Yabancılara isveççe (sfi) eğitimi için yeni kurs planı

Transkript

1 Yabancılara isveççe (sfi) eğitimi için yeni kurs planı Eğitimin amacı Dil, dünyaya karşı pencereyi açmakta. Dil, insanlar arasında farklılıkları ve benzerlikleri yansıtmakta, ve aynı zamanda onların kişilikleri, geçmişleri ve ilgi alanlarını yansıtmakta. Sfi, isveççe dışında diğer bir anadile sahip olanlara, öğrenmeği ve elverişli yeni bir dilde geliştirme imkanı sağlamakta. Kişi burada iyi bir telaffuz öğrenmekte, çünkü buradakiler samimi ve içten bir kominikasyon potensiyeli ile birleşmekteler. Telaffuzda ayrıca konuşmanın ritmi ve melodisi de dahildir. Becerileri yeni bir dilde geliştirmek, insana güven duygusu kazandırmakta, Aynı şekilde insana, değişik durumlarda güven kazanmakta ve kişiliğini ifade edebilmesi konusunda ona imkan yaratmaktadır. Kişinin geçmişi ve kültürel tecrübeleri, dilin nasıl kullanıldığı konusunda etkileyici bir rol oynamakta. Değişik durumlarda, dil bilincini yaratabilmek ve dilin nasıl kullanılabileceği anlayışını gösterebilmek çok önemlidir. Eğitim, böyle bir dil hakimiyeti için öğrenciye imkan tanımalı, böylelikle öğrenci de öğreniminden yararlanabilecek ve aynı zamanda toplumsal ve iş yaşamında aktif bir duruma gelebilecektir. Eğitim, dilin nasıl öğrenebileceği konusunda bilgiyi geliştirmektedir. Öncellikle Sfı nin nitelikli bir dil eğitimi olduğunu belirtmek isteriz ki, iletişim orada her yönüyle merkezi bir unsur taşımakta. Eğitim, öğrencinin kişisel ilgi, bulunduğu koşullara ve ihtiyaçlarına göre verilmeli. Herhangi bir ihtiyacın değerlendirmesi öğrencilere ile yapılan bir işbirliğinden sonra gerçekleştirilebilir ve bu değerlendirme yarar sağlamak amacıyla belgelenebilir. Metin çalışmaları için malzemenin seçimi, konuşma ve tartışmalar, gündemde olan kurs düzeyi tarafından belirlenmekte ve kurs planı tarafından belirlenmekte ve aynı zamanda da yakın çevreye karşı bir anlayış sağlaması gerekmektedir. Dil eğitimi ve bilgi arasında bir balans kurulması gerek ve aynı zamanda eğitimin sağlayabileceği toplum ile ilgili bir anlayışın bulunması gerek. Öğrencinin, iş yaşamında isveççe dilinde alıştırma yapabilme imkanları kendisine verilmesi çok önemlidir, böylelikle sfı yi iş yaşamı yolunda, alıştırmalarda ya da diğer eğitim ve etkinliklerle bileştirme imkanı bulabilecektir. Sfi nin geçim kaynağı bir iş ile bileştirilebilmesi demek, aynı zamanda kişinin diğer bir eğitime katılabilmesi için bir koşul demektir. Bunu göz önünde bulundurarak, eğitimim değişken olması ve kişiden kişiye göre ayarlanması büyük önem taşımakta. Eğitimin yapısı Eğitim, üç değişik araştırma yöntemiyle oluşmakta. Sfi 1, Sfi 2 ve Sfi 3. Bunlar, değişik geçmişe, koşullara ve hedefe sahip olan kişilere yöneliktir. Sfi 1 A ve B kurslarından oluşmakta, Sfi 2 B ve C kurslarından, Sfi 3 ise C ve D kurslarından oluşmakta. Her bir araştırma yöntemi ise iki adet kurstan oluşmakta ki; bunlar eğitimde geliştirmeği anlaşılır bir hale getirmekte. Daha sonra öğrenci, hedeflemiş olduğu çalışmalarına planlı bir şekilde uygun bir zaman içerisinde ulaşma imkanını elde etmiş oluyor. Kurslardan iki tanesi, birden fazla araştırma yönteminde mevcuttur. Bu da araştırmanın şekline göre, bu kurslarda her biri, B kursu ve C kursu, ya yeni başlayanlar kursu ya da bütünleyici kurs olmaktadır. Kursun, yeni başlayanlar kursu ya da bütünleyici kurs olmasına bakılmaksızın, hedefi aynıdır, fakat kurs tamamen değişik bir biçim almakta ve bu da kurs başlangıcında öğrencinin isveççedeki dil bilgileri ve seçmiş olduğu araştırma yöntemine bağlıdır. Bir öğrencinin, öğrenimine hangi düzeyden başlayabileceği kararı, bu öğrencinin sahip oldu bilgiler, bulunduğu koşullar ve hedefe ulaşabilmesi içi diğer faktörler üzerinde bir değerlendirme yapıldıktan sonra verilecektir. Kurs ve araştırma yollarını her biri ayrı ayrı durumda Sfi eğitimini bitirme imkanına rağmen, amaç öğrenciye bir imkan tanıyıp D kursuna kadar devam etmesini sağlamaktır.

2 Okuma ve yazma öğrenimi, daha önceden eğitim imkanını bulamayan kişilerin burada okuma ve yazmayı öğrenmeleri demektir. Okuma ve yazma öğrenimi aynı zamanda, kısa dönem eğitim görmüş ve fonksiyonel bir şekilde edebi olmayan kişilerin, bilgilerini genişletme ve otomatikleştirme imkanına kavuşabiliyorlar. Her yönden edebi olabilmek için genelde uzun bir zaman gerektirir. Okuma ve yazma öğrenimi aynı zamanda, edebi olup latince harfleri dışında bir başka yazı sistemini kullanabildikleri, dolayısiyle isveççeyi okuyup yazabilmeleri için latin alfebesini öğrenmeleri gerekmektedir. Bir sonraki durumda ise öğrenim süreci başka bir görüntü verecektir. Okuma ve yazma öğrenimi A-D kurslarına bağlantılı değildir, oysa kendi kısmını oluşturmakta ve de tek başına okunabilir ya da başka bir kursla bileştirilebilir. Becerilerin otomatik bir şekilde işleyebilmesi için, böyle bir eğitim tüm sfı sürecinde devam edebilir. Eğitim aynı zamanda, öğrencinin anadili ya da diğer bir başka dille olabiliyor, böyle durumlarda ise isveççe eğitimi ile parallel bir şekilde yürütülmesi gerekmektedir. Hedef Sfi nin amacı öğrenciyi geliştirmektir, bunlar; isveççe okuma ve yazma yeteneği geliştirmek, iyi bir konuşma yeteneği, karşılıklı konuşma, okuma, dinleme ve isveççeyi değişik bağlamlarda anlayabilmek güzel bir telaffuza sahip olmak, ilgili yardım gereçleri kullanma yeteneğini geliştirmek, dil yeteneğini değişik alıcı ve durumlara ayarlabilme, dili nasıl kullanabilme anlayışı ve devam etmekte olan dil gelişimi için öğrenme ve iletişim stratejisini geliştirmekte Değerlendirme ve karne verme Değerlendirmenin temeli Okuma ve yazma eğitimi için geçerli olan bu bölümde herhangi bir karne verilmemektedir. A-D kursların sonunda karne verilmektedir. Değerlendirme, öğrencinin sonuçtaki bilgilerini kapsamakta. Değerlendirme, karnenin kriterlerinden yola çıkarak, kursun derecesine, içeriğine ve aynı zamanda her kursta ayrı bulunan diğer açıklamalardaki kararlara göre aktarılacakır. Sfi deki değerlendirme aşağıdakiler için geçerlidir: öğrenci, kanuşma ve yazıda, ayrıntılarda, anlaşılır olmada ve çeşitlemede kendini ne kadar ifade edebiliyor, öğrenci, dili alıcıya ve de duruma göre hangi güzeyde ayarlayabilmektedir, dildeki ayrıntıları kavradığı kadar, hem detayları hem de bütünü bir arada kavrayabilmesi ve öğrenci, temel eğitimi ile ilgili kanunlara ne derecede uyabiliyor, konuşma ve tartışmalara katıldığı anlarda, kendini ifade edebilmesi için ne kadar çaba göstermekte ve de tam anlayışlı bir öğrenci olarak, isveççe dili öğrenebilme konusunda görüşlerini yansıtabilmesi ve analiz üretebilmesi ve aynı zamanda elverişli bir isveççe dili ne kadar geliştirebilmesidir. Kursun yapısı Sfi, bazen tek bir kurstan ibarettir, bazen de okuma ve yazmadan oluşmakta, bazen de dört değişik kurslardan oluşmakta. Okuma ve yazma öğretimi Kurs A Kurs B Kurs C Kurs D

3 Okuma ve yazma öğetimi Eğitimin bu bölümü, temel okuma ve yazmayı tamamlamayan ya da okuma yazma bilip de latince harflerini ustaca kullanmayan yabancı uyruklu yetişkinlere yöneliktir. Okuma ve yazma eğitimi isveççe dili ile olabiliyor fakat aynı zamanda öğrencinin anadili ile ya da diğer bir başka dille de olabiliyor. Okuma ve yazma için eğıtimin hedefi Öğrenci; yazının nasıl iletişim aracılığı yaptığı ve dilin ne kadar moralı yükselttiğini anlamalı, dili değişik bağlamda kullanabilmeli, normal yazı dil kurallarını uygulayabilmeli, öğretme, anlama ve kendini ifade edebilmesi için, okuma ve yazmayı kullanabilmeli, dil nasıl öğrenilir konusunda bilinçli olmalı ve değişik amaçlarla, okuma ve yazma için basit bazı stretejileri geliştirebilmeli. A kursu Kurs, öğrencinin tecrübesini geliştirmesine ve sözlü ile yazı aracılığıyla iletişim kurabilmesine ve aynı zamanda dili değişik bağlamlarda kullanabilmesine katkı sağlayacaktır. Bu vesileyle yazılı soruları değişik şekillerde ele alınacaktır. Yazı metinleri ve konuşmalar öğrencinin ilgisine, imkanlarına ve ihtiyaçlarına bağlıdır. Kendine ait öğrenimi anlatma ve yansıtma yeteneği geliştiği gibi, basit yardım gereçleri kullanma yeteneği de gelişmekte. Kurs, insan dili nasıl öğrendiği ve eğitim için ne gibi stratejileri kullanıldığı, aynı şekilde eğitim ve iletişim için ne gibi yardım gereçleri kullanılabileceğini sağlamaktadır. Kurs sonunda öğrencinin ulaşabileceği hedef Öğrenci; konuşma ve yazı dili arasındaki farkı ayırdedebilmeli, basıt durumlarda sözlü bir şekilde iletişim kurabilmeli, basit ve konuşma dilini anlayabilmeli, kendine ait bilgi ve becerilerini sade bir şekilde anlatabilmeli, yazılı birkaç mesajı yorumlayabilmeli ve kullanabilmeli ve dili nasıl öğrenebildiğini ve basit yardım gereçleri nasıl kullanabildiğini bilmesi gerek. A kursu için karne kriterleri İyi karnesinin kriterleri Öğrenci, belirli bir destekle basit va sözlü bir yönergeyi takip edebilir. Öğrenci, gündelik ve iyi bilinen bir konuya katılır ve net bir konuşmayla kendini ifade edebilir. Öğrenci, iyi bilinen bir şeyi sözlü ve net bir şekilde anlatır ve mantıksal bir düzeyde hakkında bilgi verir. Öğrenci, yazılı bir şekilde ortaya çıkabilecek günlük durumlarını ele almakta. Öğrenci, almış olduğu dil eğitimin nasıl devam ettiğini örneklerle anlatabilmekte. Öğrenci, birşeyi öğrenme ve iletişim kurabilmesi için basit yardım gereçlerini kullanmakta. Pekiyi karnesinin kriterleri Öğrenci, özgür bir şekilde basit, sözlü yönergeyi takip etmekte. Öğrenci, iyi bilinen günlük bir konuya katılır ve gereken anlayışı gösterir. Öğrenci, bilinen bir konuyu sözlü olarak anlaşılır ve mantıksal bir düzeyde anlatır.

4 Kurs B Kurs, öğrencinin tecrübesini geliştirmesine ve sözlü ile yazılı bir şekilde iletişim kurabilmesine katkı sağlayacaktır. Yazı metinleri ve konuşmalar öğrencinin ilgisine, imkanlarına ve ihtiyaçlarına bağlıdır. Kendine ait öğrenimi anlatma ve yansıtma yeteneği geliştiği gibi, basit yardım gereçleri kullanma yeteneği de gelişmekte. Kurs sonunda öğrencinin ulaşabileceği hedef Öğrenci; günlük ilişkiler arasında sözlü ve yazılı bir şekilde iletişim kurabilmeli, kanuşma dili ve basit yazıları rahatlıkla anlayabilmeli, kendine ait bilgi ve becerilerini tanımlayabilmeli ve bunları İsveç teki yaşam tarzı ile kıyaslayabilmeli, isveççeyi öğrenebilmesi için, değişik yöntem ve yorumları kullanabilmeli ve öğrenebilmesi ve iletişim kurabilmesi için basit yardım araçlarını kullanabilmeli. B kursu için karne kriterleri İyi karnesinin kriterleri Öğrenci, bilinen bir konunun ana içeriğini tutarlı ve net bir konuşmayla anlatabilmekte. Öğrenci, iyi bilinen bir şeyi sözlü ve net bir şekilde anlatır ve hakkında bilgi verir. Öğrenci, günlük yazıları ile ilgili bilgileri anlaşılır bir şekilde aktarabilmekte. Öğrenci, kendine ait günlük ilişkilerde değişik konuşmalara katılmakta. Öğrenci, yazı ile iletişim kurabilmekte, örneğin basit mesajlar yazmakla bunu yapabilmekte. Öğrenci, kendi öğrenimini yorumlayabilmektedir. Pekiyi karnesinin kriterleri Öğrenci, bilinen bir konunun içeriğini anlamakta ve aynı zamanda konuşma ile anlatabilmekte. Öğrenci, bilinen bir konuyu net ve yetenekle anlatabilmekte. Öğrenci, aktif bir şekilde değişik konuşma konularına katılır. Öğrenci, yazı ile iletişim kurmakta, örneğin bir betimlemeği biçimlendirme ile. C kursu Kurs, öğrencinin isveççe dil bilgilerini sözlü ve yazılı bir şekilde gelişmesine katkı sağlamalı. Yazı metinleri ve konuşmalar öğrencinin ilgisine, imkanlarına ve ihtiyaçlarına bağlıdır. Aynı zamanda karşılaştırma becerisi de buna dahildir. İsveç in toplumsal ve iş hayatı, diğer ülkelerle kıyaslamakla çıkış noktasını oluşturmaktadır. Kendine ait olan araştırma planı ile ilgili düşünceleri de önemli bir bölüm oluşturmakta. Kurs sonunda öğrencinin ulaşabileceği hedef Öğrenci sözlü ve yazılı bir şekilde, değişik durumlarda iletişim kurabilmeli ki, bunlar öğrenci ile ilgilidir, çeşitli konuşma ve türlü türlü yazıları değişik durumlarda anlayabilmeli, kendine ait dil, iş hayatı ve kültürü ile ilgili bilgi ve becerilerini açıklayablmeli ve bunları İsveç teki koşullara göre karşılaştırabilmeli ve isveççeyi öğrenebilmesi için değişik stratejiler kullanabilmeli, devam etmekte olan eğitimi planlayabil- meli ve bununla ilgili değişik yardım gereçleri kullanabilmeli.

5 C kursu için karne kriterleri İyi karnesinin kriterleri Öğrenci, bilinen bir konuyu kavrayabilmekte ve onu net bir dille anlatabilmektedir. Öğrenci, günlük araştırma ya da iş durumları ile ilgili değişik tecrübe ve görüşleri tanımlayabilmek için kendini sözlü ve yazılı olarak ifade edebilmekte ve aynı zamanda kendini tutarlı, anlaşılır ve değişik şekillerde ifade edebilmektedir. Öğrenci, ortaya çıkabilecek normal enformasyon, yazılı yönerge, ve grafikli resimler ile diyagram ve çizelgeleri okuyabilmekte ve aynı zamanda yorumlayabilmektedir. Öğrenci, günlük yazı, hikaye, betimleme ve yazınsal yazıları okuyabilmekte ve aynı zamanda yorumlaya- bilmektedir. Öğrenci, kendi tarzıyla isveççeyi öğrenme şeklini yansıtabilmekte, ve devam etmekte olan dil öğrenimini kolaylaştırabilmek için bazı stratejilerini tanımlayabilmekte. Öğrenci, ilgili yardım gereçlerini kullanmakta. Pekiyi karnesinin kriterleri Öğrenci, sezme yeteneği, tutarlı ve net bir şekilde bilinen bir konunun içeriğini anlatabilmekte. Öğrenci, günlük araştırma ya da iş durumları ile ilgili değişik tecrübe ve görüşleri tanımlayabilmek için kendini sözlü ve yazılı olarak ifade edebilmekte ve aynı zamanda kendini tutarlı, anlaşılır ve değişik şekillerde ifade edebilmektedir. Öğrenci, günlük yazı, hikaye, betimleme ve yazınsal yazıları okuyabilmekte ve aynı zamanda yorumlayabilmektedir. Öğrenci, dil sorunların üstesinden gelebilmesi için değişik strateji ve yardım araçları kullanmakta. D kursu Kurs, öğrencinin isveççe dil bilgilerini çoğalmasına ve daha fazla gelişmesine katkı sağlamalı. Yazı metinleri ve konuşmalar öğrencinin ilgisine, imkanlarına ve ihtiyaçlarına bağlıdır. İsveç in toplumsal ve iş hayatı, diğer ülkelerle kıyaslamakla çıkış noktasını oluşturmaktadır. Sözkonusu kurs bu gibi dil bilgileri öğrenciye kazandırmakta. Bu da öğrencinin, dili alıcıya ve duruma göre oldukça güvenilir bir şekilde kullanmasını sağlamaktadır. Öğrenci daimi bir eğitim için bilinçli bir şekilde değişik stratejileri kullanmakta. Kurs sonunda öğrencinin ulaşabileceği hedef Öğrenci kendini nispeten güvenilir bir şekilde ifade edebilmeli, günlük yaşamın topumsal ve iş yaşamında sözlü ve yazılı bir şekilde iletişim kurabilmeli ki, bunlar öğrenci ile ilgilidir, kendine ait İsveç teki dil, kültür, toplumsal ve iş hayatı ile ilgili tecrübeleri başka ülkelerinki ile karşılaştırabilmeli, okuyabilmeli, yorumda bulunabilmeli ve değişik yazılar hakkında karşılıklı bir şekilde konuşabilmeli ve isveççeyi öğrenebilmesi için değişik stratejiler kullanabilmeli, devam etmekte olan eğitimi ile ilgili değişik yardım gereçleri kullanabilmeli.

6 D kursu için karne kriterleri İyi karnesinin kriterleri Öğrenci, değişit türdeki konuşma ve yazıların içeriğini anlıyor ve anlatabiliyor. Öğrenci, günlük çalışma ve toplumsal yaşamla ilgili konuşma ve tartışmalara atkif bir şekilde katılabiliyor. Öğrenci, kendini açık ve anlaşılır bir şekilde ifade edebilmekte ve konuşma ile yazıda tutarlı bir şekilde dilde ayrımlar yapabiliyor, ve aynı zamanda kişisel görüş ve fikirleri başkalarına aktarabiliyor. Öğrence, değişik yazıları okuyor ve onlardan yararlanabiliyor, aynı şekilde içerik ve amaçları hakkında görüşlerini yansıtabiliyor. Öğrenci, kendisini ile başkaların dil, kültür, toplumsal ile iş hayatı ile ilgili karşılaştırmalar yapabiliyor. Öğrenci, kendisinin öğrenme stratejileri ve yardım gereçleri seçimini tartışabiliyor. Pekiyi karnesinin kriterleri Öğrenci, değişik konuların içeriğini anlıyor ve anlatabiliyor, bunların bazıları tanımadık konular olabiliyor. Öğrenci, günlük çalışma ve toplumsal yaşamla ilgili konuşma ve tartışmalara atkif bir şekilde katılabiliyor ve kendi görüşleriyle bunları kanıtlayabiliyor. Öğrence, değişik yazıları okuyor ve onlardan yararlanabiliyor, aynı şekilde içerik ve amaçları hakkında görüşlerini yansıtabiliyor ve bunları kendi gözlemleriyle formüle edebiliyor.

7 Yorum Yabanci uyruklular için isveççe eğitimin (sfi) kurs planı Yabancı uyruklular için isveççe eğitimin (sfi) yönetmeliği son alarak 2002/2003 te değişmişti. Yardım amacıyla, Okullar Genel Müdürlüğü (Skolverket), öğretmenlere destek malzemesi sunmuştu: Sfi. Tanımlama ve eğitim planı (Sfi. Kartläggning och studieplanering) ve de Değerlendirme Malzemesi Yabancılar için isveççe. Kurs A D (Bedömningsmaterial Svenska för invandrare. Kurs A D). Her iki malzeme, Okullar Genel Müdürlüğün web sayfası olan ve Vuxenutbildning/Sfi başlığı altında mevcuttur. 1 Ocak 2007 tarihinden itibaren geçerli olacak olan kurs planı, parlamentoya sunulan yasa tasarısında belirtilen ve sfi okullarında yapılacak değişiklik önergesinden yola çıkarak hareket etmektedir. Yetişkinlerin eğitimi ile ilgili bazı sorular (Vissa frågor om vuxnas lärande) (prop.2005/06:148) : Hükümet uzun yıllar boyunca çalışmış ve yabancı uyrukluların isveç toplumundaki entegrasyon durumlarını iyileştirmek için bir fikir ortaya koyma konusunda işi çabuklaştırmaya gayret etmiştir. İsveç e gelen bir insan için, isveççe dil bilgileri hem topluma hızlı bir şekilde ayak uydurabilmesi konusunda hem de iş piyasasında önemli bir faktör oluşmaktadır. Değişiklikler, hem okul kanunun 13. bölümünde (1985:1100) hem de yabancı uyruklular için isveççe eğitimi ile ilgili yönergede (1994:895) mevcut ve Okullar Genel Müdürlüğün web sayfasında yasalar ve kanunlar (Lagar och regler) başlığı altında okuyabilirsiniz. Değişikliklerin amacı kaliteyi yükseltmek, iyi bir sonuç elde edebilmek ve aynı zamanda sfı ye başvuru talebi çoğaltmakta ve bu da: temel okuma ve yazmaya sahip olmayan yetişkin yabancı uyruklular, bu eğitim imkanı bundan sonra sfı okullarında elde edecekler, şu ana kadar bu imkanlar yetişkinler temel eğitimi okullarında sağlanıyordu. okuma ve yazma öğrencinin anadili ya da diğer bir başka dilde olacaktır. isveççe dil eğitimi ve toplumsal açıklamalara ağırlık veren bugunkü sfi kursları, bundan sonra daha nitelikli dil eğitimine dönüştürülecektir, not değerlendirmesi İyi ve Pekiyi duruma değiştirilecek ve aynı zamanda Okullar Genel Müdürlüğü not kriterlerini Pekiyi için hazırlayabilir. Yabancılar için temel okuma yazma öğrenimi (Alfabetiseringen) yetişkinler için temel eğitimi okulundan (grundläggande vuxenutbildningen) sfi okuluna taşınacaktır. Eskiden burada ikinci dil olarak Isveççe şeklinde öğretiliyordu. Burada ise temel okuma yazma öğrenimi, öğrencinin anadili ya da başka bir dille gerçekleştirilecektir. Zamanında kaliteli bir eğitimin ölçüsü gelecekte de 525 saat olacaktır ve en azından haftada ortalama 15 saat eğitim süresiyle dört hafta boyunca devam etmesi, devam etmekte olan eğitim süresi için bir şarttır. Öğrencinin başvurusu üzerine ve belediye de bunu eğitim amacıyla uygun gördüğü hallerde, eğitim süresini kısaltılabilir. Temel okuma yazma öğrenimi (alfabetisering) oluşturan kısım ise 525 saatin dışında kalmakta. Belediye ve il çalışma kurulu işbirliği yaparak, sfi de okuyan bir öğrenciye isveççe dili, iş hayatında kullanmasını sağlamalı ve aynı zamanda, iş hayatında yol saptama, sınav, alıştırma ya da diğer eğitimle bileştirmeler kurabilmesi için bu işbirliği gerçekleştirmeli. Belediye aynı za- ¹

8 manda, öğrencinin, genel sigortanın (1961:381) madesi olan hastalık sigortasından ödence alabilmesi için, çabada bulunması gerektiği ve aynı zamanda sfı, sağlık ve hastalık bakım kurumun sağladığı etkinliklerle bileştirilebilmesi gerekmekte. Sfı daha sonra, karşılığında gelir sağlanan iş ile bileştirilmesi gerek. Okul yasası ile ilgili değişiklikler 1 Temmuz 2006 tarihinde yürürlüğe girdi. Okulla ilgili 13. bölümdeki 1 yasa, temel okuma yazma öğrenimi (alfabetisering) için geçerli olup, ilk defa eğitimin başlayacağı 1 Ocak 2007 tarihinden itibaren yürürlüğe girecektir. Değerlendirme için Okullar Genel Müdürlüğü, daha önceden karne kriterlerini sadece İyi derecesi için hazırlamıştı. Karne derecelendirmesi İyi ve Pekiyi şekline değiştirildi ve Okullar Genel Müdürlüğün yetkisi değişmesiyle birlikte, Okullar Genel Müdürlüğün karne yektisi de her iki karne derecesi için değişmekte. Kurallar, yabancılar için isveççe eğitimi yönergesinin 15. ve 16. madelerinde mevcut ve 1 Aralık 2006 tarihinden itibaren geçerlidir. Kurs planının hazırlanışı ve çalışması ile ilgili bazı hususlar Okullar Genel Müdürlüğün görevi, sfı nin öncelikle, nitelikli bir dil eğitimi verebilmesini sağlamaktır. Sfı deki yeni kurs planı, eğitimdeki ağırlık noktasının yerini nitelikli bir dil eğitime değiştirmesini sağlamalı (Devlet Okulları Genel Müdürlüğün üstlemiş olduğu görev gereği, yabancı uyruklular için isveççe eğitimi (sfı) vb. için yeni bir kurs planı hazırlamaktır). Bu eğitim aynı zamanda, isveç toplumu ile ilgili anlayış bilgileri de vermeli. Hükümet, önerge metninde şunları yazmakta: Dil ve kültür birbiriyle çok ilintilidir. Dil öğretiminde, orada konuşulan dilin toplum ve kültürüyle ilgili metinler, hem sözkonusu ülkeyle ve hem o ülkenin diliyle ilgili bilgilere birer kaynaktır. Aynı yazıda, dil eğitimin günlük yaşamdan yola çıkarak olması, kişi için önemli bir unsur oluştuğu ve isveççe dilin mesleki dille bağdaşması da olumlu bir sonuç verebileciği denilmekte. Bir çok öğrenci, anayurtlarında kazandıkları bir nevi mesleki bilgi ve tecrübeleri bulunmakta ve bunları kendilerini açıklayabilmek ve aynı zamanda herkes kendi dalında deneyim kazanması ve tecrübelerini isveç toplumuna uygulayabilmesi önemlidir. Bu bilgi ve tecrübeler, kişinin mesleki durumuna göre daha çabuk bir şekilde iş hayatına sokulabilmektedir. Öğretmenler, malzeme ve metod seçme konusunda büyük bir özgürlüğe sahipler, böylelikle değişik taleplar arasında bir balans oluşabiliyor. Sfı nin dil eğitiminde, açık bir şekilde odak noktası olma ötesinde, toplumsal enformasyonu da ön plana çıkartma özelliğine sahip ve bunu da mümkün olduğu kadar çabuk ve kişinin anadili ile gerçekleştirebilmesini sağlamaktır. Bunun dışında, toplumsal enformasyonu, belediyeler için bir sorumluluk özelliği taşımakta. Ülkeye yeni gelenler hepsi ise, İsveç te bulundukları ilk dönemde bireysel tanıtmaya hakkı vardır. Kurs planı çalışması sırasında, Okullar Genel Müdürlüğü, eldeki bilgilerden yararlanmıştır. Bu arada, belediyelerin 2003 yılı kurs planı, yabancılara yönelik isveççe dil eğitimi için ve aynı zamanda güncel statistik konusunda, Okullar Genel Müdürlüğü, hükümetin görevini değerlendirmektedir. Sfı okullarını belediyelerde takip etme ve değerlendirme, Okullar Genel Müdürlüğü webe dayalı bir anketle ülke belediyelerinde bulunan tüm müdürleri ile temas kurulmuştur. Aynı zamanda, dört belediyede röportaj gerçekleştirilmiştir. Mülteci ve diğer yabancılar için geliştirme tanıtımı için sağlanan sözleşme dahilinde, İş Piyasası Kurumu (Arbetsmarknadsstyrelsen-ams), Entegrasyon Dairesi, Mülteci Dairesi, Okulu Geliştirme Kurumu ve İsveç Belediyeleri ile İl Genel Meclisleri, ortak bir çalışma için ön hazırlık oluşturdular. Bu arada, Okullar Genel Müdürlüğü ve ams, iş piyasasında dil bilgileri konusunda ortaya çıkan taleplerle ilgili, isveççe dilindeki bilgilerin konusu ele alındığı ve bu konularla ilgili yapılabilecek gelişmeler tartışılmıştır. 2 Effektstudie sfi-kursplaner. Dnr :835 3 Utbildningsresultat 2006 Riksnivå. Rapport nr 274

9 Kimler sfi de okuyabilir? Sfi de okuyabilmek için kişi 16 yaşı doldurması lazım. Bunun yanı sıra belediye de, kişinin liseyi tekrarlama yerine sfi ye katılabilme bararını verme yetkisine sahiptir, eğer ki kişi istiyor ve aynı zamanda hedef aynı ise. Bazıları için liseye gitmek çok doğaldır, bazıları da seve seve isveççeyi sfi de öğrenmek ister. Hangi okulun daha uygun olduğu değerlendirmesini yapmak, tamamen kişinin ihtiyaçlarına ve koşullara bağlıdır. Belediyenin görev ve sorumluluğu, sfı olanaklarını sağlamak ve aktif bir şekilde sfı hakkına sahip olanlara ulaşabilmek ve aynı zamanda bu eğitime katılabilmelerini sağlamaktır. Eğer ki, biri çalışıp da sfı eğitimine katılmak istiyorsa, o zaman belediye, işveren ile yerel iş ve işçi bulma kurumu ile dayanışma içerisinde olması ve sözkonusu eğitime katılımın gerçekleştirebilmelerini sağlamaları gerekmekte. Eğitim ücretsizdir, fakat öğrenciden ufak bazı harcamalar alınacaktır. Bu eğitime birkaç ay içerisinde başlanacaktır ve herhangi bir sfı kursuna başladıysa eğer, o zaman kursu tamamlama hakkı vardır. Buradaki istisna ise, eğer öğrenci öğitimden yararlanamiyor ya da herhangi bir ilerleme gösteremiyorsa o zaman böyle bir öğrenci de bu imkandan yararlanamayacaktır. Sfi de okumak Sfı deki eğitim, isveççe dilinde temel bilgilere sahip olmayan yetişkinlere, değişik koşullar yardımıyla, ihtiyaç ve kişisel hedeflere göre becerilerini geliştirebilme ve günlük toplumsal, iş hayatı ile araştırmalarda süzlü ve yazılı bir şekilde başkalarıyla iletişim kurabilmelerini sağlamaktır. Temel okuma yazma öğrenimi (Alfabetiseringen), hem okuma yazma bilmeyecek derecede çok kısa bir eğitim görmüş hem de diğer bir başka yazı diline sahip olanlar için geçerlidir. Eğitim geniş kapsamlı olmalı ki, kişi onu anlamlı bulabilmeli ve sonunda da yüksek düzeyli hedeflere götürebilmeli. Kendi başına yürütülen araştırmalar, alıştırma, iş ve kendi sağlığına kavuşabilme gibi, eğitim ile tamamlayıcı olabiliyor. Böyle durumlarda, eğitimi diğer etkinliklerle bileştirebilmesi için düzenli bir plan yapılması gerekli. Temel okuma yazma öğrenimi (Alfabetiseringen), sfi öğrenimi ile aynı anda yürütülmesi ve tüm sfi sürecinde devam etmesi lazım. Çünkü dil öğrenimi bir süreç olup, bu süreçte düşünce ve bilgileri pekiştirme için bir zaman olanağı bulunmalı. Göçmenlere isveççe dil öğretimi, farklı öğrenim amacı olan kişilere ve örneğin kendi aralarında hayat ve iş tecrübesi, eğitim geçmişi ve yaş gibi unsurları çok farklı olan kişilere yönelik verilir. Öğrencinin, değişik grup ve bireylerinin ihtiyacına karşı üstlemiş olduğu esneklik ve uyma talebi büyüktür. Bu da demek oluyor ki, örneğin; öğrenci ulaşmak istediği hedefe, sfı kurslarındaki değişik yollarla ulaşabiliyor. Eğitimci ve örneğin iş ve işçi bulma kurumu gibi diğer aktörler arasında ortaklaşa bir çalışma vardır. Bu ortaklık çalışması, gelecekte dil eğitimin ihtiyaca göre ayarlanabilmesi için yapılmaktadır. Onun için, eğitimin planlı bir şekilde öğrenci ile işbirliği içinde yürütülmesi ve belgelendirilmesi önemlidir. Örneğin burada, bireysel araştırma yardım aracı olarak kullnılabir ki; gerektiği zamanlarda da incelemeye tabi tutulacaktır. Bununla ilgili geniş bilgileri Okullar Genel Müdürlüğün, bireysel araştırma planı, bireysel kurs ve belediye yetişkinler eğitimi (Individuell studieplan, individuell kurs och intyg i kommunal vuxenutbildning) gibi Okullar Genel Müdürlüğün belge (Intyg) a mevcuttur. Her iki raporu Okullar Genel Müdürlüğün web sayfası yetişkinler eğitimi (Vuxenutbildning) başlığı altında mevcuttur. Sfi, öğrencinin bulunduğu ülkede konuşulan dilde, dil bilgileri geliştirebilmesini nitelendirmektedir. Eğitim, öğrencinin isveççe dili öğrenebilmesi için istek ve ilgi duymasını, cesarek edebilmesini, dili değişik durumlarda kullanabilmesini ve dil bakımından hem ondan zevk almasını ve de dil içeriğini inceleybilmesini amaçlamaktadır. Eğitim aracılığıyla insan çok yönlü ve değişik becerilere dayalı iletişim yeteneği bakımından gelişmekte. Tutarlı bir dil bütünlüğü inşa etme yeteneği gelişmekte ve daha sonra iletişime dayalı beceri duruma ve alıcıya göre daha iyi bir şekilde ayarlanmaktadır. Öğrencinin dil bilgileri buna yetmediği durumlarda, o zaman

10 kendisi burada yeni yöntemler kullanarak, eşanlamlı sözcükler, değişik sorular ve beden dili kullanarak konuyu tekrar dile getirebilmektedir. Yeteneğe ayrıca, dili ustaca kullnabilme becerisi dahildir. Bu beceriler, dildeki vurgu, cümle melodisi, deyim, kelime hazinesi, cümle kuruluşu dilbilgisi ve imla kurallarıdır. İyi bir telaffuzun önemi, kurs planında dile getirilmekte. Diğer bir koşul ise, dil öğrenimin nasıl devam ettiği bilincinde olmaktır. Öğrencinin, öğrenimde değişik yöntemleri kullanabilmesi ve sahip olduğu becerilerini geliştirebilmesi açısından, sözkonusu eğitim bu olanakları ona sağlamakta. Bu, hem bireysel durumlarda hem de başkalarıyla yapacağı işbirliği durumlarında kesintisiz bir şekilde oluyor. Çevre insanların konuşma ve yazma dili yardımıyla, planlar yapabilmesi ve isveççe dilini geliştirebilmek için geleceğe dönük yatırımlar yapabilmektedir. Eğitim ve öğretimin çıkış noktası, öğrencilerin değişik anna dilleri, diğer dil bilgileri, mesleki tecrübeler, edindikleri eğitimin geçmişi, onların ilgi ve ihtiyaçları çok önemlidir. Kendine ait dil ve kültür ile isveççe dil ve İsveç te eğitimi sırasında diğer kültürlerle buluşan öğrenci, bunlar arasında bir benzerlik ve ayrılıklar yapabilmesi, alacağı eğitime dahildir. Bu da sırasıyla, değişik kültür anlayışına katkı sağlayacak ve karma kültür yeteneğini geliştirecektir. Eğitimin amacı ayrıca, öğrenciye bilgi vermesi ve ona öncülük yapması amaçlamaktadır. Böylelikle, devam etmekte olan eğitim ve iş hayatı için öğrenciye bir plan yapabilme imkanı doğmakta. Değerlendirme Önceden olduğu gibi sfi de iki çeşit değerlendirme yapılmakta. Bunlar İyi ve Pekiyi olarak adlandırılmakta. Öncekinin aksine Okullar Genel Müdürlüğü, her iki basamak için ayrı kriterler hazırlamakta. Değerlendirme beş ayrı tamamlayıcı unsurlardan yola çıkarak yapılmakta. Bunlar; duyma yeteneği, okuma yeteneği, karşılıklı konuşma ve sözlü iletişimi, sözlü üretim ve yazı becerisidir. Stratejiler, dil kalitesi ve karma kültür (interkulturella) tecrübeler de dahildir. Değerlendirme ile ilgili daha fazla bilgiyi Bedömningsmaterial Svenska för invandrare. Kurs A D. bölümünde okuyabilirsiniz. Değerlendirmeğe destek amacıyla ayrıca, belirlenmiş merkezi sınavlar mevcuttur, bunlar öğretmenler tarafından kullanmalı ki; değerlendirme asasları ülke genelinde aynı düzeyde olsun. Fakat ulusal düzeyde yapılan sınavın amacı, mezuniyet sınav özelliği taşıması değil, oysa öğretmenlerin değerlendirme yapabilmeleri özelliği taşımaktadır. Sfı ile ilgili ulusal sınav işlevi ve özelliği (Det nationella provets funktion och status inom sfi) içeren bir rapor Aralık 2006 da yayımlandı. Bu rapor 2005 yılında sfı okullarında gerçekleşen ulusal sınav ile ilgili değerlendirme ve araştırmalar sonucunda alınan neticeler içermekte. Bu raporda, okul müdürleri, öğretmenler ve 10 adet değişik alanda eğitim etkinliğinde uğraş veren öğrenciler mevcuttur. Rapor, Okullar Genel Müdürlüğün (Skolverket) web sayfası olan Publikationer (yayınlar) başlığı altında mevcut, hem ordan sipariş edilebiliyor hem de internetten yükleyebiliyorsunuz. Sfi kurs planı ile ilgili bu yorumlar değiştirilebilir ve ihtiyaç durumunda düzeltip tamamlanabilir.