İlişkilerin Önemi 1. Çekicilik ve İlişki Gelişimi 19 İÇİNDEKİLER. İlişkilerin Önemi Hakkında Ne Biliyoruz? 2 Ait Olma Gereksinimi 3

Transkript

1 İÇİNDEKİLER Ön Söz xiii İlişkilerin Önemi 1 İlişkilerin Önemi Hakkında Ne Biliyoruz? 2 Ait Olma Gereksinimi 3 Bağlanma 4 Bağlanmaların Kaybı 6 Yalnızlık 8 Çağdaş İlişkiler 9 Araştırma Yöntemleri 11 Katılımcı Bildirimi Yaklaşımları 12 Gözlemsel Yöntemler 13 Arşivsel Yöntemler 14 Deneysel Yöntemler 14 Ek Konular 15 Özet ve Sonuçlar 16 Anahtar Kavramlar 17 Önerilen Okumalar 17 Çekicilik ve İlişki Gelişimi 19 Çekicilik ve İlişki Gelişimi Konusunda Ne Biliyoruz? 23 Çekicilik Kuramları 24 Bir Tutum Olarak Çekim 24 Denge Kuramları 24 Pekiştirme/Ödül Kuramları 25 vii

2 viii İçindekiler Benzerlik 25 Uyarılma Kuramları 26 Ölümcül Çekimler 27 Çekicilik Üzerindeki Çevresel Etkiler 27 Yakınlık 27 Beden Dili 28 Çekicilik Üzerinde Kişisel Etkiler 29 Fiziksel Çekicilik 29 Eşleşme Denencesi 30 Güzellik Eşittir İyilik Denencesi 31 İstendik Diğer Özellikler 32 Eş Seçimi ve Evrimsel Psikoloji 32 Flört 35 Bilgisayar Ortamında Çekicilik 35 İlişki Gelişimi ve Süreçleri 36 Toplumsal Giriş Kuramı 36 İlişki Gelişimini Etkileyen Diğer Etmenler 37 Elde Etme Kuramları 41 Özet ve Sonuçlar 42 Anahtar Kavramlar 43 Önerilen Okumalar 44 Arkadaşlık ve Toplumsal Destek 45 Arkadaşlık ve Toplumsal Destek Konusunda Ne Biliyoruz? 49 Arkadaşlık Kuramları 50 Toplumsal Değişim (Mübadele) Kuramı 50 Hakkaniyet Kuramı 51 Değişim (alışveriş) İlişkilerine Karşılıklı Topluluksal İlişkiler 52 Diğer Arkadaşlık Modelleri 52 Arkadaş Olma ve Arkadaşlığı Sürdürme 54

3 İçindekiler ix Çevresel Etmenler 54 Bireysel Etmenler 54 İkili Etmenler 54 Durumsal Etmenler 55 Yaşam Süresince Arkadaşlık 56 Çocukluk Arkadaşlıkları 56 Ergenlik Dönemi Arkadaşlıkları 57 Genç Yetişkin Arkadaşlıkları 58 Daha İleri Yaşta Yetişkin Arkadaşlıkları 58 Arkadaşlığın Bozulması ve Yeniden Kurulması 59 Cinsiyet ve Arkadaşlık 59 Kadınların ve Erkeklerin Arkadaşlıkları 60 Karşıtcinsle Arkadaşlıklar 60 Toplumsal Destek 62 Aile ve Arkadaşlardan Alınan Toplumsal Destek 63 Çiftler Arasında Toplumsal Destek 64 Özet ve Sonuçlar 68 Anahtar Kavramlar 69 Önerilen Okumalar 70 Romantik Aşk 71 Romantik Aşk Hakkında Ne Biliyoruz? 75 Bağlanma 76 Romantik Bağlanma 76 Bağlanma Biçemlerinin Sonuçları 77 Aşk Kuramları 78 Aşka Uygulanan Üç Genel Kuram 78 Tutkulu ve Arkadaşça Aşk 79 En İyi Örnek Yaklaşımları 80 Aşk Yolları 81

4 x İçindekiler Üçgen Aşk Kuramı 81 Aşk Biçemleri 82 Farklı Yaş ve Kültürlerde Aşk 84 İlişkilerde Yakınlık 86 Yakınlığı Kavramsallaştırma 86 Yakınlığı Ölçme 87 Yakınlık Bağlamı 89 Karşılıksız Aşk 90 Aşktan Kurtulma 90 Özet ve Sonuçlar 91 Anahtar Kavramlar 92 Önerilen Okumalar 92 İlişkisel Cinsellik 93 İlişkisel Cinsellik Konusunda Ne Biliyoruz? 97 Cinsel Davranış 98 Cinsel Tutumlar 99 Cinselliğe Yönelimler 100 Cinsel Tutum ve Davranışlar Üzerindeki Etkiler 101 Cinsel Çekim 101 Cinsel Doyum 103 Cinsel İletişim 104 Genel Anlamda İletişim 105 Cinsel İstek 105 Cinsellik ve Aşk Bağlantısı 106 Cinsellik ve Toplumsal Cinsiyet 107 Cinsellikte Cinsiyet Farklılıkları 107 Çıkma Tecavüzü 108 Bütün Çiftler İçin Cinsellik 108 Eşcinsel Erkek ve Eşcinsel Kadın Çiftler 108 Çok Kültürlü Çiftler 109

5 İçindekiler xi Çiftlerde Yaş İlerlerken 110 Engelleri ve Hastalıkları Olan İnsanlar 110 Cinsellik, Risk ve Güven 111 Özet ve Sonuçlar 112 Anahtar Kavramlar 114 Önerilen Okumalar 114 İletişim ve İlişkiyi Sürdürme 115 İletişim ve İlişkiyi Sürdürme Hakkında Ne Biliyoruz? 119 İlişkiyi Sürdürme Tanımları 120 İlişkileri Sürdürme Stratejileri 120 İletişim 122 Açılma 124 Kuramsal Yaklaşımlar 124 Açılma Üzerine Araştırmalar 125 Açılmanın İkili Yönleri 127 Sözsüz İletişim 128 Günden Güne İletişim (Günlük İletişim) 129 İlişki Doyumu 131 Özet ve Sonuçlar 134 Anahtar Kavramlar 135 Önerilen Okumalar 135 Çatışma ve Kötüye Kullanma 137 Çatışma ve Kötüye Kullanma ile İlgili Ne Biliyoruz? 141 Çatışmanın Temelleri 142 Çatışmanın Yapısı 142 Çatışmanın Nedenleri 142 Çatışma Süreci 143 Yükleme Yaklaşımları 143

6 xii İçindekiler Toplumsal Değişim (Mübadele) Yaklaşımları 144 Çatışmaların Olumlu ve Olumsuz Yönleri 145 Ailelerde ve Arkadaşlıklarda Çatışma 145 Ana Babalara Karşı Çocuklar 145 Arkadaşlıklar 146 Romantik ve Evli Çiftlerde Çatışma 147 Sıkıntılı Çiftlerin Nitelikleri 147 Çatışmayı Ele Alma Yaklaşımları 148 İlişkisel Güç 151 Çatışmalarla Yapıcı Olarak Başa Çıkma 152 İlişkilerde Kötüye Kullanma 154 Kötüye Kullanmanın Nedenleri ve İlişkili Değişkenler 155 Kötüye Kullanmanın Sonuçları 157 Cinsel Saldırganlık 158 Özet ve Sonuçlar 159 Anahtar Kavramlar 160 Önerilen Okumalar 160 İlişkinin Sona Ermesi (Ayrılma) Boşanma ve Yoksunluk 161 İlişkinin Sona Ermesi, Boşanma ve Yoksunluk İle İlgili Ne Biliyoruz? 166 İlişkinin Bozulmasının Nedenleri 166 Kıskançlık 166 Aldatma (İhanet) 167 İlişkinin Sona Ermesi (Ayrılma) 169 İlişkinin Sona Ermesine Neden Olan Etmenler 170 Bir İlişkide Çözülmenin Evreleri 171 İlişkinin Sona Ermesinin Duygusal Sonuçları 172

7 İçindekiler xiii Boşanma 174 Boşanmaya Kuramsal Yaklaşımlar 176 Boşanmanın Yetişkinler İçin Sonuçları 178 Boşanmanın Çocuklar İçin Sonuçları 178 Yoksunluk 180 Özet ve Sonuçlar 182 Anahtar Kavramlar 184 Önerilen Okumalar 184 Farklı İlişkiler 185 Farklı İlişkilerle İlgili Ne Biliyoruz? 189 İlişkileri Kavramsallaştırma 190 Yeniden Evlilik Yoluyla Oluşan Aileler 190 Yeniden Evlilikte Kur Yapma 192 Yeniden Evlilikte İlişki Niteliği 192 Yeniden Evlenen Ailelerde Çocuklar 194 Eşcinsel Kadın ve Eşcinsel Erkek İlişkileri 194 Kur Yapma ve İlişkiyi Sürdürme 195 İlişkinin Sona Ermesi 196 Eşcinsel Ailelerde Çocuklar 197 Çok Kültürlü/Çok Irklı İlişkiler 198 Renkli Aileler 198 Kültürel ve Irksal Karşılaştırmalar 199 Etnik Gruplararası/Irklararası Çiftler 201 Birlikte Yaşayan Çiftler 203 Özet ve Sonuçlar 204 Anahtar Kavramlar 205 Önerilen Okumalar 206 Toplumsal Cinsiyet 207 Toplumsal Cinsiyet Konusunda Ne Biliyoruz? 211

8 xiv İçindekiler Toplumsal Cinsiyetin ve Toplumsal Cinsiyet Farklılıklarının Kökenleri 212 Evrimsel ve Toplumsal Yapısal Yaklaşımlar 212 Korumacı Cinsiyetçilik 214 Toplumsal Cinsiyetçiliğin Doğurguları 215 Cinsiyet ya da Toplumsal Cinsiyet? Kadınlarda Cinsel Etkilenebilirlik ya da Biçim Verilebilirlik 215 Cinsel Etkilenebilirlik (Biçim Verilebilirlik) Konusunda Önermeler 216 Bu Önermelere Tepkiler 217 Cinsel Yönlendirilebilirlikle İlgili Diğer Görüşler 218 Toplumsal Cinsiyet, İlişkisel İnanç ve Davranışlar 219 İlişkisel İnançlar 219 İlişkisel Kültürler ve İklimler 220 Güç ve Denetim 223 Yetkili Olma 224 Toplumsal Cinsiyet ve Aile İşleri 225 Toplumsal Cinsiyet ve Ev İşleri 227 Toplumsal Cinsiyet ve Gelir 228 Toplumsal Cinsiyet, İş ve Gelecek 229 Özet ve Sonuçlar 230 Anahtar Kavramlar 231 Önerilen Okumalar 231 Son Söz 233 İlişki Öykülerine Devam 233 Bağlar ve Seçim Noktaları 242 Sözlük 245 Kaynakça 249 Dizin 237