Serebral Palsi. Neonatal Prematürite(36.haftadan önce gerçekleşen doğum), Düşük doğum ağırlığı(<2500 gr), Büyüme geriliği, DERMAN.

Transkript

1 Kitap Bölümü DERMAN Özgür Baysal Prenatal (gebeliğin başlangıcından doğum eylemine kadar olan süreci), Perinatal (doğum eyleminin başlangıcı ile yaşamın ilk yedi günü), Neonatal dönem ilk 7-28 gününü, Postnatal dönem 29.gün ile iki yaş arasındaki süreçte, Serebral motor korteksin kalıcı olarak etkilendiği, İlerleyici olmayan nöromuskuler hastalıktır. Risk faktörleri Prenatal Kalıtımsal hastalıklar, Enfeksiyonlar( TORCH grubu), Annenin metabolik hastalıkları (DM, tiroid hastalıkları, gebelik toksemisi), İntrauterin anoksi ya da fetal kan akımının azalması, Rh uyuşmazlığı, İlk trimesterde radyasyona maruz kalma, Sigara, Alkol, Komplikasyonlu gebelik, Kanama, Prenatal beyin kanaması, Beyin, damar ve iskelet yapılarının bozuk gelişimine bağlı gelişimsel defektler Neonatal Prematürite(36.haftadan önce gerçekleşen doğum), Düşük doğum ağırlığı(<2500 gr), Büyüme geriliği, DOI: /DERMAN.3523 Received: Accepted: Published Online: Corresponding Author: Özgür Baysal, Ortopedi ve Travmatoloji Kliniği, Dr. Lütfi Kırdar Kartal Eğitim ve Araştırma Hastanesi, Kartal, İstanbul, Türkiye. GSM: Derman Tıbbi Yayıncılık Derman Tıbbi Yayıncılık 1

2 Zor doğum, Anormal geliş, İntrakranial kanama, Travma, Enfeksiyon, Bradikardi ve hipoksi, Konvulziyonlar, Hiperbiluribinemi Postnatal Travma, Enfeksiyon, İntrakranial kanama, Koagulopatiler Sınıflandırma Fizyolojik, anatomik, fonksiyonel olarak sınıflandırılabilir. Fizyolojik (spastik, atetoz, ataksi, mikst) Anatomik (hemipleji, dipleji, tripleji, quadripleji) Fonksiyonel (motor ve fonksiyonel sistem sınıflandırılması; hastaların yürüme kabiliyetleri ve yürüme yardımcıları kullanma durumlarına göre birden beşe kadar derecelendirilen, 1; en iyi ve bağımsız mobilize olan, 5; en kötü ve fonksiyonel olarak yardımsız hayatını idame ettiremez)(şekil 1) Şekil 1. Motor ve fonksiyonel sistem sınıflandırılması Klinik değerlendirme Serebral palsi tanısından şüphe edilen hastanın ilk olarak anamnezinde prenatal, perinatal ve postnatal dönemlerinde hastanın beyin fonksiyonlarını etkileyecek risk faktörleri detaylı olarak sorgulanmalıdır. Hastaların detaylı anamnezi sorgulandıktan sonra hastanın nörolojik muayenesi yapılmalıdır. Derman Tıbbi Tıbbi Yayıncılık 363 2

3 Ortopedik tutulum Eklemlerde kontraktürler(şekil 2) Kırıklar Üst extremite defromiteleri (Omuz internal rotasyonda,ön kol pronasyonda, dirsek fleksiyonda, el bilek fleksiyonda, baş parmak avuç içinde ve parmaklarda fleksiyon deformitesi) Kalça subluksasyonları ve çıkık (motor ve fonksiyonel sistem sınıflandırılmasının derecesine göre kalça subluksasyonundan çıkığa kadar değişebilir.) Spinal deformiteler (skolyoz en sık)(şekil 3) Ayak deformiteleri(ekin deformitesi, halluks valgus, ekinovalgus, ekinovarus, kavus deformitesi) Yürüme bozuklukları (parmak ucunda yürüme, makaslayarak yürüyüş Şekil 2. Serebral palsili hastada ayak tutulumu,ekin deformitesi Şekil 3. Omuz yükseklik asimetrisi, skolyoz 364 Derman Tıbbi Yayıncılık Derman Tıbbi Yayıncılık 3

4 Klinik özellikler Hayatın ilk 2 yılında ortaya çıkar Primer olarak anormal tonus, motor kontrolün kaybı, dengenin sağlanamaması Sekonder olarak ( büyüme ve spastisite ile ilişkili olarak) Spastisite ve kontraktürler, üst extremite deformiterlere, kalça çıkığına ve spinal deformiteye neden olur. Hasta 2 yaşına kadar bağımsız olarak oturabiliyorsa ileride yürüyebileceği ön görülebilir. Hastalar değerlendirilirken önce anamnezde; perinatal öyküsü, büyüme ve gelişme durumu, önceki gördüğü tedaviler sorgulanır. Hastaların fonsiyonel durumu; beslenme, solunum, oturma ve ayakta durma (postür), üst- alt extremite fonksiyonları, konuşma özelliği, görme duyma Fiziksel özellikler Kas iskelet sisteminin eklem ROM, kas tonusu, eklem kontraktürleri ve motor gücü değerlendirilir. Hamstring kontraktür Kalça kontraktür Vertebra muayenesi; spinal balans- omuz yüksekliği, pelvik oblisite(şekil3) Radyolojik özellikler MRG; beyin beyaz cevher lezyonları (%56), gri cevher lezyonlar (%18), beyin malformasyonları Serebral palside ortopedi dışı tutulum Zeka geriliği (%50), Epileptik nöbetler(%50), Görme bozuklukları(%25-60), İşitme kaybı(%12), Konuşma ve dil bozuklukları, Solunumsal problemler, Davranış bozuklukları, Gastrointestinal problemler, Mesane ve bağırsak disfonksiyonu, Oromotor problemler, Dental problemler Tedavi Cerrahi dışı tedavi; fizik tedavi, breys/ortez, medikal tedavi (spastisite), Botox(botulinium toksin A), Baklofen (intatekal) Cerrahi tedavi; Yumuşak doku prosedürleri; tenotomiler, tendon uzatmaları, tendon transferleri Rizotomi Kemik deformite düzeltme Kaynaklar 1. Review of Orthopaedics, 6th Edition, Mark D. Miller MD, Stephen R. Thompson MBBS MEd FRCSC, Jennifer Hart MPAS PA-C ATC, an imprint of Elsevier, Philadelphia, Copyright AAOS Comprehensive Orthopaedic Review, Jay R. Leiberman. Published by American Academy of Orthopaedic Surge- Derman Tıbbi Tıbbi Yayıncılık 365 4

5 ons, Rosemont IL. Copyright Orthopaedic Knowledge Update 10, John M Flyn. Published by American Academy of Orthopaedic Surgeons, Rosemont IL. Copyright Tachdjian s Pediatric Orthopaedics. 4. Basım, John Herring 5. 5.Çocuk Ortopedisi Emre Çullu. Bayçınar Tıbbi Yayıncılık 6. Novak I, McIntyre S, Morgan C, Campbell L, Dark L, Morton N, Stumbles E, Wilson SA, Goldsmith S. A systematic review of interventions for children with cerebral palsy: state of the evidence. Dev Med Child Neurol, (10): p Derman Tıbbi Yayıncılık Derman Tıbbi Yayıncılık 5