Hasta Bilgilendirme Formu. Selim Prostat Büyümesinin (SPB) Belirtileri ve Tanısı

Ebat: px

Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "Hasta Bilgilendirme Formu. Selim Prostat Büyümesinin (SPB) Belirtileri ve Tanısı"

Asli Ataman
7 yıl önce
İzleme sayısı:

1 Hasta Bilgilendirme Formu Türkçe 32 Selim Prostat Büyümesinin (SPB) Belirtileri ve Tanısı Belirtiler Altı çizili terimler sözlükte listelenmiştir. Selim prostat büyümesi (SBP) normal idrar yaptığınız yolu etkileyebilir. Bu, büyüyen prostatın, mesane çıkışında idrar yoluna baskı yapması nedeniyle ortaya çıkar (Şekil 1a ve b). mesane pubik kemik seminal veziküller prostat büyümüş prostat üretra rektum skrotum Şekil 1a: Alt üriner sistemde sağlıklı bir prostat. Şekil 1b: Büyüyen prostat üretra ve mesaneye baskı oluşturur. Sayfa 1 / 5

Bu, büyüyen prostatın, mesane çıkışında idrar yoluna baskı yapması nedeniyle ortaya çıkar (Şekil 1a ve b).

2 Belitiler bazen hafif olabilir. Örneğin daha sık idrar yapma ihtiyacı hissedersiniz veya mesanenizi tam boşaltmanız güçleşebilir. Bu hafif belirtiler yaşlanma sürecinin hareket-hafıza ve esneklikteki azalma gibi - normal bir parçası olabilir. Doktorunuz bu hafif belirtileriniz için tedavi önermeyebilir. Belirtiler bazen çok rahatsız edici olabilir ve yaşam kalitenizi olumsuz etkileyebilir. Bu durumda tedaviden yarar görebilirsiniz. Genellikle alt idrar yolu semptomları (AÜSS) olarak adlandırılan bu semptomların nedeni çoğu zaman SPB olabilir ve boşaltma sistemini etkileyen diğer şartlardan kaynaklanabilir. Belirtilerin tipleri SPB ile ilişkili belirtiler idrar yapmayı değişik yollarla etkileyebilir: Mesanede idrarının tutulmasını (depolama) İdrar yapılmasını (işeme) İşeme sonrası nasıl hissettiğinizi (işeme sonrası) Depolama belirtileri: Normalden daha sık idrar yapma ihtiyacı Gece idrar yapmak için uyanma ihtiyacı Ani idrar yapma ihtiyacı ve bu ihtiyacın ertelenememesi İstemsiz idrar kaçırma İşeme belirtileri: Zayıf akımlı idrar yapma Çatallı ve dağınık idrar akımı Kesik kesik idrar yapma Ikınarak idrar yapma İdrar yapmaya başlamadan önce bekleme İdrar yapmanın çok uzun sürmesi Miktürasyon (işeme) sonrası belirtiler: Mesanenin tam boşalmadığı hissi İşeme sonrası iç çamaşırına istemsiz idrar kaçırma Tanı Doktor ve hemşireler belirtilerinize neyin sebep olduğunu anlamak için bir takım testler yaparlar. Buna tanı denir. Önceki bölümde listelenen belirtiler yalnızca SPB ni değil birçok hastalığın işareti olabilir. Bu yüzden doktorunuz tanı koymadan önce bir takım testlere ihtiyaç duyabilir. Öncelikle, doktor veya hemşireniz sizin tıbbi özgeçmişinizi öğrenir ve fizik muayenenizi yapar. Daha sonra idrar ve kan testleri, mesane ve prostatınızın görüntülenmesi ve gerektiğinde de diğer testler gerçekleştirilebilir. Bu bölümde tanı ve farklı ülkelerde değişiklik gösteren durumlar hakkında genel bilgi sunulmaktadır. Tıbbi Özgeçmiş Doktorunuz detaylı tıbbi özgeçmişinizi alır ve belirtileriniz hakkında sorular sorar. Siz de doktorunuza bir hazırlık yaparak yardımcı olabilirsiniz: Daha önce geçirdiğiniz cerrahi işlemlerin listesini hazırlayın Kullandığınız ilaçların listesini hazırlayın Rahatsız olduğunuz diğer hastalıklarınızdan bahsedin Yaşam tarzınızdan bahsedin (spor yapma, sigara kullanma, alkol ve diyet) Mevcut belirtileriniz tanımlayın Şikayetlerinizin ne kadar zamandır olduğunu not edin Doktorunuz belirtilerinizi anlamak, ne kadar sıklıkta olduğunu ve yaşam kalitenizi ne kadar etkilediğini öğrenmek için sizden bir sorgulama formu doldurmanızı isteyebilir. IPSS, ICIQ Erkek AÜSS, Danimarka Prostat Semptom Skoru (DAN-PSS) gibi çeşitli sorgulama formları vardır. En sık kullanılan sorgu formu Uluslararası Prostat Semptom Skoru (IPSS) dur. Hafiften şiddetliye doğru 0 ve 5 puan arasında belirtilerinizin puanlandığı toplam 7 soruyu içerir. Sayfa 2 / 5

Belirtiler bazen çok rahatsız edici olabilir ve yaşam kalitenizi olumsuz etkileyebilir. Bu durumda tedaviden yarar görebilirsiniz.

3 Doktorunuzun kullanabileceği terimler: AÜSS Alt idrar yolları belirtileri Miktürasyon İşeme Noktüri İdrar yapmak için gece uyanma ihtiyacı Postvoid rezidü idrar (PVR) İşeme sonrası mesanede kalan idrar miktarı Üriner inkontinans İstemsiz idrar kaçırma Sıkışma Ani idrar yapma ihtiyacı Fizik muayene Doktor veya hemşireniz genel fizik muayene yapacaktır. Bu muayenede şunlar araştırılır: Dolu ve gergin mesane (mesaneniz tam boşalmadığı için gerilebilir) Penis ve yumurtalık derisinde hasar (üriner inkontinansın / idrar tutamamanın belirtisi) Üretradan akıntı (enfeksiyonun belirtisidir) Penis, skrotum ve testislerdeki anormalikler Ayrıca, doktorunuz parmakla rektal muayene yaparak prostatın boyut, şekil ve kıvamını inceler (Şekil 2). Bu muayene parmakla rektal muaye (PRM) olarak adlandırılır. İdrar testi Test için idrar vermeniz gerekecektir. Bu test idrarınızda enfeksiyon veya kan olup olmadığını gösterecektir. Kan testi Tanının bir parçası olarak doktorunuz, böbrek fonksiyonunuzu öğrenmek için kan testi yapacaktır. Ayrıca prostat-spesifik antijen (PSA) düzeyinizin yüksek olup olmadığını da kontrol etmek isteyebilir. PSA, prostat tarafından üretilen bir proteindir ve erkeklerde selim prostat büyümesinde, prostat iltihabında ve prostat kanserinde yükselebilir. Doktorunuz, tavsiyede bulunmadan önce bu testin muhtemel sonuçlarını size açıklayacaktır. büyümüş prostat rektum Şekil 2: Parmakla rektal muayene ile prostatın boyut, şekil ve kıvamı incelenir. Sayfa 3 / 5

Bu muayenede şunlar araştırılır: Dolu ve gergin mesane (mesaneniz tam boşalmadığı için gerilebilir) Penis ve yumurtalık derisinde hasar (üriner inkontinansın / idrar tutamamanın belirtisi) Üretradan

4 İdrar günlüğü Doktorunuz idrar günlüğü tutmanızı sizden isteyebilir. Bu günlükte ne kadar sıvı aldığınız, ne sıklıkta ve ne kadar idrar yaptığınızı not edersiniz. İdrar günlüğü doktorunuzun belirtilerinizi daha iyi anlamanıza yardımcı olduğu için önemlidir. Evinizde idrar miktarınızı ölçekli bir kap ile kolayca ölçebilirsiniz. Saat kullanarak ne sıklıkta idrara gittiğinizi, idrarınızın miktarını (mililitre) ve idrar yapmanızın ne kadar günlüğünü (saniye) not edersiniz (Şekil 3). Üroflowmetri İdrar akımını elektronik olarak kaydeden basit bir testtir. Hastanede veya klinikte özel olarak kolayca yapılabilir. Bu testte üroflovmetre denilen bir kap içine idrar yapılır (Şekil 4). Bu test doktorunuzun büyümüş prostatın alt idrar yolunda bir tıkanıklığa sebep olup olmadığını kontrol etmesine yardımcı olur. Şekil 4: Sık kullanılan bir üroflowmetri kabı. üroflowmetri Şekil 3: Evde idrar akım oranı ölçümü. Evde idrar akım oranı ölçmeniz size şunları anlatır: Normal idrar akışı, saniyede 15 mililitrenin üzerindedir Eğer idrar akışınız saniyede 10 mililitre veya daha az ise ve birtakım semptomlarla karşılaşıyorsanız, ürologunuza görünmeniz gerekir Evde yapılan ölçüm hastanede veya klinikte yapılan kadar hassas değildir. İdrar akım oranınız konusunda doktorunuza danışınız. Sayfa 4 / 5

Saat kullanarak ne sıklıkta idrara gittiğinizi, idrarınızın miktarını (mililitre) ve idrar yapmanızın ne kadar günlüğünü (saniye) not edersiniz (Şekil 3).

5 İdrar yollarının görüntülenmesi Mesanenize ve prostatınıza yüksek frekanslı ses dalgaları ile görüntü oluşturan ultrasonografi (ultrason olarak da bilinir) yapılır. Doktor veya hemşire, idrar yaptıktan sonra mesanenizde ne kadar idrar kaldığını kontrol etmek için mesanenizi ultrason ile muayene edecektir. Bu bilgi belirtilerinizin SPB nin bir komplikasyonu olan kronik üriner retansiyonu ile ilişkili olup olmadığını anlamada yardımcı olur. Ultrason prostat hacminin ölçümünde de kullanılabilir. Böylece sizin için en uygun tedavi yönteminin seçiminde yardımcı olabilir. Test sonuçları kateterlerin bağlı olduğu bir ekranda görülür. Bazen daha net sonuçlar almak için, kateterler yerindeyken testin tekrarlanması gerekebilir fakat kateterler ikinci test için zaten yerinde olacaktır. Doktorunuz bu testi aşağıdaki durumlarda isteyebilir: Nörolojik işlev bozukluğunuz varsa Daha önce pelvik veya prostat cerrahisi geçirmiş iseniz İşeme sonrası mesanenizde çok fazla idrar kalıyorsa Sizin yaş grubunuzda SPB nadir görülüyorsa Ürolog, belirtilerinizin sebebinin anlaşılması için daha fazla bilgiye ihtiyaç duyuyorsa Ürodinamik değerlendirme Ürodinami testi, işeme döngünüz ve mesane kaslarınızın nasıl çalıştığı hakkında daha fazla bilgi sahibi olmak için yapılır. Test sırasında, doktorunuz mesane ve karın basıncını ölçmek için üretra ve rektumunuza kateterler yerleştirir. Üretraya konulan kateterden verilen steril su ile mesaneniz yavaşça doldurulur. Böylece mesanenizin idrar ile doluşu taklit edilir. Mesaneniz dolduğunda, bir üroflovmetre içine idrarınızı yaparsınız. Bu bilgilendirme formu Temmuz 2013 de güncellenmiştir. Bu broşür AÜD Hasta Bilgilendirme Formu nun SPB kısmıdır. Selim prostat büyümesi hakkında genel bilgi içerir. Kişisel tıbbi hastalığınız hakkında sorularınız varsa, doktorunuza veya profesyonel sağlık ekibine danışmalısınız. Bu bilgi, Avrupa Üroloji Derneği (AÜD) nin AUD Üro-Teknoloji Bölümü (ESUT), Europa Uomo ve Avrupa Üroloji Hemşireleri Derneği (AÜHD) ile ortak çalışmasının ürünüdür. Bu broşürün içeriği AÜD Kılavuzları ile aynı doğrultudadır. Bu ve diğer ürolojik hastalıklar hakkında bilgiyi internet sitemizde bulabilisiniz: /tr Yazarlar: Prof. Thorsten Bach Prof. Alexander Bachmann Prof. Christopher Chapple Prof. Louis Denis Mr. Günter Feick Prof. Stavros Gravas Dr. Hashim Hashim Prof. Rolf Muschter Dr. Cosimo De Nunzio Mr. Hans Ransdorp Prof. Jens Rassweiler Ms. Maria Russo Dr. Roman Sosnowski Prof. Andrea Tubaro Hamburg, Almanya Basel, İsviçre Sheffield, İngiltere Antwerp, Belçika Gehrden, Almanya Larissa, Yunanistan Bristol, İngiltere Rotenburg, Almanya Roma, İtalya Bussem, Hollanda Heilbronn, Almanya Orbassano, Torino, İtalya Varşova, Polonya Roma, İtalya Sayfa 5 / 5

Bu bilgi belirtilerinizin SPB nin bir komplikasyonu olan kronik üriner retansiyonu ile ilişkili olup olmadığını anlamada yardımcı olur. Ultrason prostat hacminin ölçümünde de kullanılabilir.

Benzer belgeler

Selim Prostat Büyümesi hakkında temel bilgiler

Hasta Bilgilendirme Formu Türkçe Selim Prostat Büyümesi hakkında temel bilgiler Altı çizili terimler sözlükte listelenmiştir. HPB, SPB ve HPE nedir? Prostat nedir? Prostat alt idrar yollarında, mesanenin