Che nin çocuklarına veda mektubu

Transkript

1 . 40 تهيه و تنظيم : شورای نویسندگان پان ایرانيست کرمان تهيه شده به 4 زبان پارسی, روسی, ترکی استانبولی و انگليسی ( 110 ) 9 اکتبر 2007 برابر با 17 مهر 1386 چهلمين سالگرد دستگيری و قتل انقلابی مشهور ا مریکای لاتين ارنستو چه گووارا ميباشد.چه یک انقلابی ا زاده وکاملن بی همتا بود که مرزهای انقلابی را شکست و اندیشه ای نو برای مبارزه با ظلم و استبداد بنيان نهاد هر چند که نتوانست به ا رزوهای انقلابيش جامه عمل بپوشاند ليکن از دروازه ی گذشت و به افسانه ها پيوست. تاریخ خانندگان عزيز بخوبی واقفند که تاييد و علاقمندی به ايدي ولوژی ارنستو چه گوارا به معنای تاييد شيوه ی حکومت مارکسيستی و کمونيستی برای کشور عزيزمان نميباشد و همانطور که ميدانيد ملت ايران ملتی سنت گرا می باشند که بيش از هزاران سال ميباشد که ا يين يکتا پرستی داشته اند کمونيسم در ايران بطور کلی در طول تاريخ هيچگاه و شکست گروه های چپی گواه اين موضوع ميباشد که راه به جايی نبرده است. همانطور که ایدي ولوژی و مبارزات ماي و فقط در چين موفق بود افکار و مبارزات چه گووارا و یا کاسترو نيز فقط در کشورهای ا مریکای لاتين ميتوانست موفق باشد و در هر جای دیگری محکوم به شکست است نام چه که بر ابتدای گوارا ا مده است و وی را مشهور کرده در واقع یک اسم عام و همگانی است و همه ی ا رژانتينی ها در بيرون از کسورشان ویا حتی در داخل ا رژانتين یکدیگر را با ا ن صدا ميکنند بدون ا نکه همدیگر را بشناسند. مثل شيرازیها که یکدیگر را کاکو یا کاکا ميخواند و یا لرستانيها که به هم خالو ميگویند.

2 وقتی گوارا به کوبا رفت همه او را چه صدا ميزدند در نتيجه این اسم عام بر وی ماند و بر بالای نامش و تبدیل به یک اسم خاص و مشهور گردید. برد. دکتر ارنستو گووارا دلاسرنا در سال 1928 در شهر روزاریو سومين شهر بزرگ ا رژانتين پس از بوي نس ا یرسدر ميان یک خانواده اسپانيایی-ایلندی الاصل متولد و پس از اتمام تحصيلات مقدماتی وارد دانشکده ی پزشکی شده و در سال 1953 موفق به اخذ دکترای پزشکی گردید و به اتفاق دوست طبيب خود گرانادو به جنگل های ا مازون رفته و در یک بيمارستان جذامی مشغول به کار شد و تمام تلا ش خود را برای کمک به بيماران فقير و محروم به کار او در خلال ایام دانشگاهی و همچنين کار در بيمارستان با مشاهده ی فقر تبعيض و سلطه استعمار و استثمار و دخالتهای بسيار علنی ا مریکا و سيا در امور داخلی کشور های ا مریکای لاتينبه مطالعه ا ثار مارکس و لنين و دیگر کمونيستهای مشهور علاقمند شد و در کوتاه زمان پيرو ایدي ولوژی مارکسيسم-لنينيسم گردید.او مدتها در بوليوی خدمت کرد و سپس به همراه گروهی از یاران خود به گواتمالا رفت و شاهد دخالت های ا مریکا در بر اندازی رژیم ا ربنز بود و با تمام تلاشی که برای کمک به انقلابيون کردند متاسفانه کاری از پيش نبردند و از همان زمان او هدف سيا و حکومت دست نشانده ی ا مریکا در گواتمالا گردید. با کمک مخفيانه یکی از سفارت خانه های کشوری که نما ا ن در رم و راز است از گواتمالا خارج شد و به مکزیک رفت و در سال 1955 فيدل کاسترو را در ا نجا ملاقات کرد. دیدار این دو پس از یک سری ملاقات و مذاکرات یاران نزدیک کاسترو در گواتمالا با چه گوارا پایه ریزی شده بود.ليکن کاسترو در فرار او از گواتمالا دست نداشت و حتی چندی پيش در مصاحبه اش این نکته را تایيد نمود که هنور نميداند کدام سفارتخانه چه گوارا را از گواتمالا فراری داده است! چه در طول سفرهای خود تجربيات زیادی ا موخت و چون دارای هوش سرشاری بود در کارهای خود ظرافتی عجيب و بی همتا داشت در کوتاه زمان نه تنها تبدیل به یک نظریه پرداز انقلابی و سياسی شد بلکه به دليل گذراندن دوره

3 های ا موش چریکی به عنوان یک مبارز و تکاور کاملن استثنایی مشهور گردید. علاوه بر اینها مردی بود بسيار ا رام و کم حرف با ویژگيهای سرشار انسانی که رفاقت, نوعدوستی,ایثارگری و شهامتش زبانزد همه ی یارانش گشته بود کاسترو پس از این ملاقات بی درنگ وی را وارد صفوف یاران انقلابی خيش کرد وی در ابتدا بعنوان پزشک انقلابيون وارد مبارزه شد ليکن به دليل انضباط بی حد و همچنين قدرت تيراندازی و عمليات چریکی که داشت, بزودی به صفوف گروه های ضربت پيوست و چيزی نگذشت گروه های مختلف انقلابيون جنگل را بر عهده گرفت. او با تمام وجود خود را در خدمت انقلاب کوبا قرار داد و برخی عمليات خطرناک را که حتی خود کاسترو از انجام ا نها واهمه داشت بر عهده گرفت.او در همان موقع چند اختلاف کوچک ولی دوستانه با کاسترو پيدا کرده بود که اختلاف اول ماموریتهای پيچيده و بسيار خطرناک بود که چه برنامه ریزی ميکرد ولی کاسترو برای حفظ جان وی و یارانش جلوی او را بشدت ميگرفت و دیگر رقابت ا نها بر سر مسي له ی ا شپزی بود!چون این دو در ا شپزی رقابت بسيار عجيب و جالبی داشتند و هر کدام خود را بهتر از دیگری ميدانست که البته این ماجرا تبدیل به یک شوخی بين ا ن دو و یاران انقلابيشان شده بود و مدام هم به قول معروف کرکری ميخاندند!حتی سالها پس از کشته شدن چه در یک مصاحبه به این نکته اشاره نمود و با خنده گفت: ا شپزی چه هرگز به پای من نمی رسيد.او فقط غذاهای گوشتی را خوب ميپخت اینجور غذاها را فقط روستایيان خوب ميپزند! اما کاسترو در یک جا درباره ی چه گووارا گفته است«چه عظمت اخلاقی فوق العاده ای داشت, او ثابت کرد انسانی دارای عقاید عميق,کارگری خستگی ناپذیر و پرقدرت و منظم در انجام وظيفه است. بيش از هر چيز او نمونه و الگو برای تمام یارانش بود در هر کاری اول ميشد.به کليه قانونهایی که وضع ميکرد پایدار بود.احترام و نفوذ زیادی در ميان یارانش داشت «وقتی انقلاب کوبا به ثمر رسيد,مدتها در ا ن کشور مسي وليتهای انقلابی بر عهده گرفت ليکن پس از زمانی نه چندان طولانی ا نجا را ترک کرد. جدایی او داستانها و شایعات زیادی را رواج داد. بسياری معتقد بودند که اختلافات عميق او با کاسترو در شيوه مبارزه و ادامه کار سبب این جدایی گشت,زیرا چه ميخاست این انقلاب را در تمام ا مریکای لاتين و حتی دیگر کشورهای تحت استعمار ا مریکا تعميم دهد ليکن کاسترو به همان محدوده ی کوبا بسنده کرده بود.چه گووارا بر این

4 باور بود که ما برای پشت ميز نشستن انقلاب نکرده ایم,ما برای مردم انقلاب کرده ایم و باید حکومت را بدست مردمان شریف و پاکدامن بدهيم و خود برای رهایی یک ملت تحت استعمار دیگر وارد مبارزه شویم. در حاليکه کاسترو پس از پيروزی انقلاب خود حکومت را بدست گرفت. در واقع چه برای ا زادی همه ی ملتها احساس رسالت و مسي وليت ميکرد و برای خود و انقلابش مرزی قاي ل نبود و ا رزوی پشت ميز نشينی و حکومت داری بر دل نداشت.کاسترو در پاسخ به این اتهامات گفت: «من به چه قول دادم که پس از پيروزی انقلاب,به وی اجازه دهم که مارا ترک کند و به جای دیگر برود. این خاستهی خود او یود و من به ا ن عمل کردم او یک روز ا مد و گفت ميخاهم به یک ماموریت انقلابی بروم و من گفتم بسيار خوب من سر قول خود هستم!» ليکن بسياری از یاران چه این ادعا را رد ميکنند و بر این باورند که کاسترو وی را خطری بزرگ برای خود ميپنداشت و لذا خيلی مودبانه و سياستمدارانه شر او را از سر خود کم کرد و وی را از کوبا خارج ساخت و گروهی هم در پی این ادعا می افزایند کاسترو سبب شد مخفيگاه چه توسط سيا کشف شود و در نتيجه به قتل برسد. زیرا ا نها بر این باورند که تنها کاسترو ميدانست که چه گووارا کجاست و چه ميکند. چه پس از ترک کوبا به ا فریقا رفت و در کنگو به همراه یک گروه چریک انتر ناسيوناليست پا به پای یاران و هواداران پاتریس لومبوما وارد مبارزه شد و در جریان این مبارزات تجربيات زیادی ا موخت. پس از مدتی به تانزانيا رفت و سپس به کوبا بازگشت و برای ادامه ی مبارزه به بوليوی رفت( 1966 ). ليکن حدود یک سال بعد او و یارانش در بوليوی لو رفتند و مخفيگاه ا نها شناسایی و سرانجام دستگير و ناجوانمردانه تيرباران شدند. در شناسایی او بلاشک سيا نقش اول را بازی ميکرد زیرا همه ی یاران او حتی گروه بسيار کثيری از جوانان انقلابی ا مریکای لاتين خود را مثل او ا رایش ميکردند و شبيه او لباس ميپوشيدند و ریش گذاشته بودند و همدیگر را چه صدا ميزدند ليکن چه گووارا به دليل اعتياد شدید به سيگار برگ, مبتلا به بيماری ا سم بود و هميشه مایع افشان مخصوص تنگی نفس همراه داشت و مدام ا نرا درون دهان و حلق خود ميافشانيد و ميگویند همين ا سم سبب

5 شناسایی وی از بين یاران بيشمارش گردید.اما دژخيمان برای راحتی خيال خود و سيا به هيچ کس رحم نکرده و کليه ی یاران او و همه ی کسانی که با لياس و هيبت و شکل و شمایل چه دیدند به تير بستند و اجساد ا نها را سر به نيست کردندتا کسی اثری از ا نها نيابد.در واقع سيا و اربابان استعمار از مرده ی او بيشتر از زنده ش ترس داشتند.ترسس ا نها این بود که اگر او تبدیل به اسطوره شود کار ظلم و زور گویی و تجاوز ا نها به بن بست ميرسيد و از هر قطره خون چه گووارا هزارا انقلابی سر از خاک بيرون می ا ورد. به هر صورت چندی پيش جسد او و همرزمانش پيدا شد و در جایگاهی که به او تعلق داشت قرار گرفت ليکن هنوز هم ظلم و تجاوز و استعمار در بسياری از کشور های جهان از جمله کشور عزیزمان ایران حاکم است به اميد ایرانی ا زاد وا باد به دور از حاکميت دینی و فرقه ای پاینده ایران 1.Guerulla Warfare 2.Reminiscences of cuban revulotionary war 3.Bolivian diary 4.The motocycle diary 5.A journey around south 6.Dr. Mahmoud Karimi منابع : Che nin çocuklarına veda mektubu Sevgili Hildacık, Aleidacık, Camilo, Celia ve Ernesto

6 Eğer bu mektubu okumanız gerekirse bu, sizlerin arasında olmadığımdan olacaktır. Beni zar zor hatırlayacaksınız, en küçükleriniz ise hiç hatırlamayacaktır. Babanız düşündüğü gibi hareket eden bir adamdı ve kesinlikle inançlarına bağlıydı. İyi bir devrimci olarak yetişin. Doğaya egemen olmayı olanak kılan tekniğe egemen olmak için çok çalışın. Devrimin önemli olduğunu ve bizlerin yalnız başımıza hiçbir değerimizin olmadığı hatırda tutun. Herşeyden önce de dünyanın herhangi bir yerinde hehangi bir kişiye karşı yapılan herhangi bir haksızlığı daima yüreğinizin en derin yerinde hissedebilin. Bu, bir devrimcinin en güzel niteliğidir. Sizi ufaklıklar, hep görmeyi umuyor ve kocaman kucaklıyorum. Babanız Che nin Fidel e veda mektubu Fidel, Dünyanın başka ülkeleri benim mütevazi çabalarımın yardımını istiyor. Ben senin Küba ya olan sorumluluğunun sana imkan vermediği şeyi yapabilirim. Ayrılmamızın zamanı geldi. Bunu acı ve sevincin karışımıyla yaptığım bilinsin; burada benim kurucu umutlarımın en safını ve sevdiklerim arasında en sevgili olanı bırakıyorum ve beni evladı gibi kabul eden bir halkı bırakıyorum. Bu, benim ruhumdan bir parça koparmaktır. Yeni savaş alanlarında bana vermiş olduğun inancı, halkımın devrimci ruhunu, görevlerin en kutsalı olan nerde olursa olsun emperyalizme karşı mücadele etme görevini yerine getirme duygusunu taşıyacağım. Başka gökler altında son saatim geldiğinde benim son düşüncem bu halk ve özellikle sen olacaksın. Öğrettiklerin için ve eylemlerimin en son sonuçlarına dek sadık olmaya çalışacağım, örneğin için sana teşekkür ettiğimi, Devrimimizin dış politikası ile her zaman özdeşleştiğimi ve buna devam edeceğimi, sonumun geldiği herhangi bir yerde Kübalı devrimci olmanın sorumluluğunu duyacağımı ve öyle davranacağımı, çocuklarıma ve karıma maddi hiçbir şey bırakmadığımı ve bundan üzüntü duymadığımı, aksine sevindiğimi, onlar için hiçbir şey istemediğimi çünkü devletin onlara yaşama ve eğitim görmeleri için gereken her şeyi vereceğini biliyorum. Her zaman zafere kadar! Ya vatan ya ölüm! Che nin Ailesine Veda Mektubu Sevgili Canlar, Bir kez daha bacaklarımın arasında Rocinante nin kemikleri fırlamış sağrılarını hissetmeye başladım. Yine elde kalkan, yollara düşüyorum. Yaklaşık on yıl kadar önce, size yine böyle bir veda mektubu yazmıştım. Hatırladığımca, daha iyi bir asker, daha iyi bir doktor olamamaktan yakınmıştım. Artık doktorlukla ilgilenmiyorum, ama öyle kötü bir asker değilim artık.

7 Çok daha bilinçli olmanın dışında, hiçbir şey değişmedi özünde; Marksizm anlayışım derinleşti ve netleşti. Özgürlük adına savaşanlar için tek çözüm yolunun silahlı mücadele olduğuna inanıyorum ve bu inanca uygun olarak davranıyorum. Çokları bana maceracı diyecek, evet öyleyim -ama farklı bir türden- inançlarını doğrulamak için postunu tehlikeye atan türden... Belki de bu benim son mektubum olacak. Ölmeye niyetim yok ama, mantıklı ihtimaller arasında bu da var. Öyle olursa, son kez kucaklarım sizleri. Sizleri çok sevdim, yalnız bu sevgiyi nasıl ifade edeceğimi bilemedim; aşırı bir katılıkla kendi yöntemlerime bağlı kaldım, ve bazı kereler beni anlayamadığınızı sanıyorum. Beni anlamak kolay değildi, ama salt bugünlük olsun bana inanın. Bir sanatçının dikkatiyle eksiklerini giderdiğim iradem taşıyacak artık sallanan bacaklarımı ve tükenmiş ciğerlerimi. Bunu yapacağım. Arada bir düşünün yirminci yüzyılın şu fedaisini. Celia yı, Roberto yu, Juan Martin i, Pototin i, Beatriz i, herkesi öperim. Ve isyankâr, başıboş oğlunuz sizleri kucaklar. Ernesto Che nin Özgeçmişi : Che Guevara, Rosario de la Fe de dünyaya gelir Mayıs: Che ilk astım nöbetini geçirir. Nöbet, Ernesto nun henüz 15 günlükken yakalanmış olduğu zatürrenin kalıntısı olan bir akciğer zafiyetinin belirtisidir. 1935: Eğitim Bakanı, ailesine yazdığı bir yazıyla, yedi yaşına gelmiş olan Ernesto nun neden okula gitmediğini soruşturur. Ernesto astımı yüzünden okula gidememiştir. Birinci yılda kendisini annesi eğitir. İkinci ve üçüncü sınıflara, düzenli olarak gidebilen Ernesto ya altıncı sınıfa dek yine kardeşleri ve annesi ders verir. Son öğretim yılında Cordoba daki Colegio Nacional Dean Funes e gider, yakasını bir türlü bırakmayan hastalıkla mücadele etmek için futbol ve rugbi oynar. 1937: Babası Altagracia da, İspanyol Cumhuriyeti ni desteklemek üzere bir komite kurar. 1943: Gençliği Peronculuğun ateşli günlerine rastlar. Cordoba da öğrenciler greve giderler. Okul arkadaşının kardeşi, bir gösteri sırasında tutuklanıp Cordoba Emniyet Müdürlüğü ne götürülür. Ernesto, ağabeyini ziyaret eden arkadaşına eşlik eder Mart: Ernesto tıp öğrenimine başlar : Nöroloji konusunda verdiği son sınavın ardından alerjiler üzerine yaptığı bir çalışmayla Buenos Aires Tıp Fakültesi nden doktor ünvanını elde eder.

8 1953 Temmuz: Bir arkadaşıyla birlikte Latin Amerika yolculuğuna çıkar. Yolculuğunun ilk durağı olan Bolivya da bir halk ayaklanması reformcu Paz Estenssoro yu iktidara getirmiştir. Guevara durumu şu sözlerle değerlendirir: Yerlilere bite karşı DDT verecekler; ama bu, bitin nedenine ilişkin daha özsel sorunu çözmeyecek 1953 Aralık: Ernesto Guatemala ya vardığında yanında, Arbenz hükümetinin üyelerinden Juan Angel Nunez e hitaben yazılmış bir tavsiye mektubu vardır. Bu ilişki sayesinde, bu ülkede, sürgün olarak yaşayan Perulu Hilda Gaedea ile tanışır ve birkaç ay sonra evlenir. Hilda nın aracılığıyla, Moncada Kışlası saldırısının ardından Guatemala ya gelmiş olan Kübalı sığınmacılarla bağ kurar : Siete dergisinin 45. sayısında bazı bilimsel makaleleri yayımlanır Şubat: Guatemala Komünist Partisi ne girer; sendika hekimi olarak çalışır : Annesine yazdığı coşku dolu bir mektupta, United Fruit in savaş açmış olduğu, Albay Arbenz in demokratik cumhuriyetini bekleyen tehlikelerden söz eder. Paralı askerler, Honduras dan ülkeye girerler; başkent bombalanır : Castillo Armas ın askeri darbesi, Guatemala daki durumu tersine çevirmiştir. Kübalı ve Guatemalalı dostlarının, kendisinin de kalmakta olduğu Arjantin Büyükelçiliği ne sığınmalarına yardımcı olur. Dostları güvenliğe kavuşunca, trenle Meksika ya gitmeyi planlamaktadır Eylül sonu: Meksika nın başkenti Mexico dadır Mayıs: Bir hastanenin kardiyoloji ve alerji bölümünde çalışmaktadır. 26 Temmuz Hareketi nden Kübalı sığınmacılarla yeniden ilişki kurar. Raul Castro, birkaç hafta sonra da Fidel Castro Meksika ya gelir Temmuz/Ağustos: Maria Antonia Gonzales de Paloma nın evinde Che Guevara Fidel Castro ile tanıştırılır. Bütün geceyi, tartışarak geçirirler; sabahleyin Fidel Castro, kendisini Küba nın kurtuluşu seferine hekim olarak katılmaya ikna eder : Annesine yazdığı bir mektupta 16 Haziran tarihli Peron karşıtı darbeden sonra Arjantin deki durumu tahlil eder. Guevara, Peronculuğun uluslararası tutumunu, nesnel olarak ABD karşıtı biçiminde değerlendirir : Annesine yazdığı ve Peron un devrilişinin Latin Amerika üzerindeki etkilerinden söz ettiği bir mektupta, Hilda Gadea ile evlendiğini ve bir çocuk beklediklerini de haber verir Ocak: Annesine, çocuğun Şubat ın son haftasında dünyaya geleceğini, Mart tan sonra da hayatı konusunda karar vereceğini yazar Şubat: Mexico yakınlarındaki Los Gamitos poligonunda atış talimlerine başlar İlkbaharı: Atış talimleri Chalco kentinin yakınındaki Santa Rosa Çiftliği nde sürer. Yönetici İspanyol Cumhuriyeti ordusunun eski generallerinden Alberto Bayo dur Mart: Annesine yazdığı mektupta kızı Hildita nın doğumunu haber verir : Fidel Castro ve daha bir dizi Kübalı devrimciyle birlikte tutuklanır : Ailesinin hapishaneden aldığı bir mektupta Ernesto, hekimliği bırakıp Kübalı devrimcilere katıldığını açıklar : Bir hafta önce salıverilen Fidel Castro dan sonra Guevara da serbest bırakılır.

9 : Granma ya binmeden az önce annesine yazar. 24/ : Gecenin ikisinde, ışıkları söndürülmüş Granma, Tuxpan dan denize açılır. Hava son derece kötüdür; gemide tam 82 insan, silahlar ve erzak bulunmaktadır. Bu 82 kişiden 20 si, Moncada Kışlası baskınına katılmıştır; dördü Kübalı değildir; Arjantinli hekim Che Guevara, İtalyan Gino Dore, Meksikalı Guillen ve Dominikli pilot Ramon Meyas : Gün doğarken gemi Los Colorados kumsalında karaya oturur. Gemidekiler, kendilerini kıyıya atıp sık bitki örtüsü içinde, kendilerine makinalı tüfeklerle ateş açan savaş uçaklarından korunmaya çalışırlar. Granma nın varışı gözlenmiştir. Che, sonraları bu sahneyi: Karaya çıkmadık, karaya oturduk diye betimleyecektir : Yola çıktıktan on gün sonra bir gece yürüyüşünün ardından şafak vakti Algeria del Pio ya ulaşırlar. Burada sabah saat 4.00 te saldırıya uğrayarak, ağır kayıplar verirler. Che de yaralanır : Sabah saat 2.40 ta Fidel Castro nun yönetimindeki 22 kişi, La Plata daki deniz kuvvetleri kışlasına saldırır. Bu ilk zaferleridir Haziran: Ernesto Guevara nın komutasındaki Cuarta Columna (Dördüncü Kol), El Hombrito dolayındaki Sierra Maestra Centrale de savaşmaktadır : Pino del Agua daki savaşı kazanırlar : Alto de Conrado çevresindeki savaşta topuğundan yaralanır : Sierra da Radio Rebelde vericisi, Guevara nın yönetimi altında yayımlarına başlar. Bu girişim, bir yıl önce kurulan ve yöneticiliğini yine Che nin yaptığı aylık El Cubano Libre dergisinin yayımlanışını izlemektedir Ağustos: Castro genel karargahını Le Plata da kurar. Guevara, 8. Ciro Redondo Kolunun komutanlığına getirilir; kendisine verilen stratejik görev, adayı ortasından ikiye bölmektir. 148 erkek ve kadından oluşan 8. Kolun elinde 6 makinalı tüfek, çok sayıda tüfek, bir de bazuka bulunmaktadır : Rio Falcon üzerindeki köprüyü havaya uçuran Che, böylece Las Villas ilinin merkezi Santa Clara ya ana yolu keserek ili tecrit eder. Che nin Kolu değişik yerlerde Batista birliklerine saldırır; o arada Fomento da 100 tüfeği ganimet olarak ele geçirir : Cabaiguan ve Guayos kentlerine eş zamanlı ve başarılı saldırılar : Comandante Che Guevara, Santa Clara da Batista ya karşı verilen meydan savaşını kazanarak diktatörü kaçmaya zorlar. Çatışmalar sırasında Ernesto sol kolundan yara alır : Che ile Cienfuegos La Habana ya girerken Fidel, Santiago de Cuba ya ulaşır : Yeni Devlet Konseyi Che yi Küba yurttaşlığına kabul eder : Escambray dağlarındaki bütün savaşlarda yanında yer almış olan Aleida March ile evlenir. Ondan üç çocuğu olur : Küba elçisi olarak, Afrika ve Asya nın çeşitli ülkeleriyle iktisadi ilişkiler kurmak üzere çıktığı gezide Mısır, Japonya, Seylan, Pakistan, Sudan, Fas ve Yugoslavya ya uğrar Ekim: Yurda dönüşünde Tarımın Sanayileştirilmesi Dairesi nin (INRA) müdürlüğüne atanır Kasım: Merkez Bankası Başkanlığı na getirilir.

10 : Sanayi Bakanlığı na atanır. O günlerde şöyle yazar: Komünizm yeni bir insanın yaratılmasına yol açmazsa en ufak bir anlamı olmaz Ağustos: Paraguay ın Punta del Este kentinde düzenlenen birinci Amerikalararası Ekonomik ve Sosyal Konferansı nda (CIES) Küba heyetinin başında yer alır. Konuşmasında paralı askerlerin Nisan ayında Domuzlar Körfezi ne yapmış oldukları çıkarmayla alay eder. Esirlere karşılık traktör ister ve kıta devrimi fikrini geliştirir : New York ta Birleşmiş Milletler genel kurulunda konuşur. Gerekli gördüğüm anda bu Latin Amerika ülkelerinin birisinin özgürlüğü için, karşılığında kimseden hiçbir şey talep etmeden tereddütsüzce hayatımı veririm : Cezayir de Afrika-Asya Dayanışma Örgütü nün İkinci İktisat seminerine katılır. Konuşmasında, iktisadi anlaşmaları kötüye kullanmakla suçladığı SSCB yi eleştirir Mart: Kamu hayatından çekilir; askeri danışman olarak Afrika ya gider : Fidel Castro Che nin veda mektubunu kamuoyuna açıklar:...bu dünyanın başka ülkelerinin benim sınırlı gücümün desteğine ihtiyaçları var. Küba daki hükümet sorumluluğunun sana yaptırmadığı işi ben yapabilirim : Guevara, Adolfo Mena Gonzales sahte adıyla Bolivya ya gider. Kavga adı Ramon dur : Bolivya da Nancahuazu daki gerilla üssüne ulaşır : Bolivya birlikleriyle ilk silahlı çatışma : La Habana da düzenlenen Tricontinentale toplantısında Osnamy Cienfuegos Che nin veda mesajını okur : Amerikan haber ajansı AP, askeri kaynaklara dayanarak Bolivya ordusunun 1500 kişiyle Che nin peşine düştüğünü bildirir : Che nin grubu, yüzlerce asker tarafından El Yuro vadisinde kuşatılır. Bacaklarından yaralanan Che tutsak alınır. Higueras taki okul binasına götürülüp sorgulanır. Sorulara cevap vermez. Yaraları tedavi edilmez : Che saat da makinalı tüfek ateşiyle kurşuna dizilir. Fail Astsubay Mario Teran dır ve Bolivya Devlet Başkanı Rene Barientos un doğrudan emriyle hareket etmiştir. Comandante Ernesto Che Guevara nın cesedi, bir av ganimetiymişçesine teşhir edilir. Bolivyalı bir subay, kalbinden aldığı öldürücü makinalı tüfek yarasını gösterir. Che, korkutucu propaganda etkisi yaratmak amacıyla, bütün geleneklere aykırı olarak, gözleri kapatılmadan gömülür : Fidel Castro, Küba televizyonundan Che Guevara nın ölümünü yeniden açıklar. Че Гевара Материал из Википедии свободной энциклопедии Перейти к: навигация, поиск

11 Эрне сто Че Гева ра (полное имя Эрнесто Рафаэль Гевара Линч де ла Серна, исп. Ernesto Rafael Guevara Lynch de la Serna); 14 июня 1928, Аргентина 9 октября 1967, Боливия) латиноамериканский революционер, команданте Кубинской революции 1959 года. Кроме латиноамерикаского континента действовал также в республике Конго. Прозвище Че получил в Мексике за характерное для аргентинского испанского междометие che, которым злоупотреблял в устной речи. [править] Детство и юность Эрнесто Че Гевара родился 14 июня 1928 (это официальная дата рождения, которую сам Че постоянно указывал. На самом деле он родился на месяц раньше, но родители, скрывая добрачную беременность, изменили дату в документах) в городе Росарио (Аргентина) в семье Эрнесто Гевары Линча и Селии Де Ла Сернаи-де ла Льоса. Ребенка назвали Эрнесто в честь отца. Домашние называли его Тэтэ. По отцовской линии он был аргентинцем в двенадцатом поколении, по материнской в восьмом. Предком его отца по материнской линии был ирландец, участник войны за независимость против Англии, переселившийся в Аргентину во второй половине XVIII века. Предками Че по остальным линиям были испанцы. Эрнесто Гевара Линч планировал открыть в Росарио фабрику по переработке парагвайского чая, однако его планы не увенчались успехом вследствие мирового экономического кризиса, и семья вскоре после рождения Че была вынуждена вернуться на свою плантацию матэ в провинции Мисьонес, которая досталась Селии по наследству. [править] Основные даты жизни 14 июня 1928 в городе Росарио, Аргентина родился Эрнесто Гевара, первенец Эрнесто Гевары Линча и Селии де ла Серны. С 1946 по 1953 студент медицинского факультета Национального университета в Буэнос-Айресе матрос на нефтеналивном судне. Совершает путешествие на Тринидад и в Британскую Гвиану. С февраля 1952 по август 1952 путешествует вместе с Альберто Гранадосом по странам Латинской Америки. Посещает Чили, Перу, Колумбию и Венесуэлу, откуда возвращается самолётом через Майами (США) в Буэнос-Айрес заканчивает учёбу в университете и получает диплом врача. С 1953 по 1954 совершает второе путешествие по странам Латинской Америки. Посещает Боливию, Перу, Эквадор, Колумбию. Панаму, Коста-Рику, Сальвадор. В Гватемале встречает свою первую жену, революционерку из Перу Ильду Гадеа, и под её воздействием окончательно становится левым радикалом. В 1954 году США начинает бомбардировки столицы Гватемалы. Эрнесто Гевара принимает активное участие в защите правительства президента Х. Арбенса, после поражения которого поселяется в Мексике вместе с женой. С 1954 по 1956 в Мексике работает врачом в Институте кардиологии. В это время он получает своё знаменитое прозвище Че. В семье появляется ребёнок, дочь Ильдита встречается с Фиделем Кастро, вступает в его революционный отряд «М- 26-7», участвует в подготовке экспедиции на яхте «Гранма». С июня по август 1956 заключён в тюрьму города Мехико за принадлежность к отряду Фиделя Кастро. С 25 ноября по 2 декабря 1956 направляется из порта Туспан на яхте «Гранма» в числе 82 повстанцев во главе с Фиделем Кастро на Кубу в качестве корабельного врача.

12 С 1956 по 1959 участник революционно-освободительной войны на Кубе, дважды ранен в боях. С 27 по 28 мая 1957 бой при Уверо. 5 июня 1957 назначен майором, командиром четвёртой колонны. 21 августа 1958 получает приказ перебазироваться в провинцию Лас-Вильяс во главе восьмой колонны «Сиро Редондо». 16 октября 1958 колонна Че достигает гор Эскамбрая. Декабрь 1958 предпринимает наступление на город Санта-Клару. С 28 по 31 декабря 1958 Че руководит сражением за Санта-Клару. 1 января 1959 освобождение Санта-Клары. 2 января 1959 колонна Че входит в Гавану, где занимает крепость Кабанью. Куба полностью в руках повстанцев, война окончена. Наступает мирный период жизни Че. 9 февраля 1959 Че президентским декретом провозглашается гражданином Кубы с правами урождённого кубинца. К этому времени он уже знаменит на весь мир, прогрессивная студенческая молодёжь считает его своим кумиром. 2 июня 1959 разводится с Ильдой Гадеа и сочетается браком с Алейдой Марч. С 13 июня по 5 сентября 1959 в должности посла по особым поручениям с полномочиями вице-президента совершает поездки в Египет, Судан, Пакистан, Индию, Бирму, Индонезию, Цейлон, Японию, Марокко, Югославию, Испанию. Цели налаживание экономических связей новой Кубы, а также покупка оружия достигнуты не были. Че в должности начальника департамента промышленности 7 октября 1959 назначается начальником департамента промышленности Национального Института Аграрной Реформы (ИНРЛ). 26 ноября 1959 назначается директором Национального банка Кубы. 5 февраля 1960 в Гаване участвует в открытии Советской выставки достижений науки, техники и культуры, впервые встречается с А. И. Микояном. В мае в Гаване выходит книга Че «Партизанская война». С 22 октября по 9 декабря 1960 посещает во главе экономической миссии Кубы Советский Союз, Чехословакию, ГДР, КНР, КНДР. 23 февраля 1961 назначается министром промышленности и членом Центрального совета планирования, который вскоре возглавляет по совместительству. 17 апреля 1961 вторжение наёмников на Плайя-Хирон. Че возглавляет войска в Пинар-дель-Рио. 2 июня 1961 Че подписывает экономическое соглашение с СССР. Здесь начинается сотрудничество Кубы и СССР, вылившееся в октябре 1962 года в Карибский кризис. 24 июня 1961 встречается с Юрием Гагариным в Гаване. Август 1961 представляет Кубу на конференции Межамериканского экономического совета в Пунта-дель-Эсте (Уругвай), на которой разоблачает империалистический характер создаваемого США «Союза ради прогресса». Посещает Аргентину и Бразилию, где ведёт переговоры с президентами Фрондиси и Куадросом. 2 марта 1962 назначается членом Секретариата и Экономической комиссии Объединённых революционных организаций (ОРО). 8 марта 1962 назначается членом Национального руководства.

13 15 апреля 1962 выступает в Гаване на профсоюзном конгрессе трудящихся Кубы, призывает к развёртыванию социалистического соревнования. С 27 августа по 8 сентября 1962 находится в Москве во главе кубинской партийно-правительственной делегации. После Москвы посещает Чехословакию. Со второй половины октября по начало ноября 1962 возглавляет войска в Пинар-дель-Рио. Май 1963 ОРО преобразовывается в Единую партию кубинской социалистической революции, Че назначается членом её Центрального Комитета, Политбюро ЦК и Секретариата. Июль 1963 находится в Алжире во главе правительственной делегации на праздновании первой годовщины независимости этой республики. 16 января 1964 подписывает кубино-советский протокол о технической помощи. С 20 марта по 13 апреля 1964 возглавляет кубинскую делегацию на конференции ООН по торговле и развитию в Женеве (Швейцария). С 15 по 17 апреля 1964 посещает Францию, Алжир, Чехословакию. С 5 по 19 ноября 1964 находится в Советском Союзе во главе кубинской делегации на праздновании 47-й годовщины Великой Октябрьской социалистической революции. 11 ноября 1964 выступает в Доме дружбы на учредительном собрании Общества советско-кубинской дружбы. С 9 по 17 декабря 1964 участвует во главе кубинской делегации в Генеральной Ассамблее ООН в Нью-Йорке. С трибуны произносит неодобрительные слова в адрес СССР. Вторая половина декабря[1964] посещает Алжир. С января по март 1965 совершает поездку в КНР, Мали, Конго (Браззавиль), Гвинею, Гану, Дагомею, Танзанию, Египет, Алжир, где участвует во 2 экономическом семинаре афроазиатской солидарности. В речи обвиняет СССР в том, что тот «продаёт свою помощь народным революциям», исходя из своих корыстных интересов. В Москве речь воспринята как оскорбление, отношения Че с Фиделем Кастро испорчены окончательно. 14 марта 1965 возвращается в Гавану. 15 марта 1965 последнее публичное выступление на Кубе, выступает с отчётом о зарубежной поездке перед сотрудниками министерства промышленности. 1 апреля 1965 пишет прощальные письма родителям, детям, Фиделю Кастро. 8 октября 1965 Фидель Кастро зачитывает на учредительном заседании Центрального Комитета Коммунистической партии Кубы прощальное письмо Че, в котором тот в том числе отказывается от Кубинского гражданства. весна 1965 осень 1966 находится в Бельгийском Конго, где осуществляет подготовку партизан Лорана-Дезире Кабилы (сторонников убитого за несколько лет до этого Патриса Лумумбы) с целью свержения правительства. После незначительных боевых действий покидает Конго, так и не получив поддержки у местного населения. Сам Че считает операцию в Конго провалом. 15 февраля 1966 направляет письмо дочери Хильде, в котором поздравляет её с днём рождения. 7 ноября 1966 прибывает в партизанский лагерь на реке Ньянкауасу в Боливии. 28 марта 1967 начало военных действий партизанского отряда (Армии национального освобождения Боливии), возглавляемого Че (он представляется как Фернандо Рамон).

14 17 апреля 1967 публикация в Гаване послания Че в адрес Трёхконтинентальной организации солидарности. 20 апреля 1967 арест боливийскими властями Дебрэ, Бустоса и Роса. 29 июля 1967 открытие в Гаване учредительной конференции Организации латиноамериканской солидарности. 31 августа 1967 гибель отряда Хоакина, в том числе партизанки Тани. 8 октября 1967 бой в ложбине Юро, раненый Че попадает в плен. 9 октября 1967 Че расстрелян «рейнджерами» (сержантом Марио Тераном) в селении Ла Игуэра по приказу из Вашингтона. Тело выставлено на всеобщее обозрение в Валлергранде. Ему отрезают руки, чтобы сравнить с отпечатками пальцев, имеющимися в архивах. 15 октября 1967 Фидель Кастро подтверждает гибель Че в Боливии. Июнь 1968 в Гаване выходит первое издание «Боливийского дневника» Че прах Че Гевары перевезён из Боливии на Кубу и торжественно погребён в мавзолее, в городе Санта-Клара. Ernesto (Che) Guevara de la Serna ( ) - Nickname "Che" derived from Guevara's habit of punctuating his speech with the interjection che, a common Argentine expression for a friend Latin American revolutionary leader, who rejected both capitalism and orthodox Soviet communism. Like T.E. Lawrence ( ), better known as 'Lawrence of Arabia', Guevara lived an adventurous life. Guevara's tragic early death in Bolivia created a legend that still lives. He once said that "the true revolutionary is guided by a great feeling of love", but he also wrote influential works of guerrilla warfare. "The guerrilla band is an armed nucleus, the fighting vanguard of the people. It draws its great force from the mass of the people themselves. The guerrilla band is not to be considered inferior to the army against which it fights simply because it is inferior in fire power. Guerrilla warfare is used by the side which is supported by a majority but which possesses a much smaller number of arms for use in defense against oppression." (from Guerrilla Warfare, 1960) Ernesto Guevara de la Serna was born in Rosario, Argentina into a middle-class family of Spanish-Irish descent. Celia de la Serna y Llosa, his mother, had lost her parents while she was still a child. Celia was raised by her religious aunt and her older sister, Carmen de la Serna, who married in 1928 the Communist poet Cayetano Córdova Itúrburu. Guevara's family was liberal, anti-nazi and anti-peronist, and not very religious. With Celia's fortune, the family lived comfortably, although Ernerto Guevara Lynch, Ernesto's father, managed to spend much of it in his unlucky business ventures. In his youth Guevara read widely and among his reading list in the 1940s were Sartre, Pablo Neruda, Ciro Alegría, and Karl Marx's Das Kapital. He also kept a philosophical diary and in Africa 1965 Guevara planned to write a biography of Marx. In 1953 Guevara graduated from the University of Buenos Aires, where he was trained as a doctor. During these years Guevara read Stalin and Mussolini but did not join radical student organizations. He made long travels in Argentina and in other Latin America countries. At the same time his critical views about the expanding economic influence of the United States

15 deepened. In 1952 he made journey with his motor bike, an old Norton 500 single, around South America. The journey opened his eyes about the situation of the Indians and was crucial for the awakening of his social conscience. Like Jack Kerouac later in his book On the Road (1957), Guevara recorded his impressions in The Motorcycle Diaries. "The person who wrote these notes died the day he stepped back on Argentine soil," Guevara wrote in his diary. "Wandering around our 'America with a capital A' has changed me more than I thought." After witnessing American intervention in Guatemala in 1954, Guevara radicalized and become convinced that the only way to bring about change was by violent revolution. He wrote in a letter to home: "Along the way, I had the opportunity to pass through the dominions of the United Fruit, convincing me once again of just how terrible these capitalist octopuses are. I have sworn before a picture of the old and mourned comrade Stalin that I won t rest until I see these capitalist octopuses annihilated." In Guatemala Guevara met Hilda Gadea. They married 1955 and had one child. Guevara was arrested with Fidel Castro in Mexico for a short time. He had joined Castro's revolutionaries to overthrow the Batista government. In 1956 they loaded 38-feet long motor yacht Granma full of guerrillas and weapons and sailed to Cuba, landing near Cabo Cruz on December 2. They made their base in the mountains of Sierra Maestra, attacking garrisons and recruiting peasants to the revolutionary army. In the areas controlled by the guerrillas, Guevara started land reform and socializing process. In spite of his chronic asthma, Guevara enjoyed the hard conditions and war. Land reform become the slogan, the "banner and primary spearhead of our movement" as Guevara described it in an interview, that made eventually peasants participate in the armed struggle. Guevara was respected by his men, although considered violent - he shot Eutimio Guerra who had cooperated with dictator Fulgencio Batista's army. In the mountains Guevara met Aleida March in 1958, 24-year-old revolutionary fighter, and she became Guevara's second wife in He continued to write his diary and composed also articles for El Cubano Libre. A selection of Gurvara's articles, which he wrote between 1959 and 1964, was published in 1963 as PASAJES DE LA GUERRA REVOLUCIONARIA. For the media Cuba was a hot subject - New York Times, Paris Match and Latin American papers sent reporters to the mountains to make stories of the revolutionaries. At the same time when Guevara was in the mountains, his uncle was Ambassador to Cuba. Guevara rose to the rank of major and led one of the forces that invaded central Cuba in the late After the conquest of power in January 1959 Guevara gained fame as the leading figure in Castro's government. He attracted much attention with his speeches against imperialism and US policy in the Third World. He argued strongly for centralized planning, and emphasized creation of the 'new socialist man'. In his famous article, 'Notes on Man and Socialism', he argued that "to build communism, you must build new men as well as the new economic base." The basis of revolutionary struggle is "the happiness of people," the the goal of socialism is the creation of more complete and more devoped human beings. In a discussion on September 14, 1961 Guevara opposed the right of dissidents to make their views known even within the Communist Party itself. However, privately Guevara was critical of the Soviet bloc, but so was also Nikita Khruschev. When the executions of war criminals started Guevara acted as the highest prosecuting authority. The condemned were soldiers found guilty of murder, torture and other serious crimes. Because Guevara was a doctor, one of his friends once asked how he could work in such a position. Guevara's answer was like from Western movies: "Look, in this thing you have to kill before they kill you." In 1959 Guevara adopted formally the nickname Che and was granted honorary Cuban citizenship. He was visited by such intellectuals as de Beauvoir, and Sartre who saw in him the "most complete human being of our age". The most famous picture of Guevara was taken

16 by Alberto Diaz Gutiérrez, known professionally as Korda. He declined to take royalties when the picture became worldwide icon. When a British advertising agency appropriated the image for a vodka ad Korda rejected the idea: he never drank himself," said the photographer, "and drink should not be associated with his immortal memory." From 1961 to 1965 Guevara was minister for industries, and director of the national bank, signing the bank notes simply 'Che'. He traveled widely in Russia, India and Africa, meeting the leading figures of the world, among others Jawaharel Nehru and Nikita Khruschev. Guevara was also the architect of the close relations between Cuba and the Soviet Union. Although good relationships with Moscow become the cornerstone of Castro's foreign policy, Guevara followed the emergence of the Maoists. In 1965 Guevara made public his disappointments in Algiers and described the Kremlin as "an accomplice of imperialism". Guevara's dismissal from the ministry followed immediately on his return from Algiers. To test his revolutionary theories Guevara resigned from his post as a politician. He had published highly influential manuals Guerrilla Warfare (1961) and Guerrilla Warfare: A Method (1963), which were based on his own experiences and partly chairman Mao Zedong's writings. President John F. Kennedy had Guerrilla Warfare rapidly translated for him by the CIA. Guevara stated that revolution in Latin America must come through insurgent forces developed in rural areas with peasant support. The is no need for right precondition for revolution - guerrilla warfare can begin the activities. In his last article, 'Vietnam and World Struggle', Guevara outlined his global perspectice for revolutionary struggle, and stressed the dual role of hate and love. "And he did have a saving element of humor. I possess a tape of his appearance on an early episode of "Meet the Press" in December 1964, where he confronts a solemn panel of network pundits. When they address him about the "conditions" that Cuba must meet in order to be permitted the sunshine of American approval, he smiles as he proposes that there need be no preconditions: "After all, we do not demand that you abolish racial discrimination." A person as professionally skeptical as I.F. Stone so far forgot himself as to write: "He was the first man I ever met who I thought not just handsome but beautiful. With his curly reddish beard, he looked like a cross between a faun and a Sunday-school print of Jesus. He spoke with that utter sobriety which sometimes masks immense apocalyptic visions." (Christopher Hitchens in New York Review of Books, July 17, 1997) During his disappearance from public life Guevara spent some time in Africa organizing the Lumumba Battalion which took part in the Congo civil war. He was not happy how Laurent Kabila fought against Joseph Mobutu, although his first impression on Kabila was positive. "Africa has a long way to go before it reaches real revolutionary maturity," Guevara concluded in his diary. In 1966 Guevara turned up incognito in Bolivia where he trained and led a guerrilla war in the Santa Cruz region. In his manual Guerrilla Warfare, Guevara had stressed that the guerrilla fighter needs full help from the people of the area, it is an indispensable condition, but Guevara failed to win the support of the peasants and his group was surrounded near Vallegrande by American-trained Bolivian troops. "The decisive moment in a man's life is when he decides to confront death," Guevara once said. "If he confronts it, he will be a hero whether he succeeds or not. He can be a good or a bad politician, but if he does not confront death he will never be more than a politician." After Guevara was captured, Captain Gary Prado Salmón put a security around him to be sure that nothing happened. Guevara told him, "don't worry, captain, don't worry. This is the end. It's finished." (from the document film

17 'Red Chapters,' 1999) Guevara was shot in a schoolhouse in La Higuera on October 9, 1967, by Warrant Officer Mario Terán of the Bolivian Rangers at the request of Colonel Zenteno. Terán was half-drunk, celebrating his borthday. Guevara's last words were according to some sources: "Shoot, coward you are only going to kill a man." In order to make a positive fingerprint comparison with records in Argentina, Guevara's hand were sawed off and put into a flask of formaldehyde. They were later returned to Cuba. Guevara's corpse was buried in a ditch at the end of the runway site of Vallegrande's new airport. "Che considered himself a soldier of this revolution, with absolutely no concern about surviving it," said Fidel Castro later in Che: A Memoir. Guevara's life inspired the film Che! (1969), directed by Richard Fleischer and starring Omar Sharif (Guevara) and Jack Palance (Castro). The fictionalized biography was criticized by James Baldwin in The Devil Finds Work (1976): "The intention of Ché! was to make both the man, and his Bolivian adventure, irrelevant and ridiculous; and to do this, furthermore, with such a syrup of sympathy that any incipient of Ché would think twice before leaving Mama, and the ever-ready friend at the bank." FOR FURTHER READING: Cuba: An American Tragedy by Maurice Zeitlin (1964); Che: The Making of a Legend by Martin Ebon (1969); Che Guevara by A. Sinclair (1970); The Marxism of Che Guevara: Philosophy, Economics and Revolutionary Warfare by Michael Lowy (1973); The Latin American Revolution by Donald C. Hodges (1974); The Legacy of Che Guevara, ed. by Donald C. Hodges (1977); Shadow Warrior: The CIA s Hero of a Hundred Unknown Battles by Felix Rodriguez with John Weisman (1989); Che Guevara, A Revolutionary Life by Jon Lee Anderson (1997); Companero: The Life and Death of Che Guevara by Jorge G. Castaneda (1997); Guevara, Also Known as Che by Paco Ignacio Taibo (1997); Che in Africa: Che Guevara's Congo Diary by William Gálvez (1999); Che Guevara, Paulo Freire, and the Pedagogy of Revolution by Peter McLaren (2000) - See also: José Martí Selected works: LA GUERRA DE GUERRILLAS, Guerrilla Warfare PASAJES DE LA GUERRA REVOLUCIONARIA, Reminiscences of the Cuban E Revolutionary War - Vallankumoussota Kuubassa Guerrilla Warfare: A Method, 1963 EL SOCIALISMO Y EL HOMBRE E CUBA, Socialism and Man Che Guevara Speaks, 1967 (ed. by George Lanvan) DIARIA DE CHE EN BOLIVIA, Diary of Che Guevara (ed. by Robert Scheer) / Bolivian Diary of Ernesto "Che" Guevara OBRAS COMPLETAS, 1968 Venceremos! The Speeches and Writings of Che Guevara, 1968 (ed. by John Gerassi) Che Guevara on Revolution, 1969 (ed. by Jay Mallin) Che Guerava, 1969 (selected works) Che: Selected works of Ernesto Guevara, 1970 (ed. by Rolando Bonachea and Nelson P. Valdes) OBRAS , 1970 (2 vols.) ESCRITOS Y DISCURSOS, 1977 (9 vols.) Che Guevara and the Cuban Revolution: Writings and Speeches of Ernesto Che Guevara, 1987 The Motorcycle Diaries: A Journey Around South America by Ernesto Che Guevara, 1995 (trans. by Ann Wright) - Moottoripyöräpäiväkirja (trans. into Finnish by Aleksi Siltala, from Notas de viaje. Mi primer gran viaje: de la Argentina e Venezuela en motocicleta) - film 2004, dir. by Walter Salles, starring Gael Garcia Bernal, Rodrogo de la Serna

18 Episodes of the Cuban Revolutionary War, , 1996 (ed. by Mary-Alice Waters) Che Guevara Reader: Writings by Ernesto Che Guevara on Guerrilla Strategy, Politics & Revolution, 1997 Che Guevara Speaks: Selected Speeches and Writings, 2000 Che Guevara Talks to Young People, 2000 (ed. by Mary-Alice Waters) The Complete Bolivian Diaries of Che Guevara, and Other Captured Documents, 2000 (ed. by Danile James) The African Dream: The Diaries of the Revolutionary War in the Congo, 2001 (trans. by Patrick Camiller) Back on the Road: A Journey to Latin America, 2002 (trans. by Patrick Camiller) - Tien päällä taas (trans. into Finnish by Anu Partanen, from Otra vez) Che Guevara on Global Justice, 2002