Tiroid fonksiyon bozukluğu ve gebelik: Bebek planlayan her kadının bilmesi gerekenler

Transkript

1 Tiroid fonksiyon bozukluğu ve gebelik: Bebek planlayan her kadının bilmesi gerekenler

2 Tiroid fonksiyon bozukluğu ve gebelik: Bebek planlayan her kadının bilmesi gerekenler Gebelik ve çocuk doğurmak çok heyecan vericidir Bu dönemde vücudunuz pek çok fiziksel ve duygusal değişimler yaşayabilir. Bebeğin doğumu aynı zamanda aklınızı da epey karıştırabilir zira siz ve çocuğunuzun sağlığı ile ilgili bir çok bilgi ile karşı karşıya kalırsınız. Bir bebek planlarken bilmeniz gereken hastalıklardan bir tanesi tiroid hastalığıdır. Tiroid hastalığı gebelik sırasında ve sonrasında ortaya çıkabilir ve eğer uygun bir biçimde tedavi edilmezse, sizin ve bebeğinizin sağlığı açısından çok ciddi sonuçlara yol açabilir. Bu rehberin geliştirilme amacı, tiroid hastalığı konusunda bilmeniz gereken tüm önemli bilgileri size sunmaktır. Sizlere yardımcı olmak için bu rehber, bebek planlayan çiftler, gebe kadınlar ve küçük bebeği olan ebeveynler için ayrı bilgiler içeren bölümlere ayrılmıştır. Her bölümde, hızlı bir referans olarak kullanabilmeniz amacıyla, bir dizi sık sorulan sorular listesi yer almaktadır. İlave kaynaklar ile ilgili yardımcı bir liste de dahil edilmiştir. Tiroid fonksiyon bozukluğu ve gebelik: Bebek planlayan her kadının bilmesi gerekenler

3 Tiroid nedir? Tiroid, boynun alt kısımda bulunan ve metabolizmayı kontrol eden kelebek şekilli bir organdır.1 Bu işlevi iki hormonu üreterek yerine getirir: tiroksin (T4 diye bilinir) ve triiodotironin (T3 diye bilinir). 1 Tiroid, beynin iki farklı bölgesi ile ortak çalışmakta ve böylelikle kanda dolaşan tiroid hormonlarının doğru miktarda bulunmasını sağlamaktadır. Beyindeki bu iki bölgeden bir tanesi tiroid uyarıcı hormonu (TSH) üreten hipofiz bezidir ve diğeri de tirotropin salıcı hormonu (TRH) üreten hipotalamustur. 2 Tiroid bezi doğru miktarda hormon sağlayamazsa sorunlar baş gösterecektir. Tiroid hastalığı, pek çok insanın bildiğinden çok daha yaygın bir hastalıktır. Aslında dünya çapında tahminen 300 milyon kişi tiroid bezi ile ilgili sorunlar yaşamaktadır, 3 ancak bunların yarısından fazlası hastalıklarının farkında bile değildir. 4 Kadınlarda tiroid hastalığı olma ihtimali erkeklerden beş ila sekiz kat fazladır. 5 Tiroid hastalığının iki yaygın formu vardır ve bu iki form tiroid hormon seviyelerindeki değişimlerle alakalıdır (aynı zamanda tiroid fonksiyon bozukluğu diye adlandırılırlar): az çalışan tiroid ve aşırı çalışan tiroid. Az çalışan tiroid Tiroidiniz az çalışıyorsa, çok az miktarda tiroid hormonu üretir ve bu hastalığa hipotiroidizm ismi verilir. Hipotiroidizmi olan kişiler enerjilerini çok yavaş kullanırlar ve metabolizmaları da yavaşlar. 6 Hipotiroidizmin ana belirtileri 6,7,8 Yorgunluk, sersemlik ve /veya halsizlik Soğuğa dayanamama(soğuğu çevredeki diğer insanlar kadar tolere edememe) Hafıza bozukluğu Kilo alımı veya kilo vermede zorluk (diyetin makul olmasına ve egzersiz yapılmasına rağmen) Depresyon Kabızlık Anormal adet dönemleri ve /veya döllenme sorunları Eklem veya kas ağrısı Saç veya tırnakların ince ve kırılgan olması ve/veya derinin kuru ve pul pul olması t Aşırı çalışan tiroid Tiroidiniz aşırı çalışıyorsa, kan dolaşımına aşırı miktarda tiroid hormonu salar ve bu hastalığa hipertiroidizm ismi verilir. Hipertiroidizmi olan kişilerin metabolizmaları da çok daha hızlıdır. 9 Hipertiroidizmin ana belirtileri 9,10 Kilo kaybı (normal yenilse dahi) Endişe ve huzursuzluk Kalp hızının çok süratli olması (genellikle dakikada 100 vuruştan daha fazla) Belirgin, öne doğru fırlamış gözler (Graves hastalığına özgü) Ellerin titremesi Çok halsiz hissetme Saçların dökülmesi Bağırsak hareketlerinin sık olması Tırnakların hızla uzaması Derinin ince ve çok tüysüz olması Normalden daha fazla terleme Kimler tiroid fonksiyon bozukluğu ile ilgili olarak risk altındadır Tiroid hastalığı erkeklere nazaran kadınlarda daha sık görülmektedir. Gebe kadınlarda ve yeni annelerde daha sık görülür. Bu nedenle, bir aile kurmayı düşünüyorsanız bu kitapçıkta yer alan bilgiler çok önemlidir. Bununla birlikte, tiroid sorunlarının erkekleri, çocukları ve ergenleri etkilediğini de unutmamak gerekir. Özellikle risk altındaki gruplar aşağıdaki gibidir: 6 Ailesinde tiroidit (tiroid bezinin iltihaplanması) öyküsü olanlar Tip 1 diyabet veya diğer bağışıklık sistemi hastalıkları yaşayanlar Tiroid cerrahisine girmiş olanlar Down veya Turner sendromu olanlar Radyoaktif iyot tedavisi almış olanlar Boyun bölgesine röntgen veya radyasyon tedavisi almış olanlar Beyaz veya Asyalı olanlar; bu popülasyonlar diğerlerinden daha fazla risk altındadır.

4 Bir bebek planlarken göz önüne almanız gereken hususlar Tiroid hormonları, kadınların üreme sisteminin normal şekilde işlev görmesine yardımcı olmak konusunda önemli bir role sahiptir. Bundan dolayı, döllenme konusunda sorun yaşayan kadınlar veya ailesinde tiroid hastalığı olanlar bir doktora başvurarak tiroidlerini kontrol ettirmelidir. Endometriozis veya polikistik over sendromu gibi sorunlar yaşayanlarda bu husus özellikle önemlidir zira bu hastalıklardan muzdarip kadınlarda tiroid sorunu olma ihtimali daha fazladır. 11 Gebelikten önce herhangi bir tipte tiroid hastalığı teşhisi konmamış olsa dahi, gebelik süresince tiroid bezindeki ve üretilen tiroid hormonlarının seviyesindeki değişikliklerden ötürü, bazı kadınlarda gebelik sırasında veya doğum sonrasında tiroid sorunlarının ortaya çıkma ihtimali vardır. Endokrin Birliği nin Yeni Rehberi 12 tiroid fonksiyonlarının taranması konusunda iki görüş sunmaktadır: Versiyon 8.4a1: Tüm gebe kadınların serum TSH anormalliklerinin dokuzuncu haftadan itibaren veya ilk muayenede taranması. Versiyon 8.4a2: Agresif vaka bulma yöntemi ile yüksek riskli kadınların belirlenip... dokuzuncu haftadan itibaren veya gebelikten önceki veya gebelik sırasındaki ilk vizitte yüksek TSH seviyelerinin saptanması 12 Bundan dolayı, gebe kaldığınızı öğrenir öğrenmez bir an önce doktorunuzu ziyaret ediniz ve tiroidinizi kontrol ettiriniz. Eğer yüksek risk grubundaysanız bu husus sizin için çok daha önemlidir. Kimler yüksek risk altında 12 Aşağıdaki durumlardan herhangi biri geçerli olan tüm kadınlar 30 yaş üzerinde olanlar Ailesinde otoimmün tiroid hastalık veya hipotiroidizm öyküsü olanlar Guatrı olanlar Tiroid antikoru olanlar Hipotiroidizm bulgu ve belirtileri yaşayanlar Tip 1 diyabeti veya diğer otoimmün bozuklukları olanlar Kısırlık sorunları olanlar Düşük veya vaktinden önce doğum yapmış olanlar Daha önce boyun ve kafa bölgesine radyasyon veya tiroid cerrahisi uygulanmış olanlar Az çalışan tiroid için levotiroksin tedavisi almakta olanlar İyot eksikliği olan bir bölgede yaşayanlar. İyot eksikliği nedir? Tiroid hormonlarının üretimi için iyot çok önemlidir ve vücudumuz iyot üretmediğinden dolayı, sağlıklı bir diyetin parçası olarak iyot tüketmemiz gerekir. İyot genellikle deniz balığı, deniz ürünleri, ekmek, peynir, inek sütü, yumurta, yoğurt ve deniz yosununda bulunur. 13 Gebelik döneminde hafif bir iyot eksikliği bile doğum ve bebek gelişimi üzerinde hipotiroidizm gibi etkilere yol açabilir. Bundan dolayı gebe ve emziren tüm kadınlara her gün iyot içeren besin takviyesi almaları önerilmektedir. 13 Çocuk doğurma çağındaki kadınlar her gün potasyum iyodür veya iyodat formunda ortalama 150 mikrogram iyot almalıdır. 12 Gebe kalmak isteyen kadınlar iyot dozajını 250 mikrograma çıkarmalıdır, gebelik ve emzirme döneminde de bu uygulamaya devam etmelidir. 12 Tiroid fonksiyon bozukluğu ve gebelik: Bebek planlayan her kadının bilmesi gerekenler

5 Hamileler için bilgiler Hipotiroidizm Gebelik sırasında kadınların yüzde kadarında şiddetli hipotiroidizm ve yüzde 2 ila 3 kadarında hafif hipotiroidizm gelişmektedir. 12 Çocuk doğurma çağında olan kadınların yüzde 5 ila 15 kadarında tiroid otoantikorları vardır ve iyot eksikliği dışında hipotiroidizmin ana nedenidir. 12 Bununla birlikte, hipotiroidizm genellikle fark edilmez. Zira belirtileri kilo almak, yorgun hissetmek ve ödem gibi gebelik sırasında gözlenen fiziksel ve duygusal değişikliklere benzeyebilir. Gebelik sırasında tedavi edilmeyen hipotiroidizm çok ciddi tehlikelere yol açabilir. Erken doğum riskini artırabilmektedir, çocukta öğrenme ve gelişim bozuklukları riskini artırabilmektedir. Hipotiroidizmin en sık görülen nedeni iyot eksikliği ve Hashimoto hastalığıdır. Bu hastalık çocuk doğurma çağındaki kadınlarda en çok görülen (%5-10) 8 otoimmün bozukluktur ve zamanla bezi harap ederek şiddetli hipotiroidizme yol açabilir. Kadın gebe olsa da olmasa da hipotiroidizm tedavi edilmelidir. Levotiroksin eksik olan tiroid hormonunun yerine konması için kullanılan bir ilaç olup gebelik ve emzirme dönemi boyunca kullanılması önerilir. 8 Gebelikte hipotiroidizm tedavisi aşırı derecede önemlidir zira hem anneyi hem de bebeği gelecekte olabilecek sorunlardan korumaktadır. Hipotiroidizmi olan kadınların gebe kalmadan önce yüksek levotiroksin dozajı alması ve gebelik sırasında doz ayarlaması yapması gerekecektir. Bundan dolayı, gebelik boyunca sık sık kontrol veya takibe girerek levotiroksin dozunuzun doğru olup olmadığını kontrol ettirmelisiniz. Hipertiroidizm Gebe kadınlardaki hipertiroidizmin en sık nedeni Graves hastalığıdır, 14 bu hastalık otoimmün bir hastalıktır ve tiroid bezinin aşırı miktarda hormon üretmesine ve bundan dolayı da hipertiroidizme yol açar. Gebelikte hipertiroidizm tedavi edilemezse, ölü doğum, vaktinden önce doğum, çocukluk çağı deformiteleri ve gebelik zehirlenmesi riski artabilir. 14 Hipertiroidizmi olan gebe kadınların tedavisi diğer kadınlardan farklı olacaktır zira bazı ilaçlar anne karnındaki bebeğe zarar verebilir. Hafif hipertiroidizmi olan kadınlar gebelik boyunca yakından takip edilir; ancak anne ve bebeğin sağlığı iyiyse tedaviye gerek kalmaz. 12 Şiddetli hipertiroidizmi olan kadınlar anti-tiroid ilaçla tedavi edileceklerdir: mesela metimazol veya propiltiorasil (PTU). Genellikle gebeliğin ilk üç ayı boyunca propiltiourasil (PTU) tedavisi uygulanacaktır. 12 Bazı gebe kadınlarda, eğer ilaç alerjisi varsa veya bebeğe zarar verecek kadar yüksek doz gerekiyorsa, cerrahi işlemle tiroid bezlerinin bir kısmı alınacaktır. 12 Sık Sorulan Sorular Gebeysem veya yeni anne olduysam neden tiroid hastalığı riski altında olayım? Hipotiroidizm gibi hastalıklar, gebelikte tiroid bezindeki ve ürettiği hormon seviyelerindeki değişikliklerden ötürü ortaya çıkabilir. İyot eksikliği de bir etmen olabilir zira gebelik ve emzirme döneminde iyot ihtiyacı artmaktadır. Diğer nedenler arasında otoimmün bir hastalık olan Hashimoto tiroiditi yer almaktadır. Bu hastalıkta bağışıklık sitemi tiroid bezine saldırmakta ve bezi harap etmektedir. 15 Gebelik sırasında tiroidimi ne sıklıkta kontrol ettirmeliyim? Gebeliğin başlangıcında tiroid fonksiyonlarını kontrol ettirmeniz önerilmektedir. Tiroid bozukluğu için tedavi edilmekte olan kadınlarda, gebelik boyunca tiroid fonksiyon testleri 6 8 haftada bir yapılmalı ve annenin tiroid bezinin normal çalıştığından emin olunmalıdır.13 Tiroid hastalığı teşhisi konarsa, bebeğime bir zararı olur mu? Eğer doktorunuz tarafından tespit edilip uygun şekilde tedavi edilmezse tiroid fonksiyon bozukluğu bebeğinizi risk altına sokacaktır. Bundan dolayı, düzenli olarak tiroid kontrolü yaptırmanız önemlidir. Tiroid hastalığım varsa çocuğumda hiper/hipotiroidizm gelişir mi? Tiroid hastalığı olan ebeveynlerden doğan çocukların yaklaşık yarısı, yaşamının ileri evresinde hastalık gelişimi açısından risk altındadır. Bundan dolayı, ebeveynlerin ve çocukların tiroid hastalığının belirti ve bulgularının farkında olması ve düzenli olarak tiroid kontrolü yaptırması çok önemlidir. 16 İyot alımı neden bu kadar önemli? Vücudumuzun doğru bir biçimde işlemesi için gerekli tiroid hormonlarının üretilmesinde iyot önemlidir. Gebeliğin ilk haftasında bebek tiroid hormon üretimi açısından anneye tamamen bağımlıdır. Bu süreden sonra, bebek tiroid hormonunu kendi başına üretebilir. Bununla birlikte, anne karnındaki bebek iyot seviyelerinin yeterli tutulması için anneye bağımlıdır. 15 Her gün ne kadar iyot tüketmeliyim? Çocuk doğurma çağındaki kadınlar her gün 150 mikrogram iyot almalıdır. Bu miktar gebelikte ve emzirme döneminde yaklaşık 250 mikrogram olmalıdır. 12

6 Yeni anneler için bilgiler Doğuştan (Konjenital) hipotiroidizm Doğuştan hipotiroidizm, çocuğun tiroid bezi sorunlarıyla birlikte doğması ve yeterli tiroid hormonunun üretilememesidir. Doğuştan hipotiroidizmin ayırt edilmesi zor olabilir. Zira bebekte belirti olmayabilir veya sadece fark edilemeyen hafif dereceli etkiler olabilir. Bazı nadir durumlarda, tiroid bezi olmayan bir bebek doğabilir ve bu durum genellikle büyük dile sahip olmak gibi fiziksel anormalliklere yol açar. 17 Doğuştan hipotiroidizmin tipik belirtileri: 17 Sarılığın uzaması Aşırı uyuma Yetersiz beslenme Kas tonusunun az olması Kalın ve uzun dil, boğuk sesle ağlama Bağırsak hareketlerinin az olması ve kabızlık Vücut ısısının düşük olması Bebekler doğuştan hipotiroidizm için incelenmeli ve eğer gerek varsa bir an önce uygun tiroid hormonu yerine konmalıdır. Bununla birlikte, tarama yöntemleri tüm ülkelerde rutin olarak yapılmamaktadır ve yöntemler ülkeden ülkeye değişmektedir. Ancak genellikle tarama için tercih edilen zaman çocuğun doğumundan sonraki birkaç gündür. 17 Türkiye de doğuştan hipotiroidizm için tarama T.C. Sağlık Bakanlığı tarafından yapılmaktadır. Doğuştan hipotiroidizmi olan çocuklar yetişkinlerdeki gibi levotiroksin ile tedavi edilmektedir. 17 Bu tedavi çocuğun normal bir biçimde gelişmesini sağlamaktadır. Postpartum tiroidit (PPT) Daha önce tiroid hastalığı yaşamamış yeni annelerde, doğumdan sonraki ilk yılda tiroid sorunları baş gösterebilir. Bu rahatsızlığa postpartum tiroidit (PPT) denir. PPT durumunda, doğumdan sonraki ilk yılda hipertiroidizm veya hipotiroidizm görülmekle birlikte, hipertiroidizm dönemini hipotiroidizm de izleyebilir. 12 Kadınların %7 kadarında ve tip 1 diyabetli kadınların %18 %25 kadarında doğumdan sonra bir yıl içinde postpartum tiroidit (PPT) gelişir. 12 İncelenmesi gereken birkaç belirtisi vardır12. Yeni kılavuza göre, otoantikorları olan, tip 1 diyabeti olan, remisyon durumunda Graves hastalığı olan ve kronik viral hepatiti olan kadınlarda tiroid fonksiyonları araştırılmalıdır. 12 PPT durumunda hipotiroidizm belirtileri PPT (yaklaşık %40 45) gelişen kadınların büyük bir kısmında hipotiroidizm belirtileri gelişecektir. Bunlar: yorgunluk, konsantrasyon kaybı, hafızanın kötüleşmesi, kabızlık ve muhtemelen depresyondur. 12 PPT durumunda hipertiroidizm belirtileri PPT durumunda hipertiroidizm genellikle bebek doğduktan sonra bir ila altı ay arasında ortaya çıkar. En sık olarak üçüncü ay civarında ortaya çıkar ve genellikle bir ila iki ay sürer. PPT gelişen kadınların %20 30 kadarında hipertiroid belirtileri vardır. Bunlar: halsizlik, çarpıntı, kilo kaybı, ısıyı tolere edememe, asabiyet, endişe ve huzursuzluktur.12 PPT nasıl tedavi edilir? PPT genellikle geçici bir hastalık olduğundan dolayı, hipotiroidizm belirtileri olan ancak bundan rahatsızlık duymayan kadınlar, eğer başka bir çocuk doğurmayı düşünmüyorlarsa, tedaviye gerek duyulmamaktadır. Bununla birlikte tanıdan sonra dört ila sekiz hafta takip edilmelidirler. Belirtilerle yaşamayı zor bulan veya yeni bir gebelik planlayan kadınlar levotiroksin tedavisi almalıdır. 12 Hipertiroidizm belirtileri yaşayan yeni anneler bu belirtilerden rahatsız olduklarında betabloker bir ilaç olan propranolol ile tedavi edilebilir. 12 PPT hastası kadınların takip edilmesi Tiroid sorunları tanısı konduğunda bu haber ürkütücü olmakla birlikte, PPT genellikle uzun vadeli bir hastalık değildir ve kadınların çoğunda bebek doğduktan sonra bir yıl geçmeden tiroid bezi normal işlemeye başlamaktadır. 12 Bu kitapçıkta bahsi geçen belirtilerden herhangi birini uzun süreli olarak yaşadığınız takdirde, doktorunuza başvurmanız gerekir.. Tiroid fonksiyon bozukluğu ve gebelik: Bebek planlayan her kadının bilmesi gerekenler

7 Sık Sorulan Sorular Bebeğimde doğuştan hipotiroidizm varsa hangi belirtilerle karşılaşırım? Genel olarak, doğuştan hipotiroidizm belirtileri şunlardır: sarılığın uzaması, aşırı uyuma, kötü beslenme, kas gücünün zayıf olması, kısık veya düşük tonlu ses, bağırsak hareketlerinin seyrek olması ve vücut ısısının düşük olması. 16 Bebeğimin doğuştan hipotiroidizm ile doğduğunu düşünürsem ne yapmalıyım? Eğer yukarıda bahsi geçen belirtilerden bazılarını fark ederseniz ve çocuğunuzun doğuştan hipotiroidizm hastası olarak doğduğundan korkuyorsanız, çocuğunuz için en iyi kararı vermesi için doktorunuza danışın Gebelikten sonra tiroid kontrollerine devam etmeli miyim Bazı kadınlarda bebek doğduktan sonra bir yıla dek tiroid sorunları gelişir. Bu rahatsızlık postpartum tiroidit (PPT) diye bilinir. Dolayısıyla, yeni annelerin bu hastalığı bilmesi ve tipik belirtilerin ortaya çıkıp çıkmadığını saptamak için kontrole gitmeleri önemlidir.15 Postpartum Tiroidit (PPT) nasıl tedavi edilir? Hipotiroidizminiz varsa ancak belirti yaşamıyorsanız veya başka bir çocuk düşünmüyorsanız, PPT tedavisi gerekmemektedir. Ancak tanıdan dört-sekiz hafta sonra kontrole gitmeniz gerekecektir. Bununla birlikte, eğer PPT belirtileriniz varsa veya gebelik planlıyorsanız, levotiroksin ile tedavi edilmeniz gereklidir. 12 Postpartum Tiroidit (PPT) kalıcı hastalık mı? PPT her zaman kalıcı bir hastalık değildir; kadınların çoğunun tiroid bezi bebek doğduktan sonra bir yıl içinde normal işlevine geri döner. Bununla birlikte, bazı kadınlarda kalıcı hipotiroidizm gelişecek ve bu durumda uzun vadeli tedavi gerekecektir. 12

8 Çocuklarda tiroid fonksiyon bozukluğu Çocuklarda tiroid sorunları, fiziksel ve zihinsel gelişimi ve böylelikle çocuğun sosyal ve öğrenme becerilerini etkilemektedir. Bundan dolayı, ebeveynlerin tiroid fonksiyon bozukluğunun bulgu ve belirtilerini anlaması önemlidir. Tedavilerin mevcut olduğunu ve uzun vadedeki sorunların önlenmesi için erken girişimin gerekli olduğunu akılda tutmak önemlidir. 18 Aşağıdaki unsurlardan herhangi birinin sonucunda, çocuklarda da tıpkı yetişkinlerde olduğu gibi, tiroid işlevleri ile ilgili sorunlar görülebilir veya çocuk doğduğunda uygun biçimde işlev gören bir tiroid bezi olmayabilir: diyette çok az iyot olması, otoimmün hastalıklar (mesela Hashimoto tiroiditi veya Graves hastalığı) veya tiroid bezinin hasar görmesi. Çocuklardaki hipotiroidizm belirtileri Çocuklarda ve ergenlerde hipotiroidizmin en yaygın nedeni Hashimoto tiroiditi isimli hastalıktır. Bu hastalıkta vücudun bağışıklık sistemi tiroid bezine saldırır ve tiroid hormonunun üretimini engeller. 18 Çocuklarda hipotiroidizm bulguları, sorunların başladığı yaşa bağlı olarak değişebilmektedir. Bebeklerde her zamankinden daha uzun süreli sarılık görülebilir (bakınız doğuştan hipotiroidizm bölümü) 18 Büyük çocukların kemik ve diş gelişimi durabilir 18 Okul çağındaki çocuklar öğrenme güçlükleri yaşayabilir veya ergenlik dönemi gecikebilir veya bazı vakalarda ergenliğe erken geçiş olabilir. 19 Çocuklarda hipotiroidizm nasıl teşhis edilir? Çocuklarda hipotiroidizm kan testleri ile tespit edilir. 18 Çocuklarda hipotiroidizm nasıl tedavi edilir? Çocuklarda hipotiroidizm tedavisinin amacı, kayıp olan tiroid hormonunun yerine konmasıdır. Yetişkinlerdeki ana tedavi yöntemi olan levotiroksin, çocuklara da önerilmektedir. Bununla birlikte, çocuğun ağırlığına ve özel gereksinimlerine göre doz ayarlanır. 18 Çocuklarda hipertiroidizm belirtileri Otoimmün bir bozukluk olan Graves hastalığı, çocuklardaki neredeyse tüm hipertiroidizm vakalarının nedenidir. Bununla birlikte, Graves hastalığı ergenlerde daha sık görülür ve genellikle kızları daha fazla etkiler. 18 Çocuklarda Graves hastalığı genellikle kolayca saptanamaz zira çok yavaş gelişir. Bununla birlikte, farkında olmak gereken ana bulgu ve belirtiler vardır: davranış ve okul performansının değişmesi, uykusuzluk, huzursuzluk, sinirlilik ve gecenin bir yarısı kalkıp tuvalete gitme ihtiyacı. 18 Diğer sık görülen belirtiler: büyük tiroid bezi, titreyen eller ve iştahın artması ile beraber kilo kaybı, ishal ve öne doğru fırlamış gözler. 18 Çocuklarda hipertiroidizm nasıl teşhis edilir? Çocuklarda hipertiroidizm kan testleri ile tespit edilir. 18 Çocuklarda hipertiroidizm nasıl tedavi edilir? Hipertiroidizmi olan çocuklarda tedavinin amacı, kan dolaşımındaki tiroid hormonu miktarının azaltılmasıdır. Anti-tiroid ilaçların yan etkilerini yaşayan çocuklarda tercih edilen seçenek cerrahi olabilir. 18 Çocuklarda hipertiroidizm tedavisi yetişkinlerdeki kadar etkilidir. Bununla birlikte, çocuklardaki ve ergenlerdeki uzun vadeli etkileri bilinmediğinden dolayı radyoaktif iyot tedavisinin kullanılması mümkün değildir. Tiroid sorunları olan çocukların ailelerinin desteğiyle, ilaçlarını düzenli olarak almalarının ve hastalıklarını anlamalarının sağlanması şarttır. Ayrıca, çocuğun okulu, hastalık tanısı ve tedavi gereklilikleri ile ilgili konularda bilgilendirilmelidir. Tiroid fonksiyon bozukluğu ve gebelik: Bebek planlayan her kadının bilmesi gerekenler

9 Sık Sorulan Sorular Çocuğumun tiroidi ne sıklıkta kontrol edilmelidir? Çocuğunuzda tiroid bozukluğu varsa, tiroid hormon seviyelerinin takip edilmesi önemlidir. Doktorlar genellikle üç-altı ayda bir kan testlerinin yapılmasını önerecektir. 18 Çocuğumun tiroidini takip etmem neden önemli? Çocuğun tiroid işlevleri düzenli bir biçimde takip edilemezse hipotiroidizm veya hipertiroidizm gözden kaçabilir ve tedavi edilmez. Böyle bir durum çocuğunuzun gelişimi üzerine ciddi etkiler doğurabilir Tiroid sorunları önlenebilir mi? Özellikle sizin veya çocuğunuzun tiroid hastalığına eğilim yaratan bir hastalığınız varsa, hipertiroidizm veya hipotiroidizmin önlenmesi zordur. Bununla birlikte, yeterli miktarda iyot içeren bir diyet sizin ve çocuğunuzun iyot eksiklikleri ile ilgili tiroid hastalıkları yaşamanızı önlemek konusunda yardımcı olacaktır. Daha fazla bilgi için doktorunuza danışınız. Hiper/hipotiroidizmin çocuğumun yaşama/öğrenme ve sosyal gelişimi üzerindeki etkileri neler olacaktır Çocuklarda hipotiroidizm, eğer tedavi edilmezse öğrenme becerisini ciddi bir biçimde etkileyebilir21. Hipertiroidizmi olan çocuklarda uykusuzluk ve huzursuzluk gibi belirtiler olur ve bu belirtiler, çocuğun sosyal gelişimi ve öğrenmesi üzerinde olumsuz etkilere yol açabilir.

10 Kişisel hipertiroidizm kontrol listesi Aşağıdaki ifadelerden 5 veya daha fazlası size uyuyorsa, bu belirtilerden doktorunuza bahsediniz. Hipertiroidizm yaşıyor olma ihtimaliniz olabilir. Evet Hayır Pek çok zaman endişeli ve huzursuz hissediyorum. Normale göre fazla terliyorum. Ellerim ve parmaklarım biraz titriyor. Genellikle halsiz hissediyorum. Derim ve saçlarım inceliyor, tırnaklarım her zamankinden hızlı uzuyor. Vücudumdaki her şey hızlanmış gibi, buna bağırsak fonksiyonlarım ve metabolizmam dahil ve iştahım artmış olmasına rağmen kilo veriyorum. Kalp hızım epeyce süratli Adet düzenim değişti Gözlerim büyüdü veya öne doğru fırladı Tiroid fonksiyon bozukluğu ve gebelik: Bebek planlayan her kadının bilmesi gerekenler

11 Kişisel hipotiroidizm kontrol listesi Aşağıdaki ifadelerden 5 tanesini evet diye yanıtlarsanız, bu belirtilerden doktorunuza bahsediniz. Hipotiroidizm yaşıyor olma ihtimaliniz olabilir. Evet Hayır Çoğunlukla yorgun ve uykulu hissediyorum, enerjim ve dayanma gücüm düşük seviyede Olumsuz düşünceler içindeyim ve depresif hissediyorum Beynim az çalışıyor, düşüncelerim dumanlı, konsantrasyon ve hafızam zayıf Hareketlerim ve reflekslerim yavaşladı Vücudumdaki her şey yavaşladı, bağırsak hareketlerim ve metabolizmam yavaş, kilo alıyorum. Kaslarımda ve kemiklerimde ağrı ve gerginlik var, ellerimde uyuşma var. Derim ve saçlarım kuru, pul pul, solgun, tırnaklarım kırılgan Kan basıncım yükselmiş, kalp hızım yavaşlamış. Çoğunlukla üşüyorum (diğer insanlar rahat hissetse de) Kolesterol seviyelerim yükselmiş

12 Referanslar 1. American Thyroid Association. Thyroid Function Tests Accessed November Thyroid Foundation of Canada Thyroid Disease Overview of thyroid function. Accessed November Khan A, Muzaffar M, Khan A et al. Thyroid Disorders, Etiology and Prevalence. J Med Sci. 2002; 2: Canaris GJ, Manowitz NR, Mayor G et al. The Colorado thyroid disease prevalence study. Arch Intern Med. 2000; 160: The American Thyroid Association. General Information (2012) Accessed November The American Thyroid Association (2012) Hypothyroidism Brochure. Accessed November Roberts CG, Ladenson PW. Hypothyroidism. Lancet 2004; 363: Poppe K, Velkeniers B, Glinoer D. The role of thyroid autoimmunity in fertility and pregnancy. Nat Clin Pract Endocrinol Metab 2008; 4: The American Thyroid Association (2012) Hyperthyroidism Brochure Accessed November American Association of Clinical Endocrinologists. Hyperthyroidism Accessed November Poppe K, Velkeniers B, Glinoert D. Thyroid disease and female reproduction. Clinical Endocrinology 2007; 66 (3): De Groot L, Abalovich M, Alexander EK, Amino N, Barbour L et al. Management of Thyroid Dysfunction during Pregnancy and Postpartum: An Endocrine Society Clinical Practice Guideline. J Clin Endocrinol Metab 2012; 97 (8): American Thyroid Association. Iodine Deficiency org/patients/patient_brochures/iodine_deficiency.html Accessed November American Thyroid Association Thyroid Disease and Pregnancy broch.pdf Accessed November De Groot LJ, Stagnaro-Green A, Vigersky R. Patient Guide to the Management of Maternal Hyperthyroidism Before, During and After pregnancy. The Hormone Foundation Bella Online. Accessed November Brown R et al. Congenital Hypothyroidism. The Hormone Foundation Bettendorf M. Thyroid disorders in children from birth to adolescence. Eur J Nucl Med Mo Imaging. 2002;29 Suppl 2:S Counts D, Varma SK. Hypothyroidism in Children. Pediatrics in Review 2009; 30 (7): Thyroid Disease in Children. Mydr.com 2001, reviewed Accessed November Lee PA. The effects of manipulation of puberty on growth. Horm Res. 2003; 60: Daha fazla bilgi almak için Tiroid problemleri ve kısırlık ile ilgili daha fazla bilgi almak isterseniz, lütfen aşağıdaki adresleri ziyaret ediniz: Endokrin Derneği tarafından yayınlanmış Hasta Bilgileri Merck Serono tarafından yayınlanmış Hasta Bilgileri Bu Bilgi Formunda yer alan bilgilerin, bilgiye dayalı tıbbi tavsiyenin yerine alması amaçlanmamıştır. Herhangi bir eylemde bulunmadan önce bu broşürde bulunan bilgiler kapsamında yer alan her türlü problem veya durum ile ilgili uygun kalifiye bir sağlık mesleği mensubuna başvurmalısınız. Bu bilgi formu, web sitesinden indirilmiş ve Mayıs 2013 te oluşturulmuştur. Bu broşürü okurken yukarıda adı geçen web sitesindeki Gizlilik ve Yasal Bildirimlere bakınız.... tarafından desteklenen bir girişim