Son Dönem Böbrek Hastalar n n K sa Sa l k Anketi ile Ruhsal De erlendirilmesi

Ebat: px
Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "Son Dönem Böbrek Hastalar n n K sa Sa l k Anketi ile Ruhsal De erlendirilmesi"

Transkript

1 Araflt rma Research Article Türk Aile Hek Derg 2006; 10(1): Son Dönem Böbrek Hastalar n n K sa Sa l k Anketi ile Ruhsal De erlendirilmesi PSYCOLOGICAL EVALUATION OF END STAGE RENAL DISEASE PATIENTS WITH BRIEF PATIENT HEALTH QUESTIONNAIRE brahim Tokalak, 1 Altu Kut, 2 Füsun Sözen, 2 Beril Akman, 3 F. Nurhan Özdemir 4 Özet Amaç: Bu çal flmada, programl hemodiyaliz (HD) tedavisi alan son dönem böbrek hastalar n n ruhsal durumlar n n "K sa Sa l k Anketi" (K SA) ile saptanmas ve ölçe in aile hekimlerinin, kronik hastalar izlemesinde en az di er psikiyatrik ölçekler kadar uygun olabilece inin gösterilmesi amaçland. Yöntem: Son bir y ld r düzenli HD program nda olup, Kt/V oran 1.4 ün üzerinde olan ve etkin HD uygulanan 230 hasta çal flma grubu olarak seçildi. Üremi belirtileri gösterenler çal flma d fl nda b rak ld. Çal flma grubuna K SA uyguland. Bulgular: Grubun %15.7 sinde minör depresif bozukluk, %13.9 unda majör depresif bozukluk, %2.6 s nda ise panik bozuklu u saptand. Majör depresif bozukluk tan s alanlar ile bilinen tan konmufl bir hastal n varl aras ndaki iliflki istatistiksel olarak anlaml bulundu (p<0.05). Panik bozukluk tan s alanlar n %66.7 sinde eflzamanl depresif bozukluk saptand. Panik bozuklu u tan s alanlarda eflzamanl majör depresyon görülme olas l anlaml olarak daha fazlayd (p<0.05). Hastalar n %12.2 sinde ise belirgin ifllev kayb bulundu. Sonuç: Periyodik izlemleri yaparken, k sa bir süre içinde ve kolayca, hastan n kendisi taraf ndan uygulanabilen K SA, ruhsal bozukluklara tan koymada ve bu sorunlar yönetmede aile hekimlerine oldukça büyük bir kolayl k ve h z getirecektir. K SA n n aile hekimli inde kronik hastal klara yaklafl m için en az di er psikiyatrik ölçekler kadar uygun olabilece i düflünülebilir. Summary Objective: The objective of this study was to assess the psychological profile of end stage renal disease patients on hemodialysis (HD) by Brief Patient Health Questionnaire (Brief-PHQ). We also aimed to show that this inventory is appropriate in approaching chronic diseases in family practice. Materials and Method: The study group consisted of 230 patients on effective HD therapy in the past one year period with the values of Kt/V>1.4. We excluded the patients with uremia. We applied the Brief-PHQ to the study group. Results: In the study group, the prevalence of minor depression was 15.7%, major depression 13.9% and panic disorder 2.6%. The relationship between major depression and presence of a disorder that had been diagnosed before was statistically significant (p<0.05). Comorbid depression was detected in the 66.7% of the panic disorders. Comorbid major depression in the panic disorders was statistically significant (p<0.05). Loss of function was seen in the 12.2% of these patients. Conclusion: During the periodic follow-up of patients, the Brief- PHQ can be applied in a very short time and may serve as an easy tool for primary care physicians. This inventory is as appropriate as the other psychological assessment scales in approaching chronic diseases in family practice. Anahtar sözcükler: Son dönem böbrek hastal, kronik hastal klar, depresif Bozukluk, panik Bozukluk, k sa sa l k anketi, aile hekimli i. Key words: End stage renal disease, chronic disorder, depressive disorder, panic disorder, brief patient health questionnaire, family practice. 1) Baflkent Üniversitesi T p Fakültesi Aile Hekimli i Anabilim Dal, Aile Hekimli i Uzman Ö r. Gör., Dr. 2) Baflkent Üniversitesi T p Fakültesi Aile Hekimli i Anabilim Dal, Aile Hekimli i Uzman, Dr. 3) Baflkent Üniversitesi T p Fakültesi Nefroloji Bilim Dal, Ö r. Gör., Dr. 4) Baflkent Üniversitesi T p Fakültesi Nefroloji Bilim Dal, Nefroloji Uzman, Prof. Dr Yay n haklar Türkiye Aile Hekimli i Uzmanl k Derne i (TAHUD)'a aittir. Her hakk sakl d r. Deomed Medikal Medya taraf ndan yay mlanmaktad r. Copyright 2006 Turkish Society of Family Practice. All rights reserved. Published by Deomed Medical Publishing, a division of Deomed Medical Media, Istanbul.

2 A nksiyete ve depresyon birinci basamak sa l k hizmetlerinde oldukça s k görülür. 1 Tarama ölçeklerinin bu psikiyatrik durumlar n araflt r lmas ve saptanmas nda yararl olabilece i savunulmaktad r. 2 Depresyon ataklar n n %90 birinci basamak sa l k hizmetlerinde görülür. Ancak olgular n yakalanmas ve tedavisi, beklenenin çok alt ndad r. 3,4 Ülkemizde ise tan koyma oran %15 gibi çok daha düflük bir orandad r. 5 Üstelik bunlar, hastalar düflkün bir duruma sokabilecek, ifllev kayb na yol açabilecek, topluma maliyeti yüksek olabilecek sorunlard r. Ancak do ru tedavi uyguland nda, oluflan bu hastal k yükünün kontrol alt na al nabilmesi olas d r. 6,7 Dünyada depresyon taramas nda en yayg n kullan lan dört ölçek: Genel Sa l k Anketi (depresyon için bir alt ölçe- i bulunmaktad r), Beck Depresyon Ölçe i, Zung Depresyon Ölçe i ve Epidemiyolojik Çal flmalar Merkezi-Depresyon Ölçe i (CES-D) dir. 1 Bununla birlikte, birinci basamak sa l k hizmetlerinde ruhsal bozukluklara tan koyabilmek için, geçerlilik ve güvenirlili i s nanm fl ve kullan m oldukça kolay olan "K sa Sa l k Anketi" (K SA) gelifltirilmifltir. Bu ölçe in orijinali Patient Health Questionnaire (PHQ), birinci basamak sa l k hizmetlerinde kullan lmak üzere gelifltirilmifl ilk tan koyma ölçe i olan Prime-MD yi de gelifltiren Spitzer ve arkadafllar taraf ndan haz rlanm flt r. 8 Ülkemizde de hem Prime-MD hem de PHQ dil ve kültür uyum çal flmalar yap larak hekimlerimizin ve hastalar - m z n kullan m na uygun bir hale getirilmifltir. PHQ in k sa formu olan "Brief-PHQ" (K SA) ise hasta taraf ndan verilen yan tlar n hekim taraf ndan de erlendirilerek majör depresif bozukluk, minör depresif bozukluk ve panik bozukluk tan - lar n n konabildi i bir kendi kendini de erlendirme ölçe idir. Ancak ülkemizde ruhsal kaynakl genel bedensel belirtilerin yayg nl n dikkate alan Çorapç o lu, somatoform bozukluk ile ilgili belirtilerin organik bir hastal a ba l olup olmad n sorgulamak amac yla ölçe e dört soru eklemifltir. 9 Kronik hastal klarda depresyon ve anksiyete oldukça s k görülür. Çal flmalara göre, kronik hastal klar n terminal döneminde olanlar n %18 inde depresyon bulunmaktad r. Yine depresyonu olan hastalarda, bedensel rahats zl klar n da daha büyük bir s kl kta görüldü ü bildirilmektedir. Örne in üremik hastalar n %13-68 inde psiko-sosyal sorunlar saptanm flt r Kronik böbrek yetersizli i (KBY), çok önemli bir kronik hastal kt r ve her yönüyle birinci basamakta çal flan hekimlerin ilgi alan na girer. Bu hasta grubunda, depresyon s k ama gerçekte oldu undan daha az konmufl bir tan olarak karfl m za ç kar. Son dönem böbrek hastal nda (SDBH) kronik hastal k ve depresyonun bulgular üst üste binmekte ve gerçekçi bir tan konmas zorlaflmaktad r. Kullan lan tan ölçe ine göre bu hasta grubundaki depresyon prevalans de ifliklik gösterebilir. Ancak alt n standart, psikiyatrik görüflmede DSM-IV R kriterlerine göre konan tan - d r. 12,16 SDBH olanlar, di er kronik hastal klardaki gibi, tedavi ortam ve sosyal k s tlamalar nedeniyle büyük bir duygusal gerilim alt ndad r. Bu hastalar, aile içindeki ve ifl yerindeki rol kayb, böbrek fonksiyonlar yla birlikte mobilite kayb, fiziksel, biliflsel ve cinsel yeteneklerin kayb gibi yo un bask larla karfl lafl rlar. fllev kay plar na kronik, güçsüz düflüren bir hastal n bulgular ve bedenin buna verdi i patofizyolojik tepkiler de eklenince depresyon kolayca geliflebilmektedir Komorbid depresyonun ortaya ç k fl, genellikle hemodiyalizde (HD) geçirilen süreyle ba lant l d r. Bu nedenle depresyon daha çok yafll SDBH olanlarda ya da 1 y ldan uzun diyaliz tedavisi alanlarda görülmektedir. 15 Amerika Birleflik Devletlerinde 1993 y l nda bir diyaliz program na kay tl SDBH nin %9 unun psikiyatrik bir tan yla yat r larak tedavi alt na al nd bildirilmifltir. Daha yeni çal flmalarda her dört diyaliz hastas ndan birinin Beck Depresyon Ölçe i ne göre hafif depresyon rahats zl oldu u bildirilmektedir. 17,18 Ülkemizden bildirilen bir seriye göre sürekli ambulatuvar periton diyalizi alanlar n %19 unda ve HD program na kay tl hastalar n %54 ünde depresyon belirtileri görülmektedir. 14 Bu oran baz çal flmalarda HD hastalar için %70 lere yükselebilmektedir. 19 Kronik hastal olanlar n birinci basamak sa l k hizmeti kapsam nda ruhsal aç dan desteklenmelerinin, mental sorunlarla ilgili hastane baflvurular n anlaml derecede azaltt ya da iki baflvuru aras ndaki süreyi uzatt saptanm flt r. 20 Oluflan parasal yük ve sosyal sorunlar karfl s nda aile hekimi hasta ve içinde bulundu u yap y global olarak de- erlendirerek uygun çözümler üretebilmelidir Bu çal flmada, Baflkent Üniversitesi Ankara Hastanesi Diyaliz Merkezi nde programl HD uygulanan SDB hastalar n n K SA ile de erlendirilmesi ve konulan psikiyatrik tan ya göre sorunun çözümü amaçland. K SA ölçe inin kronik hastal klara yaklafl mda aile hekimlerinin kullan m - na en az di er psikiyatrik ölçekler kadar uygun olabilece ini göstermek hedefler aras ndayd. Yöntem Kt/V oran 1.4 ün üzerinde olan ve son bir y ld r düzenli HD uygulanan 230 hasta çal flma grubunu oluflturuldu. Et- Türkiye Aile Hekimli i Dergisi Turkish Journal of Family Practice Cilt 10 Say

3 kisiz HD in hastalar n ruhsal durumlar üzerindeki olas olumsuz etkisini d fllayabilmek için Kt/V oran 1.4 ün alt nda olan hastalar çal flma grubu d fl nda tutuldu. Duygudurum üzerine depresif etkisi olan üremi belirtileri gösteren hastalar çal flma grubunun d fl nda b rak ld. Ortalama dört saatlik HD seans na kabul edilen 230 hastaya K SA uyguland. Ölçe i, bu konuda k sa bir e itim alan HD hemflireleri uygulad. Hasta, uygulama hakk nda bilgilendirildikten sonra sorular yan tlamak üzere yaln z b rak ld. Okuma-yazmas yeterli olmayan ya da anket sorular n okumakta zorlanan hastalara hemflire yard m etti. Ancak bu yard m n, hastan n yan tlar n yönlendirmemesine dikkat edildi. Yan tlama süresi aç s ndan serbest b rak lan hastalar n, ölçe i tek seferde tamamlamalar istendi. K SA (Brief Patient Health Questionnaire=Brief-PHQ), ülkemizde ve dünyada geçerlili i ve güvenirlili i kan tlanm fl, birinci basamak sa l k hizmetlerinde ruhsal bozukluklara tan koymak üzere gelifltirilmifl, hastalar n kendilerince uygulanabilen ilk psikiyatrik de erlendirme ölçe idir. 9 Soru formunu oluflturan bozukluklar afla daki gibi grupland - r labilir: 1. Yayg n bedensel belirtilerin de erlendirildi i sorular a. somatoform bozukluk 2. Depresif belirtilerin de erlendirildi i sorular a. minör depresif bozukluk b. majör depresif bozukluk 3. Anksiyete belirtilerinin de erlendirildi i sorular a. panik bozukluk K SA uygulama yönergesi 1. Yak nmaya neden olan yayg n fiziksel semptomlara yol açacak organik hastal n olmad na karar verilirse, belirtiler hastan n günlük ifllevselli ini ve sorumluluklar - n yerine getirmesini engelliyorsa somatoform bozukluk tan s konur. 2. Belirtiler; normal yas tutma, organik hastal k, ilaç ya da madde kullan m ya da ba ml l gibi biyolojik durumlar ile aç klanam yorsa ve öyküde manik epizod yoksa, depresif belirtiler hastan n günlük ifllevselli ini ve sorumluluklar n yerine getirmesini engelliyorsa majör ya da minör depresif bozukluk tan s konur. 3. Anksiyete belirtilerini aç klayacak organik hastal k, ilaç ya da madde kullan m ya da ba ml l gibi biyolojik durumlar yoksa, belirtiler hastan n günlük ifllevselli ini ve sorumluluklar n yerine getirmesini engelliyorsa panik bozukluk tan s konur. statistiksel analiz Veriler elektronik ortamda topland. Sonuçlar, SPSS 11.0 istatistik program ile frekans analizleri ve ki-kare testi yap larak de erlendirildi. Bulgular Çal flma grubundaki 230 hemodiyaliz hastas n n 106 s (%46.1) kad n, 124 ü (%53,9) erkekti (1:1.17). Grubun yafl aral olup, ortalamas 43,5±14,3 (ortanca=43) idi. Grubun, 49 unun (%21.3) ya okuma-yazmas n n olmad ya da sadece ilkokul mezunu oldu u, bunun d fl nda kalanlar n (n=181, %78.7) ise ortaokul ve üzeri e itim ald saptand. SDBH n n etiyolojik nedeni d fl nda bilinen tan konmufl bir hastal klar olup olmad soruldu unda; 177 (%77.0) hasta tan s konmufl efllik eden bir hastal olmad n, 53 (%23.0) hasta ise böyle bir hastal n n bulundu unu belirtti. 230 hastan n 36 s nda (%15.7) minör depresif bozukluk, 32 sinde (%13.9) majör depresif bozukluk, 6 s nda (%2.6) panik bozuklu u saptand. Yafl ile minör ya da majör depresif bozukluk tan s aras nda anlaml bir iliflki yoktu (p=0.11). Ayn flekilde, cinsiyet ile minör ya da majör depresif bozukluk tan s aras nda da anlaml bir iliflki saptanamad (p=0.15). Herhangi bir depresif bozukluk tan s ile bilinen tan konmufl bir hastal n varl aras nda anlaml bir iliflki bulunamad (p=0.17). Ancak, majör depresif bozukluk tan s alanlar ile bilinen tan konmufl bir hastal n varl aras ndaki iliflki istatistiksel olarak anlaml idi (p<0.05). Panik bozuklu u tan s ile yafl, cinsiyet ve bilinen tan konmufl bir hastal n varl aras nda istatistiksel olarak anlaml iliflki yoktu (p>0.05). Panik bozuklu u tan s alanlar n 4 ünde (%66.7) eflzamanl depresif bozukluk saptand. Bu hastalardan 3 ünde (%50.0) majör depresif bozukluk, 1 inde (%16.7) minör depresif bozukluk saptand. Panik bozuklu u tan s konanlarda eflzamanl majör depresyon görülme olas l anlaml olarak daha fazlayd (p<0.05). Ayn anlaml iliflki panik bozuklu u ve minör depresyon aras nda da bulunmaktayd (p<0.05). Hastalar n, son bir ayda yaflad klar bedensel sorunlar fiekil 1 de gösterilmifltir. Hastalara fiekil 1 de görülen fiziksel yak nmalar nedeniyle bir hekime baflvurup vurmad klar soruldu unda; 130 unun (%56.5) bir hekime baflvurmad -, 100 ünün (%43.5) bu yak nmalar nedeniyle bir hekimden yard m ald ö renildi. Bu yak nmalar n ruhsal s k nt - lardan kaynaklan p kaynaklanmad soruldu unda; 185 i (%80.4) yak nmalar n n ruhsal s k nt lar ndan kaynaklanmad n, 45 i ise (%19.6) yak nmalar n ruhsal gerginli e ba lad n ifade ettiler. 16 Tokalak ve ark. Son Dönem Böbrek Hastalar n n K sa Sa l k Anketi ile Ruhsal De erlendirilmesi

4 % Eklem a r s Mide a r s S rt a r s Bulant -haz ms zl k Bafl a r s Kab zl k-ishal Nefes darl Cinsel iliflkide a r Adet a r s Kalp çarp nt s Bafl dönmesi Gö üs a r s Bay lma nöbetleri fiekil 1 Son dönem böbrek hastalar n n son bir aydaki bedensel sorunlar Çal flma grubundaki hastalara somatik belirtiler, depresif duygudurum ya da panik bozuklu u nedeniyle ev ve ifl yerinde ifllevlerinin ne kadar etkilendi i soruldu unda, 28 hastada (%12.2) belirgin ifllev kayb (oldukça fazla ve afl r derecede etkilenme) oldu u bulundu. SDBH n n ifllev kayb da l m fiekil 2 de gösterilmifltir. Tart flma SDBH nda baflta depresif bozukluk olmak üzere birçok ruhsal sorun görülür. Çal flmalar, birinci basama n en önemli kronik hasta gruplar ndan SDBH nda tedavi sonuçlar n n istenilen düzeyde olabilmesi, hastane yat fl ve mortalitenin azalt labilmesi için depresif bozukluklar n ay r c %7.4 %4.8 Hiç etkilemedi %46.5 Bir miktar etkiledi Oldukça fazla etkiledi Afl r derecede etkiledi %41.3 fiekil 2 Son dönem böbrek hastalar n n ifllev kayb yak nmlar Türkiye Aile Hekimli i Dergisi Turkish Journal of Family Practice Cilt 10 Say

5 tan s n n yap lmas gerekti ini vurgulamaktad r ,20 SDBH ndaki duygudurum de ifliklikleri daha önce bir çok çal flmada Beck Depresyon Ölçe i ile de erlendirilmifl ve HD hastalar nda de iflik fliddette, %70 e varan oranlarda depresif bozukluk saptanm flt r. 13,19,24,25 Ancak HD hastalar - na depresif bozukluk tan s koymak oldukça güç olabilir, çünkü depresyonu and ran üremi bulgular depresyon tan - s n zorlaflt rmakta ve do rulu u tart flmal yüksek depresyon tan oranlar görülebilmektedir. 12,19 nefektif HD in hastalar m zda ortaya ç kabilecek olan üremi bulgular n n ruhsal sorunlara yaklafl m m z olumsuz yönde etkilememesi için Kt/V oran 1.4 ün alt nda olan hastalar çal flma d fl nda tuttuk. K SA n n somatoform bozukluklarla ilgili fiekil 1 de de inilen ve varl na göre "hiç", "bir miktar" ve "oldukça" fleklinde yan tlanmas beklenen somatik bulgular k sm, HD alan SDBH seyrinde ya da HD komplikasyonu olarak s k rastlanan yanl fl somatoform bozukluk tan s na yol açaca düflünülerek de erlendirmeye al nmam flt r. Ancak ölçek bütünlü ünün bozulmamas için, hastalar n formu eksiksiz doldurmalar istenmifl ve sonuçlar bölümünde bu belirtilerin da l m gösterilmifltir. SDBH nda bu belirtilerin s kça görülmesi bu hasta grubunda somatoform bozukluklar kapsam nda belirtiler geliflmeyece i anlam da tafl mamaktad r. Kan m zca aile hekimli i uygulamas ndaki sürekli bak m ve disipline özgü hasta hekim iliflkisi sayesinde birinci basamak hekimleri bu tarz belirtilerin ay r c tan s n kolayca yapabilecek ve sorunlar yönetebileceklerdir. Çal flmam z n sonuçlar na göre, hasta grubumuz kronik hastal klar nedeniyle büyük bir ruhsal gerilim alt ndad r. Hastalar m z n büyük bir ço unlu u yak nmalar n n ruhsal kökenli olmad n ve bu yak nmalar için herhangi bir hekimden profesyonel bir destek almad klar n belirtmifllerdir. Çal flman n sonunda, K SA ile belirlenen yo un bask alt nda olan ve kronik hastal klar n n tedavileri süren KBY li hastalar m z, saptanan ruhsal sorunlar n n tedavisi için ilgili hekime yönlendirildi. Tüm hastalar n psikolojik aç dan kontrol alt nda tutulmas ve gelecekte sorun yaflamamalar için tedavinin sürdü ü ünite sorumlular psikolojik destek ve sosyal motivasyon programlar bafllatt lar. Aile hekimleri, kronik hastal klar n izleminde önemli rol oynarlar. Avrupa Genel Pratisyenlik / Aile Hekimli i Birli i nin (Wonca-Europe) 2002 ölçütlerine göre, bu hasta grubunun biyopsikososyal rehabilitasyonu, aile hekiminin görev tan m içindedir. 26 Kronik hastal klar aras nda önemli yer tutan ve bir çok ruhsal sorunun efllik etti i SDBH n n periyodik izleminde k sa sürede ve kolayca, hastan n kendisi taraf ndan uygulanabilen K SA, aile hekimlerine oldukça büyük bir kolayl k ve h z getirecektir. Ancak tek bir HD merkezinde, programl tedavi alan hastalar kesitsel olarak inceleyen çal flmam z kronik hastalar evrenini temsil etmemektedir. Ölçek, kronik hastal klardan oluflan çal flma gruplar na uygulanarak tüm kronik hastalarda geçerli ve güvenilir olup olmayaca tart fl labilir. Sonuç olarak; aile hekimli i uygulamalar nda, K SA ölçe inin en az ndan SDBH nda tan ya varmak için en az di er psikiyatrik ölçekler kadar uygun oldu u söylenebilir. Kaynaklar 1. Boratav C. Boratav Depresyon Tarama Ölçe i (Bordepta): Epidemiyolojik Çal flmalar ve Birinci Basamak Sa l k Hizmetinde Depresyonu Tan maya Duyarl Bir Ölçek. Türk Psikiyatri Dergisi 2003; 14(3): Gilbody SM, House AO, Sheldon TA. Routinely administered questionnaires for depression and anxiety: systematic review. BMJ 2001; 322: Kendrick T. Why can t GPs follow guidelines on depression? We must question the basis of the guidelines themselves. BMJ 2000; 320: Scott J, Thorne A, Horn P. Effect of a multifaceted approach to detecting and managing depression in primary care. BMJ 2002; 325: Sa duyu A, Ögel K, Özmen E, Boratav C. Birinci basamak sa l k hizmetlerinde depresyon. Türk Psikiyatri Dergisi 2000; 11: Hall R, Rundell J, Hirsch TW. Economic issues in consultation-liaison psychiatry. Textbook of consultation-liaison psychiatry de. Ed. Rundell J, Wise MG. Washington, American Psychiatric Press, 1996; Strain JJ, Hammer JS, Fulop G. APM task force on psychosocial interventions in the general hospital inpatient setting. A review of cost-offset studies. Psychosomatics 1994; 35(3): Spitzer RL, Kroenke K, Williams JB. Validation and utility of a self-report version of PRIME-MD: the PHQ primary care study. Primary Care Evaluation of Mental Disorders. Patient Health Questionnaire. JAMA 1999; 282(18): Çorapç o lu, A, Özer, GU. Adaptation of revised Brief PHQ (Brief-PHQ-r) for diagnosis of depression, panic disorder and somatoform disorder in primary healthcare settings. International Journal of Psychiatry in Clinical Practice 2004; 8(1): Chen YS, Wu SC, Wang SY, Jaw BS. Depression in chronic haemodialysed patients. Nephrology 2003; 8, Kathol RG, Petty F. Relationship of depression to medical illness. J Affect Disord 1981; 3: Kimmel PL. Depression in patients with chronic renal disease. What we know and what we need to know. J Psychosom Res 2002; 53: Finkelstein FO, Finkelstein SH. Depression in chronic dialysis patients: Assessment and treatment. Nephrol Dial Transplant 2000; 15: Camsari T, Cavdar C, Yemez B, Ozkahya M, Atabay G, Alkin T, Akcicek F. Psychosexual function in CAPD and hemodialysis patients. Perit Dial Int 1999; 19: Barisic I, Mück-Seler D, Jakovljevic M, Sagudc M. Comorbid depression and platelet serotonin in hemodialysis patients. Nephron Clin Pract 2004; 96: c10-c Kimmel PL, Thamer M, Richard CM, Ray NF. Psychiatric Illness in Patients with End-Stage Renal Disease. Am J Med 1998; 105: Kimmel PL, Weihs KL, Peterson RA ve ark. Behavioral compliance with dialysis prescription in hemodialysis patients. J Am Soc Nephrol 1995; 5: Kimmel PL, Peterson RA, Weihs KL. Psychologic functioning, quality of life and behavioral compliance in patients beginning hemodialysis. J Am Soc Nephrol 1996; 7: Akman B, Özdemir FN, Sezer S, Miçozkad o lu H, Haberal M. Depression levels before and after renal transplantation. Transplantation Proc 2004; 36: Wood K, Anderson J. The effect of psychiatric case management involving general practitioners: Preliminary results. Aust N Z J Psychiatry 1995; 29(2): Tokalak ve ark. Son Dönem Böbrek Hastalar n n K sa Sa l k Anketi ile Ruhsal De erlendirilmesi

6 21. Mitchell G, Del Mar C, Francis D. Does primary medical practitioner involvement with a specialist team improve patient outcomes? A systematic review. Br J Gen Pract 2002; 52(484): Burns T, Knapp M, Catty J ve ark. Home treatment for mental health problems: a systematic review. Health Technol Assess 2001; 5(15): Gournay K, Brooking J. The community psychiatric nurse in primary care: an economic analysis. Journal of Advanced Nursing 1995; 22(4): Kimmel PL, Peterson RA, Weihs KL, Simmens SJ, Alleyne S, Kruz I, Veis JH. Multiple measurement of depression predict mortality in a longitudinalstudy of chronic hemodialysis outpatients. Kidney Int 2000; 57: Valderrabano F, Jofre R, Lopez-Gomez JM. Quality of life in end-stage renal disease patients. Am J Kidney Dis 2001; 38: Evans P. The European definition of general practice/family medicine. Wonca Europe, Barcelona, Spain, 2002; Gelifl tarihi: Kabul tarihi: letiflim adresi: Dr. brahim Tokalak Baflkent Üniversitesi T p Fakültesi Aile Hekimli i Anabilim Dal Fevzi Çakmak Cad. 10. Sok. No: 45 Bahçelievler Ankara Tel: (0312) / 1334 Faks: (0312) e-posta: ibrahim_tokalak@yahoo.com Türkiye Aile Hekimli i Dergisi Turkish Journal of Family Practice Cilt 10 Say

Okumufl / Mete (Ed.) Anne Babalar için Do uma Haz rl k / Sa l k Profesyonelleri için Rehber 16.5 x 24 cm, XIV + 210 Sayfa ISBN 978-975-8882-31-1

Okumufl / Mete (Ed.) Anne Babalar için Do uma Haz rl k / Sa l k Profesyonelleri için Rehber 16.5 x 24 cm, XIV + 210 Sayfa ISBN 978-975-8882-31-1 Deomed Medikal Yay nc l k Okumufl / Mete (Ed.) Anne Babalar için Do uma Haz rl k / Sa l k Profesyonelleri için Rehber 16.5 x 24 cm, XIV + 210 Sayfa ISBN 978-975-8882-31-1 Birinci bask Deomed, 2009. 62

Detaylı

Birinci Basamakta Psikiyatrik De erlendirme Ölçeklerinin Kullan m THE USE OF PSYCHOMETRIC SCALES IN PRIMARY CARE. Serpil Ayd n

Birinci Basamakta Psikiyatrik De erlendirme Ölçeklerinin Kullan m THE USE OF PSYCHOMETRIC SCALES IN PRIMARY CARE. Serpil Ayd n Derleme Review Türk Aile Hek Derg 2005; 9(1): 26-31 Birinci Basamakta Psikiyatrik De erlendirme Ölçeklerinin Kullan m THE USE OF PSYCHOMETRIC SCALES IN PRIMARY CARE Serpil Ayd n Özet Tüm dünyada oldukça

Detaylı

PAN K AGORAFOB ÖLÇE (PAÖ)

PAN K AGORAFOB ÖLÇE (PAÖ) PAN K AGORAFOB ÖLÇE (PAÖ) Özgün ad : Panic & Agoraphobia Scale Bandelow B, Hajak G, Holzrichter S, Kunert HJ, Rüther E: Assesing the efficacy of treatments for panic disorder and agoraphobia. I. Methodological

Detaylı

YAYGIN ANKSİYETE BOZUKLUĞU OLAN HASTALARDA NÖROTİSİZM VE OLUMSUZ OTOMATİK DÜŞÜNCELER UZM. DR. GÜLNİHAL GÖKÇE ŞİMŞEK

YAYGIN ANKSİYETE BOZUKLUĞU OLAN HASTALARDA NÖROTİSİZM VE OLUMSUZ OTOMATİK DÜŞÜNCELER UZM. DR. GÜLNİHAL GÖKÇE ŞİMŞEK YAYGIN ANKSİYETE BOZUKLUĞU OLAN HASTALARDA NÖROTİSİZM VE OLUMSUZ OTOMATİK DÜŞÜNCELER UZM. DR. GÜLNİHAL GÖKÇE ŞİMŞEK GİRİŞ Yaygın anksiyete bozukluğu ( YAB ) birçok konuyla, örneğin parasal, güvenlik, sağlık,

Detaylı

fiekil 2 Menapoz sonras dönemde kistik, unilateral adneksiyel kitleye yaklafl m algoritmas (6)

fiekil 2 Menapoz sonras dönemde kistik, unilateral adneksiyel kitleye yaklafl m algoritmas (6) over kanseri taramas ndaki yetersizli ini göstermektedir. (1) Transvaginal ultrasonografinin sensitivitesinin iyi olmas na ra men spesifitesinin yeterli olmamas kullan m n k s tlamaktad r. Son yay nlarda

Detaylı

Deomed Medikal Yay nc l k

Deomed Medikal Yay nc l k Deomed Medikal Yay nc l k Schiltenwolf / Henningsen Muskuloskeletal A r lar Biyopsikososyal Yaklafl mla Tan ve Tedavi Türkçe Editörü / M. Sar do an Çeviri / A. Kasabal gil 16.5 x 24 cm, XVI + 320 Sayfa

Detaylı

PERİTON DİYALİZ TEDAVİSİ BAKIM YÜKÜNÜ ARTIRMAKTA MIDIR?

PERİTON DİYALİZ TEDAVİSİ BAKIM YÜKÜNÜ ARTIRMAKTA MIDIR? PERİTON DİYALİZ TEDAVİSİ BAKIM YÜKÜNÜ ARTIRMAKTA MIDIR? Cennet Kılıçarslan 1, Filiz Karasu 2, SimgeBardak 1, Eda A. Üçkardeş 3, Didem Ovla 4, M. Esra Dölarslan 1, A. Jini Güneş 2, Cemal Kurt 2, Kenan Turgutalp

Detaylı

GÖRÜfiLER. Uzm. Dr. Özlem Erman

GÖRÜfiLER. Uzm. Dr. Özlem Erman GÖRÜfiLER Uzm. Dr. Özlem Erman Son y llarda dünyadaki h zl teknolojik geliflmeye paralel olarak t p alan nda da h zl bir de iflim yaflanmakta, neredeyse her gün yeni tan, tedavi yöntemleri, yeni ilaçlar

Detaylı

BEZMİÂLEM. Horlama ve Uyku. Apne Sendromu VAKIF ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ HASTANESİ. Göğüs Hastalıkları Anabilim Dalı.

BEZMİÂLEM. Horlama ve Uyku. Apne Sendromu VAKIF ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ HASTANESİ. Göğüs Hastalıkları Anabilim Dalı. Horlama ve Uyku Apne Sendromu BEZMİÂLEM VAKIF ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ HASTANESİ Göğüs Hastalıkları Anabilim Dalı Uyku Polikliniği rtibat : 0212 453 17 00 GH-02 V;01/2010 Horlama ve Uyku Apne Sendromu

Detaylı

Diyaliz tedavisinde ilk seçenek: Periton diyalizi. Neslihan SEYREK, Çukurova Üniversitesi Tıp Fakültesi Nefroloji BD

Diyaliz tedavisinde ilk seçenek: Periton diyalizi. Neslihan SEYREK, Çukurova Üniversitesi Tıp Fakültesi Nefroloji BD Diyaliz tedavisinde ilk seçenek: Periton diyalizi Neslihan SEYREK, Çukurova Üniversitesi Tıp Fakültesi Nefroloji BD KBY PREVALANSI Dünyada SDBY Prevalans ve Prevalans İnsidansı İnsidans USRDS 2009 Önümüzdeki

Detaylı

Tablo 2.1. Denetim Türleri. 2.1.Denetçilerin Statülerine Göre Denetim Türleri

Tablo 2.1. Denetim Türleri. 2.1.Denetçilerin Statülerine Göre Denetim Türleri 2 DENET M TÜRLER 2.DENET M TÜRLER Denetim türleri de iflik ölçütler alt nda s n fland r labilmektedir. En yayg n s n fland rma, denetimi kimin yapt na ve denetim sonunda elde edilmek istenen faydaya (denetim

Detaylı

KANSER HASTALARINDA ANKSİYETE VE DEPRESYON BELİRTİLERİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ UZMANLIK TEZİ. Dr. Levent ŞAHİN

KANSER HASTALARINDA ANKSİYETE VE DEPRESYON BELİRTİLERİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ UZMANLIK TEZİ. Dr. Levent ŞAHİN T.C. SAĞLIK BAKANLIĞI İZMİR KATİP ÇELEBİ ÜNİVERSİTESİ ATATÜRK EĞİTİM VE ARAŞTIRMA HASTANESİ AİLE HEKİMLİĞİ KLİNİĞİ KANSER HASTALARINDA ANKSİYETE VE DEPRESYON BELİRTİLERİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ UZMANLIK TEZİ

Detaylı

Birinci Trimester Gebelerde Depresyon ve Anksiyete Bozukluðu

Birinci Trimester Gebelerde Depresyon ve Anksiyete Bozukluðu ARAÞTIRMA Birinci Trimester Gebelerde Depresyon ve Anksiyete Bozukluðu Depression and Anxiety Among First Trimester Pregnancies Pýnar Yücel 1, Yasemin Çayýr 2, Mehmet Yücel 3 1 Uz.Dr., Siyavuþpaþa Aile

Detaylı

1 Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Nefroloji 2 FMC Türkiye 3 İzmir Katip Çelebi Üniversitesi

1 Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Nefroloji 2 FMC Türkiye 3 İzmir Katip Çelebi Üniversitesi Gülay Aşçı 1, Cenk Demirci 2, Zeki Soypaçacı 3, Özen Önen Sertöz 1, Serkan Kubilay Koç 2, Sinan Erten 2, Sıddig Momin Adam 2, Handan Öğünç 2, Gökçe Kaya 2, İrfan Hastürk 2, Emine Ünal 2, Ali Başçı 1, Ercan

Detaylı

ÖZET. GİRİŞ Sa l k hizmetlerinin yayg nlaflmas

ÖZET. GİRİŞ Sa l k hizmetlerinin yayg nlaflmas T RAKYA ÜN VERS TES TIP FAKÜLTES PS K YATR SERV S NDE YATIRILARAK TEDAV ED LEN GER ATR K HASTALARIN SOSYODEMOGRAF K ÖZELL KLER, TANI ve TEDAV DA ILIMLARI GİRİŞ Sa l k hizmetlerinin yayg nlaflmas ve t ptaki

Detaylı

Yönetici tarafından yazıldı Perşembe, 05 Kasım 2009 04:07 - Son Güncelleme Perşembe, 05 Kasım 2009 04:29

Yönetici tarafından yazıldı Perşembe, 05 Kasım 2009 04:07 - Son Güncelleme Perşembe, 05 Kasım 2009 04:29 Dünyanın Derdi Depresyon Dünyada 120 milyon kişi depresyonda. 185 ülkenin verilerine göre 2020 yılında kalp hastalıklarından sonra ikinci sırada depresyon olacak. İSTANBUL - Türkiye psikiyatri Derneği'nin

Detaylı

ÖZGÜN ARAfiTIRMA 2005;14 (1) 26-31

ÖZGÜN ARAfiTIRMA 2005;14 (1) 26-31 ÖZGÜN ARAfiTIRMA Konya li ve lçelerinde Hemodiyalize Giren Hastalar n Demografik, Klinik ve Laboratuvar Özellikleri ile Sa l kla liflkili Yaflam Kalitesini Etkileyen Faktörlerin De erlendirilmesi The Evaluation

Detaylı

GAZLAR ÖRNEK 16: ÖRNEK 17: X (g) Y (g) Z (g)

GAZLAR ÖRNEK 16: ÖRNEK 17: X (g) Y (g) Z (g) ÖRNEK 16: ÖRNEK 17: X (g) Y (g) Z (g) Sürtünmesiz piston H (g) He Yukar daki üç özdefl elastik balon ayn koflullarda bulunmaktad r. Balonlar n hacimleri eflit oldu una göre;. Gazlar n özkütleleri. Gazlar

Detaylı

Diyaliz Hastalarında Yaşam Kalitesi Belirleme Ve İyileştirme Stratejisi

Diyaliz Hastalarında Yaşam Kalitesi Belirleme Ve İyileştirme Stratejisi Diyaliz Hastalarında Yaşam Kalitesi Belirleme Ve İyileştirme Stratejisi Dr. Kübra Kaynar Öğrenim Hedefleri Yaşam kalitesini tanımlar Sağlık ilişkili yaşam kalitesi açıklar Diyaliz ilişkili yaşam kalitesinin

Detaylı

GİRİŞ İki uçlu bozukluk: Manik episod Depresif episod Ötimi (iyilik hali) Kronik gidişli Kesin ilaç tedavisi gerektirir (akut episod ve koruyucu

GİRİŞ İki uçlu bozukluk: Manik episod Depresif episod Ötimi (iyilik hali) Kronik gidişli Kesin ilaç tedavisi gerektirir (akut episod ve koruyucu ÖTİMİK BİPOLAR HASTALARDA ve AİLELERİNDE YAŞAM KALİTESİ: DİYABETİK HASTALAR ve NORMAL KONTROLERLE KAŞILAŞTIRMALI BİR ÇALIŞMA A. Özerdem a, B. Çakaloz a, Ş.Topkaya a, A. Koçyiğit b, M.Yılmaztürk b, B.B.

Detaylı

Bipolar afektif bozukluk nedir?

Bipolar afektif bozukluk nedir? Bipolar afektif bozukluk nedir? Bipolar afektif bozukluğu pek çok kişi farklı şekillerde yaşar. Bazıları şiddetli mutsuzluk ve sadece hafif taşkınlık atakları deneyimlerken, diğerleri son derece şiddetli

Detaylı

Depresif rahatsızlık nedir?

Depresif rahatsızlık nedir? Turkish Depresif rahatsızlık nedir? (What is a depressive disorder?) Depresif rahatsızlık nedir? Depresyon sözcüğü genel olarak hepimizin yaşamımızın bazı dönemlerinde hissettiğimiz üzüntüyü tanımlamak

Detaylı

MURAT YÜKSEL. FEM N ST HUKUK KURAMI VE FEM N ST DÜfiÜNCE TEOR LER

MURAT YÜKSEL. FEM N ST HUKUK KURAMI VE FEM N ST DÜfiÜNCE TEOR LER I MURAT YÜKSEL FEM N ST HUKUK KURAMI VE FEM N ST DÜfiÜNCE TEOR LER III DR. MURAT YÜKSEL Marmara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Ö retim Görevlisi FEM N ST HUKUK KURAMI VE FEM N ST DÜfiÜNCE TEOR LER IV Yay

Detaylı

Hemodiyaliz Hastalarının Psikolojik Dayanıklılık Durumları ve Etkileyen Faktörlerin Değerlendirilmesi

Hemodiyaliz Hastalarının Psikolojik Dayanıklılık Durumları ve Etkileyen Faktörlerin Değerlendirilmesi Hemodiyaliz Hastalarının Psikolojik Dayanıklılık Durumları ve Etkileyen Faktörlerin Değerlendirilmesi Öğretim Görevlisi Emine DANE Acıbadem Üniversitesi Sağlık Hizmetleri Meslek Yüksek Okulu Sunum Akışı

Detaylı

AC L PS K YATR K BAfiVURULARIN VE AC L PS K YATR K H ZMETLER N DE ERLEND R LMES

AC L PS K YATR K BAfiVURULARIN VE AC L PS K YATR K H ZMETLER N DE ERLEND R LMES Yeni Symposium 39 (4): 174-180, 2001 AC L PS K YATR K BAfiVURULARIN VE AC L PS K YATR K H ZMETLER N DE ERLEND R LMES Dr. Cebrail KISA*, Dr. O. Deniz AYDIN**, Dr. Sevsen CEBEC **, Dr. Çi dem AYDEM R***,

Detaylı

ÇOCUK ve ERGENL KTE GUATR

ÇOCUK ve ERGENL KTE GUATR ÇOCUK ve ERGENL KTE GUATR GUATR NED R? Bu kitapç n içeri i Çocuk Endokrinolojisi ve Diyabet Derne i nin web sitesinden faydalan larak haz rlanm flt r. www.cocukendokrindiyabet.org Tiroid bezi Guatr Tiroid

Detaylı

Bir Üniversite Hastanesi Psikiyatri Polikliniğine Başvuran Hastaların Sosyodemografik Özellikleri ile Tanı Grupları Arasındaki İlişki

Bir Üniversite Hastanesi Psikiyatri Polikliniğine Başvuran Hastaların Sosyodemografik Özellikleri ile Tanı Grupları Arasındaki İlişki ORİJİNAL MAKALE / ORIGINAL ARTICLE Düzce Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Dergisi 2014;4(3): 14-18 ISSN: 2146-443X Düzce Üniversitesi sbedergi@duzce.edu.tr Bir Üniversite Hastanesi Psikiyatri Polikliniğine

Detaylı

GENÇ YET fik NLERDE BÜYÜME HORMONU EKS KL

GENÇ YET fik NLERDE BÜYÜME HORMONU EKS KL Hasta Rehberi Say 7 GENÇ YET fik NLERDE BÜYÜME HORMONU EKS KL Orta kolayl kta okunabilir rehber Genç Yetiflkinlerde Büyüme Hormonu Eksikli i - Say 7 (A ustos 2006 da güncellenmifltir) Bu rehber Reading

Detaylı

Psoriazis vulgarisli hastalarda kişilik özellikleri ve yaygın psikiyatrik tablolar

Psoriazis vulgarisli hastalarda kişilik özellikleri ve yaygın psikiyatrik tablolar Psoriazis vulgarisli hastalarda kişilik özellikleri ve yaygın psikiyatrik tablolar Emine Çölgeçen 1, Ali İrfan Gül 2, Kemal Özyurt 3, Murat Borlu 4 1 Bozok Üniversitesi Tıp Fakültesi, Dermatoloji Ana Bilim

Detaylı

Ailesel Faktörler Depresyonda Ne Kadar Etkili? H

Ailesel Faktörler Depresyonda Ne Kadar Etkili? H Araflt rma Research Article Türk Aile Hek Derg 2005; 9(1): 15-19 Ailesel Faktörler Depresyonda Ne Kadar Etkili? H HOW IMPORTANT ARE FAMILIAL FACTORS IN DEPRESSION? Fatma Nur Eneç Can 1, lkay Aydemir 1,

Detaylı

PS K YATR DE KULLANILAN KL N K ÖLÇEKLER

PS K YATR DE KULLANILAN KL N K ÖLÇEKLER PS K YATR DE KULLANILAN KL N K ÖLÇEKLER Editörler Prof. Dr. Ömer Aydemir - Prof. Dr. Ertuğrul Köroğlu in De erli Türk Hekimlerine Arma an d r. HYB Bas m Yay n 226 PS KOLOJ VE PS K YATR D Z S 36 PS K YATR

Detaylı

Girifl Marmara Üniversitesi Eczac l k Fakültesi Farmakoepidemiyoloji Araflt rma Birimi (MEFEB) Ecz. Neslihan Güleno lu

Girifl Marmara Üniversitesi Eczac l k Fakültesi Farmakoepidemiyoloji Araflt rma Birimi (MEFEB) Ecz. Neslihan Güleno lu G R fi Girifl Bu kitapç k Marmara Üniversitesi Eczac l k Fakültesi Farmakoepidemiyoloji Araflt rma Birimi (MEFEB) taraf ndan, befleri t bbi ürünlerin güvenlili inin izlenmesi ve de erlendirilmesi hakk

Detaylı

Uygulama Önerisi 1110-2: ç Denetim Yöneticisi- Hiyerarflik liflkiler

Uygulama Önerisi 1110-2: ç Denetim Yöneticisi- Hiyerarflik liflkiler Uygulama Önerileri 59 Uygulama Önerisi 1110-2: ç Denetim Yöneticisi- Hiyerarflik liflkiler Uluslararas ç Denetim Meslekî Uygulama Standartlar ndan Standart 1110 un Yorumu lgili Standart 1110 Kurum çi Ba

Detaylı

DR. NA L YILMAZ. Kastamonulular Örne i

DR. NA L YILMAZ. Kastamonulular Örne i I DR. NA L YILMAZ HEMfiEHR K ML Kastamonulular Örne i II Yay n No : 2039 Sosyoloji : 1 1. Bas - Ekim 2008 - STANBUL ISBN 978-975 - 295-936 - 1 Copyright Bu kitab n Türkiye deki yay n haklar BETA Bas m

Detaylı

Gebeli in son 3 ay nda anksiyete bozuklu u ve iliflkili faktörlerin de erlendirilmesi

Gebeli in son 3 ay nda anksiyete bozuklu u ve iliflkili faktörlerin de erlendirilmesi Research Article Türk Aile Hek Derg 2009; 13(3): 132-136 doi:10.2399/tahd.09.132 www.turkailehekderg.org Gebeli in son 3 ay nda anksiyete bozuklu u ve iliflkili faktörlerin de erlendirilmesi Assessment

Detaylı

DİYALİZ HASTALARINDA YAŞAM KALİTESİNİ NASIL DEĞERLENDİRELİM?

DİYALİZ HASTALARINDA YAŞAM KALİTESİNİ NASIL DEĞERLENDİRELİM? DİYALİZ HASTALARINDA YAŞAM KALİTESİNİ NASIL DEĞERLENDİRELİM? Dr İbrahim GÜNEY Konya Eğt. ve Arş Hastanesi Nefroloji Kliniği TND-2012 Kasım 1. Yaşam Kalitesi Nedir? 2. Yaşam Kalitesi Neden Önemlidir? 3.

Detaylı

Hayata Dokunan Bir El: YEDAM (Yeşilay Danışma Merkezi)

Hayata Dokunan Bir El: YEDAM (Yeşilay Danışma Merkezi) Hayata Dokunan Bir El: YEDAM (Yeşilay Danışma Merkezi) Bağımlılıkta rehabilitasyon süreci dediğimizde bağımlı bireylerin psikolojik ve sosyal destek ile hayata yeniden kazandırılması kast edilmektedir.

Detaylı

CO RAFYA GRAF KLER. Y llar Bu grafikteki bilgilere dayanarak afla daki sonuçlardan hangisine ulafl lamaz?

CO RAFYA GRAF KLER. Y llar Bu grafikteki bilgilere dayanarak afla daki sonuçlardan hangisine ulafl lamaz? CO RAFYA GRAF KLER ÖRNEK 1 : Afla daki grafikte, y llara göre, Türkiye'nin yafl üzerindeki toplam nufusu ile bu nüfus içindeki okuryazar kad n ve erkek say lar gösterilmifltir. Bin kifli 5. 5.. 35. 3.

Detaylı

TÜRK DÜNYASI TRANSPLANTASYON DERNE

TÜRK DÜNYASI TRANSPLANTASYON DERNE Prof. Haberal dan Yeni Bir Uluslararas At l m: TÜRK DÜNYASI TRANSPLANTASYON DERNE Dünyan n dört bir yan ndan yüzlerce biliminsan Prof. Dr. Mehmet Haberal taraf ndan kurulan Türk Dünyas Transplantasyon

Detaylı

İş Sağlığı İş Sağlığı nedir? Çağdaş İş Sağlığı anlayışı nedir?

İş Sağlığı İş Sağlığı nedir?    Çağdaş İş Sağlığı anlayışı nedir? İş Sağlığı İş sağlığı denilince, üretimi ve işyerini içine alan bir kavram düşünülmelidir. İşyerinde sağlıklı bir çalışma ortamı yoksa işçilerin sağlığından söz edilemez. İş Sağlığı nedir? Bütün çalışanların

Detaylı

GEKA NİHAİ RAPOR TEKNİK BÖLÜM. 1. Açıklama

GEKA NİHAİ RAPOR TEKNİK BÖLÜM. 1. Açıklama GEKA NİHAİ RAPOR TEKNİK BÖLÜM 1. Açıklama 1.1.Proje Ortaklarının Adları: Uzman Klinik Psikolog Özge Yaren YAVUZ ERDAN, Uzman Klinik Psikolog Elvan DEMİRBAĞ, Uzman Klinik Psikolog Nilay KONDUZ 1.2.Nihai

Detaylı

ANKARA ÜNİVERSİTESİ PSİKİYATRİK KRİZ UYGULAMA VE ARAŞTIRMA MERKEZİ

ANKARA ÜNİVERSİTESİ PSİKİYATRİK KRİZ UYGULAMA VE ARAŞTIRMA MERKEZİ ANKARA ÜNİVERSİTESİ PSİKİYATRİK KRİZ UYGULAMA VE ARAŞTIRMA MERKEZİ Kuruluş : 27 Ekim 1989 Adres : Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Cebeci Kampüsü Dikimevi - Ankara Tel : 363 03 26-363 03 27 ANKARA ÜNİVERSİTESİ

Detaylı

KANSER HASTALARINDA PALYATİF BAKIM VE DESTEK SERVİSİNDE NARKOTİK ANALJEZİK KULLANIMI

KANSER HASTALARINDA PALYATİF BAKIM VE DESTEK SERVİSİNDE NARKOTİK ANALJEZİK KULLANIMI T.C. SAĞLIK BAKANLIĞI İZMİR KATİP ÇELEBİ ÜNİVERSİTESİ ATATÜRK EĞİTİM VE ARAŞTIRMA HASTANESİ AİLE HEKİMLİĞİ KLİNİĞİ KANSER HASTALARINDA PALYATİF BAKIM VE DESTEK SERVİSİNDE NARKOTİK ANALJEZİK KULLANIMI UZMANLIK

Detaylı

Açıklama 2008 2009. Araştırmacı: YOK. Danışman: YOK. Konuşmacı: YOK

Açıklama 2008 2009. Araştırmacı: YOK. Danışman: YOK. Konuşmacı: YOK Açıklama 2008 2009 Araştırmacı: YOK Danışman: YOK Konuşmacı: YOK SİLAHLI ÇATIŞMA İLE İLİŞKİLİ TRAVMA SONRASI STRES BOZUKLUĞUNDA DİĞER BİYOLOJİK TEDAVİ SEÇENEKLERİ Dr. Cemil ÇELİK Sunumun hedefleri Silahlı

Detaylı

ELLE SÜT SAĞIM FAALİYETİNİN KADINLARIN HAYATINDAKİ YERİ ARAŞTIRMA SONUÇLARI ANALİZ RAPORU

ELLE SÜT SAĞIM FAALİYETİNİN KADINLARIN HAYATINDAKİ YERİ ARAŞTIRMA SONUÇLARI ANALİZ RAPORU ELLE SÜT SAĞIM FAALİYETİNİN KADINLARIN HAYATINDAKİ YERİ ARAŞTIRMA SONUÇLARI ANALİZ RAPORU Hazırlayan Sosyolog Kenan TURAN Veteriner Hekimi Volkan İSKENDER Ağustos-Eylül 2015 İÇİNDEKİLER Araştırma Konusu

Detaylı

ÇALIŞAN SAĞLIĞI BİRİMİ İŞLEYİŞİ Hastanesi

ÇALIŞAN SAĞLIĞI BİRİMİ İŞLEYİŞİ Hastanesi KİHG/İŞL-005 19.08.2009 07.08.2012 2 1/8 GÜNCELLEME BİLGİLERİ Güncelleme Tarihi Güncelleme No Açıklama 11.11.2009 1 Belge içeriğinde ve belge numarasında değişiklik yapılması 07.08.2012 2 Komite, başlık,

Detaylı

Ders 3: SORUN ANAL Z. Sorun analizi nedir? Sorun analizinin yöntemi. Sorun analizinin ana ad mlar. Sorun A ac

Ders 3: SORUN ANAL Z. Sorun analizi nedir? Sorun analizinin yöntemi. Sorun analizinin ana ad mlar. Sorun A ac Ders 3: SORUN ANAL Z Sorun analizi nedir? Sorun analizi, toplumda varolan bir sorunu temel sorun olarak ele al r ve bu sorun çevresinde yer alan tüm olumsuzluklar ortaya ç karmaya çal fl r. Temel sorunun

Detaylı

TÜRK YE DE A LE Ç fi DDET Ülke Çap nda Kriminolojik-Viktimolojik Alan Araflt rmas ve De erlendirmeler

TÜRK YE DE A LE Ç fi DDET Ülke Çap nda Kriminolojik-Viktimolojik Alan Araflt rmas ve De erlendirmeler 1 TÜRK YE DE A LE Ç fi DDET Ülke Çap nda Kriminolojik-Viktimolojik Alan Araflt rmas ve De erlendirmeler stanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi Ceza Hukuku ve Kriminoloji Araflt rma ve Uygulama Merkezi 2003

Detaylı

UÜ-SK ORGAN VE DOKU NAKLİ PROSEDÜRÜ

UÜ-SK ORGAN VE DOKU NAKLİ PROSEDÜRÜ Rev. No : 01 Rev.Tarihi : 13 Haziran 2012 1/ 1. Amaç: UÜ-SK da organ ve doku nakli hizmetlerinden yararlanacak hastaların ve/veya canlı vericilerinin başvuru kriterlerinin ve organ bekleme listelerine

Detaylı

KONJEN TAL ADRENAL H PERPLAZ

KONJEN TAL ADRENAL H PERPLAZ Hasta Rehberi Say 6 KONJEN TAL ADRENAL H PERPLAZ Orta kolayl kta okunabilir rehber Konjenital Adrenal Hiperplazi - Say 6 (A ustos 2006 da güncellenmifltir) Bu rehber Reading Üniversitesi, Sa l k Bilimleri

Detaylı

Merkezi Sterilizasyon Ünitesinde Hizmet çi E itim Uygulamalar

Merkezi Sterilizasyon Ünitesinde Hizmet çi E itim Uygulamalar Merkezi Sterilizasyon Ünitesinde Hizmet çi E itim Uygulamalar Hmfl. Sevgili GÜREL Emekli, Ac badem Sa l k Grubu Ac badem Hastanesi, Merkezi Sterilizasyon Ünitesi, STANBUL e-posta: sgurkan@asg.com.tr H

Detaylı

HUZUREV NDE YAfiAYAN YAfiLILARDA A RI VE YAfiAM AKT V TELER : DEPRESYON, ANKS YETE VE SOMAT ZASYON YÖNÜNDEN B R NCELEME

HUZUREV NDE YAfiAYAN YAfiLILARDA A RI VE YAfiAM AKT V TELER : DEPRESYON, ANKS YETE VE SOMAT ZASYON YÖNÜNDEN B R NCELEME Turkish Journal of Geriatrics 2012; 15 (3) 299-305 Aysun BABACAN GÜMÜfi 1 Gülseren KESK N 2 Fatma ORGUN 3 HUZUREV NDE YAfiAYAN YAfiLILARDA A RI VE YAfiAM AKT V TELER : DEPRESYON, ANKS YETE VE SOMAT ZASYON

Detaylı

Pratisyen hekimlerin hepatit B ve hepatit C hakk ndaki bilgi düzeyleri

Pratisyen hekimlerin hepatit B ve hepatit C hakk ndaki bilgi düzeyleri ÖZGÜN ARAfiTIRMA Pratisyen hekimlerin hepatit B ve hepatit C hakk ndaki bilgi düzeyleri Knowledge levels of general practitioners employed in Mersin province about hepatitis B and hepatitis C Erdinç NAYIR

Detaylı

Dünyada ve Türkiye de Güncel Verilerle HIV/AIDS. Hacettepe Üniversitesi AIDS Tedavi ve Araflt rma Merkezi (HATAM)

Dünyada ve Türkiye de Güncel Verilerle HIV/AIDS. Hacettepe Üniversitesi AIDS Tedavi ve Araflt rma Merkezi (HATAM) Dünyada ve Türkiye de Güncel Verilerle /AIDS Dr. Aygen Tümer Hacettepe Üniversitesi AIDS Tedavi ve Araflt rma Merkezi (HATAM) Dünyada /AIDS Dünya Sa l k Örgütü (DSÖ)/UNAIDS taraf ndan Aral k 2010 tarihinde

Detaylı

UMU ETKİLEYEN ETKİLEYEN ETMENLER ETMENL

UMU ETKİLEYEN ETKİLEYEN ETMENLER ETMENL Kurum ve kuruluşlarla ilişki bulunmamaktadır CEZA SORUMLULUĞU KALDIRILAN OLGULARDA ZORUNLU AYAKTAN TEDAVİYE UYUMU ETKİLEYEN ETMENLER Dr.Sena Yenel Özbay CEZA SORUMLULUĞUNUN KALDIRILMASI Suç eyleminin gerçekleştiği

Detaylı

Yatarak Tedavi Gören Hastalarda T bbî Hastal a Efllik Eden Ruhsal Bozukluklar n Görülme S kl ve Yaflam Kalitesi ile fllevsellik Üzerine Etkileri

Yatarak Tedavi Gören Hastalarda T bbî Hastal a Efllik Eden Ruhsal Bozukluklar n Görülme S kl ve Yaflam Kalitesi ile fllevsellik Üzerine Etkileri Yatarak Tedavi Gören Hastalarda T bbî Hastal a Efllik Eden Ruhsal Bozukluklar n Görülme S kl ve Yaflam Kalitesi ile fllevsellik Üzerine Etkileri Gültürk Köro lu*, Ümit Tural** * Uzm. Dr. Kocaeli Üniversitesi

Detaylı

6. Tabloya bakt m za canl lardan K s 1 CEVAP B. 7. Titreflim hareketi yapan herfley bir ses kayna d r ve. II. ve III. yarg lar do rudur.

6. Tabloya bakt m za canl lardan K s 1 CEVAP B. 7. Titreflim hareketi yapan herfley bir ses kayna d r ve. II. ve III. yarg lar do rudur. SES DALGALARI 1. Kesik koni biçiminde k vr lm fl bir mukavvan n dar k sm kula a tutuldu unda sesin daha iyi duyulmas sesin mukavvan n yüzeyinde çarp p yans mas n n bir sonucudur. Di erleri sesin iletimi

Detaylı

BALIK YAĞI MI BALIK MI?

BALIK YAĞI MI BALIK MI? BALIK YAĞI MI BALIK MI? Son yıllarda balık yağı ile ilgili kalp damar hastalıklarından tutun da romatizma, şizofreni, AIDS gibi hastalıklarda balık yağının kullanılmasının yararları üzerine çok sayıda

Detaylı

LENFOMA NEDİR? Lenfoma lenf dokusunun kötü huylu tümörüne verilen genel bir isimdir.

LENFOMA NEDİR? Lenfoma lenf dokusunun kötü huylu tümörüne verilen genel bir isimdir. LENFOMA LENFOMA NEDİR? Lenfoma lenf dokusunun kötü huylu tümörüne verilen genel bir isimdir. LENF SİSTEMİ NEDİR? Lenf sistemi vücuttaki akkan dolaşım sistemidir. Lenf yolu damarlarındaki bağışıklık hücreleri,

Detaylı

B R NC BASAMAKTA GER ATR K YAfi GRUBUNDA DEPRESYON

B R NC BASAMAKTA GER ATR K YAfi GRUBUNDA DEPRESYON Turkish Journal of Geriatrics 2005; 8 (3): 129-133 ARAfiTIRMA B R NC BASAMAKTA GER ATR K YAfi GRUBUNDA DEPRESYON Güzel D fiç G L Ayfer GEMALMAZ Oktay BAfiAK F. Serdar GÜREL Nil TEK N ÖZ Girifl: Birinci

Detaylı

Kronik Böbrek Yetmezli i Olan Hastalarda Yorgunlu a Etki Eden Faktörlerin De erlendirilmesi

Kronik Böbrek Yetmezli i Olan Hastalarda Yorgunlu a Etki Eden Faktörlerin De erlendirilmesi Araflt rma Makalesi / Research Article 59 DOI: 10.4274/npa.y5699 Kronik Böbrek Yetmezli i Olan Hastalarda Yorgunlu a Etki Eden Faktörlerin De erlendirilmesi Evaluation of Factors Affecting Fatigue in Patients

Detaylı

ÜN TE V SOSYAL TUR ZM

ÜN TE V SOSYAL TUR ZM ÜN TE V SOSYAL TUR ZM Bu ünitede turizmin çeflitlerinden biri olan sosyal turizmi daha ayr nt l bir flekilde ö renip, ülkemizdeki sosyal turizmin geliflimi hakk nda bilgiler edinece iz. Ç NDEK LER A. S

Detaylı

Bariatrik cerrahi amacıyla başvuran hastaların depresyon, benlik saygısı ve yeme bozuklukları açısından değerlendirilmesi

Bariatrik cerrahi amacıyla başvuran hastaların depresyon, benlik saygısı ve yeme bozuklukları açısından değerlendirilmesi Bariatrik cerrahi amacıyla başvuran hastaların depresyon, benlik saygısı ve yeme bozuklukları açısından değerlendirilmesi Selçuk Özdin 1, Aytül Karabekiroğlu 2, Arzu Alptekin Aker 2, Recep Bolat 2, Servet

Detaylı

Tarifname ANKSİYETE TÜREVLERİNİN TEDAVİSİNE YÖNELİK BİR FORMÜLASYON. Buluş, anksiyete türevlerinin tedavisine yönelik bir formülasyon ile ilgilidir.

Tarifname ANKSİYETE TÜREVLERİNİN TEDAVİSİNE YÖNELİK BİR FORMÜLASYON. Buluş, anksiyete türevlerinin tedavisine yönelik bir formülasyon ile ilgilidir. 1 Tarifname ANKSİYETE TÜREVLERİNİN TEDAVİSİNE YÖNELİK BİR FORMÜLASYON Teknik Alan Buluş, anksiyete türevlerinin tedavisine yönelik bir formülasyon ile ilgilidir. Tekniğin Bilinen Durumu 1 Günümüzde anksiyete

Detaylı

BİRİNCİ BASAMAKDA PSİKİYATRİ NURAY ATASOY ZKÜ TIP FAKÜLTESİ AD

BİRİNCİ BASAMAKDA PSİKİYATRİ NURAY ATASOY ZKÜ TIP FAKÜLTESİ AD BİRİNCİ BASAMAKDA PSİKİYATRİ NURAY ATASOY ZKÜ TIP FAKÜLTESİ AD Çalışmalarda birinci basamak sağlık kurumlarına başvuran hastalardaki psikiyatrik hastalık sıklığı, gerek değerlendirme ölçekleri kullanılarak

Detaylı

Bafl a r s yak nmas ile baflvuran hastalarda yayg n anksiyete bozuklu u

Bafl a r s yak nmas ile baflvuran hastalarda yayg n anksiyete bozuklu u Türk Aile Hek Derg 2010; 14(4): 157-161 www.turkailehekderg.org Research Article doi:10.2399/tahd.10.157 Bafl a r s yak nmas ile baflvuran hastalarda yayg n anksiyete bozuklu u Generalized anxiety disorder

Detaylı

Hasta Hizmetleri Rehberi

Hasta Hizmetleri Rehberi Hasta Hizmetleri Rehberi TSE-ISO-EN 9001 TSE ISG-OHSAS TS 18001 Ç - E TSE-ISO-EN 14000 M - C TSE - ISO 10002 Fatih Üniversitesi Sema Hastanesi ne hoflgeldiniz. Hasta Hizmetleri Rehberi sizlere kolayl k

Detaylı

KONU 24A HEPATİT C. Tekin AKPOLAT, Cengiz UTAŞ

KONU 24A HEPATİT C. Tekin AKPOLAT, Cengiz UTAŞ 165 KONU 24A HEPATİT C Tekin AKPOLAT, Cengiz UTAŞ Hepatit C virusu (HCV) hemodiyaliz hastalarında kronik karaciğer hastalığının en sık nedenidir. Hepatit C virus infeksiyonu, ülkemizde hemodiyaliz ünitelerinin

Detaylı

Kahraman Marafl ta Difl Hekimleri ve Di er Difl Sa l Personeli Aras nda Hepatit B ve C Seroprevalans

Kahraman Marafl ta Difl Hekimleri ve Di er Difl Sa l Personeli Aras nda Hepatit B ve C Seroprevalans Di er Difl Sa l Personeli Aras nda Hepatit B ve C Seroprevalans Hasan UÇMAK 1, Ömer Faruk KÖKO LU 1, Mustafa ÇEL K 2, Nuretdin KUZHAN 1, Remzi TOPRAK 1 1 Kahraman Marafl Sütçü mam Üniversitesi T p Fakültesi,

Detaylı

GERİATRİK HEMODİYALİZ HASTALARINDA KOMORBİDİTE VE PERFORMANS SKORLAMALARININ PROGNOSTİK ÖNEMİ; TEK MERKEZ DENEYİMİ

GERİATRİK HEMODİYALİZ HASTALARINDA KOMORBİDİTE VE PERFORMANS SKORLAMALARININ PROGNOSTİK ÖNEMİ; TEK MERKEZ DENEYİMİ GERİATRİK HEMODİYALİZ HASTALARINDA KOMORBİDİTE VE PERFORMANS SKORLAMALARININ PROGNOSTİK ÖNEMİ; TEK MERKEZ DENEYİMİ Murat Tuğcu, Umut Kasapoğlu, Çağlar Ruhi, Başak Boynueğri, Özgür Can, Aysun Yakut, Gülizar

Detaylı

Proje Yönetiminde Toplumsal Cinsiyet. Türkiye- EuropeAid/126747/D/SV/TR_Alina Maric, Hifab 1

Proje Yönetiminde Toplumsal Cinsiyet. Türkiye- EuropeAid/126747/D/SV/TR_Alina Maric, Hifab 1 Proje Yönetiminde Toplumsal Cinsiyet Türkiye- EuropeAid/126747/D/SV/TR_Alina Maric, Hifab 1 18 Aral k 1979 da Birle mi Milletler Genel cinsiyet ayr mc l n yasaklayan ve kad n haklar n güvence alt na alan

Detaylı

SOSYAL filevsell K ÖLÇE (S Ö)

SOSYAL filevsell K ÖLÇE (S Ö) Özgün ad : The Social Functioning Scale Birchwood M, Smith J, Cochrane R, Wetton S, Copestake S, The Secial Functioning Scale. The development and validation of a new scale of social adjustment for use

Detaylı

YÖNETMELİK. a) Çocuk: Daha erken yaşta ergin olsa bile 18 yaşını doldurmamış kişiyi,

YÖNETMELİK. a) Çocuk: Daha erken yaşta ergin olsa bile 18 yaşını doldurmamış kişiyi, 27 Mart 2012 SALI Resmî Gazete Sayı : 28246 Bingöl Üniversitesinden: YÖNETMELİK BİNGÖL ÜNİVERSİTESİ ÇOCUK ARAŞTIRMA VE REHBERLİK UYGULAMA VE ARAŞTIRMA MERKEZİ YÖNETMELİĞİ BİRİNCİ BÖLÜM Amaç, Kapsam, Dayanak

Detaylı

Tarifname BÖBREKÜSTÜ BEZĠ YETMEZLĠĞĠNĠN TEDAVĠSĠNE YÖNELĠK BĠR FORMÜLASYON

Tarifname BÖBREKÜSTÜ BEZĠ YETMEZLĠĞĠNĠN TEDAVĠSĠNE YÖNELĠK BĠR FORMÜLASYON 1 Tarifname Teknik Alan BÖBREKÜSTÜ BEZĠ YETMEZLĠĞĠNĠN TEDAVĠSĠNE YÖNELĠK BĠR FORMÜLASYON Buluş, böbreküstü bezi yetmezliğinin tedavisine yönelik oluşturulmuş bir formülasyon ile ilgilidir. Tekniğin Bilinen

Detaylı

Acil Servis Çalışanlarına Karşı Şiddet. Keziban Uçar Karabulut

Acil Servis Çalışanlarına Karşı Şiddet. Keziban Uçar Karabulut Acil Servis Çalışanlarına Karşı Şiddet Keziban Uçar Karabulut Şiddet; aşırı duygu durumunu, bir olgunun yoğunluğunu, sertliğini, kaba ve sert davranışı, beden gücünün kötüye kullanılmasını, bireye ve topluma

Detaylı

Çok katl perde duvarl toplu konutlar n strüktürel de erlendirme ölçütleri do rultusunda irdelenmesi, Ataflehir örne i

Çok katl perde duvarl toplu konutlar n strüktürel de erlendirme ölçütleri do rultusunda irdelenmesi, Ataflehir örne i Çok katl perde duvarl toplu konutlar n strüktürel de erlendirme ölçütleri do rultusunda irdelenmesi, Ataflehir örne i Dr. Ayflin Sev-Prof. Aydan Özgen MSÜ. Mimarl k Fakültesi, Yap Anabilim Dal 1. Girifl

Detaylı

Diyaliz Hastalarında Yaşam Kalitesini Nasıl İyileştirelim? Dr. Betül Kalender KOÜ Tıp Fakültesi İç Hastalıkları AD Nefroloji BD

Diyaliz Hastalarında Yaşam Kalitesini Nasıl İyileştirelim? Dr. Betül Kalender KOÜ Tıp Fakültesi İç Hastalıkları AD Nefroloji BD Diyaliz Hastalarında Yaşam Kalitesini Nasıl İyileştirelim? Dr. Betül Kalender KOÜ Tıp Fakültesi İç Hastalıkları AD Nefroloji BD 16. 11. 2012 Diyaliz Hastalarında Yaşam Kalitesi Diyaliz hastalarında yaşam

Detaylı

ki Uçlu Duygudurum Bozuklu u Olan Kad nlarda Premenstrüel Sendromun De erlendirilmesi

ki Uçlu Duygudurum Bozuklu u Olan Kad nlarda Premenstrüel Sendromun De erlendirilmesi Nöropsikiyatri Arflivi, 2004; 41(1-2-3-4): 5-20 ki Uçlu Duygudurum Bozuklu u Olan Kad nlarda Premenstrüel Sendromun De erlendirilmesi Asl han Polat *, Baflak Yücel ** Amaç: Bu çal flmada, iki uçlu duygudurum

Detaylı

T bbi At k Kontrolü P80-P82. 7. Ulusal Sterilizasyon Dezenfeksiyon Kongresi - 2011 673

T bbi At k Kontrolü P80-P82. 7. Ulusal Sterilizasyon Dezenfeksiyon Kongresi - 2011 673 T bbi At k Kontrolü P80-P82 7. Ulusal Sterilizasyon Dezenfeksiyon Kongresi - 2011 673 P80 Son Dört Y ll k Kontamine Kesici Delici Alet Yaralanmalar Sürveyans Melek Meltem Göksel, Özgül Taflp nar, Fatma

Detaylı

2- Hastalara muayenehaneye ilk defa mı? Sürekli mi? geldikleri sorulduğunda %30 u ilk defa %70 i sürekli geldiklerini bildirmişlerdir (Şekil 2).

2- Hastalara muayenehaneye ilk defa mı? Sürekli mi? geldikleri sorulduğunda %30 u ilk defa %70 i sürekli geldiklerini bildirmişlerdir (Şekil 2). RAPOR Anayasa Mahkemesinin gerekçeli kararını açıklamasından sonra Sağlık Bakanlığı Tam Gün Yasası nı tekrar gündeme aldı. Önce torba yasaya konan daha sonra bazı değişiklikler için torba yasadan ayrılan

Detaylı

İÇİNDEKİLER. Duygusal ve Davranışsal Bozuklukların Tanımı 2

İÇİNDEKİLER. Duygusal ve Davranışsal Bozuklukların Tanımı 2 İÇİNDEKİLER Bölüm 1 Giriş 1 Duygusal ve Davranışsal Bozuklukların Tanımı 2 Normal Dışı Davramışları Belirlemede Öznellik 2 Gelişimsel Değişimlerin Bir Bireyin Davranışsal ve Duygusal Dengesi Üzerindeki

Detaylı

Animasyon Tabanl Uygulamalar n Yeri ve Önemi

Animasyon Tabanl Uygulamalar n Yeri ve Önemi Otomasyon Sistemleri E itiminde Animasyon Tabanl Uygulamalar n Yeri ve Önemi Murat Ayaz Kocaeli Üniversitesi Teknik E itim Fakültesi, Elektrik E itimi Koray Erhan Kocaeli Üniversitesi, Teknoloji Fakültesi,

Detaylı

Basit Elektrik Devresi FEN VE TEKNOLOJ

Basit Elektrik Devresi FEN VE TEKNOLOJ Basit Elektrik Devresi FEN VE TEKNOLOJ Temel Kaynak 5 Yaflam m zdaki Elektrik BAS T ELEKTR K DEVRES Devrede Ampullerin n Nas l De ifltirebiliriz? Basit bir elektrik devresinde pil ampul anahtar ba lant

Detaylı

ÖZGEÇMİŞ. Yabancı Dil: İngilizce. Uluslararası dergilerde yayınlanan makaleler

ÖZGEÇMİŞ. Yabancı Dil: İngilizce. Uluslararası dergilerde yayınlanan makaleler ÖZGEÇMİŞ Adı : Derya Soyadı: : Özcanlı Atik Doğum Yeri : ADANA-Kozan Doğum Tarihi : 01.03.1981 Medeni Hali : Evli Tel: 0534 970 1568 E-posta: deryaatik@osmaniye.edu.tr EĞİTİM DURUMU: Mezun Olduğu Üniversite:

Detaylı

Prediyaliz Kronik Böbrek Hastalarında Kesitsel Bir Çalışma: Yaşam Kalitesi

Prediyaliz Kronik Böbrek Hastalarında Kesitsel Bir Çalışma: Yaşam Kalitesi Prediyaliz Kronik Böbrek Hastalarında Kesitsel Bir Çalışma: Yaşam Kalitesi Antalya Eğitim ve Araştırma Hastanesi Nefroloji Kliniği, Prediyaliz Eğitim Hemşiresi Giriş: Kronik Böbrek Hastalığı (KBH); popülasyonun

Detaylı

Kronik A r Hastalar nda Anksiyete ve Depresyonun Yaflam Kalitesine Etkisi

Kronik A r Hastalar nda Anksiyete ve Depresyonun Yaflam Kalitesine Etkisi Araflt rmalar/researches Kronik a r hastalar nda anksiyete ve depresyonun yaflam kalitesine etkisi Kronik A r Hastalar nda Anksiyete ve Depresyonun Yaflam Kalitesine Etkisi Kemal Yaz c 1, Aylin Yaz c 1,

Detaylı

Primer Enürezis Noktürna Tanılı Çocuk ve Ergenlerde Anksiyete ve Depresyon Belirti Şiddetinin Değerlendirilmesi

Primer Enürezis Noktürna Tanılı Çocuk ve Ergenlerde Anksiyete ve Depresyon Belirti Şiddetinin Değerlendirilmesi Ankara Med J, 2014, 14(3): 85-90 Araştırma / Research Primer Enürezis Noktürna Tanılı Çocuk ve Ergenlerde Anksiyete ve Depresyon Belirti Şiddetinin Değerlendirilmesi Evaluation of Anxiety and Depression

Detaylı

hükümet tabibi olarak görev yaptıktan sonra, 1988 yılında Bakırköy Ruh ve Sinir Hastalıkları Hastanesi nde başladığım

hükümet tabibi olarak görev yaptıktan sonra, 1988 yılında Bakırköy Ruh ve Sinir Hastalıkları Hastanesi nde başladığım 1961 yılında Malatya da doğdum. İlk-orta ve lise öğrenimimi Malatya da tamamladım.1978 yılında girdiğim Dicle Üniversitesi Tıp Fakültesi'ni 1984 yılında bitirdim. 1984-1987 yılları arasında Çanakkale ve

Detaylı

HEMODİYALİZ HASTALARININ GÜNLÜK YAŞAM AKTİVİTELERİ, YETİ YİTİMİ, DEPRESYON VE KOMORBİDİTE YÖNÜNDEN DEĞERLENDİRİLMESİ

HEMODİYALİZ HASTALARININ GÜNLÜK YAŞAM AKTİVİTELERİ, YETİ YİTİMİ, DEPRESYON VE KOMORBİDİTE YÖNÜNDEN DEĞERLENDİRİLMESİ HEMODİYALİZ HASTALARININ GÜNLÜK YAŞAM AKTİVİTELERİ, YETİ YİTİMİ, DEPRESYON VE KOMORBİDİTE YÖNÜNDEN DEĞERLENDİRİLMESİ 22.10.2016 Gülay Turgay 1, Emre Tutal 2, Siren Sezer 3 1 Başkent Üniversitesi Sağlık

Detaylı

Dr. M. Fatih Önsüz 1, Doç. Dr. Ahmet Topuzo lu 2

Dr. M. Fatih Önsüz 1, Doç. Dr. Ahmet Topuzo lu 2 Dr. M. Fatih Önsüz 1, Doç. Dr. Ahmet Topuzo lu 2 1 Sakarya l Sa l k Müdürlü ü 2 Marmara Üniversitesi T p Fakültesi Halk Sa l AD. ÖZET Amaç: Diyabetin tedavi ve kontrolünde en önemli hedef glisemik kontroldür.

Detaylı

İSG Yasası & Uygulamalar

İSG Yasası & Uygulamalar İSG Yasası & Uygulamalar Dr. Rana GÜVEN, MSc. PhD. Genel Md. Yrd. 24 Mayıs 2013, Bursa İÇERİK Güvenlik Kültürü Kavramı Dünyada ve Türkiye de İSG İSG Yasası İSG Hizmetleri Yetkilendirme Hizmetleri Çalışma

Detaylı

4/B L S GORTALILARIN 1479 VE 5510 SAYILI KANUNLARA GÖRE YAfiLILIK, MALULLUK VE ÖLÜM AYLI INA HAK KAZANMA fiartlari

4/B L S GORTALILARIN 1479 VE 5510 SAYILI KANUNLARA GÖRE YAfiLILIK, MALULLUK VE ÖLÜM AYLI INA HAK KAZANMA fiartlari 4/B L S GORTALILARIN 1479 VE 5510 SAYILI KANUNLARA GÖRE YAfiLILIK, MALULLUK VE ÖLÜM AYLI INA HAK KAZANMA fiartlari Mustafa CER T* I. G R fi Bu yaz da 1479 say l yasaya göre yafll l l k, malullük ve ölüm

Detaylı

KORELASYON VE REGRESYON ANALİZİ

KORELASYON VE REGRESYON ANALİZİ KORELASON VE REGRESON ANALİZİ rd. Doç. Dr. S. Kenan KÖSE İki ya da daha çok değişken arasında ilişki olup olmadığını, ilişki varsa yönünü ve gücünü inceleyen korelasyon analizi ile değişkenlerden birisi

Detaylı

Wonca Haberleri: Ağustos

Wonca Haberleri: Ağustos Wonca Haberleri: Ağustos Başkandan; WONCA Dünya nın her aileye bir aile hekimi vizyonunu tırmanılması zor bir dağ olarak tanımlamış Prof. Richard Roberts bu ay ki köşesinde ve aile hekimliğinin sorunlarını

Detaylı

www.mercedes-benz.com.tr Mercedes-Benz Orijinal Ya lar

www.mercedes-benz.com.tr Mercedes-Benz Orijinal Ya lar www.mercedes-benz.com.tr Mercedes-Benz Orijinal Ya lar Kazand ran Güç Mercedes-Benz orijinal ya lar arac n z üreten uzmanlar taraf ndan, gelifltirilmifltir. Mercedes-Benz in dilinden en iyi Mercedes-Benz

Detaylı

T bbi Makale Yaz m Kurallar

T bbi Makale Yaz m Kurallar .Ü. Cerrahpafla T p Fakültesi Sürekli T p E itimi Etkinlikleri Araflt rmalar ve Etik Sempozyum Dizisi No: 50 May s 2006; s. 7-11 T bbi Makale Yaz m Kurallar Dr. Sebahattin Yurdakul ÖZGÜN ARAfiTIRMA USULE

Detaylı

Hart Walker, gövde deste i ve dengeli tekerlek sistemi sayesinde, geliflim düzeyi uygun olan çocuklar n, eller serbest flekilde yürümesini sa lar.

Hart Walker, gövde deste i ve dengeli tekerlek sistemi sayesinde, geliflim düzeyi uygun olan çocuklar n, eller serbest flekilde yürümesini sa lar. Cerebral palsi gibi hareket ve postüral kontrol bozukluklar na yol açan hastal klar olan çocuklar, hastal klar n n derecesine ba l olarak yürüme güçlü ü çekmekte veya hiç yürüyememektedir. Hart Walker,

Detaylı

Okumufl / Mete (Ed.) Anne Babalar için Do uma Haz rl k / Sa l k Profesyonelleri için Rehber 16.5 x 24 cm, XIV + 210 Sayfa ISBN 978-975-8882-31-1

Okumufl / Mete (Ed.) Anne Babalar için Do uma Haz rl k / Sa l k Profesyonelleri için Rehber 16.5 x 24 cm, XIV + 210 Sayfa ISBN 978-975-8882-31-1 Deomed Medikal Yay nc l k Okumufl / Mete (Ed.) Anne Babalar için Do uma Haz rl k / Sa l k Profesyonelleri için Rehber 16.5 x 24 cm, XIV + 210 Sayfa ISBN 978-975-8882-31-1 Birinci bask Deomed, 2009. çindekiler

Detaylı

Ara rma, Dokuz Eylül Üniversitesi Strateji Geli tirme Daire Ba kanl na ba

Ara rma, Dokuz Eylül Üniversitesi Strateji Geli tirme Daire Ba kanl na ba 1.1 Ara rman n Amac Ara rmada, Dokuz Eylül Üniversitesi Strateji Geli tirme Daire Ba kanl na ba olarak hizmet vermekte olan; 1. Bütçe ve Performans Program ube Müdürlü ü 2. Stratejik Yönetim ve Planlama

Detaylı

Akıl hastalığı nedir?

Akıl hastalığı nedir? Turkish Akıl hastalığı nedir? (What is mental illness?) Akıl hastalığı nedir? Yaklaşık her beş Avustralyalının biri akıl hastalığı geçirecektir ve çoğumuz yaşamlarımızın bir döneminde bir akıl sağlığı

Detaylı