istikrar enstitüsü Mali İzleme Raporu

Transkript

1 istikrar enstitüsü Mali İzleme Raporu Yılı Mayıs Ayı Bütçe Sonuçları -Seçim Ekonomisinin yükü - DPT nin Mahalli İdare Hesapları Üzerine yaptığı ikinci açıklama soru işaretleri yaratmaya devam ediyor

2 2007 TEPAV ISE Bu rapordaki tüm bilgiler kaynak gösterilmesi kaydıyla kullanılabilir. 2

3 I Yılı Mayıs Ayı Sonu Sonuçları A. Merkezi Yönetim 2007 Yılı Mayıs Ayı Bütçe Sonuçlarına Kısa Bakış Mayıs ayı sonunda Merkezi yönetim bütçesi kümülatif olarak 3,3 milyar YTL düzeyinde açık vermiştir. Geçen yılın aynı döneminde bütçenin 303 YTL bütçe fazlası verdiği dikkate alındığında, bütçe performansındaki düşme çok daha çarpıcı hale gelmektedir. Geçen yılın aynı dönemine ait olan hesaplarda yerel yönetim ve fon payı düzeltmesi yapıldığında, bütçe açığı 2007 yılında 1,4 milyar YTL den % 190,6 oranında artışla 4 milyar YTL ye çıkmaktadır. Tablo 1. Merkezi Yönetim 2007 Mayıs Gerçekleşmeleri (2006 Yılı Karşılaştırmalı) milyon YTL May.06 May.07 Değişim (%) Harcamalar ,8 1-Faiz Hariç Harcama ,4 Personel Giderleri ,7 Sosyal Güv.Kur. Devlet Primi ,6 Mal ve Hizmet Alımları ,7 Cari Transferler ,1 Sermaye Giderleri ,3 Sermaye Transferleri ,4 Borç Verme ,2 Yedek Ödenekler 2-Faiz Harcamaları ,0 Gelirler ,4 1-Genel Bütçe Gelirleri ,3 Vergi Gelirleri ,0 Teşebbüs ve Mülkiyet Gelirleri ,4 Faizler, Paylar ve Cezalar ,5 Sermaye Gelirleri ,1 Alınan Bağış ve Yardımlar ,5 2-Özel Bütçe Gelirleri ,2 3-Düzen. ve Denet. Kurul.Gel ,5 Açıklanan Bütçe Dengesi ,5 - Yerel Yönetim ve Fon Payı Ödemeleri Düzeltilmiş Bütçe Dengesi ,6 Açıklanan Faiz Dışı Denge ,2 Düzeltilmiş Faiz Dışı Denge (Yer. Yön. Ve Fon Payları Düşülmüş) ,1 Program Tanımlı Faiz Dışı Denge ,9 Prog. Tan. Düz. Faiz Dışı Denge ,5 3

4 Özelleştirme geliri niteliğinde olan TELEKOM nakit fazlası ve hisse satış gelirlerinin bütçe gelirleri içinde yer alması, bütçe açığının çok daha yüksek düzeye çıkmasının önüne geçmiştir. TELEKOM gelirleri ayıklanıp bakıldığında; bütçe açığı 2006 yılında 1,1 milyar YTL, 2007 yılında ise 9,2 milyar YTL ye çıkmaktadır yılı içindeki bütçe dengesindeki bozulmaya, bütçe harcamalarının bütçe gelirlerinden daha hızlı artması sebep olmuştur. Mayıs ayında faiz dışı bütçe giderleri 2006 yılının aynı ayına göre % 39,9 oranında artarken, bütçe vergi gelirlerinin % 10,1 oranında artması kümülatif açığın yükselmesi üzerinde belirleyici olan temel gelişme olmuştur. Program tanımlı faiz dışı fazla performansındaki olumsuz gelişme, Mayıs ayı sonuçlarıyla birlikte, artarak devam etmektedir yılı, son dört yılın en kötü performansının yaşandığı bir yıl olmaktadır. Gelecek aylarda bu olumsuz gelişmenin hızlanarak devam edeceği tahmin edilmektedir. Mayıs ayı sonunda düzeltilmiş rakamlarla program tanımlı faiz dışı fazla gerçekleşmesi hedefin % 15,9 u düzeyindedir. Önceki üç yılın faiz dışı fazla performansının aynı dönemler itibariyle bütçe hedeflerinin yaklaşık % 40 ının üzerinde olduğu dikkate alındığında, dönemsel olarak performanstaki olumsuz gelişmenin boyutu çok daha iyi anlaşılacaktır. 4

5 Grafik 1. Mayıs Ayı Konsolide Bütçe ( ) ve Merkez Yönetim Program Tanımlı Faiz Dışı Fazla Performansı ( ) 70,0 60,0 58,9 50,0 40,0 49,8 43,7 30,0 20,0 15,9 10, Nisan ayı raporunda açıkladığımız gibi; 2005 ve 2006 yıllarında yapılan bir sonraki yıla yönelik harcama ertelemeleri, gelirlerin çeşitli muhasebe uygulamaları ve mali raporlama farklılıklarıyla yükseltilmesi ve bir defalık tedbir niteliğindeki çeşitli uygulamalar sonucunda, 2007 yılı bütçe performansı aslında olduğundan çok daha kötü görünmektedir. Bütçenin dönemsel olarak gerçek performansının görülmesi için yukarıda belirtilen uygulamalar ve farklılıkların rakamsal sonuçlarının bütçe rakamlarından ayıklanması veya bir diğer ifadeyle bütçe sonuçlarına biraz daha analitik bakabilmek için bütçe rakamlarının bu şekilde düzeltilmesi gerekmektedir. Bu düzeltmeler yapıldığında, özellikle 2006 yılındaki bozulmanın belirgin bir şekilde ortaya çıkacağı ancak bu defa 2007 yılında önceki yıllara göre gözlemlenen bozulmanın daha düşük çıkacağı öngörülmektedir. Bu raporun, Nisan ayı raporunda başlattığımız Bütçe Eğilimleri başlıklı bölümünde bu türden bir hesaplama yapılmış ve çıkan sonuçlar değerlendirilmiştir. 5

6 B. Bütçe Giderleri Mayıs ayı içinde bütçe giderleri toplamda % 26,2 oranında artarken, faiz dışı giderlerde artış oranı ise % 39,9 gibi oldukça yüksek bir oranda çıkmıştır. Ocak-Mayıs itibarıyla bakıldığında ise, sözkonusu oranlar sırası ile % 21,8 ve % 23,4 düzeylerinde gerçekleşmiştir. Harcamalardaki artış oranı oniki aylık ortalama enflasyon ve büyümenin üzerinde çıkmıştır. Harcamalar hızlı bir şekilde artıyor gözükmekle birlikte yukarda da vurguladığımız şekilde bu artışın belli bir kısmının geçmiş yıllardan ertelenen harcamalardan kaynaklanmış olabileceği gözden uzak tutulmamalıdır. 6

7 Tablo Mayıs Ayı Sonu Karşılaştırmalı Bütçe Harcamaları Ocak-Mayıs (milyon YTL) Artış Oranı (%) 2006 Gerç. Oranı (%) 2007 Gerç. Oranı (%) Merkezi Yönetim Bütçe Harc. Top ,8 39,1 40,7 Faiz Dışı Giderler ,4 37,5 39,3 I. Per. ve Sos. Güv. Kur. Dev. Pri. Gİd ,7 40,7 42,1 II.Sos. Güv. Kur. Devlet Primi Giderleri ,6 39,4 22,7 III. Mal ve Hizmet Alım Giderleri ,7 28,4 45,0 Sağlık Harcamaları ,5 45, ,8 İlaç Harcamaları ,0 Tedavi ve Sağlık Malzemesi Harc ,7 Yeşil Kart ,9 Savunma ve Güvenlik (Sağlık Harıç) ,2 15,8 21,5 Diğer Mal ve Hizmet Harcamaları ,5 42,1 43,3 IV. Cari Transferler ,1 42,1 43,3 Görev Zararları ,1 41,8 37,1 Hazine Yardımları ,5 46,7 43,0 Sosyal Güvenlik Kuruluşlarına Hazine Yard ,4 48,2 43,0 SGK Transfer* ,2 48,6 43,0 İşsizlik Sigorta Fonu ,8 37,6 41,9 Kar Amacı Güt. Kuruluş. Yapılan Trans ,4 60,9 60,3 Hane Halkına Yapılan Transferler ,0 37,8 45,8 Tarımsal Amaçlı Transferler ,2 51,5 71,3 Hane Halkına Yapılan DiğerTransferler ,1 24,0 28,1 Sosyal Amaçlı Transferler ,1 5,3 Yurtdışına Yapılan Transferler ,4 30,8 26,0 Gelirden Ayrılan Paylar ,5 32,9 36,4 V. Sermaye Giderleri ,3 19,4 26,4 VI. Sermaye Transferleri ,4 29,1 33,9 Yurtiçi Sermaye Transferi ,1 31,0 35,7 Yurtdışı Sermaye Transferi ,6 2,2 7,4 VII. Borç Verme ,2 49,5 36,4 Yurtiçi Borç Verme ,1 51,1 37,7 Yurtdışı Borç Verme ,4 28,6 20,3 VIII. Yedek Ödenekler Faiz Giderleri ,0 43,7 44,7 Kaynak: Maliye Bakanlığı Muhasebat Gn. Md. ve kendi hesaplamalarımız Mayıs ayında harcamalardaki genişlemeye cari transferler ile sermaye transferleri kalemlerindeki artışlar neden olmuştur. Faiz dışı harcamalarda ortaya çıkan artışın % 75 i cari transferler kalemindeki artıştan kaynaklanmıştır. Cari transferlerdeki gelişmeye yol açan ana kalemler ise sosyal güvenlik kurumları ile tarımsal desteklemeye yönelik olarak yapılan transferler olmuştur. Bu iki kalem cari transferlerdeki artışın % 93 ünü sağlamıştır. Geçen yıl uygulamaya konulan SSK ve Bağ-Kur prim affı yolu ile sosyal güvenlik kurumlarına yönelik bir defalık tedbirin etkisinin ortadan kalkması ve seçime yönelik olarak 7

8 tarımsal destekleme ödemelerinin öne alınması bu gelişmeye sebep olmuştur. Geçen raporlarda sürekli altını çizdiğimiz üzere, sosyal güvenlik kurumlarına yapılacak olan transferin izleyen aylarda hızla artacak olması, harcamalardaki artışın gelecek dönemde düşmesinin önüne geçecektir. Semaye transferlerinde ise gelişmeyi belirleyen, Köy-Des projesine yönelik olarak aktarılan ödenekteki artıştır. Bu yılın ilk beş ayında, geçen yılın aynı dönemine göre, ödeneğin yaklaşık iki katı kullanılmış gözükmektedir. Sermaye giderlerindeki artış oranı Mayıs ayında yavaşlarken sermaye transferlerindeki artışın hızlanması, yatırımlarda kaynak kullanımında ağırlığın yerel yönetimlere verildiğinin de göstergelerinden bir tanesi olmaktadır. Faiz dışı harcamalardaki artış oranına alt harcama kalemlerinin katkısı çerçevesinde bakıldığında ise; Cari transfer kaleminde ortaya çıkan gelişmeyle birlikte cari nitelikli harcamaların katkısının azalmaya başladığı görülmektedir. Nisan sonu itibarıyla % 53 düzeyinde olan katkı oranı Mayıs sonunda % 41,8 e düşmüştür. Mayıs sonu itibarıyla ağırlık cari transferlere geçmiştir. Cari transferler kalemi % 48,1 katkı oranı ile ilk sıraya çıkmıştır. 8

9 Tablo 3. Mayıs Ayı Sonu Merkezi Yönetim Bütçe Faiz Dışı Harcamalarının Faiz Dışı Harcamalardaki Artışa Katkısı Artış Oranına Katkı (%) Dağılım Faiz Dışı Harcamalar 23,4 100,0 Cari Harcamalar 9,8 41,8 Personel 6,2 26,6 Mal ve Hizmet Alımları 3,6 15,2 Sağlık 0,8 3,3 Savunma ve Güvenlik 1,2 5,0 Cari Transferler 11,3 48,1 Sosyal Güvenlik Kuruluş.Hazine Yard. 4,9 20,7 SGK Transfer 4,7 20,1 Tarımsal Amaçlı Transferler 2,7 11,4 Gelirden Ayrılan Paylar 3,3 13,9 Sermaye Giderleri 2,8 11,9 Diğer -1,0-4,4 Esnek olmayan harcamaların payı geçen yıla göre biraz düşmekle birlikte hala % 80 oranının üzerindedir. Mayıs sonu itibarıyla esnek olmayan harcamaların toplam harcamalar içindeki payı, izleyen grafikte de gösterildiği üzere, % 80,2 oranında gerçekleşmiştir. 9

10 Grafik 2. Esnek Olan ve Olmayan Harcamaların Bütçe Harcamaları İçindeki Paylarının Gelişimi (Ocak-Mayıs) 100,0 90,0 80,0 82,0 80,2 70,0 60,0 50,0 40,0 30,0 20,0 10,0 18,0 19,8 0, Ocak-Mayıs 2007 Ocak-Mayıs Esnek Olmayan Harc. Esnek Harc. 10

11 C. Bütçe Gelirleri Mayıs ayında bütçe gelirleri % 7,5, genel bütçe vergi gelirleri ise % 10,1 oranında artmıştır. Mayıs sonu itibarıyla ise aynı oranlar sırası ile % 16,4 ve % 8 oranında gerçekleşmiştir. Özelleştirme niteliğinde olan TELEKOM gelirleri ayıklanıp bakıldığında, kümülatif olarak bütçe gelirlerindeki artış % 16,4 den % 10,1 oranına düşmektedir. Tablo 4. Merkezi Yönetim Bütçe Gelirleri (milyon YTL) Mayıs 07 Mayıs 06 Artış Or. (%) Merkezi Yönetim Gelirleri ,4 I-Vergi Gelirleri ,0 1. Gelir ve Kazanç Üz. Al.Vergiler ,2 a) Gelir Vergisi ,9 Gelir Vergisi Tevkifatı ,9 b) Kurumlar Vergisi ,8 Kurumlar Geçici Vergisi ,0 2. Mülkiyet Üzerinden Alınan Vergiler ,1 b) Motorlu Taşıtlar Vergisi ,0 3. Dahilde Alınan Mal ve Hizmet Vergileri ,9 a) Dahilde Alınan Katma Değer Vergisi ,8 b) Özel Tüketim Vergisi ,3 c) Banka ve Sigorta Muameleleri Vergisi ,0 d) Şans Oyunları Vergisi ,4 e) Özel İletişim Vergisi ,9 4. Uluslararası Tic. ve Mua. Al. Verg ,6 b) İthalde Alınan Katma Değer Vergisi ,0 5. Damga Vergisi ,1 6. Harçlar ,1 Başka Yerde Sınıflandırılmayan Diğer Vergiler II-Teşebbüs ve Mülkiyet Gelirleri ,4 III-Alınan Bağışlar ve Yard. ile Özel Gel ,5 IV-Faizler, Paylar ve Cezalar ,5 1.Faiz Gelirleri ,5 V-Sermaye Gelirleri ,1 Özel Bütçeli İdarelerin Gelirleri ,2 Düzenleyici ve Denetleyici Kurumların Gel ,5 Not: Sermaye gelirlerindeki % oranındaki artış TELEKOM hisse satış gelirinin erken tahsil edilmesinden kaynaklanmaktadır Merkezi yönetim bütçe gelirleri özelleştirme niteliğinde olan gelirlerin de etkisiyle artmakla birlikte; genel bütçe vergi gelirleri, bir bütün olarak başta ÖTV ve dahilde alınan KDV olmak üzere dolaylı vergi tahsilatlarının oldukça düşük çıkması nedeniyle, programlanan performansın altında 11

12 gerçekleşmektedir. Mayıs sonu itibarıyla genel bütçe vergi gelirleri % 8 oranında artmıştır. Bu durum, sürekli altını çizdiğimiz vergi sisteminde başlayan sorunun artık yapısal bir nitelik kazanmış olduğunu bize göstermektedir. Ayrıca bütçe performansının sürekli olarak özelleştirme türü gelirlere dayandırılmasının, vergi gelirlerindeki bu yapısal sorunun sürekli olarak gözden kaçmasına yol açtığını düşünmekteyiz. Vergi tahsilatındaki bu düşme bize aynı zamanda geçen yılın Ağustos ayında Orta Vadeli Mali Planın değerlendirmesinde açıkça vurguladığımız şekilde aslında hükümetin vergiye yönelik bazı politika öngörülerinin olduğunu ama bunu yaşama geçirmediğini de göstermektedir. Yılın ikinci yarısında başta KDV ve ÖTV olmak üzere vergi gelirlerinin beklenenin altında gerçekleşme eğiliminin, alınan son politika kararlarının da etkisiyle devam edeceğini düşünüyoruz. Tablo Mayıs Sonu Bütçe Vergi Gelirleri Gerçekleşmesi ve Artış Oranına Katkısı Ocak-Mayıs Artış Artış milyon YTL Oranına Oranı (%) Katkı (%) Vergi Gelirleri ,0 100,0 Gelir ve Kur.Kaz. Üz.Elde Edilen Ver ,2 50,8 Gelir Vergisi Tevkifatı ,9 61,9 Kurumlar Geçici Vergisi ,0 0,0 Özel Tüketim Vergisi ,3-4,4 Kolalı Gazoz, Alkollü İç. Ve Tüt Mam ,4-3,6 KDV Tahsilatı ,7 20,5 İthalda Alınan Katma Değer Vergsi ,0 15,0 Dahilde Alınan Katma Değer Vergisi ,8 5,6 Diğer Vergiler ,8 33,1 Damga Vergisi ,1 5,5 Harçlar ,1 8,5 12

13 ÖTV tahsilatı, nominal olarak, geçen yılın aynı döneminin de altında çıkmıştır. İthalde alınan KDV tahsilatı ve gelir vergisi stopajındaki artışlar ile damga vergisi ile harçlar gibi diğer vergilerin artış oranlarındaki olumlu performans, bu dönemde vergi tahsilatında daha düşük bir performans yaşanmasının önüne geçmiştir. Dolaysız vergilerin toplam vergi tahsilatı içindeki payı; dönemsel olarak dahilde alınan KDV tahsilatının % 4 lerde, ÖTV tahsilatının ise nominal olarak bile geçen yılın altında kalmasının da etkisi ile, bir önceki yılın aynı dönemine göre 1,7 puan artarak % 34,9 oranında gerçekleşmiştir. Bu durumun bize gösterdiği, vergideki olumsuz performansın dolaylı vergilerde kendisini çok daha güçlü düzeyde hissettirdiğidir. Sonuç olarak, son yıllarda üzerine yaslanılan dolaylı vergilerdeki tahsilat düşüklüğü hükümetin dolaysız vergi toplama gönülsüzlüğü ile birleştiğinde, vergi gelirlerinde ciddi bir sorun olduğunu göstermekte ve bu konu, yukarıda vurguladığımız gibi, sürekli olarak kamu varlıklarının satışları ile sağlanan özelleştirme gelirleri ile kapatılmaya çalışılmaktadır. 13

14 Grafik Mayıs Sonu Genel Bütçe Gelirleri Tahsilatının Dolaylı ve Dolaysız Vergi Paylarının Gelişimi ,9 33,2 34,9 36,7 33,7 34,7 65,1 66,8 65,1 63,3 66,3 65, ,5 43,4 55,5 56,6 0,0 10,0 20,0 30,0 40,0 50,0 60,0 70,0 80,0 Dolaysız Vergiler Dolaylı Vergiler 14

15 C. Bütçedeki Eğilimler ve Seçime Yönelik Politika Kararlarının Etkisi 2007 yılının ilk beş ayında yaşanan bu performansın aslında çok şaşırtıcı bulunmaması gerektiği önceki raporlarda sürekli vurgulanmıştı. Son iki yıldır mali izleme raporlarında belirttiğimiz hususların tedrici de olsa gerçekleşmeye başlaması, bu durumun ortaya çıkmasına yol açmıştır. Özellikle geçmiş yıllardan ertelenen harcamalar ile gelir tahsilatlarını öne almaya ilişkin politika uygulamaları, bu yılın bütçe performansını olması gerekenden daha kötü bir noktaya çekmiştir. İzleyen tabloda geçmiş yıl etkisinin ayıklandığı düzeltmiş bütçe büyüklüklerine göre bütçe performansındaki eğilimler gösterilmektedir. 1 1 Nisan raporunda belirttiğimiz gibi ayıklamalar gider kanadında Yerel Yönetim ve Fon Payı, Emeklilere Vergi İadesi, Yükümlülüğü Doğmuş Giderler, Müteahhit Alacakları ile Bağ-Kur, SSK prim affı etkisi gibi ilgili yıl hesaplarında gösterilmesi gereken ama ertesi yıla devreden yükümlülüklerin ilgili yılda ait oldukları aylara belli varsayımlar altında oransal olarak dağıtılmasıyla yapılmıştır. Bu hesaplamalardaki miktarlara baz olarak önceki aylarda yayınladığımız Mali İzleme Raporlarındaki hesaplamalarımız kullanılmıştır. Gelir kanadında ayıklama ise, Özelleştirme Gelirleri, TELEKOM Nakit Fazlası, TMSF tahsilatları gibi bir defalık gelir kalemlerinin ait oldukları dönem gelir kalemlerinden düşülmesi suretiyle yapılmıştır. Buna ek olarak İhracatta KDV iadesi için ise, geçmiş yıl eğilimlerine göre ilgili olduğu yıl hesaplarında gösterilmek suretiyle bir düzeltme yapılmıştır. 15

16 Tablo Düzeltilmiş Bütçe Gelir ve Giderlerindeki % Artış Bir Önceki Yıla Göre % Artış Ocak-Mart Ocak-Nisan Ocak-Mayıs Bütçe Giderler 25,6 20,7 21,8 Ayıklamalar Sonrası Bütçe Giderleri 17,5 14,4 16,0 Faiz Dışı Giderler 19,2 19,5 23,4 Ayıklamalar Sonrası Faiz Dışı Giderler 8,6 10,9 15,2 Bütçe Gelirleri 20,3 19,7 16,4 Ayıklamalar Sonrası Bütçe Gelirleri 10,6 12,6 11,7 Vergi Gelirleri 8,6 7,2 8,0 Ayıklamalar Sonrası Bütçe Vergi Gelirleri 9,4 8,0 8,6 Düzeltmeler sonrasında görünen resim bize harcama kanadında geçen yıl etkisi arındırıldıktan sonra dahi, özellikle faiz dışı harcamalarda artış eğiliminin hızlanarak devam ettiğini göstermektedir. Ocak-Mart döneminde faiz dışı harcamalar bir önceki yılın aynı dönemine göre % 8,6 oranında artarken, bu oran Ocak-Nisan döneminde % 11, Ocak-Mayıs döneminde ise % 15,2 olmuştur. Diğer yandan, gelir kanadında ise ihracatta vergi iadesi düzeltmesinden sonra dahi, bir önceki yılın aynı dönemine oranla reel olarak azalış olduğu ortaya çıkmaktadır. Seçime yönelik mali etkiler açısından bütçe gelişmelerine bakacak olursak; 2007 yılı içinde hükümetin almış olduğu kararlar ve uygulamaya koyduğu politikalar sonucunda, 2007 yılı bütçesi sınırlı da olsa seçim ekonomisine doğru kaymaya başlamıştır. Ama bu konudaki mali etkinin esas olarak kendisini yerel yönetimler ve KİT ler ile birlikte gelecek yıllar bütçeleri üzerinde göstereceğini tahmin etmekteyiz. Bu açıdan aşağıda bu konuyu biraz daha detaylı olarak ele almaya çalıştık. 16

17 İzleyen tabloda 2007 yılı içinde alınan bazı temel politika kararlarının mali etkisi, dönemini de kapsayacak şekilde, belli varsayımlar altında hesaplanmaya çalışılmıştır. Burada yapmaya çalıştığımız, orta vadeli bir çerçevede ihmal edilmeyecek bir mali faturanın, aslında içinde bulunduğumuz yıl ile sınırlı kalmayacak şekilde, gelecek döneme aktarıldığı hususuna dikkatleri çekmektir. Bu anlamda, yaptığımız varsayım ve hesaplamalar çerçevesinde arasında kamu kesimi dengesini her yıl GSMH ya oran olarak % 0,6-0,7 arasında değişen oranlarda olumsuz etkileme potansiyelinde bir mali etkinin ortaya çıkabileceğini öngörmekteyiz. 17

18 Tablo 7. Alınan Politika Kararlarının Kamu Kesimi Büyüklükleri Üzerine Mali Etkisi Mali Etki (milyon YTL) Politika Kararı Etkisi Harcama Politikaları Geçici İşlerin Kadroya Alınması Geçici işçi posizyonundaki yaklaşık 219 bin İşçi 2007 yılı içinde yapılan yasal düzenlemeyle kadroya alınmış ve sürekl işçi posizyonuna geçirilmiştir. Geçici işlerin sürekli işçi kadrolarına atanması ile birlikte çalışma süreleri artmakta ve kamunun ücret ödemeleri artacaktır Kamu İşçi Ücretlerinin enflasyonun üzerinde artırılması Kamu işçilerinin aylık ücretlerinin 2007 yılı için % 10-%34 oranlarında artırılması, izleyen yıl için % 3 artı TÜFE farkı 2007 yılı kamu kesimi genel dengesi ve bütçe büyüklükleri programlanırken enflasyon oranı % 4 alınmıştı. Artışı % arasında değişmesi mevcut bütçe ödeneklerinin ve ücret maliyetlerinin yeterli olmayacağını bize göstermektedir Kuraklık nedeniyle köylünün desteklenmesi Kuraklıktan zarar gören çiftçilerin gelir desteği sağlanmassı ve borçların ertelenmesi Kuraklık zararı yüzde 25'in üzerinde olan çiftçiler için buğdayda 15 YTL/kg, arpa ve korungada dekar başına 12 YTL/kg, fiğ için ise 20 YTL/kg destek ödenmesi ile yine kuraklıktan dolayı yüzde 25'in üzerinde zarar eden çiftçilerin kayıplarının ödenmesinin bütçedeki tarımsal nitelikli transferleri artırması. Burada borç erteleme ve faiz oranlarındaki düşme hesaplanmamıştır. 249 Buğday fiyatlarının beklentilerin üzerinde artırılması 2007 yılı için buğday alım fiyatı geçen seneye göre %13,3 oranında, prim desteği ise %28,6 oranında artırılmıştır Enflasyonun üzerinde bir artışı yansıtan bu politika kararının kamu harcamalarını artıracağı ve TMO'nin dengesini bozacağı beklenmektedir 216 Fındık fiyatlarının beklentilerin çok üzerinde belirlenmesi 2007 fındık alım fiyatını 5,15 YTL olarak açıklanmıştır. Kademeli müdahale fiyatı ile fındık fiyatı Eylül ayından itibaren her ay 5 YKr artacak. Alınan karar çerçevesinde fındığın fiyatının dünya fiyatının ustüne çıkması ve aradaki farkın görev zararı olarak üstlenilmesi 904 Yerel Yönetimlere genel bütçe vergi gelirlerinden yapılan transferlerden borçlarına karşılık yapılan kesintinin üç ay için sıfırlanması Nisan-Mayıs-Haziran ayı gelirlerinden yerel yönetimlere aktarılacak olan paylarda yapılacak kesinti % 25 yerine % 0 olarak uygulanacaktır Kesintinin sıfırlanması Hazine, Maliye ve SGK'nın gelirlerini azaltarak bütçe açıklarının artmasına yol açacaktır. 320 Kamu sağlık harcamalarının genişletilmesi politikası Kamu kurumlarına personel alımının artırılması Gelir Politikaları Gıda'da KDV indirimi 2006 sonu itibarıyla kamu sağlık harcamaları toplamı 30 milyar YTL (21 Kamu sağlık harcamalarına ilişkin olarak çıkarılan milyar dolar) düzeyine ulaşmıştır. Kontrol süreçlerinin yetersiz ve etkin genelge ile 15 Hazian'dan itibaren kapsam dışı bazı sağlık olmaması ile sağlıkta tedavi ve ilaç temininde karar süreçlerinin kamu harcamalarının kapsam içine alınması ve sağlık lehine olmaması buradaki etkinsizliğin boyutunu artırması yanında kurumlarından yararlanma düzeyinin genişletilmesi harcama genişlemesine de yol açacaktır. Kamu kurumlarında net istihdamın önceki 3 yıla göre yıllık bazda artırılması. Haziran ayı başından itibaren bazı gıda maddelerinde KDV oranlarının düşürülmesi 2007 yılının ilk yarısında önceki yıllara göre kamu kurumlarına, memur, sözleşmeli personel ve işçi alımları belirgin bir şekilde artmasının personel giderlerini ilve artırması KDV tahsilatının düşmesi sonucunda vergi gelirlerinin programın altında gerçekleşmesi Turizm ve Lokantacılık sektörlerinde KDV indirimi KDV oranlarının 2008 yılından geçerli olmak üzere % 18'den % 8'e indirilmesi KDV tahsilatının düşmesi sonucu vergi gelirlerinin azalması Asgari Geçim İndirimi Uygulaması Ücretlilere yönelik olarak vergi iadesinin kaldırılmasıyla birlikte asgari geçim indirimi uygulamasına 2008 yılı başından itibaren geçilmesi Asgari ücret düzeyinde gelir elde edenlerin net vergi yüklerinin düsmesi sonucunda (vergi iadesi sonrası) ücretlilerden elde edilen vergi tahsilatının nette düşmesi Toplam Mali Etki

19 Bu tabloda yerel yönetimlere ilişkin politika uygulamaları yer almamaktadır. İçinde bulunduğumuz dönemde yerel yönetimlerin artan oranda vergi ve sosyal güvenlik prim ödemeleri ile Hazine ye olan borçları gibi kamusal yükümlülüklerini ertelemek suretiyle mali kaynaklarını artırdığını ve bu şekilde genişleyen harcama imkanlarını seçim ekonomisi yönünde kullandıklarını tahmin etmekteyiz. Özellikle yatırım harcamaları ile mal ve hizmet alımlarındaki artış bu durumun somut göstergeleri olmaktadır. Açıklanan en son karşılaştırmalı veriler çerçevesinde, Ocak-Mart döneminde, yerel yönetimlerin hem mal ve hizmet alımları (sağlık hariç) hem de sermaye giderleri merkezi yönetim bütçesinin üzerinde gerçekleşmiştir. Bu durum yerel yönetimlerin önemli düzeye ulaşan harcama genişlemesi içinde olduğunu açıkça ortaya koymaktadır. Tablo 8. Merkezi Yönetim Bütçesi İle Yerel Yönetim Bütçelerinin Seçilmiş Harcamalar Bazında Karşılaştırılması (Ocak-Mart 2007) Ocak-Aralık Ocak-Mart Merkezi Yönetim Mal ve Hizmet Alımları* Yerel Yönetim Mal ve Hizmet Alımları* Merkezi Yönetim Sermaye Giderleri Yerel Yönetim Sermaye Giderleri * Sağlık hariç Kaynak: Maliye Bakanlığı Muhasebat Genel Müdürlüğü Merkezi Yönetim Bütçe ve Mahalli İdareler verileri (Temmuz 2007) Sonuç olarak, geçen raporda belirttiğimiz üzere, tüm bu gelişmeler; seçim sonrasında işbaşına gelecek hükümetin IMF ile programa devam etmek alternatifini seçmesi durumunda, seçim dönemindeki harcama artırıcı ve gelir azaltıcı tedbirleri telafi etmek durumunda olan bir programı devreye sokmak zorunda kalacağını artık net bir biçimde göstermeye başlamış bulunmaktadır.

20 II. Bütçe Finansmanı ve Borç Stokundaki Gelişmeler Devletin gün sonunda bütçe içi ve dışı tüm mali işlemlerinin nakit bazda görünümü olan Hazine nakit dengesi, bu dönemde de açıklanan bütçe açıkları ve nakit dengelerinin üzerinde açık vermiştir. Nakit dengesinin bu eğilimi devam ettirmesi, Hazine nin bütçe hesaplarına yansımamış bir finansman ihtiyacını karşılamaya devam etmek zorunda olduğunun bir göstergesidir. Tablo 9. Hazine Nakit Dengesi (Mayıs) (milyon YTL) Ocak* Şubat* Mart* Nisan* Mayıs* Toplam* GELİRLER GİDERLER Faiz Dışı Giderler Faiz Ödemeleri FAİZ DIŞI DENGE NAKİT DENGESİ FİNANSMAN BORÇLANMA (NET) DIŞ BORÇLANMA NET Kullanım Ödeme İÇ BORÇLANMA NET Kulllanım Ödeme ÖZELLEŞTİRME GELİRİ TMSF'DEN AKTARIMLAR DEVİRLİ-GARANTİLİ BORÇ GERİ DÖNÜŞÜMLERİ BANKA KULLANIMI KUR FARKLARI BANKA KULLANIMI NET

21 Tablo 10. Genel Bütçe Dengesi ve Merkezi Bütçe Dengesi Karşılaştırmalı Tablosu (Mayıs) Genel Bütçe Dengesi Merkezi Yönetim Bütçe Dengesi (milyon YTL) Mayıs Sonu (milyon YTL) Mayıs Sonu Bütçe Dengesi Bütçe Dengesi Emanetler Emanetler Avanslar -785 Avanslar -716 Nakit Dengesi Nakit Dengesi Finansman Finansman Toplam Net Borçlanma Toplam Net Borçlanma Özelleştirme Geliri 0 Özelleştirme Geliri 0 Kasa/Banka ve Diğer İşlemler Kasa/Banka ve Diğer İşlemler Yukarıdaki tabloda, Genel Bütçe nakit dengesine oranla geniş tanımlı Genel Bütçe nakit dengesinin daha fazla açık verdiği görünmektedir. Aynı eğilim bütçe dengeleri açısından da ortaya çıkmıştır. Nakit açıklarının nasıl finanse edildiğine gelince; iç borçlanma ve özelleştirme gelirlerinin açığın finansmanında kullanıldığını ve Hazine nin nakit rezervlerini arttırdığını görüyoruz. Grafik 4. Merkezi Yönetim İç Borç Stoku Faiz Yapısı 53,0 52,4 52,0 51,9 51,0 50,4 50,7 51,2 51,0 50,0 49,0 49,6 49,3 48,8 49,0 48,1 48,0 47,6 47,0 46,0 45, Yıl Sonu 2007 Ocak 2007 Şubat 2007 Mart 2007 Nisan 2007 Mayıs Sabit Faizliler Değişken Faizliler 21

22 Borç stokunun faiz kompozisyonunda, önceki aylara oranla 1,4 puanlık bir artışla, değişken faizli kağıtların payının biraz daha yükseldiği dikkati çekmektedir. Grafik 5. Merkezi Yönetim İç Borç Stoku YTL-Döviz Yapısı 100,0 90,0 86,2 85,3 85,9 86,5 87,7 87,7 80,0 70,0 60,0 50,0 40,0 30,0 20,0 13,8 14,7 14,1 13,5 12,3 12,3 10,0 0, Yıl Sonu 2007 Ocak 2007 Şubat 2007 Mart 2007 Nisan 2007 Mayıs Türk Lirasi Cinsinden Döviz Cinsinden ve Dövize Endeksli Stokun parasal kompozisyonunda önceki aylara oranla bir değişiklik gözlemlenmemektedir. 22

23 Grafik 6. İç Borçlanmanın Ortalama Vadesi ve Faiz Oranı. 58,0 53,0 48,0 43,0 38,0 33,0 28,0 23,0 18, Yıl Sonu 2007 Ocak 2007 Şubat 2007 Mart 2007 Nisan 2007 Mayıs İç Borçlanmanın Ortalama Vadesi (Ay) İç Borç İhaleleri Ortalama Faiz Oranı % 22,0 21,5 21,0 20,5 20,0 19,5 19,0 18,5 18,0 17,5 17,0 İç borçlanmanın vadesi Mayıs ayındaki borçlanmalarda önemli ölçüde artarken, faiz oranlarında önemli bir gevşeme gözlemlenmemiştir. 23

24 III. DPT nin Mahalli İdare hesaplarına ilişkin ikinci açıklaması Hatırlanacağı gibi, yaklaşık iki ay önce, yerel yönetim hesaplarında Maliye Bakanlığı ve DPT verileri arasında büyük farklar olmasının nedenleri konusunda DPT den kaynaklanmış olabileceğini düşündüğümüz bazı hususlara dikkat çekerek, bu konuda açıklama yapılması beklentimizi dile getirmiştik. Buna karşılık DPT, konu ile ilgili olarak yeterli doyuruculuktan uzak bir açıklama yapmış ve bu hususta daha sonra bir açıklama daha yapacağını duyurmuştur. DPT nin internet sitesinde ikinci bir açıklama yapılmış bulunmaktadır. 2 Yaklaşık olarak 8 sayfalık bu metin yakından incelendiğinde, 7 sayfasının Kamu Sektörü Borçlanma Gereğinin (KSBG) ve bu bağlamda Mahalli İdare Dengesinin nasıl hesaplandığı konusunda teknik açıklamalardan oluştuğu görülmektedir. Metnin bu kısmı kamu hesapları konusunda bir fikir edinmek isteyenler için faydalı olabilecek temel bilgileri içermekle beraber, sormuş olduğumuz sorularla ilintili bulunmamaktadır. Buna karşılık açıklamanın son sayfasında ise, Maliye Bakanlığı verileri ile DPT verileri arasındaki farkların nelerden kaynaklanmış olabileceği üzerine bazı saptamalarda bulunulmaktadır. Bu saptamalara göre; 1. DPT nin mahalli idareler kapsam tanımı Maliye Bakanlığından farklı ve daha geniştir. Bu durumda harcamalara ilişkin olarak daha geniş tanımlı DPT verilerinin daha dar tanımlı Maliye Bakanlığı verilerinden % 40 civarında daha düşük çıkması soru işareti olmaya devam etmektedir. 2 Bu açıklama ile ilgili detaylı bilgi için dökümanına bakılabilir. 24

25 2. DPT nin verileri KKGD hesaplamasında konsolide edilmekte (çift saymaların önlenmesi açısından netleştirilmekte) ve bu konsolidasyon aşamasında yapılan netleştirme Maliye Bakanlığının yaptığı netleştirmeden daha kapsamlı olmaktadır. Burada bizim üzerinde durduğumuz sorun ise, KKGD kapsamında netleştirme yapılmaksızın Mahalli İdare harcamalarının gerçek durumunun tek başına ne olduğunun görülmesi meselesidir. Daha önceki raporumuzda ki karşılaştırma KKGD kapsamındaki Mahalli idareler rakamları ile değil, 2007 Yılı Programındaki Mahalli İdareler Gelir ve Harcamaları tablosunda (sayfa 65) yer alan rakamlar ile yapılmıştır. DPT açıklamasında bahsedilen netleştirmelerin sözkonusu farkı açıklamada yetersiz kalacağı açıktır. 3. DPT nin verileri tahmin, Maliye Bakanlığı nın verileri kesin rakamlardır. DPT açıklamasına göre; Maliye Bakanlığı rakamları ile DPT rakamları arasındaki en önemli fark; harcamada, belediyelerin cari (personel dışındaki diger cari) ve yatırım rakamları ile gelirde sermaye gelirlerinden (gayrimenkul satışı) kaynaklanmaktadır. Harcamadaki bir önceki yıla oranla gerçekleşen artış, nominal büyümenin yaklaşık 3,5 katı düzeyinde olup büyük oranda belediyelerin diger kamu kurumlarına olan vergi, sosyal güvenlik primi, elektrik ve dogalgaz ücreti ile kredi borcu gibi yükümlülüklerini yerine getirmeyerek finanse ettikleri bir artıştır. Sonuç olarak, belediyelerin tarihi trendlerinin üzerinde gerçekleşen bu harcama artışının yanı sıra 2006 yılının ikinci yarısından itibaren 5393 ve 5216 sayılı Kanunlar kapsamında yapılan uzlaşma çalışmalarının tamamlanması sebebiyle belediye genel bütçe vergi geliri paylarında yüzde 20? oranında kesinti yapılacağı, bu suretle belediyelerin gelir ve harcama düzeylerinde önemli bir artışın gerçekleşmeyecegi ve uzlaşma sonrasında belediyelerin bu denli bir yükümlülük ertelemesine girişmeyecegi şeklindeki iyimser tahminler 2006 yılına ilişkin farklılıgın bir diger nedenini oluşturmuştur. (Altları tarafımızdan çizilmiştir). 25

26 Kanımızca açıklamanın en çarpıcı kısmı burada yer almakta, DPT yapmış olduğu tahminlerin belediye gelir ve harcamalarındaki sapmaları dikkate almadığını ve iyimser olduğunu kabul etmektedir. İlginç olan nokta, tartışma konusu hesaplamaların DPT nin revize tahmin verilerine dayanması ve bu hesaplamaların 2007 programı hazırlıklarında ve muhtemelen Ağustos-Eylül-Ekim 2006 yapılan çalışmalarda revize edildiğidir. KKGD nin hazırlandığı dönemde DPT nin böyle bir iyimserliği destekleyecek verisinin olmaması, tersine, harcama artışının önemli ölçüde gerçekleşmiş olması, hesaplamaların güvenilirliği konusunda kaygı uyandırmaktadır. Sonuç olarak, DPT nin de açıklamasında ifade ettiği gibi, Maliye ve İçişleri Bakanlıkları nezdlerinde yapılan teknik çalışmaların sonuçlanarak mahalli idare hesapları konusunda tutarlı, güvenilir veri üretilmesi; verilerin şeffaf ve zamanlı bir şekilde kamuoyuna açıklanması ivedilikle gerçekleştirilmelidir. 26

27 EKLER Ek Tablo Merkezi Yönetim Bütçe Ödenek ve Giderleri (Mayıs Sonu) 2007 Bütçe (%) Harcamaların Ocak Şubat Mart Nisan Mayıs Toplam Gerçekleşme (%) Dağılımı Giderler ,73 100,00 Faiz Hariç Giderler ,35 71,66 I. Personel Giderleri ,11 22,02 Memur ,07 18,97 İşçi ,67 1,31 Diğer ,69 1,74 II. Sosyal Güvenlik Kurum. Devlet Primi ,68 2,74 Memur ,05 2,30 İşçi ,28 0,24 Diğer ,15 0,20 III. Mal ve Hizmet Alımları ,04 8,41 Savunma-Güvenlik ,45 2,10 M.S.B ,54 1,70 Jandarma Genel Komutanlığı ,74 0,23 Emniyet Genel Müdürlüğü ,16 0,17 Sağlık Giderleri ,76 3,35 Yeşil Kart Uygulamasına İlişkin Sağlık Hizmetleri ,07 İlaç ,79 0,45 Tedavi ve Sağlık Malzemesi ,08 0,82 Devlet Boçları Genel Giderleri ,47 0,04 Diğer Mal ve Hizmet Giderleri ,18 2,92 IV. Cari Transferler ,30 31,56 Görev Zararları ,08 0,53 KİT Görev Zararları ,88 0,30 SGK Görev Zararları ,00 Mali Kurumlar ,49 0,14 Emeklilere Vergi İadesi Diğer Görev Zararları ,11 0,09 Hazine Yardımları ,04 17,80 Sosyal Güvenlik Kurumlarına Hazine Yardımları ,92 0,38 Emekli Sandığı ,00 Bağ-Kur ,00 SSK ,00 İşsizlik Sigortası Fonu ,92 0,38 Sağlık, Emeklilik ve Sosyal Yardım Giderleri Mahalli İdareler ,35 0,83 Belediyelere Yardım ,07 Diğer (İl özel İd. ve köyler) ,21 0,77 Diğer Hazine Yardımları ,06 0,32 DFİF ,75 0,15 Diğer ,01 0,17 Kar Amacı Gütmeyen Kuruluşlara Yapılan Transferler ,33 0,48 Hane Halkına Yapılan Transferler ,79 0,51 Burslar ve Harçlıklar ,88 0,24 Eğitim Amaçlı Diğer Tarnsferler ,15 0,17 Sağlık Amaçlı Transfer ,15 0,02 Yiyecek Amaçlı Transfer ,17 0,07 Barınma Amaçlı Transfer ,94 0,00 Tarımsal Destekleme Ödemeleri ,32 4,48 Doğrudan Gelir Desteği ,96 1,83 Ürün Destekleme Ödemeleri ,99 1,76 Hayvancılık Destekleme Ödemeleri ,44 0,34 Diğer ,25 0,56 Hane Halkına Yapılan Diğer Transferler ,07 0,16 Sosyal Amaçlı Transferler ,33 0,01 Yurtdışına Yapılan Transferler ,99 0,20 Gelirden Ayrılan Paylar ,36 7,38 V. Sermaye Giderleri ,38 3,82 VI. Sermaye Transferleri ,92 1,48 VII. Borç Verme ,44 1,61 Yurtiçi Borç Verme ,69 1,55 KİT ,37 0,84 Risk Hesabı ,05 0,12 Diğer ,45 0,59 Yurtdışı Borç Verme ,32 0,06 Kıbrıs ,32 0,06 VIII. Yedek Ödenekler ,00 0,00 Faiz Giderleri ,70 28,34 I. İç Borç Faizi ,46 23,76 II. Dış Borç Faizi ,66 3,81 III. İskonto ve Kısa Vadeli İşlemlere Ait Faiz ,58 0,78 27

28 Ek Tablo 2. Merkezi Yönetim Bütçe Giderleri Karşılaştırmalı (Mayıs Sonu) Artış Oranı Mayıs Toplam Gerçekleşen Gerçekleşme Oranı Mayıs Toplam Bütçe Tahmini Gerçekleşme Oranı Mayıs Toplam Merkezi Yönetim Bütçe Giderleri , ,73 26,20 21,83 Faiz Hariç Bütçe Giderleri , ,35 39,85 23,43 Personel Giderleri , ,11 12,56 19,67 Sosyal Güvenlik Kurumlarına Devlet Primi G , ,68 10,95 14,63 Mal ve Hizmet Alım Giderleri , ,04 18,77 32,69 Savunma-Güvenlik , ,45 76,19 48,23 Sağlık Giderleri , ,76 5,77 15,46 Genel Tedavi ve Sağlık Malzemesi Giderle Genel İlaç Giderleri Yeşil Kart Sağlık Hizmetleri Devlet Borçları Genel Giderleri , ,47 20,71 4,42 Diğer Mal ve Hizmet Alım Giderleri , ,18-3,43 47,32 Cari Transferler , ,30 95,91 26,14 Görev Zararları , ,08-80,33-85,44 KİT' Görev Zararları , ,88 3,90 T.C. Emekli Sandığı Genel Müdürlüğü'ne , #SAYI/0! -100,00-100,00 Hazine Yardımları , ,04 164,54 46,39 Sosyal Güvenlik Kuruluşlarına Hazine Yardım , ,97 193,63 50,21 Emekli Sandığı , #SAYI/0! -100,00-100,00 Bağ-Kur , #SAYI/0! -100,00 SSK , #SAYI/0! -100,00-100,00 İşsizlik Sigorta Fonu , ,92-232,31 28,78 Sağlık, Emeklilik ve Sosyal Yardım Giderleri ,00 #SAYI/0! #SAYI/0! Mahalli İdarelere Hazine Yardımları , ,35 14,00 6,95 Diğer Hazine Yardımları , ,06 192,51 7,55 Kar Amacı Gütmeyen Kuruluşlara Yapılan , , ,04 254,43 Hane Halkına Yapılan Transferler , ,79-5,88 40,97 Tarımsal Amaçlı Transferler , ,32 53,18 Hane Halkına Yapılan DiğerTransferler , ,07 71,10 Sosyal Amaçlı Transferler , ,33 39,25 Yurtdışına Yapılan Transferler , ,99 Gelirden Ayrılan Paylar , ,36-1,54 34,54 Mahalli İdare Payları , ,12 10,21 36,19 Fonlara Verilen Paylar , ,25 26,01 39,43 Diğer Paylar , ,61-78,02 3,97 Sermaye Giderleri , ,38 6,99 38,27 Sermaye Transferleri , ,92 43,43 61,45 Yurtiçi Sermaye Transferleri , ,67 39,77 60,09 Yurtdışı Sermaye Transferleri , ,44 #SAYI/0! 320,63 Borç Verme , ,44-3,49-27,19 Yurtiçi Borç Verme , ,69 Yurtdışı Borç Verme , ,32-14,87-28,42 Yedek Ödenekler ,00 #SAYI/0! #SAYI/0! Faiz Giderleri , ,70-1,11 17,96

29 EkTablo 3. Merkezi Yönetim Bütçe Gelirleri Karşılaştırmalı (Mayıs Sonu) 2007 Bütçede 2007 Bütçeye 2006 Yılsonuna 2007 Mayıs 2006 Mayıs Artış (%) 2006 Yılsonu Göre Göre Ön Görülen Gerçekleşen (%) Gerçekleşen (%) Merkezi Yönetim Gelirleri , ,60 40,18 I-Vergi Gelirleri , ,45 39,90 Gelir, Kar ve Sermaye Kazanç. Üz. Al. Ver , ,96 41,86 Gelir Vergisi , ,39 35,80 Beyana Dayanan Gelir Vergisi , ,78 Basit Usulde Gelir Vergisi , ,79 Gelir Vergisi Tevkifatı , ,37 Gelir Geçici Vergisi , ,97 Kurumlar Vergisi , ,14 57,60 Beyana Dayanan Kurumlar Vergisi , ,92 Kurumlar Vergisi Tevkifatı , ,85 Kurumlar Geçici Vergisi , ,25 Mülkiyet Üzerinden Alınan Vergiler , ,08 45,75 Veraset ve İntikal Vergisi , ,60 38,44 Motorlu Taşıtlar Vergisi , ,29 46,04 Dahilde Alınan Mal ve Hizmet Vergileri , ,95 39,71 Dahilde Alınan Katma Değer Vergisi , ,13 40,50 Özel Tüketim Vergisi , ,84 39,28 Petrol ve Doğalgaz Ürünlerine İlişkin ÖTV , ,79 Motorlu Taşıt Araçlarına İlişkin ÖTV , ,03 Kolalı Gazoz, Alkollü İç. Ve Tüt Mam , ,39 Dayanıklı Tüketim ve Diğer Mallara İlişkin ÖTV , ,45 Banka ve Sigorta Muameleleri Vergisi , ,89 38,78 Mal ve Hizmetlerden Alınan Diğer V , ,35 41,26 Uluslararası Ticaret ve Muame. Al. Ver , ,56 37,01 Gümrük Vergileri , ,35 37,44 İthalda Alınan Katma Değer Vergsi , ,99 36,97 Diğer Dış Ticaret Gelirleri , ,16 38,38 Damga Vergisi , ,31 40,10 Harçlar , ,49 38,85 Başka Yerde Sınıflandırılmayan Diğer Vergiler , ,49 19,68 II-Teşebbüs ve Mülkiyet Gelirleri , ,92 58,21 Mal ve Hizmet Satış Gelirleri , ,30 37,50 KİT ve Kamu Bankaları Gelirleri , ,33 72,23 Kurumlar Karları , ,59 54,84 Kira Gelirleri , ,40 38,54 Diğer Teşebbüs ve Mülkiyet Gelirleri , ,90 III-Alınan Bağışlar ve Yardımlar ile Özel Gelirler , ,66 35,14 Yurt Dışından Alınan Bağış ve Yardımlar ,17 1,67 Özel Gelirler , ,44 35,44 IV-Faizler, Paylar ve Cezalar , ,70 38,82 Faiz Gelirleri , ,82 42,23 Kişi ve Kurumlardan Alınan Paylar , ,49 33,82 Devlet Payları , ,07 32,67 Genel Bütçeli İdarelere Ait Paylar , ,93 33,86 Para Cezaları , ,07 22,97 Yargı Para Cezaları , ,35 36,77 İdari Para Cezaları , ,59 41,09 Vergi Cezaları , ,09 20,40 Diğer Para Cezaları , ,09 23,71 Diğer Çeşitli Gelirler , ,10 62,02 V-Sermaye Gelirleri , ,38 8,00 Taşınmaz Satış Gelirleri , ,03 45,70 Taşınır Satış Gelirleri , ,73 26,87 Diğer Sermaye Satış Gelirleri ,10 0,11 Özel Bütçeli İdarelerin Gelirleri , ,52 31,83 Düzenleyici ve Denetleyici Kurumların Gelirleri , ,21 53,53

30 Ek Tablo Merkezi Yönetim Bütçe Giderlerinin Fonksiyonel ve Ekonomik Sınıflandırmaya Göre % Dağılımı (Mayıs Sonu) 4 a) Personel Mal ve Hiz. Sermaye Sermaye SGK Prim Öd. Faiz Harc. Cari Trans. Gid. Al. Gid. Trans. Borç Verme Toplam Genel Kamu Hizmetleri 6,1 0,6 2,8 70,7 18,6 0,2 0,5 0,5 100 Savunma Hizmetleri 55,6 6,5 37,8 0,0 0,0 0,1 0,0 0,0 100 Kamu Düzeni ve Güvenlik Hizmetleri 71,3 7,2 17,4 0,0 0,0 4,1 0,0 0,0 100 Ekonomik İşler ve Hizmetler 13,1 2,1 5,1 0,0 51,3 20,4 0,5 7,6 100 Çevre Koruma Hizmetleri 74,9 10,3 10,3 0,0 0,0 4,1 0,4 0,0 100 İskan ve Toplum Refahı Hizmetleri 0,3 0,0 0,2 0,0 37,7 5,0 56,7 0,0 100 Sağlık Hizmetleri 44,5 6,6 43,9 0,0 0,2 4,9 0,0 0,0 100 Dinlenme, Kültür ve Din Hizmetleri 60,4 8,4 13,4 0,0 11,3 6,2 0,3 0,0 100 Eğitim Hizmetleri 66,3 8,6 10,4 0,0 4,2 5,7 0,2 4,6 100 Sosyal Güv.ve Sosyal Yardımlar 0,6 0,1 0,8 0,0 98,5 0,1 0,0 0, b) Personel Gid. SGK Prim Öd. Mal ve Hiz. Al. Faiz Harc. Cari Trans. Sermaye Gid. Sermaye Trans. Borç Verme Genel Kamu Hizmetleri 11,0 9,4 13,1 100,0 23,7 2,4 12,3 11,6 Savunma Hizmetleri 11,4 10,7 20,3 0,0 0,0 0,1 0,0 0,0 Kamu Düzeni ve Güvenlik Hizmetleri 17,8 14,5 11,4 0,0 0,0 5,8 0,0 0,0 Ekonomik İşler ve Hizmetler 6,8 8,5 6,9 0,0 18,5 60,6 3,5 53,4 Çevre Koruma Hizmetleri 0,2 0,2 0,1 0,0 0,0 0,1 0,0 0,0 İskan ve Toplum Refahı Hizmetleri 0,0 0,0 0,0 0,0 2,6 2,8 82,2 0,0 Sağlık Hizmetleri 11,2 13,3 28,9 0,0 0,0 7,0 0,0 0,0 Dinlenme, Kültür ve Din Hizmetleri 4,0 4,5 2,3 0,0 0,5 2,4 0,3 0,0 Eğitim Hizmetleri 37,1 38,5 15,3 0,0 1,6 18,5 1,7 34,9 Sosyal Güv.ve Sosyal Yardımlar 0,4 0,5 1,7 0,0 53,1 0,3 0,0 0,1 TOPLAM

31 Ek Tablo 5. Genel Bütçe Finansmanı (Mayıs Sonu) Ocak Şubat Mart Nisan Mayıs FAİZ DIŞI DENGE BÜTÇE DENGESİ BÜTÇE EMANETLERİ DİĞER EMANETLER AVANSLAR Nakit Dengesi Hazine Finansmanı Toplam Net Borçlanma (Borçlanma eksi geri ödeme) Yapılan Borçlanmaların toplamı İç Borçlanma Tahvil Bono Dış Borçlanma Anapara Geri Ödemeleri Toplamı İç Borçlanma Tahvil Bono Dış Borçlanma Borçlanma Dışı Diğer Finansman Önceden Verilen Borçlardan Yapılan Anapara Tahsilatı Özelleştirme Gelirlerinden Hazineye Aktarılan Borç verme (-) Geri ödeme (+) Kasa hareketi (- giriş, + çıkış) Kaynak : Hazine Müsteşarlığı 31