detaylı

Fen ve Mühendislik Dergisi 2000, Cilt 3, Sayı 1 149 TÜRKİYE'DE TURUNÇGİL ÜRETİMİ VE GELECEĞİ

Fen ve Mühendislik Dergisi 2000, Cilt 3, Sayı 1 149 TÜRKİYE'DE TURUNÇGİL ÜRETİMİ VE GELECEĞİ Fen ve Mühendislik Dergisi 2000, Cilt 3, Sayı 1 149 TÜRKİYE'DE TURUNÇGİL ÜRETİMİ VE GELECEĞİ H. Çetin BEDESTENCİ KSÜ., Ziraat Fakültesi Tarım Ekonomisi Bölümü Kahramanmaraş Handan VURUŞ ÇÜ., Ziraat Fakültesi

Detaylı

ARAŞTIRMA ENSTİTÜSÜ MÜDÜRLÜKLERİ ARAŞTIRMA KONUSU ÖNCELİKLERİ KAVAK VE HIZLI GELİŞEN ORMAN AĞAÇLARI ARAŞTIRMA ENSTİTÜSÜ MÜDÜRLÜĞÜ/İZMİT

ARAŞTIRMA ENSTİTÜSÜ MÜDÜRLÜKLERİ ARAŞTIRMA KONUSU ÖNCELİKLERİ KAVAK VE HIZLI GELİŞEN ORMAN AĞAÇLARI ARAŞTIRMA ENSTİTÜSÜ MÜDÜRLÜĞÜ/İZMİT ARAŞTIRMA ENSTİTÜSÜ MÜDÜRLÜKLERİ ARAŞTIRMA KONUSU ÖNCELİKLERİ KAVAK VE HIZLI GELİŞEN ORMAN AĞAÇLARI ARAŞTIRMA ENSTİTÜSÜ MÜDÜRLÜĞÜ/İZMİT 1. Kavak ve söğüt ağaçlandırmaları 2. Hızlı gelişen türlerle endüstriyel

Detaylı

AVİVASA EMEKLİLİK VE HAYAT A.Ş [AVISA] 05.11.2014

AVİVASA EMEKLİLİK VE HAYAT A.Ş [AVISA] 05.11.2014 AVİVASA EMEKLİLİK VE HAYAT A.Ş [AVISA] 05.11.2014 Amaç Bu rapor, Sermaye Piyasası Kurulu nun 128.1 sayılı Pay Tebliğ i 29 uncu maddesi çerçevesinde, Piramit Menkul Kıymetler A.Ş. tarafından, Alternatif

Detaylı

Alıştırma Toleransı -TERMİNOLOJİ

Alıştırma Toleransı -TERMİNOLOJİ Alıştırma Toleransı -TERMİNOLOJİ Mil: Dış şekli belirtir. Silindirik olmayan şekilleri de kapsar. Normal Mil (Esas Mil): Bir alıştırma ş sisteminde esas olark seçilen mil. Delik: İç şekli belirtir. Silindirik

Detaylı

ANKARA EMEKLİLİK A.Ş GELİR AMAÇLI ULUSLARARASI BORÇLANMA ARAÇLARI EMEKLİLİK YATIRIM FONU 3 AYLIK RAPOR

ANKARA EMEKLİLİK A.Ş GELİR AMAÇLI ULUSLARARASI BORÇLANMA ARAÇLARI EMEKLİLİK YATIRIM FONU 3 AYLIK RAPOR ANKARA EMEKLİLİK A.Ş GELİR AMAÇLI ULUSLARARASI BORÇLANMA ARAÇLARI EMEKLİLİK YATIRIM FONU 3 AYLIK RAPOR Bu rapor Ankara Emeklilik A.Ş Gelir Amaçlı Uluslararası Borçlanma Araçları Emeklilik Yatırım Fonu

Detaylı

Malatya İli Kayısı Alanlarında Bulunan Forficula auricularia (Linnaeus, 1758) nın Populasyon Değişimleri

Malatya İli Kayısı Alanlarında Bulunan Forficula auricularia (Linnaeus, 1758) nın Populasyon Değişimleri Geliş Tarihi (date of arrival): 27.01.2015 Kabul Tarihi (date of acceptance): 13.07.2015 ISSN: 2148-0036 Yıl /Year: 2015 Cilt(Sayı)/Vol.(Issue): 2(2) Sayfa/Page: 39-44 Araştırma Makalesi Research Article

Detaylı

Çok Katlı Yapılarda Perdeye Saplanan Kirişler

Çok Katlı Yapılarda Perdeye Saplanan Kirişler Prof. Dr. Günay Özmen Bilsar A.Ş. gunayozmen@hotmail.com Çok Katlı Yapılarda Perdeye Saplanan Kirişler Doç. Dr. Kutlu Darılmaz İTÜ İnşaat Fakültesi kdarilmaz@ins.itu.edu.tr Şekil 1 - Tipik kat kalıp planı

Detaylı

Amaç Günümüzde birçok alanda kullanılmakta olan belirtisiz (Fuzzy) kümelerin ve belirtisiz istatistiğin matematik kaygısı ve tutumun belirlenmesinde k

Amaç Günümüzde birçok alanda kullanılmakta olan belirtisiz (Fuzzy) kümelerin ve belirtisiz istatistiğin matematik kaygısı ve tutumun belirlenmesinde k Matematik Kaygısının Belirlenmesinde Belirtisiz İstatistiğin Kullanılması Doç. Dr. Necla Turanlı Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi OFMA Bölümü Matematik Eğitimi Anabilim Dalı turanli@hacettepe.edu.tr

Detaylı

uzman yaklaşımı Branş Analizi öğretim teknolojileri ve materyal tasarımı Dr. Levent VEZNEDAROĞLU

uzman yaklaşımı Branş Analizi öğretim teknolojileri ve materyal tasarımı Dr. Levent VEZNEDAROĞLU Branş Analizi öğretim teknolojileri ve materyal tasarımı de yer alan öğretim teknolojileri ve materyal tasarımı sorularının çoğunluğu kolay, bir kısmı da orta düzeydedir. Sınavda siz öğretmen adaylarını

Detaylı

Test Geliştirme. Testin Amacı. Ölçülecek Özelliğin Belirlenmesi 08.04.2014. Yrd. Doç. Dr. Çetin ERDOĞAN 08.04.2014 3 08.04.

Test Geliştirme. Testin Amacı. Ölçülecek Özelliğin Belirlenmesi 08.04.2014. Yrd. Doç. Dr. Çetin ERDOĞAN 08.04.2014 3 08.04. BÖLÜM 7 Test Geliştirme Yrd. Doç. Dr. Çetin ERDOĞAN cetinerdogan@gmail.com Test Geliştirme Testler gözlenemeyen özelliklerin gözlenebilir hale getirilmesi veya hedef kazanımların kazandırılıp kazandırılmadığını

Detaylı

ELLE SÜT SAĞIM FAALİYETİNİN KADINLARIN HAYATINDAKİ YERİ ARAŞTIRMA SONUÇLARI ANALİZ RAPORU

ELLE SÜT SAĞIM FAALİYETİNİN KADINLARIN HAYATINDAKİ YERİ ARAŞTIRMA SONUÇLARI ANALİZ RAPORU ELLE SÜT SAĞIM FAALİYETİNİN KADINLARIN HAYATINDAKİ YERİ ARAŞTIRMA SONUÇLARI ANALİZ RAPORU Hazırlayan Sosyolog Kenan TURAN Veteriner Hekimi Volkan İSKENDER Ağustos-Eylül 2015 İÇİNDEKİLER Araştırma Konusu

Detaylı

2015 MART AYI ENFLASYON RAPORU

2015 MART AYI ENFLASYON RAPORU 2015 MART AYI ENFLASYON RAPORU HAZIRLAYAN 03.04.2015 Yrd. Doç. Dr. Sema ULUTÜRK AKMAN - İstatistik Araştırma Merkezi Araş. Gör. Hakan BEKTAŞ İktisat Fakültesi Ekonometri Bölümü RAPOR Mart ayında Tüketici

Detaylı

BOR KATKILI HİDROKSİAPATİT ÜRETİMİ VE KARAKTERİZASYONU

BOR KATKILI HİDROKSİAPATİT ÜRETİMİ VE KARAKTERİZASYONU BOR KATKILI HİDROKSİAPATİT ÜRETİMİ VE KARAKTERİZASYONU MUSTAFA UĞURLU MERSİN ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ MAKİNE MÜHENDİSLİĞİ ANA BİLİM DALI YÜKSEK LİSANS TEZİ MERSİN HAZİRAN - 2015 BOR KATKILI

Detaylı

VAKIF PORTFÖY İKİNCİ DEĞİŞKEN FON (Eski Adıyla Türkiye Vakıflar Bankası T.A.O. B Tipi Değişken Fonu )

VAKIF PORTFÖY İKİNCİ DEĞİŞKEN FON (Eski Adıyla Türkiye Vakıflar Bankası T.A.O. B Tipi Değişken Fonu ) (Eski Adıyla Türkiye Vakıflar Bankası T.A.O. B Tipi Değişken Fonu ) VE YATIRIM PERFORMANSI KONUSUNDA KAMUYA AÇIKLANAN BİLGİLERE İLİŞKİN RAPOR A. TANITICI BİLGİLER PORTFÖYE BAKIŞ Halka arz tarihi : 18/10/1989

Detaylı

Altın sandığım bileziğim neden karardı?

Altın sandığım bileziğim neden karardı? Altın sandığım bileziğim neden karardı? Kimya konusu: Karışımlar Konu başlığı ile kimya konusu arasındaki ilişki: Soy metal olan altının gümüş ile karıştırıldığında gümüşün havadaki SO2 ile etkileşimiyle

Detaylı