Yem Bitkileri, Çayır ve Mera. Prof.Dr. Cengiz Sancak Ankara-2015

Transkript

1 Yem Bitkileri, Çayır ve Mera Prof.Dr. Cengiz Sancak Ankara-2015

2 BAKLAGİL YEM BİTKİLERİ

3 Yonca (Medicago sativa L.)

4

5 Yoncanın yetiştirilmesi İklim ve toprak istekleri İklim ve toprak yönünden çok geniş adaptasyon kabiliyetine sahiptir. En iyi; havası kurak ve sıcak olan fakat suyu bol yerler ister. Toprak: tınlı, kumu çok olmayan, yeterli derecede kireçli ph=6.5 dan aşağı olmamalıdır. Toprakta taban suyu fazla yüksek olmamalı (2m) Nodozite oluşturuncaya kadar 2 kg/da azot verilmelidir. Bol verim için potasyum ve fosfor yönünden toprak analizi

6 Ekimi Toprak reaksiyonu ayarlanmalıdır. Tarla tesviyesi yapılmalıdır. Toprak yapısı ve besin maddeleri durumu düzeltilmeli. Toprak yüzeyi ufalanmalıdır. Yabancı otlar yok edilmelidir. Besin maddeleri eksikliği giderilmelidir. Tohum yatağı bastırılmalıdır. Ekilecek tohum temiz, karışıksız, taze ve sağlıklı olmalıdır.

7 Ekim zamanı ² İlkbahar ekimi (Doğu Anadolu da) ² Yaz ekimi (İç ve Geçit bölgelerinde) ² Sonbahar ekimi (Ilıman bölgelerde)

8 Ekim şekilleri Serpme ekim (3kg/da ot için) Merdane ile ekim Kombine mibzerle ekim ( kg/da ot için) q Yoncanın koruyucu bitkiler ile ekilmesi

9 Ekim şekilleri Dekara atılacak tohum miktarı Ekim derinliği (1-2cm) Sıra aralığı (kıraçta cm, suluda cm)

10 Yonca tohumluğunun aşılanması Doğal aşılama Yapay bakteri kültürü ile aşılama

11 Yoncalığın bakımı Gübreleme (10-15 kg/da P 2 O 5, 2-5 kg/da N başlangıç gübresi) Sulama Yabancı ot kontrolü

12 Yoncadan faydalanma şekilleri Ot üretimi amacıyla Yoncanın mera bitkisi olarak kullanılması Yonca yemi (pelet yem) yapılması Ekim nöbeti bitkisi olarak

13 Yoncada tohumluk üretimi Toprak istekleri ve tohum yatağı Ekim sıklığı ve ekim derinliği Ekim şekli Dekara atılacak tohum miktarı ( g/da) Atılacak tohumluğun özellikleri ve varyete seçimi

14 Yoncada tohum tutma

15 Küstüt tohumu yonca tohumu

16 Tohumculukta bakım işlemleri Yoncalığın seyreltilmesi Gübreleme Sulama Büyüme hormonları Zararlıların kontrolü Tozlayıcı böcekler

17 Yoncada hastalık ve zararlılar Hastalıkları Bakteriyel solgunluk Kök çürüklüğü Fusaryum solgunluğu Fusaryum kök çürüklüğü Taç ve sap çürüklüğü Antraknoz Zararlıları Yonca hortumlu böceği Lygus lenolaris Yabancı ot Küsküt

18 Yonca tarlasında seyrekleşme nedenleri 1. Yonca yabancı otlar ile rekabet edemediğinden seyrekleşir. 2. Taban suyunun yüksek ve durgun olduğu yerlerde yonca kısa sürede seyrekleşir. 3. Birçok topraklarda, uzun süre ile sulu tarım yapıldığında kireç azalması olacağından buralarda yonca seyrekleşir. 4. Bazen ağır killi topraklarda, biçme makineleri; taşımada kullanılan araba ve hayvanların çiğnemesiyle toprak sıkışması olur. Bu durum bitkilerin normal büyüme ve gelişmesini engeller. 5. İyi tesviye edilmemiş yonca tarlalarından su çukur yerlere toplanarak oradaki bitkilerin ölümüne neden olur. 6. Yonca erken dönemde ve 10 cm yüksekliğin altında biçilirse seyrekleşme meydana gelir. 7. Yonca biçildikten sonra tesise hayvan sokulması durumunda hayvanların yoncayı kök boğazı kısmından kemireceklerinden bitkilerin ölümüne neden olmaktadır.

19 Yoncanın şişirme tehlikesi Yoncanın hasadı o Ot hasadı o Tohum hasadı

20

21

22

23 Korunga Meyvesi Mikroskop çekimi

24 Korunga (Onobrychis sativa Lam) Korunga cinsine bağlı kadar tür vardır. En fazla kültürü yapılan tür (Onobrychis sativa) dır

25 İklim ve toprak istekleri Kurağa ve soğuğa dayanıklıdır. İç Anadolu Bölgesinde sulamadan yetiştirilebilir. Soğuğa en iyi dayanan yem bitkilerinden biridir. Toprak seçiciliği fazla değildir. Fakir, kuru ve kalkerli topraklarda yetişebilir. Derin, drenajlı ve kireçce zengin toprakları sever. Nemli, asit yapılı ve killi topraklarda iyi gelişemez. Kumlu topraklarda yetişebilir.

26 Korunganın Önemi (yonca ile karşılaştırma) Korunga otu, mineral maddeler, ham yağ ve ham protein oranı yönünden yüksek, ham selüloz ve kül bakımından düşüktür. Hazmolmayı olumsuz yönde etkileyen lignin maddesi korunga otunda yoncadan daha azdır. Korunga çiftlik hayvanlarına şişkinlik yapmaz. Köklerinin katyon değiştirme kapasitesi, yonca, yulaf ve mısırdan yüksektir. Korunga yonca hortumlu böceğine ve birçok toprak üstü zararlılarına dayanıklıdır. Tohumları % 36 protein içerdiğinden, doğrudan hayvan yemi olarak kullanılabilir. Korunga çiçekleri çok iyi bir bal özü kaynağıdır.

27 Nodozite

28 Korunga: iyi bir balözü kaynağı

29 Ekimi Korunga iki şekilde ekilir. Meyve ve Tohum halinde Meyve halinde kg/da Tohum halinde 5-7 kg/da Sıra arası mesafesi Ot amacıyla sulu şartlarda 20 cm kuru şartlarda cm Tohumculuk amacıyla sulu şartlarda cm kuru şartlarda cm

30 Bakım Gübreleme Ekim yılında 1-5 kg/da N, 5-10 kg/da P 2 O 5 Sonraki yıllarda 5-10 kg/da P 2 O 5 Sulama

31 Korungada böcek zararı Korungada etkili farklı iki takımdan iki farklı böcek zararı bulunmaktadır. 1. Bembecia scopigera (Lepidoptera) 2. Sphenoptera carceli (Coleoptera)

32 Sphenoptera carceli Bembecia scopigera

33

34 Korungadan yararlanma şekilleri Kuru ot üretimi Mera olarak kullanılması Toprak ıslahı amacıyla kullanılması Ekim nöbeti bitkisi olarak kullanılması Meraların yenilenmesinde kullanılması Balözü bitkisi olarak kullanılması Korunga tohumlarının yem olarak kullanılması

35 Korunganın hasadı Ot için hasat Kurak şartlarda verim ortalaması: 1 ton/yıl yaş ot Sulu şartlarda verim ortalaması: 1,5-2,0 tpn/yıl yaş ot Tohum için hasat Kurak bölgelerde verim: kg/da Yağışlı ve sulanan bölgelerde verim: 150 kg/da

36 Üçgül Türleri

37 Çayır üçgülü Ak üçgül

38 Üçgül (Trifolium) cinsine bağlı yaklaşık 300 kadar tür olmasına rağmen, bunlardan bazıları tarımsal yönden önemlidir. Çok yıllık Türler Çayır üçgülü (Trifolium pratense L.) Ak üçgül (Trifolium repens L.) Çilek üçgülü (Trifolium fragiferum L.) Tek yıllık Türler Kışlık üçgül (Anadolu Üçgülü) (İran üçgülü) (Trifolium resupinatum L.) İskenderiye üçgülü (Trifolium alexandrinum) Yeraltı üçgülü (Trifolium subterraneum L.) Kırmızı üçgül (Trifolium incarnatum L.)

39 Çayır üçgülü (Trifolium pratense L.) Önemi Üçgüller içerisinde tarımı en fazla yapılan türdür. Kısa ömürlü, çok yıllık, 3-4 yıl yaşayan türdür. Ülkemizde geniş alanlarda tarımı yapılmamaktadır. Özellikle Ca bakımından yonca ve korungadan üstündür. Buğdaygil yem bitkileri ile çok iyi karışımlar oluşturur.

40 İklim ve toprak istekleri Çayır üçgülü verimli, derin tınlı topraklarda iyi gelişir. Kökleri yonca ve korunga kadar derine gitmez bu yüzden susuzluğa yonca ve korunga kadar dayanamaz. Kurağa dayanıklı değildir. Orta derecedeki toprak asitliliğine dayanabilir ve fosfor ile potasyuma fazla ihtiyaç gösterir. Sulanabilen veya düzenli yağıç alan bölgelerin bitkisidir.

41 Ekimi ve bakımı Çayır üçgülü tohumları çok küçüktür. Bu nedenle çok iyi hazırlanmış tohum yatağı ister. Genellikle ilkbahar ekimi önerilir. Kışı sert geçen bölgelerde ekilirse zarar görür. Dönüme kg tohum ekilir. Çıkıştan sonra yabancı ot mücadelesi yapılmalıdır. Gübreleme özellikle fosfor ve potasyumca fakir topraklarda yapılmalıdır. Bu gübreleme bitkinin kuru ot verimini artırır.

42 Hasat ve Harmanı Ot hasadı yonca ve korungaya göre daha geç yapılabilir. Çünkü çayır üçgülü otu çabuk kartlaşmaz. Ot için hasat çiçeklerin yaklaşık yarısının açtığı zaman yapılabilir. Çayır üçgülünden bir gelişme mevsiminde iki biçim alınabilir. İkinci biçimden sonra alınan ot verimi çok düşük olmaktadır. Tohum üretimi için arı kovanları konulması çok faydalıdır. Çiçek kömeçlerinin esmerleşmesinden sonra hasat yapılarak bir süre kurutularak harmanı yapılır. Kuru ot verimi kg/da, tohum verimi kg/da.

43 Fiğ Türleri

44 Fiğ (Vicia) cinsine bağlı 150 kadar tür dünyanın bütün bölgelerine dağılmıştır. En fazla kültürü yapılan türler şunlardır: Yaygın fiğ (Vicia sativa L.) Tüylü fiğ (Vicia villosa Roth.) Koca fiğ (Vicia narbonensis L.) Macar fiği (Vicia pannonica Crann.) Burçak (Vicia ervilia (L.) Willd.)

45 Yaygın Fiğ (Vicia sativa L.)

46 Yaygın Fiğin kullanımı Yeşil ve kuru otu lezzetli ve besleyicidir. Süt inekleri için elverişli bir yemdir. Yeşil otunda % 23.9 ham protein bulunur. Fiğin taneleri kırılarak hayvanlara yedirilir ve protein oranı % 29 un üstündedir. Tohum için hasat edilen fiğin samanı (kes) oldukça besleyicidir ve yemleme amacıyla kullanılır.

47 Yaygın fiğin önemi Ekim nöbeti için en uygun bitkilerden birisi de yaygın fiğdir. Yetiştirildiği toprağa bol miktarda organik madde bırakır. Çeşitli tahıllarla birlikte yetiştirilerek otlatma amacıyla kullanılabilir ve silo yapılabilir. Yeşil gübre bitkisi olarak meyve bahçelerinin altında ve zeytinliklerde kullanılması faydalıdır.

48 Yaygın fiğin yem kalitesi (%) Yem Kaynağı Ham protein Ham yağ Ham selüloz Mineral maddeler Yeşil ot 23,9 3,2 27,1 35,1 Dane 29,0 0,9 6,0 50,6 Saman 4,4 0,8 40,7 36,5 Akyıldız (1969) dan değiştirilerek

49 İklim ve toprak istekleri Toprak yönünden fazla seçici değilse de, killi- tınlı topraklarda iyi gelişir. Fazla killi veya kumlu topraklar dışında her toprakta yetiştirilebilir. Soğuğa ve kurağa fazla dayanıklı değildir. Kar örtüsü olmayan, sıcaklığı 0 C nin altına düşen bölgelerde yazlık ekimi önerilir. Yurdumuzda kıyı bölgelerinde kışlık, İç, Doğu ve Güneydoğu Anadolu bölgelerinde yazlık olarak erken ilkbaharda ekilmelidir. Kurağa fazla dayanıklı olmadığından sulanabilir koşullarda veya yağışın uygun olduğu yerlerde iyi ürün verir.

50 Yaygın fiğin ekimi Tohumları iri olduğu için serpme olarak ekilebilirse de, az tohum kullanmak ve çıkışta düzeni sağlamak amacıyla ekim makinesi ile ekim önerilir. Ekim Durumu Sulu Şartlarda Kuru Şartlarda Elçi (1975) Dane için ekim Tohum miktarı (kg/da) Sıra arası (cm) Ot için ekim Tohum miktarı (kg/da) Sıra arası (cm)

51 Ekimi Tohum üretmek amacıyla yetiştirilen fiğ yalnız olarak ekilir. Ot elde etmek amacıyla yetiştirilen fiğin çeşitli tahıllarla birlikte ekimi yapılır. Bu amaçla en fazla arpa ve yulaf kullanılır. Fiğler sülükleri yardımıyla bu bitkilere tutulur ve dik olarak gelişir. Bu şekilde fiğlerin yatması önlenir, biçimi kolaylaşır. Fiğ + tahıl karışımındaki fiğ ve tahıl miktarı bölgelere göre değişir. Fazla yağışlı bölgelerde tahıl fazla kardeşleneceği için fiğ miktarı artırılır. Dekara 8 kg fiğ ve 2 kg yulaf veya arpa uygun bir karışım teşkil edebilir.

52 Bakımı Yaygın fiğin gelişme döneminde sulama, yabancı ot ve hastalıkların kontrolünün yapılması gerekir. Sulu koşullarda yaygın fiğe çiçeklenme öncesinde 1-2 defa su verilmelidir. Fiğ tarlasında çapa yapmak güç olduğundan çıkan yabancı otlarla mücadele oldukça güçtür. Fiğlerde en önemli bakım işlemi tohum için üretilen bitkilerde Bruchus sp. İle savaştır. Fiğlerin çiçeklenme devresinde ergin Burchus böcekleri yumurtalarını fiğ çiçeklerine koyarlar. Bruchus ile en iyi mücadele Bruchus lu olmayan tohumlarla ekim yapmaktır.

53 Hasat ve Harmanı Ot için en uygun biçim zamanı, altan 3-4 meyve tam şeklini alıdğı ve dolmaya başladığı devredir. Erken biçilirse, çok kaliteli ot elde edilirse de verimi düşük olur. Tahıllarla birlikte ekilmişse tahılların süt olumu ve fiğin çiçeklenme devresinde biçilmelidir. Tohum üretimi için altan 3-4 meyvenin tamamen olgunlaşması beklenir. Daha geç kalınırsa, altaki meyveler çatlayarak tohumlar dökülür. Tohum için hasata sabahın erken saatleri seçilmelidir. Yeşil ot üretimi kıraçta kg arasında, suluda 3000 kg civarındadır. Dane verimi kg, elverişli koşullarda 200 kg yi bulabilir.

54 Tüylü fiğ (Vicia villosa Roth.)

55 Tüylü fiğin özellikleri Yaygın fiğden daha uzun boyludur. Bitkinin üzeri tüylerle kaplıdır. Memleketimizin her yerinde kışlık olarak yetiştirilebilir. Ancak, çok sert kışlardan zarar görebiliri. Gövde ve dalları çok zayıf olduğundan kolayca yatar. Bu nedenle arpa, çavdar gibi bitkilerle yetiştirilmesi önerilir. Ot üretimi için dekara 4-6 kg fiğ ve 7-9 kg çavdar veya arpa ile karışık olarak ekilir. Bu karışım istenirse toprak ıslahı amacıyla toprağa sürülüp karıştırılabilir. Ot verimi ve kalitesi oldukça iyidir. Tüylü fiğ, genellikle yeşil ve kuru ot elde etmek amacıyla yetiştirilir. Tohum üretimi için yalnız ve dekara 4-8 kg olacak şekilde ekilir. Tohum verimi dekara kg dır.

56 Koca fiğ (Vicia narbonensis L.)

57 Koca fiğ tarımı Diğer fiğlerin aksine dik olarak gelişir. Gövdesi kalın ve dört köşelidir. Boyu cm kadar olur. Yaprakları 1-2 çift yaprakçıklıdır ve yaprakçıklar iri, etli ve kalındır. Bu nedenle otu iyi kurumaz. Genellikle dane üretimi için yetiştirilir. Kışa dayanımı oldukça iyidir. Ancak, sert kışlardan zarar görür. Ot için dekara kg, tohum için kg tohum ekilir. Sıra aralığı ot için cm, tohum için cm olmalıdır. İyi yetişme şartlarında yaş ot verimi dekara 1000 kg, dane verimi de dekara 120 kg dır.

58 Macar fiği (Vicia pannonica Crann.)

59 Macar fiği tarımı Orta Anadolu koşullarına en iyi dayanan fiğ türlerinden birisidir. Kışa dayanıklılığı yaygın fiğden fazla, tüylü fiğden daha azdır. Bitki yarı dik olarak gelişir ve hafif gri renklidir. Kıraçta yem üretimi için çok uygundur. Ot üretimi için dekara 8-12 kg, tohum üretimi için dekara 8-10 kg tohum ekilir. Ot için sıra aralığı cm, tohum üretimi için ise cm dir. Dönümden 250 kg kuru ot elde edilebilir.

60 Burçak (Vicia ervilia (L.) Willd.)

61 Burçak tarımı Dünyada yembitkisi olarak fazla önem taşımayan burçak, yurdumuzda oldukça fazla miktarda ekilmektedir. Hasadının zorluğu ve veriminin düşük olması nedeniyle ekim alanı azalmaktadır. Kurağa oldukça dayanıklıdır. Daneleri kırılarak hayvanlara verilebilir. Gerek yeşil ve kuru otu ve gerekse danesi oldukça besleyicidir. Yeşil otunda % 20.4, danesinde % 22.3 ve samanında ise % 4.5 oranında ham protein bulunmaktadır.

62 Yem bezelyesi (Pisum sativum var. arvense L.) By Lisa Ekberg

63 Yem bezelyesi tarımı Tekyıllık olup, yurdumuzun bazı yerlerinde külür, kürül isimleriyle tarımı yapılmaktadır. Tahıllarla beraber silo yemi olarak başarıyla kullanılabilir. Otunun ve danesinin yanında tohum üretiminde elde edilen samanın (kes) besleme değeri yüksektir.

64 Yem bezelyesinin yem kalitesi (%) Yem durumu Ham protein Ham yağ Ham selüloz Mineral maddeler Yeşil ot 3,8 0,5 4,6 6,0 Dane 23,9 1,4 4,5 54,2 Saman 8,0 1,5 37,3 34,7 Akyıldız (1969) dan değiştirilerek

65 İklim ve toprak istekleri Yem bezelyesi esas olarak serin ve nemli bölgelerin bitkisidir. Kurağa dayanımı iyi değildir; ancak, kışa dayanımı oldukça iyidir. Kireçce zengin, nemli veya sulanabilen bölgelerde yetiştirilebilecek en iyi ekim nöbeti bitkilerinden birisidir.

66 Ekim ve Bakımı Ekim yatağı fiğlerde olduğu gibi hazırlanır. Kışlık olarak ekilebilir. Dönüme ortalama kg tohum atılır. Ot elde etmek için tahıllarla beraber (yulaf, arpa ve çavdar) ekilmesi önerilir. Bruchus ile zamanında mücadele yapılmalıdır.

67 Hasat ve Harman Ot için en uygun biçim zamanı ilk meyvelerin gelişmeye başlama devresidir. Tohum için altan birkaç meyve tamamen olgunlaşıp, sarardığı devrede hasat edilmelidir. Hasataki gecikme fiğlerdeki kadar tohum kaybına yol açmaz. Kıraç şartlarda bir dönümden 1 ton yaş ot alınabilir. Sulanabilen koşullarda 3 tona kadar yeşil ot elde edilebilir. Tohum verimi kg arasında değişir.

68 Sarıçiçekli Gazalboynuzu (Lotus corniculatus L.)

69

70 Sarıçiçekli Gazalboynuzu genel özellikleri Akdeniz bölgesinde çok geniş form zenginliğine sahip olduğundan bitkinin anavatanı bu bölge kabul edilmektedir. Uzun ömürlü çok yıllık bir yem bitkisidir. Kurağa ve soğuğa oldukça dayanıklıdır. Asit ve nem yönünden fazla yağış alan bölgelerde iyi gelişir. Zayıf drenajlı, su basan topraklarda diğer birçok baklagil yem bitkisinden daha iyi gelişir. Tuzluluğa dayanımı oldukça fazladır.

71 Ekimi Tohumları oldukça küçüktür. Çıkış ve fide gelişimi yonca ve üçgüllere oranla daha güçtür. Ekim için iyi bir ekim yatağı hazırlanmalıdır. Ekim kışları sert geçen bölgelerde ilkbaharda, ılıman geçen bölgelerde sonbaharda yapılmalıdır. Saf ekimlerde kg/da tohum yeterlidir. Karışımlarda ekim oranı daha azaltılabilir. Ekim sırasında 1-3 kg/da N, 5 kg P 2 O 5 gübresi genellikle yeterlidir.

72 Yem değeri Mera bitkisi olarak çok değerlidir. Ş işirme özelliği olmadığı için saf veya karışım halinde otlatılabilir. Otunun besleme değeri yüksektir. Ham protein oranı yonca ve üçgüllerle aynıdır. Tohum dökme özelliği nedeniyle meralarda kendini kolayca yenileyebilir. Otlatma amacıyla çayır salkımotu, kılçıksız brom, domuz ayrığı ve çayır kelpkuyruğu ile karışım halinde yetiştirilebilir. İnce gövdeli olduğundan biçildikten sonra kolayca kurur. Ot için tam çiçeklenme devresinde biçilmesi önerilir.

73 Yem değeri Kuru ot verimi saf ekimlerde kg/da arasında değişmektedir. Karışımlarda verimi artmaktadır. Doğal çayır ve meralarımızın önemli bitkisidir. Ancak yurdumuzda tarımı yapılmamaktadır. Tohum üretimi Tohum verimi çok iyidir. Ancak tohum üretimi çok zordur. Meyveler olgunlaşınca hemen açılarak tohumlarını dökerler. Böcek yardımı ile tozlandığı için tohum üretimi yapılan alanlara arı kovanlarının yerleştirilmesi verimi artırır.

74 Nohut Geveni (Astragalus cicer L.)

75 Nohut Geveni genel özellikleri Nohut geveni Avrupa ve Asya nın ılıman bölgelerinde doğal olarak yetişmektedir. Yem bitkisi olarak son yıllarda önem kazanmaya başlamıştır. Kök- saplıdır. Saplarının içi boştur. Yaprakları karşılıklı bileşiktir. Yaprak ekseni yaprakçıkla sona erer. Nemli ve serin bölgeleri sever. Kaba bünyeli topraklarda iyi gelişirler. 400 mm den fazla yağış alan yerlerde sulanmadan yetiştirilebilir. Ekimden sonra gelişmesi yonca ve korungadan daha zayıftır. Hayvanlarda şişkinlik yapmadığından mera bitkisi olarak kullanılabilir.

76 Küçük çayırdüğmesi (Sanguisorba minor Scop.) Familya: Gülgüller (Rosaceae)

77 Küçük Çayırdüğmesi genel özellikleri Uzun ömürlü çok yıllık yem bitkisidir. Kışa ve kurağa oldukça iyi dayanır. Serin ve nemli bölgelerde iyi gelişir ve bol ürün verir. Yaz boyunca yeşilliğini koruması, ilkbaharda yağışların uygun gitiği yıllarda biçimden sonra hızla gelişmesi nedeni ile kurak bölgelerimize önerilen yem bitkilerinden birisidir. Bu bölgelerde kurulacak suni meralarda saf veya karışımlar halinde yetiştirilebilir. Olgunlaşma devresinde bile sapların fazla kalınlaşmaması, bitkinin ince ve bol yapraklı olması nedeniyle hayvanlar tarafından sevilerek otlanır.

78 Küçük Çayırdüğmesi genel özellikleri Küçük çayır düğmesi içerinde 1-4 tohum bulunan meyveleri üretir. Meyveleri oldukça iri olduğu için, ekimden sonra çıkışı kolayca sağlanır. Ot üretimi için cm sıra arası ile ekilmeli, dekara ise 3 kg meyve atılmalıdır. Tohum üretimi için sıra arası biraz daha açılmalı, ekim oranı azaltılmalıdır. Kıraç bölgelerde ekim yılında ot ve tohum ürünü alınmaz. İlkbahar yağışlarına göre yılda 1-3 biçim yapılabilir. Otlatma amacıyla otlak ayrığı, mavi ayrık ve kamışsı yumak ile birlikte ekilebilir. Yalnız ekildiğinde kuru ot verimi kg/da dır.