2007 yõlõ Nisan ayõnda Cumhurbaşkanlõğõ seçimi ve Kasõm ayõnda ise genel seçimlerin

Transkript

1 1. 26 Yõlõnõn Ekonomik Değerlendirmesi Ekonomik ve siyasi istikrarõn 26 yõlõnda da devam etmesi, Türkiye ekonomisinin pozisyonunu güçlendiren önemli bir etken oldu. Mayõs ve Haziran döneminde yaşanan sõcak para çõkõşõ sonucunda YTL yüzde 25 değer kaybetti, ancak faizlerin tekrar yükselmesiyle birlikte döviz girişleri devam etti ve YTL eski değerine yaklaştõ. Yaşanan bu olumsuz durum, faiz oranlarõnõn yükselmesi, cari açõğõn büyümesi ve enflasyonun artmasõ şeklinde bir sonucu beraberinde getirdi. 26 yõlõ sonunda cari açõğõn 34 milyar ABD Dolarõ veya GSYİH nõn ise yüzde 8,5 ine ulaşacağõ tahmin edilmektedir. 27 yõlõnda cari açõğõn; 26 yõlõna kõyasla biraz azalmasõ beklenen büyüme ve petrol ve emtia fiyatlarõndaki azalmanõn da etkisi ile GSYİH nõn yüzde 7,5 na gerilemesi beklenmektedir. 27 yõlõnda da 26 yõlõnda olduğu gibi, cari açõğõn finansmanõnda herhangi bir sorun yaşanmayacağõ tahmin edilmektedir. 27 yõlõ Nisan ayõnda Cumhurbaşkanlõğõ seçimi ve Kasõm ayõnda ise genel seçimlerin yapõlacak olmasõ, iç politikanõn öne çõkacağõ bir yõl olmasõnõ sağlayacaktõr. Genel seçimler öncesinde Merkez Bankasõ nõn para politikasõnõ yumuşatarak faizleri indirme yönünde bir karar almasõ beklenmemektedir. Bununla birlikte, 27 yõlõnõn Türkiye için olumlu geçmesinin, dõş piyasalardaki ekonomik gelişmeler ile yakõndan ilişkili olmasõ, global ekonomilerdeki gelişmelerin Türkiye lehinde olmasõnõn önemini arttõrmaktadõr. Bu nedenle, 27 yõlõnda da hem AB ve hem de ABD de faiz oranlarõnõn seyri önemli olacaktõr. Aşağõda 26 yõlõnda enflasyon ve kurlarla ilgili değişim görülmektedir ÜFE 32,5 88,6 3,8 13,9 13,8 2,7 11,6 TÜFE 39, 68,5 29,7 18,4 9,3 7,7 9,7 SANAYİ ENFLASYONU 29,5 96, 29,7 12,6 14,8 3,2 12,3 ABD DOLARI 24,4 117, 13,8-15,5-4,1-5,6 6,7 EURO 14,1 13,9 31,9 1,9 3,8-5,9 9, JAPON YENİ 12,7 89,9 26,6-6,,1 11,2 1,4 27 yõlõnda Merkez Bankasõ nõn izleyeceği döviz politikasõnõn 26 yõlõndan farklõ olmayacağõ tahmin edilmektedir. Merkez Bankasõ nõn 27 yõlõ mali raporuna göre, enflasyonun ilk 3 aylõk dönemde yüzde 9,2, ikinci 3 aylõk dönemde yüzde 6,7, üçüncü 3 aylõk dönemde yüzde 5,3 ve 27 yõlõ sonunda ise yüzde 4 olacağõ beklenmektedir. 3 Aylõk Dönemsel Büyümenin Değişimi (GSMH Sabit Fiyatlar - %) 18, 15,7 12, 6,, 7,2 7,6 4,2 4,9 /2 /4 1/2 1/4,4 1,4 11,5 7,9 7,4 13,9 7,2 2/2 2/4 3/2 3,6 5,6 3/4 4/2 5,7 6,6 4/4 7,5 4,7 5/2 8, 5/4 1,2 6,4 6/2 8,8 3, -6, -4,5-8,5-12, -11,8-12,3-18, Emtia ve petrol fiyatlarõnõn dengeleneceği ve seçimlerin etkisiyle mali politikasõnõn esnemeyeceği varsayõlõr ise, Merkez Bankasõ nõn açõklamõş olduğu enflasyon rakamlarõnõn tutturulmamasõ için hiçbir neden görülmemektedir.

2 26 yõlõ itibariyle, güçlü iç talep ve yapõsal reformlara bağlõ olarak GSMH nin yüzde 5 civarõnda büyümesi beklenmektedir. Yatõrõmlarõn 27 yõlõnda da devam etmesi durumunda, verimlilik artõşõnõn da devam edeceği ve dõş ticaretteki rekabet gücünün korunmasõ yönünde olumlu etki yapacağõ tahmin edilmektedir. Bununla birlikte, sõkõ para politikasõ ve yüksek faiz oranlarõ nedeni ile 27 yõlõnda büyümenin 26 yõlõnõn biraz gerisinde olacağõ beklenmektedir. Büyüme trendinin devamlõlõğõna bağlõ olarak ara malõ ithalatõndaki artõşõn devam edeceği beklenmektedir. Ayrõca, artan yatõrõmlarõn sermaye malõ ithalatõnõ da arttõracağõ beklentisi bulunmaktadõr. 27 yõlõnda yapõlacak seçimlere rağmen yatõrõmlarõn devam edeceği bir yõl olacaktõr. Elektrik özelleştirmesinin, özel sektör elektrik fiyatlarõ üzerinde olumsuz etkisi göz önünde bulundurularak, genel seçimlerin sonrasõna bõrakõlmasõ, özelleştirmede birtakõm aksaklõklarõn olabileceğini göstermektedir. Ancak, bu ertelemenin 27 yõlõnda doğrudan yabancõ sermeye üzerinde olumsuz etki yaratma olasõlõğõ, Halkbankasõ özelleştirmesi önündeki engellerin kaldõrõlmasõyla birlikte ortadan kalkmõş oldu. Türkiye nin AB ile sürdürdüğü müzakere sürecinde, sekiz faslõn askõya alõnmõş olmasõ ve Kõbrõs ile ilgili ilerleme sağlanamamasõ nedeni ile, 27 yõlõnõn müzakerelerin çok yavaş seyredeceği bir yõl olacaktõr. Ayrõca, 27 yõlõnda yurt içindeki politik gelişmelere ek olarak, yurt dõşõndaki özellikle Ortadoğu daki gelişmelerin Türkiye ekonomisi üzerindeki etkileri çok önemli olacaktõr. Bir başka ifade ile; Cumhurbaşkanlõğõ seçimi ve genel seçimler, AB ile müzakere sürecinde, ortaya çõkabilecek ve Ortadoğu da yaşanmasõ muhtemel sorunlar ekonomide yaşanan olumlu gelişmeleri sekteye uğratabilecek siyasi riskler olarak görülmelidir. 2. Dünyada Otomotiv Sanayii 25 yõlõnda olduğu gibi, 26 yõlõ da dünya otomotiv talebinin arttõğõ bir yõl olmuştur. Toplam pazar yüzde 3,4 oranõnda artarak 68,6 milyon adete yükselmiştir. Amerika pazarõ yüzde,2 lik artõş ile doyma noktasõna ulaşõrken, Avrupa pazarõ yüzde 2,6 artarak 22,4 milyon adete ulaşmõştõr. AB nde (15 ülke) pazar,7 oranõnda artarken, Doğu Avrupa ülkelerinde otomotiv pazarõnda artõş oranõ yüzde 21,1 gibi çok daha yüksek bir düzeyde gerçekleşmiştir. 26 yõlõnda Japon pazarõndaki düşüşe (% -1,7) rağmen Çin (% 24,3), Hindistan (% 17,6) ve G.Kore (% 2,7) oranlarõndaki gelişen pazar sayesinde Asya-Pasifik bölgesinde toplam pazarõn yüzde 7,3 oranõnda büyümesine neden olmuştur. Otomobil ile hafif ticari araçlardan oluşan hafif araç satõşlarõ yüzde 3,1 oranõnda artarak 65.8 milyon adete ulaşõrken, ağõr ticari araçlar yüzde 9,7 oranõnda artarak 2.7 milyon adet olmuştur. 26 yõlõnda 5 milyonu otomobil, 16,3 milyonu hafif ticari araç ve 3.2 milyon ağõr ticari araç olmak üzere toplam 69.5 milyon motorlu taşõt aracõ üretilmiştir. Otomobil üretiminde artõş yüzde 6,1, ağõr ticari araç üretiminde % 9,5, toplam üretimde yüzde 4,1 olarak gerçekleşirken, hafif ticari araç üretiminde ise yüzde 2,7 oranõnda düşüş olmuştur. 26 yõlõ motorlu araç üretimi AB (15 ülke) de 25 yõlõna göre yüzde 1,3 oranõnda azalarak 16.3 milyon adete gerilemiş ve AB nin Dünya otomobil üretimindeki payõ yüzde 23 düzeyinde gerçekleşmiştir. AB ne yeni üye olan ülkelerin 25 yõlõ üretim adetleri ise 2 milyon adet olmuştur. NAFTA Bölgesi 15.9 milyon adetlik üretimi ile Dünya üretimden yüzde 25,2 lik bir pay almõştõr. Doğu Avrupa ülkelerindeki üretim yüzde 13,1 artõş ile 2.1 milyon adete ulaşõrken, Asya Pasifik Bölgesi yüzde 9,5 lik artõş ile 26.7 milyon adet düzeyine ulaşmõştõr. Bu bölgenin toplam üretim içindeki payõ % 38 olmuştur. 2

3 Dünya Otomotiv Pazarõ (x 1.) Dünya Otomotiv Üretimiõ (x 1.) Bölge / Ülke Değişim (%) Bölge / Ülke Değişim (%) Avrupa ,6 Avrupa ,7 AB ,7 AB ,3 AB-Yeni Üyeler ,5 AB-Yeni Üyeler ,7 D.Avrupa ,1 D.Avrupa ,1 Türkiye ,7 Türkiye ,3 Amerika ,2 Amerika ,4 NAFTA ,1 NAFTA ,6 MERCOSUR ,1 MERCOSUR ,6 Asya ,3 Asya-Pasifik ,5 Japonya ,7 Japonya ,4 Çin ,3 Çin ,6 Hindistan ,6 Hindistan ,7 G.Kore ,7 G.Kore ,2 Tayland ,1 Tayland ,5 İran ,9 İran ,9 Diğer Asya Diğer Asya ,8 Ülkeleri Ülkeleri ,5 Diğer Dünya Diğer Dünya ,5 Ülkeleri Ülkeleri ,7 TOPLAM ,4 TOPLAM ,1 (J.D. Power Report 26 Q4) 3. Türkiye de Otomotiv Sanayi a. Pazar 26 yõlõnõn ilk yarõsõnda toplam satõşlar % 13 ve otomobil satõşlarõ % 15 oranõnda daraldõ. Ancak, ikinci yarõda toplam pazar % 25, otomobil pazarõ ise % 3 azaldõ. Özellikle yõlõn ikinci yarõsõnda gerçekleşen pazardaki bu daralmada YTL nin % 25 değere kaybetmesine bağlõ olarak taşõt kredisi faizlerindeki artõşõn sonucunda talepteki düşüşün etkili olduğu söylenebilir. 25 yõlõnda % 2,3 oranõnda büyüyen otomotiv pazarõ, 26 yõlõnda % 12 oranõnda azalarak 67 bin adete geriledi. Toplam pazarda ithalatõn payõ, 25 yõlõnda olduğu gibi % 57 düzeyinde gerçekleşti. Toplam Pazar (Otomobil+Ticari Araç) 3

4 8. Toplam/Total İthalat/Imports Toplam/Total İthalat/Imports İthalat/Imports (%) yõlõ otomobil pazarõ ise % 15 azalarak 373 bin adet düzeyinde gerçekleşti. Otomobilde ithalatõn pazar payõ % 68 oldu. 25 yõlõnda olduğu gibi EURO değerinin enflasyon değerinin altõnda gerçekleşmesi, ithal otomobillerin cazibesini devam ettirmiş ve pazarõn yüzde 68 nin ithal ürünlerden oluşmasõna neden olmuştur. 25 yõlõnda olduğu gibi bu oran, son 12 yõllõk dönemde ithalatõn elde ettiği en yüksek oran olarak göze çarpmaktadõr. 6. Otomobil Pazarõ Yerli/Local İthal/Imports Toplam/Total Yerli/Local İthal/Imports Toplam/Total İthalat/Imports (%) Hafif Ticari Araç Pazarõ 4

5 3. Yerli/Local İthal/Imports Toplam/Total Yerli/Local İthal/Imports Toplam/Total İthalat/Imports (%) yõlõ itibariyle ticari araç pazarõnda yüzde 9 düzeyinde bir azalma oldu ve pazar 296 bin adet düzeyinde kapandõ. 26 yõlõ hafif ticari araç pazarõ 245 bin, ağõr ticari araç pazarõ 52 bin adet oldu. 26 yõlõ hafif ticari araç pazarõ, 25 yõlõna göre % 1, ağõr ticari araç pazarõ yüzde 2 oranõnda azaldõ. İthalatõn pazar payõ hafif ticari araç satõşlarõnda yüzde 47, ağõr ticari araçlarda ise yüzde 26 düzeyinde gerçekleşti. 8. Ağõr Ticari Araç Pazarõ Yerli/Local İthal/Imports Toplam/Total Yerli/Local İthal/Imports Toplam/Total İthalat/Imports (%) yõlõ traktör pazarõ, iç pazardaki talebin canlanmasõ ile birlikte, 42 bin adet ile 25 yõlõna göre yüzde 6 oranõnda arttõ. 25 ve26 yõllarõnda traktör pazarõnda ithalatõn % 13 e çõkmasõ dikkat çekicidir. Traktör Pazarõ 5

6 7. 6. Yerli İthal Toplam Yerli İthal Toplam İthalat (%) b. Üretim Üretim, iç pazarda özellikle yõlõn ikinci yarõsõnda yaşanan önemli orandaki düşüşe rağmen, ihracattaki artõşõn desteği ile artõşõnõ sürdürdü. Toplam taşõt aracõ üretimi, 25 yõlõna göre yüzde 12 artarak 988 bin adet ve otomobil üretimi ise yüzde 2 artarak 546 bin adet oldu. 26 yõlõnda üretim, büyük kamyonda yüzde 1 oranõnda azalõrken, minibüste ise yüzde 21, otobüste yüzde 11, kamyonette yüzde 6 ve midibüste yüzde 16 oranõnda arttõ, küçük kamyonda ise değişiklik olmadõ. 26 yõlõnda traktör üretimi, 25 yõlõn aksine iç pazardaki talebin artmasõyla birlikte, 25 yõlõna göre yüzde 7 artarak 37 bin adet oldu. 26 yõlõnda 6 bin adetlik otobüs üretimi gerçekleşti, bu değer ile son 12 yõlõn en yüksek değerine ulaşõldõ. Aynõ şekilde 3 bin adetlik büyük kamyon üretimi ile de son 12 yõlõn en yüksek değeri gerçekleşti. 25 yõlõnda ihracatõn üretim içindeki oranõ yüzde 61 iken bu oran 26 yõlõnda yüzde 69 a yükseldi. 1.2 Toplam Üretim ve Otomobil Üretimi Otomobil Toplam yõlõnda yüzde 77 olan toplam kapasite kullanma oranõ, 26 yõlõnda yüzde 81 e yükseldi. 25 yõlõ ile kõyaslandõğõnda, 26 yõlõnda KKO hafif araçlarda yüzde 89, traktörde yüzde 62 düzeyine ulaşmõş, ağõr ticari araçlarda yüzde 41 düzeyine gerilemiştir. Kapasite Kullanma Oranlarõ (%) 6

7 c. İhracat Araçlar Hafif Araçlar Ağõr T.Araçlar Toplam Taşõt Araçlarõ T.Traktörleri Uludağ İhracatçõ Birlikleri verilerine göre, 26 yõlõnda sanayiinin ihracatõ geçen yõla göre yüzde 23 artõşla 14.4 milyar ABD dolarõnõ geçti. Türkiye ihracatõnda 1. sõrada yer alan sanayinin, toplam ihracattaki payõ yüzde 18 oldu. Türkiye nin 26 yõlõnda toplam taşõt aracõ ihracatõ ise, yüzde 26 artarak 697 bin adet oldu. 26 yõlõnda otomobil ihracatõ yüzde 35 artõşla 43 bine, ticari araç ihracatõ yüzde 14 artõşla 43 bine yükseldi, traktör ihracatõ ise yüzde 18 artarak 18 bin adede yükseldi. Toplam üretimin yüzde 66 u ihraç edildi. İhracat/Toplam Üretim Üretim/Production İhracat/Exports İhracat/Exports (%) Üretim/Production İhracat/Exports İhracat/Exports (%) Taşõt Araçlarõ İhracatõ SEKTÖR/SECTOR /25 (%) OTOMOBİL/ P.Cars TİCARİ ARAÇLAR / CV * Kamyonet/Pick-Up * Minibüs/Minibus * Kamyon/Truck * Midibüs/Midibus * Otobüs/Bus TAŞIT ARAÇLARI /MV TOTAL TRAKTÖR/F.TRACTOR TOTAL Otomotiv Ana ve Yan Sanayii İhracatõ (ABD $) 7

8 SEKTÖR/SECTOR Total Total Total 6/5 (%) Toplam Ana Sanayi/Total Vehicle Industry * Otomobil /P.Cars * Otobüs/Bus * Diğerleri/Others Toplam Yan Sanayi/Total Component Industry * Aksam ve Parça/Spare Parts And Components * İç ve Dõş Lastik/Tyres * Akümülatör/Batteries * Emniyet Camõ / Safety Glasses Toplam / Total OSD Üyesi Firmalarõn 25/26 Yõlõ İhracatõ Firmalar 25 Değer $ 26 Değer $ Taşõt Aracõ Aksam-Parça Toplam Taşõt Aracõ Aksam-Parça Toplam TOYOTA FORD OTOSAN OYAK RENAULT TOFAŞ MERCEDES BENZ TÜRK HYUNDAI ASSAN MAN TÜRKİYE TÜRK TRAKTÖR TEMSA BMC HONDA TÜRKİYE ANADOLU ISUZU UZEL OTOKAR OTOYOL KARSAN ASKAM TOPLAM Sektörlere Göre İhracat (1, ABD Dolarõ) Sõra No Sektörler Değişim 26/25 (%) Dağõlõm 26 (%) 1 Taşõt Araçlarõ ve Yan Sanayi ,9 18, 2 Hazõrgiyim ve Konfeksiyon ,1 16,3 3 Demir ve Demir Dõşõ Metaller ,3 14,8 4 Kimyevi Maddeler ve Mamülleri ,2 1,2 5 Elektrik-Elektronik ve Makina ,7 9,4 6 Tekstil ve Hammaddeleri ,7 6,5 7 Makine ve Aksamlarõ ,4 4,9 8 Hububat, Bakliyat, Yağlõ Tohumlar ,7 3, 9 Madencilik Ürünleri ,4 2,4 1 Çimento ve Toprak Ürünleri ,9 2,4 11 Ağaç Mamülleri, Orman Ürünleri ,7 1,8 12 Fõndõk ve Mamülleri ,5 1,7 13 Değerli Maden ve Mücevherat ,7 1,4 14 Yaş Meyve ve Sebze ,8 1,3 15 Deri ve Deri Mamülleri ,7 1,3 16 Meyve Sebze Mamülleri ,9,9 17 Halõ ,2,9 18 Kuru Meyve ve Mamülleri ,7,9 19 Tütün ,2,8 2 Canlõ Hayvan, Su Ürünleri ve Mam ,7,5 21 Zeytin ve Zeytinyağ ,9,3 22 Kesme Çiçek ,1, 23 Diğer Sanayi Ürünleri ,8, TOPLAM ,9 1, 26 yõlõnda OSD üyeleri toplam olarak yüzde 25 gibi önemli bir artõşla 1 milyar ABD Dolarõ ihracat yaptõ. İlk üç sõrayõ Toyota, Ford Otosan ve Oyak-Renault firmalarõ aldõ. Türkiye İhracatçõlar Meclisi (TİM) verilerine göre, 26 yõlõna ait sektörel bazda toplam ihracat 25 yõlõna göre yüzde 16,9 oranõnda artõş göstererek 85.8 milyar ABD Dolarõna ulaştõ. Taşõt Araçlarõ ve Yan Sanayii ihracatõ ise yüzde 22,9 oranõnda arttõ, 15.4 milyar ABD Dolarõ düzeyinde gerçekleşti ve 26 yõlõ itibariyle sektör sõralamasõnda 1.sõraya yükseldi. 8

9 4. 27 Yõlõ Tahminleri ve Gelecekteki Beklentiler 27 yõlõnda, AB ile ilişkilerde yaşanmasõ muhtemel gerginlikler, Cumhurbaşkanlõğõ seçimi ve cari açõğõn artmaya devam edeceği yönündeki beklentiler, piyasalar dolayõsõyla sektörümüz açõsõndan risk oluşturacak konular olacaktõr. Ancak, 27 yõlõnda yapõlacak olan Hükümet seçimlerine bağlõ olarak piyasalarõn canlanmasõ ve muhtemel talep artõşlarõ sektörümüz için fõrsat olarak değerlendirilebilir. Fõrsatlar ve riskler bir arada değerlendirildiğinde, 27 yõlõnda toplam taşõt aracõ pazarõnõn % 1-15 civarõnda daralacağõ tahmin edilmektedir. 27 yõlõnda ihracatõn, yatõrõm projelerinin devama bağlõ olarak 26 yõlõ değerlerini koruyacağõ beklenmektedir. İhracat sayesinde, üretimde düşüş beklenmemektedir. Sanayimiz gelecek yõllarda bugün üretimde sahip olduğu küresel rekabet gücünü koruyarak geliştirirken, aynõ zamanda ürün tasarõmõ ve ArGe ile teknoloji yönetiminde de küresel rekabet içinde yer almayõ hedeflemektedir. Bu suretle sanayimiz ithal ikamesi politikalarõ ile çõktõğõ sanayileşme hareketine, daha yüksek katma değer ile üretimi gerçekleştirmek üzere, üretim merkezi konumundan mükemmeliyet merkezi olma yolunda devam edecektir. Özellikle son yõllarda sanayi şirketlerimizde bun doğrultuda önemli aşamalar sağlandõğõ görülmekte ve oluşan ArGe potansiyeli ve insan gücü küresel ortaklarõmõzõn yeni araç projelerinin tasarõmõnõ şirketlerimize vermelerine yol açmaktadõr. Otomotiv sanayi bu doğrultuda bugün ulaştõğõ 1 milyon adetlik üretim düzeyini yeni ve büyük yatõrõmlarla 2 milyon adet düzeyine yükseltmenin hazõrlõklarõ yapmaktadõr. Bu gerçekleşirse ihracatõmõz 65 bin adet/14 milyar $ dan 1,5 milyon adet/25 milyar $ a ve istihdamõmõz da 25 binden 6 bin adede yükselebilecektir. 9