Uğur Engin System Administrator. İletişim:
|
|
- Elmas Zeybek
- 8 yıl önce
- İzleme sayısı:
Transkript
1 Uğur Engin System Administrator İletişim:
2 Dosya Yönetim Sistemleri ( File Management Systems ) Giriş Dosya sistemi, ezelden beridir bilgisayarlar içerisinde büyük önem teşkil eden görevlere sahip olmuştur.temel amacı verileri proses etmek olan bilgisayarlar, dosya sistemleri aracılığıyla herhangi bir disk üzerinde verileri okuyup oluşturmayı ve belli algoritmalara göre verileri depolamayı dosya sistemleri aracılığıyla yaparlar.aşağıda ele alınan konu başlıkları, dosya sistemlerinin disk ve işletim sistemleri ile olan ilişkilerini ele alacaktır. Dosya Sistemi Nedir? Bir işletim sisteminin disk üzerindeki organize edilen verilere ait izleri bulabilmesi için kullanacağı temel yapıya veya araca dosya sistemi denir.dosyalar disk üzerinde bulunan sector bölümlerine blok blok yazılarak programların çalışmasını ve verilerin store edilmesini sağlarlar.verilerin disk üzerine yazılması disk yapısı gereği memory den(hafıza) farklı şekilde gerçekleşir.hafızaya yazılacak olan veriler, rastgele atanırken, disk üzerine yazılacak olan veriler ise byte byte ve sırayla boş olan bölümlere yazılarak kalıcı hale gelirler.böylece, program ve işlemlere ait veriler; dosya sistemleri aracılığıyla diskteki bölümlere yazılır.yazılan veriler, silinmedikleri veya üzerine herhangi bir ek veri yazılmadığı sürece kalıcı olarak depolanacaklardır.disk içerisinde en simple fonksiyona sahip olan veriye dosya(file) denir.dosyalar özellikle bir programa ait olacağı gibi bizzat işletim sistemine ait verilerde olabilir.örnek olarak: text,dll source,program source,image,veritabanı dosyası veya kullanıcı tarafından oluşturulmuş keyfi herhangi bir veri dosya sisteminin birer ufak parçasıdır. Dosya Sistemi Yapısı Metadata Dosyalara ait isimler(file names),dosyanın disk üzerinde kapladığı verinin boyutu(size),yetki bilgileri(permissions),dosya oluşturma tarihi(file creation date) ve dosya üzerinde yapılan en son işlem tarihi(last modification) gibi temel bilgiler metadata içerisinde yer alır.özellikle unix tabanlı dosya sistemleri üzerindeki çeşitli araçlarla bir dosyaya en son hangi kullanıcının ulaştığı,kimin hangi tarihte modifikasyon yaptığı gibi spesifik bilgiler de yine metadata içerisinde linklenerek saklanmaktadır.aşağıdaki resim üzerinde kırmızı ile işaretlenmiş yerler, metadata bulunan bilgiler aracılığıyla sunulur.
3 Verilerin disk üzerinde hangi sectorde kayıtlı olduğu metada içerisinde tutural uniq değerler ile elde edilir.dolayısıyla dosya sisteminin bu bölümünde meyadana gelebilecek herhangi bir problem verilerin ulaşılamaz hale gelmesine de sebep olabilir.bundan ötürü dosya sistemlerinin genel amacı, metadata bütünlüğünü bozmadan, metadata verilerinin kalıcılığını sağlamak ve yürütmektir.1992 yılında ilk Linux kernel için dizay edilen dosya sistemi olan ext(extented file system) üzerinde dosyalara ait efektif bilgilere ulaşmak da mümkün hale getirilmiştir.yukarıda bahsedildiği şekilde özellikle dosyalar için ayrıntılı bilgiler stat komutu ile metadata verileri araclığlıyla kullanıcıya gösterilebilir. Yukarıdaki resimde dosyaya ait ayrıntılı bilgiler görülebilir.dosya özelliklerine ait bilgiler ise aşağıda detaylıca açıklanmıştır. File: Disk üzerinde bulunan ilgili dosyanın ismi. Size: Dosyanın disk üzerinde kapladığı boyut. (kilobyte türünde) Blocks: İlgili dosyanın disk içerisinde yer alan blok numarası. Inode: Dosya nın disk üzerinde adreslenen uniq değeri. Device: Dosya nın hexadecimal türünden, major ve minör değerlerini gösteren değer. Regular File: Dosyanın disk üzerindeki tipini belirtir.(soket,sembolik link,dosya gibi.) Links: Dosya nın kaç adet link edildiği bilgisi. Access: Dosya ya erişen en son kullanıcı: Modify: Dosya üzerinde yapılan en son güncelleme. Change: Dosya üzerinde yapılan en son değişiklik. Uid:Dosya üzerinde işlem yapan kullanıcı değeri. Gid:Dosya üzerinde işlem yapan kullanıcının dahil olduğu grubun değeri. Bu kısımda bulunan yetki değerleri(permission values) unix tabanlı sistemlerde 1 bite tekabul ederek yetkinin türüne göre bit düzeyi artar. Ext türü dosya sistemler, ilgili yetkilendirme değerlerini r(read),w(write),x(execute) seklinde metadata kısmında uniq değerler ile saklarlar. r: 4 bit, w: 2 bit, x : 1 bit
4 Liner ve planlı bir şemaya sahip olan metadata bölümü nün bu denli efektif ve ayrıntılı bilgiler içeren özelliklere sahip olması, diskler üzerinde yapılan adli analizler de büyük önem arz edilmesine sahne olmuştur. Inode(Index Node) Dosya sisteminin bir diğer önemli parçası ise her dosya ve klasöre karşılık indekslenen uniq inode değerleridir.inode değerleri disk tarafından veriler için rassal atanır ve sector içerisindeki bloğunu temsil eder.bizler verilere ait bilgileri insanların anlayacağı şekilde string ifadeler ile görürken arka planda ilgili veriler birer tamsayı olarak inode değerini alır.böylece işletim sistemi, disk içerisinde herhangi bir veriye ulaşmak istediğinde inode değerleri aracılığıyla blok adreslerini okur ve verileri çağırır.inode değeri olmayan veya inode değerleri bozulan veriler işletim sistemi tarafından tanımlanamadığı gibi datalara inode değeri atayaman bir disk e de veriler yazılamayacaktır.aşağıdaki ekran görüntüsü, inode değerleri ile adreslenen verilerin disk üzerindeki yapısını gösterir. - Inode değerlerini biraz daha yakından incelemek için Linux üzerinde boş bir disk oluşturularak içerisine ext3 dosya sistemi kurulacaktır. Loop edilmek üzere 100 MB lik 0 değerleri ile doldurulmuş boş bir disk imajı oluşturalım. dd if=/dev/zero of=/home/ugur/yesevi.img count=1 bs=100m && echo $? 1+0 records in 1+0 records out bytes (105 MB) copied, seconds, 109 MB/s 0
5 Disk oluştuktan hemen sonra gelişmiş bir linux dosya sistemi olan ext3, boş diske yüklenecektir.diske ilgili dosya sistemini yüklemek için mkfs.ext3 komutunu kernel aracılığıyla cpu ya göndereceğiz.komut istemine F parametresi ekleyerek herhangi bir bloğa sahip olamayan ya da mount edilmemiş bir diske dosya sisteminin koşulsuz yüklenebilmesi için force tekniği uygulanacaktır. [root@localhost ugur]# mkfs.ext3 -F yesevi.img mke2fs 1.39 (29-May-2006) Filesystem label= OS type: Linux Block size=1024 (log=0) Fragment size=1024 (log=0) inodes, blocks 5120 blocks (5.00%) reserved for the super user First data block=1 Maximum filesystem blocks= block groups 8192 blocks per group, 8192 fragments per group 1976 inodes per group Superblock backups stored on blocks: 8193, 24577, 40961, 57345, Writing inode tables: done Creating journal (4096 blocks): done Writing superblocks and filesystem accounting information: done Disk imajına ext3 dosya sistemi yazılmış durumda.artık ilgili disk, herhangi bir klasör ya da bir başka aygıta mount edilerek içeriği hakkında detaylı bilgi alınabilir.hatta belli amaçlar için kullanılabilir de.aşağıda yesevi.img isimli ext3 dosya sistemine sahip disk, yerelde bulunan boş bir klasöre mount edilmektedir. [root@localhost ~]# mkdir /home/ugur/test_disk [root@localhost ~]# mount -o loop /home/ugur/yesevi.img /home/ugur/test_disk
6 Yukarıda mount edilen disk in detaylı özellikleri df ile alınırsa aşağıdaki bilgiler görüntülenir. ~]# df -i /home/ugur/test_disk Filesystem Inodes IUsed IFree IUse% Mounted on /home/ugur/yesevi.img % /home/ugur/test_disk Inodes kısmı ilgili dosya sisteminde bulunan toplam uniq inode değerlerini ifade ederken Ifree kısmında ise henüz herhangi bir dosyaya veya ona ait bir özelliğe atanmamış boş inode değerlerinin toplamını ifade etmektedir.böylece disk içerisinde bulunan boş inode değeri kadar dosya indexlenebilecektir.bununla beraber, mevcut herhangi bir klasör içerisindeki datalara ait inode değerleri de ls li komutu ile aşağıdaki şekilde görüntülenebilir. Unix tabanlı işletim sistemlerinde ls li komutu ile yukarıdaki gibi herhangi bir klasör içerisinde bulunan verilere ait inode değerler listelenebilir.nitekim yukarıdaki dosyaların en solunda bulunana uniq değerler ilgili verinin disk içerisindeki index numarasını temsil etmektedir. Inode Data Stream Data stream inode yapısının çekirdeğini ifade eder.nasıl bir inode değeri sector içerisinde bir dosyayı adresliyorsa bir dataya ait member da bir inode un disk üzerinde byte byte adreslenen ve işletim sistemi ile iletişimini sağlayan(i/o) tümleşik temel yapıdır.bu tümleşik yapı data_stream olarak da ifade edilebilir.genel ifadeyle data_stream varlığı,bir data nın disk üzerindeki mantıksal dosya pozisyonunu byte türünden belirtilmesini sağlar.örnek bir data_stream yapısı içerisinde block_run fonksiyonu aracılığıyla 3 defa adreslenen yapıya ait kodları aşağıda görebiliriz.
7 #define NUM_DIRECT_BLOCKS 12 typedef struct data_stream { block_run direct[num_direct_blocks]; off_t max_direct_range; block_run indirect; off_t max_indirect_range; block_run double_indirect; off_t max_double_indirect_range; off_t size; } data_stream; Süper Blok(Super Block) Süper blok kısmında dosya sistemine ait verilerin boyutu,başlangıç ve bitiş adreslemeleri,inode blok tablosu ve veri bloklarına ait başlangıç adresi bilgilerini tutan bölüm olması nedeniyle dosya sistemi içerisinde ciddi bir role sahiptir.aynı zamanda dosya sistemi içerisinde bulunan bloklarda meydana gelebilecek bozulmalara karşı yine dosya sistemi içerisinde bulunan otomatik düzeltme fonksiyonlarını tetikleyerek dosya sisteminin tamir edilmesini sağlayarak mevcut dosya sisteminin bütünlüğünü koruyan yapıya da sahiptir. Bir disk içerisindeki süper blok bilgileri,linux işletim sistemlerinde bulunan dumpe2fs komutu ile görüntülenebilir. [root@localhost ~]# dumpe2fs /home/ugur/yesevi.img grep -i superblock dumpe2fs 1.39 (29-May-2006) Primary superblock at 1, Group descriptors at 2-2 Backup superblock at 8193, Group descriptors at Backup superblock at 24577, Group descriptors at Backup superblock at 40961, Group descriptors at Backup superblock at 57345, Group descriptors at Backup superblock at 73729, Group descriptors at
8 Dosya Sistemlerin de Journaling(Günlükleme) Yapısı Dosya sistemleri, veri kaybına karşı ciddi bir koruma mekanizmasına sahiptirler.disk üzerinde dosya sistemi aracılığıyla yapılan işlemlere ait kayıtlar blok blok bir başka güvenli bölümde saklanır.böylece beklenmedik bir problem ile karşılaşıldığında sistem üzerinde yapılan son işlemlere ulaşmak mümkün hale gelir.örneğin beklenmedik bir şekilde kapanan işletim sistemi kapanmadan önce çeşitli verileri proses ediyor üzereyken işlemler sonlanmadan kapanmıştır.bu durumda, dosya sistemi üzerinde anlık veya ileriye dönük bozulmalar(corruption) meydana gelecektir.journaling mekanizması tam bu noktada devrete girer ve önceden yedeklediği blokları bozuk bölümlere geri yükler.(restoring proses) Journaling yapısının dosya sistemi ile olan ilişkisini anlatan görsel bir resim aşağıda incelenebilir. Unix tabanlı sistemlerde kullanılan en kararlı journaling yapısı da Xfs ve Ext dosya sistemleri üzerinde bulunur.nitekim, Xfs dosya sistemi, 2001 yılında Linux işletim sistemine port edilerek Linux dosya sistemini daha kararlı ve verileri korumaya yönelik güçlü bir işletim sistemi haline gelmesine sebep olmuştur.journaling, kendi içerisinde fiziksel(physical), mantıksal(logical) ve metadata journaling olmak üzere üçe ayrılır.veri bloklarına ait yedeklerin tamamının tutulmasına fiziksel,verilerin sıkıştırılarak tutan journaling yapısına mantıksal journaling denirken yapılan işlemleri metadata içerisinde tutan günlükleme yapısına da metada journaling denir. Disk Yapısı Dosya sistemleri disk içerisinde tutulduğu için disk yapısı da kısaca açıklanmalıdır.disk etrafı metal bir tabakayla çevrili kutu içerisinde bulunan yuvarlak plaka tabakalardan oluşur.plaka üzerinde verileri okumak ve yazmak üzere bir okuma/yazma kafası bulunur.igili mekanizma, kafa hareketlendirici bir mekanizma tarafından hareket eder ve sectörlerde bulunan verileri mayetik işaretleme tekniği ile okuyarak işletim sistemine gönderir.veriler yazılırken manyetik alanın etkisi ile veriler yazılırken, manyetik koruyucu içerinde yer alan GMR(Giant magnetoresistance) isimli sensör yardımıyla bitlerin manyetik durumu algılanır ve okuma
9 işlemi yapılır.disk dönüşümleri rpm ile ifade edilir. Cache buffer ve seek time gibi çeşitli işlevsel parametrelere de sahiptir. Aşağıda disk yapısına ait diğer üç önemli bilgi açıklanmıştır. Silindir: Disk üzerine bulunan bütün karşılıklı izlerin tümüne silindir denir. Sectör: Disk icerisinde verilerin depolandığı 256 veya 512 byte büyüklüğe sahip olan alanlardır. Track: Disk üzerindeki verilerin kayıt edilmesi amacıyla disk üzerinde bulunan her bir dairesel çizgiye verilen isimdir.okuma kafası herhangi bir veriye ulaşmak istediğinde veya yazma işlemi yapmak istediğinde gerekli track üzerine konuşlanır ve işlem yapar. Sanal Dosya Sistemleri Sanal dosya sistemleri bir hafıza gibi kullanılır ve gerektiğinde memory içerisindeki datanın segmentine veya sayfasına yazılacak veriyi kendi içerisinde çalıştırarak proses in işlevini tamamlamasına yardımcı olur.bundan dolayı bilgisayar bilimlerinde sanal dosya sistemleri kalıcı bir hal alarak hemen hemen tüm işletim sistemlerinde desteklenir hale gelmiştir. - Swap (Unix-Linux) Unix tabanlı işletim sistemlerinde sanal dosya sistemi swapping ile ifade edilir ve mevcut hafızanın belli bir miktarda tanımlanarak görevini sürdürür.eğer işletim sistemi içerisinde çalışan bir uygulamaya ait proses, hafızada gerekli segmenti elde edemiyor veya memory üzerinde gerektiğinden fazla sayfa elde edemiyorsa işletim sistemi tarafından ilgili uygulamaya swap alanı üzerinden ek hafıza atanır.artık uygulama işlemleri sanal dosya sistemi üzerinde çalışıyor duruma gelecektir.fakat swap alanına yazılan veri, ram üzerinden okunan veriye oranla daha yavaş çalışağı için bu çoğu zaman işletim sismi açısından bir handikap olarak nitelendirilmiştir. Dip not: Unix tabanlı işletim sistemlerde, ek hafıza alanı kernel tarafından swap üzerinde uygulamaya tahsis edilir.ek olarak verilerin direk ram e yazılmaı nanosaniye ile ifade ölçülürken sanal dosya sistemine yazılması milisaniye olarak gerçekleşir.dolayısıyla sanal dosya veya disk üzerinden tahsis edilen hafıza alanı her zaman ram e oranla ciddi ölçüde geridedir. Unix üzerinde sanal dosya sistemi olarak nitelendirilen swapping tekniği disk ve dosya sistemi olmak üzere ikiye ayrılır.
10 Linux üzerinde sanal disk oluşturulması. Linux tabanlı enterprise bir sistem dağıtım olan Redhat Linux üzerinde test amaçlı 1 GB alana sahip sanal bir dosya sistemi oluşturulacak.sanal dosya sistemi yeni açılan bir disk üzerinde biçimlendirilip mount edildikten sonra kalıcı hale getirilmek üzere konfigure edilecektir. fdisk /dev/sda (Gelişmiş disk biçimlendirme komutu olan fdisk üzerinden aşağıdaki parametreler takip edilir) Fdisk üzerinde her bir parametrenin detaylı kullanımı m komutu ile alınabilir. n p +1G w fdisk /dev/sda 't' (change a partition's system id) then set to swap filesystem '82.' (82 nolu değer swap dosya sistemini temsil eder.) To reboot the server then to run below command. mkswap /dev/sda4 (mkswap komutu ile random atanan yeni disk ID si sanal dosya sistemi ile yapılandırılıyor.) Setting up swapspace version 1, size = KiB no label, UUID=160a8e f-8f1f-9b4adf35e64d swapon -v /dev/sda4 (swap dosya sistemi ile yapılandırılan disk aktif ediliyor.) swapon: /dev/sda4: found swap signature: version 1, page-size 4, same byte order Bu aşamadan hemen sonra /etc/fstab dosyası açılarak sanal dosya sistemi haline getirilen sda4 isimli yeni disk mount edilebilir. Unix sistemlerde sanal dosya sistemi disk üzerinden değilde sonradan oluşturulacak bir dosya üzerinden de konfigure edilerek sanal dosya sistemi haline getirilebilir.nitekim bu işlem dd komutu ile aşağıdaki şekilde yapılabilir. dd if=/dev/zero of=/swapfile1g count=1g
11 Swap dosya sisteminin genişletilmesi.(extending the swap are) Linux sistemleri üzerinde disk yapısı LVM ise, aşağıdaki adımlar takip edilerek operating sistem üzerindeki sanal dosya alanı genişletilebilir.genişletme işlemi, virtual memory alanı yetersiz kaldığında genelde sonradan alınan işlem basamağı olur.sanal dosya sistemi yetersiz olan bir Linux işletim sistemine ait kernel, aşağıdaki şekilde bir bilgilendirme mesajı döner. Aug 28 23:27:36 x kernel: Free swap = 0kB Aug 28 23:27:36 x kernel: Total swap = kB Aug 28 23:27:36 x kernel: Free swap: Eğer volume grup içerisindeki fiziksel disk de yeterli boş alan varsa sadece volume grup içerisinde bulunan logical volume alanı extend edilerek sanal dosya alanı büyütülebilir. vgdisplay komutu ile bir alfanumerik ID ye sahip olduğu görünen; volume grup alanının, allocate ve free disk miktarlarını görebiliyoruz.nitekim aşağıdaki tablo, swap için ihtiyacımız olan yeterli miktarın var olduğunu gösteriyor. Mevcut swap alanına eklenmek istenilen disk miktarı +1GB olsun. [root@x dev]# vgdisplay Free PE / Size VG UUID 157 / 4.91 GB waffzd-imrq-vm9u-8wqp-vcmh-se2h-4xeol1 Eğer ilgili volume grup un yeterli allocate edilmiş disk alanı olmasaydı; bu durumda öncelik, ilgili volume grup u extend etmek olacaktı.dolayısıyla ilgili logical volume alanını lvextend komutunu ile genişletebilir. lvextend -L+ 1G /dev/volgroup00/logvol01 Biraz evvel mevcut disk alanı 1 GB olan LogVol00 isimli logical volume grubuna +1 GB eklenerek toplam boyutu 2GB olarak artırıldı.şimdi ise, mkswap komutu ile extend edilen volume alanını tekrar swap olarak set edilecek. mkswap /dev/volgroup00/logvol01 Setting up swapspace version 1, size = kb Son olarak yapılan işlemlerin virtual memory alanına yansıması için swapoff komutu ile swap diski açılıp kapatılır. [root@x dev]# swapoff a [root@x dev]# swapon -a İşlemler sonra erdi.artık free komutu çalıştırılarak yeni eklenen +1GB disk miktarını swap alanına yansıyıp yansımadığını kontrol edilebilir. [root@x dev]# free total used free shared buffers cached -/+ buffers/cache: Swap:
12 - Page File ( Windows ) Windows işletim sistemlerinde de benzeri şekilde sanal dosya sistemi kullanılmıştır.ilk olarak 1991 yılında windows nt 3.1 isimli işletim sistemine port edilerek hafızaya oranla sıkışıklık durumlarında daha fazla performans elde edilmek üzere yapılandırılmıştır. Read Only Dosya Sistemleri( iso cdrom) Harddisk gibi cdrom da bir veri depolama malzemesidir.fakat cdromlar yapıları gereği read only olarak çalışırlar.içerisine yazılan veriler sonrasında silinemez ve ekstra herhangi bir veri sonradan içerisine yazılamaz.harddisk nasıl ilk etapta 0 nolu uniq değerler içeren verilere sahipse cdrom da yazılmadığı esnada boş bir veri malzemesidir.içerisinde verilerin ne şekilde tutulup okunacağı yine içerisine sonradan entegre edilmiş dosya sistemi ile mümkün olur. Linux Dosya Sistemleri Unix işletim sistemleri köklü bir dosya sistemine sahiptirler.berkeley üniversitesindeki mühendisler tarafından günün şartları için özel olarak yazılan ilk işletim sistemi unix dosya sistemidir.bu sebeple dosya sistemleri unix ve linux tarafında güçlenerek inode,metadata ve blok kontrol algoritmaları ile günümüz dosya sistemlerinin temelini oluşturmuştur.bu konuya değinmişken Unix işletim sistemleri dosya yapısı, / şeklinde tek bir ağaç altında şekillenir.aşağıdaki resim, Unix ve Linux işletim sistemlerinin dosya yapısını gösterir. -Ext (Extented File System) Ext dosya sistmei 1992 yılında Unix tabanlı olan Andrew Tanenbaum tarafından geliştirilmiş Minix isimli işletim sistemine port edilerek adını duyurdu.fakat kısıtlı algoritma yapısı ve içerdiği yetersizlikler sebebiyle bir süre sonra yerini Ext2 ve ardı ardına gelen Ext3 ve Ext4 isimli efektif bir jourmaling yapısına sahip olan gelişmiş dosya sistemlerine bıraktı. -Ext3 Linux kernel ı tarafından desteklenen ve Linux sistemlere port edilen ext3 isimli dosya sistemi başarılı bir journaling yapısına sahiptir.aynı zamanda yapılan kararlılık testlerinde daha az cpu kaynağı tüketmesi onu ReiserFS ve XFS gibi diğer köklü dosya sistemlerinden daha farklı kılmıştır.ex3 dosya sisteminin en önemli özelliği ext2 ye oranla mevcut yapısının online büyüyebiliyor olmasıdır.
13 Ext3 dosya sisteminin özellikleri. - Ext3, diğer dosya sistemleri gibi modern bir yapıya sahip olup dinamik inode atamaları ve extending yapısına sahiptir. - Ext3, toplamda 2 TB dosya boyutu ve 32 TB dosya sistemi boyutuna ulaşabilir. - Gelişmiş ve fonksiyonel bir journaling yapısına sahiptir.linux sistemlerinde Journaling yapısı Journal,Ordered ve Writeback olmak üzere üç bölümden oluşur. - Ext3 dosya sistemi mevcut journaling yapısı sebebiyle online defragment edilmeye ihtiyaç duymaz.zira disk içerisinde free durumda olan aralıklı bloklar otomatik olarak defrag edilir. - LVM(Mantıksal Disk Yönetimi) yapısını destekler. - Yukarıda da belirtildiği üzere gelişmiş journaling yapısı sebebiyle veri bütünlüğü ve verinin geri dönüşüm özelliğini sağlama yapılarına sahiptir adet sub-directory(alt klasör) destekler. Ext3 Journaling Yapıları: Writeback Journaling: Ext2 dosya sistemlerde varsayılan olarak çalışır vaziyette bulunan ilgili günlükleme algoritması, limitli de olsa veri bütünlüğü teminatı sunarak veri bozulmaları meydana geldiğinde eski dataların elde edilmesine izin verir. Ordered Journaling: Dosya sistemi içerisinde var sayılan mod da çalışır.dosya sistemi ve verilerin tutarlılığını sağlar. Data Journaling: İşletim sisteminin düzgün kapatılmadığı durumlarda veri recovering yapar. Ext4 Ext3 üzerine geliştirilmiş yeni bir dosya sistemi olan ext4 özellikle enterprise tabanlı uygulamalar ve veri depoları tabanında çalıştırılmakta oluo aşağıdaki temel özelliklere sahiptir. - Limitsiz alt klasörleme yapılabilir. - Toplamda her size için 16 TB veri depolar. - Büyük çaplı dosya sistemleri üzerinde performans oranını artırmak adına metadata segmenti nde küçültülme işlemi uygulanmıştır. - Sistem checking esnasında blok grupları ve inode bölümleri geçildiği için daha hızlı bir checking işlemi gerçekleştirir. - Güvenirliği artırmak adına Journal Checksum işlemi yapar. Ext Dosya Sistem Kontrolleri (Checking ve Repairing) Ext dosya sistemleri de diğerleri gibi fragmentasyon ve tamir edilmek üzere tutarlılık taramalarından geçirilebilir.linux üzerinde bu işlemler için hali hazırda bulunan fsck aracı bulunur. [root@localhost /]# which fsck /sbin/fsck Yukarıda which komutu kullanılarak fsck isimli aracın hangi dizin altında bulunduğu sorgulanıyor.dönen cevaba göre ilgili araç /sbin/ isimli sistem dosyalarının bulunduğu
14 dizinde.aşağıda ise ldd isimli bir diğer komut istemi çalıştırılarak ilgili aracın mevcut dependency kütüphanesi görüntüleniyor. /]# ldd /sbin/fsck linux-gate.so.1 => (0x00dc3000) libblkid.so.1 => /lib/libblkid.so.1 (0x00c8f000) libdevmapper.so.1.02 => /lib/libdevmapper.so.1.02 (0x00caa000) libuuid.so.1 => /lib/libuuid.so.1 (0x0402d000) libc.so.6 => /lib/libc.so.6 (0x00b02000) libm.so.6 => /lib/libm.so.6 (0x00c5d000) libselinux.so.1 => /lib/libselinux.so.1 (0x0084e000) libsepol.so.1 => /lib/libsepol.so.1 (0x ) /lib/ld-linux.so.2 (0x00ade000) libdl.so.2 => /lib/libdl.so.2 (0x00c88000) Checking ve Repairing: fsck isimli araç ile Linux işletim sistemi üzerinde mount edilmiş ext3 dosya sistemine sahip, küçük çaplı bir disk scan edilecektir.scan işlemi için çeşitli kriterler belirlemek mümkün.fakat konu bütünlüğüne sadık kalmak amacıyla sadece bozuk blokları tespit ederek detaylı bilgilendirme yapan bir checking komutu yazılacaktır.bu işlemler, sanal bir Centos Linux dağıtımı üzerinde test edilmiştir. /]# fsck.ext3 -v -c /dev/sda1 e2fsck 1.39 (29-May-2006) /dev/sda1 is mounted. WARNING!!! Running e2fsck on a mounted filesystem may cause SEVERE filesystem damage. Do you really want to continue (y/n)? Yes /boot: recovering journal Checking for bad blocks (read-only test): done Pass 1: Checking inodes, blocks, and sizes Pass 2: Checking directory structure Pass 3: Checking directory connectivity Pass 4: Checking reference counts Pass 5: Checking group summary information /boot: ***** FILE SYSTEM WAS MODIFIED ***** 35 inodes used (0.13%) 3 non-contiguous inodes (8.6%) # of inodes with ind/dind/tind blocks: 8/3/0
15 15656 blocks used (15.00%) 0 bad blocks 0 large files 22 regular files 3 directories 0 character device files 0 block device files 0 fifos 0 links 1 symbolic link (1 fast symbolic link) 0 sockets files v (verbose) parametresi yapılan işlemler hakkında detaylı bilgi vermeyi sağlamak amacıyla komut istemine eklenmiştir.dönen sonuçlara göre taranan disk toplam da 5 kritere göre değerlendirilerek inode,blok ve disk sistemi yapısında herhangi bir problem saptanmamıştır. Günümüzde benzeri akıllı yapılara sahip bir çok dosya sistemi vardır ve var olmaya devam edecektir.(ntfs,gfs,hdfs) Büyük Veri Uygulamaları İçin Dosya Sistemleri Şuana kadar bahsedilen dosya sistemlerinin yanı sıra cloud tabanlı storage sunucular için özel olarak tasarlanmış büyük çaplı verileri proses etmek adına işletilen dosya sistemleri de mevcuttur.bu dosya sistemleri, kendi içerisinde failover gibi üst düzey aksiyonlar alan cluster yapıları ile dağıtık ve bütünleşik çalışan mekanizmalara sahiptirler.nitekim gfs,hdfs gibi dosya sistemleri üzerinde mapreduce ve pig gibi kısa bir zaman diliminde milyonlarca kelimeyi eşleştiren algoritma tababanları, bu dosya sistemleri üzerinde kümelenmiş şekilde çalışmaktadır. Kaynaklar: US/Red_Hat_Enterprise_Linux/6/html/Storage_Administration_Guide/newfilesysext4.html
16
Bil101 Bilgisayar Yazılımı I. M. Erdem ÇORAPÇIOĞLU Bilgisayar Yüksek Mühendisi
Bil101 Bilgisayar Yazılımı I Bilgisayar Yüksek Mühendisi Kullanıcıdan aldığı veri ya da bilgilerle kullanıcının isteği doğrultusunda işlem ve karşılaştırmalar yapabilen, veri ya da bilgileri sabit disk,
DetaylıLinux Disk Yönetimi. Sisteme bağlı diskler ve bu disklerin bölüm yapıları hakkında bilgi edinmek için fdisk komutunu kullanabiliriz.
Linux Disk Yönetimi Linux işletim sisteminin,disk bölüm yapısı ve desteklediği dosya sistemlerine önceki bölümde değinilmiştir. Bu bölümde disk bölümü(partition) oluşturma, disk bölümü biçimleme(format)
DetaylıDosya, disk üzerinde depolanmış verilerin bütününe verilen isimdir. İşletim sistemi genel olarak iki çeşit dosya içerir.
2 Dosya Nedir? Dosya, disk üzerinde depolanmış verilerin bütününe verilen isimdir. İşletim sistemi genel olarak iki çeşit dosya içerir. Birincisi, bir sistem görevi yerine getirirken yada bir uygulama
DetaylıDOSYA NEDİR? Verilerin HDD de saklanması. Verilerin HDD de saklanması DOSYA SİSTEMİ NEDİR?
DOSYA NEDİR? Dosya;disk üzerinde depolanmış verilerin bütününe verilen isimlendirmedir. İşletim sistemi tipik olarak iki çeşit dosya içerir. Birincisi; bir sistem görevi yerine getirirken yada bir uygulama
DetaylıLinux işletim sistemlerinde dosya hiyerarşisinde en üstte bulunan dizindir. Diğer bütün dizinler kök dizinin altında bulunur.
Dosya Sistemi ve Çalışma Mantığı Dosya Sistemi Disk üzerindeki dosyaların düzenlenmesini ve bir işletim sisteminde dosyaların izlerinin bulunmasını sağlayan yapıya Dosya Sistemi (File System) denir. Linux
DetaylıBTP 205 İŞLETİM SİSTEMLERİ
BTP 205 İŞLETİM SİSTEMLERİ DOSYA SİSTEMİ Dr. Önder EYECİOĞLU 2012 DOSYA SİSTEMİ 1. Dosya Kavramı: 1. Dosya Özellikleri 2. Dosya Türleri 3. Dosya Operasyonları 4. Dosya Yapısı 5. Dahili Dosya Yapısı 2.
Detaylıİşletim Sistemi. BTEP205 - İşletim Sistemleri
İşletim Sistemi 2 İşletim sistemi (Operating System-OS), bilgisayar kullanıcısı ile bilgisayarı oluşturan donanım arasındaki iletişimi sağlayan ve uygulama programlarını çalıştırmaktan sorumlu olan sistem
DetaylıDİSK DEPOLAMA ALANLARI
DİSK DEPOLAMA ALANLARI 1. Giriş İşlemci hızı ve hafıza kapasitesinin disk hızından çok daha hızlı bir gelişim içinde bulunduğu göz önüne alınırsa, disk kullanımında teorik ilgi ve uygulamanın önemliliği
DetaylıTemel Linux Eğitimi 1., 2. ve 3. Bölümler
Süha TUNA Bilişim Enstitüsü UHeM Yaz Çalıştayı - 11.06.2012 İçerik 1. Linux, Kavramlar ve Dizin Yapısı 2. Temel Linux Komutları 3. Sunucuya Uzaktan Bağlanma 1. Linux, Kavramlar ve Dizin Yapısı Linux Linux,
DetaylıWindows Eski Sürümleri Bellek Yapısı
Windows Eski Sürümleri Bellek Yapısı -Intel 8086/8088 mimarili işlemciler//640k RAM -Segment Modeli(Segmented Model) -Her segment 64K uzunluğunda -Intel 80286,640K dan daha fazla RAM i destekledi -Windows
DetaylıDisklerin Organizasyonu...
Linux ve Dosya Sistemleri Disklerin Organizasyonu... Disklerin Organizasyonu... Silindirler.. Sabit Sektör Açısı Metodu Sektörler.. Disklerin Organizasyonu... 1 2 12 3 1 2 11 8 3 4 Quantum Fireball LCT
DetaylıBilgi ve İletişim Teknolojileri (JFM 102) Ders 7. LINUX OS (Sistem Yapısı) BİLGİ & İLETİŞİM TEKNOLOJİLERİ. LINUX Yapısı
Ders 7 LINUX OS (Sistem Yapısı) BİLGİ & İLETİŞİM TEKNOLOJİLERİ 1 LINUX Yapısı LINUX işletim sisteminin diğer işletim sistemleri gibi kendine özgü bir yapısı vardır. LINUX yapısı ve bileşenleri aşağıdaki
DetaylıLinux Dosya ve Dizin Yapısı
Linux Dosya ve Dizin Yapısı Dosya ve Dizin Sistemi Linux te kök dizin (/) sembolü ile ifade edilir. Windowsta kök dizin C: ise Linux ta / sembolüdür. 1 Kök dizini (/) İşletim Sisteminin çalışabilmesi için
Detaylıİşletim Sistemleri. Hazırlayan: M. Ali Akcayol Gazi Üniversitesi Bilgisayar Mühendisliği Bölümü
İşletim Sistemleri Hazırlayan: M. Ali Akcayol Gazi Üniversitesi Bilgisayar Mühendisliği Bölümü Bu dersin sunumları, Abraham Silberschatz, Greg Gagne, Peter B. Galvin, Operating System Concepts 9/e, Wiley,
DetaylıLinux Dosya Yapısı. Eren BAŞTÜRK.
Linux Dosya Yapısı Eren BAŞTÜRK basturkeren@gmail.com Giriş Kernel Derleme Ramdisk oluşturma /dev/shm Aygıtı Kabuk Programlama Dosya Türlerinin Sisteme Yüklenmesi Linux Dosya Yapısı Giriş Kernel Derleme
DetaylıİŞLETİM SİSTEMLERİ. (Operating Systems)
İŞLETİM SİSTEMLERİ (Operating Systems) İşletim Sistemi Tanımı, Görevleri, Bilinen İşletim Sistemleri Çok Kullanıcılı Sistemler, Bellek Yönetim Birimi Linux ve Windows Ailesi, Bilinen İşletim Sistemleri
DetaylıDosya Saklama Ortamları (Devam) Kütük Organizasyonu 1
Dosya Saklama Ortamları (Devam) Kütük Organizasyonu 1 Disk Erişimi Diks Erişiminde 3 öğe vardır: i) Arama Süresi (Seek Time) ii) iii) Gecikme Süresi(Rotational Delay) Transfer Süresi (Transfer Time) Kütük
DetaylıDisk Çizelgeleme. BTEP205 - İşletim Sistemleri
2 Disk Çizelgeleme Sabit diskler çalışırken içerisindeki plaka sabit bir hızda döner (Ör: 7200 RPM). Disk üzerinden bilgi okumak ve yazmak için, okuma/yazma kafasının gereken iz (track) ve kesim (sector)
DetaylıLİNUX. Dosyalar ve dizinler
LİNUX Dosyalar ve dizinler Dosya sistemi Linux işletim sisteminde de dosya ve dizinler diğer Unix türevi işletim sistemlerinde olduğu gibi hiyerarşik yapıya sahiptir. En üst düzeyde olan kök dizini olarak
DetaylıBİLGİ İŞLEM DERS 1. Yrd Doç Dr. Ferhat ÖZOK MSGSU FİZİK BÖLÜMÜ MSGSU FİZİK BÖLÜMÜ
BİLGİ İŞLEM MSGSU FİZİK BÖLÜMÜ DERS 1 Yrd Doç Dr. Ferhat ÖZOK MSGSU FİZİK BÖLÜMÜ İŞLETİM SİSTEMİ OS(Operating System) İşletim sistemi temel olarak, belli girdileri alıp derleyen ve sonuçları üreten program
DetaylıLinux altında komut satırında...
-Kabuk (Shell) Unix ve benzeri işletim sistemlerinde kullanıcının komut yazmasını sağlayan, bu komutları yorumlayarak gerekli işlemleri yapan programlara kabuk (shell) adı verilir. Linux da bir kullanıcı
DetaylıPARDUS TOPLULUK SÜRÜMÜ 3.0 KDE KURULUMU
PARDUS TOPLULUK SÜRÜMÜ 3.0 KDE KURULUMU Aşağıdaki linkten Pardus Topluluk Sürümü 3.0 KDE 64-bit sürümü indirebilirsiniz. http://sourceforge.net/projects/gnupardus/files/pardus3.0/tr/pardus_topluluk_3.0
DetaylıWindows XP: Virtual Memory / Sanal Bellek Perşembe, 07 Eylül :51 - Son Güncelleme Salı, 12 Eylül :07
Grafik tabanlı işletim sistemleri (Windows, Linux altındaki grafik kullanıcı arabirimleri vb.) çalışabilmek için, bir çoğumuzun bilgisayarında takılı olan fiziksel RAM (DDR, SDRAM diye değişik tipleri
DetaylıLinux/Unix Sistem Yönetimi Prosedürleri - 1
Linux/Unix Sistem Yönetimi Prosedürleri - 1 Emre Eryılmaz emre.eryilmaz@linux.org.tr Linux Kullanıcıları Derneği 7 Şubat 2014 Linux =! Unix Linux, Unix değildir. Linux sadece bir Unix klonudur.linux kernelinde
DetaylıCUMHURİYET MESLEKİ VE TEKNİK ANADOLU LİSESİ BİLİŞİM TEKNOLOJİLERİNİN TEMELLERİ DERSİ DERS NOTLARI BELLEKLER
BELLEKLER Genel olarak bellekler, elektronik bilgi depolama üniteleridir. Bilgisayarlarda kullanılan bellekler, işlemcinin istediği bilgi ve komutları maksimum hızda işlemciye ulaştıran ve üzerindeki bilgileri
DetaylıSun Solaris Sunucular için Felaket Kurtarma (DR-Disaster Recovery) Çözümleri
Sun Solaris Sunucular için Felaket Kurtarma (DR-Disaster Recovery) Çözümleri İsmail Yenigül EnderUNIX Çekirdek Takım Üyesi İsmail at enderunix nokta org İsmail.yenigul at endersys nokta com nokta tr 2
DetaylıDONANIM. 1-Sitem birimi (kasa ) ve iç donanım bileşenleri 2-Çevre birimleri ve tanımlamaları 3-Giriş ve çıkış donanım birimleri
DONANIM 1-Sitem birimi (kasa ) ve iç donanım bileşenleri 2-Çevre birimleri ve tanımlamaları 3-Giriş ve çıkış donanım birimleri DONANIM SİSTEM BİRİMİ ÇEVREBİRİMLERİ Ana Kart (Mainboard) Monitör İşlemci
DetaylıELN1002 BİLGİSAYAR PROGRAMLAMA 2
ELN1002 BİLGİSAYAR PROGRAMLAMA 2 DOSYALAMA Sunu Planı Veri Hiyerarşisi Dosyalar ve Akımlar(streams) Sıralı Erişim (Sequential Access) dosyalarının oluşturulması Sıralı Erişim Dosyalarından Veri Okuma Rasgele
DetaylıENF102 TEMEL BİLGİSAYAR BİLİMLERİ VE C/ C++ PROGRAMLAMA DİLİ. Gazi Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Bilgisayar Mühendisliği Bölümü
ENF102 TEMEL BİLGİSAYAR BİLİMLERİ VE C/ C++ PROGRAMLAMA DİLİ Gazi Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Bilgisayar Mühendisliği Bölümü Konular Giriş Data Hiyerarşisi Files (Dosyalar) ve Streams (Kaynaklar)
DetaylıÖğr.Gör. Gökhan TURAN www.gokhanturan.com. Gölhisar Meslek Yüksekokulu
Öğr.Gör. Gökhan TURAN www.gokhanturan.com Gölhisar Meslek Yüksekokulu Windows Sunucu İşletim Sistemi Tarihi 1993: Windows NT Advanced Server 3.1 1994: Windows NT Server 3.5 1995: Windows NT Server 3.51
Detaylıİşletim Sistemlerine Giriş
İşletim Sistemlerine Giriş Girdi/Çıktı (I/O) İşletim Sistemlerine Giriş - Ders11 1 Girdi/Çıktı (I/O) İşletim sisteminin temel fonksiyonlarından biride bilgisayardaki tüm I/O aygıtlarını kontrol etmesidir.
DetaylıLogsign Hotspot. Güvenli, izlenebilir, hızlı ve. bağlantısı için ihtiyacınız olan herşey Logsign Hotspot da!
Logsign Hotspot Misafir Ağlar İçin Yeni Nesil Bütünleşik Erişim ve Analitik Çözümü Misafir ağların her geçen gün artan ihtiyaçlarını karşılayabilmek için yeni nesil mimari ile tasarlanmış olan Logsign
DetaylıBİLGİSAYAR KULLANMA KURSU
1 2 KURS MODÜLLERİ 1. BİLGİSAYAR KULLANIMI 3 1. Bilişim (Bilgi ve İletişim) Kavramı Bilişim, bilgi ve iletişim kelimelerinin bir arada kullanılmasıyla meydana gelmiştir. Bilişim, bilginin teknolojik araçlar
DetaylıBölüm 7. Depolama. Bilgisayarların. Discovering. Keşfi 2010. Computers 2010. Living in a Digital World Dijital Dünyada Yaşamak
Depolama Bilgisayarların Discovering Keşfi 2010 Computers 2010 Living in a Digital World Dijital Dünyada Yaşamak Depo Depolama, veriyi, talimatları ve bilgiyi gelecekte kullanmak üzere saklamaktır. Depolama
DetaylıSistem Programlama. Kesmeler(Interrupts): Kesme mikro işlemcinin üzerinde çalıştığı koda ara vererek başka bir kodu çalıştırması işlemidir.
Kesmeler(Interrupts): Kesme mikro işlemcinin üzerinde çalıştığı koda ara vererek başka bir kodu çalıştırması işlemidir. Kesmeler çağırılma kaynaklarına göre 3 kısma ayrılırlar: Yazılım kesmeleri Donanım
DetaylıMantıksal Hacim Yönetimi (LVM)
Mantıksal Hacim Yönetimi (LVM) LKD Semineri Serdar Aytekin 2 Mart 2005 Ankara serdar@aytekin.web.tr LVM Nedir? Mantısal Hacim Yönetimi modüler disk veri kümesi oluşturmamıza böylelikle de mevcut disk alanımız
Detaylıİşletim Sistemlerine Giriş
İşletim Sistemlerine Giriş Girdi/Çıktı (I/O) İşletim Sistemlerine Giriş - Ders12 1 Disk Manyetik diskler silindirler(cylinder) şeklinde organize edilirler. Her silindir başları dikey olarak gruplanmış
DetaylıBilgisayarım My Computer
My Computer Elbistan Meslek Yüksek Okulu 2012 2013 Bahar Yarıyılı 12-13 Mar. 2012 Öğr. Gör. Murat KEÇECİOĞLU Bilgisayarım (my computer) simgesine sağ tıklar ve özellikler (properties) seçeneğini seçeriz.
DetaylıFatura Dinamik Kodlama İyileştirmeleri
Fatura Dinamik Kodlama İyileştirmeleri Ürün Grubu Kategori Versiyon Önkoşulu [X] Redcode Enterprise [ ] Redcode Standart [ ] Entegre.NET [X] Yeni Fonksiyon 5.0 Uygulama Netsis paketlerinin tüm modüllerinin
DetaylıTEMEL BİLGİ TEKNOLOJİSİ KULLANIMI. Enformatik Bölümü
TEMEL BİLGİ TEKNOLOJİSİ KULLANIMI Enformatik Bölümü - Bilgisayarın tanımı ve tarihçesi Bilgisayar, belirli komutlara göre veri işleyen ve depolayan bir makinedir. İlk bilgisayar 1950 yılında yapılmıştır.
DetaylıBilgisayar Temel kavramlar - Donanım -Yazılım Ufuk ÇAKIOĞLU
Bilgisayar Temel kavramlar - Donanım -Yazılım Ufuk ÇAKIOĞLU Bilgisayar Nedir? Bilgisayar; Kullanıcıdan aldığı bilgilerle mantıksal ve aritmetiksel işlemler yapabilen, Yaptığı işlemleri saklayabilen, Sakladığı
DetaylıUFS SNAPSHOT. Hazırlayan: Asiye Yigit Agustos
UFS SNAPSHOT Hazırlayan: Asiye Yigit Agustos 2011 UFS SNAPSHOT - AMAÇ UFS SNAPSHOT oluşturulması SNAPSHOT alanın yedeğinin alınması UFS SNAPSHOT OLUŞTURULMASI UFS COPY ON WRITE SNAPSHOT sayesinde ufs dosya
DetaylıAdli Analiz İşlemlerine Başlamak
Adli Analiz İşlemlerine Başlamak Bu belge Harun ŞEKER tarafından adli analiz işlemlerine hazırlık konusunda yazılmıştır. Yazarın ismine sadık kalınmak şartı ile izinsiz olarak kopyalanabilir veya yayımlanabilir
DetaylıMaster boot record (MBR)
DİSK ve FAT Cluster büyüklükleri fat yapısına ve disk büyüklüğüne bağlıdır. Aşağıdaki tabloda FAT16 dosya sistemi için disk size larına göre cluster büyüklükleri verilmiştir. Disk size (partition büyüklüğü)
DetaylıVeri Tabanı-I 5.Hafta
Veri Tabanı-I 5.Hafta DataBase Oluşturma 1 DATABASE Kolon,özellik,alanColumn,attributes,fields) Sunucu Tablo numarası adı soyadı 0913109001 Ali Can 0913109002 Nuri Koç Database 0913109003 Fatma Kara Satır,Kayıt
DetaylıTemel Bilgisayar Bilgisi
Temel Bilgisayar Bilgisi BİL131 - Bilişim Teknolojileri ve Programlama Hakan Ezgi Kızılöz Bilgisayarların Temel Özellikleri Bilgisayarlar verileri alıp saklayabilen, mantıksal ya da aritmetik olarak işleyen
DetaylıPAPERWORK TEKNİK MİMARİ
PAPERWORK ECM TEKNİK MİMARİ 1. Şekilde (1) numara ile gösterilen Content Server adı verilen Uygulama Sunucusudur. Content Server tüm iş mantığını içerir. Veri Tabanına ve arşivlenen belgelere erişim yetkisi
DetaylıPORTLAR Bilgisayar: VERİ:
PORTLAR 1.FARE 2. YAZICI ÇİZİCİ TARAYICI 3.AĞ-İNTERNET 4.SES GİRİŞİ 5.SES ÇIKIŞI(KULAKLIK) 6.MİKROFON 7.USB-FLASH 8.USB-FLASH 9.MONİTÖR 10.PROJEKSİYON 11.KLAVYE BİLGİSAYAR NEDİR? Bilgisayar: Kullanıcıdan
DetaylıBüyük, Dağıtık, Veri Yoğunluklu Uygulamalarda Programlama Paradigmaları
Büyük, Dağıtık, Veri Yoğunluklu Uygulamalarda Programlama Paradigmaları Güven Fidan AGMLAB Bilişim Teknolojileri 18/10/11 GRID ÇALIŞTAYI 2007 1 MapReduce Nedir? Büyük data kümelerini işlemek ve oluşturmak
Detaylıİşletim Sistemlerine Giriş
İşletim Sistemlerine Giriş İşletim Sistemleri ve Donanım İşletim Sistemlerine Giriş/ Ders01 1 İşletim Sistemi? Yazılım olmadan bir bilgisayar METAL yığınıdır. Yazılım bilgiyi saklayabilir, işleyebilir
Detaylıİşletim Sistemleri (Operating Systems)
İşletim Sistemleri (Operating Systems) 1 İşletim Sistemleri (Operating Systems) Genel bilgiler Ders kitabı: Tanenbaum & Bo, Modern Operating Systems:4th ed., Prentice-Hall, Inc. 2013 Operating System Concepts,
DetaylıDonanımlar Hafta 1 Donanım
Donanımlar Hafta 1 Donanım Donanım Birimleri Ana Donanım Birimleri (Anakart, CPU, RAM, Ekran Kartı, Sabit Disk gibi aygıtlar, ) Ek Donanım Birimleri (Yazıcı, Tarayıcı, CD-ROM, Ses Kartı, vb ) Anakart (motherboard,
Detaylı3. DOSYA SİSTEMİ VE ÇALIŞMA MANTIĞI
3. DOSYA SİSTEMİ VE ÇALIŞMA MANTIĞI 3.1. Dosya Sistemi Dosya sistemi disk üzerindeki dosyaların organize edilmesidir. Bir işletim sisteminin bir disk veya bölümleri üzerindeki dosyalarının izlerini bulmak
DetaylıDosya sistemi (File system), dosyaların hard disk üzerinde nasıl yerleşeceğini ayarlayan bir sistemdir. Diğer bir tanıma göre dosya sistemi, bir
Dosya Sistemleri DOSYA NEDİR? Dosya;disk üzerinde depolanmışverilerin bütününe verilen isimlendirmedir. İşletim sistemi tipik olarak iki çeşit dosya içerir. Birincisi; bir sistem görevi yerine getirirken
DetaylıSanal Makineler ve Linux Konteynerlerin Performans Karşılaştırması
Sanal Makineler ve Linux Konteynerlerin Performans Karşılaştırması Emre Can YILMAZ 1, Recai OKTAŞ 2 1 Ondokuz Mayıs Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Bilgisayar Mühendisliği Anabilim Dalı, Samsun
DetaylıBazı temel linux komutları ve sistem bilgisi içermektedir.
Bazı temel linux komutları ve sistem bilgisi içermektedir. - GNU/Linux : Açık kaynak kodlu işletim sistemi çekirdeğidir. Serbest paylaşım ve değiştirilebilme özelliği bulunmaktadır. - İşletim sisteminin
DetaylıBilgisayarım My Computer. Elbistan Meslek Yüksek Okulu 2013 2014 Bahar Yarıyılı
Bilgisayarım My Computer Elbistan Meslek Yüksek Okulu 2013 2014 Bahar Yarıyılı Öğr.Gör. Murat KEÇECİOĞLU 11-12 Mar. 2014 Bilgisayarım (my computer) simgesine sağ tıklar ve özellikler (properties) seçeneğini
DetaylıTemel Bilgisayar Programlama
BÖLÜM 11: : Birçok programda, bazı verilerin disk üzerinde saklanmasına gerek duyulur. Bütün programlama dillerinde, sabit disk sürücüsü (Hard Disk Drive, HDD) üzerindeki verileri okumak veya diske veri
DetaylıExchange Server Kurtarma (PowerControls)
Exchange Server Kurtarma (PowerControls) Çok çetrefilli bir işlem olan problemli Exchange suncudan data kurtarma işlemi third party çözümler ile çok daha kolay bir işleme dönüşebilir. Bu tip yazılımlardan
DetaylıVeritabanı. Ders 2 VERİTABANI
Veritabanı Veritabanı Nedir? Birbiri ile ilişkili verilerin bir arada uzun süreli bulundurulmasıdır. Veritabanı bazen Veritabanı Yönetim sistemi veya Veritabanı Sistemi yerine de kullanılır. Gerçek dünyanın
Detaylıİşletim Sistemi Nedir?
İşletim Sistemi Nedir? İşletim sistemi, bilgisayar açılırken hafızaya yüklenen, bilgisayar donanım kaynaklarını yöneten ve çeşitli uygulama yazılımları için hizmet sağlayan genel amaçlı bir yazılımdır.
DetaylıDüşünelim? Günlük hayatta bilgisayar hangi alanlarda kullanılmaktadır? Bilgisayarın farklı tip ve özellikte olmasının sebepleri neler olabilir?
Başlangıç Düşünelim? Günlük hayatta bilgisayar hangi alanlarda kullanılmaktadır? Bilgisayarın farklı tip ve özellikte olmasının sebepleri neler olabilir? Bilgisayar Bilgisayar, kendisine verilen bilgiler
DetaylıIPACK LADDER. Arayüz Dökümantasyonu
IPACK LADDER Arayüz Dökümantasyonu I. Giriş Bu dökümantasyon IPack Ladder yazılımının arayüz kullanımını, kullanılan model ile ilişkilerini ve işlevsel açıklamaları kapsamak üzere hazırlanmıştır. II. Dökümantasyon
DetaylıBilgi ve iletişim teknolojileri
Bilgi ve iletişim teknolojileri 1 Bilgisayar, Hesap makinesi gibi araçlara neden ihtiyaç duyulmuştur? Zaman tasarrufu Bilginin depolanması ihtiyacı Hatasız işlem yapma isteği İletişim ihtiyacı 30\2 Bilişim
DetaylıVERİ KAYNAKLARI. Bilgi sisteminin öğelerinden biride veri
VERİ KAYNAKLARI YÖNETİMİ İ İ 5. ÜNİTE GİRİŞ Bilgi sisteminin öğelerinden biride veri yönetimidir. Geleneksel yada çağdaş, birinci yada ikinci elden derlenen veriler amaca uygun veri formlarında tutulur.
DetaylıSanal Bellek (Virtual Memory)
Sanal Bellek (Virtual Memory) Bellek yönetim tekniklerinde belleğin zaman içinde parçalanması ve işlemlerin boyutunun fiziksel belleğin boyutuyla sınırlı olması sorunları vardır. Ana belleğin yetersiz
DetaylıFstab Rehberi. Ceren Çalıcı. Nisan, 2012
Fstab Rehberi Ceren Çalıcı Nisan, 2012 İçindekiler 1 Giriş.................................................... 2 2 Fstab a Giriş................................................ 3 3 Fstab Dosyası Nasıl
DetaylıWINDOWS 7. Tekno-K@mp Eğitim ID 98 2/4 (Normal Seviye Kullanıcı) Tekno-K@mp Konu ID 34223. Windows 7 Hakkında Genel Bilgi Ek Bilgi -
WINDOWS 7 Tekno-K@mp Eğitim ID 98 Seviye 2/4 (Normal Seviye Kullanıcı) Tekno-K@mp Konu ID 34223 Ana Kategori İşletim Sistemleri Alt Kategori Giriş Konu Windows 7 Hakkında Genel Bilgi Ek Bilgi - GENEL BİLGİSAYAR
DetaylıCopyright 2012 EMC Corporation. All rights reserved.
1 Yeni Nesil Bütünleşik Veri Depolama Çözümleri Göksel Okay Kıdemli Sistem Mühendisi 2 Yeni Nesil VNX 04.09.13 3 Yeni VNX ile Performans Sınırlarını Zorlayın Sanal Ortamlar için Görülmemiş Yüksek Performans
DetaylıBackground (Arka Plan)
Bölüm 9: Sanal Bellek Operating System Concepts with Java 8 th Edition 9.1 Silberschatz, Galvin and Gagne 2009 Background (Arka Plan) Sanal Bellek Kullanıcı mantıksal hafızanın, fiziksel hafızadan ayrılması.
DetaylıBilgisayarlarda Kullanılan Dosya Sistemleri
Bilgisayarlarda Kullanılan Dosya Sistemleri Akış Dosya sistemleri nelerdir? Dosyalar İsimlendirme, türler, yapılar, erişim, nitelikler, işlemler. Dizinler Tek, iki ve hiyerarşik seviyeli sistemler İşlemler
DetaylıBİT in Temel Bileşenleri (Yazılım-1)
Ders 4 BİT in Temel Bileşenleri (Yazılım-1) BİLGİ & İLETİŞİM TEKNOLOJİLERİ 1 Yazılım, değişik ve çeşitli görevler yapma amaçlı tasarlanmış elektronik araçların, birbirleriyle haberleşebilmesini ve uyumunu
Detaylı1. Hafıza Depolama Araçları. 2. Hafıza Çeşitleri. 3. Hafıza Ölçümü. 4. Bilgisayar Performansı
DEPOLAMA 1. Hafıza Depolama Araçları 2. Hafıza Çeşitleri 3. Hafıza Ölçümü 4. Bilgisayar Performansı HAFIZA DEPOLAMA ARAÇLARI HARDDİSK ZİPDİSK SSD BELLEK KARTLARI(SD,CF,MMC,MS) FLASH DİSK CD DVD ROM DİSKET
DetaylıMCR02/04/05/08 Serileri Temassız Kart Okuyucular
MCR02/04/05/08 Serileri Temassız Kart Okuyucular [ Protokol Dokümanı V1.22 ] İÇİNDEKİLER Giriş 1 Özellikler 1 Blok Diyagram 1 Haberleşme Yapısı 2 Komutlar 3 Kart Uygulamaları 4 Giriş MCR02, mifare kartları
DetaylıDosyaların Özellikleri (Attribute) Dosya İşlemleri. İki Seviyeli Katalog Sistemleri. Tek Seviyeli Katalog Sistemleri. Hiyerarşik Katalog Sistemleri
Bilgilerin Uzun Vadeli Saklanması 8 DOSYA SİSTEMS STEMİ saklanacak veriler çok fazla olabilir veriler proses sonlandıktan sonra da kaybolmamalı bilgiye prosesler ortak olarak ulaşabilmeli 424 Dosya Sistemi
DetaylıSQL 2005 SQL STUDIO MANAGER ACP YAZILIMI KURULUM KILAVUZU
SQL 2005 SQL STUDIO MANAGER ACP YAZILIMI KURULUM KILAVUZU Sayfa 1 / 18 KURULUMA BAŞLANMADAN ÖNCE YAPILMASI GEREKENLER : Sistem Özelliklerinden işletim sisteminin 32-bit mi yoksa 64-bit mi olduğu kontrol
DetaylıÖğr.Gör. Gökhan TURAN www.gokhanturan.com.tr. Gölhisar Meslek Yüksekokulu
Öğr.Gör. Gökhan TURAN www.gokhanturan.com.tr Gölhisar Meslek Yüksekokulu Bilgisayarın Yapısı Donanım (Hardware): Bir bilgisayara genel olarak bakıldığında; Kasa, Ekran, Klavye, Fare, Yazıcı, Hoparlör,
DetaylıSistem Programlama. (*)Dersimizin amaçları Kullanılan programlama dili: C. Giriş/Cıkış( I/O) Sürücülerinin programlaması
Sistem Programlama Sistem programlama bilgisayar mühendisliğinin bir alanı olup karmaşık sistemlerin ve bu sistemlerin parçalarının ile ilgilenir. İşletim Sistemlerinin Programlaması Giriş/Cıkış( I/O)
DetaylıBeaglebone İle Çalışmak, 2. Bölüm
Gömülü Linux Sistemleri Login'e Kadar Linux Beaglebone İle Çalışmak, 2. Bölüm Giriş Bu yazı dizisinin 1. bölümünde Beaglebone üzerine basit bir gömülü sistem kurulmuştur. Bu gömülü sistemin kök dosya sistemi
DetaylıA.Ü. GAMA MYO. Elektrik ve Enerji Bölümü ALGORİTMA VE PROGRAMLAMA 1.HAFTA
A.Ü. GAMA MYO. Elektrik ve Enerji Bölümü ALGORİTMA VE PROGRAMLAMA 1.HAFTA 1 İçindekiler Bilgisayarların Çalışma Prensibi Sayı Sistemleri Programlama Dilleri 2 BİLGİSAYARLARIN ÇALIŞMA PRENSİBİ Bilgisayar
Detaylıİşletim Sistemlerine Giriş
İşletim Sistemlerine Giriş Bellek Yönetimi (Memory Management) İşletim Sistemlerine Giriş - Ders09 1 SANAL BELLEK(Virtual Memory) Yıllar önce insanlar kullanılabilir olan belleğe sığmayan programlar ile
DetaylıBİL 423 Bilgisayar Mimarisi 1. Ara Sınavı
MALTEPE ÜNİVERSİTESİ BİLGİSAYAR MÜHENDİSİĞİ BÖLÜMÜ BİL 423 Bilgisayar Mimarisi 1. Ara Sınavı Öğrenci Adı Soyadı : Öğrenci no : Akademik yıl : 2015-2016 Dönem : Güz Tarih : 4.11.2015 Sınav yeri : MZ-4 Sınav
DetaylıHarddisk Disk Sabit diskler üstüste yerleştirilmiş plakalardan (platter) oluşmaktadır. Plakaların her iki yüzeyinde okuma/yazma için okuma yazma kafaları (read-write heads) monte edilmiştir. R/W kafaları
DetaylıFreeBSD Erişim Kontrol Listeleri
FreeBSD Erişim Kontrol Listeleri Unix dosya izinleri çok esnek ve nerdeyse bütün erişim problemlerini çözebiliyorlar.peki ya çözemedikleri?her dosyayı başka bir kullanıcı ile paylaşmak için yeni bir grup
DetaylıYrd. Doç. Dr. Caner ÖZCAN
Yrd. Doç. Dr. Caner ÖZCAN GİRİŞ Değişken ve dizilerde tutulan değerler programın çalışması esnasında değerlerini korurlarken programın çalışması sona erdiğinde veri kaybolur. Dosyalar verinin kalıcı olarak
DetaylıWindows Live ID ve parolanızı giriniz.
Ücretsiz Deneme Hesabı Oluşturma ve Temel Özelliklerin Kullanım Kılavuzu Bilgi girilmesi gerekli alanlar Kişisel bilgi içeren alanlar http://www.windowsazure.com/tr-tr/pricing/free-trial/ adresine gidiniz
DetaylıMCR02-AE Ethernet Temassız Kart Okuyucu
MCR02-AE Ethernet Temassız Kart Okuyucu Teknik Özellikleri Ethernet 10BaseT Dahili TCP/IP Stack TCP/IP Client-Server Bağlantı Özelliği Dahili DNS İstemcisi DHCP veya Statik IP ile çalışabilme UDP, TCP,ARP,ICMP(ping)
DetaylıKets DocPlace LOGO Entegrasyonu
Kets DocPlace LOGO Entegrasyonu Kets DocPlace Kurulumu Öncesinde Yapılması Gereken İşlemler Windows 7, Windows 8, Windows Server 2008 R2, Windows Server 2012 veya daha yeni işletim sistemlerinde Programlar
DetaylıALGORİTMA VE PROGRAMLAMA II
ALGORİTMA VE PROGRAMLAMA II Yrd. Doç. Dr. Deniz KILINÇ deniz.kilinc@cbu.edu.tr YZM 1102 Celal Bayar Üniversitesi Hasan Ferdi Turgutlu Teknoloji Fakültesi Genel Bakış 2 Veri Hiyerarşisi Dosyalara Giriş
DetaylıDoğu Akdeniz Üniversitesi Bilgisayar ve Teknoloji Yüksek Okulu Bilgi teknolojileri ve Programcılığı Bölümü DERS 1 - BİLGİSAYAR VE ÇEVRE ÜNİTELERİ
Doğu Akdeniz Üniversitesi Bilgisayar ve Teknoloji Yüksek Okulu Bilgi teknolojileri ve Programcılığı Bölümü DERS 1 - BİLGİSAYAR VE ÇEVRE ÜNİTELERİ Bilgisayar, kendine önceden yüklenmiş program gereğince
DetaylıAçık Kaynak Kodlu Yazılım
Temel Kavramlar İşletim Sistemi Bilgisayar kullanıcısı ile bilgisayarı oluşturan donanım arasındaki iletişimi sağlayan, aynı zamanda diğer uygulama yazılımlarını çalıştırmaktan sorumlu olan sistem yazılımıdır.
DetaylıEFe Event Management System
EFe Event Management System Kurulum Dökümanı Efe Event Management System V.0.5 Yazan Açıklama Tarih Aykut Güven EFEM İlk Versiyon 24.01.2018 İÇİNDEKİLER Ön Gereksinimler... 3 Tavsiye edilen konfigürasyon...
DetaylıİZMİR EKONOMİ ÜNİVERSİTESİ. Central Disc System Merkezi Disk Sistemi
İZMİR EKONOMİ ÜNİVERSİTESİ Central Disc System Merkezi Disk Sistemi AMAÇ Bu sunumda İzmir Ekonomi Üniversitesi Merkezi Disk Sistemi tanıtımı ve teknik detaylarının sunulması amaçlanmıştır. KONULAR Tanımlar
DetaylıBölüm 11: Dosya Sistem Gerçekleştirilmesi
Bölüm 11: Dosya Sistem Gerçekleştirilmesi Operating System Concepts with Java 8 th Edition 11.1 Silberschatz, Galvin and Gagne 2009 Dosya-Sistem Yapısı Dosya sistem yapısı Mantıksal depolama birimi İlgili
DetaylıBilgi ve iletişim teknolojileri Dersi Ders Notlarıdır?
Bilgi ve iletişim teknolojileri Dersi Ders Notlarıdır? Bilgisayar, Hesap makinesi gibi araçlara neden ihtiyaç duyulmuştur? Zaman tasarrufu Bilginin depolanması ihtiyacı Hatasız işlem yapma isteği İletişim
DetaylıR ile Programlamaya Giriş ve Uygulamalar
R ile Programlamaya Giriş ve Uygulamalar İçerik R ye genel bakış R dili R nedir, ne değildir? Neden R? Arayüz Çalışma alanı Yardım R ile çalışmak Paketler Veri okuma/yazma İşleme Grafik oluşturma Uygulamalar
DetaylıLinux taki Temel Dosya Sistemleri: ext2,ext3,ext4,jfs & xfs
Linux taki Temel Dosya Sistemleri: ext2,ext3,ext4,jfs & xfs Alev Erzurumlu Haziran, 2014 İçindekiler 1 Ext Dosya Sistemi............................................. 2 2 Ext2 Dosya Sistemi............................................
DetaylıBölüm 8: Ana Bellek. Operating System Concepts with Java 8 th Edition
Bölüm 8: Ana Bellek 8.1 Silberschatz, Galvin and Gagne 2009 Bölüm 8: Ana Bellek Arka Plan Bilgisi Yer Değiştirme (Swapping) Bitişik Bellek Yerleşimi (Contiguous Memory Allocation) Sayfalama (Paging) Sayfa
Detaylı2 Server 1 Storage üzerinde HyperV Cluster kurulumu ve dikkat edilmesi noktalar aşağıdaki gibidir.
2 Server 1 Storage üzerinde HyperV Cluster kurulumu ve dikkat edilmesi noktalar aşağıdaki gibidir. MSA 2050 Dual Controller FC portları üzerinden HyperV node larına bağlıdır. Bu nedenle Mutipath IO ve
DetaylıWeb Server Sunucu Loglarının K-Komşu Algoritması ile İ ncelenmesi
Web Server Sunucu Loglarının K-Komşu Algoritması ile İ ncelenmesi İçindekiler 1 Özet... 2 2 Giriş... 3 3 Uygulama... 4 4 Sonuçlar... 6 1 1 Özet Web sunucu logları üzerinde veri madenciliği yapmanın temel
Detaylı