UYGULAMA KILAVUZU. Demiryolu tornalama. Yeniden tornalama ve yeni tekerlek tornalama

Transkript

1 UYGULAMA KILAVUZU Demiryolu tornalama Yeniden tornalama ve yeni tekerlek tornalama

2

3 İÇİNDEKİLER GİRİŞ 4 Farklı tren tipleri 5 Tekerlek malzemesi 6 Tekerlek ölçüleri 7 Tekerlek şekilleri 7 Tekerlek imalat prosesi 8 YENİ TEKERLEK TORNALAMA 10 Ön hususlar 10 Tezgah tipleri 10 Ürün ve tekerleğe genel bakış 12 Durum analizi 15 En iyi uygulama 17 Sorun giderme 22 DEMİRYOLU TEKERLEKLERİNİ YENİDEN TORNALAMA 27 Ön hususlar 27 Tezgah tipleri 29 Ürün ve tekerleğe genel bakış 34 Durum analizi 37 En iyi uygulama 41 Sorun giderme 48 3

4 GİRİŞ Demiryolu tekerleği tornalama, büyük tezgahlarda, büyük talaş derinliklerinde büyük parçaları işlemek için uygulanır. Tren tipine bağlı olarak, tekerleklerin farklı özellikleri ve koşulları bulunur. Yeni tekerlek tornalamada üstten ve alttan kesme sıvısı içeren takım tutucular ve tüm demiryolu tekerleklerinde eksiksiz işleme için güvenilir kesici uçlar bulunur. Yeniden tornalama alanında, eski tekerlekleri yepyeni gibi ve güvenli bir şekilde işleyen sap ve kesici uçlar bulunur. En iyi sonuçları elde etmek için farklı hususlar dikkate alınmalıdır. Bu kılavuzda iki farklı bölüm bulunur ve ilk bölümde yeni tekerleklerin tornalanması ve Sandvik Coromant takımları ile aşağıdaki tekerleklerin yeniden tornalanması yer alır. Bölümlerde ürün ve tekerlek özelliklerine genel bakış, durum analizi, en iyi uygulama tavsiyeleri ve en yaygın durumlar için sorun giderme yer almaktadır. Genel Bakış Durum Analiz En iyi uygulama Arıza giderme 4

5 Farklı tren tipleri Bu uygulama kılavuzu, yük, metro ve yüksek hızlı trenler olmak üzere üç ana tren tipini temel almaktadır. Bu üç tren kategorisinin de farklı özellikleri ve ölçü, profil, tolerans ve malzeme tipi yönünden farklı tekerlek koşulları bulunmaktadır. YÜK Trenler ağır olduğu için tekerleklerdeki aşınma (genelde fazla haddelenmiş malzeme, yüksek flanş, delik ve düz noktalar) yüksektir. Tolerans değerlerinin önemi daha azdır. Yük vagonlarının fren izleri, tekerleklerin dış çapında çok sık görünür. METRO Tekerleklerin çapı küçüktür ve bazı tekerleklerin dış çapıyla göbeği arasında gürültüyü minimize etmek için kauçuk katmanlar bulunur. Bu trenler hafiftir ve trenlerde ayrılmış fren diskleri bulunur. YÜKSEK HIZLI En büyük tekerlekler yüksek hızlı trenlerde kullanılır ve yolcunun konforuyla doğrudan ilgili olduğu için tekerlek ölçüleri hassas ve önemlidir. Tekerleklerin dengesini sağlamak için dış çap toleransları yüksektir. Bu yüzden, yüksek hızlı trenler sık sık yeniden tornalanır. 5

6 Tekerlek malzemesi Temel malzeme alaşımsız ve alaşımlı çeliktir, ancak farklı piyasalarda farklı malzeme standartları ve nominasyonlar bulunmaktadır. Demiryolu tekerleklerinin büyük bölümü (%95) haddelenmiş çelikten, küçük bir bölümüyse döküm çelikten yapılır. ER1-ER9 arasındaki sertliklerde malzeme standartları bulunmaktadır. En yaygın standartlar ER6-ER9'dur. Yumuşak Malzeme kodu ER6 Yük ER7 Metro/ Yolcu ER8 Yüksek hızlı ER9 Sert Yüksek Ölçü toleransı Çok yüksek 6

7 Tekerlek ölçüleri Farklı tren tiplerinde farklı tipte tekerlekler kullanılmaktadır, çap aralığı mm arasında değişmektedir: Metro: mm ( inç) Yük: mm ( inç) Yüksek hızlı: mm ( inç) Dikkat!Küçük çaplı tekerlekleri işlemek için küçük kesici uçlar gerekir. Bunun sebebi, yüksek kesme kuvvetlerine yol açan uzun kesme kenarı kavramalarını engellemektir. Tekerlek şekilleri Tekerleklerin şekli dalgalı veya düz olabilir. Her tür tren ve vagonda farklı şekiller görülebilir, ancak tekerlek ve fren sistemlerine ayrılan alan sınırlı olduğu için lokomotif ve metrolarda düz şekil daha yaygındır. Dalgalı şekil vagonlarda daha yaygındır. Şeklin tipi tekerlek ölçüsüne, kullanım şekline ve gürültüyü azaltma vb. sebeplerle vagonlara mı lokomotiflere mi yoksa tekerleklere mi kanal eklendiğine bağlıdır. Düz tekerlek şekli: genelde lokomotif ve metrolarda görülür. Dalgalı tekerlek şekli: genelde vagonlarda görülür. 7

8 Tekerlek üretim süreci Bu resimde demiryolu tekerleğinin nasıl üretildiğine bir örnek gösterilmiştir

9 1. Yarı mamullerin kesilmesi 2. Döner fırında yarı mamullerin ısıtılması 3. Sıkıştırmalı dövme 4. Delik zımbalama işlemi 5. Haddeleme 6. Bükme işlemi 7. Sertleştirme işlemi suyla soğutma 8. Mekanik test 9. Tekerlek tornalama 10. Tahribatsız test (örneğin nihai çatlakları belirlemek için ultrason testi) 9

10 Dikey tornalama YENİ TEKERLEK TORNALAMA Ön hususlar Tekerlek işlemeye başlamadan önce parça ve tezgah yönünden dikkate alınması gereken farklı faktörler söz konusudur: İşlenecek profil (örn; dar profil, geniş profile göre daha küçük kesici uçlar gerektirir) Parçanın sertliği ve yüzey kalitesi Kullanma mesafesi - uzun kullanma mesafesi için daha fazla takım stabilitesi gerekir Soğutma sıvısı beslemesi veya kuru işleme Stabilite, tezgah gücü, tork ve bağlama Tezgah tipleri Yeni demiryolu tekerlekleri dikey tornalarda işlenir. 1-2 taret arasında değişebilir, ancak takım kurulumu temel olarak daima aynıdır. Yeni tezgahlarda ıslak işleme yapılabilir, ancak eski modellerde kuru işleme daha yaygındır. 10

11 MODERN TEZGAHLAR 1200mm'ye kadar (47.2 inç) tekerlek çaplarını işlemek için Çift taret veya RAM gücü ~150 kw Takım tutucular: Coromant Capto C10 veya 5050 saplar Kesici uçlar: genelde 32'lik yuvarlak kesici uç Tezgahlarda robotlar tarafından yüklenir ve maksimum devir yaklaşık dakikadır Bağlama: Ham tekerlek için "pençeli" bir bağlama ve ilk işletim sonrasında tamamlanan tekerlek için ikinci bağlama ESKİ TEZGAHLAR 1200mm'ye kadar (47.2 inç) tekerlek çaplarını işlemek için Genelde tek bir tarettir, yani daha az güç gerekir yaklaşık 60kW Kullanılan takımlar: Coromant Capto arabirim veya saplarla genelde 32'lik yuvarlak kesici uçla sıklıkla takım tutucular için yenilenir Saf işleme, yüksek sesli, sıcak ve tozlu Tezgah açıktır, yani talaşlar çalışma sırasında fırlar Daha az güç: düşük hızlarda işleme, düşük ilerleme ve daha küçük kesici uçlar DİĞER KONSEPTLER Toplama tezgahları Bir veya iki taretli yeni tezgah tipi Tekerlekler ana fener milinden alınır, takımlar aşağıdan çalışır 11

12 Ürün ve tekerleğe genel bakış Yeni demiryolu tekerleği tornalamada kullanabileceğiniz takımlara ve Sandvik Coromant'ın ürün tekliflerine buradan ulaşabilirsiniz. TEKERLEK ÖZELLİKLERİ Tekerlek üç bölüme ayrılır: 1. Jant: temas yüzeyinin işlenmesini ve tekerlek dışında alın tornalamayı kapsar. 2. Gövde: göbek ile jant arasında bulunan işlenecek bölümdür. 3. Göbek: deliğin işlenmesini ve tekerlek dışında alın tornalamayı kapsar

13 ÜRÜNE GENEL BAKIŞ T-Max P takım tutucular T-Max P tutucular stabil bağlama sağlar ve üstten ve yüksek hassaslıktaki alttan ve üstten kesme sıvılarıyla ve yeni demiryolu tekerleklerini işlemek için optimize edilmiş Coromant Capto arabirimiyle sunulmaktadır. Kesici Uçlar Yuvarlak ve kare kesici uçlar farklı kalite ve geometri tiplerinde sunulmaktadır. Takım tutucularla birlikte, demiryolu tekerleğinde eksiksiz işleme için standart bir teklif bulunmaktadır. Takım tutucu sistemleri Kesici uç - Coromant Capto, ölçü 10 - Saplı takımlar - Opsiyonel üstten ve alttan kesme sıvısı - Yuvarlak kesici uçlar ölçü 32 mm - Kare kesici uçlar ölçü 25 mm - Kaba ve ince işleme geometrileri Dikkat! web sitemizi ziyaret edip en yeni çeşitlerimize göz atın. Demiryolu tornalama özel teklifi hakkında detaylı bilgi için Sandvik Coromant temsilcinizle görüşün. 13

14 YÜKSEK HASSASLIKTA KESME SIVISI Tüm yeni takım tutucularda yüksek hassaslıkta nozullar, üstten ve alttan kesme sıvısı bulunmaktadır. Yüksek hassaslıkta kesme sıvısının özellikleri: Kesme alanında doğru noktaya uygulanan kesme sıvısının yüksek proses güvenliği için talaş kontrolü ve takım ömrü üzerinde büyük bir etkisi vardır. Alttan kesme sıvısının özellikleri: Aynı kesme değerlerinde işleme yapılması takım ömrünü %67 uzatır ve ısı çatlaklarının olumsuz etkilerine karşı yardımcı olur. 14

15 Durum analizi Durum analizinin temel amacı, en iyi proses güvenliği için stabilite sağlamaktır. Aşağıdaki kontrol listesini kullanınız. Ayrıca, daima müşteriyle irtibat halinde zorlukları ve sınırlamaları tespit edip imalathanede takım bakımı rutini oluşturmanın sorunları nasıl gidereceğini belirtiniz. DURUM ANALİZİ KONTROL LİSTESİ 1. Tekerlek bağlamasını kontrol ediniz Bağlama tekerleğin dış bölümündedir, yani bağlama noktaları arasında büyük bir mesafe bulunur. Titreşim bunun sebebi olabilir Küçük tekerlek ölçüleri tekerlek daha stabildir. Büyük ölçüler titreşim riski yüksektir mm'ye kıyasla 400 mm arasında kuvvet uygularken oluşan farkı karşılaştırın 950 mm'den (37.4 inç) genelde belli bir destek gerekir Kesme değerleri değiştirilmelidir (ilerleme ve hız) 15

16 2. Takım tutucuyu kontrol ediniz En iyi stabilite için bağlama kullanma mesafesi mümkün oldukça kısa olmalıdır Altlığın, kol bağlamanın, kesici uç yuvasının ve kesici ucun aşınma ve hasar durumunu kontrol ediniz Gerektiği takdirde sap ölçüsünü yükseltiniz Uç yuvasını kontrol ediniz - plastik deformasyon kontrolü yapınız, parça hasarlıysa tek alternatif yeni bir tutucudur 3. Kesme sıvısı beslemesini kontrol ediniz Tezgahta kesme sıvısı varsa kesme sıvısının doğrudan yönlendirildiğini kontrol ediniz Takımda nozul varsa kesme sıvısı temiz olmalıdır (filtrelenmiş) 4. Tekerleği kontrol ediniz Hammadde kalitesini kontrol ediniz Sertlik eşit değilse tekerlek haddeleme hataları sebebiyle takım ömrü olumsuz etkilenebilir 16

17 En iyi uygulama Bu bölümde haddelenmiş çelikten yapılmış 900 mm (35.4 inç) demiryolu tekerleğinde en iyi tornalama uygulaması bulunmaktadır. Tekerleğin işlenmesi, Sandvik Coromant standart takımlarıyla dört seri ve iki yerleşim halinde aynı tezgahta gerçekleştirilir. Tekerlek tipi: 900 mm (35.4 inç) Malzeme: Haddelenmiş çelik İşleme koşulları: İyi 1. Jantın işlenmesi KABA İŞLEME OPERASYONU Jant profilindeki kaba işleme operasyonunda, flanş ve temas yüzeyi tek bir kesimde işlenir. Kullanılan takımlar Takım tutucu: C10-PRDCL Kesici uç: RCMX İletişim Yüzey Flanş Kesme değerleri İşlem v c m/dk (ft/dk) f n mm/dev (in/dk) Temas yüzeyi Flanş 90 (295) 1.2 (0.047) 90 (295) 1.4 (0.06) 17

18 İNCE İŞLEME OPERASYONU Tekerlek çevrilmeden önce temas yüzeyinde ince işleme operasyonu gerçekleştirilir. Kullanılan takımlar Takım tutucu: C10-PRSCL Kesici uç: RCMX Kesme değerleri İşlem v c m/dk (ft/dk) f n mm/dev (in/dk) Temas yüzeyi 100 (328) 1.25 (0.05) Dikkat!Toleransları korumak için tercihen delikte kaba/ince işleme operasyonu da bu kurulumda yapılır (deliğin ortalanması için). 2. Gövdenin işlenmesi Bu işlemde, A operasyonu daha uzun sürer ve "ön takım"dır. A takımı, gövdenin (A) dış çapını işlerken B takımı aynı anda göbekte (B2) alın tornalama yapar. A ikinci kesimindeyken (A2), B takımları jantta (B1) alın tornalama yapar. Gövde (A) işlenirken hem iyi yüzey kalitesi elde etmek hem de doğru miktarda malzemeyi çıkarmak önemlidir. Yani aynı anda hem kaba hem ince işleme operasyonu gerçekleştirilir. 18

19 İNCE İŞLEME OPERASYONU 1. A, ön takımdır ve gövdeyi işler Kullanılan takımlar Takım tutucu: C10-PRDCL Kesici uç: RCMX Jant ve göbekte alın işleme için aynı takım tutucu ve kesici uç kullanılır Kullanılan takımlar Takım tutucu: C10-PRDCL Kesici uç: RCMX Dikkat!A operasyonunda, göbeğe (A2) en yakın parçayı işlerken kesme hızını yükseltin ve profil şekline bağlı olarak, ilerlemeyi de yükseltin (içbükey ise ilerlemeyi düşürün, dışbükey ise ilerlemeyi yükseltin). B 2 A B 1 A 2 A 1 Kesme değerleri İşlem v c m/dk (ft/dk) f n mm/dev (in/dk) A. Gövde B. Jant, alın tornalama C. Göbek, alın tornalama 100 (328) ( ) 100 (328) 1.4 (0.055) 35 (115) 1.5 (0.059) 19

20 Tekerlek dikey olarak çevrilir ve karşı taraf işlenirken aynı takımlar ve kesme değerleri kullanılır. Ayrıca, tekerlekte doğru kalınlığı ve aynı zamanda iyi yüzey kalitesini elde etmek önemlidir İki operasyon sırayla gerçekleşir, ilk olarak ön takımla A1 operasyonu yapılır A B 2 B 1 A 1 A 2 20

21 3. Göbeğin işlenmesi Tekerlek tornalanırken son işlem göbeğin işlenmesidir. KABA İŞLEME OPERASYONU Stok miktarına bağlı olarak iki kesim yapmanız gerekebilir, ancak bu durumda biz tüm işlemeyi tek bir kesimde gerçekleştiriyoruz. Kullanılan takımlar Takım tutucu: C10-PSKNR Adaptör: C Kesici uç: SNMM Kesme değerleri İşlem v c m/dk (ft/dk) f n mm/dev (in/dk) A. iç göbek 115 (377) 1.2 (0.047) Dikkat!Kaba işleme operasyonundan sonra delik içinde bir kanal açılır. Göbeğin işlenmesindeki en son aşama delikteki ince işleme operasyonudur ve bu durumda, bu işlem başka bir tezgahta yapılır. 21

22 Sorun giderme Bu bölümde demiryolu tekerleği tornalama alanındaki en yaygın sorunlar ve bunların çözümleri bulunmaktadır. Tipik sorunlar: Talaş kontrolü Kesici uç aşınması Titreşim sebebiyle kötü yüzey kalitesi Takım tutucu kırılması Talaş kontrolü SORUN Gövde profili operasyonunda uzun temas uzunluğu talaşların kötü kırılmasına (uzun talaş) yol açabilir. ÇÖZÜM - İLERLEME HIZINI DEĞİŞTİRİN Kullanılan geometriye göre ilerleme hızını ayarlayın 22

23 SORUN Jant işlemede çok fazla hammadde miktarı, kesici kenarın büyük bir bölümü kesime girdiği için kesici uca büyük baskı uygular. Böylece yüksek kesme kuvvetleri ve titreşim oluşur, bu da zaman zaman kesici uç kırılmasına yol açabilir. ÇÖZÜM - TEKRAR PROGRAMLAMA Son kesimi (2) yapmadan önce ekstra stok (1) miktarını almak için "yuvarlama" operasyonunu yeniden programlayın. Kesici uç aşınması SORUN Kesici uç kırılması genelde problem olarak tanımlanır, ancak normal koşullarda kesici uçtaki plastik deformasyonun veya ısı çatlaklarının bir sonucudur. ÇÖZÜM Isı çatlağı durumunda: Kesme sıvısı akışını mümkün mertebe yükseltin ve jeti doğru şekilde yönlendirin: kesici uca vurma Plastik deformasyon durumunda: İlerleme hızını değiştirip ısıya daha dirençli bir kalite kullanın (P25 P15 K15) Isıya karşı daha dayanıklı bir kalite kullanın Plastik deformasyon Termal çatlaklar 23

24 Titreşim sebebiyle kötü yüzey kalitesi SORUN Kötü yüzey kalitesine titreşim yol açar ve genelde gövde ve göbekte görülür. ÇÖZÜM Kesici uç bağlamasını kontrol edin Takım stabilitesini yükseltmeye çalışın Daha büyük sap ölçüsü, daha kısa sap kullanma mesafesi ve daha büyük Coromant Capto tutucusu kullanın (çekme kuvvetini kontrol edin) İlerleme tekerlek bağlaması yönünde ve tekerleği aşağı itecek şekilde ilerlemeyi yeniden programlayın Hızı düşürün veya/ve ilerlemeyi yükseltin Daha küçük kesici uç veya köşe radyüsü kullanın 24

25 Takım tutucu kırılması SORUN Takım tutucusu kırılmasının farklı sebepleri olabilir: Kesici uç kırılması Çok fazla malzeme stoğu sebebiyle aşırı yük Çok yüksek talaş derinliği Aşınmış kesici uç yuvaları ÇÖZÜM Sorun aşınmış kesici uç yuvalarıysa: İmalathanede rutin takım bakımı sağlanması hem sorunları önler hem de bütçenizi korur. Tork anahtarı Her bağlama sisteminden en iyi performansı almak için kesici uç tork anahtarıyla sıkılmalıdır Her takım tutucunun sıkma torkunu (Nm) Ana katalog/tornalama takımlarından veya takım tutuculardaki lazer işaretlerden kontrol edin 25

26 Kesici uç yuvası İşleme veya taşıma sırasında kesici uç yuvası hasar görmemiş olmalıdır Kesici uç yuvasını temizleyin: Kesici uç yuvasında işlemeden kalan toz ve talaşlar olmamalıdır. Gerekirse kesici uç yuvasını basınçlı havayla temizleyin. 26

27 DEMİRYOLU TEKERLEKLERİNİ YENİDEN TORNALAMA Ön hususlar Yeniden tornalamada, kısa işleme süreleri için olabildiğince geniş kesme derinliği seçilmelidir. Ancak bu durum, aşınmış tekerleğin baskın bölümünün aşınma koşullarına bağlıdır. Takım ve kesici uçlar seçilirken aşağıdakiler dikkate alınmalıdır: Yeniden tornalanacak tekerlek tipi Aşınmış tekerleğin baskım bölümünün aşınma durumu Mevcut tezgah gücü Bazen profil tek bir pasoda tornalanabilir. Diğer tezgahlarda ve koşullarda, tekerlekte doğru profil ve çap boyutlarına ulaşmak için işleme birkaç aşamada yapılabilir Sürtünme kuvveti ile tekerleğe tahrik sağlanan zemin altı tezgahlarda genelde birkaç aşamada işleme yapılır. 27

28 Ne zaman yeniden tornalama yapılır? Tekerleklerin yeniden tornalanma sıklığı, tekerlek setlerinin kullanım şekline bağlıdır. Güvenlik ve konfor sebebiyle, yüksek hızlı trenler yük treni tekerleklerine göre daha sık yeniden tornalanır. Diğer yandan, bu yük treni tekerleklerinde kesme derinlikleri daha derindir. Yük: Yeniden tornalama çok sık değil (5 10 yılda bir) Bölgesel tren / Metro: Yılda en az bir kez yeniden tornalama Yüksek hızlı: Çok sık yeniden tornalama, 5-8 haftada bir ( km'de bir) Sertleştirilmiş alan dışında işleme riskini önlemek için minimum çap genelde dış çapta kanal ile işaretlenir. Kanal yoksa onun yerine burası ölçülmelidir. 28

29 Tezgah tipleri Demiryolu tekerlekleri yeniden tornalanırken daima kuru işleme yapılır. Tren tipine bağlı olarak, tezgah tipiyle ilgili farklı talepler söz konusudur ve zemin altı ve zemin üstü tezgah seçimi yapılmalıdır. Daha az yaygın olan tezgah alternatifleri de bulunmaktadır, ancak bunlar kılavuzda incelenmemiştir. ZEMİN ALTI Metro/ Yolcu trenleri (vagon ve kabinler birlikte sabitlenir) Lokomotifler Yüksek hızlı ZEMİN ÜSTÜ Yük Yolcu vagonları (vagonlar ayrılabilir) DİĞER KONSEPTLER Portatif tezgah - Genelde imalathanede kiralanıp kullanılır - Özel bakım şirketlerinde yer alır 29

30 Vagonlar Trenler 30

31 Tezgah tipine bağlı hususlar ZEMİN ALTI TEZGAH Bu tezgahta, lokomotif, yüksek hızlı tren ve metro profilleri yeniden işlenir. Bağlama özellikleri Aks yataklarında hidrolik silindir yükü Sınırlamalar Maksimum kesme derinliği Bağlama yöntemi Kullanılan tekerlek seti kaldırılır ve çevredeki dört konik haddeden tahrik alır. Sürtünme tahrik kuvvetini yükseltmek için son çözüm, aks yataklarına hidrolik silindir yükü eklemektir. 31

32 Zemin üstü tezgah Bu tezgahta temel olarak yük trenleri ve yolcu vagonu tekerlekleri yeniden işlenir. Tekerleği bağlamak için iki yöntem vardır: eski ve modern yöntem. ESKİ BAĞLAMA Bağlama özellikleri Tekerlek setleri, yani aks ve tekerlek diskleri araçtan ayrılır Sınırlamalar Tekerlek deformasyonu (iç çap) Bağlama yöntemi Tekerlek setleri, yani aks ve tekerlek diskleri araçtan ayrılır (lokomotif veya trenden sökülür) Aks, orta deliklerin sol ve sağ tarafındaki iki merkez manşon ile sabitlenir. Tekerlek seti tahriki için ayna, tekerlek flanşının iç çapını bağlar. Alternatif sürtünme tahriki Tekerleğin iç çapında daima hasar görülür (deformasyon) 32

33 Modern bağlama yöntemi Bu tezgah tipinde genelde yük vagonlarının tekerlekleri yeniden işlenir. Yük vagonu tekerlekleri genelde zor aşınır, bu yüzden doğru profili elde etmek için daha büyük bir talaş derinliği gerekir. Bağlama özellikleri Rijit bağlama gerekir: Bu talaş derinliğine ulaşmak için (12 mm'ye kadar) doğru kesme kuvvetlerine uygun rijit bağlama gereklidir Sınırlamalar Uzun talaşlar, bağlama cihazları ve hidrolik hortumlarda sorunlar yaratabilir Portatif tezgah Bu tezgah tipi genelde kiralanıp imalathanede kullanılır. Ucuz bir isteğe bağlı kullanım alternatifi. Özel bakım şirketlerinde bulunur Rayda kullanılabilecek bir portatif tezgah tipleri de bulunur Bağlama Zemin altı tezgahları gibidir, ancak daha az stabil / daha düşük sürtünme koşulları bulunur Daha düşük kesme değerleri MobiTurn/ Hegenscheidt 33

34 ÜRÜN VE TEKERLEĞE GENEL BAKIŞ Tekerleğe genel bakış Jant, tekerleğin rayla temas eden bölümü olduğu için yeniden tornalanması gerekir. Jant üç bölüme ayrılır: 1. Dış 2. Temas yüzeyi 3. Flanş

35 Ürüne genel bakış TAKIM TUTUCULAR VE KESİCİ UÇLAR Demiryolu tekerleklerini işlemek için optimize edilmiş T-Max P takım tutucular bulunmaktadır. Kaba ve ince işlemede farklı çelik kalite ve geometrilerinde kesici uçlar mevcuttur. Dikkat! web sitemizi ziyaret edip en yeni çeşitlerimize göz atın. Demiryolu tornalama özel teklifi hakkında detaylı bilgi için Sandvik Coromant temsilcinizle görüşün. Takım tutucu sistemleri Kesici uçlar Kartuş sapları - Ölçü 19, 30 ve 32 mm - GC4325 ve GC4215 kaliteleri - Kaba ve ince işleme geometrileri (-PR, -PM, -PF) 35

36 DEMİRYOLU TEKERLEĞİ YENİDEN TORNALAMA KALİTELERİ Bu tabloda tekerlek koşullarında kalite tavsiyeleri bulunmaktadır. Kesme hızı seçimi, daima seçtiğiniz kalite tipiyle tekerlek koşulunun birleşimidir. Genel olarak, fren levhaları vb. bulunan sert tekerlekleri tornalarken düşük, daha iyi koşuldaki yumuşak tekerlekleri tornalarken yüksek kesme hızı kullanılması tavsiye edilir. ISO P Tekerlek durumu Az aşınmış GC3015 Tekerlek durumu 1: Daha az aşınmış profilli tekerlekler, maksimum verim için yüksek kesme değerleriyle işlenir. GC30215 sert kalitesini kullanın. Tekerlek durumları GC4215 GC4325 Tekerlek durumu 2: Düz nokta, fazla haddelenmiş jant veya termal çatlak içeren aşınmış tekerleklerin çoğu GC4215 ilk tercih kalitesi ile işlenir. Tekerlek durumu 3: Ağır hasarlı tekerlekler ve tok takım gerektiren düşük hızlı tezgahlar GC4325 kalitesiyle işlenmelidir. Çok aşınmış SH Tekerlek durumu 4: Çok hasarlı tekerlekler düşük kesme hızında işlenir. SH kaplamasız kalitesini kullanın. Dikkat!Tüm kesici uç kaliteleri, standart çeşitler arasındaki çoğu yaygın ölçü ve tipte sunulmaktadır. Standart olarak daha fazla seçenek mevcuttur. 36

37 Durum analizi Durum analizinin temel amacı stabilite sağlamaktır. Zemin altızemin üstü tezgah seçimine bağlı olarak farklı hususlar dikkate alınmalıdır: L tipi kesici uçlarda altlık yoktur. Kesici uç, kartuş ve temel tutucuda hasar kontrolü yapın (ısıyla maviye döner) Kartuş (temel tutucu koruması) Aşırı ısınmış, kırık kesici uç Plastik deformasyon, kırılma Temel tutucu, genelde özeldir Etkenler ZEMİN ÜSTÜ TEZGAH Kesme derinlikleri - Rijit bağlama, yüksek kesme derinlikleriyle işleme sağlar - Genelde birden fazla paso gerekir yüzey işleme ve ölçülerindeki ayarlamalar için Kesici uç seçimi - Farklı kesici uç kaliteleri farklı talaş derinlikleri gerektirebilir (bkz. sayfa 36'daki tablo) 37

38 ZEMİN ALTI TEZGAH Talaş kırılması - İyi talaş kırılması, operatör ve tezgah için bir güvenlik meselesidir - Uzun talaşlar kablo ve hidrolik tüplere zarar verir, akslara sıkıştığı takdirde bunların çıkarılması zor ve tehlikelidir Kesme derinlikleri - Çok yüksek kesme kuvvetlerini önlemek için kesme derinliklerinin düşürülmesi önerilir Tipik aşınma koşulları 1. Dış İşleme buradan başlar. Bu bölümdeki aşınma, genelde sadece yük vagonlarında fazla haddelenmiş malzemelerin aralık ve sert açısından takımlara zor koşullar oluşturması şeklinde görülür. 45 HRC sertlik olabilir ve düşük kesme değerleriyle işleme gerekir. Fazla haddelenmiş malzeme dışta gerçekleşir 38

39 2. Temas yüzeyi Tipik aşınma düz noktalardadır. Genelde güz aylarında raylardaki ıslak yapraklar sebebiyle tekerlekler engellendiğinde düz noktalar oluşur. Bu noktalar çok zordur ve aralıklı kesime yol açabilir. Düz noktalar, çatlaklar ve kalıntılar, düşük kesme derinliğinin 1. adım çözümü olduğu en yaygın üç aşınma tipidir. Dikkat!Elektronik fren sistemleri (ABS) ve elektronik güç kontrolü sistemleri sayesinde bu aşınma tipi modern trenlerde daha az görülür. Düz noktalar Çatlaklar Kalıntılar 3. Flanş Flanşın genişliği düşer ve küçük tekerlek çapıyla büyüyebilir. "h" boyutu genelde 26 mm'dir, ancak çok aşınmış tekerleklerde 30 mm'yi geçebilir. Bazen, profili yeniden işlemeden önce bu boyutun kesilmesi gerekebilir. Frenler tekerleklerin dış çapında olduğu için yük vagonlarının tekerlekleri çok sık sertleşir. Frenler çok sık kullanıldığında (dağ güzergahları) tekerlekler ısınıp soğur. Bu da tekerleklerin yüzey sertliğini yükseltir. h Flanş deformasyonu 39

40 TİPİK AŞINMA KOŞULLARI VE ÇÖZÜMLER Aşınma durumu 1. Dış 2. Temas yüzeyi 3. Flanş Yük Fazla haddelenmiş Tren fren yaptığında sertleşmiş (düz noktalar) oluşur Yolda profil deformasyon sürtünmesi. Metro NA Kalıntılar (raydaki taşlardan). Tren fren yaptığında sertleşmiş (düz noktalar) oluşur. Yolda profil deformasyon sürtünmesi. Yüksek hızlı NA Tren fren yaptığında sertleşmiş (düz noktalar) oluşur. Çatlaklar. Ancak, yük vagonu tekerleklerine göre daha sık yeniden tornalanır. Flanş yola temas ettiği takdirde sürtünme izleri oluşabilir. Çözüm adımı 1 İlerleme ve hızı düşürün. Düz nokta veya çatlak altında kesme derinliğiyle (ap) işleyin. Bkz. en iyi uygulama, sayfa 42. Çözüm adımı 2 SH kalitesi ilk tercihtir m/dk'ye hızı indirin, Kenarı destekleyen stabil geometri kullanın (-PM veya -22). Mümkünse bu parçaları alttan kesin. NA 40

41 En iyi uygulama Zemin altı tezgah Aşağıdaki sayfalarda, haddelenmiş çelikten yapılmış demiryolu tekerleklerini yeniden tornalamak için en iyi uygulama bulunmaktadır. NORMAL KOŞULLARDA İŞLEME Düşük kesme derinliklerinde C tipi kesici uçlar ilk tercihtir. Bu kesici uçlar, giriş açısı sebebiyle flanş işlenirken iyi talaş kırma ve talaş kontrolü sağlar. GC4215 ilk tercih kalitesidir. Dikkat!Büyük ap gerekmediğinde, bu takımlar bazen zemin üstü tezgahlarda da kullanılabilir. Kullanılan takımlar Takım tutucu: R Kesme ünitesi: R Kesici uç: CNMX PF Takım tutucu: R Kesme ünitesi: R Kesici uç: CNMX PF Kesme değerleri v c m/dk (ft/dk) ( ) f n mm/dev (in/dk) ( ) 41

42 ZOR KOŞULLARDA İŞLEME - ÇOK HASARLI TEKERLEKLER Çok hasarlı jant işlerken, genelde kesme hızını yarıya düşürmeniz gerekir. İlerleme de kesme koşullarına göre ayarlanmalıdır. Kullanılan takımlar Takım tutucu: R M Kesme ünitesi: R Kesici uç: LNMX PM Takım tutucu: R M Kesme ünitesi: R Kesici uç: LNMX PM Takım tutucu: R M Kesme ünitesi: R Kesici uç: LNMX PM Kesme değerleri v c m/dk (ft/dk) ( ) f n mm /dev (in/dk) ( ) 42

43 Zemin üstü tezgah ZOR KOŞULLAR - ÇOK HASARLI TEKERLEKLER Uzun flanş işleme alternatif 1 Kaygan düzlemleri, çok ağızlı dişleri veya termal çatlakları bulunan aşınmış bir tekerleğin yeniden tornalanmasına bir örnektir. Stabil bağlama ve yeterli güçteki tezgahla, flanş ve temas yüzeyi aynı adımda gerçekleştirilebilir. Kullanılan takımlar Takım tutucu: R M Kesme ünitesi: R Kesici uç: LNMX PR Takım tutucu: R M Kesme ünitesi: R Kesici uç: LNMX PR Takım tutucu: R M Kesme ünitesi: R Kesici uç: LNMX PR Takım tutucu: R M Kesme ünitesi: R Kesici uç: LNMX PR Kesme değerleri Kesme hızı v c m/min (ft/dk) 40 (130) İlerleme f n mm/dev(in/dev) ( ) OPTİMİZASYON Artırılmış takım ömrü için: ısıya karşı daha dirençli bir kalite kullanın (bkz. sayfa 36, kalite tavsiye tablosu) 43

44 Uzun flanş işleme alternatif 2 Bağlama stabil değilse ve tezgahın gücü yetersizse bu yöntem flanşı işlemek için bir alternatiftir. İlk adımda flanşta kaba kesim yapılır. Sonraki adımda temas yüzeyi işlenip flanşta ince işleme yapılır. Kullanılan takımlar Takım tutucu: R M Kesme ünitesi: R Kesici uç: LNMX PM Takım tutucu: R M Kesme ünitesi: R Kesici uç: LNMX PM Takım tutucu: R M Kesme ünitesi: R Kesici uç: LNMX PM Kesme değerleri Kesme hızı v c m/min (ft/dk) 40 (130) İlerleme f n mm/dev(in/dev) ( ) OPTİMİZASYON Yüksek talaş kırılması için LNUX PF, CNMX PF SH, çok hasarlı tekerlekler için alternatif kalitedir 44

45 Fren diski Trenlerin altında bulacağınız tipik parçalardan birisi fren diskidir. Fren diski, tezgahtaki ayrı cihaza bağlı iki takım kullanılarak istek üzerine işlenir. Bu işlemede Sandvik Coromant özel takım tutucu teklifiyle birlikte (uzunluk 130 mm) standart D tipi silici kesici uçların (-WMX) kullanılması önerilir. Bu kombinasyon, düşük talaş derinliklerinde ve yüksek hızlarda idealdir ve iyi bir talaş kontrolü sağlar. D tipi kesici uçlar fren diskleri arasındaki boşluk için de iyidir. 45

46 Arıza giderme Tekerleklerin yeniden tornalanmasında yaşanan tipik sorunlar: Kesici uç kırılması Kısa ve sıcak talaşlar Kartuş aşınması kaynaklı titreşim Kesici uç kırılması SORUN Kesici uç kırılması sebebiyle karbürün tekerleğe yapışması. TEMEL SEBEP Kesici uca aşırı yüklenme Tekerlekte sert noktalar, düz nokta çatlakları ÇÖZÜM Kırılmayı önlemek için kesici ucu zamanında kontrol edin İlerlemeyi ve hızı kademeli olarak düşürün ve yavaşça yükseltin Yavaşça çıkarmaya çalışın (veya çekin) Düz noktalar Not: Zemin üstü ve altı tezgahlarda görülür. 46

47 Kartuş aşınması veya kol bağlaması sebebiyle titreşim SORUN Kartuştaki sıkışma izleri titreşime yol açabilir TEMEL SEBEP Kesici uç geometrisindeki büyük kuvvetler bu sıkışma izlerine yol açar Hatalı bağlama kuvvetleri sebebiyle kesici uç hareketi ÇÖZÜM Kartuşu daha sık kontrol edip değiştirin Kol bağlamasında hasar kontrolü yapın 47

48 Sıcak talaş (ince işleme operasyonu) SORUN Tezgah ve parçadaki sıcak talaşlar tezgahı ısıtır. Ayrıca operatöre de çarpma riski söz konusudur ÇÖZÜM Talaşları tezgahtan güvenli bir şekilde çıkarın İ lerlemeyi ve hızı düşürün veya orta geometriye getirin, PM Not: Sadece zemin altı tezgahlarda görülür. 48

49 Çok yüksek ilerleme hızı sebebiyle çok yüksek kesme kuvvetleri SORUN Çok yüksek ilerleme hızı, oluşturulan sürtünme tahrikinden daha yüksek kesme kuvvetlerine yol açar. Bu da tekerleğin durmasına, kesici ucun kırılmasına, tekerlekte derin kesimlere ve bazen de kesici uç parçalarının tekerleğe sıkışmasına yol açar ÇÖZÜM Uygun bir ilerleme hızı kullanın Çok düşük ilerleme ile kırılmış uç kalıntılarını atmak için yeterli malzemeyi kesebilecek kesme derinliğine sahip başka bir kesici uç kullanın Bazen daha ekstrem yöntemler gerekebilir, taşlama için takımı kullanın Not: Sadece zemin altı tezgahlarda görülür. 49

50 Notlar 50