T.C. SAYIġTAY BAġKANLIĞI. TOPLU KONUT ĠDARESĠ BAġKANLIĞI (TOKĠ) 2013 YILI DENETĠM RAPORU

Transkript

1 T.C. SAYIġTAY BAġKANLIĞI TOPLU KONUT ĠDARESĠ BAġKANLIĞI (TOKĠ) 2013 YILI DENETĠM RAPORU

2 Bu rapor, tarih ve 6085 sayılı Sayıştay Kanunu Kanunu ile tarih ve 2985 sayılı Toplu Konut Kanunu uyarınca düzenlenmiş ve Rapor Değerlendirme Kurulu nun 24/09/2014 tarih ve 150/2 sayılı oturumunda kabul edilmiştir.

3 KISALTMALAR TOKĠ BKK ASKĠ TÜFE ÜFE KHK SGK MMAO YPK TÜĠK TSE ĠPTG AKĠPG STG MEB MSB HAĠT GYO YMM KEY KĠK TCMB GDF GSMH ÇED YĠGġ SPK : Toplu Konut Ġdaresi : Bakanlar Kurulu Kararı : Ankara Su ve Kanalizasyon Ġdaresi : Tüketici Fiyat Endeksi : Üretici Fiyat Endeksi : Kanun Hükmünde Kararname. Sosyal Güvenlik Kurumu : Memur MaaĢ ArtıĢ Oranı : Yüksek Planlama Kurulu : Türkiye Ġstatistik Kurumu : Türk Standartları Enstitüsü : Ġdare Payı Toplam Geliri : Arsa SatıĢ KarĢılığı Ġdare Payı Geliri : SatıĢ Toplam Geliri : Milli Eğitim Bakanlığı : Milli Savunma Bakanlığı : Hareket Alarm Ġskan Tesisi : Gayrimenkul Yatırım Ortaklığı : Yeminli Mali MüĢavir : Konut Edindirme Yardımı : Kamu Ġhale Kurumu : Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası : GeliĢtirme ve Destekleme Fonu : Gayri Safi Milli Hasıla : Çevresel Etki Değerlendirmesi : Yapım ĠĢleri Genel ġartnamesi : Stratejik Planlama Komisyonu

4 TABLOLAR Bölümü Tablo no Adı Sayfa I.Tablo BakıĢ 1 Toplu bilgiler tablosu III II.Ġdari Bünye 2 Konularına göre dava sayıları tablosu 7 II.Ġdari Bünye 3 Personel durumu tablosu 10 II.Ġdari Bünye 4 Personele yapılan harcamalar tablosu 12 II.Ġdari Bünye 5 Sosyal giderler tablosu 14 III.Top. Kon. Ġd. faaliyetleri 6 Bütçeye iliģkin baģlıca bilgiler tablosu 17 III.Top. Kon. Ġd. faaliyetleri 7 Borcu devam eden projelerin beklenen taksit tutarları tablosu 20 III.Top. Kon. Ġd. faaliyetleri 8 Alımlar tablosu 21 III.Top. Kon. Ġd. faaliyetleri 9 Hizmet alımları tablosu 21 III.Top. Kon. Ġd. faaliyetleri 10 Kredilendirme yöntemine göre finansman sağlanan konut sayıları tablosu 23 III.Top. Kon. Ġd. faaliyetleri 11 Son beģ yılda kullandırılan kredilerin dağılımı tablosu 23 III.Top. Kon. Ġd. faaliyetleri sayılı Kanun çerçevesinde kullandırılan krediler tablosu 26 III.Top. Kon. Ġd. faaliyetleri yılında onaylanan süre uzatımları tablosu 40 III.Top. Kon. Ġd. faaliyetleri 14 Geçici Kabul eksikliklerinin tamamlanması için verilen sürelerde tamamlanmayan iģlere uygulanan günlük cezalar tablosu 70 III.Top. Kon. Ġd. faaliyetleri 15 Kesin Kabul eksikliklerinin tamamlanması için verilen sürelerde tamamlanmayan iģlere uygulanan günlük cezalar tablosu III.Top. Kon. Ġd. faaliyetleri 16 Ġdarece konut kullanıcılarına yaptırılan anket tablosu 110 III.Top. Kon. Ġd. faaliyetleri 17 Hasılat paylaģımlı projeler tablosu 114 III.Top. Kon. Ġd. faaliyetleri 18 ĠĢtiraklere doğrudan satıģı yapılan arazi ve arsalar tablosu 122 III.Top. Kon. Ġd. faaliyetleri 19 Ataköy Turizm A.ġ. ve Ataköy Otelcilik A.ġ.'den elde edilen kira gelirleri tablosu 126 III.Top. Kon. Ġd. faaliyetleri 20 Ataköy Turizm A.ġ. ve Ataköy Otelcilik A.ġ.'den son altı yılda tahsil edilen ve tahsil edilmesi gereken kira gelirleri farkı tablosu 127 III.Top. Kon. Ġd. faaliyetleri 21 ĠĢtirakler tablosu 128 III.Top. Kon. Ġd. faaliyetleri 22 ĠĢtiraklerin dönem sonuçları tablosu 136 IV.Bilanço 23 Aktif tablosu 139 IV.Bilanço 24 Hazır değerler tablosu 140 IV.Bilanço 25 Bankalar tablosu 140 IV.Bilanço 26 Kısa vadeli ticari alacaklar tablosu 142 IV.Bilanço 27 Konut ve iģyeri satıģ alacakları tablosu 142 IV.Bilanço 28 Uzun vadeli alacaklar tablosu 146 IV.Bilanço 29 Maddi duran varlıklar tablosu 148 IV.Bilanço 30 Pasif tablosu 149 IV.Bilanço 31 Yönetilen hesap kaynakları tablosu 150 IV.Bilanço 32 Faaliyetten doğan borçlar tablosu 152 IV.Bilanço 33 Kurum ve kuruluģlara borçlar tablosu 153 IV.Bilanço 34 Uzun vadeli yabancı kaynaklar tablosu 155 IV.Bilanço 35 Öz kaynaklar tablosu 156 V.Gelir tablosu 36 Gelir tablosu 158 V.Gelir tablosu 37 Faaliyet hasılatı tablosu 158 V.Gelir tablosu 38 Yatırım ve plasman giderleri tablosu 161 V.Gelir tablosu 39 Pazarlama satıģ ve tanıtım giderleri tablosu 163 V.Gelir tablosu 40 Genel yönetim giderleri tablosu 164 V.Gelir tablosu 41 Diğer faaliyetlerden sağlanan olağan gelirler tablosu 165 VI.GeliĢ. ve Dest. Fonu 42 GeliĢtirme ve destekleme fonu aktif tablosu 167 VI.GeliĢ. ve Dest. Fonu 43 GeliĢtirme ve destekleme fonu kredi kullanıcılarından alacaklar 169 VI.GeliĢ. ve Dest. Fonu 44 tablosu GeliĢtirme ve destekleme takipli kredi alacakları tablosu 171 VI.GeliĢ. ve Dest. Fonu 45 GeliĢtirme ve destekleme fonu pasif tablosu 172 VI.GeliĢ. ve Dest. Fonu 46 GeliĢtirme ve destekleme fonu gelir ve giderler tablosu 173

5 I.Toplu bakıģ ĠÇĠNDEKĠLER A-Toplu konutun tarihçesi ve Türkiye deki geliģimi B-Öneriler Sayfa No II. Ġdari bünye 1 A- Mevzuat 1 B- TeĢkilat 6 C- Personel durumu 9 III. Toplu konut idaresi faaliyetleri 15 A- Ġdare bütçesi 16 B- Tedarik iģleri 21 C- Toplu konut idaresinden kullandırılan krediler 22 D- Toplu konut ve proje uygulamaları 26 1-Etüd proje iģleri 26 2-Konut ve tesis üretim projeleri 27 3-Kentsel yenileme ve gecekondu dönüģüm projeleri 99 4-Tarımköy projeleri Afet konutu projeleri Kaynak geliģtirme (hasılat paylaģımı) projeleri Kamu Kurum ve KuruluĢları ile yapılan protokoller kapsamındaki projeler 104 E- 2001/2202 sayılı BKK gereğince Emlakbank tan devir alınan varlıklar 106 F- Göçmen konutları 107 G- TaĢınmaz satıģları 109 H- ĠĢtirakler 127 I- Kalkınma planı ve yıllık programlar Yatırımlar Yıllık Programlarda yer alan politika öncelikleri ve tedbirler 137 IV. Bilânço 138 Aktif 139 Pasif 148 V. Gelir tablosu 158 VI. GeliĢtirme ve destekleme fonu 167 VII. Ekler 174 I I IX

6

7 I I.TOPLU BAKIġ A-Toplu konutun tarihçesi ve Türkiye deki geliģimi: Toplu konut üretiminin temelinde, son iki yüzyılda dünyadaki sanayileşme süreciyle birlikte ekonomik ve sosyal yaşamda meydana gelen büyük değişiklikler rol oynamaktadır. Sanayileşme ve sermaye birikimi sürecinde başta İngiltere olmak üzere Almanya, Fransa, Belçika ve diğer Avrupa ülkeleri önemli toplu konut uygulamaları gerçekleştirmişlerdir. Ekonomik gücü düģük, kendi tasarruflarıyla konut edinme imkânı olmayan toplum kesimlerinin konut sahibi olmalarını sağlayacak giriģimler, bütün dünyada devletin, yerel yönetimlerin ya da sosyal amaçlı kuruluģların desteğiyle gerçekleģmiģtir. Özellikle geliģmekte olan ülkelerde kırsal alanlardan kentlere yoğun iç göçün yanı sıra konut üretiminde devletin düzenleyici rolünün yetersiz kalması nedeniyle kaçak, sağlıksız yerleģim alanları ve gecekondu bölgeleri meydana gelmektedir. II. Dünya SavaĢı sonrasında Türkiye nin sanayileģme stratejisinde meydana gelen değiģiklikler nedeniyle, kırsal alanlardan kentlere yoğun iç göç baģlamıģ, hızla büyüyen kentlerde ortaya çıkan barınma ve yerleģim sorunları ülkenin temel problemlerinden biri haline gelmiģtir. Özellikle büyük kentlerin yakın çevrelerinde gecekondu ve kaçak yapılaģma çok hızlı biçimde artarken, beraberinde getirdiği yerleģim sorunları her geçen yıl büyümüģtür. Kentlerde ortaya çıkan olumsuz etkilerin ciddi boyutlara ulaşması; ilk olarak Türkiye Emlak Kredi Bankasını kent dışındaki boş arazileri planlamaya yöneltmiş, projelerde karma konut modelleri uygulanmış, çok katlı ve az katlı konutlar yan yana tasarlanmıştır. Bu uygulamaların başlangıcında alt ve orta gelirli toplum kesimlerinin konut sahibi olabilmesi hedeflenmesine karşın, giderek bu amaçtan uzaklaşılmış ve yüksek gelir gruplarına lüks konut üretilir hale gelinmiştir. Ankara BüyükĢehir Belediyesi nin öncülük yaptığı Batıkent projesi, çok sayıda kooperatifin gücünü birleģtiren ve kent merkezi dıģında gerçekleģtirilen sosyal konut uygulamalarının farklı bir örneği olarak gerçekleģtirilmiģtir li yılların başında konut sektörünün yaşadığı sıkıntılar ve önceki uygulamaların yetersizliği devlet müdahalesini zorunlu hale getirmiş ve tarihli, 2487 sayılı Toplu Konut Kanunu yürürlüğe konulmuştur. Bu Kanunla, alt ve orta gelir gruplarına sosyal konut sağlanmasında devlet desteği ve organizasyonu kabul edilmiş, Kanun kapsamında yapılacak işler için Kamu Konut Fonu kurulmuştur. Fonun gelir kaynağı olarak Devletin gider bütçesinin en az %5 inin tahsis edilmesi ve kooperatiflere öncelik verilmesi amaçlanmakla birlikte, bütçeden yeterli kaynak ayrılamaması nedeniyle bu Kanun kısa zamanda işlerliğini kaybetmiştir. Konut sorununa çözüm arayışları sürecinde 2985 sayılı Toplu Konut Kanunu tarihinde yürürlüğe girmiş ve Türkiye de konut sorununun çözümü açısından yeni bir dönem başlamıştır. Bu Kanunun 2 nci maddesiyle kurulan Toplu Konut Fonu Devletin bütçe sistemi dışına alınmış, geniş kapsamlı ve önemli gelir

8 II Sayıştay kaynakları bu işe tahsis edilmek suretiyle öncelikle finansman sorununun çözümlenmesi amaçlanmıştır. Sistemin yürütülmesi için 2983 sayılı Kanunla genel idare dışında, tüzel kişiliği sahip Toplu Konut ve Kamu Ortaklığı İdaresi Başkanlığı kurulmuştur. Kurumun ilk yıllarındaki politikası, kredi verme yoluyla kooperatiflerin desteklenerek konut üretiminin canlandırılmasıdır. Bu politika, 1980 lerin sonuna doğru faizlerin yükselmesiyle sekteye uğramış ve fonksiyonları itibariyle birbirinden çok farklı görevler üstlenen bu İdare, 1990 yılında, 412 ve 414 sayılı KHK lerle Toplu Konut İdaresi (TOKİ) Başkanlığı ile Kamu Ortaklığı İdaresi Başkanlığı olarak iki ayrı teşkilat haline dönüştürülmüştür yıllarda etkinliğini kredi vererek sürdüren kurum, 2001 yılı ekonomik krizi sonunda toplu konut fonunun tarih ve 4684 sayılı Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun un 7 nci maddesiyle kaldırılması ve Emlak Bankası nın iflasıyla işlevsiz hale gelmiştir. Fonu yönetmekle görevli TOKİ, 4698 sayılı Kanunla kurulan Konut Müsteşarlığının bağlı kuruluşu haline getirilmiştir. Bu düzenlemenin ardından, tarih ve 4966 sayılı Bazı Kanunlarda ve Bayındırlık ve İskân Bakanlığının Teşkilât ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararnamede Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun la Konut Müsteşarlığı kaldırılmış ve TOKİ Başkanlığı bu Bakanlığa bağlanmıştır. İdare, son olarak, tarihli Başbakanlık Kararıyla 3046 sayılı Kanunun 10 uncu maddesi çerçevesinde yeniden Başbakanlığın bağlı kuruluşu haline getirilmiştir sayılı Toplu Konut Kanunu ile verilen görevlerinin yanında, 2003 yılından 2013 yılına kadar yapılan yasal düzenlemelerle İdareye önemli görevler verilmiştir. Kurulduğu yıllardan itibaren kredi vermek suretiyle konut sahipliğine destek olan İdare, 2003 yılından itibaren bizzat konut yapımına odaklanmış ve 500 bin konut yapımı hedeflenerek Türkiye nin bütün bölgelerinde yoğun bir inşaa faaliyetine başlanılmıştır yılı itibariyle 500 bin konut hedefinin aşılmasıyla, 2023 yılı hedef alınmak suretiyle yeni bir 500 bin konut yapım süreci başlatılmıştır. Toplu Konut İdaresi Başkanlığı nın son beş yıllık faaliyetlerini özetleyen bilgiler aşağıdaki çizelgede gösterilmiştir.

9 III Tablo 1- Toplu bilgiler tablosu Toplu Bilgiler Ölçü Fark ArtıĢ azalıģ % Toplu Konut Ġdaresi gelirleri: Bin TL ( ) (17,6) -Faaliyet gelirleri (net) Bin TL ( ) (21,5) -Diğer olağan ve olağandıģı gelirler Bin TL ,8 Öz kaynaklar Bin TL ,6 Yabancı kaynaklar Bin TL ( ) (7,4) Maddi duran varlıklar (edinme değeri) Bin TL ,4 Finansman giderleri Bin TL ,3 SatıĢlar: -Konut ve iģyeri Adet (16.763) (33,7) -Konut ve iģyeri satıģ tutarı Bin TL ( ) (63,8) -Arsa satıģ tutarı Bin TL ( ) (16,4) Toplu Konut Ġdaresi gelirlerinin kullanım yerleri 1-Konut Kredileri: -Yıl içinde kullandırılan krediler Bin TL ,6 Kredi verilen konut sayısı Adet ,3 2-Ġdare arsa ve konut üretimi: -Etüt-proje iģleri Bin TL ,8 -Konut yatırım harcamaları Bin TL ( ) (7,7) -Toplu konut uygulamaları Adet ,9 -Kentsel dönüģüm ve gecekondu uygulamaları Adet ,6 -Afet bölgelerindeki konut uygulamaları Adet (424) (59,6) -Hasılat paylaģımı esasına göre konut uygulama. Adet ,1 Memur (ortalama) KiĢi (1) (2,7) SözleĢmeli (ortalama) KiĢi (5) (0,8) Personele yapılan tüm giderler Bin TL ,0 Cari yıla iliģkin: -Memurlar için yapılan giderler Bin TL ,0 Memur baģına aylık ortalama gider TL ,9 -SözleĢmelilere yapılan giderler Bin TL ,3 SözleĢmeli baģına aylık ortalama gider TL ,2 -Tahakkuk eden vergiler Bin TL ,2 -GSYH'ya katkı (Üretici fiyatlarıyla) Bin TL ( ) (21,8) -GSYH'ya katkı (Alıcı fiyatlarıyla) Bin TL ( ) (19,7) -GSMH'ya katkı (Alıcı fiyatlarıyla) Bin TL ( ) (19,7) Toplu Konut Ġdaresi gelir-gider farkı Bin TL ( ) (15,7)

10 IV Sayıştay Konut ihtiyacının karşılanması, konut inşaatını yapanların tabi olacağı usul ve esasların düzenlenmesi, memleket şart ve malzemelerine uygun endüstriyel inşaat teknikleri ile araç ve gereçlerin geliştirilmesi ve devletin yapacağı desteklemelerin düzenlenmesi amacıyla, 1984 yılından başlayarak çeşitli yasal süreçlerden geçerek bu günkü yapısına kavuşan TOKİ Başbakanlığa bağlı olup, görevleri aşağıdaki şekilde belirlenmiştir. Devlet garantili veya garantisiz iç ve dıģ tahviller ile her türlü menkul kıymetleri çıkarmak, yurt dıģından, görev alanıyla ilgili harcamalarda kullanılmak üzere Hazine MüsteĢarlığının uygun görüģü üzerine kredi almaya karar vermek, Konutların finansmanı için bankaların iģtirakini sağlayacak tedbirleri almak, bu amaçla gerektiğinde bankalara kredi vermek, bu hükmün uygulanmasına iliģkin usulleri tespit etmek, Konut inģaatı ile ilgili sanayii veya bu alanda çalıģanları desteklemek, Konut sektörüyle ilgili Ģirketler kurmak veya kurulmuģ Ģirketlere ve finans kurumlarına ortak olmak, Gerektiğinde her çeģit araģtırma, proje ve taahhüt iģlemlerinin sözleģmeyle yaptırılmasını temin etmek, Ferdi veya toplu konut kredisi vermek, köy mimarisinin geliģtirilmesine, gecekondu alanlarının dönüģümüne, tarihi doku ve yöresel mimarinin korunup yenilenmesine yönelik uygulamalar yapmak ve bu konulardaki projeleri kredilendirmek ve gerektiğinde tüm bu kredilerde faiz sübvansiyonu yapmak, Yurt içi ve yurt dıģında doğrudan veya iģtirakleri aracılığıyla proje geliģtirmek, konut, alt yapı ve sosyal donatı uygulamaları yapmak veya yaptırmak, Ġdareye kaynak sağlanmasını teminen kâr amaçlı projelerle uygulamalar yapmak veya yaptırmak, Doğal afet meydana gelen bölgelerde gerek görüldüğü takdirde konut ve sosyal donatıları alt yapıları ile birlikte inģa etmek, teģvik etmek ve desteklemek, Bakanlıkların talebi ve bağlı bulunduğu Bakanın onayı halinde talep konusu proje ve uygulamaları yapmak veya yaptırmak, Kanunlarla ve diğer mevzuatla verilen görevleri yapmaktır. GeniĢleyen iģ hacmine paralel olarak, ortaya çıkan sorunların ve çözüm yollarının incelenmesi, idare kaynaklarının etkili, ekonomik ve verimli Ģekilde kullanılması, varlık ve kaynakların korunarak kayıtların doğru ve tam olarak tutulması amacına yönelik olarak değerlendirme ve rehberlik amacıyla bir iç kontrol sisteminin kurulmasının faydalı sonuçlar vereceği değerlendirilmektedir. Ġdareye karģı açılan dava sayısında özellikle geç teslim davaları nedeniyle son yıllarda büyük bir artıģ olduğu görülmektedir yılında adet olan toplam dava sayısı, 2011 yılı baģında , Haziran 2013 itibariyle , Haziran 2014 itibariyle de adede ulaģmıģtır. Davalardaki artıģın en önemli sebebi, Ġdarenin satıģını gerçekleģtirdiği konut ve ticari ünitelerin Ġdareden veya yapımcı firmalardan kaynaklanan sıkıntılar nedeniyle, konut alıcılarıyla imzalanan satıģ sözleģmesinde belirtilen tarihlerde satın alanlara teslim edilememesi nedeniyle mağdur olan alıcılar tarafından açılan geç teslim davalarından kaynaklanmaktadır. Ġdarenin kurulduğu yıllardan 2001 yılına kadar, esas itibariyle alt yapılı arsa üretimi ve toplu konut yapımcılarına kredi desteği sağlama amacına yönelik uygulamalar yapılmıģtır yılından itibaren konut üretimine, 2008 yılından

11 V itibaren de konut üretiminin yanında Kamu Kurum ve KuruluĢlarına hizmet binası, sağlık tesisi, okul vb. tesislerin yapımına yönelik uygulamalar da ön plana çıkmıģtır. Ġdarenin 2003 yılında baģlattığı konut hamlesi çerçevesinde 500 bin konutluk hedefe ulaģılması sonrasında, 2023 yılı hedef alınarak yeni bir 500 bin konutluk projeksiyon yapılmıģtır. Bu yaklaģım çerçevesinde hedeflenen amaçlara ulaģabilmesini teminen getirilen yasal düzenlemelerle TOKĠ ye önemli yetkiler verilmiģtir. Bu yasal yetkiler çerçevesinde, özel sektörle ortaklıklar kurarak projelendiren ve satıģından gelir elde eden Ġdare, Türkiye konut piyasası üzerinde önemli bir etki alanına sahiptir. Kurum 2003 yılından itibaren alınan geniģ arazi portföyü ve tanınan yasal düzenlemelerle konut piyasasının dinamiklerini yönlendiren, kentlerin geliģim yönlerini ve yoğunluklarını belirleyen en önemli organ durumundadır. Ġkmal iģlerinde, ihaleye esas olarak alınan yaklaģık maliyetlerin sağlıklı olarak belirlenmediği ve gerçek durumu yansıtmadığı, bu nedenle tekliflerin değerlendirilmesi ve ihalenin sonuçlandırılması sonrasında sıkıntıya düģen yükleniciler nedeniyle fesih edilen iģlerde artıģa yol açtığı görülmektedir. Ġdare tarafından 2011 yılında 9, 2012 yılında 23, 2013 yılında da 23 iģ feshedilmiģtir. SözleĢmelerin feshi nedeniyle 2011 yılında 8,3 milyon TL, 2012 yılında 27,2 milyon TL, 2013 yılında 29,9 milyon TL tutarında teminat irat kaydedilmiģtir. YaĢanan olumsuz süreç sonucunda Ġdare nezdinde 275 yüklenici firmaya ait icra takip tutarı tarihi itibariyle 2,3 milyar TL ye ulaģmıģtır. Yüklenici firmaların iģin devamı esnasında yaģadığı sıkıntılar, malzeme tedariğinden çalıģan iģçiye kadar sorunların artması anlamına gelmektedir. Özellikle kamuoyunda Ġdareye iģ yapan yüklenici firmalar hakkında olumsuz nitelemelerin ortaya çıkması, malzeme alımı ve diğer konularda yüklenici firmaları zor durumda bırakmaktadır. Yüklenici firmaların yaģadığı mali sıkıntılar sonucunda Ġdare tarafından iģlerin bitirilebilmesi amacıyla yüklenicilerin talebi üzerine firmaların nam ve hesabına yapılan iģlerin tutarının da arttığı görülmektedir. Bu kapsamda yapılan harcamalar tutarı 2013 yılında 18,5 milyon TL, 2014 yılında Haziran ayı itibariyle 32,8 milyon TL ye yükselmiģtir. Ġdarenin yoğun iģ hacmi yanında bilfiil çalıģanları vasıtasıyla nam ve hesaba iģleri yerine getirmeye çalıģtıkları, bu durumun da çalıģanların iģ yoğunluğuna ilave katkı yaptığı görülmektedir. Ġdare tarafından iģin feshedilmesi durumunda 4734 sayılı Kanun un 21/b maddesinde yer alan Doğal afetler, salgın hastalıklar, can veya mal kaybı tehlikesi gibi ani ve beklenmeyen veya idare tarafından önceden öngörülemeyen olayların ortaya çıkması üzerine ihalenin ivedi olarak yapılmasının zorunlu olması. ve YĠGġ 47 nci maddesinde yer alan Ġdare fesih iģleminden sonra iģi 4734 sayılı Kanunda öngörülen usullerden herhangi biri ile ihale etmekte serbesttir düzenlemeleri gerekçe gösterilerek pazarlık yöntemiyle ihale edilmektedir.

12 VI Sayıştay Ġdarenin feshedilen iģlerde iģin önceden öngörülemeyen sebebe dayanılarak pazarlık usulü ile ihale yöntemini benimsediği, ancak bunun yanında ihalenin acele yapılması hususunda gerekli değerlendirmelerin yapılmadığı görülmektedir sayılı Kanun un 5 inci maddesinde temel ihale usulleri olarak açık ihale ve belli istekliler arasında ihale usulü öngörülmüģtür. Pazarlık usulü istisnai hallere münhasır olarak uygulanmak üzere sınırlı bir uygulama olarak düzenlenmiģtir. Ġdarenin Haziran 2014 tarihi itibariyle kamu kurum ve kuruluģlarıyla yaptığı protokoller kapsamında üstlenmiģ olduğu yapım iģleri için toplam ihale bedeline göre alacak tutarı 12,7 milyar TL, ödenen hakediģlere göre alacak tutarı ise 3,5 milyar TL olarak gerçekleģmiģtir. Kurumlar bazında Sağlık Bakanlığı ndan 536 milyon TL, Emniyet Genel Müdürlüğü nden 634 milyon TL, Kuzey Ankara Kent GiriĢi Projesi nden 825 milyon TL, BaĢbakanlık Hizmet Binası ndan 409 milyon TL, Milli Eğitim Bakanlığı ndan 479 milyon TL, Sosyal Yardımlar Genel Müdürlüğü nden 555 milyon TL tutarında alacak bulunmaktadır. Ġdare hesap planının uygulamaya konduğu 2002 yılından bu yana TOKĠ nin sorumlulukları ve iktisadi iliģkilere dayalı iģleri, hacim ve çeģitlilik olarak artmıģtır. BaĢta mevzuat değiģiklikleri olmak üzere, TOKĠ dıģındaki geliģmeler ve TOKĠ nin faaliyetlerinin artması sonucu, 2002 yılında uygulamaya konulan hesap planının ihtiyaçlara cevap veremediği görülmektedir. Böylece, özellikle bilanço ve gelir tablosunun gerçeği yansıtması açısından dönemsellik ilkesine uygun olarak karģılıkların ve yıpranma paylarının (amortismanların) ayrılmasına, değer düģüklüklerinin hesaplanmasına, yatırım ve stok maliyetlerinin tam olarak belirlenmesine yönelik değiģikliklerin yapılması gereği doğmuģtur. Ġdare tarafından gerçekleģtirilen bir kısım projelerde, ihale aģamasından sonra inģaata baģlanmasına engel olan sorunların ortaya çıktığı, ihale sınır değiģliklerinin yapılmak zorunda kalındığı, bu durumun toplu konut inģaatlarında gecikmelere sebebiyet verdiği, geç teslimlere yol açtığı tespit edilmiģtir. Süre uzatımlarındaki gerekçeler incelendiğinde anahtar teslimi götürü bedel usulü ile teklifleri alınan iģlerde, çeģitli sebeplerle proje revizyonlarının oluģtuğu, bunların da iģlerde 1 yılı bulan gecikmelere sebebiyet verdiği belirlenmiģtir yılında onaylanan toplam 199 adet süre uzatım kararından 129 adedinin (Proje revizyonu, imar planında değiģiklik yapılması, kamulaģtırma problemleri, vaziyet planı revizyonu toplam yüzdesi olan % 65 inin) ihale öncesinde öngörülebilecek nitelikte hususlar içermesine karģın, Ġdare ye Kamu Ġhale Kanunu nda tanınan istisnai hükümlerden ötürü ihalelerden sonrasına bırakılan ve proje revizyonlarına yol açan iģlemlerden kaynaklandığı, bu durumun iģlerde iģ yeri ve imalat değiģiklikleri ile imalat artıģlarına sebebiyet verdiği görülmektedir. Diğer taraftan baģka kamu kurumlarından kaynaklı etkenler de süre gerekçelerindeki %31 lik payı ile iģlerin zamanında bitirilmelerinin önünde önemli bir engel teģkil etmektedir.

13 VII Kamu kurumları ile yapılan protokoller kapsamında yapımına karar verilen inģaat iģlerinde, ihaleler sonrasında protokole taraf olan kamu kurumlarınca iģlerin inģaatları devam ederken büyük gecikmelere yol açabilecek kapsamlı proje revizyonlarının önüne geçilebilmesine yönelik, inģaat ihaleleri öncesi çalıģmaların (zemin etüdü, yıkım, harita, kamulaģtırma, deplase, uygulama projesi yapımı gibi iģlerin) bir kısmının protokol yapılmadan önce ilgili kamu kuruluģları tarafından tamamlanmaları ile önlenebileceği, değerlendirilmektedir. Zira protokole taraf olan ve Ġdare den hizmet alma durumunda bulunan kamu idarelerince yıllara sari olarak oluģacak gereksinimler doğrultusunda yapımına ihtiyaç duyulacak hizmet binası, okul, hastane binası, stadyum, cezaevi v.b. kamu yatırımlarının planlamaları ilgili kuruluģlar tarafından zaten yapılmaktadır. Anahtar teslimi götürü bedel usulüyle ihale edilen iģlerde; -ĠĢlerin zamanında bitirilmesini teminen, Kamu Ġhale Kanunu nun Ġdare ye tanımıģ olduğu, kamulaģtırma, mülkiyet, arsa temini, imar iģlemleri ve uygulama projesine iliģkin Ģartlar aranmaksızın ihaleye çıkılabilir hükümlerinin, aciliyet gerektiren afet iģleri ile ulusal ölçekte önem ve büyüklüğe sahip, projeleri itibari ile karmaģık ve birden fazla amaç ve fonksiyon içeren Kentsel Yenileme ve Gecekondu DönüĢüm projeleri dıģında uygulanmaması hususunun değerlendirilmesi, -Diğer kamu kurumları ile yapılan protokoller doğrultusunda Ġdare tarafından yürütülmekte olan iģlerin zamanında teslimleri ve yapılacak iģlerin sözleģme dokümanları ile uyumlu olmasını teminen, yıkım, zemin etüdü, deplase, kamulaģtırma, plan revizyonu ve uygulama projesi gibi inģaat öncesi yapılabilecek çalıģmaların bir kısmının ilgili kamu kurumları tarafından yerine getirilmesi, kaçınılmazdır. Devam etmekte olan inģaat uygulamaları incelendiğinde, ihalelerden sonra yapılan yer değiģikliklerinin büyük çoğunluğunun baģka kurum taleplerinden kaynaklandıkları tespit edilmiģtir. BaĢka kurum talepleri, Belediyelerin talep toplama yöntemi ile ya da Kamu kurumlarının talepleri üzerine yapılan protokoller kapsamında oluģmaktadır. Ġlgili kanun gereği iģlerin ihalelerinin anahtar teslimi götürü bedel teklif alınmak usulüyle yapılması ve ihaleye katılan isteklilerin tekliflerini sözleģme eki proje ile özel teknik ve idari Ģartnamelerde yazılı olan hükümler dikkate alınarak yaptıkları göz önüne alındığında, projelerde ihaleler sonrasında ihalede belirtilen inģaat yerinin tamamen veya kısmen değiģtirilmesi ve sonrasında oluģan imalat artıģları için mukayeseli hesapların düzenlenmesi iģin sözleģmesi ile Kamu Ġhale SözleĢmeleri Kanunu nun hükümlerine uygun düģmemektedir denetim raporunda da belirtilen bu uygulamanın 2013 yılında da devam etmekte olduğu belirlenmiģtir. Yapım iģleri genel Ģartnamesinin kabullerle ilgili hükümleri uyarınca, geçici kabulün yapılabilmesi için kabule mani olmayan eksik iģlerin parasal tutarının iģin en son ihale bedelinin (sözleģme bedeline ilave iģlerin bedelinin eklenmesi ile bulunan

14 VIII Sayıştay tutarın) %5 ini geçmemesi gerekmektedir. Geçici kabule uygunluk değerlendirmesinin yapılabilmesi ve sonrasında ilave iģlerde geçici kabul esnasında kabule engel olmayan eksikliklerin tutarının tespit edilmesi gerektiğinde, ilave iģlerin toplam bedellerinin de bilinmesine ihtiyaç duyulmaktadır raporlarında da yer alan, yapımları iģlerin yüklenicileri uhdesinde bulunan mukayeseli hesapların geçici kabuller sonrasına bırakılması uygulamasına 2013 yılında da devam edilmiģtir. Yapılan incelemede, Ġdarece mukayeseli hesapları 2013 yılı içerisinde onaylanan, ilk sözleģme bedelleri toplamı TL olan 93 adet iģte, ihale bedellerinde toplam TL lik artıģın oluģtuğu, ihale bedellerindeki bu artıģın tespit edildiği mukayeseli hesapların bu iģlerin geçici kabul tarihlerinden 1, 2 yılı bulan süreler sonrasında yapılarak onaylandıkları belirlenmiģtir. SözleĢme bedeli içerisinde öncelikli olarak sözleģme konusu iģlerin yaptırılmalarının esas olduğu dikkate alınarak, sözleģme bedellerinin %10 unun aģılmaması ile geçici kabul eksiklikleri bedelinin tam olarak tespitini teminen yükleniciler tarafından revize proje, iģ programı ve mukayeseli hesaplar yapılmadan ilave imalat ve imalat değiģikliği onaylarının verilmemesi gerekmektedir. SözleĢme ve eki olan Yapım ĠĢleri Genel ġartnamesi hükümlerine göre kabul eksikliklerinin giderilmesi sürecinde oluģan gecikmeler için sözleģmesinde günlük gecikme cezası olarak yazılan miktarın belli bir oranındaki ceza oranı ile bulunan günlük ceza tutarının düģük miktarlarda tutulduğunda eksikliklerin tamamlanma sürelerinin de uzadığı görüldüğünden, söz konusu oranın iģlerdeki eksikliklerin bir an evvel tamamlanmalarını sağlayacak düzeyde tespit edilmesi hedeflenmelidir. Geçici kabule uygun görülen birçok iģte firmaların eksik ve kusurlu iģleri verilen sürelerde tamamlamadıkları, Ġdare kontrol mühendislerince eksik ve kusurlu iģlerin, yüklenicilerin nam ve hesabına adeta iģlerin yüklenicisi ve Ģantiye Ģefi gibi çalıģılarak malzeme ve iģçi tedariğinin sağlandığı, eksikliklerin tamamlanmaları süresince kendi kontrollüklerinde bulunan diğer iģlere daha az vakit ayırmak zorunda kaldıkları görülmektedir. Ġdare nin mevcut iģ yoğunluğuna adeta ilave yeni iģler olarak ortaya çıkan eksik iģlerin tamamlanması için, normal Ģartlarda 15 günde bir Ģantiye kontrolü yapabilen Ġdare kontrol mühendislerinin mesailerini bilfiil bu iģyerlerinde harcamaları mecburiyetinde bırakmaktadır. Ġdare kayıtları incelendiğinde, baģlangıçtan bugüne kadar kesin kabulleri onaylanan toplam 1116 adet iģten 133 adedinin, yüklenicilerin nam ve hesabına Ġdare tarafından tamamlandığı görülmektedir. Kabulü yapılan iģlerin % 10 unun Ġdare tarafından tamamlanmak zorunda kalınması, teģkilatlanması itibari ile taģra teģkilatı bulunmayan Ġdare nin mevcut iģ yükünü de arttırmaktadır. Geç teslim ile eksik ve kusurlu iģler nedeni ile katlanılan tazminatların da önüne geçilebilmesi ya da asgariye indirilebilmesi için iģlerin süreleri içerisinde etkin denetimlerinin yapılması büyük önem arz etmektedir. Bu görev, yapılan sözleģmelerle büyük oranda müģavirlik hizmetini yürüten firmalara verilmiģtir. Bu nedenle, inģaatların sürekli kontrolünü yapmakla sorumlu olan müģavir firmaların etkin denetimlerine yönelik gerekli önlemlerin alınması çok büyük önem taģımaktadır.

15 IX B-Öneriler: Toplu Konut Ġdaresi BaĢkanlığı nın 2013 yılı çalıģmaları üzerinde, SayıĢtay tarafından yapılan incelemeler sonucunda getirilen öneriler aģağıdadır. Yılına iliģkin öneriler: 1- Anahtar teslimi götürü bedel usulüyle ihale edilen iģlerde; -ĠĢlerin zamanında bitirilmesini teminen, Kamu Ġhale Kanunu nun Ġdare ye tanımıģ olduğu, kamulaģtırma, mülkiyet, arsa temini, imar iģlemleri ve uygulama projesine iliģkin Ģartlar aranmaksızın ihaleye çıkılabilir hükümlerinin, aciliyet gerektiren afet iģleri ile ulusal ölçekte önem ve büyüklüğe sahip, projeleri itibari ile karmaģık ve birden fazla amaç ve fonksiyon içeren Kentsel Yenileme ve Gecekondu DönüĢüm projeleri dıģında uygulanmaması hususlarının değerlendirilmesi, -Diğer kamu kurumları ile yapılan protokoller doğrultusunda yürütülmekte olan iģlerin zamanında teslimleri ve sözleģme dokümanları ile uyumlu olmasını teminen, yıkım, zemin etüdü, deplase, kamulaģtırma, plan revizyonu ve uygulama projesi gibi inģaat öncesi yapılabilecek çalıģmaların bir kısmının ilgili kamu kurumları tarafından yerine getirilmesi hususunun değerlendirilmesi, (Sayfa: 29-42) 2- Geçici ve Kesin Kabulü yapılan iģlerin değerlendirilmesi neticesinde; -Kabul eksikliklerinin tamamlanması için Ġdare tarafından verilen sürelerin 30 günün üzerinde aģılması durumunda, eksik iģlerin daha fazla gecikmeye bırakılmamasını teminen yüklenici nam ve hesabına tamamlattırılmasına öncelik verilmesi, - ĠĢçilik kaynaklı hataların tespitine yönelik kontrol ve testlerin, imalatların yapımı sırasında giderilmesinin sağlanarak kabul eksikliklerinin asgariye indirilmesi ve kullanıma mani eksikliklere rağmen kabul teklif belgelerinin düzenlenmemesi, -Eksik ve kusurlu iģler dolayısı ile tazminat ödenmek zorunda kalınan iģlerde, iģlerin yüklenicilerinin yanında kontrolünden sorumlu olan müģavir firmalara da sözleģmelerinde öngörülen cezaların uygulanması, (Sayfa: 60-66) 3- Zamanında bitirilemeyen iģlerle ilgili olarak; -ĠĢ sınırları (lokasyonları) farklı olan birkaç iģin aynı ihale kapsamında değerlendirilmesi durumunda sözleģmelere, her bir iģ için ayrı sürelerin belirlenebileceği ve kısmi kabule imkan verecek hükümlerin konulması, -ĠĢlerin gecikmesi durumunda uygulanacak gecikme cezasının kısmi olarak uygulanabilmesini teminen, Yapım ĠĢleri Genel ġartnamesi nde değiģiklik yapılması amacıyla Kamu Ġhale Kurumu nezdinde giriģimlerde bulunulmasının değerlendirilmesi, (Sayfa: 81-83) 4- Zorunlu olmadıkça, vaziyet planı, ihale sınırı ve aralarındaki ulaģım mesafesi itibariyle birbirinden uzak olan birden fazla iģin birleģtirilerek tek sözleģme kapsamında ihale edilmesi yerine aralarındaki ulaģım mesafesi kısa olan iģlerin paket halinde ihalesinin yapılmasına öncelik verilmesi ve her Ģantiyede yeterli teknik

16 X Sayıştay personel bulunacak Ģekilde sözleģme ve eki olan Ģartnamelerde düzenleme yapılması, (Sayfa: 83-85) 5- ĠĢlerinin yürütülmesi sırasında nitelik ve büyüklük olarak danıģmanlık hizmet alımı ihalesi yapılması uygun olmayan, aynı bölgede çıkabilecek yeni iģlerin denetimlerinin, mevcut danıģmanlık hizmeti iģlerine ilave edilebilmesini teminen, gerekli teknik eleman sayılarının Ġdare tarafından arttırılabilmesine imkan veren, düzenleme yapılması hususunun değerlendirilmesi,(sayfa:95-97) 6- Ġdarenin iģtiraki olan Vakıf ĠnĢaat, Restorasyon ve Ticaret A.ġ.`nin, yapım iģlerinde alt yüklenici kullanmasına imkan veren istisnanın tarihinde sona erdiği de dikkate alınarak hakim hissedar olarak Ģirketin geleceğiyle ilgili değerlendirme yapılması, (Sayfa: ) 7- GeliĢtirme ve Destekleme Fonu Bilançosunun bankalar hesabında fon gelirleri olarak görülen TL nin fiili karģılığı bulunmadığı anlaģılmıģ olup, hesabın açıklığa kavuģturulmasını müteakip kayıtların düzeltilmesi için ilgili kuruluģlar nezdinde giriģimde bulunulması, (Sayfa: 168) 8-Raporun ilgili bölümlerinde yer alan ve rapor ekinde (ek-14) listesi verilen diğer öneri ve tavsiyelerin de yerine getirilmesi. Önceki yıllardan devam eden ve izlemede olan konular: 1- Ġhalelerden sonra iģ yeri değiģikliğine gidilmesi durumunda oluģacak imalat artıģları için mukayeseli hesaplar düzenlenmesinin 4735 sayılı Kamu Ġhale SözleĢmeleri Kanunu na uygun düģmemesi nedeni ile diğer Kamu kurum ve kuruluģlarından gelen bu tür taleplerin karģılanmaması, (Sayfa: 47-49) 2- SözleĢme ve eki olan Yapım ĠĢleri Genel ġartnamesi hükümlerine göre kabul eksikliklerinin giderilmesi sürecinde oluģan gecikmeler için sözleģmesinde günlük gecikme cezası olarak yazılan miktarın belli bir oranındaki cezanın iģlerdeki eksikliklerin bir an evvel tamamlanmalarını sağlayacak düzeyde tespit edilmesi, (Sayfa: 69-73) 3- Ġdarenin 5104 sayılı Kuzey Ankara GiriĢi Kentsel DönüĢüm Projesi Kanunu kapsamında yapmıģ olduğu harcamalar sonucu oluģan idare alacağının tahsil edilebilmesi için ilgili kanun hükmü gereğince bütçeden kaynak aktarımı hususunda ilgili Bakanlık nezdinde giriģimlerde bulunulması, (Sayfa: ) 4- Toplu Konut Ġdaresi BaĢkanlığı SatıĢ, Devir, Ġntikal, Kiraya Verme, Trampa, Sınırlı Ayni Hak Tesisi ve Arsa SatıĢı KarĢılığı Gelir PaylaĢımı Ġhale Yönetmeliği 25/h bendinin, arsa ve arazi satıģlarında rekabet, saydamlık ve eģit muamele ilkelerinin gerçekleģtirilmesi bakımından, Ġdarenin ġirketlerdeki sermaye payı da göz önüne alınarak yeniden düzenlenmesi,(sayfa: ) Sonuç: Toplu Konut Ġdaresi nin 2013 yılı bilançosu ve ,79 TL gelir fazlası ile kapanan gelir tablosu tasvibe sunulur.

17 1 II. ĠDARĠ BÜNYE A - Mevzuat: Konut ihtiyacının karģılanması, konut inģaatını yapanların tabi olacağı usul ve esasların düzenlenmesi, memleket Ģart ve malzemelerine uygun endüstriyel inģaat teknikleri ile araç ve gereçlerin geliģtirilmesi ve devletin yapacağı desteklemelerin düzenlenmesi amacıyla tarihinde 2985 sayılı Kanunla Toplu Konut Fonu kurulmuģtur. Fonun yönetimi 2983 sayılı Kanun la kurulan Toplu Konut ve Kamu Ortaklığı Ġdaresi ne verilmiģtir. Toplu Konut ve Kamu Ortaklığı Ġdaresi BaĢkanlığı; 1990 yılında çıkarılan 412 ve 414 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamelerle (KHK) Toplu Konut Ġdaresi BaĢkanlığı (TOKĠ) ve Kamu Ortaklığı Ġdaresi BaĢkanlığı olarak iki ayrı idare halinde teģkilatlandırılmıģtır. TOKĠ, 2985 sayılı Kanun ve bu Kanunda değiģiklik yapan 412 sayılı KHK çerçevesinde fon faaliyetlerini sürdürmüģ; tarih ve 4684 sayılı Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde DeğiĢiklik Yapılmasına Dair Kanun un 7 nci maddesiyle Toplu Konut Fonu tasfiye edilmiģ ve Ġdare 4698 sayılı Kanunla kurulan Konut MüsteĢarlığının bağlı kuruluģu haline getirilmiģtir tarih ve sayılı Resmi Gazete de yayımlanan KuruluĢların Bağlı ve Ġlgili Oldukları Bakanlıkların DeğiĢtirilmesi hakkındaki düzenleme ile Konut MüsteĢarlığı Bayındırlık ve Ġskân Bakanlığına bağlanmıģtır. Bu düzenlemenin ardından tarih ve 4966 sayılı Bazı Kanunlarda ve Bayındırlık ve Ġskân Bakanlığının TeĢkilât ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararnamede DeğiĢiklik Yapılmasına Dair Kanun la Konut MüsteĢarlığı kaldırılmıģ, ancak Toplu Konut Ġdaresi aynı Bakanlıkta kalmıģtır. Ġdare tarihli BaĢbakanlık kararıyla 3046 sayılı Bakanlıkların KuruluĢ ve Görev Esasları Hakkında Kanunda DeğiĢiklik Yapan Kanunun 10 uncu maddesi çerçevesinde BaĢbakanlığın bağlı kuruluģu haline getirilmiģtir tarihinde yürürlüğe giren Arsa Ofisi Kanunu ve Toplu Konut Kanununda DeğiĢiklik Yapılması ile Arsa Ofisi Genel Müdürlüğü nün Kaldırılması Hakkında 5273 sayılı Kanunun 2 nci maddesince Maliye Bakanlığı nca tasfiye edilmesi öngörülen Arsa Ofisi Döner Sermaye ĠĢletmesinin Bayındırlık ve Ġskân Bakanlığı ile Karayolları Genel Müdürlüğü ne devredilen varlıkları dıģındaki tüm varlıkları, hakları, yükümlülükleri ve her türlü taģınmazları ile Arsa Ofisi Genel Müdürlüğünün diğer hak ve yükümlülükleri Ġdareye devredilmiģtir. 412 sayılı KHK nin 1 inci maddesi ile 2985 sayılı Toplu Konut Kanunu na eklenen ek 1 inci madde ve daha sonra yapılan yasal düzenlemelerle TOKĠ nin görevleri aģağıdaki Ģekilde belirlenmiģtir. a) Devlet garantili veya garantisiz iç ve dıģ tahviller ile her türlü menkul kıymetleri çıkarmak,

18 2 Sayıştay b) (DeğiĢik: /7.md.) Yurt dıģından, görev alanıyla ilgili harcamalarda kullanılmak üzere Hazine MüsteĢarlığı nın uygun görüģü üzerine kredi almaya karar vermek, c) Konutların finansmanı için bankaların iģtirakini sağlayacak tedbirleri almak, bu amaçla gerektiğinde bankalara kredi vermek, bu hükmün uygulanmasına iliģkin usulleri tespit etmek, d) Konut inģaatı ile ilgili sanayii veya bu alanda çalıģanları desteklemek, e) (DeğiĢik: /4.md.) Konut sektörüyle ilgili Ģirketler kurmak veya kurulmuģ Ģirketlere ve finans kurumlarına ortak olmak, h) Gerektiğinde her çeģit araģtırma, proje ve taahhüt iģlemlerinin sözleģmeyle yaptırılmasını temin etmek, ı) (Ek: /4.md.) (DeğiĢik: /8.md.) Ferdi veya toplu konut kredisi vermek, köy mimarisinin geliģtirilmesine, gecekondu alanlarının dönüģümüne, tarihi doku ve yöresel mimarinin korunup yenilenmesine yönelik uygulamalar yapmak ve bu konulardaki projeleri kredilendirmek ve gerektiğinde tüm bu kredilerde faiz sübvansiyonu yapmak, j) (Ek: /4.md.) Yurt içi ve yurt dıģında doğrudan veya iģtirakleri aracılığıyla proje geliģtirmek, konut, alt yapı ve sosyal donatı uygulamaları yapmak veya yaptırmak, k) (Ek: /4.md.) Ġdareye kaynak sağlanmasını teminen kâr amaçlı projelerle uygulamalar yapmak veya yaptırmak, l) (Ek: /4.md.) Doğal afet meydana gelen bölgelerde gerek görüldüğü takdirde konut ve sosyal donatıları alt yapıları ile birlikte inģa etmek, teģvik etmek ve desteklemek, m) (Ek: /9.md.) Bakanlıkların talebi ve bağlı bulunduğu Bakanın onayı halinde talep konusu proje ve uygulamaları yapmak veya yaptırmak, n) Kanunlarla ve diğer mevzuatla verilen görevleri yapmak. Ġdarenin gelirleri, harcamaları ve denetimini düzenleyen Toplu Konut Kanunu nun 2 nci maddesi; tarihinde yürürlüğe giren 4684 sayılı Kanunun 7 nci maddesiyle yeniden düzenlenmiģtir. Toplu Konut Ġdaresinin gelirleri; -Ġdare tarafından satıģı yapılacak konut, iģyeri, arsa ve arazilerin satıģ ve kira gelirlerinden, -Ġdare tarafından açılacak kredilerin geri ödemelerinden, -Hazine arsaları üzerine yapılan konut ve iģyerlerinin arsa maliyet bedellerinin en çok yüzde 25'ine kadar alınacak katılım payından, -Hazine MüsteĢarlığı nın uygun görüģü üzerine yurt dıģından sağlanacak kredilerden,

19 3 -Faiz gelirlerinden, - Bütçe kanunları ile tahsis edilen ödenek ve tarihli ve 4705 sayılı Kanun un 1 inci maddesi uyarınca alınan harçlardan, - Ek 1 inci maddenin birinci fıkrasının (m) bendi kapsamında; talep edilen proje ve uygulamaların Ġdarece yapılması veya yaptırılması için imzalanan protokollerle belirlenen inģaat bedelinin yüzde üçünden az, yüzde onundan fazla olmamak üzere, kurum ve kuruluģlardan alınacak olan Ġdare hizmet payı tutarlarından, -Ġdareye yapılacak bağıģ ve yardımlardan meydana gelmektedir. Toplu Konut Ġdaresinin kaynakları ise; - (DeğiĢik: /3.md.) Ferdi ve toplu konut kredisi verilmesine, köy mimarisinin geliģtirilmesine, gecekondu alanlarının dönüģümüne, tarihi doku ve yöresel mimarinin korunup yenilenmesine yönelik projelere kredi verilmesine, kredilerde faiz sübvansiyonu yapılmasına, -Toplu konut alanlarına arsa temin edilmesine, -AraĢtırma, turizm alt yapıları, konut alt yapıları, okul, karakol, ibadethane, sağlık tesisleri, spor tesisleri, postane, çocuk parkları, benzeri tesisler ve konut sektörü sanayiini teģvik için yatırım ve iģletme kredisi verilmesine, -ĠĢ ve istihdam yaratmak üzere esnaf ve sanatkârlara ait iģyerleri ve küçük sanayi teģebbüslerinin kredi yoluyla desteklenmesine, -Afet mahallerinde konut yapımının teģvik ve desteklenmesine, tahsis edilmektedir. Ġdarenin gelir ve giderleri 2985 sayılı Toplu Konut Kanunu nun 2 nci maddesi ve 6085 sayılı SayıĢtay Kanunu gereği SayıĢtay denetimine tabi bulunmaktadır. 1 - Kanunlar: 2013 yılında TOKĠ ile ilgili olarak çıkarılan kanun hükümlerine aģağıda yer verilmiģtir tarih ve sayılı Resmi Gazete yayımlanan 6495 sayılı Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde DeğiĢiklik Yapılmasına Dair Kanunun 9 uncu maddesiyle 657 sayılı Kanuna Geçici madde 41- Kamu Kurum ve kuruluģlarının merkez ve taģra teģkilatı ile bunlara bağlı döner sermayeli kuruluģlarda, ayın veya haftanın bazı günleri ya da günün belirli saatleri gibi kısmi zamanlı çalıģanlar ile yükseköğretim kurumlarının araģtırma-geliģtirme projelerinde proje süreleriyle sınırlı olarak çalıģanlar hariç olmak üzere; a) 25/6/2013 tarihi itibarıyla; 4) 2/3/1984 tarihli ve 2985 sayılı Toplu Konut Kanununun ek 3 üncü maddesi, uyarınca vizelenmiģ veya ihdas edilmiģ sözleģmeli personel pozisyonlarında çalıģmakta olan ve 48 inci maddede belirtilen genel Ģartları taģıyanlardan, bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren, birinci ve dokuzuncu alt bentler kapsamına girenler otuz gün, diğer alt bentler kapsamına girenler ise altmıģ gün içinde

20 4 Sayıştay yazılı olarak baģvurmaları hâlinde pozisyonlarının vizeli olduğu teģkilat ve birimde, 190 sayılı Genel Kadro ve Usulü Hakkında KHK ya tabi kurumlar bakımından bu KHK ya ekli cetvellerde yer alan bulunduğu pozisyon unvanıyla aynı unvanlı memur kadrolarına, diğer kurumlar bakımından bu kurumların kadro cetvellerinde yer alan aynı unvanlı memur kadrolarına; pozisyon unvanlarıyla aynı unvanlı memur kadrosu olmaması hâlinde ise ilgisine göre l90 sayılı KHK ya ekli cetveller veya kurumların kadro cetvellerinde yer alan kadro unvanlarıyla sınırlı olmak üzere Maliye Bakanlığı ve Devlet Personel BaĢkanlığınca müģtereken belirlenen memur kadrolarına, bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren doksan gün içinde kurumlarınca atanırlar. hükmü getirilerek kadro karģılıksız sözleģmeli olarak Ġdarede istihdam edilen personelin kadrolu personel haline getirilmesine imkan sağlanmıģtır. Aynı Kanunun 84 üncü maddesiyle 2985 sayılı Toplu Konut Kanunu nun ek 2 nci maddesi 8/6/1949 tarihli ve 5434 sayılı Türkiye Cumhuriyeti Emekli Sandığı Kanununun 56 ncı maddesi ile mülga 45 inci ve 64 üncü maddelerine, 31/5/2006 tarihli ve 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununun 47 nci maddesine ve 3/11/1980 tarihli ve 2330 sayılı Nakdi Tazminat ve Aylık Bağlanması Hakkında Kanuna göre veya 2330 sayılı Kanun hükümleri uygulanarak aylık bağlanmasını gerektiren kanunlara göre harp veya vazife malulü olmaları sebebiyle kendilerine aylık bağlananlara bir konut ile sınırlı olmak kaydıyla Toplu Konut Ġdaresince faizsiz olarak kredi verilir. Aynı kanunlar kapsamına giren sebeplerle hayatını kaybedenlerin dul ve yetimleri ile harp veya vazife malullüğü aylığı almaktayken faizsiz kredi hakkından yararlanmaksızın hayatını kaybedenlerin dul ve yetimleri için ise; bir konut ile sınırlı olmak üzere, öncelikle dul eģine, eģi hayatta değilse veya evlenmiģse kredi kullanacak çocuklardan en az birisinin yetim aylığı almakta olması kaydıyla aylık bağlanma koģullarına bakılmaksızın talepte bulunan çocuklarına müģtereken, bu kiģiler bulunmadığı takdirde de öncelikle anaya olmak üzere ana veya babasına konut sahibi yapmak amacıyla Toplu Konut Ġdaresince faizsiz olarak kredi verilir. Birinci fıkrada belirtilen haller kapsamında harp veya vazife malulü sayılanlardan sınıf veya görev değiģtirerek çalıģmaya devam eden kamu görevlileri ile ilgili mevzuatına göre aylık bağlanan malullerden, 5510 sayılı Kanunun 4 üncü maddesi kapsamında çalıģmaya baģlamaları nedeniyle ödenmekte olan aylıkları kesilenler de birinci fıkra hükmünden yararlanırlar. Bu kredinin tavan tutarı, Yüksek Planlama Kurulunca belirlenir. Kredi için yapılacak baģvurulara, kredilerin kullandırılmasına, geri ödeme süre ve yöntemlerine iliģkin usul ve esaslar, Maliye Bakanlığı, Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı ile Sosyal Güvenlik Kurumunun görüģü alınarak Toplu Konut Ġdaresince çıkarılan yönetmelik ile belirlenir. Ģeklinde değiģtirilerek Ģehit ailelerine, malul, dul ve yetimlerine açılacak faizsiz konut kredisinin kapsamı geniģletilerek yeniden düzenlenmiģtir. 2 - Tüzükler: Ġdare faaliyetleriyle ilgili olarak uygulanan bir tüzük bulunmamaktadır.