ILAHiYAT FAKÜLTESi D RGİSİ IV ANKARA ÜNİVERSİTESİ İLAHİYAT FAKÜLTESi TARAFINDAN ÜÇ AYDA BİR ÇlKARILm TÜRK TARİH KURUMU BASIMEVİ-ANKARA.

Ebat: px
Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "ILAHiYAT FAKÜLTESi D RGİSİ IV 1953. ANKARA ÜNİVERSİTESİ İLAHİYAT FAKÜLTESi TARAFINDAN ÜÇ AYDA BİR ÇlKARILm TÜRK TARİH KURUMU BASIMEVİ-ANKARA."

Transkript

1 ILAHiYAT FAKÜLTESi D RGİSİ ANKARA ÜNİVERSİTESİ İLAHİYAT FAKÜLTESi TARAFINDAN ÜÇ AYDA BİR ÇlKARILm -, IV 1953 TÜRK TARİH KURUMU BASIMEVİ-ANKARA ı 9 5 3

2 XIII. ASIRDA İSLAM DiNi İLE HIRİSTİYANLIK ARASINDAKİ MÜNASEBETLER Prof.. Dr. A. SCHIMMEL XVIII. asırm meşhur Alman feylosoflarından biri olan Reimarus diyor ki : "Türk dinini (yani müslümanlığı) şu veya bu suretle itharn edenlerin büyük bir ekseriyetinin Kur'in-ı Kerlmi okumamış olduğundan eminim. Ve onu okumuş olanların en küçük kısmı kitabın kelimelerinin delalet ettiği salıih ve doğru manaları anlaf!j.ağa çalışrmşlardır." Reimarus'un bu sözü pek yerindedir; çünkü asırlarca hıristiyanlar, İslam dünyasın_a karşı en anlayışsız vchimler beslemiştir; zaınanımıza kadar ---bir buçuk asırdan beri şarkiyatçı ve tarafsız din bilginjerinin yaptıklan araştırmalara rağmen- bu bfitıl hükümlerin çoğu hıristiyan zihniyetinde yaşamağa devam eder. İslam dinine merak eden birkaç kişi Ortaçağda Kur'an'la meşgul oldular ı: ı 143 senesinde Petrus Yenerabills ismini taşıyan Klunyalı bir papazın teşvikiyle Ku?In:l Kerlm ilk defa olarak Robcrtus Retenensis adlı bir zat tarafından Larineeye çevrilmişti; çeviren, bu kaba ve ibtidai tercümesine müslümanlığa dair birkaç kısa risalc ilave etmişti. Bu tercüme tam 400 sene sonra, ı 54B senesinde, ilk reforınatörlerdcn biri olan İvsiçreli il.hiyatçı Bibliander tarafı~- tab'edilmiştir; RefOrmasyanun büyük mütekellimi Melanchton, Luther'in tahrikiyle bu esere pek kritik bir önsöz yazmıştır. Dört sene sonra, bu tab'a dayanarak İtalyanca bir tercüme~_senesinde de buna dayanarak almanca bir tercüme çıktı. Bu tercümelerderi ve o zaman -İslam hakkında (daha doğrusu, İslam aleyhinde) yazılan eserlerden bu din hakkında doğru bir intiba almak mümkün değildi. Bunun için XVII. asrın sonunda hem bir Alman protestan papazı, Hinckelmann, hem de bir İtalyan jesuiti, Maracci, birer yeni Kur'an tercümesi neşrettiler. Onlar sayesinde, zikri. geçen eski tercümelerin ihtiva ettiği en kaba yanlışlarm bir kısmı ortadan kalktı. Fakat bilhassa ı6g7 se~esinde Hamburg'da Kur'in'ı litinceye çeviren protestan papaz, _.-meslektaş~fından şiddetli taarruz ve tenkit görmüştür; çünkü kilisede hüküm süren kanaata göre, İsliının mukaddes kitabımn tercümesini, bir reddiyye ilive etmeksizin, neşretmek tehlikeli bir işti. Hıristiyanlarm Ortaçağda İslam dünyasına gösterdikleri düşmanlığın iki sebebi var: birisi manevi, öteki 'siyasldir. Birincisi, hıristiyanlar, Hazret-i İsa'nın kurduğu dinden sonra başka bir dinin meydana çıkmasına ihtimal vermemişler, bunun için de yeni dini şeytanı bir ibtilıi olarak tchikki etmişlerdi. Bu sebepten, asırlar boyunca hıristiyan din adamları ve. 1 ]. Fück; Die arab.ischen Studien in Europa (Studien zur Arabistik, Semitistik und Islamkunde '943).

3 A. SCH!MMEL.1 onların tesiri altında kalan kütleler İslılmı ya yolunu şaşırmış olan bir hıristiyan mezhebi veya hıristiyan dünyasını tehdit eden gayr-i ilihi bir dalillet fırkası saymışlardır. Öbür tarafa gelince, garbın, hem İspanya yoluyla Fransa sınırlarına kadar gelen Arap-Müslüman ordularmdan, hem de birkaç asfr sonra doğudan Viyana'ya kadar ileriliyen Türk-Müslüman kuvvetlerinden son derece korkması ve bu korkudan dolayı İslam dini hakkında yanlış ınütalea ve kin duyguları hissetmesi gayet tabiidir. Ortaçağ edebiyatını ~-ister Fransız, ister Alman edebiyatı~ tetkik edecek olursak, bütün bu fikirlerin akislerini görürüz: o zamanki bazı şiir ve hikiyeler, Hazret-i Muhammed'in aslen bir hıristiyan, hatta en yüksek rütbeli papazlardan biri olduğunu, sonra hıristiyanlıktan ayrılıp yeni bir din kurduğunu anlatıyorlar. Bazı hikayeler, öteden beri hıristiyanlar arasında mülhid acidedilen Ncstur:i:lerin Arabistan'daki faaliyet ve tesirleri bilindiği cihetlc, Hazret-i Muhammed'in Nesturyen bir papaz tarafindan talim edilerek oı:ıun telkinlerine göre hareket ettiğini söylerler. Öbür tatarafta, eski Yunan ve Roman mitolojisinden kalma hikayeler ve tasavvurlar İslam dinine nakledilmiştir: çünkü, ibtidal bir görüşe göre, hıdstiyan olmıyan dinlerin hepsinin putperest oldukları kabul ediliyordu. Binaenaleyh, Ortaçağ edebiyatında İslam dini hakkında en tuhaf; en garip ve en yanlış mütalealara rastlıyoruz: En mühim temeli tevhid olan bu din, o hikayelerde politeist olarak tavsif edilir; Müslümanların Zühre ve başka ilfi.hlara ibadet ettiklerini, hatta Hazret-i Muhammed'in üç ilahın en yücesi olduğunu hayretle okuyoruz 2. Bundan maada, bu rivayetlere inarursak, camilerde Muhammed'i temsil eden altın putlar varmış, ki müslimler onlara taparmış. Bu mütaleaların XIX. yüzyıla kadar edebiyatta yaşadığını görüyoruz; Alman romantik şairlerinden biri olan Tieck bir eserinde "lvfuhammed'jn altın putw larıl)ndan bahseder. Düşünürsek, bu ciddcn şaşılacak bir haldir. Çünkü Ortaçağda Avrupa'da Arap IV[üslüman tesirleri o kadar kuvvetli idi ki, şarktan garba getirilen manevi ve m~ddl kıymetler sayıya gelmez. Avrupa'da hayatın hemen her safhasında müslüman sirrat ve ilmi izler bırakmıştır. - lviesela Alman imparatorlarının taç giyme mera:;::iminde giydikleri elbiseler KUfi harfleriyle yazılmış olan bir Arap yazısı taşırdı. Ncfis kumaş- lar, cam, billur, tunçtan işlenmiş süslü bardak, tepsi ve ibrikler, baharatla yüklü gemiler arasıra güney Avrupa'nın limanianna getirdi. 200 sene süren haçlılar seferleri esnasında şövalyeler bu gibi kıymetli şeyleri şarktan alıp vatana getirirlerdi. O zaman Avrupalılar bu harblere rağmen müslümanların din ve alılikları hakkında kanaatlarını biraz değiştirerek, yeni fikirlere sahip olmuşlardı. Bu yeni bilgiler edebiyata da tesir etmişti; büyük epik eserlcrdc, Müslümanların tarif ve tavsiflerillin nasıl değişip düzeldiği çok şayan-ı dikkattir 3. İslim dünyasından garba getirilen kıymetler, maddi olmaktan daha ziyade manevidir. Bilindiği gibi, o zaman Müslümanlar, her çeşit ilim ve fende ileri idiler. Fahrüddin Rizfırin, İbnü Sina'nın tıbbın muhtelif meseleleri hakkındaki risaleleri, garpta asırlarca standardwork olarak kullanılmıştı. Garp ilmi, riyaziyede, optikte, :: K. Hcisig, Die Geschichtsmetaplıysik des Rolandsliedes und ihre Vergeschichte (Zeit.scbr.ift für remanischc Philologie 1935{55); K Heisig, Zur christlichen Pelemik gegen Muhammad irı den Chansons de geste. 3 Lee Jerdan, \Vie man sich im Mittelalter die Heiden des Orients vorstellte (Germ.-rem. Mcintasssclırift 1913{391); S. Stein, Die Unglaubigen in der mhd. Literatur von ıoso-1250 (Diss. Heidelberg 1932).

4 XIII. ASIRDA İSLAM DİNİ İLE H!RİSTİYANLIK.'\RASİi'1DAKİ MÜNASEBETLER 73 'ilm-i h~yette, ilm-i nücuın sahalarmda-arapçadan Avrupa dillerine taşınmış olan bu ilimiere ait birçok kelimelerin belirttiği gibi- Müslüman eserlerinden büyük mikclarda istifade etti. Edebiyata gelince, İspanyol-Fransız Troubadour şiirinin hem konu, hem de şekil, söyleyiş tarzı, tasannu, rernizler ve :1henk bakınundan şark ruhundan ilham aldığı şüphesiz olsa gerek. Ort~ ve Uzak Şark, bilhassa Hindistan'dan İran yoluyle gelen efsaneler~ masallar Araplarm tavassutu ile AyTupa'ya geldi. En süptil, en zarif ve en derin aşk teorileri sihirli, parlak bir ırmak gibi -şarktan garba aktı 4 Aşk teorileri demek, ınistiklik, felsefe, din demektir. Ve bu sahada iki dünyanın belki en enteresan ınülakatı vuku bulmuştur. Arap feylesofları sayesinde Yunan felsefesinin hıristiyan alemine getirildiği malılındur. islam feylesoflarının şerhleri vasıtasiyle Aristo'nun eserleri garpta şöhret kazanmıştır. Araplar ve bilhassa İbnü Rüşd, Ortaçağda hıristiyan felsefesine derin bir tesir bıraktı. Bu tcsiı bir taraftan müsbet, bir taraftan menfi manida oldu; çünkü büyük katalik feylesofların eserlerinde, mesela Thomas Aquinas'ta hem İbnü Rüşd'ün~ hem de muffi'ızı olan Gazzali'nin telikkilerine pek yakın olan cümleler bulunduğu gibi, o zamanki hıristiyan feylesoflar, İbnü Rüşd'ün tesirini karşılamak maksadiyle menfi manida müteadd.id eserler telif etmişlerdir. Thomas Aquinas'ın Summa contm Gentiles adlı eseri, dominikan tarikatına mensup olup papaz ve misyoneriere Müslümanların yanlış ve tehlikeli fikirlerini mantıkl bir surette tekzip etmek için bir silih vermek maksadiyle yazılmıştır. Thomas'ın bu büyük escrlerinden bi:çaz evvel Raymundus Martini adlı bir zat Pugio jidei ismindeki kitabında,.arap felsefesini reddetrneğe çalışmış ve bu felsefenin en mühim nokta~ i nazariarını geniş bir bilgi ile izah etmişti 5. Demek ki I\1üslüman feylesofların eserle~i, hıristiyanları, kendi tel:ikki ve fikirlerini tenkit ve tasfiye etmeğe icbar etmiş ve bu suretle hıristiyan felsefi: ve teolojik çalışmalarmm tarakkisine yol açımştır. Blll'ada bilhassa bir şahsiyetten bahsedeceğim ki, kanaatımca, XIII. asırcia lurist:iyan ve Müslüman dünyası arasındaki cereyanları mükemmel bir surette canlandırır: bu zat, 1316 senesinde vefat eden katalan feylesof, misyoner, şair ve mistik Ramon Lull (Raymondos Lullus)dur 6 "Aşıkın maştlkunu aradığı yollar u zun ve tehlikelidir, düşünceler, ah-ü-figan, gözyaşiariyle işlenmiş, aşkla aydınlanrruştır'' 7 diyen Ram on Lull bu sözleriyle, kendi hayatı hakkında en isabetli ınceazı bulmuştur: XIII. yüzyılın tarihinde mistik aşk yolunda muhakkak bir şövayle errant 8, şehirden şehre yürüyen bir seyyalıtı ki, uzun ve tehlikeli yollarda maşukuna, Hazret-i İsi'ya ve Tanrı'ya kavuşmak isterdi. Bu dar yollarda, fikir ve düşünce, murakabc ve mütalea onun rehberi idi: malfım olduğu veçhile, ilk ve en büyük eseri Liber Contemplationis, mütalca ve murakabe hakkında bir eserdir; metni katalan aslında 7 kalın 4 cf..a.rnold and Guilleawne, The Leg'acy of Islam. 5 B. Altaner, Die Dominikanermission des 13. Jahrhunderl:.'i (Breslauer Theologische Studien 1924); L.G.A. Gentin.a, La Summa contra Gentiles y el Pygio Fidei (Vergara ıgo5). 6 Lull hakkında yazılan en mühim eserler: E. A. Pcers, Ramon Lull, A Biography- (London 1927); -0. Keicher, Raymundus Lullus und seine S tellung zur aralıisehen Philososphie (Münster ıgog)-j. H. Probst, Caractere et origine des idm.s clu Bienheureux. Raymund Lulle (Toulouse ıgı2). --Aynı müellif: La Mystique de ~amon Lull et L'Art de Contemplacio (Münster rgq). -B. Altaner, Glaubenszwang und Glaubensfrciheit in der Missionstheoriedes Raymundtı.5 Lullus (Hist. Jahrbuclı 48/586). -L. Klaiber, Ramon Lull, Das Buclı vom Liebenden und Geliebten (Olten rg48). 7 Aşık ve maşuk, No. 2. ~ G. Toffanin, Storia dell'tunanesimo das XIII al XVI seeola Ç~ologna 1943, s. 41),

5 74 A, SCHIM!VIEL ciltten ibarettird. O kitap ve bundan sonra yazdığı yüzlerce kitap ve risalesinde, ilfthl hakikatları akli ve nazari bir suretle tetkik ve mütalea etmek vasıtasiyle kendince hıristiyan dininin kemalini ispat edip bütün ilerni bu değiştirilmez hakikatiara ikna ctmeğe çahştı. Lull'un yolu: ah-ü-figanla, gözyaşiariyle dolu idi: arkadaş, kıral, ha tti papazların anlayışsızhğ:ı,onu son derece sıktı; ihtiyarlığında yazdığı Desconort, "Ümitsizlik" adlı bir şiirde ve daha sonra kaleme aldığı "GaJ'et ha]!alperest Ramon ile papaz arasındaki miinakaşa" ismini taşıyan bir risalede bu halden şikiyet ediyordu. Fakat bu uzun yolun karanlıklarında daima aşkın ışığı görünür: şerefini bütün dünyaya bilelireceği Tanrı'ya karşı duyduğu aşkın alevi ~ve aynı zamanda hıristiyan o1mıyanlara karşı duyduğu müsamahamn nuru~-- parlar. Bu müsamaha, rahmet ve şefkat- birkaç eseri müstesrı:a - hemen bütün yazdıklarından ve yaptıklarından belli olur. Lull~ XIII. asırcia bu yolda tekbaşma yürümüyordu. Hem franziskan, hem de doruinikan rabipleri de hıristiy<inlığı musliljane yayınağa çalışıyorlardı; şüphesiz uzun süren ve neticesiz kalan haçlı seferlerine karşı bir reaksyon. I 181 senesinde vefat eden Papa Aleksander Ili'in devrinden itibaren, Roma ile İslam hükümdarları arasında ilk resmt münasebetler başlam1ştır; iki taraf mektuplaşrruş ve biraz sonra, papazların Yakın Şark'a gönderdikleri rahipler, müslümanlarla dini mübahaselerde bulunmak için hem Haleb ve Şam, hem de J\1ısır'a gitmişlerdi; 1233 senesinde franziskan rahipler Konya 'ya gelip Al&eddin Keykubadla temas ediyorlardı 10. Başka misyonerler, hıristiyarılığı bilhassa Tatar memleketlerinde yayınağa uğraştılar, çünkü dünyanın büyük dinlerine henüz iştirak etmiycn Tatarların müslümanlarm düşmanları oldukları ve bunun için hıristiyan dünyanın tabii müttefiki bulundukları vehmindc idiler. Tat<.ularm Ramon Lull'un eserlerinde aynadıklan rol bu fi_lae işaret edc1:. Fakat aynı müellif, asrın son yıllarında yazdığı bir kitapta, doğruca şöyle diyor: "Müslümanların Tatarları kendi dinlerine döndüreceklerinden korkulur; çünkü bu kolay bir iştir. Tatarlar IVIüslüman olurlarsa, hıristiyanlarm başına gelecek şeyleri tahmin etmek zor değildir." ıı Tatar memleketlerinde dolaşan bütün bu seyyah rahipler kimseyi hıristiyan dilline döndürmemişsc bile, uzun siyahatlarinden garba herhalde coğrafya ve etnografyaya ait çok kıymetli haberler getirmişlerdir; mesela Ruhrnek'un Tatarlar hakkındaki kitabı bugüne kadar eski Tatar dirrini tanımak için çok mühim bir kaynaktır. Ramon Lull ise; böyle bir misyonerlik işine girrneğe bilhassa müsaitti 12 Doğduğu ve büyüdüğü yer, Th.tfallorka adası, doğumundan birkaç sene önce, ı 229 senesinde, İspanyol kıralı tarafmdan müslümanların ellerinden koparılmıştı; binaenaleyh orada Lull'un devrinde Aı ap medeniyetinin çok derin izlerinin kalmış olması gayet muhtemeldir. Zengin bir ılilenin çocuğu olan, hafif meşrepli Ramon, 30 seneden fazla yalmz dünycvi eğlencelerden 1ıoşlanmış~ kıral saraylarında iyi bir terbiye görmüş, genç şövalyelerin çoğu gibi şiire heves ederek musauna. ve zarif aşk şiirleri yazmış, ha tti evlenciikten sonra da bu şen hayatı geçirmeğe devam etmişti. Birden bire, 9 Obres origirıals de Ramon Lull. Palnıa, vol. r-7 (rgo6); şimdiye kadar 20 cilt çıkmıştır. 10 Altaner, Dominikanermission s. 72'den itibaren; Golubovich Biblioteca Bio-Bibliografica della TeıTa Santa e dell'oriente Francesc~no (ıgo6) II s. 298 mo Petiti_a Raymundi ad Coelestinum V;. Altaner, Raymundus Lullus und der Sprachenkanon des Konzils von Vienne (Hist. Jahrbuch 53/rgg). 1 ~ Hayalının teferruatı için bakın: Peers, Ranıon Lull.

6 ' ~ i - - XIII. ASİRDA İSLAM DiNi İLE HIRİSTİYA.l\IL!K ARASINDAKİ MÜNASEBETLER 75 ' i' şimşek gibi, bir vizyon kalbine vurup- da onu, hayatını baştan başa değiştirerek gönlünü Tanrı'dan başka bir şeye bağlarnamağa icbar etti. Dualarından birinde diyor ki: "Y~ Bah_b_.L_ PJ!!ün ~uvvetlerimi senin şer~fine_ hamd, ş~i!l.y~_lıi~ıpet etrrı~k iç_i~ ~~~nrmı.ın_.hususurvj.;ı ıj_""iln.arumetleilr!l""l:r!tf~i f~' 13 -Aflesf~i, servetini bırakarak uzlete çekilip felsefe ve arapça t8:hsilin~ başladı. Evveli, arapça ona "vahşi hayvanların dil ve lisanlan gibi'' göründü; bununla beraber, bu dili öğrenip kelimelerini anlamıya bütün kuvvetleri ile çalıştı. Anlathğına göre, "mukaddes teslisin hakikatiarım beyan etmek maksadiyle" arapça öğrenmesi için Tanrı'ya niyaz ve dua ederek Ondan yardım ve nimet diliyorrlu 14 Arapça,yı, 9 sene hizmetinde bulunan bir Arap kölesinden öğrenrni_ş ve bundan sonra o kadar mükemmel elde etmişti ki bahsi geçen muazzam bir eser olan Liber Contemplatioııis'i ya tamamen, ya kısmen arapça olarak yaznuş ve bu dilden katalanca ya çevirmiştir 15. Bu büyük eseri bitirir bitirmez, aşağı yukarı 1276 ile 1316 seneleri arasında, sayıya sığnuyan kitaplar telif etti ki onların en mühim gayesi, hıristiyanlığın bütün dinlerden üstün olmasını ispat etınekti. Kabbalayı veya Huriı.filerin usullerini andıran grafik vasıtalarla, müsellcs, çevre} ha rfve rakamlada hıristiyanlığın hakikatlarını kendince red ve cerhe imkan verıniyecek bir surette ispat etıneğe çalıştl. Bizce, bu usuller. oldukça gariptir; amma, Lull'a göre, inanışın, ilmi ve nazari düşünüşlin neticesi olduğu için, insan, anlamadığı bir şeye inanamaz, ve ebedi hakikatları anlatmak için, bu grafik semboller kanaatınca gayet müsaitti. Muhakkak, bu "Ars magmi', '.'Büyük San' at" m tesirleri gelecek asırlarda bijiçok feylesofların eserinde görünür; mesela bir asır sonra aynı maksadla meşgul olan Alman kardirral Nikolaus Kusanus, sonra İtalyan.lim Giordano Bruno'nun eserlerinde, ta Leibniz'e kadar Lull'un fikirlerine rastlanır 16 Lull'un en çok istediği, bu eserin yabancı dillere, arapça ve tatareaya çevrilmesi idi (bazılarını da arapça olarak telif etti); çünkü onun kanaatına göre, aklını bir defa bu mtiones ııecessariae, bu mantıkl burhanları düşünmekle meşgul eden bir insan derhal hıristiyarılığı kabul edecekti I 7 Diyor ki: ''Bizim nazari düşüncclcrimizi bilecek olurlarsa, bunlara tamamen iştirak edip kendi dinlerinden şüphe edcccklerdi 18." Liber Contemplationis'in bir b<lbı da şu unvanı taşır: ~'insan, din meseleleri haklundaki ınübahaseleri en iyi ve en müessir şekilde icra etmesini nasıl öğrenip de tatbik edebilir?~' 19 Lull'un bütün düşünce, fikir ve dualarının bir tck maksadı vardı: hıristiyanlarla hıristiyan olmıyanlar arasında bir konuşma tertip etmek. Şöyle dua eder: "Hıristiyanlarla Müslümanlar arasında sulh olmadığı için, Ya Rabbiı onlar din mübahaseleri ctmeğe cesaret etmiyorlar. Aralarında sulh olsaydı rahat rahat dinden bahsedebilirler ve bu suretle hıristiyanlar JVfüslümanları hakikat yoluna kılavuzlıyabilirlerdi." 2 1l Sırf din propagandası yapmayı değil, İncil mi.tidesini akla uygun bir şekilde ilan n Obres IV 149 ı-ı Obrcs IV Obres VIII 6,ı.s; bakın da Go!ubovich I 371. IG Keichcr s. 3; Voblcr, lvlittclalter!iche Aufkliirung in Spanien und Europa (Aus der romanisehen Welt~) s Pe ers 204, ~:ıs, go ı. 16 Petitio Raymundi ad Coclestinum V. 19 Obres V, ı6g; bakın da S.!vi. Lozano, Demonstrbi!idad de los misteras dela fe scgua R. Lulio (La Cienca Tomista ıgı2/ı3). 20 Obres V, 317.

7 --~ ~ A. SCHIMMEL etmek istedi. Kitaplarmdan birisinden, bir misyonere rastlıyan bir Müslüman sultanın şikayetini şöyle anlatıyor: "Sultan hıristiyana diyor ki (söylecliklerin hüccet ve burhan değil, itikattır. Bir dindcn, başka bir itikat için vazgeçmemem. Şimdiki dinden çıkarsam, yeni kabul edeceğim din alda uygun olsun diye kabul etmem lazım." 21 Bu gibi mübahaseteri başarmak için, sırf felsefi ve mantık! bilgiler kafi gelmez. Yabancı bir memlekete din propagandası maksadiyle gelmek, başka bir milletin dinini aniayıp onun ulemasiyle ezel'i: ve ebedl hakikatlardan bahsedebilmek için o milletin dilini bilmek şarttır. Bu hususta Vatikan arşivlerinde bulunan bir vesika şayan 'ı dikkattır: Hımıslı Sultan Eyyüb, Pa paya gönderdiği 30 aralık ı 245 tarihli bir mektupta: uzun uzadiya- müslümanlığın mahiyetinden bahsettikten sonra, diyoi: ki: "Papa'nın bize gönderdiği mektubun mamlsrmn ne olduğunu anlamadık. Gön :... deren, bu mektubun bizi bir dini hakikata ikna etmek maksadiyle yazmış olduğu takdirde, bizce, böyle bir işi iki milletin ulema ve ilahiyatçılarının şifahi mübahaseleriyle tecrübe etmek daha uygını olurdu. Ama, arapça değil, yalınız fransızca ve lfi.tince konuşan hıristiyan rahiplerin dil bilgileri noksan olduğundan, bu gibi dini konuşmalan tahakkuk ettirmeğe imkan yoktur" 22 Lull, bu gibi hadiselere karşı tedbir alınağa senelerce çalıştı. Rahip ve misyoner-. ler için bir dil okulunu kurmağa karar verdi ve 1276 senesinde, Aragon kıralı ile Papa tarafından alınan bir icaze ile ~1iramar'da böyle bir okulun plimnı.kuvveden fiile çıkarınağa oldukça çabuk muvaffak oldu. Bu okulda, franziskan tarikatına meiısup 13 rahip arapça öğrcnecek,.a.ragon "kıralı onlara her sene epeyi para verecekti. 23 Böyle bir fikir yeni değildi; doruinikan tarikatı o tarihten takriben 25 sene önce bu çeşit bir nıektebi İspanya ve rivayete göre de Tunus'ta kuracaktı ama, muvaffak olanıarmşb. 24 Bu tesisat bilhassa büyük tarikat reisi Pennafortlu Thomas'ın teşvikiyle kurulmuştu ki, XIII.. asrın ortasında en ateşli misyonerlerden biri idi. Fakat vakıt müsait olmadığından ne onun ve başka dominikanların ülküleri tahakkuk etmiş, ne de Lull'un tesis ettiği okul uzun zaman açık kalmıştır. Kilise bile bu 'çalışmalara çok alılka göstermedi. Lull, "Ramon kayalperesf' adlı kitabında bir rahibin ağzından bu merıfi düşünceleri şöyle ifade ettirir: 11Iüslümanlar çok inatçı ve dilleri de gayet müşkül olduğundan, onlara hıristiyanlığı ilan etmek pek manasız bir iştir; zanrunca, Tanrı luristiya:nlara bu dilleri, vakit gelince, dil okulları kurmaksızın öğretecektir 25 Fakat bu menfi cereyanlara rağmen, Lull yorulmadan Papadan kırallara,- kırallardan J::laris Üniversitesinin doçentlerine, onlardan tekrar Papa ve kardinallere gidip yalvardı: luristiyan memleketlerde değil,- Tatar me:nileketlerinde de bu çeşit müesseselerinin kurulmasını rica etti. Adı geçen kitabmda, Papa ve kuryeyi şiddetli ve sert sözlerle tevbih ederek kendisinin kıyamet gününde luristiyanlığı neşretmeğe çalışmıyan papazlar aleyhine hıristiyan olmıyan ve hıristiyanların gafleti sayesinde Cennet~ giremiyen insanlar namına ınüddei olarak çıkacağını söyliyorclu. Aynı zamanda, "Blanquernaı adlı büyük bir romanında ülkü ve prej?.siplerini belirtti: bu eserin kahramanı, Blanquerna, mürrevver bir Papadır, din mübahaseleri 21 Liber de conveniente fidei et intellectw; in obiecto; Probst, Idees II4. 22 Altaner, Doı:ninikanermission Altaner, Spraclıenkanon; Peers 12g; Goluboviclı II s. 423, No ~ Altaner, Dominikanrermission; Keichcr s. ı/8. 2 ~ Peers Q57

8 XIII. ASIRDA İSLAM DINI İLE HIRİSTİYANLIK ARASINDAKİ MÜNASEBETLER 77 ' -ı İcra eder, dil okulları kurar, arapça öğrenip öğretir, mistiği sever şeklinde temsil edilir. Bu kitap, geniş ve müsamahalı bir toleransla derin ve ince bir aşk mistikliği gösterir ki şüphesiz İslam tasa'vvufunun tesirleri altında kalmıştır. Kitaplarında izah ettiği teorilerin hakikatiarım tespit etmek maksadiyle, Lull üç defa müslüman memleketlerine gidip uzun uzadıya din ınübahaselerinde bulunmuştur. İlk Şimali Afrika siyahatından evvel, 1292 senesinde Genova'da galiba senelerce devam eden dini münakaşalaı;ın ve çektiği ıztırapların neticesi olan müdhiş bir sinir buhranı geçirdi. Biraz dinlenciikten sonra Tunus'a hareket etti. Tercemc-i halinde şöyle okuyoruz: "Ramon ise, günden güne Muhammed'in şeriatma vakıf olan kimseleri çağırmış, onlara, kendisinin hıristiyan şeriat ve kanunlarımn bütün fıkralarını çok iyi bilip, buradaki ulemadan İshim şeriati hakkında malu.mat alarak kendi dini ile mukayese edip onların bın-hanlarını hıristiyanlarınkinden daha makul ve mantıka uygun bulduğu takdirde İslama ihtida etmek maksadiyle geldiğini söylemiştir'' 26 Hem Tunus, hem de Bucia'da hapse,konmuş ve rivayetc göre nihayet üçüncü siyahatında heyecanlanan müslüman kütle tarafından öldürülerek candan istediği gibi martir olmuştur. *** Ramon Lull, asrmda kendisine benziyenlere az rastgelinen insanlardandır ki, İslam dini hakkında oldukça iyi malumat elde etmişti. Hem şeriat, hem de tarikatın usullerine vakıf olmuş, büyük bir gayretle Kur'in ve Hadis okumuştur, Kur'inın tefsirlerini de ihmal etmemiştir. İtalyan şarluyatçısı Enı ico Cerulli "Il Libro della scala" adlı gayet mühim eserinde Lull'dan da bir bibda bahseder: "Ramon Lull'a göre Müslümanlıkta Kıyamet ve Cennet'' ismini taşıyan fikralarda bu meseleyi inceleyip Katalan misyonerin İslam akidelerinde mevcut olan Münkir ve Nekir, Sırat köprüsü, Mizan vesaire hakkındaki meselderin farkında olduğunu gösteriyor. Bir misal: ''Liber super psalmum quicumque adlı küçük bir kitabında anlatıyor ki, Tanrı'yı arıyarak yollara düşmü~ bir Tatar, bir Müslümana rastgelip ondan dinini sorar. Müslüman, kendi kanunlarının (yani Kur'&nın) en güzel ve dünyada eşi mevcut olmıyan bir üslılp taşıdığını ve ilahi bir vahyin meyvesi olduğunu isbat eder " Bu gibi konuşmalar Ortaçağın dini edebiyatında nadir bir mevzü değildir; hem suryani papazlar (Theodorus Abukara, Urfalı Bartholomeus), hem de bizantin alim ve ilabiyatçılar bu suretlc hıristiyanlığın kemalini gösterrneğe çalı~mı~lardı. Lull'da bir Tatarla büyük dinlerin rriümessilleri arasında vaki olan konuşmilar en çok sevdiği mevzulardandır. Bu hikaye tipinin en meşhur misali, Liber de Centili et tdbus sapientibus (Allalı'ı tanımıyan insan ile üç ulema hakkındaki kitap)tır ki, derin bilgisi yanında geniş bir müsamaha gösterir. r277 senesinden evvel yazılmış olan bu kitapta, Tanrı ve ahireti tarnmadığı için meyus bir Tatar~ dünyanın büyük dinlerinin mümessilleri olan üç fı.lime rastlar ve onlardan Tanrı, 1\iyamet, Cennet, Cehennem hakkında mallimat alıp onların dinine iştirak etmek ister. Ama, cilimler arasında bu konuşmadan sonra vaki olan şiddetli bir münakaşadan, onların dinlerinin muhtelif olduklarını öğrenir. Buna şaşan adam onlardan fazla malümat istiyor, ve Lull her elinin hususiyetlerini gayet güzel ve tarafsız bir surette tavsif ediyor --o kda_r tarafsız ki, Tatarın hangi dine iştirak edeceği bile belli değildir. Dua ederek tekrar yollara düşüyor. O gitti mi, yahudi lnristiyan ve müslüman olan bu üç alim bundan böyle işbirliği yapınağa karar veri~ s. ı6ı. 26 Balduinus de Gaiffier S. J., Vita beati Raimundi Lulli, Analecta Bollandiana XLVIII 1930, 9? Golubovich 1 s. 376.

9 A. SCHIMMEL yorlar: "Bir Tanrımız, bir yaradanımız, bir rabbimiz var: bunun için bir dinimiz, bir kanunumuz, bir inancımız, Tanrı'yı sevip ona tapmak için bir üslii.bumuz olsun. Sevişelim, birbirimize yardım edelim, aramızdan inanç veya alılik hakkında hiç muhalefet, hiç ayrılık olmasın". Çünkü Lull, hem hıristiyanların, hem de müslümanların Allah'tan ba~ka bir ilah olmadığına inandığından, onları birleştirmenin oldukça kolay olduğu kanaatındadır. İslinun hıristiyanlığa ne kadar yakın olduğunu, hıristiyan akldelerinin doğruluğunu hangi mikyasta takdir ettiğini iyi bilireli 28 O, müslümanların Hazret-i İsa'nın ıztırap çekip de ölmesini inkar ettiğini, ama bu inkirın, İsa'nın beşeriyeline daha fazla şeref vermek maksadından çıktığını söyliyor 29 İslam dünyasından Meryem Ana hakkında beslenilen hörmet ve takdir hıslerinden de birkaç defa bahseder 30 Bu sebepten, Lull'ca bütün hıristiyan olmıyan milletlerden, müslümanlar hıristiyanlığa en yakın olan millettir. Bazı kitaplarında (Ars amativa boni ve Libre de Es de Deu ) bunlar ~üslüman niuhitinde daha kolay ve rahat kullamlmak üzere, Enkarnasyon ve teslis mevzülarından gayet kısa ve sathi bir şekilde bahseder. Lull, bilhassa müslümanların ahliilona hayran oldu; insaf, zühd ve takva, merhamet ve kuvvetli ve sarsılmaz imanlarından büyük bir hayranlık ve sempati ile bahseder. Bu hükmüne başka mu&sırları uymuşlardır, mesela İslam memleketlerinden büyük bir kısmını dolaşan Ricoldo de Monte Crucis ilc Tarabuluslu Wilhelm aynı mevzfı üzerine çok müspet ve tekdirkar sözler yaznuşlardır ve hatta -Türk-Msü.lüman dünyasının sert bir düşmanı olan Alman rcformalörü Luther müslümanların ahlak Iarım son derece medhetmiştir. itiraf etmeli ki, Lull, eliğer taraftan~ bütün mufunrları gibi, İslilrrun kendisince menfi görünen taraflarında durmuş ve Ortaçağın meşhur efsanelerini tekrarlamıştır 31 Bilhassa Kur'an ve Hadislerde bulunan Cennetin tavsifini hiç beğenmemiştir: İncildeki (Matta, 22/30) bir ilyete dayanarak ("melekeler gibi olacaklar"), huri, şarap ve bu gibi sevinçlerden bahseden 3.yetlere arasıra müsamahasızca taarruz etmiş ve onları çok ibtidai bir görüş sanrruşhr 32 Halbuki, başka bir eserinde, İslamda ahiretten en yüksek gaye, Allah'ı görmek ol.duğunti yazıyordu a 3 Bu mübhemiyete eserlerinde sık sık rastlanır. Bir tarafta, müslümanların, Allah'a yalmz Cennetin niinetlerini kazanmak maks_adiyle taptıkları itharnında bulunur; öbür taraftan küçük bir mistik eserinde bu konuda gayet enteresan bir afoı"izmi de var 34 Diyor ki: "Ma~uk şikayet etti ki: 'bin insan içinde yüzden fazlası Beni sevmez, Benden korkmaz. Beni korku ve sevgi ile arıyan bu yüz insan içinde go tane Benden ceza göstermesin diye korkar, kalan ro kişi ise, Beni, sevap kazansın diye severler, ama, -Beni yalnız cemalim ve eelilim için sevenler hemen de yok gibidir". Bu fikir, Lull ve ondan sonraki hıristiyan mistiklerinden evvel So ı senesinde vefat eden meşhur kadın az ize R3.bia tarafından ifadclendirilmiştir; onun en güzel dualarından biri şudur: "Ya:Rabbl, eğer sana Cehennemden korkarak taparsaını beni Cehenneme at; eğer sana Cenneti istiyerek taparsam, beni Cennetten kov; fakat sana senin ezell ve ebedi cemalini anyarak taparsam1 beni yüzünden mahrum etme!" Bu duanın çeşitterini hemen bütün klasik devre ait süfilerde görüyoruz ve acayip bir tasadüftür ki, Ribia'nın bu söz ve fikir- 2S Bk. Obres VIII 315, gr6; III ro2. 2u Obres VII 86, VIII 22, g8o. ~o Mesela Obres VII ı 76. ~~ Mesela Obres I 125 (Doctrina Pueril). ~ 2 Obres VI r2g; Vii 436, 4-37; VII 332, ggr, gı6. 3 ~ Peers s. 156 not 4-; Obres I 316. :>4 Aşık ve maşuk No. Qr.

10 XIII. ASIRDA İSLAM DiNi İLE HIRİSTİYANLIK ARASI!<"DAI~i MÜNASEEETLER 79 lerini hıristiyan mistikliğinde tekr'!-r XVII. asra ait bir :Fransız quietistlnin eserinde de akisler uyandrrrruştır: Cam us' un r64o senesinde neşredilen--"carite ou pourtmict de la vrai~ amour" ismini taşıyan ve mistik aşktan bahseden bir kitabında bir kadın portresi görünüyor: kadın, bir elinde meşale, öbür elinde bir kova taşıyor; başının üstünde ibrani: harflerle yazılmış Allilli'ın adım gösteren bir güneş var ki, bu motifin şarktan gelmesine işaret eder 31i. Bu resim, Ribia'nın meşhur hikayesini temsil etmektedir: O, birgün Basra'da dolaşırken bir elinde meşale, bir elinde su ile dolu bir kova taşıyordu. Bu hareketin manasım ondan soranlara şu cevabı. vermişti: "Bu iki perdenin mahvolabilmcsi için Cennete ateş vurmak ve Cehenneme su dökmek istiyorum; bu swetle Allah'a Cennet ümidi ve Cehennem korkusundan değil~ yalnız O'nun için tapanlar belli olsunlar 1" Lull, bütün bu fikikirlerin farkında olarak İslam hakkında epcyi müspet bilgileri benimsernişse de, arasıra İslam dini aleyhine az çok taassup göstermiştir. Bilhassa r2g6 senesinden itibaren onda şay an~ı hayret bir ruhi değişiklik görünüyor. Bu sencden sonra neşrettiği kitaplarda, bütün İshlm medeniyetine karşı açık bir düşmanlık izhar eder; iki üç risalcsindc, hatta haçlı seferlerine devam edilmesini bile istemiştir. Bir defa daha kısa bir zaman için olsun :_ senelerce ilin ettiği büyük ülkülerinden vazgeçti. Kendi ideallerini onbeş sene evvel Blanquema adlı büyük romanında ifade etmişti 36 ; bu romanın en- kuvvetli ve en müessir sahnelerinden biri şudur: Babiloıiia sultanı bir elçi eliyle Papaya bir risale gönderip ona şu sm etle tevbih etmiştir: "Hıristiyanlar hem Hazret-i İsa'nın vergiği kanun ve İncile, hem de havarilerin söz ve nümunelerin muhalif olarak Kudüs ve F~listin'i sihlh1arla fethedip İsa'nın dinini kahır ve şiddetle yayınağa çalışmaktadırlar. Bu hareketleri, asıl hıristiyan ülkülerine hiç uymaz; çünkü Isa'nın kanunu, sulh, tahammül ve salıretmekten başka bir nasihat vermez'' ve başka bir eserinde, Filistin'in kan dökmekle değil, gözyaşları dökmekle, dua ve niyaz etmekle fethedileceğini söylemişti 37 Lull'un ihtiyarlık günlerinde teklif ettiği yeni haçlı seferlerinden istediği, kan dökmek değil, müslüman harb esirlerini hıristiyan papazlarının talim ve terbiye etmesi idi. Çünkü, sözlerine göre, maddi bir kılıcın faydası yok ama, manevi bir kılıcın -yani din hakikatlarını ispat eden burhanların- faydasına gelince, bu hem dünya, hemde ahirette çok büyüktür 38 Yukarıda zikrettiğ1.miz r2g6 senesinden itibaren birden bire sertleşcn Lull'un tavrının hususi bir sebebi olması muhtemeldir. Öyle sanıyoruz ki bu senelerde İbnü Rüşd'ün ve hıristiyan talebelerinin felsefelerine karşı şiddetli bir mücadeleye girişınesi buna <lmil olmuştur. Lull, senelerce İslam dinini felsefe sihasında mağlfıp etmeğe çalıştı. Muisın Raymundus Martini gibi, Lull da Arap feylesoflarının eserleı'ini okumuş, bilhassa İbnü sına ve Gazzili: ile meşgul olmuş, I 28g senesinde Gazzill'nin Nlakiısid al-falgsifa isimli kitabını katalancaya nazmen tercüme etmiştir. Bundan miada al-kindi ve İbnü Tufayl'den tercümeler yapmış Olması muhtemeldir. İbnü Rüşd'ün eserlerini ise yajmz h1r.istiyan Averroistlerin tavassutu ile tammıştır. Lull ve muasırlarımn, sünni müslümanlarca hiç sevilmiyen feylesofları, İsliİn dininin en tipik mümessilleri olarak telt1kki etmeleri çok gariptir. Onlarca İbnü Rüşd ve talebelerinin fikirleri tamamen müslüman ak'ideleri~e uymaktadır. Fakat bu İslam feylesoflan, hakikat, ister kendi tarafından keşif yoluyla ifade edilmiş olsun, isterse mu~ a~ Bremond, Histoire du sentimcnt religieıı.x en France IX. ~a Obres IX Obrcs IV ~ Altaner, Sprachenkanon 204,

11 so A. SCHİM:M.EL kaddes kitaplar tarafından telkin. edilsin, mü tesavi olmasını isbat etmek isternişlerdir 39 Böyle bir telikki, jnanç ve mantık! idraki birbirini ikmal eder merdiven basamaklan sanan hıristiyan ortodokslarca pek tehlikeliydi. Lull'un ve Ramund Martini'nin Arap feylesoflarımn sözlerini reddetmek için yazdıkları kitaplar, Gazz3.li'nin Tahôfut al -fal sija adlı ve aynı maksacila yazılmış olan eserine pek benzer; hatta bu eserin istid Iallerini bile benimsemişlerdir. Bu, garip bir vaziyettir: Ortaçağ luristiyan ilf:minde, İshlmiyetin mümessilleri olarak telik~i edilen feylesofları reddetmek için, sünni müslümanların usul ve metodları kullanılmıştır. Maamafilı, Lull, ehl-i hadis ile feylesoflar tirasındaki muhalefetierin farkında idi; çünkü eserlerinin muhtelif yerlerinde böyle bir ayrılığa işaret eder; mesela der ki: «Derin ve süptil bilgileri olan ve Muhammcd'in Allah'ın resulü olmasına inanınıyan birkaç müslüman (yani feylesoflar) kolaylıkla hıristiyanlığa. döndürülebileceklcr'' 10 Tekrar, Lull'un bildikleri ile yaptıkları arasında bir fark görünür, ve hayatının 15 senesini, İslam felsefesine karşı yapılan mücadeleye sarfeder. I3 I2 senesinde artık bütür?- bu mücadelelerin sonu gelmişti: Vienne'de toplanan bir kilise konsili, Lull'un teklif ettiği gibi dil mektepleri kurmağa karar v~rdi, beş üniversitede, arapça derslere başlıyacakb. 'Aym zamanda, averroistler aleyhine yazdığı ~ risaleler konsile iştirak edenlere yayı.lnuştı. Sonsuz bir bahriyarlık içinde 8o yaşında oyan Lull biraz sonra bir defa daha Afrika'ya gitti ve orada martir oldu. Gördüğümüz gibi, LuU, İsliının bütün hususiyederine merak eden bir insandı. İslinun bu katalan misyoner ve feylesofa icra ettiği en derin tesir ise, tasavvufun tesiridir. Bu tesir hangi taraftan gelebilirdi İspanyol şarkıyatçılan, meseli Asin Palacios ve Ribcry, bu büyük vatandaşlarının eserlerinde bahusus büyük mutasavvi_f İbnü Arabi'nin felsefe ve mistikliğinin cereyanlanm görmekte ve oıiu hıristiyan bir mutasavvif olarak sayrnaktadırlar. Gerçi aralarında birkaç benzerlik var; mesela _ Lull'un kullandığı grafik sembol veremizler gibi; ama, ayrılıklar daha büyüktür. Bundan maada, İbnü Arabi'nin tesirinin XIII. asırcia Avrupa'da o kadar geniş olmadığı ve bilhassa, Lull'un Vahdet~i vücut mistiğinden uzak kaldığı söylenilebilir. Öbür taraftan, bazı katelik şilrihler, Lull'un nıistiğinde forınci ve satıhta kalan bir harici teşvikten maada İsliının bir tesiri mevcut olmamasında müttefiklerdir; onlarca, Lull'un mistik şüri ve nesri bilhassa franziskan kaynağından akıp St. Fransiz'in fikirlerini ifade eder 41 Kanaabmca, bu ikinci telakki yine tam yerinde değildir; çünkü asıl fransizkan mistiği bir Passions mistiği, Hazret-i İsa'nın ıztırap çekip ölmesini mürakabe eden bir mistiktir; halbuki Lull, eserlerinin hepsinde. bu passian motifini pek az kullanır. Şarkın tesiri inkar edilemez; Lull'un eserlerini okurken hem şekil, hem de muh~ teviyat bakımından bazan bir arapça kitap okur gibiyiz. Birkaç eserinde arap seci usulünü andıran gayet rriusanna ve ritmik bir nesirle yazılmış parçalar bulunur; kısa fikralar:nı gözden geçirdik mi derhal Arap hikmet sözleri habrımıza gelir; arasıra o zaman garpta şöhret bulan şark hikftyelerini bulabiliriz. Tasavvufun tesiri ise, bence, khisik tasavvuf devrinden Gazzill vasıtasiyle Lull'a kadar gelmiştir. Gördüğümüz gibi, Gazzill'nin Tahilfut'u o asırcia malümdu; onun )}fakasıd'ı Lu11 tarafindan anaeliline çevrilrnişti ve kendisinin İhyil' ulum ad-din ile Gazzili'nin başka mistik eserlerinden bir kısrrunı okuması gayet muhtemeldir. Bu iki şahsiyet arasında birçok ben- ~ 9 Nuri Gencosman, İbnili.Arabi, Fusus, Önsöz s. IV..,ıu Obres I 125; Altaner, :Missionstheorie 598. n Probst, Idees, cbap. III. s. 240; aym müellif, Mystique, s, 24; Peers, bab XVIII.

12 XIII. ASIRDA İSLAM DİNİ İLE HIRİSTİYANLIK ARASINDAKİ MüNASEBETLER 8< zei-liklei' göze çarpar: hem Lull, hem de Gazz;;Hi ilm-i kelimda mütehassıs olarak bu sahada çok kıymetli eserler yaznuş; tehlikeli neticelere gidebilecek felsefi: cereyanlara ilm-i kelıimın verdiği silahlarla taarruz etmişlerdir. İkisi de vahdet İ vücutçu olmıyan ve tam dinin usullerine bağlı olan bir mistikliğe dönmüşlerdir. LulJ'un eserlerine bakarsak, en çok İslam usullerinin tesirini gösteren kitabı "Tanrı'nın ]ÜZ ismi" adlı bir şiir kitabıdır. Tanrı'run ismi onu başka kitaplarında da ilgilendiren bir konu idi; sözlerine göre, bu sayıya sığınıyan güzel isimler, hıristiyanlar, yahudiler, müslümanlar tarafından muhtelif dil ve sözlerle ifadetendirilse bile, O'nun yalnız değiştirilemez ve bütün bu denemelerle aranılan bir tek ismi var 42 "Tanrı'nın J'ÜZ ismi" adlı şiirinlerine yazdığı önsöze göre, bu kitap, müslümanların camilerde Kur'im ve Allah'ın esmıl-i hijsnılsım okudukları gibi kiliselerde okunma~ üzere yazılmıştır. İslam tasavvufunun derin tesirine Liber Contemplationis'in gayet enteresan bir fikrasında.rastlarız: orada, zikir ve duanın usullerini Arap nümunelerinc bağlar: rfrh, remizleri vasıtalariyle (Lull, metninde remiz tabirini bile kullanır) entellektüel bir mürakabeye, mütaleaya ve aşka gider; zikr-i cehrlyi bırakıp zikr-i kalbi ye gider. 43 Bu oracio entellectuel, bu zihnl duanın kıymetini mutesavvıflardan öğrendiği şüphesizdir. Tasavvufun tesirinin en güzel ve en berrak misali, Blanquerna romannun sonunda mevcut olan ''Aşık ve maşuk hakkındaki kitap"tır. Blanquerna, ibadete ait bir kitap yazınağı düşündü, ve müellifin sö:ileriyle, "bu suretle de düşününce, müslümanların biri ona, İsl&mda 'Sufi' adını taşıyan din adamlannın mevcud olduğunu anlattığını hatırladı. Bu sufilerin, insana büyük bir ibadet ve murakabc veren aşk sözleri ve kısa misalleri var, ve bu sözler, izaha muhtaçtır; izah vasıtalasiyle anlayış yükselir, anlayış yükseence murakabe isteği de kuvvetlenir ve yükselir" 44 Bu ufak kitapta büyük mutasavvıfların kelimeleri akscttirilir, bazan fikirlerine hıristiyan bir renk verilir ama, zikir ve aşk hakkındaki söyledikleri ekseriya aynen nakledilir. Birkaç misal: Lull diyor ki: "Muhakkak maşukunu zikreden, ~ikrinde her şeyi unutur; maşukunu zikretmek üzere eğer her şeyi unutursa, maşuku onu her şeyden koruyup her şeyden ona naslp verecektir ' 45 Hadls-i kudsi olarak okuyoruz: "Eğer bir kimse benden bir şeyler isterneyi unutacak kadar benim zikrimle meşgul olursa, ben ona, benden niyaziarda bulunanlardan. çok daha asil İhsanlarda bulunurum". Buna benzer birçok sözlere tasavvuf edebiyatında rastlarız. Lull'un bu eserinde iyi tamclığımız semboller göze çarpar: "Aşık aşktan hasta düşmüş. Ona bakmak için tabi b gelmiş; tabib ise, hastamn düşünce ve kederlerini çoğalttı. Bu saattan itibaren, aşık şifa bulmuştur" 46 "Ya, :Niaşukun aşkı daima faal, aşıkın aşkı ise, daima hasretle ister ve ıztırap çekerek tahammül eder" 47 Gecenin güzelliğinden bahsederek şöyle diyor: "Tanrı, geceyi, :işık uyanarak maşukun şeref ve hakimiyetini seyretsin diye yaratmıştır.'' Hayal bahçelerini, engin aşk denizini airane sözlerle tavsif eder: "Aşk, rüzgar ve dalgalardan müteharrrik, 12 Proverbs de Ramon I, ı I. 13 Obres VIII. 4 " Obres IX 378. ~ 5 No No No F. 6

13 Bo A. SCJMMBL liman ve kenarı olmıyan biı ummandır. Aşık bu denizde garkoldu, keder ve garnları da beraber garkoldu. Fakat liyakat ve meziyetleri ise, denizin üzerinde kaldı" 48. Cümlenin son kısmı tam mutasavvifane değilse bile başka yerlerde tamarrıiyle tasavvufun ruhundan gelen ibareler bulunur, mesela sofilerin beğendikleri paradokslar, hatta meşhur ayna motifi kullanılır: "1\.şık kendisine baktı, maşukunu görebileceğim bir ayna olayım diye. Sonra pıaşukuna bakb, o, kendimi görebileceğim bir ayna olsun diye. Ve ruhunun hangi aynaya daha yakın olduğu sorulabilir" 49 Bu cümle, şirihler tarafından teslise ait bir ifade olarak beyan edilir ama, bu motif tasavvufta -mesela Bayezid-i Bist:lml, Ahmed Gazzill, Mevlana, İbnü Arabl'de- çok sık rastlanan bir remizdir. Büyük mutasavvıflar, Tanrı ile insan arasındaki münasebet için uygun bir sembol bulmakla uğraşırken, insanın kalbini, ruhunu zikirle dünyanın pasından temizliyen bir ayna ile mukayese etmişlerdir. İnsan, sevdiği bir insanın gözbebeklerinde kendi suretini gördüğü gibi, ruh da, maşukuna bakınca kendi sırrını tanımağa ve kendine bakınça il&hl esrara vakıf olmıya başlar. Kanaatımca, Lull'un bu rerozinin teslisle alakası yoktur. Kitabın son cümlelerinden biri bellci Lull'un kalbini tanıtınağa biraz yardım edebilir. Bir yerde yazrmştı ki:" Aşıkın maşukundan dolayı taşıdığı nişaneler başlangıçta gözyaşları, ortada bchuar, nihayette ölümden ibarettir" 50 ve biraz sonra, malıim bir tasavvufsözünü çevirirken söylüyor ki: "Aşıka sormuşlar: 'Kimde aşk daha büyük, yaşıyan aşıkta mı, ölen aşıkta mı?' 'Ölen aşıkta' diye cevap vermiş. 'Niçin?' 'Aşktan ölen aşıkta aşkın daha büyümesine imkan yok, aşkta yaşıyan aşıkta ise aşkın daha fazla büyümesi mümkündür' ". r.ı Bu sözle, mistik ölüme, fcnaya değil, maşukunun şerefini il8.n etmek için şehit olarak ölıneğe işaret eder. Lull'un istediği hedef, bir fena hali değildi. Bütün dualarında yalvardığı gibi, zikir ve münacaattan aldığı manevi kuvvetleriyle Tanrı'ya hizmet ederek onun hamd ve şerefini dünyaya neşredip bu gaye için kanını dökmek istemiştir. Şöyle dua etti: "Senin kulun, ya İlahl, senden şerefin için ölüp gözyaşları ile kamnı senin için dökmek isteğiyle yanar" 52 Lull'un eserlerinin tesiri azdır, binlerce güzel projelerinden yalruz en küçük kısrm tahakkuk etti. Tanrı'ya vclsıl olup olmadığım bilmiyoruz; bununla beraber ona hayranlık duymalı, bitmez eneıji ve müsamahasını takdir etmeliyiz. Bence, bütün hayalı ve eserlerini en iyi surette karakterize eden söz, "Aşık ve majuk hakkında kitabı"mn ihtiva ettiği Arap mutasavvıflardan olan İbn ül-muvallad'in bir sözüdür 53 : "Aşık dedi ki: Eğer ateş isterseniz, bana gelip kalbirnden l<imbalarımzı yakınız; eğer su isterseniz, gözyaşlarıına geliniz; aşk düşünceleri isterseniz eğer, onları benim düşüncelerimden alınız" M,.. No ~- No No. 233 No. s6ı. " s~ Peers ı Abü Nu'ayrrı al-isfahani, Hil)'al al-auliyj', X 364. "~ No. 173.

HAÇLI SEFERLERİ TARİHİ 3.Ders. Dr. İsmail BAYTAK. HAÇLI SEFERLERİ Nedenleri ve Sonuçları

HAÇLI SEFERLERİ TARİHİ 3.Ders. Dr. İsmail BAYTAK. HAÇLI SEFERLERİ Nedenleri ve Sonuçları HAÇLI SEFERLERİ TARİHİ 3.Ders Dr. İsmail BAYTAK HAÇLI SEFERLERİ Nedenleri ve Sonuçları Hristiyanlarca kutsal sayılan Hz. İsa nın doğum yeri Kudüs ve dolayları, VII. yüzyıldan beri Müslümanlar ın elinde

Detaylı

Aynı kökün "kesmek", "kısaltmak" anlamı da vardır.

Aynı kökün kesmek, kısaltmak anlamı da vardır. Kıssa, bir haberi nakletme, bir olayı anlatma hikâye etmek. Bu Arapça'da kassa kelimesiyle ifade edilir. Anlatılan hikâye ve olaya da "kıssa" denilir. Buhâri, bab başlıklarında "kıssa"yı "olay" anlamında

Detaylı

Senin için gelmesi mukadder olan şeylere hırs göstermen yersizdir. Senin için olmayan, başkasının hakkı olan şeylere, hasret çekmen yakışıksızdır.

Senin için gelmesi mukadder olan şeylere hırs göstermen yersizdir. Senin için olmayan, başkasının hakkı olan şeylere, hasret çekmen yakışıksızdır. Ciddi olarak Allah a isyan etmekten kaçın. O nun rahmet kapısına devam et. Bütün gücünü ve kuvvetini Allah için harca. Taatında sarfet. Yalvar, ihtiyaçlarını O na arz et. Başını önüne eğ, kork, Hak kın

Detaylı

EHL-İ SÜNNET'İN ÜSTÜNLÜĞÜ.

EHL-İ SÜNNET'İN ÜSTÜNLÜĞÜ. EHL-İ SÜNNET'İN ÜSTÜNLÜĞÜ www.almuwahhid.com 1 Müellif: Şeyhu'l-İslam İbni Teymiyye (661/728) Eser: Mecmua el-feteva, cilt 4 بسم هللا الرحمن الرحيم Selefin, kendilerinden sonra gelenlerden daha alim, daha

Detaylı

ALEXANDER RUSSEL WEBB-MUHAMMED

ALEXANDER RUSSEL WEBB-MUHAMMED ALEXANDER RUSSEL WEBB-MUHAMMED Benim araştırıcı, meraklı bir ahlâkım vardı. Her şeyin sebebini ve maksadını arıyordum. Bunlar için mantıkî cevaplar bekliyordum. Hâlbuki râhiplerin ve diğer Hıristiyan din

Detaylı

Buyruldu ki; Aklın kemali Allah u Teâlâ nın rızasına tabi olmak ve gazabından sakınmakladır.

Buyruldu ki; Aklın kemali Allah u Teâlâ nın rızasına tabi olmak ve gazabından sakınmakladır. BÜYÜKLERİN HİKMETLİDEN SÖZLERİ Buyruldu ki; Aklın kemali Allah u Teâlâ nın rızasına tabi olmak ve gazabından sakınmakladır. Buyruldu ki; Faziletli kimseler için (hiçbir yer) gurbet sayılmaz. Cahilin ise

Detaylı

İçindekiler. İndeks. İKTİSADÎ DÜŞÜNCE TARİHİ 1. Giriş 1-19

İçindekiler. İndeks. İKTİSADÎ DÜŞÜNCE TARİHİ 1. Giriş 1-19 İçindekiler Önsöz. İndeks Sahif e: III XI İKTİSADÎ DÜŞÜNCE TARİHİ 1. Giriş 1-19 1) İktisadî düşünce tarihine düşen vazife 1 2) İktisadî ilimler zümresinin muhtelif disiplinleri arasında bir mukayese 3

Detaylı

İLİM ÖĞRETMENİN FAZİLETİ. Bu Beldede İlim Ölmüştür

İLİM ÖĞRETMENİN FAZİLETİ. Bu Beldede İlim Ölmüştür İLİM ÖĞRETMENİN FAZİLETİ Bu Beldede İlim Ölmüştür Rivayet edildiğine göre Süfyan es-sevrî (k.s) Askalan şehrine gelir, orada üç gün ikamet ettiği halde, kendisine hiç kimse gelip de ilmî bir mesele hakkında

Detaylı

Birinci İtiraz: Cevap:

Birinci İtiraz: Cevap: Bazı din bilginleri tutulmalarla ilgili bazı itirazlarda bulunarak bu konuda şüpheler uyandırmaya çalışmışlardır. Ulemaların itirazlarından bazıları cevaplarıyla birlikte aşağıya sıralanmıştır. Birinci

Detaylı

Yahudiliğin peygamberi Hz. Musa dır. Bu nedenle Yahudiliğe Musevilik de denir. Yahudi ismi, Yakup un on iki oğlundan biri olan Yuda veya Yahuda ya

Yahudiliğin peygamberi Hz. Musa dır. Bu nedenle Yahudiliğe Musevilik de denir. Yahudi ismi, Yakup un on iki oğlundan biri olan Yuda veya Yahuda ya VAHYE DAYALI DİNLER YAHUDİLİK Yahudiliğin peygamberi Hz. Musa dır. Bu nedenle Yahudiliğe Musevilik de denir. Yahudi ismi, Yakup un on iki oğlundan biri olan Yuda veya Yahuda ya nispetle verilmiştir. Yahudiler

Detaylı

1. İnanç, 2. İbadet, 3. Ahlak, 4. Kıssalar

1. İnanç, 2. İbadet, 3. Ahlak, 4. Kıssalar 1. İnanç, 2. İbadet, 3. Ahlak, 4. Kıssalar İÇİNDEKİLER KUR AN NEDİR? KUR AN-IN AMACI? İNANÇ NEDİR İBADET NEDİR AHLAK NEDİR KISSALAR AYETLER KUR AN NEDİR? Kur an-ı Hakîm, alemlerin Rabbi olan Allah ın kelamıdır.

Detaylı

Question. Hıristiyanlık dini düşüncesinde değişiklik süreci nasıl idi ve hangi sebepten dolayı bu din. tahrife uğradı?

Question. Hıristiyanlık dini düşüncesinde değişiklik süreci nasıl idi ve hangi sebepten dolayı bu din. tahrife uğradı? Question Hıristiyanlık dini düşüncesinde değişiklik süreci nasıl idi ve hangi sebepten dolayı bu din tahrife uğradı? Answer: Hazreti İsa ya (s.a) uyanlar, bu ilahi peygamberin aralarında olma nimetinden

Detaylı

Türkçe Ulusal Derlemi Sözcük Sıklıkları (ilk 1000)

Türkçe Ulusal Derlemi Sözcük Sıklıkları (ilk 1000) Türkçe Ulusal Derlemi Sözcük Sıklıkları (ilk 1000) 14.08.2014 SIRA SIKLIK SÖZCÜK TÜR AÇIKLAMA 1 1209785 bir DT Belirleyici 2 1004455 ve CJ Bağlaç 3 625335 bu PN Adıl 4 361061 da AV Belirteç 5 352249 de

Detaylı

ULUSLARARASI İBN TÜRK,

ULUSLARARASI İBN TÜRK, ATATÜRK KÜLTÜRı DİL VE TARİH YÜKSEK KURUMU ATATÜRK KÜLTÜR MERKEZi YAYlNI, SAYI: 42 KONGRE VE SEMPOZYUM BiLDİRİLERi DiziSi, SA YI: 1 ULUSLARARASI İBN TÜRK, HAREZMİ, F ARABl, BEYRÜNİ, VE İBN SİNA SEMPOZYUMU

Detaylı

KRAL JAMES İNCİLİ 1611 APOCRYPHA DUA AZARYA & üç Yahudi şarkı. Azarya ve şarkının üç Yahudi duası

KRAL JAMES İNCİLİ 1611 APOCRYPHA DUA AZARYA & üç Yahudi şarkı. Azarya ve şarkının üç Yahudi duası www.scriptural-truth.com KRAL JAMES İNCİLİ 1611 APOCRYPHA DUA AZARYA & üç Yahudi şarkı Azarya ve şarkının üç Yahudi duası Azarya dua {1:1} ve yangının ortasında yürüdüler öven Tanrı ve Tanrı nimet. {1:2}

Detaylı

AYA THEKLA YERALTI KİLİSESİ

AYA THEKLA YERALTI KİLİSESİ AYA THEKLA YERALTI KİLİSESİ Thekla, genç ve güzel bir kadın... Hem de bakire... Aynı Meryem gibi.. Halk bu yüzden, Thekla nın yaşadığı yeraltı kilisesine, Meryemlik demiş. Thekla nın yaşadığı, sonunda

Detaylı

Bunu herkes yapıyor! -Gerçekten herkes mi? Nasıl korunmam gerektiğini biliyorum! -Kalbini, gönlünü nasıl koruyacaksın? www.gerçeksevgibekler.

Bunu herkes yapıyor! -Gerçekten herkes mi? Nasıl korunmam gerektiğini biliyorum! -Kalbini, gönlünü nasıl koruyacaksın? www.gerçeksevgibekler. Bunu herkes yapıyor! -Gerçekten herkes mi? Nasıl korunmam gerektiğini biliyorum! -Kalbini, gönlünü nasıl koruyacaksın? www.gerçeksevgibekler.de www.wahreliebewartet.de Avrupa ülkelerindeki gençlik denilince

Detaylı

AYP 2017 ÜÇÜNCÜ DÖNEM ALIMLARI

AYP 2017 ÜÇÜNCÜ DÖNEM ALIMLARI ALANLAR ve ÖNCELİKLER AYP 2017 ÜÇÜNCÜ DÖNEM ALIMLARI 1- Kur an İlimleri ve Tefsir Kur an ilimleri, Kur an tarihi, tefsir gibi Kur an araştırmalarının farklı na dair araştırmaları 1. Kur an tarihi 2. Kıraat

Detaylı

KİTAP GÜNCESİ VIII. GELENEKSEL KİTAP GÜNLERİ SAYI:3

KİTAP GÜNCESİ VIII. GELENEKSEL KİTAP GÜNLERİ SAYI:3 KİTAP GÜNCESİ VIII. GELENEKSEL KİTAP GÜNLERİ SAYI:3 Issue #: [Date] MAVİSEL YENER İLE RÖPOTAJ 1. Diş hekimliği fakültesinden mezunsunuz. Bu iş alanından sonra çocuk edebiyatına yönelmeye nasıl karar verdiniz?

Detaylı

HİTİT ÜNİVERSİTESİ İLAHİYAT FAKÜLTESİ 2007 VE SONRASI MÜFREDAT PROGRAMI AKTS KODU

HİTİT ÜNİVERSİTESİ İLAHİYAT FAKÜLTESİ 2007 VE SONRASI MÜFREDAT PROGRAMI AKTS KODU HİTİT ÜNİVERSİTESİ İLAHİYAT FAÜLTESİ 2007 VE SONRASI MÜFREDAT PROGRAMI T U : Teorik ders saati : Uygulamalı ders saati : Dersin redisi : Avrupa redi Transfer Sistemi 1.SINIF 1.SINIF ODU I. YARIYIL/GÜZ

Detaylı

Tefsir, Kıraat (İlahiyat ve İslâmî ilimler fakülteleri)

Tefsir, Kıraat (İlahiyat ve İslâmî ilimler fakülteleri) ARAŞTIRMA ALANLARI 1 Kur an İlimleri ve Tefsir Kur an ilimleri, Kur an tarihi, tefsir gibi Kur an araştırmalarının farklı alanlarına dair araştırmaları kapsar. 1. Kur an tarihi 2. Kıraat 3. Memlükler ve

Detaylı

( Mesnevi den 8 şirli) r H i k â y ele

( Mesnevi den 8 şirli) r H i k â y ele 8 Mesnevi den (şiirli) r l e H i k â e y ÖNSÖZ Hoşgörülülükte deniz gibi ol Mevlâna Celâleddîn Geleceğimizin teminatı olan kıymetli çocuklarımız, Geçmişimizde atalarımızın yaşadığı ve bu günlerde kaybolma

Detaylı

Dinlerin Buluşma Noktası. Antakya

Dinlerin Buluşma Noktası. Antakya 80 Dinlerin Buluşma Noktası Antakya 81 82 Bu ay sizlere Anadolu nun en güzel yerlerinden biri olan Antakya yı tanıtacağız. Antakya Hatay ilimizin şehir merkezi. Hristiyanlığın en eski kiliselerinden biri

Detaylı

Hikaye uzak bir Arap Alevi köyünde geçer. Ararsanız bambaşka versiyonlarını da bulabilirsiniz, hem Arapça hem Türkçe.

Hikaye uzak bir Arap Alevi köyünde geçer. Ararsanız bambaşka versiyonlarını da bulabilirsiniz, hem Arapça hem Türkçe. Sitti Cemili ve Meryem im Ben çocukken pek çok Arapça hikâye dinledim anneannemden. Sitti Cemili den anneanne diye bahsetmek de tuhafmış. Arapça da onun adı Sitti yani benim ninem. Söylemeden geçemeyeceğim,

Detaylı

İÇİNDEKİLER. Maide Suresi 116 Ve 117. Ayetlerinin Manası Nedir? Teveffi Kelimesi Ve Arap Dili. Teveffinin Manasıyla İlgili Hodri Meydan

İÇİNDEKİLER. Maide Suresi 116 Ve 117. Ayetlerinin Manası Nedir? Teveffi Kelimesi Ve Arap Dili. Teveffinin Manasıyla İlgili Hodri Meydan İÇİNDEKİLER Maide Suresi 116 Ve 117. Ayetlerinin Manası Nedir? Teveffi Kelimesi Ve Arap Dili Teveffinin Manasıyla İlgili Hodri Meydan Teveffi Kelimesi Ve Resulüllah ın Açıklaması İmam Buhari Ve Teveffi

Detaylı

NOT : İMAM-I RABBANÎ Hz. bu mektubu muhterem şeyhi Muhammed Bakibillah'a yazmıştır.

NOT : İMAM-I RABBANÎ Hz. bu mektubu muhterem şeyhi Muhammed Bakibillah'a yazmıştır. 6.MEKTUP MEVZUU : a) Cezbe ve sülûk husulünün beyanı. b) Celâl ve cemal sıfatları ile terbiye almak. c) Fenanın ve bekanın beyanı. d) Nakşibendî tarikatına mensub olmanın üstünlüğü. Belâ ve musibet için

Detaylı

İnönü Üniversitesi Fırat Üniversitesi Siirt Üniversitesi Ardahan Üniversitesi - Milli Eğitim Bakanlığı ‘Değerler Eğitimi’ Milli ve Manevi Değerlerimiz by İngilizce Öğretmeni Sefa Sezer

İnönü Üniversitesi Fırat Üniversitesi Siirt Üniversitesi Ardahan Üniversitesi - Milli Eğitim Bakanlığı ‘Değerler Eğitimi’ Milli ve Manevi Değerlerimiz by İngilizce Öğretmeni Sefa Sezer MİLLİ EĞİTİM BAKANLIĞI DEĞERLER EĞİTİMİ İNÖNÜ ÜNİVERSİTESİ / FIRAT ÜNİVERSİTESİ / ARDAHAN ÜNİVERSİTESİ / SİİRT ÜNİVERSİTESİ SEFA SEZER / İNGİLİZCE ÖĞRETMENİ Bir milletin ve topluluğun oluşumunda maddi

Detaylı

Prof.Dr. Jeffrey H. Lang ın İlk Namazı

Prof.Dr. Jeffrey H. Lang ın İlk Namazı Prof.Dr. Jeffrey H. Lang ın İlk Namazı ABD nin Kansas Üniversitesinden matematikçi Prof.Dr. Jeffrey H. Lang, İslam a giriş hikâyesini yazmış olduğu Melekler Soruncaya Kadar [Even Angels Ask: A Journey

Detaylı

AVRUPADA EĞİTİMİN TARİHİ GEÇMİŞİ İNÖNÜ ÜNİVERSİTESİ / FIRAT ÜNİVERSİTESİ / ARDAHAN ÜNİVERSİTESİ SEFA SEZER / İNGİLİZCE ÖĞRETMENİ

AVRUPADA EĞİTİMİN TARİHİ GEÇMİŞİ İNÖNÜ ÜNİVERSİTESİ / FIRAT ÜNİVERSİTESİ / ARDAHAN ÜNİVERSİTESİ SEFA SEZER / İNGİLİZCE ÖĞRETMENİ AVRUPADA EĞİTİMİN TARİHİ GEÇMİŞİ İNÖNÜ ÜNİVERSİTESİ / FIRAT ÜNİVERSİTESİ / ARDAHAN ÜNİVERSİTESİ SEFA SEZER / İNGİLİZCE ÖĞRETMENİ Antik Devir de eğitim, genel olarak müzik ve beden eğitimine önem verilmiştir.

Detaylı

Efendim, öğrendiklerimin ikincisi; çok kimseyi, nefsin şehvetleri peşinde koşuyor gördüm. Şu âyet-i kerimenin mealini düşündüm:

Efendim, öğrendiklerimin ikincisi; çok kimseyi, nefsin şehvetleri peşinde koşuyor gördüm. Şu âyet-i kerimenin mealini düşündüm: Hatim-i Esam hazretleri, hocası Şakik-i Belhi hazretlerinin yanında 33 sene kalır, ilim tahsil eder. Hocası, bu zaman içinde ne öğrendiğini sorduğu zaman, sekiz şey öğrendiğini söyler ve bunları hocasına

Detaylı

Atatürk ün Kişisel Özellikleri. Elif Naz Fidancı

Atatürk ün Kişisel Özellikleri. Elif Naz Fidancı Atatürk ün Kişisel Özellikleri Atatürk cesur ve iyi bir liderdir Atatürk iyi bir lider olmak için gerekli bütün özelliklere sahiptir. Dürüstlüğü ve davranışları ile her zaman örnek olmuştur. Gerek devlet

Detaylı

Herkes bir arayış içinde

Herkes bir arayış içinde Euzubillahimineşşeytananirracim Bismillahirrahmanirrahim Herkes bir arayış içinde Ayberk Efendi Berlin 2oo8 La havle vela kuvvete illa billahil aliyyil Azim. Meded ya Sultanul Evliya, meded ya Şeyh Nazım

Detaylı

BÖLÜM 1. İLETİŞİM, ANLAMA VE DEĞERLENDİRME (30 puan) Metni okuyunuz ve soruları cevaplayınız. MUTLULUK HİKAYESİ

BÖLÜM 1. İLETİŞİM, ANLAMA VE DEĞERLENDİRME (30 puan) Metni okuyunuz ve soruları cevaplayınız. MUTLULUK HİKAYESİ BÖLÜM. İLETİŞİM, NLM VE DEĞERLENDİRME ( puan) Metni okuyunuz ve soruları cevaplayınız. MUTLULUK HİKYESİ 8 Hayatı boyunca mutlu olmadığını fark eden bir adam, artık mutlu olmak istiyorum demiş ve aramaya

Detaylı

AVRUPA DA MEYDANA GELEN TEKNİK GELİŞMELER : 1)BARUTUN ATEŞLİ SİLAHLARDA KULLANILMASI: Çinliler tarafından icat edilen barut, Çinlilerden Türklere,

AVRUPA DA MEYDANA GELEN TEKNİK GELİŞMELER : 1)BARUTUN ATEŞLİ SİLAHLARDA KULLANILMASI: Çinliler tarafından icat edilen barut, Çinlilerden Türklere, COĞRAFİ KEŞİFLER 1)YENİ ÇAĞ AVRUPASI AVRUPA DA MEYDANA GELEN TEKNİK GELİŞMELER : 1)BARUTUN ATEŞLİ SİLAHLARDA KULLANILMASI: Çinliler tarafından icat edilen barut, Çinlilerden Türklere, Türklerden Müslüman

Detaylı

Sabah akşam tevâzu içinde yalvararak, ürpererek ve sesini yükseltmeden Rabbini an. Sakın gâfillerden olma! (A râf sûresi,7/205)

Sabah akşam tevâzu içinde yalvararak, ürpererek ve sesini yükseltmeden Rabbini an. Sakın gâfillerden olma! (A râf sûresi,7/205) Zikir, hatırlayıp yâd etmek demektir. İbâdet olan zikir de Yüce Allah ı çok hatırlamaktan ibârettir. Kul, Rabbini diliyle, kalbiyle ve bedeniyle hatırlar ve zikreder. Diliyle Kur ân-ı Kerim okur, duâ eder,

Detaylı

Skolastik Dönem (8-14.yy)

Skolastik Dönem (8-14.yy) Skolastik Felsefe Skolastik Dönem (8-14.yy) Köklü eğitim kurumlarına sahip olma avantajı 787: Fransa da Şarlman tüm kilise ve manastırların okul açması için kanun çıkardı. Üniversitelerin çekirdekleri

Detaylı

Azrail in Bir Adama Bakması

Azrail in Bir Adama Bakması Mevlâna (1207 1273) Güçlü bir bellek, çağrışım yeteneği, üretkenlik, olağanüstü görüş ve anlatım gücü, derin duygusallık ve hüzün, her yönüyle İslam kültürüne hâkimiyet... İşte Mevlâna deyince akla gelen

Detaylı

VEFEYÂT. Doç. Dr. Musa Süreyya Şahin

VEFEYÂT. Doç. Dr. Musa Süreyya Şahin İslâm Araştırmaları Dergisi, Sayı 22, 2009, 155-181 VEFEYÂT Doç. Dr. Musa Süreyya Şahin Doç. Dr. M. Süreyya Şahin i 24 Ocak 2008 tarihinde Hakk ın rahmetine tevdi ile ebedî yolculuğuna uğurladık. Akademik

Detaylı

Recep in İlk Üç Orucunun Fazileti

Recep in İlk Üç Orucunun Fazileti Mektub-u Attar Muhammed İlyas Kadiri Razavi tarafından tüm İslami Erkek Kardeşlerine ve İslami Kız Kardeşlerine, Medaris El Medine ve Camiat El Medine nin erkek öğretmenler, erkek öğrenciler, kadın öğretmenler

Detaylı

İÇİNDEKİLER SÖZ BAŞI...5 MEHMET ÂKİF ERSOY UN HAYATI VE SAFAHAT...9 ÂSIM IN NESLİ MEHMET ÂKİF TE GENÇLİK... 17

İÇİNDEKİLER SÖZ BAŞI...5 MEHMET ÂKİF ERSOY UN HAYATI VE SAFAHAT...9 ÂSIM IN NESLİ MEHMET ÂKİF TE GENÇLİK... 17 İÇİNDEKİLER SÖZ BAŞI...5 MEHMET ÂKİF ERSOY UN HAYATI VE SAFAHAT...9 ÂSIM IN NESLİ... 15 MEHMET ÂKİF TE GENÇLİK... 17 SAFAHAT TA DEĞERLERİMİZ... 41 Adâlet... 43 Adamlık... 47 Ahlâk... 50 Azim... 42 Birleştiricilik...

Detaylı

1-Anlatım 2-Soru ve Cevap 3-Sunum 4-Tartışma

1-Anlatım 2-Soru ve Cevap 3-Sunum 4-Tartışma DERS BİLGİLERİ Ders Adı Kodu Yarıyılı T+U Saati Ulusal Kredisi AKTS ARAP DİLİ VE EDEBİYATI I İLH 103 1 2+0 2 3 Ön Koşul Dersleri Dersin Dili Dersin Seviyesi Dersin Türü Türkçe Lisans Yüz Yüze / Zorunlu

Detaylı

Erbaa lı Genç Şair Muhammed Dikal Lisede edebiyatı gerçekten seven öğretmenlerim bana da Edebiyatı sevdirdiler

Erbaa lı Genç Şair Muhammed Dikal Lisede edebiyatı gerçekten seven öğretmenlerim bana da Edebiyatı sevdirdiler Erbaa lı Genç Şair Muhammed Dikal Lisede edebiyatı gerçekten seven öğretmenlerim bana da Edebiyatı sevdirdiler SORU- Kısaca kendinizi tanıtır mısınız? Bugüne kadar hangi okullarda okudunuz? MUHAMMED DİKAL

Detaylı

Türklerin Anayurdu ve Göçler Video Ders Anlatımı

Türklerin Anayurdu ve Göçler Video Ders Anlatımı Türklerin Anayurdu ve Göçler Video Ders Anlatımı III. ÜNİTE TÜRKLERİN TARİH SAHNESİNE ÇIKIŞI VE İLK TÜRK DEVLETLERİ ( BAŞLANGIÇTAN X. YÜZYILA KADAR ) A- TÜRKLERİN TARİH SAHNESİNE ÇIKIŞI I-Türk Adının Anlamı

Detaylı

Tıbb-ı Nebevi İSLAM TIBBI

Tıbb-ı Nebevi İSLAM TIBBI Tıbb-ı Nebevi İSLAM TIBBI Tıbb-ı Nebevi İslam coğrafyasında gelişen tıp tarihi üzerine çalışan bilim adamlarının bir kısmı İslam Tıbbı adını verdikleri., ayetler ve hadisler ışığında oluşan bir yapı olarak

Detaylı

Sultan Abdülhamid Han hakkında 7 itiraf

Sultan Abdülhamid Han hakkında 7 itiraf Sultan Abdülhamid Han hakkında 7 itiraf Osmanlı Devleti'nin en kritik bir devrinde otuz üç yıl hükümdarlık yapmış İkinci Abdülhamid Han için ağır ithamlarda bulunanların sayısı gittikçe azalmakla birlikte,

Detaylı

Hocam Prof. Dr. Nejat Göyünç ü Anmak Üzerine Birkaç Basit Söz

Hocam Prof. Dr. Nejat Göyünç ü Anmak Üzerine Birkaç Basit Söz Hocam Prof. Dr. Nejat Göyünç ü Anmak Üzerine Birkaç Basit Söz PROF. DR. 133 Prof. Dr. Alaattin AKÖZ SÜ Edebiyat Fakültesi Tarih Bölümü Hiç unutmadım ki! Akademik olarak hem yüksek lisans, hem de doktora

Detaylı

Seyyid Abdülkadir Geylâni hazretleri küçük yaşta iken, annesinden Bağdat a giderek ilim öğrenmesi için izin ister.

Seyyid Abdülkadir Geylâni hazretleri küçük yaşta iken, annesinden Bağdat a giderek ilim öğrenmesi için izin ister. Yalan Söylemeyen Çocuk Seyyid Abdülkadir Geylâni hazretleri küçük yaşta iken, annesinden Bağdat a giderek ilim öğrenmesi için izin ister. Annesi: Ey benim gözümün nûru ve gönlümün tâcı evladım, Abdülkâdir

Detaylı

HÜCCETİN İKAMESİ VE ANLAŞILMASI

HÜCCETİN İKAMESİ VE ANLAŞILMASI HÜCCETİN İKAMESİ VE ANLAŞILMASI ŞEYH MUHAMMED NASIRUDDİN EL-ELBANİ 1 KİTAB VE SÜNNETE DAVET YAYINLARI 1435 HÜCCETİN İKAMESİ VE ANLAŞILMASI ŞEYH MUHAMMED NASIRUDDİN EL-ELBANİ irtibat kitabvesunnet@gmail.com

Detaylı

SAHİP OLDUKLARIMIZI KORUMANIN 4 RUHSAL ADIMI

SAHİP OLDUKLARIMIZI KORUMANIN 4 RUHSAL ADIMI 1 KORUMANIN 4 RUHSAL Çoğu insan nasıl dua edeceğini bilemez. Bu yüzden size yardımcı olabilecek örnek bir dua metni hazırladım. Bu duayı sesli olarak okuyabilir ya da içinizden geldiği gibi dua edebilirsiniz.

Detaylı

NÂZIM HİKMETİN BİR YAZISINDAN

NÂZIM HİKMETİN BİR YAZISINDAN ferhad ile şirin NÂZIM HİKMETİN BİR YAZISINDAN... Toprağı, dostlarımı, karımı sevdiğim kadar tiyatroyu severim. Sevgilerimin hiç birinde platonik olmadığım gibi; tiyatro sevgimde de platonik değilim...

Detaylı

EK: Mucize Avcısı nı yayına hazırlarken, çok

EK: Mucize Avcısı nı yayına hazırlarken, çok EK: Mucize Avcısı nı yayına hazırlarken, çok uzun yıllar önce yazdığım bir yazıyı hatırladım. Onaltı yaşında, lisede iken yazdığım bir yazıyı. Cesaret edip, bir gazetenin araştırma merkezine göndermiştim.

Detaylı

İLİ : GENEL TARİH : 29.01.2016. Hazırlayan: Din Hizmetleri Genel Müdürlüğü

İLİ : GENEL TARİH : 29.01.2016. Hazırlayan: Din Hizmetleri Genel Müdürlüğü İLİ : GENEL TARİH : 29.01.2016 EN GÜZEL İSİMLER O NUNDUR Aziz Müminler! Okuduğum âyet-i kerimede Yüce Rabbimiz şöyle buyuruyor: O, yaratan, yoktan var eden, şekil veren Allah tır. Güzel isimler O nundur.

Detaylı

Prof.Dr.Eva (Havva) de Vitray-Meyerovitch

Prof.Dr.Eva (Havva) de Vitray-Meyerovitch Prof.Dr.Eva (Havva) de Vitray-Meyerovitch Eva de Vitray-Meyerovitch 1909 yılında aristokrat ve Katolik bir Fransız ailenin çocuğu olarak dünyaya gelir. İlköğrenimini rahiplerin gözetiminde Katolik okulunda

Detaylı

ST. THOMAS AQUİNAS Muhammet Tarakçı, İz yay. 2006, 280 s. Sadi YILMAZ *

ST. THOMAS AQUİNAS Muhammet Tarakçı, İz yay. 2006, 280 s. Sadi YILMAZ * sakarya üniversitesi ilahiyat fakültesi dergisi 15 / 2007, s. 209-214 kitap tanıtımı ST. THOMAS AQUİNAS Muhammet Tarakçı, İz yay. 2006, 280 s. Sadi YILMAZ * Ortaçağ genel itibariyle hem İslam hem de batı

Detaylı

İSLAM FELSEFESİ: Tarih ve Problemler Editör: M. Cüneyt Kaya. ISBN sayfa, 45 TL.

İSLAM FELSEFESİ: Tarih ve Problemler Editör: M. Cüneyt Kaya. ISBN sayfa, 45 TL. İSLAM FELSEFESİ: Tarih ve Problemler Editör: M. Cüneyt Kaya ISBN 978-605-4829-05-7 869 sayfa, 45 TL. VII. yüzyılın başlarında kadim medeniyet havzalarında canlılığını neredeyse kaybetmiş olan felsefe,

Detaylı

5 Kimin ümmetisin? Hazreti Muhammed Mustafa nın (sallallahu aleyhi ve sellem) ümmetiyim. 6 Müslüman mısın? Elhamdülillah, Müslümanım.

5 Kimin ümmetisin? Hazreti Muhammed Mustafa nın (sallallahu aleyhi ve sellem) ümmetiyim. 6 Müslüman mısın? Elhamdülillah, Müslümanım. TEMEL DİNİ BİLGİLER 1 Rabbin kim? Rabbim Allah. 2 Dinin ne? Dinim İslam. 3 Kitabın ne? Kitabım Kur ân-ı Kerim. 4 Kimin kulusun? Allah ın kuluyum. 5 Kimin ümmetisin? Hazreti Muhammed Mustafa nın (sallallahu

Detaylı

"Vesvese" ile "korku" aynı mıdır? Risalelerde vesveye önem vermemek, modern bilimde ise korkunun üzerine gitmekten bahsediliyor?..

Vesvese ile korku aynı mıdır? Risalelerde vesveye önem vermemek, modern bilimde ise korkunun üzerine gitmekten bahsediliyor?.. Sorularlarisale.com "Vesvese" ile "korku" aynı mıdır? Risalelerde vesveye önem vermemek, modern bilimde ise korkunun üzerine gitmekten bahsediliyor?.. İnsan olarak imtihanda olduğumuz için; bize verilen

Detaylı

İlim gıda gibidir. Ona her zaman ihtiyaç vardır. Faydası da herkesedir.

İlim gıda gibidir. Ona her zaman ihtiyaç vardır. Faydası da herkesedir. İlmi olmayan kimsenin dünyada da ahirette de hiç kıymeti yoktur. Ahmed-i Bedevî İlim gıda gibidir. Ona her zaman ihtiyaç vardır. Faydası da herkesedir. Abdülvehhab-ı Müttekî İnsanlar, ilmi büyüklerinden

Detaylı

Cennet, Tanrı nın Harika Evi

Cennet, Tanrı nın Harika Evi Çocuklar için Kutsal Kitap sunar Cennet, Tanrı nın Harika Evi Yazarı: Edward Hughes Resimleyen: Lazarus Uyarlayan: Sarah S. Tercüme eden: Nurcan Duran Üreten: Bible for Children www.m1914.org 2010 Bible

Detaylı

Çocuklar için Kutsal Kitap sunar. Cennet, Tanrı nın Harika Evi

Çocuklar için Kutsal Kitap sunar. Cennet, Tanrı nın Harika Evi Çocuklar için Kutsal Kitap sunar Cennet, Tanrı nın Harika Evi Yazarı: Edward Hughes Resimleyen: Lazarus Uyarlayan: Sarah S. Tercüme eden: Nurcan Duran Üreten: Bible for Children www.m1914.org 2010 Bible

Detaylı

Dünyayı Değiştiren İnsanlar

Dünyayı Değiştiren İnsanlar Dünyayı Değiştiren İnsanlar Küçük hanımlar, küçük beyler! Sizler hepiniz geleceğin bir gülü, yıldızı, bir mutluluk parıltısısınız! Memleketi asıl aydınlığa boğacak sizsiniz. Kendinizin ne kadar mühim,

Detaylı

MANASTIR TIBBI (Monastic Medicine)

MANASTIR TIBBI (Monastic Medicine) MANASTIR TIBBI (Monastic Medicine) Hipokratik-Galenik Tıp ekolunun devamı Cerrahi teknikler bilinmesine rağmen, yüksek enfeksiyon riski nedeniyle zorunlu haller dışında pek uygulanmıyor Tam olarak hangi

Detaylı

Risale-i Nurun kerametini gördüm.inayet altında olduğumuzu anladım.

Risale-i Nurun kerametini gördüm.inayet altında olduğumuzu anladım. MEHMET GÜNEŞ Risale-i Nurun kerametini gördüm.inayet altında olduğumuzu anladım. *Kendinizi tanıtır mısınız? 1956 doğumlu,kuyulu köyündenim. Kur an Kurslarına giderek Kur an-ı öğrendim.çok şükür daha sonra

Detaylı

İslamî bilimler : Kur'an-ı Kerim'in ve İslam dininin doğru biçimde anlaşılması için yapılan çalışmalar sonucunda İslami bilimler doğdu.

İslamî bilimler : Kur'an-ı Kerim'in ve İslam dininin doğru biçimde anlaşılması için yapılan çalışmalar sonucunda İslami bilimler doğdu. Türk İslam Bilginleri: İslam dini insanların sadece inanç dünyalarını etkilemekle kalmamış, siyaset, ekonomi, sanat, bilim ve düşünce gibi hayatın tüm alanlarını da etkilemiş ve geliştirmiştir Tabiatı

Detaylı

ÖNCESİNDE BİZ SORDUK Editör Yayınevi LGS Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi Yeni Tarz Sorular Nasıl Çözülür? s. 55

ÖNCESİNDE BİZ SORDUK Editör Yayınevi LGS Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi Yeni Tarz Sorular Nasıl Çözülür? s. 55 Tarz Sorular Nasıl Çözülür? s. 55 8 Ey insanlar! Rabbiniz birdir, atanız (Âdem) da birdir. Hepiniz Âdem densiniz, Âdem ise topraktan yaratılmıştır. Allah katında en değerli olanınız, O na karşı gelmekten

Detaylı

İktisat Tarihi I Ekim II. Hafta

İktisat Tarihi I Ekim II. Hafta İktisat Tarihi I 13-14 Ekim II. Hafta Osmanlı Kurumlarının Kökenleri 19. yy da Osmanlı ve Bizans hakkındaki araştırmalar ilerledikçe benzerlikler dikkat çekmeye başladı. Gibbons a göre Osm. Hukuk sahasında

Detaylı

Rahmân ve Rahîm Ne Demektir?

Rahmân ve Rahîm Ne Demektir? Besmele Kitapcığı Besmelenin Anlamı Besmele, bütün varlıkların hal diliyle ve iradeli varlık olan insanın lisanıyla ve haliyle meşru olan her işine Allah ın ismiyle başlamasıdır. En önemli dua ve zikirlerdendir.

Detaylı

Ben Allah ın (cc) kitabıyla kendini keşfeden ve O nunla bir anlam ifade eden her insan gibi, Eşref-i Mahlukat bir varlığım.

Ben Allah ın (cc) kitabıyla kendini keşfeden ve O nunla bir anlam ifade eden her insan gibi, Eşref-i Mahlukat bir varlığım. Değerli okurlarım! Her vesileyle söylüyorum. Ben Allah ın (cc) kitabıyla kendini keşfeden ve O nunla bir anlam ifade eden her insan gibi, Eşref-i Mahlukat bir varlığım. O hayatımda olmadığı zaman ben bir

Detaylı

ALEMLERİN EFENDİSİ NİN (SAV) DİLİYLE KUR AN

ALEMLERİN EFENDİSİ NİN (SAV) DİLİYLE KUR AN KUR AN KARANLIKLARDAN AYIDINLIĞA ÇIKARIR Peygamber de (şikayetle): Ya Rabbi! Benim kavmim bu Kur an ı (okumayı ve hükümlerine uymayı bırakıp hatta menedip onu) terkettiler. dedi. (Furkân /30) Elif, Lâm,

Detaylı

Gündemdeki Tartışmalı Dinî Konular-2, Prof. Dr. Nihat Dalgın, Etüt Yayınları, Samsun, 2012, 448 s.

Gündemdeki Tartışmalı Dinî Konular-2, Prof. Dr. Nihat Dalgın, Etüt Yayınları, Samsun, 2012, 448 s. Ondokuz Mayıs Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 2016, sayı: 40, ss. 207-211. Gündemdeki Tartışmalı Dinî Konular-2, Prof. Dr. Nihat Dalgın, Etüt Yayınları, Samsun, 2012, 448 s. Bir birey olarak Müslüman

Detaylı

Nasrettin Hoca ya sormuşlar: - Kimsin? - Hiç demiş Hoca, Hiç kimseyim. Dudak büküp önemsemediklerini görünce, sormuş Hoca: - Sen kimsin?

Nasrettin Hoca ya sormuşlar: - Kimsin? - Hiç demiş Hoca, Hiç kimseyim. Dudak büküp önemsemediklerini görünce, sormuş Hoca: - Sen kimsin? Nasrettin Hoca ya sormuşlar: - Kimsin? - Hiç demiş Hoca, Hiç kimseyim. Dudak büküp önemsemediklerini görünce, sormuş Hoca: - Sen kimsin? - Mutasarrıf demiş adam kabara kabara. - Sonra ne olacaksın? diye

Detaylı

Hıristiyan İnanç Esasları Teslis Baba, Oğul ve Kutsal Ruh adı altında üç kişilikte tek tanrıyı kabul ederler. Hıristiyan inancına göre baba kainatı ya

Hıristiyan İnanç Esasları Teslis Baba, Oğul ve Kutsal Ruh adı altında üç kişilikte tek tanrıyı kabul ederler. Hıristiyan inancına göre baba kainatı ya Hıristiyan İnanç Esasları Teslis Baba, Oğul ve Kutsal Ruh adı altında üç kişilikte tek tanrıyı kabul ederler. Hıristiyan inancına göre baba kainatı yaratmıştır. Tanrının inkarnasyonu olan oğul, günahın

Detaylı

İbadetin Manası ve Çeşitleri

İbadetin Manası ve Çeşitleri İbadetin Manası ve Çeşitleri Muhammed ibni Abd'il Vehhab (rahimehullah) www.at-tawhid.org 1 İbadetin Aslı Allah a ibadetin aslı; Allah ın emirlerine uymak nehyettiklerinden kaçınmak suretiyle ona itaat

Detaylı

GADİR ESİNTİLERİ -10- Şiir: İsmail Bendiderya

GADİR ESİNTİLERİ -10- Şiir: İsmail Bendiderya GADİR ESİNTİLERİ -10- Şiir: İsmail Bendiderya GADİR ESİNTİLERİ (10) Şiir: İsmail Bendiderya Edit: Kadri Çelik - Şaduman Eroğlu Son Okur: Murtaza Turabi Hazırlayan: D.E.K. Kültürel Yardımcılık, Tercüme

Detaylı

KOKULU, KIRIK BİR GERÇEĞİN KIYISINDA. ölüler genelde alışık değiliz korkulmamaya, unutulmamaya... (Özgün s.67)

KOKULU, KIRIK BİR GERÇEĞİN KIYISINDA. ölüler genelde alışık değiliz korkulmamaya, unutulmamaya... (Özgün s.67) KOCAER 1 Tuğba KOCAER 20902063 KOKULU, KIRIK BİR GERÇEĞİN KIYISINDA... Hepsi için teşekkür ederim hanımefendi. Benden korkmadığınız için de. Biz ölüler genelde alışık değiliz korkulmamaya, unutulmamaya...

Detaylı

AŞKIN ACABA HÂLİ. belki de tek şeydir insan ilişkileri. İki ayrı beynin, ruhun, fikrin arasındaki bu bağ, keskin

AŞKIN ACABA HÂLİ. belki de tek şeydir insan ilişkileri. İki ayrı beynin, ruhun, fikrin arasındaki bu bağ, keskin AŞKIN ACABA HÂLİ Varoluştan bu yana herhangi bir metoda uydurulup bu doğrultuda devam edilemeyen belki de tek şeydir insan ilişkileri. İki ayrı beynin, ruhun, fikrin arasındaki bu bağ, keskin hatlarla

Detaylı

"Satmam" demiş ihtiyar köylü, "bu, benim için bir at değil, bir dost."

Satmam demiş ihtiyar köylü, bu, benim için bir at değil, bir dost. Günün Öyküsü: Talih mi Talihsizlik mi? Bir zamanlar köyün birinde yaşlı bir adam yaşıyormuş. Çok fakirmiş. Ama çok güzel beyaz bir atı varmış. Kral bu ata göz koymuş. Bir zamanlar köyün birinde yaşlı bir

Detaylı

2. Enver Paşa. 3. Rıza Tevfik Bölükbaşı

2. Enver Paşa. 3. Rıza Tevfik Bölükbaşı Osmanlı Devleti nin en kritik devrinde otuz üç sene hükümdarlık yapmış İkinci Abdülhamid Han için ağır ithamlarda bulunanların sayısı gittikçe azalmakla beraber, yapılan iftiralar ve hakaretlerin kötü

Detaylı

Melih Güler. - şiirler - Yayın Tarihi: 11.9.2011. Yayınlayan: Antoloji.Com Kültür ve Sanat

Melih Güler. - şiirler - Yayın Tarihi: 11.9.2011. Yayınlayan: Antoloji.Com Kültür ve Sanat - şiirler - Yayın Tarihi: 11.9.2011 Yayınlayan: Antoloji.Com Kültür ve Sanat Yayın Hakkı Notu: Bu e-kitapta yer alan şiirlerin tüm yayın hakları şairin kendisine ve / veya yasal temsilcilerine aittir.

Detaylı

TV LERDEKİ PROGRAMLARA ÇIKANLAR KURAN OKUMASINI BİLMİYOR

TV LERDEKİ PROGRAMLARA ÇIKANLAR KURAN OKUMASINI BİLMİYOR Site İsmi : Zaman 53 Tarih: 10.05.2012 Site Adresi : www.zaman53.com Haber Linki : http://www.zaman53.com/haber/14544/camilerin-ayaga-kalkmasi-lazim.html ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Detaylı

Çocuklar için Kutsal Kitap sunar. Eziyet Eden Birinden Vaaz Eden Birine

Çocuklar için Kutsal Kitap sunar. Eziyet Eden Birinden Vaaz Eden Birine Çocuklar için Kutsal Kitap sunar Eziyet Eden Birinden Vaaz Eden Birine Yazarı: Edward Hughes Resimleyen: Janie Forest Uyarlayan: Ruth Klassen Tercüme eden: Nurcan Duran Üreten: Bible for Children www.m1914.org

Detaylı

(Seni sevdiğim için eğer benden bedel isterlerse, iki cihânın mülkünü versem bile bu bedeli ödemeye yetmez.)

(Seni sevdiğim için eğer benden bedel isterlerse, iki cihânın mülkünü versem bile bu bedeli ödemeye yetmez.) Ben seni sevdiğim için eğer bahâ derler ise İki cihân mülkün verem dahı bahâsı yetmeye (Seni sevdiğim için eğer benden bedel isterlerse, iki cihânın mülkünü versem bile bu bedeli ödemeye yetmez.) İki cihân

Detaylı

Sevgili Kardeşlerim, Rabbimiz sizlere barış bağışlasın. Bu barışın daima sizlerle birlikte olması için dua ediyorum. Bir episkoposun görevi, yalnız

Sevgili Kardeşlerim, Rabbimiz sizlere barış bağışlasın. Bu barışın daima sizlerle birlikte olması için dua ediyorum. Bir episkoposun görevi, yalnız Mons. Luigi Padovese nin Anadolu da Yaşayan Hıristiyanlara Mektubu 2007-2008 Sevgili Kardeşlerim, Rabbimiz sizlere barış bağışlasın. Bu barışın daima sizlerle birlikte olması için dua ediyorum. Bir episkoposun

Detaylı

Kiliseler ile yap lan Resmi Sözleflmeler ve her iki ülkede ibadet yerlerininin yap m

Kiliseler ile yap lan Resmi Sözleflmeler ve her iki ülkede ibadet yerlerininin yap m Kiliseler ile yap lan Resmi Sözleflmeler ve her iki ülkede ibadet yerlerininin yap m Rainer Korten 6 yıldan beri Türkiye de yaşama memnuniyetini tadiyorum ve sayıları yaklaşık 12-14000 i bulan, ana dili

Detaylı

ESKİ TÜRK EDEBİYATI TARİHİ- 14.YÜZYIL TEMSİLCİLERİ

ESKİ TÜRK EDEBİYATI TARİHİ- 14.YÜZYIL TEMSİLCİLERİ ESKİ TÜRK EDEBİYATI TARİHİ- 14.YÜZYIL TEMSİLCİLERİ a. 14.Yüzyıl Orta Asya Sahası Türk Edebiyatı ( Harezm Sahası ve Kıpçak Sahası ) b. 14.Yüzyılda Doğu Türkçesi ile Yazılmış Yazarı Bilinmeyen Eserler c.

Detaylı

Yayın Değerlendirme / Book Reviews

Yayın Değerlendirme / Book Reviews 343-347 Yayın Değerlendirme / Book Reviews Divan-ı Hikmet Sohbetleri (Editör: Prof. Dr. Zülfikar Güngör.) (2018). Ankara: Ahmet Yesevi Üniversitesi Mütevelli Heyet Başkanlığı Yayınları.* Bülent Kaya**

Detaylı

Ömer Turhan. - şiirler - Yayın Tarihi: Yayınlayan: Antoloji.Com Kültür ve Sanat

Ömer Turhan. - şiirler - Yayın Tarihi: Yayınlayan: Antoloji.Com Kültür ve Sanat - şiirler - Yayın Tarihi: 03.09.2018 Yayınlayan: Antoloji.Com Kültür ve Sanat Yayın Hakkı Notu: Bu e-kitapta yer alan şiirlerin tüm yayın hakları şairin kendisine ve / veya yasal temsilcilerine aittir.

Detaylı

Hepimiz iyi biliriz; insanların bütün bilgisini toplasak Cenab-ı Hakk ın sonsuz ilmi muvacehesinde denizdeki bir noktayı dahi tutmaz.

Hepimiz iyi biliriz; insanların bütün bilgisini toplasak Cenab-ı Hakk ın sonsuz ilmi muvacehesinde denizdeki bir noktayı dahi tutmaz. Milli Görüş Lideri Prof. Dr. Necmettin ERBAKAN Hocamız ın ta 1960 larda, metaryalizm akımının en yoğun yaşandığı yıllarda vermiş olduğu İslam ve İlim konulu konferansının özetini sizlerle paylaşmak istiyorum.

Detaylı

3. Farz Dışında Yaptığı İbadetler

3. Farz Dışında Yaptığı İbadetler 3. ÜNİTE: EN GÜZEL ÖRNEK HZ. MUHAMMED İN İBADETLERİ 3. Farz Dışında Yaptığı İbadetler KAZANIMLARIMIZ O Bu ünitenin sonunda öğrenciler Hz. Muhammed'in: O 1. Öncelikle bir kul olarak davrandığını kavrar.

Detaylı

Risale-i Nuru Samsat-ta Lise öğrencisi iken Teyzem oğlu vasıtasıyla tanıdım.

Risale-i Nuru Samsat-ta Lise öğrencisi iken Teyzem oğlu vasıtasıyla tanıdım. ABUZER KARA 1.Kendinizi tanıtırımsınız. Ben Abuzer Kara 1961 Samsat doğumluyum.ilk ve orta öğrenimimi Samsat ta bitirdim.19 82 yılında evlendim.1983-1984 Yılları arasında askerlik görevimi ifa ettim.1987

Detaylı

Bilim,Sevgi,Hoşgörü.

Bilim,Sevgi,Hoşgörü. Bilim,Sevgi,Hoşgörü. Mehmet Akif Ersoy 20 Aralık 1873 27 Aralık 1936 Mehmet Akif Ersoy, Türkiye Cumhuriyeti nin ulusal marşı olan İstiklal Marşı nın yazarıdır. Vatan Şairi olarak anılır. Yahya Kemal Beyatlı

Detaylı

İSLAM KURUMLARI VE MEDENİYETİ

İSLAM KURUMLARI VE MEDENİYETİ DİKKATİNİZE: BURADA SADECE ÖZETİN İLK ÜNİTESİ SİZE ÖRNEK OLARAK GÖSTERİLMİŞTİR. ÖZETİN TAMAMININ KAÇ SAYFA OLDUĞUNU ÜNİTELERİ İÇİNDEKİLER BÖLÜMÜNDEN GÖREBİLİRSİNİZ. İSLAM KURUMLARI VE MEDENİYETİ KISA ÖZET

Detaylı

TEVRAT VE İNCİL DE İSLÂM A UYGUN ABDEST, NAMAZ, ORUÇ, HAC, ZEKAT, KURBAN İBÂDETİ VE ÎMAN ESASLARI

TEVRAT VE İNCİL DE İSLÂM A UYGUN ABDEST, NAMAZ, ORUÇ, HAC, ZEKAT, KURBAN İBÂDETİ VE ÎMAN ESASLARI TEVRAT VE İNCİL DE İSLÂM A UYGUN ABDEST, NAMAZ, ORUÇ, HAC, ZEKAT, KURBAN İBÂDETİ VE ÎMAN ESASLARI Halil YAVUZ Emekli müftü ÖNSÖZ Hamd, şânı yüce olan Allah(c.c) a, salât-ü selâm O nun kulu ve Rasûlü Muhammed

Detaylı

Öğrenim Kazanımları Bu programı başarı ile tamamlayan öğrenci;

Öğrenim Kazanımları Bu programı başarı ile tamamlayan öğrenci; Image not found http://bologna.konya.edu.tr/panel/images/pdflogo.png Ders Adı : İSLAM FELSEFE TARİHİ I Ders No : 0070040158 Teorik : 2 Pratik : 0 Kredi : 2 ECTS : 3 Ders Bilgileri Ders Türü Öğretim Dili

Detaylı

İletişim, hem güçlerimizin farkında olmak, hem de zayıflıklarımızın üstesinden gelmek demektir.

İletişim, hem güçlerimizin farkında olmak, hem de zayıflıklarımızın üstesinden gelmek demektir. Abraham Lincoln, senin yaşındayken dedi babası çocuğuna, Okula gidebilmek için her gün 10 mil yürüyordu. Gerçekten mi? dedi çocuk ve ekledi: Tamam, fakat o senin yaşındayken de başkan oldu baba! İletişim,

Detaylı

Sultanım, müsaade buyurun, ben İstanbul'un çevresini dolaşıp, mevcut suları bir inceleyeyim!.

Sultanım, müsaade buyurun, ben İstanbul'un çevresini dolaşıp, mevcut suları bir inceleyeyim!. HEY GİDİ KOCA SİNAN.. MEKANIN CENNET OLSUN!.. Kanuni Sultan Süleyman devri.. O vakitler İstanbul da su sıkıntısı var.. Problemi çözmek için Sultan Süleyman, Mimar Sinan ı makama çağırır ve Mimarbaşı, milletin

Detaylı

Çocuklar için Kutsal Kitap sunar. İlk Kilisenin Doğuşu

Çocuklar için Kutsal Kitap sunar. İlk Kilisenin Doğuşu Çocuklar için Kutsal Kitap sunar İlk Kilisenin Doğuşu Yazarı: Edward Hughes Resimleyen: Janie Forest Uyarlayan: Ruth Klassen Tercüme eden: Nurcan Duran Üreten: Bible for Children www.m1914.org 2011 Bible

Detaylı

Batıda yayılan milliyetçilik akımı bizde olduğu gibi İslâm dünyasını da etkisi altına almıştır.

Batıda yayılan milliyetçilik akımı bizde olduğu gibi İslâm dünyasını da etkisi altına almıştır. ASRIN ÜÇ HASTALIĞI *1789 Fransız ihtilali kebiri batıdaki Katolikliğin katılığını kırmak ve özgürlüklere kapı açarak dünyayı değiştirmekle beraber,geriye ırkçılık gibi eskilerin seretan dediği bir kanser

Detaylı

Dinlerin Rengi Renklerin Dili

Dinlerin Rengi Renklerin Dili Dinbilimleri Akademik Araştırma Dergisi Cilt 11, Sayı 1, 2011 ss. 261-265 Dinlerin Rengi Renklerin Dili Kadir Albayrak Sarkaç Yayınları, Ankara 2010, 118 s. On parmağımda on renk, her bir renk bir ömre

Detaylı

Revak Kitabevi, 2015 Tüm hakları Revak Kitabevi ne aittir. Sertifika No: 23108. Revak Kitabevi: 30 Bektaşîlik Serisi: 4. Fakrnâme Vîrânî Abdal

Revak Kitabevi, 2015 Tüm hakları Revak Kitabevi ne aittir. Sertifika No: 23108. Revak Kitabevi: 30 Bektaşîlik Serisi: 4. Fakrnâme Vîrânî Abdal Revak Kitabevi, 2015 Tüm hakları Revak Kitabevi ne aittir. Sertifika No: 23108 Revak Kitabevi: 30 Bektaşîlik Serisi: 4 Fakrnâme Vîrânî Abdal Yayına Hazırlayan Fatih Usluer ISBN: 978-605-64527-9-6 1. Baskı:

Detaylı