T.C. BİLİM, SANAYİ VE TEKNOLOJİ BAKANLIĞI Sanayi Genel Müdürlüğü TÜRKİYE MAKİNA SEKTÖRÜ STRATEJİ BELGESİ ( ) - TASLAK -

Ebat: px
Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "T.C. BİLİM, SANAYİ VE TEKNOLOJİ BAKANLIĞI Sanayi Genel Müdürlüğü TÜRKİYE MAKİNA SEKTÖRÜ STRATEJİ BELGESİ (2015-2018) - TASLAK -"

Transkript

1 T.C. BİLİM, SANAYİ VE TEKNOLOJİ BAKANLIĞI Sanayi Genel Müdürlüğü TÜRKİYE MAKİNA SEKTÖRÜ STRATEJİ BELGESİ (05-08) - TASLAK - ARALIK 04

2

3 İÇİNDEKİLER GİRİŞ.... MEVCUT DURUM..... Makina Sektörünün Kapsamı..... Dünya da Makina Sektörü Türkiye de Makina Sektörü Sektörün Etkileşim Halinde Olduğu Diğer Sektörler Bölgesel Yapılanma ve Kümelenme Bölgesel Yapılanma Kümelenme Girişim Sayısı ve İstihdamı Üretim, Katma Değer ve Faaliyet Karlılığı Ciro ve Net Satış Kapasite Kullanımı Ar-Ge Faaliyetleri Dış Ticaret Projeksiyonu.... ODAK ALANLARI GZFT ANALİZİ VİZYON, MİSYON, VE HEDEFLER Vizyon Misyon Hedefler Eylem ve Öneriler İZLEME VE DEĞERLENDİRME SÜRECİ... 3

4 Tablolar Listesi Tablo. Makina Sanayi Alt Ürün Grupları... Tablo. Dünya Makina Ticaretinin Toplam Ticaretten Aldığı Pay... 3 Tablo 3. Makina Sektöründe Mevcut Durum... 4 Tablo 4. En Çok İhracat Gerçekleştiren İlk 5 İl... 7 Tablo 5. Makina Sanayi Girişim Sayısı... 9 Tablo 6. Makina Sanayi Çalışan Sayısı... 9 Tablo 7. Çalışan Büyüklüğüne Göre Girişimlerin Dağılımı... 9 Tablo 8. Girişim Başına Düşen Çalışan Sayılarının Dağılımı... 0 Tablo 9. Mühendis İstihdamının Çalışan Sayısına Oranı, Sektörün Maaş Endeksi... Tablo 0. Makina Sanayi Üretim Değeri... Tablo. Makina Sanayinin Oluşturduğu Katma Değer... Tablo. Makina Sanayi Cirosu... 3 Tablo 3. Ar-Ge Harcamaları... 6 Tablo 4. Ar-Ge Merkezi Sayısı... 6 Tablo 5. Teknoloji Yoğunluğuna Göre İmalat Sanayi Sektörleri... 7 Tablo 6. Patent Başvuru Sayısı... 7 Tablo 7. Faydalı Model Başvuru Sayısı... 8 Tablo 8. Makina Sektörü İhracatının Toplam İhracat İçerisindeki Payı... 0 Tablo 9. Makina ve Aksamları İthalatının Toplam İthalat İçerisindeki Payı... Tablo 0. Türk Makina Sanayi Güçlü ve Zayıf Yönleri ile Fırsatlar ve Tehditleri... 3 Şekiller Listesi Şekil. En Çok Makina İhracatı Yapan 5 Ülke... 3 Şekil. En Çok Makina İthalatı Yapan 5 Ülke... 4 Şekil 3. Makina Sanayi Girişimlerinin İllere Göre Dağılımı... 6 Şekil 4. OSB lerin İllere Göre Dağılımı... 7 Şekil 5. Makina Sanayi Girişimlerinin Dağılımı... 9 Şekil 6. İstihdam Endeksi (Yıllık ortalama)... Şekil 7. Üretim Endeksi (Yıllık ortalama)... Şekil 8. Faaliyet Karlılığı... 3 Şekil 9. Ciro Endeksi (Yurtiçi Yurtdışı Toplam)... 4 Şekil 0. Net Satış... 4

5 Şekil. Kapasite Kullanım Oranı (Yıllık Ortalama)... 5 Şekil. Ar-Ge Harcamalarının Gayri Safi Yurtiçi Hâsıla İçindeki Payı... 5 Şekil 3. Patent, Faydalı Model ve Marka Başvuruları... 8 Şekil 4. Yıllara Göre Makina ve Teçhizat Sanayi Dış Ticareti... 9 Şekil 5. İhracatın İthalatı Karşılama Oranı... 9 Şekil 6. Makina Sektörü İhracatı (03)... 0 Şekil 7. Makina Sektörü İthalatı (03)... 0 Şekil 8. Sektör İhracat Gelir Hedefi... Şekil 9. Güçlü Makina Sektörü İçin Odak Alanları...

6 Kısaltmalar Listesi AB ABD BYS BYDTA ÇSGB DMO EB EXIMBANK GBS GSYİH GTB GTİP KB KİK KOBİ KOSGEB MB MEB MYK NACE OSB ÖSYM SITC TCMB TKB TSE TÜBİTAK TÜİK UDHB UN YÖK Avrupa Birliği Amerika Birleşik Devletleri Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı Başka Yerde Sınıflandırılmamış Başbakanlık Yatırım Destek ve Tanıtım Ajansı Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı Devlet Malzeme Ofisi Ekonomi Bakanlığı Türkiye İhracat Kredi Bankası A.Ş. Girişimci Bilgi Sistemi Gayri Safi Yurtiçi Hâsıla Gümrük ve Ticaret Bakanlığı Gümrük Tarife İstatistik Pozisyonu Kalkınma Bakanlığı Kamu İhale Kurumu Küçük ve Orta Büyüklükteki İşletme Küçük ve Orta Ölçekli İşletmeleri Geliştirme ve Destekleme İdaresi Başkanlığı Maliye Bakanlığı Milli Eğitim Bakanlığı Mesleki Yeterlilik Kurumu Avrupa Topluluğunda Ekonomik Faaliyetlerin İstatistiki Sınıflaması Organize Sanayi Bölgesi Ölçme, Seçme ve Yerleştirme Merkezi Uluslararası Standart Ticaret Sınıflaması Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası Türkiye Kalkınma Bankası Türk Standardları Enstitüsü Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Kurumu Türkiye İstatistik Kurumu Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı Birleşmiş Milletler Yükseköğretim Kurulu

7 GİRİŞ Makina Sektörü, sahip olduğu yüksek katma değer oranı, teknoloji üretimini zorunlu kılması, geniş bir yan sanayi ağı oluşturması, yatırım maliyetlerini düşürmesi, nitelikli personele yönelik istihdam alanı oluşturmasının yanı sıra pek çok sektöre girdi sağlaması ile tetikleyici güce sahip lokomotif bir sektördür. Makina sektörü, son on yılda uluslararası piyasalarda iyi bir performans sergilemiş ve hızlı küresel büyümeden büyük ölçüde yararlanmıştır. Yükselmekte olan ekonomilerin sanayileşmesi de nihayetinde makina ve ekipman talebini en çok harekete geçiren itici güçlerden birisi olmuştur. Yatırımcıların risk iştahındaki artış ve nispeten rahat finansman koşulları da sanayinin parlak bir gelişme göstermesine katkıda bulunan diğer bir unsurdur. Ancak sonrasında, finans piyasalarında yaşanan kriz makina sektörünü de vurmuş, o zamandan bu yana talep tekrar canlanmış ve üretim toparlanmış olsa da sektör ancak 0'de eski seviyesine gelebilmiştir. Kriz ekonomilerin ağırlığını da değiştirmiştir. Özellikle imalat sanayine bakıldığında, sanayileşmiş ülkelerin küresel üretim miktarındaki payının yükselmekte olan ekonomilere nazaran azaldığı görülmektedir. Bu durum yalnızca ölçek ekonomisinden faydalanma imkânını etkilememiş, aynı zamanda sanayi kümelerinin gücünü de etkilemiştir. Ayrıca, mali krizin doğurduğu etkiler henüz tamamen ortadan kalkmamıştır. Uluslararası makroekonomik eşitsizlik, büyüme beklentileriyle ilgili bazı soruları beraberinde getirmektedir. İşletmeler, özellikle de KOBİ'ler için finansman bulmak daha güç hale gelmiştir ve kurlardaki değişkenliğin artması şirketlerin daha fazla riske maruz kalmasına neden olmuştur. Makina sektörü hem imalat sanayinin en büyük sektörlerinden birisini oluşturmakta hem de hepsi birbirinden oldukça farklı yapıya sahip olan 0'den fazla alt sektörü ile en heterojen sektörlerinden birini temsil etmektedir. Makina sektörü sadece en büyük imalat sektörlerinden birisi değildir, aynı zamanda ileri imalat süreçleri ve yüksek verimlilik açısından çok büyük bir öneme sahiptir. Her alanda üretim teknolojilerini oluşturan ve bunlara yön veren makina sektörü bu nedenle diğer sektörlere karşı büyük bir avantaj sağlamakta ve çok daha geniş bir değer zincirinin hayati önem taşıyan bir parçasını oluşturmaktadır. Tedarikçiler ile makina ve ekipman kullanıcılarının bölgesel yakınlığı, küreselleşme çağında bile bir avantaj olmaya devam etmektedir, çünkü yeni teknolojilerin kullanılması ve süreçlerin optimize edilmesi çok daha kolay olmaktadır. 03 yılında hedeflenen 500 milyar dolarlık ihracattan makina sektörünün 00 milyar dolar pay alabilmesi adına makina sektörü özel bir öneme sahiptir.

8 . MEVCUT DURUM.. Makina Sektörünün Kapsamı Makina sektörüne dönük bu çalışma, ağırlıklı olarak NACE Rev. nin Kod:8 grubuna (Tablo ) paralel olarak makina sektörünün ayrıntılı bir incelemesini içermektedir. Tablo. Makina Sanayi Alt Ürün Grupları NACE Kodu Tanım 8. Motor ve türbin imalatı (hava taşıtı, motorlu taşıt ve motosiklet motorları hariç) 8. Akışkan gücü ile çalışan ekipmanların imalatı 8.3 Diğer pompaların ve kompresörlerin imalatı 8.4 Diğer musluk ve valf/vana imalatı 8.5 Rulman, dişli/dişli takımı, şanzıman ve tahrik elemanlarının imalatı 8. Fırın, ocak (sanayi ocakları) ve brülör (ocak ateşleyicileri) imalatı 8. Kaldırma ve taşıma ekipmanları imalatı 8.3 Büro makinaları ve ekipmanları imalatı (bilgisayarlar ve çevre birimleri hariç) 8.4 Motorlu veya pnömatik (hava basınçlı) el aletlerinin imalatı 8.5 Soğutma ve havalandırma donanımlarının imalatı, evde kullanılanlar hariç 8.9 BYS diğer genel amaçlı makinaların imalatı 8.30 Tarım ve ormancılık makinalarının imalatı 8.4 Metal işleme makinalarının imalatı 8.49 Diğer takım tezgâhlarının imalatı 8.9 Metalürji makinaları imalatı 8.9 Maden, taş ocağı ve inşaat makinaları imalatı 8.93 Gıda, içecek ve tütün işleme makinaları imalatı 8.94 Tekstil, giyim eşyası ve deri üretiminde kullanılan makinaların imalatı 8.95 Kâğıt ve mukavva üretiminde kullanılan makinaların imalatı 8.96 Plastik ve kauçuk makinalarının imalatı 8.99 BYS diğer özel amaçlı makinaların imalatı.. Dünya da Makina Sektörü Makina sektörü, 970'lerin sonundan itibaren opto-elektronikten yeni materyallere kadar yüksek teknolojinin geliştirilmesi ve uygulanması açısından lider bir sanayiye dönüşmüştür. Bu sektörün pek çok ürünü, genellikle eski teknoloji olarak adlandırılan mekanik teknolojiler ile ileri teknolojileri birleştirmektedir. Farklı teknolojileri birleştiren yenilikçi ürünler yaratmaya yönelik mühendislik dehası, makina sektörünün en önemli güçlü yanlarından birini oluşturmaktadır. Makina sektörü donanım, makina ve ekipman tedarikçisi olarak görülse de aslında hizmet sanayii olma yönünde bir dönüşüm geçirmiştir. İmalat sistemlerinin tesisi, operatörlerin eğitilmesi, bakım ve onarım ve hatta finansman temini gibi hizmetler giderek daha fazla önem kazanmıştır. Bu hizmetler hem verimliliğin yükselmesini sağlamakta hem de düşük maliyetli rekabete daha az maruz kalınmasını sağlamaktadır. Ayrıca, makina sektörü, imalat sanayiinin en çok vasıflı personel ihtiyacı duyulan sektörlerinden birisidir. Ülkelerin gelişme sürecinde, makina imalat sanayinin imalat sanayi içerisindeki önemi giderek artmaktadır. Bu artış trendine paralel olarak; 03 yılı toplam dünya ticareti 36,7 trilyon ABD

9 Doları, toplam dünya makina ticareti ise 3,0 trilyon ABD Doları olmuştur. Makina sektörünün dünya ticaretinden aldığı pay 03 yılı itibariyle % 8, seviyesindedir. Tablo. Dünya Makina Ticaretinin Toplam Ticaretten Aldığı Pay Yıl Toplam Ticaret (Trilyon ABD Doları) Makina Ticareti Oran (%) 00 30,3,6 8,6 0 36,3 3, 8,5 0 36,3 3, 8, ,7 3,0 8, Kaynak: Comtrade (SITC Rev.4 Kod:7,7,73,74) Dünyada en çok makina ihracatı gerçekleştiren ülkelerin başında Almanya gelmektedir. Bu ülkenin ardından gelen ABD ve Çin arasındaki ihracat farkı ise çok azdır. 5 inci sırada bulunan İtalya, ülkemizin örnek bir model olarak kabul ettiği bir ülkedir. İngiltere ve Fransa dan sonra en büyük ihracatçı konumundaki Güney Kore nin ise önümüzdeki yıllarda bu sıralamada ilk 5 e gireceği düşünülmektedir. Türkiye 0,6 milyar dolarlık ihracatıyla bu kategoride 7 nci sırada bulunmaktadır. Şekil. En Çok Makina İhracatı Yapan 5 Ülke Kaynak: Comtrade Ticaret değeri, ithalat ile ihracat verilerinin toplamı olarak kabul edilmiştir. 3

10 Sanayi üretimi için stratejik diğer bir parametre ise makina ithalatıdır. Bir ülkenin yüksek miktarda makina ithalatı gerçekleştirmesi o ülke sanayisinin üretime yatırım yaptığını göstermektedir. Dolayısıyla, makina sektöründe dış ticaret dengesini ön planda tutan bir strateji yerine sektörel üretimin ve ölçeğinin arttırılmasına önem verilmelidir. Türkiye 8,3 milyar dolarlık makina ithalatıyla Hollanda nın ardından 6 ncı konumda yer almaktadır. Şekil. En Çok Makina İthalatı Yapan 5 Ülke Kaynak: Comtrade.3. Türkiye de Makina Sektörü Makina imalat sanayi, bütün dünyada olduğu gibi ülkemizin sanayileşmesinin de itici gücüdür ve gelecekte ülkemiz gelişiminin temel taşı olacağı aşikardır. Birçok ülkede olduğu gibi, Türkiye de de makina imalatçılarının büyük çoğunluğu KOBİ niteliğinde olup, bu yapı değişen ekonomik koşullara ve teknolojik gelişmelere karşı daha esnek ve hızlı cevap verme imkânı sağlamaktadır. Sektörde faaliyet gösteren KOBİ lerin sahip olduğu ucuz işgücü avantajı ve gelişmiş mühendislik becerileri, makina imalatçılarının uluslararası pazarlarda rekabet şansını arttıran unsurlardır. Türk makina sanayinde, her türlü parça ve aksamın yüksek kalitede ve rekabet edebilir fiyatlarda üretimi yapılmaktadır. Ancak uzun vadede bu durum, işletme ölçeklerini ivedilikle büyütmesi gereken ülkemiz için önemli bir çelişki oluşturmaktadır. Tablo 3. Makina Sektöründe Mevcut Durum /03 Değişim (%) Firma Sayısı Net Satışlar Brüt Satış Kar Faaliyet Karı Vergi Öncesi Kar Vergi Sonrası Kar Çalışan Sayısı Kaynak: GbS 4

11 .4. Sektörün Etkileşim Halinde Olduğu Diğer Sektörler Geleneksel olarak demir ve çelik sektörlerinde makina sektörü ile üretime dönük güçlü bağlar mevcuttur. Makina sektöründeki firmaların iş gücünü azaltacak şekilde parçaların ihtiyaca göre teslim edilmesi yönünde bir eğilim söz konusudur. Metal işleme sektörlerinden döküm ve kaynaklı parçalar tedarik edilmektedir. Üretime dönük sektörler enerji yoğun sektörlerdir ve enerji verimliliğiyle ve emisyonlarla ilgili teknik mevzuattan kaynaklanan bazı zorluklarla karşı karşıyadırlar. Bu durum, makina sektörünün en önemli sektörlerden biri olarak sürdürülebilirliği değerlendirilirken dikkate alınmalıdır. Elektrik sektörü, makina sektörü açısından her zaman önemli bir tedarikçi olmuştur. Güç santrallerinde makina sektörünün ve elektrik sektörünün katkısı hem jeneratörler hem de türbinler açısından yaklaşık yarı yarıyadır. Elektrik sektörü, tesisler, baskı makinalar ve işleme tezgâhları için elektrikli tahrikler gibi diğer alt sektörler için de önemli bir girdi sağlamaktadır. Elektrikli tahrik kumandalarında sağlanan ilerleme makina sektörü ürünlerinin daha verimli olmasına ve dişliler gibi hareketli parçaların sayıca azalmasına büyük katkıda bulunmuştur. Sanayiler arası ilişkiler, üretim ve ortak mühendislik alanlarında derinleşmiştir. 980'lerden bu yana mikro elektroniğin yaygınlaşması yenilikçiliğe yol açmıştır. Özellikle işleme tezgâhı alt sektöründe bu teknolojiler büyük ilerleme göstermiştir. Bununla beraber gelişmiş kumanda teknolojisini ilk uygulayan Japonlar olmuş ve küresel pazarda ilk olmanın yarattığı avantajla iyi bir pay elde etmişlerdir. İnternete dair her şeyin üretimde daha fazla kullanımını içeren trend ve bunun endüstriyel proseslere etkisi, gelişmiş ülkeleri stratejik yeni tartışmalara, yeni yönelimlere itmiştir. Almanya, internetin üretimde kullanılmasının yaratacağı yeniliklerin bir devrim niteliğinde olacağı vurgusu yaparak gelecek dönem senaryosunu Endüstri 4.0 başlığı altında tanımlamaktadır. Kısaca Sanayi 4.0 diye adlandırılan yeni dönemde ise, her biri farklı bilgisayar tarafından yönlendirilen makinalar, bir bütün olarak ana bilgisayarların kontrolüne girecektir. Basit anlatımıyla, daha önce tek tek makinaları yöneten bilgisayarlar, bundan sonra fabrikaları yönetecektir. Buna Akıllı Fabrika Dönemi, Akıllı Üretim Dönemi (Intelligent- Smart Factories) denilmektedir. Öte yandan, makina sektörünün üretiminin yaklaşık üçte birini rulman, dişli, musluk, akışkan donanımları ve motorlar gibi ara mamuller oluşturmaktadır. Bu mamullerin pek çoğu makina sektöründe faaliyet gösteren diğer firmalara teslim edilmektedir. Makina sektöründen ara mamul alan diğer sektörler arasında elektrik sektörü, otomotiv sektörü ile tıbbi ekipman, hassas cihazlar sektörü ve diğerleri yer almaktadır. Üretimin büyük kısmı, farklı sektörlere yapılan yatırımlarda kullanılan sermaye mallarından ibarettir. Makina sektörünün tekstil, ticari kağıt, kağıt hamuru ve kağıt, inşaat ve madencilik ve tarım sektörü gibi belli müşteri sektörlere sermaye malları temin eden alt sektörleri mevcuttur. Bu alt sektörler müşterilerin yatırım davranışlarına bağımlı konumdadırlar. Tekstil, kağıt hamuru ve kağıt gibi bazı sektörlerde aşırı büyük miktarlarda küresel yatırım döngüleri yaşanmakta ve bu da imalatçılar açısından zorluk yaratmaktadır. Diğer sermaye malı imalatçıları pek çok sektör için ürün temin etmektedirler ve imalatçıların ani düşüşle 5

12 karşılaşma ihtimali daha azdır, örneğin vinçler, taşıma bantları ve robotlar gibi elleçleme ekipmanı imalatçıları bunlar arasında sayılabilir. İşleme tezgahlarının dahi geniş bir uygulama yelpazesi vardır ancak pek çok otomotiv sektörü için makina ve üretim sistemlerinin tedariğinde uzmanlaşmıştır. Makina sektörünün en önemli özelliklerinden biri hem üretime dönük yüksek teknolojili sektörlerle hem de çok geniş bir yelpazeye yayılan müşteri sektörlerle yakın ilişki içinde olmasıdır. Bu durum, makina sektörünün neden kolaylaştırıcı sektör olarak anıldığını açıklamaktadır. Dolayısıyla bu sektör, temel icatların ve yeniliklerin hayata geçirilmesi açısından hayati önem taşımaktadır..5. Bölgesel Yapılanma ve Kümelenme.5.. Bölgesel Yapılanma Makina imalat sanayi, bazı iller çevresinde daha fazla yoğunlaşmış bulunmaktadır. Bunlar; İstanbul, Bursa, Kocaeli, Trakya dâhil Marmara Bölgesi, İzmir, Eskişehir, Ankara, Konya, Gaziantep gibi illerdir. Çukurova bölgesi de bu kapsamda yer almaktadır. Takım tezgâhı imalatı ise, daha çok Bursa, Kocaeli, İstanbul, İzmir ve Konya da ön planda olan imalat konusudur. Gaziantep, daha çok tekstil (halı dokuma dâhil) ve gıda sanayi makinaları ile inşaat makinalarına öncelik veren bir konumdadır. Komşu ülkelere yakınlığı ve işbirliği olanağının artması nedeni ile bu ilimizde, son yıllarda daha değişik makina türlerinin imalatı da gelişim göstermektedir. Şekil 3. Makina Sanayi Girişimlerinin İllere Göre Dağılımı Kırklareli Bartın Sinop Kastamonu Edirne İstanbul Zonguldak Artvin Samsun Tekirdağ 37 Kocaeli Karabük Trabzon Rize 3 Düzce Amasya Ordu Yalova Giresun Sakarya Bolu Çankırı Gümüşhane Çorum Tokat Bayburt 6 Bilecik Çanakkale Erzurum Bursa 9 Balıkesir Ankara Kırıkkale Erzincan Eskişehir Yozgat Sivas Kütahya Kırşehir Tunceli Bingöl Muş Manisa İzmir 8 Aydın Muğla Uşak Denizli Burdur Afyon Isparta Antalya Konya 7 Karaman Nevşehir Kayseri Aksaray Mersin Niğde Osmaniye Gaziantep Adana Kilis Hatay K.Maraş Malatya Elazığ Adıyaman Ş.Urfa Bitlis Ardahan Kars Ağrı Diyarbakır Siirt Batman Şırnak Mardin Iğdır Van Hakkari Kaynak: GbS (03 yılı verileridir) Dağılım yüzdesel (%) olarak sunulmuştur. Girişim sayısı % in altında kalan iller haritada belirtilmemiştir. 6

13 Şekil 4. OSB lerin İllere Göre Dağılımı Edirne Çanakkale İzmir Kırklareli Tekirdağ Balıkesir Manisa Aydın Muğla 3 İstanbul Zonguldak Kocaeli 8 Yalova 4 Bursa Kütahya Uşak Düzce Sakarya Bolu Bilecik 6 Afyon Eskişehir Denizli Isparta 4 Burdur Antalya Bartın Ankara Konya 9 Karabük Kastamonu Çankırı Kırıkkale Karaman Kırşehir Aksaray Mersin 3 Sinop Çorum Nevşehir Kayseri Niğde Samsun Amasya Osmaniye Gaziantep Adana Hatay Tokat Ordu Yozgat Sivas K.Maraş Kilis Kaynak: (03 yılı verileridir) Trabzon Rize Giresun Gümüşhane Bayburt Erzincan Malatya Elazığ 4 4 Adıyaman 4 Tunceli Ş.Urfa 4 Bingöl Artvin Ardahan Erzurum Diyarbakır Siirt Batman Mardin 3 Muş Bitlis Kars Ağrı Şırnak Iğdır Van Hakkari Makina İhtisas OSB ler:. Kocaeli Gebze VI (İMES) Makina İhtisas OSB (Kocaeli). Makina İhtisas OSB (Kocaeli) Tablo 4. En Çok İhracat Gerçekleştiren İlk 5 İl İl Girişim Sayısı Çalışan Sayısı İhracat ($) Makina İhracatındaki Payı (%) İstanbul ,5 Ankara ,5 Bursa , İzmir ,9 Kocaeli ,4 Konya ,4 Gaziantep ,9 Eskişehir ,5 Hatay ,3 Mersin , Adana ,9 Çorum ,9 Sakarya ,8 Kayseri ,7 Manisa ,7 DİĞER ,3 TOPLAM ,0 Kaynak: GbS (03 yılı verileridir) 7

14 .5.. Kümelenme Kümelenme, aynı ya da benzer iş kolunda faaliyet gösteren, coğrafi olarak birbirine yakın, birbirleriyle işbirliği ve rekabet halinde olan üretici firmalar ve onları destekleyici firma ve kurumların bir araya geldiği bir çalışma modelidir. bu kapsamda, rekabetçilik ve yenilikçilik alanlarında küme destek programı tasarımı tamamlanmış olup, ilgili Kümelenme Destek Programı Yönetmeliği 5/09/0 tarihli ve 84 sayılı Resmi Gazete de yayımlamıştır. Program kapsamında sektörel ayrım yapılmaksızın belirli bir rekabetçilik ve sürdürülebilirlik seviye ve potansiyeline sahip kümelenmelerin iş planı çerçevesinde (faaliyet ve projeleri) desteklenmesi planlanmaktadır. İşletmelerin rekabet edebilirliğini artırmak amacıyla başlatılan programı kapsamında 4 Ekim 03 tarihinde ilk destek çağrısı yapılmış ve 3 Ocak 04 tarihinde son başvurular alınmıştır. Programa 7 adet Kümelenme Birlikteliği başvurmuştur. Destek programı ile belirli bir sürdürülebilirlik ve rekabetçilik seviye ve potansiyeline sahip kümelenme birlikteliklerinin desteklenmesi öngörülmektedir. Ülkemiz ekonomisinin önceliklerine paralel olarak net bir vizyona, etkin bir stratejiye ve uzun vadeli iş planına sahip kümeler; şeffaf ve objektif kriterlere uygun şekilde yapılacak değerlendirmeler sonucunda destek almaya hak kazanacaklardır. Desteklenecek kümelerin; koordinasyon-farkındalık-etkinlik, girdi koşulları, verimlilik ve yenilik faaliyetleri kapsamında verilecek desteklerle küresel pazarlardan daha fazla pay alması hedeflenmektedir. Böylelikle, bu destekle, yeni rekabetçilik anlayışının temel dinamikleri ele alınmış olacaktır. Programın amacı, kümelenme birlikteliklerinin başlatılması, etkin bir şekilde ilerletilmesi için gerekli iş ortamının güçlendirilmesidir. Bu program sonunda; Kümelenme girişimlerinin koordinasyonu, sevk ve idaresi amacıyla yasal statüye sahip 0 adet kurum veya kuruluş oluşturulması ve bunların en az %80 inin Bakanlık tarafından akredite edilmesi, En az 30 adet üniversitenin kümelenme girişimlerinin içinde yer alması, En az.000 adet işletmenin kümelenme girişimlerinin içinde bulunması, Kümelenme girişimleri çerçevesinde diğer işletmelerle işbirliği seviyesi ve kalitesini arttıran firma sayısının en az 00 e ulaşması, Kümelenme girişimleri sonucunda ortak kullanıma yönelik 0 adet yapının oluşturulması ve bu yapılardan 500 adet işletmenin faydalanması, Kümelenme girişimleri sonucunda 0 adet yeni, yenileştirilmiş ve/veya geliştirilmiş ürün oluşturulması ve piyasaya sürülmesi hedeflenmiştir..6. Girişim Sayısı ve İstihdamı GbS kayıtları esas alınarak yapılan değerlendirmelerde makina ve ekipman imalatı konusunda faaliyet gösteren girişimlerin toplam imalat sanayi içerisindekilere oranının 009 yılından itibaren sabit bir seyir izlediği anlaşılmaktadır. 8

15 Tablo 5. Makina Sanayi Girişim Sayısı Makina ve Ekipman İmalatı TOPLAM İMALAT SANAYİ Pay (%) 6,9 7,0 7,0 7,0 7,0 Kaynak: GbS Şekil 5. Makina Sanayi Girişimlerinin Dağılımı Kaynak: GbS (03 yılı verileridir) Tablo 6. Makina Sanayi Çalışan Sayısı Makina ve Ekipman İmalatı TOPLAM İMALAT SANAYİ Pay (%) 5, 5,5 5,8 5,8 5,7 Kaynak: GbS Makina sektöründe ölçek sorunu yaşandığına işaret eden en önemli göstergelerden bir tanesi de işletmedeki çalışan sayısıdır. İşletmelerin büyüklüğü ile çalışan sayısı birbirine doğrudan bağlıdır. Bu sebeple, sektörde -9 çalışan sayısına sahip işletmelerin %79 düzeyinde seyretmesi bu konunun özellikle ele alınmasını gerektirmektedir. Tablo 7. Çalışan Büyüklüğüne Göre Girişimlerin Dağılımı Çalışan Büyüklüğü (%) -9 80,9 80,0 79,0 78,5 79, ,8 8,6 9,0 9, 8, ,5 8, 8,5 8,8 8, ,5,9 3, 3, 3, ,3 0,4 0,4 0,4 0,4 Toplam 00,0 00,0 00,0 00,0 00,0 Kaynak: GbS 9

16 Tablo 8. Girişim Başına Düşen Çalışan Sayılarının Dağılımı NACE Sınıf Tanımı Çalışan/Girişim 8 - Motor ve Türbin İmalatı (Hava Taşıtı, Motorlu Taşıt ve Motosiklet Motorları Hariç) 80, 85 - Rulman, Dişli/Dişli Takımı, Şanzıman ve Tahrik Elemanlarının İmalatı 9, Soğutma ve Havalandırma Donanımlarının İmalatı, Evde Kullanılanlar Hariç 5, Diğer Musluk ve Valf/Vana İmalatı 3, Diğer Pompaların ve Kompresörlerin İmalatı, Tarım ve Ormancılık Makinalarının İmalatı, Maden, Taş Ocağı ve İnşaat Makinaları İmalatı 7,5 8 - Kaldırma ve Taşıma Ekipmanları İmalatı 5, 89 - Metalürji Makinaları İmalatı 4, Diğer Takım Tezgâhlarının İmalatı 4, Gıda, İçecek ve Tütün İşleme Makinaları İmalatı 4, Kâğıt ve Mukavva Üretiminde Kullanılan Makinaların İmalatı 3, Metal İşleme Makinalarının İmalatı 3, Plastik ve Kauçuk Makinalarının İmalatı 3,4 8 - Akışkan Gücü İle Çalışan Ekipmanların İmalatı 3, 8 - Fırın, Ocak (Sanayi Ocakları) ve Brülör (Ocak Ateşleyicileri) İmalatı, 89 - BYS Diğer Genel Amaçlı Makinaların İmalatı 0, BYS Diğer Özel Amaçlı Makinaların İmalatı 9, Tekstil, Giyim Eşyası ve Deri Üretiminde Kullanılan Makinaların İmalatı 7, Büro Makinaları ve Ekipmanları İmalatı (Bilgisayarlar ve Çevre Birimleri Hariç) 4, Motorlu veya Pnömatik (Hava Basınçlı) El Aletlerinin İmalatı 4,5 Toplam 8 - BYS Makina ve Ekipman İmalatı 6,0 C - İMALAT 9,8 Kaynak: GbS (03 yılı verileridir) 0

17 NACE Sınıf Tanımı Tablo 9. Mühendis İstihdamının Çalışan Sayısına Oranı, Sektörün Maaş Endeksi Mühendis Oranı (%) Maaş Endeksi Motor ve Türbin İmalatı (Hava Taşıtı, Motorlu Taşıt ve Motosiklet Motorları Hariç) 7, Büro Makinaları ve Ekipmanları İmalatı (Bilgisayarlar ve Çevre Birimleri Hariç) 6, Fırın, Ocak (Sanayi Ocakları) ve Brülör (Ocak Ateşleyicileri) İmalatı 6, Metal İşleme Makinalarının İmalatı 6, BYS Diğer Özel Amaçlı Makinaların İmalatı 6, Diğer Pompaların ve Kompresörlerin İmalatı 6, Motorlu veya Pnömatik (Hava Basınçlı) El Aletlerinin İmalatı 5, Metalürji Makinaları İmalatı 5, Kaldırma ve Taşıma Ekipmanları İmalatı 5, Maden, Taş Ocağı ve İnşaat Makinaları İmalatı 5, Diğer Musluk ve Valf/Vana İmalatı 5, Akışkan Gücü İle Çalışan Ekipmanların İmalatı 5, Soğutma ve Havalandırma Donanımlarının İmalatı, Evde Kullanılanlar Hariç 4, BYS Diğer Genel Amaçlı Makinaların İmalatı 4, Gıda, İçecek ve Tütün İşleme Makinaları İmalatı 4, Rulman, Dişli/Dişli Takımı, Şanzıman ve Tahrik Elemanlarının İmalatı 4, Diğer Takım Tezgâhlarının İmalatı 3, Kâğıt ve Mukavva Üretiminde Kullanılan Makinaların İmalatı 3, Tarım ve Ormancılık Makinalarının İmalatı 3, Plastik ve Kauçuk Makinalarının İmalatı 3, Tekstil, Giyim Eşyası ve Deri Üretiminde Kullanılan Makinaların İmalatı 3, BYS Makina ve Ekipman İmalatı 5,0 06 C İmalat Sanayi 3, 00 Kaynak: GbS Şekil 6. İstihdam Endeksi (Yıllık ortalama) Kaynak: TÜİK (*04 yılının. ve. çeyrek ortalamasıdır) 3 İmalat sanayi maaş ortalaması 00 olarak kabul edilmiştir.

18 .7. Üretim, Katma Değer ve Faaliyet Karlılığı 0 yılı TÜİK verilerine göre 33,3 milyar TL düzeyinde gerçekleşen makina sektörü üretim değerinin, aynı yıldaki 750,4 milyar TL lik Türkiye Toplam İmalat Sanayi içerisindeki payı %4,4 civarındadır ve bu oran her geçen yıl artmaktadır. Tablo 0. Makina Sanayi Üretim Değeri 009 (milyar TL) 00 (milyar TL) 0 (milyar TL) 0 (milyar TL) 0/0 Değişim (%) Makina ve Ekipman İmalatı 5, 0,8 30,4 33,3 9,5 TOPLAM İMALAT SANAYİ 40,4 54,5 703,4 750,4 6,7 Pay (%) 3,6 4,0 4,3 4,4,7 Kaynak: TÜİK (faktör maliyetiyle katma değer) Tablo. Makina Sanayinin Oluşturduğu Katma Değer 009 (milyar TL) 00 (milyar TL) 0 (milyar TL) 0 (milyar TL) 0/0 Değişim (%) Makina ve Ekipman İmalatı 4, 5, 7,4 8, 9,5 TOPLAM İMALAT SANAYİ 84,7 99, 9,9 3,3, Pay (%) 5,0 5, 5,7 6, 8,3 Kaynak: TÜİK Ayrıca, BYS Makina ve Teçhizat İmalatı Sektöründe 00=00 temel yıllı Sanayi Üretim Endeksi yıllık ortalama değeri, 00 yılından itibaren toplam imalat sanayine ait endeks değerinin üzerinde seyretmektedir. Şekil 7. Üretim Endeksi (Yıllık ortalama) Kaynak: TÜİK (*Ocak-Eylül dönemini kapsamaktadır)

19 Şekil 8. Faaliyet Karlılığı.8. Ciro ve Net Satış Kaynak: GBS Makina sektörü 0 yılında toplam 35,8 milyar TL lik ciro yapmıştır. Anılan yıl itibariyle sektörün toplam imalat sanayi cirosu içerisindeki payı ise % 4,5 e yükselmiştir. Tablo. Makina Sanayi Cirosu 009 (milyar TL) 00 (milyar TL) 0 (milyar TL) 0 (milyar TL) 0/0 Değişim (%) Makina ve Ekipman İmalatı 6,5,0 3, 35,8, TOPLAM İMALAT SANAYİ 449,5 55,8 740,3 797,0 7,7 Pay (%) 3,7 4,0 4,3 4,5 3,3 Kaynak: TÜİK Makina ve Ekipman İmalatı sanayine ait ciro endeksinin de diğer endekslerde olduğu gibi toplam imalat sanayi değerinin üzerinde seyrettiği, ayrıca makina sektörüne ait ciro içerisindeki yurtdışı payının büyük bir artış trendi izlediği anlaşılmaktadır. 3

20 Şekil 9. Ciro Endeksi (Yurtiçi Yurtdışı Toplam) Kaynak: TÜİK (*Ocak-Eylül dönemini kapsamaktadır) Şekil 0. Net Satış.9. Kapasite Kullanımı Kaynak: GBS Makina ve Ekipman İmalatına ait kapasite kullanımı, toplam imalat sanayine ait değere oldukça yakın seyretmektedir. Ayrıca, imalat sanayinde 0 yılından itibaren yaşanmakta olan düşüşün aksine, makina sektöründe kapasite kullanımı her geçen yıl artmaktadır. 4

21 Şekil. Kapasite Kullanım Oranı (Yıllık Ortalama).0. Ar-Ge Faaliyetleri Kaynak: TCMB (*Ocak-Ekim dönemini kapsamaktadır) 0 yılı Ar-Ge Faaliyetleri Araştırması kapsamında, kamu kuruluşları, vakıf üniversiteleri ve ticari sektördeki anket sonuçları ile devlet üniversitelerinin bütçe ve personel dökümlerine dayalı olarak yapılan hesaplamalara göre Türkiye de Gayri Safi Yurtiçi Ar-Ge Harcaması 0 yılında bir önceki yıla göre %7, artarak 3 Milyar TL olarak hesaplanmıştır. Türkiye de 000 yılında Gayri Safi Yurtiçi Ar-Ge harcamasının GSYİH içindeki payı % 0,48 iken bu oran 0 yılında % 0,9 ye yükselmiştir. Bu artış, ülkemizde Ar-Ge ye verilen önemin yıllar geçtikçe arttığının somut bir kanıtıdır. Şekil. Ar-Ge Harcamalarının Gayri Safi Yurtiçi Hâsıla İçindeki Payı Kaynak TÜİK NACE Rev. - Kod:8 altında değerlendirilen makina sektöründe 0 yılında 34, milyon TL olan Ar-Ge harcaması, 0 yılında %8,7 lik artışla 30,4 milyon TL düzeyinde gerçekleştirilmiştir. Makina sektörü bu büyüklük ile en yüksek Ar-Ge harcaması 5

22 gerçekleştirilen sektörler arasında yer almaktadır ve imalat sanayi içerisinde %0 a yakın bir paya sahiptir. 0 yılında Gayri Safi Yurtiçi Ar-Ge harcamalarının %45, i ticari kesim, %43,9 u yükseköğretim kesimi ve % i kamu kesimi tarafından gerçekleştirilmiştir. Bir önceki yıl yükseköğretim %45,5 ile ilk sırada yer alırken, bunu %43, ile ticari kesim, %,3 ile kamu kesimi takip etmekteydi. SEKTÖR Tablo 3. Ar-Ge Harcamaları Motorlu kara taşıtı, treyler (römork) ve yarı treyler (yarı römork) imalatı NACE Kodu 0 (TL) 0 (TL) Değişim (%) ,6 Elektrikli teçhizat imalatı ,5 3 Diğer ulaşım araçlarının imalatı , 4 BYS makina ve ekipman imalatı ,7 5 6 Kok kömürü ve rafine edilmiş petrol ürünleri, kimyasalların ve kimyasal ürünlerin imalatı Temel eczacılık ürünlerinin ve eczacılığa ilişkin malzemelerin imalatı , ,4 7 Bilgisayarların, elektronik ve optik ürünlerin imalatı ,0 8 Fabrikasyon metal ürünleri imalatı (makina ve teçhizat hariç) , 9 Tekstil ürünlerinin imalatı ,7 0 Kauçuk ve plastik ürünlerin imalatı ,5 Gıda ürünlerinin imalatı ,9 Diğer metalik olmayan mineral ürünlerin imalatı ,0 3 Ana metal sanayii ,9 4 Diğer imalatlar ,4 5 Makina ve ekipmanların kurulumu ve onarımı ,0 6 Mobilya imalatı , 7 Giyim eşyalarının imalatı ,5 İMALAT ,6 GENEL TOPLAM (TÜM FAALİYETLER) ,3 Kaynak: TÜİK Tablo 3 den de anlaşılacağı üzere 0 yılı itibariyle ticari kesim tarafından yapılan 5,9 milyar TL lik toplam Ar-Ge harcamalarının 3, milyar TL si, yani yaklaşık olarak %53 ü doğrudan imalat sanayinde gerçekleştirilmiştir. Tablo 4. Ar-Ge Merkezi Sayısı Sektör Adet Sektör Adet Bankacılık ve Finans Kimya Bilgi ve İletişim Teknolojileri 7 Kozmetik Cam ve Seramik 3 Makina ve Teçhizat İmalatı Dayanıklı Tüketim Malları 0 Otomotiv 9 Demir ve Demir Dışı Metaller Otomotiv Tasarımı ve Mühendislik Deri ve Deri Ürünleri Sanayi Otomotiv Yan Sanayi 4 6

23 Elektrik Elektronik 9 Perakendecilik Enerji Petrol ve Petrol Ürünleri Gıda Sanayi 4 Savunma 3 Havacılık 3 Tekstil 7 İklimlendirme 3 Ulaştırma ve Lojistik İlaç 0 Yazılım TOPLAM 64 Kaynak: Bilim ve Teknoloji Genel Müdürlüğü Tablo 5. Teknoloji Yoğunluğuna Göre İmalat Sanayi Sektörleri Teknoloji Sınıfı Orta Yüksek Teknoloji NACE Rev. Kodları nci düzey 0 Kimyasalların ve kimyasal ürünlerin imalatı. 5.4 Silah ve mühimmat imalatı. 7 Elektrikli teçhizat imalatı, 8 BYS makina ve teçhizat imalatı, 9 Motorlu kara taşıtı, römork ve yarı-römork imalatı. 30 Diğer ulaşım araçlarının imalatı. (30. Gemi ve tekne yapımı ve 30.3 Hava ve uzay araçları ve ilgili makinaların imalatı hariç) 3.5 Tıp ve diş hekimliği aletleri ve sarf malzemeleri üretimi. Tablo 6. Patent Başvuru Sayısı NACE Sınıf Tanımı Tarım ve Ormancılık Makinalarının İmalatı Metal İşleme Makinalarının İmalatı Soğutma ve Havalandırma Donanımlarının İmalatı, Evde Kullanılanlar Hariç Diğer Musluk ve Valf/Vana İmalatı Tekstil, Giyim Eşyası ve Deri Üretiminde Kullanılan Makinaların İmalatı Maden, Taş Ocağı Ve İnşaat Makinaları İmalatı Gıda, İçecek ve Tütün İşleme Makinaları İmalatı Kaldırma ve Taşıma Ekipmanları İmalatı BYS Diğer Özel Amaçlı Makinaların İmalatı Fırın, Ocak (Sanayi Ocakları) ve Brülör (Ocak Ateşleyicileri) İmalatı BYS Diğer Genel Amaçlı Makinaların İmalatı Motor ve Türbin İmalatı (Hava Taşıtı, Motorlu Taşıt ve Motosiklet Motorları Hariç) Akışkan Gücü İle Çalışan Ekipmanların İmalatı Diğer Pompaların ve Kompresörlerin İmalatı Rulman, Dişli/Dişli Takımı, Şanzıman ve Tahrik Elemanlarının İmalatı Plastik ve Kauçuk Makinalarının İmalatı Kâğıt ve Mukavva Üretiminde Kullanılan Makinaların İmalatı Büro Makinaları ve Ekipmanları İmalatı (Bilgisayarlar ve Çevre Birimleri Hariç) Motorlu veya Pnömatik (Hava Basınçlı) El Aletlerinin İmalatı Diğer Takım Tezgâhlarının İmalatı Metalürji Makinaları İmalatı Toplam 8 - BYS MAKİNE VE EKİPMAN İMALATI Kaynak: GBS 7

24 Tablo 7. Faydalı Model Başvuru Sayısı NACE Sınıf Tanımı Tarım ve Ormancılık Makinalarının İmalatı Soğutma ve Havalandırma Donanımlarının İmalatı, Evde Kullanılanlar Hariç Gıda, İçecek ve Tütün İşleme Makinaları İmalatı Diğer Musluk ve Valf/Vana İmalatı Kaldırma ve Taşıma Ekipmanları İmalatı Tekstil, Giyim Eşyası ve Deri Üretiminde Kullanılan Makinaların İmalatı BYS Diğer Genel Amaçlı Makinaların İmalatı Metal İşleme Makinalarının İmalatı BYS Diğer Özel Amaçlı Makinaların İmalatı Fırın, Ocak (Sanayi Ocakları) ve Brülör (Ocak Ateşleyicileri) İmalatı Diğer Takım Tezgâhlarının İmalatı Maden, Taş Ocağı ve İnşaat Makinaları İmalatı Plastik ve Kauçuk Makinalarının İmalatı Akışkan Gücü İle Çalışan Ekipmanların İmalatı Büro Makinaları ve Ekipmanları İmalatı (Bilgisayarlar ve Çevre Birimleri Hariç) Diğer Pompaların ve Kompresörlerin İmalatı Kâğıt ve Mukavva Üretiminde Kullanılan Makinaların İmalatı Motor ve Türbin İmalatı (Hava Taşıtı, Motorlu Taşıt ve Motosiklet Motorları Hariç) Metalürji Makinaları İmalatı Rulman, Dişli/Dişli Takımı, Şanzıman Ve Tahrik Elemanlarının İmalatı Motorlu veya Pnömatik (Hava Basınçlı) El Aletlerinin İmalatı Toplam 8 - BYS MAKİNE VE EKİPMAN İMALATI Kaynak: GbS Şekil 3. Patent, Faydalı Model ve Marka Başvuruları Kaynak: GbS 8

25 .. Dış Ticaret NACE Rev. gruplamasına göre Makina İmalat Sanayi ihracatı 005 yılında 4, milyar ABD Dolarından 008 de 8,6 milyar ABD Dolarına çıkmıştır. 009 yılında kriz ile birlikte ihracat 6,4 milyar ABD Dolarına gerilemiş ve daha sonra artış eğilimi devam ederek 00 yılında 7,5 milyar ve 0 yılında ise yaklaşık 9,4 milyar ABD Doları düzeyine erişmiştir. 0 yılında 9,7 milyar ABD Doları olan sektör ihracatı 03 yılında 0,6 milyar ABD Dolara ulaşmıştır. 03 yılında ihracatta 0 yılına göre %9,5 oranında artış sağlanmıştır. Bu artış oranı makina imalat sanayinin dış pazarlardaki başarısını ortaya koymaktadır. 0 yılında önemli bir artış gösteren sektör ithalatı 0 yılında %3 gerileyerek 4,8 milyar ABD Dolarına düşmüş, 03 yılında ise hızlı bir artışla 8,3 milyar ABD Doları düzeyine yükselmiştir. 0 yılında %39, olan ihracatın ithalatı karşılama oranı 03 yılında %37,5 düzeyine gerilemiştir. Şekil 4. Yıllara Göre Makina ve Teçhizat Sanayi Dış Ticareti Kaynak: TÜİK Şekil 5. İhracatın İthalatı Karşılama Oranı Kaynak: TÜİK 9

26 Şekil 6. Makina Sektörü İhracatı (03) Kaynak: TÜİK Tablo 8. Makina Sektörü İhracatının Toplam İhracat İçerisindeki Payı Yıl Toplam İhracat (Milyar ABD Doları) Makina İhracatı (Milyar ABD Doları) Toplam ihracat İçerisindeki Oran (%) 009 0, 6,4 6, 00 3,9 7,5 6,6 0 34,9 9,4 7,0 0 5,5 9,7 6,4 03 5,8 0,6 7,0 04* 93,5 6,7 7, Kaynak: TUİK (SITC Rev.3: 7, 7, 73 ve 74) (*Ocak-Temmuz dönemini kapsamaktadır) Şekil 7. Makina Sektörü İthalatı (03) Kaynak: TÜİK 0

27 Tablo 9. Makina ve Aksamları İthalatının Toplam İthalat İçerisindeki Payı Yıl.. 03 Projeksiyonu Toplam İthalat (Milyar ABD Doları) Makina İthalatı (Milyar ABD Doları) Toplam İthalat İçerisindeki Oran (%) ,9 5,9, ,5 9,9 0,7 0 40,8 5,5 0,6 0 36,5 4,8 0,5 03 5,7 8,3,3 04* 39,6 5, 0,9 Kaynak: TUİK (SITC Rev.3: 7, 7, 73 ve 74) Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) tarafından yürütülen Türkiye nin 03 İhracat Stratejisinin Sektörel Kırılımı Projesi kapsamında hedeflenen 500 milyar dolarlık ihracat rakamına ulaşılabilmek amacıyla 03 yılında Makina ve Aksamları Sektörü İhracatının 00 milyar dolar olması öngörülmüştür. Dünya pazarından %,3 lük bir pay sahibi olunması amaçlanan çalışmada Yıllık Ortalama Artış Oranının %7,8, Türkiye İhracatı içerisindeki payın ise %8,34 olması planlanmıştır. Şekil 8. Sektör İhracat Gelir Hedefi Kaynak: TİM - 03 Türkiye İhracat Stratejisi Kırılımı Projesi

28 . ODAK ALANLARI Şekil 9. Güçlü Makina Sektörü İçin Odak Alanları Ölçek Ekonomisi (bu başlık altına açıklayıcı metin girilecektir) Verimlilik (bu başlık altına açıklayıcı metin girilecektir) Kalite (bu başlık altına açıklayıcı metin girilecektir) Yüksek Katma Değer (bu başlık altına açıklayıcı metin girilecektir) Finansman (bu başlık altına açıklayıcı metin girilecektir) Kayıt Dışı İle Mücadele (bu başlık altına açıklayıcı metin girilecektir) Ar-Ge/İnovasyon (bu başlık altına açıklayıcı metin girilecektir) Yatırım Teşvik (bu başlık altına açıklayıcı metin girilecektir) Yatırım Yeri (bu başlık altına açıklayıcı metin girilecektir) Endüstri 4.0 (bu başlık altına açıklayıcı metin girilecektir) Yeşil Üretim (bu başlık altına açıklayıcı metin girilecektir)

29 3. GZFT ANALİZİ Makina sektörüne ilişkin GZFT Analizi, sektörün sahip olduğu güçlü yönlerini tespit etmek, fırsatlardan en üst düzeyde yararlanmak, sektörün zayıf yönlerini tespit ederek iyileştirmek, tehditlerin etkisini en aza indirecek şekilde gerekli önlemleri almak ve bu doğrultuda yeni stratejiler geliştirmek amacıyla oluşturulmuştur. GZFT Analizi ile elde edilen Türk Makina Sanayi Zayıf Yönleri önceliklendirilmiştir. Tablo 0. Türk Makina Sanayi Güçlü ve Zayıf Yönleri ile Fırsatlar ve Tehditleri Güçlü Yönler. Girişimci ve dinamik özel sektör,. Genç ve gelişime açık insan kaynağı; görece ucuz iş gücü 3. Sektörün örgütlü yapısı, 4. KOBİ yapısının sağladığı esneklik, 5. Gelişen iç pazar, 6. Kaliteli üretim yapabilme yeteneği, 7. Coğrafi konum avantajı. Zayıf Yönler. Sermaye birikimi yetersizliği,. KOBİ lerin ölçek ekonomisine geçememesi, aile işletme yapısı ve kurumsal zayıflıkları, 3. Kayıt dışılık ve denetim eksikliği, 4. Firmalar arası işbirliği zaafı, 5. Verimsiz çalışma, 6. Mühendis istihdamının yetersizliği, 7. Tasarım, geliştirme ve Ar-Ge ye önem verilmemesi, 8. İleri teknolojiye sahip ara ürünlerde dışa bağımlılık, 9. Türkiye dışında üretim konusunda tecrübe eksikliği, 0. Türk malı imajının henüz oluşturulmaması,. Eximbank yurt dışı alıcıların kredilendirme yetersizliği. Fırsatlar. Girişimcilik ruhu,. Coğrafi konum, 3. Ortadoğu, Afrika ve Güney Amerika gibi yeni pazarlar, 4. Rusya ve Türk Cumhuriyetleri ile olumlu ilişkilerden yararlanma, 5. Teknik eğitimde hamle yapılması, 6. STA lar, Gümrük Birliği ve AB teknik mevzuat uyumunun sektörün rekabet gücüne etkisi, 7. Kamu alımları yaklaşımı, 8. Tarımsal mekanizasyon destekleri, 9. Uluslararası kurumların alım fırsatlarının değerlendirilmesi, 0. Artarak sürdürülen Ar-Ge destekleri,. Yeni yatırım teşvik sistemi. Tehditler. AB nin taraf olduğu Serbest Ticaret Anlaşmalarına aynı eşgüdümde taraf olunamaması,. Yükselen ekonomilerin rekabet avantajı, 3. Enerji ve ara girdi sorunları, 4. Yatırım yeri maliyetleri, 5. Mühendislik eğitimindeki nitelik eksikliği 6. Çevre ülkelerdeki siyasal istikrarsızlığın sürmesi. 3

30 4. VİZYON, MİSYON, VE HEDEFLER 4.. Vizyon Küresel ve Rekabetçi Makina Sektörü 4.. Misyon Makina Sektörünün Geliştirilmesi ve Katma Değeri Yüksek Ürünlerin İmal Edilmesinin Sağlanması 4.3. Hedefler. Makina Sektöründe Ar-Ge ve İnovasyona Dayalı Tasarım ve Üretimin Benimsenmesi Sağlanacaktır.. Makina Sektöründeki Dış Ticaret Açığı Azaltılacak ve Teknoloji Düzeyi Yüksek Yatırımların Artırılmasına Çalışılacaktır. 3. Firmaların Finansmana Erişimini Kolaylaştırılacak, Kamu Alımlarının Oluşturduğu Ekonomik Güç Sayesinde Yerli Sanayinin Ar-Ge ve İnovasyona Yönelmesi Sağlanacaktır. 4. Yatırım Yeri Konusunda Makina Sanayi İçin Makro Plan Oluşturulacak ve Yatırımcıya Uygun Koşullarla Temini Sağlanacak; Kümelenme Sayesinde Ana Sanayi-Yan Sanayi İşbirliği Güçlendirilecektir. 5. Her Türlü Refahın Gerçek Temelini Oluşturan İnsan Kaynağının Niteliği ve Yetkinliği Arttırılacak ve Kamu-Üniversite-Sektör İşbirlikleri Geliştirilecektir. 6. Ölçek Ekonomisine Yönelen Firmaların İç ve Dış Pazarda Lider Olabilmesi Maksadıyla Rekabet Güçleri Arttırılacaktır. 4

31 4.4. Eylem ve Öneriler. AR-GE VE İNOVASYON Makina Sektöründe Ar-Ge ve İnovasyona Dayalı Üretimin Benimsenmesi Sağlanacaktır KAMUYA ÖNERİLER Ar-Ge kültürünü geliştirilecek faaliyetler yürütülmeli, Ar-Ge yapan firmalar yapmayanlara nazaran ayrıcalıklı kılınmalı, Ar-Ge destekleri, firmaların ölçeklerine göre özelleştirilmeli, Ar-Ge destek mekanizmalarına erişim kolaylaştırılmalı ve güven üzerine kurulu takip mekanizmaları geliştirilmeli, Teknokentlerin işlev ve fonksiyonları arttırılmalı, girişimcilere uygun koşullar sağlanmalı, Teknoparklarda yer temini konusunda ortak kriterler geliştirilmeli, Küçük ölçekli firmaları birlikte çalışmaya teşvik eden proje çağrıları geliştirilmeli, Tasarım destek mekanizmaları geliştirilmeli, SEKTÖRE ÖNERİLER Ar-Ge kültürünü geliştirilecek faaliyetler yürütülmeli, Üretim aşamalarında Sanayi 4.0 esaslı bir yönetim politikası belirlenmeli, EYLEMLER NO EYLEM ADI SORUMLU KURULUŞ İLGİLİ KURULUŞ SÜRE. Ar-Ge teşvik mekanizmalarının (Ar-Ge merkezleri dahil) makina sektörü özelinde değerlendirilmesi sağlanacaktır. TÜBİTAK KOSGEB STK lar 05. Öncelikli stratejik alanlarda makina ve makina yan sanayi (girdi) ürünlerinin belirlenmesi ve bunların ülkemizde üretilmesine yönelik seçici Ar-Ge ve Yatırım Teşvik mekanizmaları oluşturulması sağlanacaktır. EB STK lar 06.3, TÜBİTAK ve KOSGEB Ar-Ge desteklerinin değerlendirilmesi sürecinde, kamu ve özel sektör temsilcilerinin etkinliği arttırılacaktır. TÜBİTAK KOSGEB STK lar 05.4 Yüksek Ar-Ge faaliyeti gerektiren makina alt sektörlerine yönelik Makina Teknoloji Enstitü kurulacaktır. TÜBİTAK KB STK lar 06 5

32 . DIŞ TİCARET VE YABANCI YATIRIM Makina Sektöründeki Dış Ticaret Açığı Azaltılacak ve Teknoloji Düzeyi Yüksek Yatırımların Artırılmasına Çalışılacaktır" KAMUYA ÖNERİLER Teknoloji transferi sağlanabilecek yabancı yatırımlara odaklanılmalı, Yabancı menşeili firmalar, Türkiye de yerli ortaklık ile yatırıma özendirilmeli, Ticaret müşavirlikleri sadece çalışan sayısı açısından değil işlevleri açısından da güçlendirilmeli, Fuar, pazar araştırması ve daimi sergi desteklerinin yönetilmesini destekleyen kurumlar arasında koordinasyon sağlanmalı, Fuar destekleri değerlendirme kriterleri ölçek ekonomisi, kalite ve ülke imajı unsurları dahilinde yeniden değerlendirilmeli, SEKTÖRE ÖNERİLER Dış ticareti arttırıcı destekler ve bunlarla ilgili mevzuat konusunda personel istihdam edilmeli, İhracattan sorumlu personele yönelik kapasite arttırıcı tedbirler alınmalı, EYLEMLER NO EYLEM ADI SORUMLU KURULUŞ İLGİLİ KURULUŞ SÜRE. Dünyada lider makina üretici firmaların, ülkemizde yatırım yapması amacıyla ilgili kurumlarca ortak ve odaklı faaliyetler yürütülecektir. BYDTA EB KB STK lar Kullanılmış makina ithalatının yakından izlenmesi ve denetlenebilmesi amacıyla kullanılmış makinalar için ayrı GTİP ler belirlenecek, ihtisas gümrük uygulamaları oluşturulacaktır. EB GTB TÜİK STK lar 05.3 Orta Yüksek ve Yüksek Teknoloji ürünler ve kritik ara girdiler için öncelikli yatırım teşvik mekanizmalarının geliştirilecektir. EB STK lar 06 6

33 3. FİNANSMAN, KAMU ALIMLARI Firmaların Finansmana Erişimini Kolaylaştırılacak, Kamu Alımlarının Oluşturduğu Ekonomik Güç Sayesinde Yerli Sanayinin Ar-Ge ve İnovasyona Yönelmesi Sağlanacaktır KAMUYA ÖNERİLER Yatırımcıya uzun vadeli ve uygun kredi imkanlarını sağlayarak yerli makina alımına destek sağlayan yeni bir kamu yatırım bankası (EXIMBANK gibi) kurulmalı/mevcut kamu bankaları bu konudaki görevleri yerine getirecek şekilde yeniden yapılandırılmalı, Yatırım teşvik destekleri, katma değer, uluslararası rekabet gücü, teknoloji yoğunluğu, yurtiçi girdi kullanımı, ürün birim fiyatı gibi seçilmiş kriterlere bağlı olarak kademeli ve artan oranda sağlanmalı, İşletmelerin kullanabileceği kredi maliyetleri daha uygun seviyelere getirilmeli, Türk firmalarının yurt dışında yapacakları firma satın alma ya da ortak olma işlemlerinde, satın alınan ya da ortak olunan tesislerdeki üretimin, satın almayı yapan Türk firmasının markasıyla yapılmaya ve pazarlanmaya başlanması kaydıyla, bu satın alma için uzun vadeli ve global ölçekte rekabetçi kredinin EXIMBANK tarafından sağlanması, SEKTÖRE ÖNERİLER EXIMBANK ile ilişkilerin güçlendirilmeli ve imkanları hakkındaki bilinirlik arttırılmalı, Kamu İhale Mevzuatı konusunda çalışanlara eğitim verilmeli ve mevzuat değişiklikleri yakından takip edilmeli, EYLEMLER NO EYLEM ADI SORUMLU KURULUŞ İLGİLİ KURULUŞ SÜRE 3. EXIMBANK ve Kalkınma Bankası tarafından yatırımı desteklenen ve makina yatırımlarını finans eden kredilere Yerli Malı Belgesi şartı konulacaktır. EXIMBANK TKB STK lar Makinalar ve/veya aksam parçaları KDV oranlarındaki farklılıklardan dolayı yerli üreticiler üzerinde biriken KDV alacaklarının indirimli oranlı ve iadesi gereken KDV nin yılı içerisinde mahsup edilmesi veya nakden iadesi gibi kolaylaştırıcı düzenlemeler yapılmacaktır. MB STK lar Kamu alımlarında ve yatırımlarında yerli makina kullanımının teşvik edilmesine yönelik mekanizmalar geliştirilecektir. KİK MB DMO STK lar 06 7

34 4. YATIRIM YERİ TEMİNİ VE KÜMELENME Yatırım Yeri Konusunda Makina Sanayi İçin Makro Plan Oluşturulacak ve Yatırımcıya Uygun Koşullarla Temini Sağlanacak; Kümelenme Sayesinde Ana Sanayi-Yan Sanayi İşbirliği Güçlendirilecektir KAMUYA ÖNERİLER 5 tane özel bölgede 0 milyon metrekarenin üzerinde bir alan belirlenmeli ve bu bölgeler özel üretim alanlarına dönüştürülmeli, Arazi mülkiyeti, yatırım gerçekleştirilene kadar devletin elinde olmalı ve üreticiye yatırım halinde çeşitli seçeneklerle sunulabilmeli, Yeni nesil organize sanayilerin içerisinde üniversiteler, meslek yüksek okulları ve meslek liseleri olmalı, bu okullarda görev yapan öğretim üyeleri organize sanayi içerisinde çalışmalı, organize sanayi içerisinde yetişmiş mühendisler de bu okullarda ders verebilmeli, Bina yapımları, TOKİ benzeri uygulamalar ile uzun vadeli olarak firmalara tahsis edilebilmeli, Ulaşım ve lojistik yatırımları, sanayi bölgelerinin yerleşimleri göz önüne alınarak yapılmalı, Ulaşımda lojistik faaliyetlerinin etkinliği adına demiryolu ve liman yatırımlarına hız verilmeli, karayoluna olan bağımlılık ivedilikle azaltılmalı, SEKTÖRE ÖNERİLER Kamu nezdinde sağlanan Kümelenme destekleri incelenmeli ve ilgili programlara müracaat edilerek bu desteklerden faydalanılmalı, EYLEMLER NO EYLEM ADI SORUMLU KURULUŞ İLGİLİ KURULUŞ SÜRE 4. nin OSB üzerindeki uygulama yetkileri yeniden değerlendirilerek ülke genelinde uygulama birliği sağlanacaktır. STK lar Makina sektörü altyapı ihtiyaç analizi yapılacak ve öncelikle, Kaynarca, Silivri ve Bandırma Bölgelerinde de birbirini tamamlayan Makina, Elektronik ve Yazılım gibi sektörleri içeren karma OSB ler oluşturulacaktır. STK lar 06 8

35 5. NİTELİKLİ İNSAN GÜCÜ VE KAMU-ÜNİVERSİTE-SEKTÖR İŞBİRLİĞİ Her Türlü Refahın Gerçek Temelini Oluşturan İnsan Kaynağının Niteliği ve Yetkinliği Arttırılacak ve Kamu-Üniversite-Sektör İşbirlikleri Geliştirilecektir KAMUYA ÖNERİLER Eğitim kalitesinin arttırılması amacıyla, sektörel ihtiyaçlar da dikkate alınarak Üniversiteler, Meslek Yüksek Okulu, Ortaöğretim ve Mesleki eğitime yönelik tüm örgün ve yaygın kurumlarda temel politika değişimine gidilmeli, Mesleki Eğitim Kurumlarının tercih edilmesini sağlayıcı girişimlerde bulunulmalı, SEKTÖRE ÖNERİLER Makina mühendisliği bölümleriyle ve öğrencilerle olan iletişim, lisans eğitimin ilk yıllarından itibaren başlamalı ve bu iletişim aralıksız olarak sürdürülmeli, Makina mühendisliği konusunda, gençlerin ilgisini çekecek projeler geliştirilmeli, OSB lerde Meslek Yüksek Okulları ve Liseleri haricinde birer eğitim merkezi kurularak çırak ve işçilerin, makinalar, üretim yöntemleri ve iş güvenliği gibi konularda eğitim almaları sağlanmalı, EYLEMLER NO EYLEM ADI SORUMLU KURULUŞ İLGİLİ KURULUŞ SÜRE 5. Mesleki Eğitim Kurulumlarının, Oda, OSB Yönetimi ve STK lar gibi sektörel kuruluşlara devrini sağlayıcı düzenlemelere gidilecektir. MEB STK lar Mühendislik ve Meslek Yüksek Okulu ve Meslek Lisesi öğrencilerinin uygulamalı staj sürelerinin arttırılmasına yönelik uygulamada değişim yapılacak; staj yeri tespiti konusunda otomatik atama metoduna dayalı merkezi (ÖSYM benzeri) bir sistem geliştirilecektir. MEB YÖK ÖSYM STK lar Mesleki Yeterlilik Belgesi uygulaması mecburi hale getirilecektir. MYK (ÇSGB) STK lar KOSGEB aracılığıyla verilen eğitimler online olarak sunulacaktır. KOSGEB STK lar 06 9

EKONOMİK GELİŞMELER Haziran - 2011

EKONOMİK GELİŞMELER Haziran - 2011 EKONOMİK GELİŞMELER Haziran - 2011 AR-GE MÜDÜRLÜĞÜ TÜRKİYE ESNAF VE SANATKARLARI KONFEDERASYONU İÇİNDEKİLER... 1 GAYRİ SAFİ YURTİÇİ HASILA (GSYH)... 2 İSTİHDAM - İŞSİZLİK VE İŞGÜCÜ HAREKETLERİ.. 2 İTHALAT

Detaylı

SANAYİNİN KÂRLILIK ORANLARI ÖNEMLİ ÖLÇÜDE AZALDI

SANAYİNİN KÂRLILIK ORANLARI ÖNEMLİ ÖLÇÜDE AZALDI SANAYİNİN KÂRLILIK ORANLARI ÖNEMLİ ÖLÇÜDE AZALDI 23 Kasım 2013 Türkiye İşveren Sendikaları Konfederasyonu (TİSK), hazırladığı araştırmaya dayalı olarak aşağıdaki görüşleri bildirdi: 2001 Krizi sonrasında

Detaylı

-Bursa nın ciroları itibariyle büyük firmalarını belirlemek amacıyla düzenlenen bu çalışma onuncu kez gerçekleştirilmiştir.

-Bursa nın ciroları itibariyle büyük firmalarını belirlemek amacıyla düzenlenen bu çalışma onuncu kez gerçekleştirilmiştir. Bursa nın 25 Büyük Firması araştırması; -Bursa nın ciroları itibariyle büyük firmalarını belirlemek amacıyla düzenlenen bu çalışma onuncu kez gerçekleştirilmiştir. -Bu çalışma Bursa il genelinde yapılmış,

Detaylı

TÜRKİYE ODALAR VE BORSALAR BİRLİĞİ

TÜRKİYE ODALAR VE BORSALAR BİRLİĞİ TÜKETİCİ FİYAT ENDEKSİ (TÜFE) BİLGİ NOTU MAYIS 2014 Türkiye İstatistik Kurumu 03/06/2014 tarihinde 2014 yılı Mayıs ayı Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE) haber bültenini yayımladı. Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE)

Detaylı

GİTES MAKİNE EYLEM PLANI

GİTES MAKİNE EYLEM PLANI GİTES MAKİNE EYLEM PLANI HEDEF -1 DEMİR-ÇELİK ÜRÜNLERİNİN TEDARİKİNDE ETKİNLİK VE VERİMLİLİĞİN ARTIRILMASI EYLEM SORUMLU/İLGİLİ KURULUŞ SÜRE AÇIKLAMA 1.1 Makine alt sektörleri itibariyle, sektörün ihtiyaç

Detaylı

TÜRKİYE ODALAR VE BORSALAR BİRLİĞİ

TÜRKİYE ODALAR VE BORSALAR BİRLİĞİ Sayfa 1 Ocak Şubat Mart Nisan Mayıs Haziran Temmuz Ağustos Eylül Ekim Kasım Aralık Gözden Geçirme Notları 2011 Yılı Şubat Ayı TÜFE Göstergeleri TÜİK tarafından tarihinde açıklanan, 2011 yılı Şubat ayı

Detaylı

TÜRKİYE ODALAR VE BORSALAR BİRLİĞİ

TÜRKİYE ODALAR VE BORSALAR BİRLİĞİ Sayfa 1 Ocak Şubat Mart Nisan Mayıs Haziran Temmuz Ağustos Eylül Ekim Kasım Aralık Gözden Geçirme Notları 2011 Yılı Mart Ayı TÜFE Göstergeleri TÜİK tarafından 04.04.2011 tarihinde açıklanan, 2011 yılı

Detaylı

VALİLİK BİNASI ESAS ALINARAK 200 KM MESAFEYE KADAR KURULUŞ MERKEZİ DIŞINDA FAALİYET GÖSTERİLEBİLECEK DİĞER İLLER Hatay 191 km

VALİLİK BİNASI ESAS ALINARAK 200 KM MESAFEYE KADAR KURULUŞ MERKEZİ DIŞINDA FAALİYET GÖSTERİLEBİLECEK DİĞER İLLER Hatay 191 km 1 ADANA 2 ADIYAMAN 3 AFYON 4 AĞRI 5 AMASYA 6 ANKARA 7 ANTALYA 8 ARTVİN 9 AYDIN 10 BALIKESİR 11 BİLECİK 12 BİNGÖL 13 BİTLİS 14 BOLU 15 BURDUR 16 BURSA 17 ÇANAKKALE 18 ÇANKIRI VALİLİK BİNASI ESAS ALINARAK

Detaylı

BEBE GİYİM SEKTÖRÜ SINIFLANDIRMA

BEBE GİYİM SEKTÖRÜ SINIFLANDIRMA BEBE GİYİM SEKTÖRÜ SINIFLANDIRMA Bu sektör raporu kapsamına giren ürünler Gümrük Tarife İstatistik Pozisyon (GTİP) sınıflandırmasına göre 6111 ve 6209 nolu fasıllarda yer almaktadır. TÜRKİYE'DE ÜRETİM

Detaylı

SAMSUN TİCARET VE SANAYİ ODASI

SAMSUN TİCARET VE SANAYİ ODASI SAMSUN TİCARET VE SANAYİ ODASI EKONOMİK BÜLTEN TEMMUZ 2013 HAZIRLAYAN: SAMSUN TSO 1 SAMSUN TSO ÜYE İSTATİSTİKLERİ A] AÇILAN FİRMA SAYILARI (2012/2013 OCAK-TEMMUZ) Samsun Ticaret ve Sanayi Odası sicil kayıtları

Detaylı

ek: eğitim izleme göstergeleri

ek: eğitim izleme göstergeleri ek: eğitim izleme göstergeleri, eğitim izleme raporu 2011, sfa 157-202 ek: eğitim izleme göstergeleri Eğitim İzleme Raporu nun eki olarak üçüncü kez kamuoyuna sunduğumuz Eğitim İzleme Göstergeleri nin

Detaylı

Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası 4 Mart 2008

Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası 4 Mart 2008 Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası 4 Mart 28 ÖZET Şubat ayında tüketici fiyatları yüzde 1,2 oranında artmış ve yıllık enflasyon yüzde,1 olmuştur. Gıda fiyatlarındaki yüksek oranlı artış Şubat ayında enflasyona

Detaylı

KOBİGEL KOBİ GELİŞİM DESTEK PROGRAMI

KOBİGEL KOBİ GELİŞİM DESTEK PROGRAMI KOBİGEL Programının Amacı Nedir? Bu programın amacı; ülkenin ulusal ve uluslararası hedefleri doğrultusunda, küçük ve orta ölçekli işletmelerin, ekonomideki paylarının ve etkinliklerinin arttırılması,

Detaylı

2006 KISMÎ ZAMANLI GEÇİCİ ÖĞRETİCİ GÖREVLENDİRMESİ İL VE ALAN BAZINDA KONTENJAN LİSTESİ. Görme Engelliler Sın.öğr.

2006 KISMÎ ZAMANLI GEÇİCİ ÖĞRETİCİ GÖREVLENDİRMESİ İL VE ALAN BAZINDA KONTENJAN LİSTESİ. Görme Engelliler Sın.öğr. 2006 KISMÎ ZAMANLI GEÇİCİ ÖĞRETİCİ GÖREVLENDİRMESİ İL VE ALAN BAZINDA KONTENJAN LİSTESİ Din Kült. ve Ahl.Bil. Fen Bilgisi Giyim/Hazır Giyim/Moda Tas Görme Engelliler Sın.öğr. İlköğretim Öğr. İş Eğit.(İş

Detaylı

2015 MART AYI ENFLASYON RAPORU

2015 MART AYI ENFLASYON RAPORU 2015 MART AYI ENFLASYON RAPORU HAZIRLAYAN 03.04.2015 Yrd. Doç. Dr. Sema ULUTÜRK AKMAN - İstatistik Araştırma Merkezi Araş. Gör. Hakan BEKTAŞ İktisat Fakültesi Ekonometri Bölümü RAPOR Mart ayında Tüketici

Detaylı

PROJE YÜRÜTÜCÜSÜ : SAKARYA TICARET BORSASI PROJE FİNANSMANI : DOĞU MARMARA KALKINMA AJANSI PROJE TOPLAM BÜTÇESİ : 54.287,50 TL. FAALİYET SÜRESİ : 3 AY

PROJE YÜRÜTÜCÜSÜ : SAKARYA TICARET BORSASI PROJE FİNANSMANI : DOĞU MARMARA KALKINMA AJANSI PROJE TOPLAM BÜTÇESİ : 54.287,50 TL. FAALİYET SÜRESİ : 3 AY PROJE YÜRÜTÜCÜSÜ : SAKARYA TICARET BORSASI PROJE FİNANSMANI : DOĞU MARMARA KALKINMA AJANSI PROJE TOPLAM BÜTÇESİ : 54.287,50 TL. FAALİYET SÜRESİ : 3 AY GENEL AMAÇLAR SAKARYA TB olarak proje desteği ile

Detaylı

ĐHRACAT AÇISINDAN ĐLK 250 Prof. Dr. Metin Taş

ĐHRACAT AÇISINDAN ĐLK 250 Prof. Dr. Metin Taş 1 ĐHRACAT AÇISINDAN ĐLK 250 Prof. Dr. Metin Taş Gazi Üniversitesi Arş. Gör. Özgür Şahan Gazi Üniversitesi 1- Giriş Bir ülke ekonomisine ilişkin değerlendirme yapılırken kullanılabilecek ölçütlerden birisi

Detaylı

2014 EYLÜL AYI ENFLASYON RAPORU

2014 EYLÜL AYI ENFLASYON RAPORU 2014 EYLÜL AYI ENFLASYON RAPORU HAZIRLAYAN 03.10.2014 Yrd. Doç. Dr. Sema ULUTÜRK AKMAN - İstatistik Araştırma Merkezi Araş. Gör. Hakan BEKTAŞ İktisat Fakültesi Ekonometri Bölümü RAPOR Eylül ayında Tüketici

Detaylı

2016 Ocak ENFLASYON RAKAMLARI 3 Şubat 2016

2016 Ocak ENFLASYON RAKAMLARI 3 Şubat 2016 2016 Ocak ENFLASYON RAKAMLARI 3 Şubat 2016 Ocak 2016 Tüketici Fiyat Endeksi ne(tüfe) ilişkin veriler Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) tarafından 3 Şubat 2016 tarihinde yayımlandı. TÜİK tarafından aylık

Detaylı

KUYAP İŞ GELİŞTİRME PROGRAMI

KUYAP İŞ GELİŞTİRME PROGRAMI KUYAP İŞ GELİŞTİRME PROGRAMI KOBİ Çalışan ve İşverenlerinin Küresel Ekonomideki Değişimlere Uyum Yeteneğinin Arttırılması Projesi (KUYAP), tüm hızıyla devam ediyor. Yaklaşık iki yıldır devam eden proje

Detaylı

Karar No : 405 Karar Tarihi : 18/04/2011

Karar No : 405 Karar Tarihi : 18/04/2011 Karar No : 405 Karar Tarihi : 18/04/2011 Yurt Partisi Genel Başkanlığınca Kurulumuza verilen aday listeleri 11/4/2011 tarihi itibariyle incelemeye alınmış olup, yapılan inceleme sonucu ilgili siyasi partinin

Detaylı

1 OCAK 31 ARALIK 2009 ARASI ODAMIZ FUAR TEŞVİKLERİNİN ANALİZİ

1 OCAK 31 ARALIK 2009 ARASI ODAMIZ FUAR TEŞVİKLERİNİN ANALİZİ 1 OCAK 31 ARALIK 2009 ARASI ODAMIZ FUAR TEŞVİKLERİNİN ANALİZİ 1. GİRİŞ Odamızca, 2009 yılında 63 fuara katılan 435 üyemize 423 bin TL yurtiçi fuar teşviki ödenmiştir. Ödenen teşvik rakamı, 2008 yılına

Detaylı

YURTİÇİ FALİYETLER SİRKÜLERİ

YURTİÇİ FALİYETLER SİRKÜLERİ . YURTİÇİ FALİYETLER SİRKÜLERİ Yurtiçi Faaliyetler Sirküleri (2015 2016) - 1-20.10. 2015 İÇİNDEKİLER A. GENÇ, YILDIZ VE KÜÇÜK ERKEKLER 3 1. BÖLGE ŞAMPİYONALARI 3 2. ANADOLU ŞAMPİYONASI 3 3. TÜRKİYE ŞAMPİYONASI

Detaylı

BÖLGESEL VERİMLİLİK İSTATİSTİKLERİ METAVERİ

BÖLGESEL VERİMLİLİK İSTATİSTİKLERİ METAVERİ BÖLGESEL VERİMLİLİK İSTATİSTİKLERİ METAVERİ Kapsam Sektörel Kapsam 2003-2008 yılları için Avrupa Topluluğu nda Ekonomik Faaliyetlerin İstatistiki Sınıflaması NACE REV.1.1 e göre; C D E F G H I J K M N

Detaylı

SOSYAL POLİTİKALAR VE ÇALIŞMA HAYATI

SOSYAL POLİTİKALAR VE ÇALIŞMA HAYATI 64.HÜKÜMET PROGRAMI YILI EYLEM PLANINDA BAKANLIĞIMIZIN İLGİLİ 3 Ay İçerisinde Gerçekleştirilecek Reformlar TEMEL HAK VE HÜRRİYETLER Roman Başbakanlık Aile ve Sosyal 7 Başta eğitim, istihdam ve iskân sorunları

Detaylı

BISTEP nedir? BISTEP ne yapar?

BISTEP nedir? BISTEP ne yapar? BISTEP nedir? BISTEP, şirketlerin kurumsallaşma sürecine destek olmak amacıyla Borsa İstanbul ve Koç Üniversitesi tarafından tasarlanmış bir programdır. Program, şirketlerin kurumsallaşma basamaklarını

Detaylı

Proje Süresi. Proje Desteği Alınacak Kurum

Proje Süresi. Proje Desteği Alınacak Kurum İstatistik- Sorumlusu Madde :- Sayfa 1 / 6 Tarih Başlığı 2008 Yüzü Gülen Operatörler ÇTB Çanakkale Mehmet Pehlivan Mesleki Eğitim Merkezi, Çanakkale Yerel Gündem 21 Genel Sekreterliği UNDP 12 ay 21.900,00

Detaylı

Faaliyet Alanları. 22 Aralık 2014. Yıldız Teknik Üniversitesi Bilgisayar Mühendisliği Bölümü

Faaliyet Alanları. 22 Aralık 2014. Yıldız Teknik Üniversitesi Bilgisayar Mühendisliği Bölümü 22 Aralık 214 Yıldız Teknik Üniversitesi Bilgisayar Mühendisliği Bölümü 214 eğitim yılında doldurulmuş olan Bölümü Değerlendirme Anket Formları Raporu. Öğrencilerin staj yaptıkları firmaların doldurduğu

Detaylı

REW İSTANBUL 2016 FUAR SONUÇ RAPORU

REW İSTANBUL 2016 FUAR SONUÇ RAPORU REW İSTANBUL 2016 FUAR SONUÇ RAPORU 28-30 Nisan 2016 tarihlerinde T.C. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı ve KOSGEB destekleri ile İFO Fuarcılık tarafından 12. kez geri dönüşüm, çevre teknolojileri ve atık

Detaylı

Prof.Dr.Ercan TEZER OTOMOTİV SANAYİİ-2015

Prof.Dr.Ercan TEZER OTOMOTİV SANAYİİ-2015 Prof.Dr.Ercan TEZER OTOMOTİV SANAYİİ-2015 Küresel Sonuçlar 2013 / 2014 Bölgeler Araçlar 2011 2012 ABD AB BRIC Dünya 2013 2014 Değişim (% ) 2012/2011 2013/2012 2014/2013 Otomobil 3.078 4.115 4.406 4.350

Detaylı

Dünyada önemli çimento üretici firmaları, Lafarge, Holcim CMBM, Anhui Conch, Heidelberg, Cemex, Italcementi ve Aditya Birla/Ultratech dir.

Dünyada önemli çimento üretici firmaları, Lafarge, Holcim CMBM, Anhui Conch, Heidelberg, Cemex, Italcementi ve Aditya Birla/Ultratech dir. ÇİMENTO HS No: 2523 DÜNYA ÜRETİMİ 2014 yılında global çimento üretimi bir önceki yıla göre artış göstererek 4,3 milyar ton seviyesinde gerçekleşmiştir. Çin üretimin %56,5 lik kısmını oluşturmaktadır. En

Detaylı

2. İşbirliği-Güç birliği Destek Programı. 5. KOBİGEL Kobi Gelişim Destek Programı. 8. Kredi Faiz Desteği

2. İşbirliği-Güç birliği Destek Programı. 5. KOBİGEL Kobi Gelişim Destek Programı. 8. Kredi Faiz Desteği KOSGEB DESTEKLERİ 1. Tematik Proje Destek Programı 2. İşbirliği-Güç birliği Destek Programı 3. AR-GE, İnovasyon ve Endüstriyel Uygulama Destek Programı 4. Genel Destek Programı 5. KOBİGEL Kobi Gelişim

Detaylı

TÜRKİYEDE SANAYİ ERCE MOLA 11-F 768

TÜRKİYEDE SANAYİ ERCE MOLA 11-F 768 TÜRKİYEDE SANAYİ ERCE MOLA 11-F 768 Sanayi Ham maddelerin ya da yarı işlenmiş maddelerin işlenmesiyle yeni ürünler elde edilerek kullanıma hazır hale getirilmesine sanayi (endüstri) denir. Gelişmiş ülkeler

Detaylı

Tekstil ve Konfeksiyon Ürünleri Daire Başkanlığı

Tekstil ve Konfeksiyon Ürünleri Daire Başkanlığı Tekstil ve Konfeksiyon Ürünleri Daire Başkanlığı 1. ÜRÜNÜN TANIMI: Ev tekstili, genel olarak evleri dekore etmek amacıyla kullanılan ürünler olarak tanımlanmaktadır. Sentetik iplikler ve kumaşların yanı

Detaylı

TRB1 (Bingöl, Elazığ, Malatya, Tunceli) Düzey 2 Bölgesi Mayıs 2011

TRB1 (Bingöl, Elazığ, Malatya, Tunceli) Düzey 2 Bölgesi Mayıs 2011 2011 YILI ÇALIġMA PROGRAMI FAALĠYETLERĠ (1 Ocak-31 Aralık 2011) TRB1 (Bingöl, Elazığ, Malatya, Tunceli) Düzey 2 Bölgesi Mayıs 2011 SUNUġ Fırat Kalkınma Ajansı; Bingöl, Elazığ, Malatya ve Tunceli illerinde

Detaylı

İNOVASYON GÖSTERGELERİ VE KAYSERİ:KARŞILAŞTIRMALI BİR ANALİZ. Prof. Dr. Hayriye ATİK 16 Haziran 2015

İNOVASYON GÖSTERGELERİ VE KAYSERİ:KARŞILAŞTIRMALI BİR ANALİZ. Prof. Dr. Hayriye ATİK 16 Haziran 2015 İNOVASYON GÖSTERGELERİ VE KAYSERİ:KARŞILAŞTIRMALI BİR ANALİZ Prof. Dr. Hayriye ATİK 16 Haziran 2015 Sunum Planı Giriş I)Literatür Uluslararası Literatür Ulusal Literatür II)Karşılaştırmalı Analiz III)

Detaylı

İPEKYOLU KALKINMA AJANSI TRC1 BÖLGESİ FİNANSAL GÖRÜNÜM RAPORU

İPEKYOLU KALKINMA AJANSI TRC1 BÖLGESİ FİNANSAL GÖRÜNÜM RAPORU İPEKYOLU KALKINMA AJANSI TRC1 BÖLGESİ FİNANSAL GÖRÜNÜM RAPORU ARAŞTIRMA SERİSİ - 18 Gaziantep 2015 TRC1 BÖLGESİ FİNANSAL GÖRÜNÜM RAPORU İpekyolu Kalkınma Ajansı Araştırma Serisi - 18 Gaziantep 2015 TRC1

Detaylı

T.C. MERSİN VALİLİĞİ İl Milfi Eğitim Müdürlüğü. Sayı : 61961361/774/3331147 12/08/2014 Konu: Gör sel Sanatlar Öğretim Programı Tanıtım Semineri

T.C. MERSİN VALİLİĞİ İl Milfi Eğitim Müdürlüğü. Sayı : 61961361/774/3331147 12/08/2014 Konu: Gör sel Sanatlar Öğretim Programı Tanıtım Semineri T.C. MERSİN VALİLİĞİ İl Milfi Eğitim Müdürlüğü COK ACELE VE GÜNLÜDÜR Sayı : 61961361/774/3331147 12/08/2014 Konu: Gör sel Sanatlar Öğretim Programı Tanıtım Semineri...KAYMAKAMLIĞINA (İlçe Milli Eğitim

Detaylı

Ajans Press; Marka Şehir ve Belediyelerin Medya Karnesini Açıkladı:

Ajans Press; Marka Şehir ve Belediyelerin Medya Karnesini Açıkladı: Basın Bildirisi Ajans Press; Marka Şehir ve Belediyelerin Medya Karnesini Açıkladı: 01 Ocak - 31 Aralık 2011 tarihleri arası Ajans Press in takibinde olan yerel, bölgesel ve ulusal 2659 yazılı basın takibinden

Detaylı

BATI AKDENİZ KALKINMA AJANSI (BAKA) KALKINMA AJANSI DESTEKLERİ

BATI AKDENİZ KALKINMA AJANSI (BAKA) KALKINMA AJANSI DESTEKLERİ BATI AKDENİZ KALKINMA AJANSI (BAKA) KALKINMA AJANSI DESTEKLERİ Sinan MESUTER Eylül 2012 SUNUM PLANI I. PROJE TEKLİF ÇAĞRISI YÖNTEMİYLE SAĞLANAN DOĞRUDAN FİNANSMAN DESTEĞİ II. DOĞRUDAN FAALİYET DESTEĞİ

Detaylı

KOSGEB DESTEKLERİ KOSGEB KREDİLERİ PROJE DANIŞMANLIK HİZMETLERİ

KOSGEB DESTEKLERİ KOSGEB KREDİLERİ PROJE DANIŞMANLIK HİZMETLERİ KOSGEB DESTEKLERİ KOSGEB KREDİLERİ PROJE DANIŞMANLIK HİZMETLERİ KOSGEB NEDİR? KOSGEB; küçük ve orta ölçekli sanayi işletmelerinin teknolojik yeniliklere süratle uyumlarını sağlamak, rekabet güçlerini yükseltmek

Detaylı

TEBLİĞ. Çin Halk Cumhuriyeti Menşeli Malların İthalatında Korunma Önlemlerine İlişkin Tebliğ (Tebliğ No: 2006/1)

TEBLİĞ. Çin Halk Cumhuriyeti Menşeli Malların İthalatında Korunma Önlemlerine İlişkin Tebliğ (Tebliğ No: 2006/1) Dış Ticaret Müsteşarlığından : TEBLİĞ Çin Halk Cumhuriyeti Menşeli Malların İthalatında Korunma Önlemlerine İlişkin Tebliğ (Tebliğ No: 2006/1) Kapsam MADDE 1 - (1) Bu Tebliğ; 20/8/2005 tarihli ve 25912

Detaylı

AYDIN TİCARET BORSASI

AYDIN TİCARET BORSASI AYDIN TİCARET BORSASI AYDIN COMMODITY EXCHANGE MAYIS 2015 TÜRKİYE NİN TEMEL EKONOMİK GÖSTERGELERİ Ata Mahallesi Denizli Bulv. No:18 09010 AYDIN Tel: +90 256 211 50 00 +90 256 211 61 45 Faks:+90 256 211

Detaylı

KURUYEMİŞ SEKTÖR RAPORU

KURUYEMİŞ SEKTÖR RAPORU KURUYEMİŞ SEKTÖR RAPORU Ocak 2016 Kuruyemiş sektörü geçtiğimiz sezon kuraklı ve don gibi olumsuz koşullar nedeniyle rekoltelerde düşüş yaşarken fiyatlarda önemli artışlara sahne olmuştur. Geçtiğimiz yıl

Detaylı

TÜRKİYE NİN TEKSTİL VE KONFEKSİYON MAKİNELERİ SEKTÖRÜ

TÜRKİYE NİN TEKSTİL VE KONFEKSİYON MAKİNELERİ SEKTÖRÜ TÜRKİYE NİN TEKSTİL VE KONFEKSİYON MAKİNELERİ SEKTÖRÜ Tekstil sanayiinin birçok alt dalında her çeşit iplik, kumaş, giyim eşyası, ev tekstil, hazır giyim tekstil ürünlerini üretebilen Türkiye nin son yıllar

Detaylı

MESS ALTIN ELDİVEN İSG YARIŞMASI BAŞVURU VE DEĞERLENDİRME PROSEDÜRÜ

MESS ALTIN ELDİVEN İSG YARIŞMASI BAŞVURU VE DEĞERLENDİRME PROSEDÜRÜ MESS ALTIN ELDİVEN İSG YARIŞMASI BAŞVURU VE DEĞERLENDİRME PROSEDÜRÜ MESS üyelerinde iş kazaları genellikle organlara göre el parmakları, el bilekleri ve ellerde; iki nesne arasında sıkışma ve bir nesnenin

Detaylı

Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası 4 Eylül 2007

Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası 4 Eylül 2007 Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası 4 Eylül 27 ÖZET Ağustos ayında tüketici fiyatları yüzde,2 oranında artmış ve yıllık enflasyon yüzde 7, olarak gerçekleşmiştir. Geçtiğimiz ay yayımlanan Para Politikası

Detaylı

Bölüm 6 Tarımsal Finansman

Bölüm 6 Tarımsal Finansman Bölüm 6 Tarımsal Finansman 1. Tarımsal Finansman 2. Tarımsal Krediler İçerik 1 FİNANSMAN VE FONKSİYONLARI İşletmelerin öz varlıklarını güçlendirmek olan finansman önceleri sadece sermaye temini olarak

Detaylı

TEKNOLOJİ GELİŞTİRME BÖLGELERİ

TEKNOLOJİ GELİŞTİRME BÖLGELERİ TEKNOLOJİ GELİŞTİRME BÖLGELERİ AMAÇ 2001 yılında 4691 sayılı yasayla kurulan Teknoloji Geliştirme Bölgelerinde; teknolojik bilginin üretilmesi, üretilen bilginin ticarileştirilmesi, üründe ve üretim yöntemlerinde

Detaylı

TÜRKİYE ODALAR VE BORSALAR BİRLİĞİ

TÜRKİYE ODALAR VE BORSALAR BİRLİĞİ 2015 Kasım ayında kurulan şirket sayısında bir önceki aya göre %6,29 artış oldu. Kurulan şirket sayısında bir önceki aya göre %6,29 ve gerçek kişi ticari işletme sayısında %9,23 artış olurken, kooperatif

Detaylı

TÜRKİYE CUMHURİYETİ ORDU ÜNİVERSİTESİ 2012 YILI KURUMSAL MALİ DURUM VE BEKLENTİLER RAPORU

TÜRKİYE CUMHURİYETİ ORDU ÜNİVERSİTESİ 2012 YILI KURUMSAL MALİ DURUM VE BEKLENTİLER RAPORU TÜRKİYE CUMHURİYETİ ORDU ÜNİVERSİTESİ 212 YILI KURUMSAL MALİ DURUM VE BEKLENTİLER RAPORU TEMMUZ 212 1 İÇİNDEKİLER SUNUŞ... 3 I. Ocak - Haziran 212 Dönemi Bütçe Uygulama Sonuçları... 4 A. Bütçe Giderleri...

Detaylı

ORGANİZE SANAYİ BÖLGELERİ KÜÇÜK SANAYİ SİTELERİ TEKNOPARKLAR Oda Raporu

ORGANİZE SANAYİ BÖLGELERİ KÜÇÜK SANAYİ SİTELERİ TEKNOPARKLAR Oda Raporu tmmob makina mühendisleri odası ORGANİZE SANAYİ BÖLGELERİ KÜÇÜK SANAYİ SİTELERİ TEKNOPARKLAR Oda Raporu Hazırlayanlar Yavuz BAYÜLKEN Cahit KÜTÜKOĞLU Genişletilmiş Üçüncü Basım Mart 2010 Yayın No : MMO

Detaylı

EKPSS-2016/1 Yerleştirme Sonuçlarına İlişkin En Küçük ve En Büyük Puanlar (Ortaöğretim)

EKPSS-2016/1 Yerleştirme Sonuçlarına İlişkin En Küçük ve En Büyük Puanlar (Ortaöğretim) Kadro Kodu Kurum Adı Kadro Adı 190920003 ADANA-ASKİ ADANA SU VE KANALİZASYON İDARESİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ VEZNEDAR (ADANA / SEYHAN - Merkez) 15 0 91,30113 96,40000 190920001 ANKARA BÜYÜKŞEHİR BELEDİYE BAŞKANLIĞI

Detaylı

Konya Hizmetler Sektörü Güven Endeksi geçen aya göre yükseldi:

Konya Hizmetler Sektörü Güven Endeksi geçen aya göre yükseldi: KONYA HİZMETLER SEKTÖRÜNÜN, FİYAT BEKLENTİSİ ARTTI HABER BÜLTENİ 15.03.2016 Sayı 29 Konya Hizmetler Sektörü Güven Endeksi geçen aya göre yükselirken, geçen yıla göre düştü. Önümüzdeki 3 ayda hizmetlere

Detaylı

Fon Bülteni Haziran 2016. Önce Sen

Fon Bülteni Haziran 2016. Önce Sen Fon Bülteni Haziran 216 Önce Sen Fon Bülteni Haziran 216 NN Hayat ve Emeklilik Fonları Sektör Karşılaştırmaları Yüksek Getiri! Son 1 Yıl - 31/5/215-31/5/216 % 25 2 15 1 5-5 -1 9,88 7,82 11,7 6,36 1,5 9,81

Detaylı

KPSS 2009/4 MERKEZİ YERLEŞTİRMEDEKİ EN KÜÇÜK VE EN BÜYÜK PUANLAR ( YERLEŞTİRME TARİHİ : 29 TEMMUZ 2009 )

KPSS 2009/4 MERKEZİ YERLEŞTİRMEDEKİ EN KÜÇÜK VE EN BÜYÜK PUANLAR ( YERLEŞTİRME TARİHİ : 29 TEMMUZ 2009 ) 3947591 3 0 083.199 085.646 SOSYAL GÜVENLİK KURUMU BAŞKANLIĞI BÜRO PERSONELİ ( ADANA ) 3947593 5 0 077.619 082.513 SOSYAL GÜVENLİK KURUMU BAŞKANLIĞI BÜRO PERSONELİ ( ADIYAMAN ) 3947595 3 0 077.768 079.730

Detaylı

KOBİGEL KOBİ GELİŞİM DESTEK PROGRAMI PROJE TEKLİF ÇAĞRISI

KOBİGEL KOBİ GELİŞİM DESTEK PROGRAMI PROJE TEKLİF ÇAĞRISI KOBİGEL KOBİ GELİŞİM DESTEK PROGRAMI PROJE TEKLİF ÇAĞRISI KOBİGEL KOBİ GELİŞİM DESTEK PROGRAMI PROJE TEKLİF ÇAĞRISI KOBİGEL KOBİ GELİŞİM DESTEK PROGRAMI PROJE TEKLİF ÇAĞRISI PROJE TEKLİF ÇAĞRISININ ADI

Detaylı

ANKARA SANAYİ ODASI 2012-2016 DÖNEMİ STRATEJİK PLANI

ANKARA SANAYİ ODASI 2012-2016 DÖNEMİ STRATEJİK PLANI ANKARA SANAYİ ODASI 01- DÖNEMİ STRATEJİK PLANI Misyon : Ankara sanayisinin yüksek katma değer üretmesine, rekabet gücünün na katkı sağlamak ve başta ilimiz olmak üzere ülkemizin ekonomik, teknolojik, sosyal

Detaylı

EKONOMİK GELİŞMELER Eylül 2012

EKONOMİK GELİŞMELER Eylül 2012 EKONOMİK GELİŞMELER Eylül 2012 Kaynak: Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) AR-GE MÜDÜRLÜĞÜ TÜRKİYE ESNAF VE SANATKARLARI KONFEDERASYONU İÇİNDEKİLER 1 GAYRİ SAFİ YURTİÇİ HASILA (GSYH) 2 İSTİHDAM - İŞSİZLİK

Detaylı

Konut Fiyat Endeksi ne İlişkin Yöntemsel Açıklama

Konut Fiyat Endeksi ne İlişkin Yöntemsel Açıklama Konut Fiyat Endeksi ne İlişkin Yöntemsel Açıklama İstatistik Genel Müdürlüğü Reel Sektör Verileri Müdürlüğü İçindekiler I- Amaç... 3 II- Kapsam... 3 III- Veri Kaynağı... 3 IV- Veri Derleme Yöntemi... 3

Detaylı

YENİ TEŞVİK SİSTEMİ YATIRIMLARDA DEVLET YARDIMLARI İZMİR ATATÜRK ORGANİZE SANAYİ BÖLGESİ

YENİ TEŞVİK SİSTEMİ YATIRIMLARDA DEVLET YARDIMLARI İZMİR ATATÜRK ORGANİZE SANAYİ BÖLGESİ YENİ TEŞVİK SİSTEMİ YATIRIMLARDA DEVLET YARDIMLARI İZMİR ATATÜRK ORGANİZE SANAYİ BÖLGESİ Ahmet Cemil ALADAĞ Mehmet İNANIR 1. Yeni TeĢvik Sisteminin Hazırlık Süreci 2. Yeni TeĢvik Sistemi 3. Öncelikli Yatırımlar

Detaylı

İSTİHDAM İZLEME BÜLTENİ

İSTİHDAM İZLEME BÜLTENİ 30.04.2015 Sayı 38 Genel Değerlendirme Ocak 2015 TEPAV İstihdam İzleme Bülteni nin -Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) ve Türkiye İş Kurumu (İŞKUR) Ocak 2015 verilerinin değerlendirildiği- 38. sayısında sigortalı

Detaylı

Ders içeriği (10. Hafta)

Ders içeriği (10. Hafta) Ders içeriği (10. Hafta) 10. Makro ekonomik kavramlar 10.1. Mikro Ekonomi ve Makro Ekonomi Ayrımı 10.2. Makro Ekonominin İlgilendiği Konular 10.3. Ekonomik Süreç 10.1. Mikro Ekonomi ve Makro Ekonomi Ayrımı

Detaylı

DEMİR ÇELİK SEKTÖRÜ RAPORU (2012/2)

DEMİR ÇELİK SEKTÖRÜ RAPORU (2012/2) T.C. BİLİM, SANAYİ VE TEKNOLOJİ BAKANLIĞI DEMİR ÇELİK SEKTÖRÜ RAPORU (2012/2) SANAYİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ Sektörel Raporlar ve Analizler Serisi 0 İÇİNDEKİLER Tablolar ve Şekiller Listesi... 2 Kısaltmalar Listesi...

Detaylı

KÜÇÜK VE ORTA ÖLÇEKLİ İŞLETMELERİ GELİŞTİRME VE DESTEKLEME İDARESİ BAŞKANLIĞI (KOSGEB) KOBİ VE GİRİŞİMCİLİK ÖDÜLLERİ UYGULAMA ESASLARI

KÜÇÜK VE ORTA ÖLÇEKLİ İŞLETMELERİ GELİŞTİRME VE DESTEKLEME İDARESİ BAŞKANLIĞI (KOSGEB) KOBİ VE GİRİŞİMCİLİK ÖDÜLLERİ UYGULAMA ESASLARI KÜÇÜK VE ORTA ÖLÇEKLİ İŞLETMELERİ GELİŞTİRME VE DESTEKLEME İDARESİ BAŞKANLIĞI (KOSGEB) KOBİ VE GİRİŞİMCİLİK ÖDÜLLERİ UYGULAMA ESASLARI BİRİNCİ BÖLÜM Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar Amaç MADDE 1- Bu uygulama

Detaylı

ARGE TEŞVİKLERİ İLE İLGİLİ DÜZENLEMELER

ARGE TEŞVİKLERİ İLE İLGİLİ DÜZENLEMELER ARGE TEŞVİKLERİ İLE İLGİLİ DÜZENLEMELER 26.02.2016 Tarihli ve 29636 Sayılı Resmi Gazete de yayımlanan 6676 Sayılı Araştırma Geliştirme Faaliyetlerinin Desteklenmesi Hakkında Kanun ile Bazı Kanun ve Kanun

Detaylı

YATIRIM TANITIMININ TEMELLERİ

YATIRIM TANITIMININ TEMELLERİ Çalıştay Programı YATIRIM TANITIMININ TEMELLERİ Ankara, Türkiye 2-4 Mart ve 7-9 Mart 2016 2 MART ÇARŞAMBA / 7 MART PAZARTESİ 8:30 9:00 Çalıştay katılımcılarının ve eğiticilerin tanıtılması 9:00 9:30 Çalıştay

Detaylı

Elektrik Piyasası Sektör Raporu Şubat/2016

Elektrik Piyasası Sektör Raporu Şubat/2016 Elektrik Piyasası Sektör Raporu I GİRİŞ Bu rapor, elektrik piyasasında faaliyette bulunan lisans sahibi şirketlerin Kurumumuza sunmuş oldukları bildirimler esas alınarak hazırlanmıştır. Rapordaki lisanslı

Detaylı

KADININ STATÜSÜ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ. Tarımda Kadınların Finansmana Erişimi Esra ÇADIR

KADININ STATÜSÜ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ. Tarımda Kadınların Finansmana Erişimi Esra ÇADIR KADININ STATÜSÜ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ Tarımda Kadınların Finansmana Erişimi Esra ÇADIR Sektörlere Göre Dağılım 60 %52 50 %39 %46 Tarım 40 Sanayi 30 % 14 %19 %21 İnşaat 20 %8 10 % 1 Hizmetler 0 KADIN ERKEK 2

Detaylı

PROJE. Proje faaliyetlerinin teknik olarak uygulanması, Sanayi Genel Müdürlüğü Sanayi Politikaları Daire Başkanlığınca yürütülmüştür.

PROJE. Proje faaliyetlerinin teknik olarak uygulanması, Sanayi Genel Müdürlüğü Sanayi Politikaları Daire Başkanlığınca yürütülmüştür. PROJE Avrupa Birliği IPA 1. Bileşeni kapsamında T.C. Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı nın Sanayi Stratejisine İlişkin İdari Kapasitesinin Güçlendirme Projesi (IPA Component I, TR 2009/0320.01) 22 Ocak

Detaylı

Milli Gelir Büyümesinin Perde Arkası

Milli Gelir Büyümesinin Perde Arkası 2007 NİSAN EKONOMİ Milli Gelir Büyümesinin Perde Arkası Türkiye ekonomisi dünyadaki konjonktürel büyüme eğilimine paralel gelişme evresini 20 çeyrektir aralıksız devam ettiriyor. Ekonominin 2006 da yüzde

Detaylı

BÖLGE GRUP SIRALAMASI AĞIZ, DİŞ VE ÇENE CERRAHİSİ 1. BÖLGE İLLER A Grubu B Grubu C Grubu D Grubu ANKARA İSTANBUL KOCAELİ

BÖLGE GRUP SIRALAMASI AĞIZ, DİŞ VE ÇENE CERRAHİSİ 1. BÖLGE İLLER A Grubu B Grubu C Grubu D Grubu ANKARA İSTANBUL KOCAELİ AĞIZ, DİŞ VE ÇENE CERRAHİSİ ANKARA İSTANBUL KOCAELİ MERSİN MUĞLA * DENİZLİ ESKİŞEHİR YALOVA * KAYSERİ TEKİRDAĞ ÇANAKKALE * EDİRNE ANTALYA MANİSA KIRKLARELİ * ISPARTA * DÜZCE UŞAK * KÜTAHYA BURDUR * BİLECİK

Detaylı

2010-2013 İZMİR BÖLGE PLANI İLÇE LANSMAN SÜRECİ KINIK SONUÇ RAPORU

2010-2013 İZMİR BÖLGE PLANI İLÇE LANSMAN SÜRECİ KINIK SONUÇ RAPORU 1 2010-2013 İZMİR BÖLGE PLANI İLÇE LANSMAN SÜRECİ KINIK SONUÇ RAPORU Tarih: 10 Aralık 2010 Yaklaşık Katılımcı Sayısı: 40 Katılımcı listesindeki Sayı: 38 Katılımcı Düzeyi ve Profili: 2 3 4 Dağıtılan Belgeler:

Detaylı

HAZİNE MÜSTEŞARLIĞI MALİ SEKTÖRLE İLİŞKİLER VE KAMBİYO GENEL MÜDÜRLÜĞÜ YURTDIŞI DOĞRUDAN YATIRIM RAPORU 2013

HAZİNE MÜSTEŞARLIĞI MALİ SEKTÖRLE İLİŞKİLER VE KAMBİYO GENEL MÜDÜRLÜĞÜ YURTDIŞI DOĞRUDAN YATIRIM RAPORU 2013 HAZİNE MÜSTEŞARLIĞI MALİ SEKTÖRLE İLİŞKİLER VE KAMBİYO GENEL MÜDÜRLÜĞÜ YURTDIŞI DOĞRUDAN YATIRIM RAPORU 2013 Ekim 2014 İÇİNDEKİLER Giriş... 2 Dünya da Uluslararası Doğrudan Yatırım Trendi... 3 Yıllar

Detaylı

YER. DIġ TOPLAM DIġ TOPLAM 2011B040010 Sondaj Öncesi Aramalar Muhtelif 64.957 120.000 64.957 120.000

YER. DIġ TOPLAM DIġ TOPLAM 2011B040010 Sondaj Öncesi Aramalar Muhtelif 64.957 120.000 64.957 120.000 PROJE SAHİBİ KURULUŞ : TPAO GENEL MÜDÜRLÜĞÜ PROJENĠN ADI 2011B040010 Sondaj Öncesi Aramalar Muhtelif 64.957 120.000 64.957 120.000 Trakya Arama Projesi Güneydoğu Anadolu Arama Projesi Diğer Bölgeler Arama

Detaylı

SAĞLIKTA DÖNÜŞÜM; AKILCI İLAÇ KULLANIMI

SAĞLIKTA DÖNÜŞÜM; AKILCI İLAÇ KULLANIMI SAĞLIKTA DÖNÜŞÜM; AKILCI İLAÇ KULLANIMI Doç. Dr. Hanefi Özbek Sağlık Bakanlığı İlaç ve Eczacılık Genel Müdürlüğü Genel Müdür Yardımcısı Sağlık Hakkı Sağlık, kaliteli yaşamın en temel yapı taşıdır. İnsan

Detaylı

ULUSLARARASI DOĞRUDAN YATIRIM VERİLERİ BÜLTENİ

ULUSLARARASI DOĞRUDAN YATIRIM VERİLERİ BÜLTENİ T.C. EKONOMİ BAKANLIĞI ULUSLARARASI DOĞRUDAN YATIRIM VERİLERİ BÜLTENİ Şubat 2016 TEŞVİK UYGULAMA VE YABANCI SERMAYE GENEL MÜDÜRLÜĞÜ İÇİNDEKİLER Sayfa no Tablolar Listesi ii 1) Uluslararası Doğrudan Yatırım

Detaylı

BURSA DAKİ ENBÜYÜK 250 FİRMAYA FİNANSAL ANALİZ AÇISINDAN BAKIŞ (2005) Prof.Dr.İbrahim Lazol

BURSA DAKİ ENBÜYÜK 250 FİRMAYA FİNANSAL ANALİZ AÇISINDAN BAKIŞ (2005) Prof.Dr.İbrahim Lazol BURSA DAKİ ENBÜYÜK 250 FİRMAYA FİNANSAL ANALİZ AÇISINDAN BAKIŞ (2005) Prof.Dr.İbrahim Lazol 1. Giriş Bu yazıda, Bursa daki (ciro açısından) en büyük 250 firmanın finansal profilini ortaya koymak amacındayız.

Detaylı

Türkiye Ekonomi Politikaları Araştırma Vakfı Değerlendirme Notu Sayfa1

Türkiye Ekonomi Politikaları Araştırma Vakfı Değerlendirme Notu Sayfa1 Sağlık Reformunun Sonuçları İtibariyle Değerlendirilmesi 26-03 - 2009 Tuncay TEKSÖZ Dr. Yalçın KAYA Kerem HELVACIOĞLU Türkiye Ekonomi Politikaları Araştırma Vakfı Türkiye 2004 yılından itibaren sağlık

Detaylı

MUŞ ALPARSLAN ÜNİVERSİTESİ UZAKTAN EĞİTİM UYGULAMA VE ARAŞTIRMA MERKEZİ YÖNETMELİĞİ

MUŞ ALPARSLAN ÜNİVERSİTESİ UZAKTAN EĞİTİM UYGULAMA VE ARAŞTIRMA MERKEZİ YÖNETMELİĞİ MUŞ ALPARSLAN ÜNİVERSİTESİ UZAKTAN EĞİTİM UYGULAMA VE ARAŞTIRMA MERKEZİ YÖNETMELİĞİ BİRİNCİ BÖLÜM Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar Amaç MADDE 1 (1) Bu Yönetmeliğin amacı; Muş Alparslan Üniversitesi Uzaktan

Detaylı

KONYA TİCARET ODASI İSTİHDAM İZLEME BÜLTENİ

KONYA TİCARET ODASI İSTİHDAM İZLEME BÜLTENİ HABER BÜLTENİ 05.09.2012 Sayı 7 Konya Ticaret Odası (KTO) İstihdam İzleme Bülteni, Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK), Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) ve Türkiye İş Kurumu (İŞKUR) verilerinin bir araya getirilerek

Detaylı

T.C. MALİYE BAKANLIĞI Strateji Geliştirme Başkanlığı EKONOMİK GÖSTERGELER

T.C. MALİYE BAKANLIĞI Strateji Geliştirme Başkanlığı EKONOMİK GÖSTERGELER Þubat 2009 T.C. MALİYE BAKANLIĞI Strateji Geliştirme Başkanlığı EKONOMİK GÖSTERGELER Şubat 2009 Ekonomik Göstergeler yayını, T.C. MALİYE BAKANLIĞI, Strateji Geliştirme Başkanlığı, Ekonomik ve Sektörel

Detaylı

21 22 EKİM 2015 TÜRKİYE DE ATIK YÖNETİMİ İLE GERİ DÖNÜŞÜM STRATEJİSİ

21 22 EKİM 2015 TÜRKİYE DE ATIK YÖNETİMİ İLE GERİ DÖNÜŞÜM STRATEJİSİ 21 22 EKİM 2015 TÜRKİYE DE ATIK YÖNETİMİ İLE GERİ DÖNÜŞÜM STRATEJİSİ 1 Politika-Mevzuat Atık Yönetimi Hiyerarşisi En Öncelikli Seçenek ÖNLEME AZALTMA TEKRAR KULLANIM GERİ DÖNÜŞÜM ENERJİ GERİ KAZANIMI En

Detaylı

-Bursa nın ciroları itibariyle büyük firmalarını belirlemek amacıyla düzenlenen bu çalışma onikinci kez gerçekleştirilmiştir.

-Bursa nın ciroları itibariyle büyük firmalarını belirlemek amacıyla düzenlenen bu çalışma onikinci kez gerçekleştirilmiştir. Bursa nın 25 Büyük Firması Araştırması; -Bursa nın ciroları itibariyle büyük firmalarını belirlemek amacıyla düzenlenen bu çalışma onikinci kez gerçekleştirilmiştir. -Bu çalışma Bursa il genelinde yapılmış,

Detaylı

Başbakanlık Mevzuatı Geliştirme ve Yayın Genel Müdürlüğü 07.03.2012 06:18

Başbakanlık Mevzuatı Geliştirme ve Yayın Genel Müdürlüğü 07.03.2012 06:18 http://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2012/03/201203... 1 of 5 6 Mart 2012 SALI Resmî Gazete Sayı : 28225 Atatürk Üniversitesinden: YÖNETMELİK ATATÜRK ÜNİVERSİTESİ ASTROFİZİK UYGULAMA VE ARAŞTIRMA MERKEZİ

Detaylı

TÜRKİYE ODALAR VE BORSALAR BİRLİĞİ

TÜRKİYE ODALAR VE BORSALAR BİRLİĞİ TÜKETİCİ FİYATLARI ENDEKSİ (TÜFE) BİLGİ NOTU ARALIK 2013 Türkiye İstatistik Kurumu 03/01/2014 tarihinde 2013 yılı Aralık ayı Tüketici Fiyatları Endeksi (TÜFE) haber bültenini yayımladı. Tüketici Fiyatları

Detaylı

2014-2023 BÖLGE PLANI SÜRECİ Eskişehir Sanayi İhtisas Komisyonu Çalışmaları. 11.04.2013 Anadolu Üniversitesi

2014-2023 BÖLGE PLANI SÜRECİ Eskişehir Sanayi İhtisas Komisyonu Çalışmaları. 11.04.2013 Anadolu Üniversitesi 2014-2023 BÖLGE PLANI SÜRECİ Eskişehir Sanayi İhtisas Komisyonu Çalışmaları 11.04.2013 Anadolu Üniversitesi Küreselleşme Küresel ekonominin bütünleşmesi Eşitsiz büyüme krizler Kaynak kısıtları ve yeni

Detaylı

Sizleri, M. Mehdi EKER Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanı

Sizleri, M. Mehdi EKER Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanı Sizleri, T.C. Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığımız ev sahipliğinde 13-15 Haziran 2013 tarihleri arasında Adana da gerçekleştirilecek olan Ulusal Kamu Yatırımlarında Arazi Toplulaştırma Faaliyetlerinin

Detaylı

YÜZBİN ÇATI PROJESİ DURUM RAPORU NEDEN ÇATI

YÜZBİN ÇATI PROJESİ DURUM RAPORU NEDEN ÇATI YÜZBİN ÇATI PROJESİ DURUM RAPORU NEDEN ÇATI Enerji arz güvenliğine küçük küçük ama toplamda en büyük katkıyı sağlayacak bir çözümdür. Çaılarımız boş ve kullanılmıyor. Ülkemizde 8.000.000 konut çatısı ve

Detaylı

Girişimcileri destekleyen

Girişimcileri destekleyen Girişimcileri destekleyen kurum ve kuruluşlar KONUYA BAŞLARKEN 1. 2. Girişimci adayları kuracakları işlerle ilgili ne gibi desteklere ihtiyaç duyarlar? Kredi, hibe, teşvik kavramları size ne ifade etmektedir?

Detaylı

YEDİNCİ KISIM Kurullar, Komisyonlar ve Ekipler

YEDİNCİ KISIM Kurullar, Komisyonlar ve Ekipler YEDİNCİ KISIM Kurullar, Komisyonlar ve Ekipler Kurul, komisyon ve ekiplerin oluşturulması MADDE 107- (1) Okullarda, eğitim, öğretim ve yönetim etkinliklerinin verimliliğinin sağlanması, okul ve çevre işbirliğinin

Detaylı

DEĞERLENDİRME NOTU: Mehmet Buğra AHLATCI Mevlana Kalkınma Ajansı, Araştırma Etüt ve Planlama Birimi Uzmanı, Sosyolog

DEĞERLENDİRME NOTU: Mehmet Buğra AHLATCI Mevlana Kalkınma Ajansı, Araştırma Etüt ve Planlama Birimi Uzmanı, Sosyolog DEĞERLENDİRME NOTU: Mehmet Buğra AHLATCI Mevlana Kalkınma Ajansı, Araştırma Etüt ve Planlama Birimi Uzmanı, Sosyolog KONYA KARAMAN BÖLGESİ BOŞANMA ANALİZİ 22.07.2014 Tarihsel sürece bakıldığında kalkınma,

Detaylı

Meriç Uluşahin Türkiye Bankalar Birliği Yönetim Kurulu Başkan Vekili. Beşinci İzmir İktisat Kongresi

Meriç Uluşahin Türkiye Bankalar Birliği Yönetim Kurulu Başkan Vekili. Beşinci İzmir İktisat Kongresi Meriç Uluşahin Türkiye Bankalar Birliği Yönetim Kurulu Başkan Vekili Beşinci İzmir İktisat Kongresi Finansal Sektörün Sürdürülebilir Büyümedeki Rolü ve Türkiye nin Bölgesel Merkez Olma Potansiyeli 1 Kasım

Detaylı

2013-ÖMSS Sınav Sonucu İle Yapılan Yerleştirme Sonuçlarına İlişkin Sayısal Bilgiler (Ortaöğretim)

2013-ÖMSS Sınav Sonucu İle Yapılan Yerleştirme Sonuçlarına İlişkin Sayısal Bilgiler (Ortaöğretim) KURUM ADI UNVANI 110010979 ADNAN MENDERES ÜNİVERSİTESİ MEMUR (AYDIN / MERKEZ - MERKEZ) 1 0 85,18503 85,18503 110011051 ATATÜRK ÜNİVERSİTESİ MEMUR (ERZURUM / MERKEZ - MERKEZ) 2 0 82,45276 86,57482 110011057

Detaylı

SEÇİLMİŞ GÖSTERGELERLE ORDU 2013

SEÇİLMİŞ GÖSTERGELERLE ORDU 2013 SEÇİLMİŞ GÖSTERGELERLE ORDU 2013 SEÇİLMİŞ GÖSTERGELERLE ORDU 2013 Yason Burnu TÜRKİYE İSTATİSTİK KURUMU SEÇİLMİŞ GÖSTERGELERLE ORDU 2013 TÜRKİYE İSTATİSTİK KURUMU Turkish Statistical Institute SEÇİLMİŞ

Detaylı

Kursların Genel Görünümü

Kursların Genel Görünümü Yayınlanma tarihi: 15 Haziran 2013 YÖNETİCİ ÖZETİ İlki 15 Mart 2012 tarihinde yayınlanan UMEM Beceri 10 Meslek Kursları İzleme Bülteni, geçmiş dönemlere ait verilerin sistematik olarak takip edilmesi ihtiyacına

Detaylı

GİTES DEMİR-ÇELİK ve DEMİR DIŞI METALLER EYLEM PLANI

GİTES DEMİR-ÇELİK ve DEMİR DIŞI METALLER EYLEM PLANI GİTES DEMİR-ÇELİK ve DEMİR DIŞI METALLER EYLEM PLANI HEDEF -1 1.1 DEMİR-ÇELİK SEKTÖRÜNDE GÜÇ BİRLİĞİ VE SİNERJİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ Çelik üreticisi firmalarca, bulundukları bölgelerde, yurt dışından hurda

Detaylı

TEŞVİK SİSTEMİNDE TARIM YATIRIMLARI VE KONYA

TEŞVİK SİSTEMİNDE TARIM YATIRIMLARI VE KONYA TEŞVİK SİSTEMİNDE TARIM YATIRIMLARI VE KONYA 2009/15199 sayılı Yatırımlarda Devlet Yardımları Hakkında Karar 16/07/2009 tarih ve 27290 sayılı Resmi Gazete de yayımlanarak yürürlüğe girmiştir. Bu Karar

Detaylı

Derinin Tabaklanması ve İşlenmesi; Bavul, El Çantası, Saraçlık, Koşum 19Takımı ve Ayakkabı İmalatı

Derinin Tabaklanması ve İşlenmesi; Bavul, El Çantası, Saraçlık, Koşum 19Takımı ve Ayakkabı İmalatı Derinin Tabaklanması ve İşlenmesi; Bavul, El Çantası, Saraçlık, Koşum 19Takımı ve Ayakkabı İmalatı Seher OZAN Ekonomik ve Sosyal Araştırmalar Müdürlüğü Kıdemli Uzman Sektöre İlişkin Özet Bilgiler Deri

Detaylı