ÖABT SINIF ÖĞRETMENLİĞİ GENEL FİZİK ÖABT 2015 ÖĞRETMENLİK ALAN BİLGİSİ TESTİ

Transkript

1 ÖABT 2015 oruları yakalayan komisyon tarafından azırlanmıştır. ÖĞRETMENLİK ALAN BİLGİİ TETİ ÖABT INI ÖĞRETMENLİĞİ GENEL İZİK Konu Anlatımı Özgün orular Ayrıntılı ler Test tratejileri Çıkmış orular

2 Komisyon ÖABT ınıf Öğretmenliği izik Konu Anlatımlı IBN Kitapta yer alan bölümlerin tüm sorumluluğu yazarlarına aittir. Pegem Akademi Bu kitabın basım, yayın ve satış akları Pegem Akademi Yay. Eğt. Dan. Hizm. Tic. Ltd. Şti.ne aittir. Anılan kuruluşun izni alınmadan kitabın tümü ya da bölümleri, kapak tasarımı; mekanik, elektronik, fotokopi, manyetik, kayıt ya da başka yöntemlerle çoğaltılamaz, basılamaz, dağıtılamaz. Bu kitap T.C. Kültür Bakanlığı bandrolü ile satılmaktadır. Okuyucularımızın bandrolü olmayan kitaplar akkında yayınevimize bilgi vermesini ve bandrolsüz yayınları satın almamasını diliyoruz. 1. Baskı: Aralık 2014, Ankara Proje-Yayın Yönetmeni: Demet Tamer Dizgi-Grafik Tasarım: Merve Koşar Kapak Tasarımı: Gürsel Avcı Baskı: Ayrıntı Basım Yayın ve Matbaacılık Ltd. Şti. İvedik Organize anayi 28. Cadde 770. okak No: 105/A Yenimaalle/ANKARA ( ) Yayıncı ertifika No: Matbaa ertifika No:13987 İletişim Karanfil 2 okak No: 45 Kızılay / ANKARA Yayınevi: Yayınevi Belgeç: Dağıtım: Dağıtım Belgeç: Hazırlık Kursları: İnternet: E-ileti: pegem@pegem.net

3 evgili Öğretmen Adayları, ÖN ÖZ ÖABT ınıf Öğretmenliği kapsamına giren izik dersi konu anlatımlı kitap âlinde düzenlenmiştir. "ıınf Öğretmenliği izik" adlı yayınımız Kamu Personel eçme ınavı (KP) ınıf Öğretmenliği Alan Bilgisi Dersi izik bölümündeki soruları çözmek için gerekli bilgi, beceri ve teknikleri edinme ve geliştirme sürecinde siz değerli öğretmen adaylarımıza kılavuz olarak azırlanmıştır. Kitabın azırlanış sürecinde, sınav kapsamındaki temel alanlarda kapsamlı alanyazın taraması yapılmış, bu kitabın gerek ÖABT de gerekse gelecekteki meslek ayatınızda itiyacınızı maksimum derecede karşılayacak bir başucu kitabı niteliğinde olması edeflenmiştir. Detaylı, güncel ve anlaşılır bir dilde yazılan konu anlatımları, çıkmış sorular ve detaylı açıklamalarıyla desteklenmiş, er ünite içeriği ÖYM formatına uygun, çözümlü test sorularıyla pekiştirilmiştir. Ayrıca konu anlatımlarında verilen bilgi ve çözüm tekniklerine ek olarak uyarı kutucuklarıyla da önemli konulara dikkat çekilmiştir. Yoğun bir araştırma ve çalışma sürecinde azırlanmış olan bu kitapla ilgili görüş ve önerilerinizi adresini kullanarak bizimle paylaşabilirsiniz. Geleceğimizi güvenle emanet ettiğimiz siz değerli öğretmenlerimizin izmet öncesi ve izmet içi eğitimlerine katkıda bulunabilmek ümidiyle... Başarılar...

4 INI ÖĞRETMENLİĞİ ÖABT İLE İLGİLİ ÖNEMLİ BİLGİLER ÖABT INI ÖĞRETMENLİĞİ, 50 sorudan oluşmakta ve ınıf Öğretmeni Adaylarının Alan Bilgisi (Temel Matematik, Genel Biyoloji, Genel izik, Genel Kimya, Türk Dili, Cumuruyet Dönemi Türk Edebiyatı, Çocuk Edebiyatı, Uygarlık Tarii, Türk Tarii ve Kültürü, Genel Coğrafya, Türkiye Coğrafyası ve Jeopolitiği) ile Alan Eğitimi alanlarındaki bilgi ve becerilerini ölçmeyi edeflemektedir. Öğretmenlik Alan Bilgisi Testinde çıkan sorular, ınıf Öğretmenliği Lisans Programlarında verilen akademik disiplinlere paralel olarak azırlanmaktadır. ınavdaki Alan-oru dağılımı aşağıdaki tabloda belirtilmiştir. Genel Yüzde Yaklaşık Yüzde oru ayısı Alan Bilgisi Testi % a) Temel Matematik b) Genel Biyoloji c) Genel izik d) Genel Kimya e) Türk Dili f) Cumuriyet Dönemi Türk Edebiyat g) Çocuk Edebiyatı ) Uygarlık Tarii i) Türk Tarii ve Kültürü j) Genel Coğrafya k) Türkiye Coğrafyası ve Jeopolitiği % 12 % 6 % 6 % 6 % 12 % 6 % 6 % 6 % 6 % 6 % 8 Alan Eğitimi Testi % Genel Kültür, Genel Yetenek ve Eğitim Bilimleri ınavlarınıza ek olarak gireceğiniz Öğretmenlik Alan Bilgisi Testi ile ilgili verilen bu bilgiler ÖABT ınıf Öğretmenliği ınavı çerçevesinde azırlanmıştır. ınav içeriğinde yapılabilecek olası değişiklikleri ÖYM'nin web sitesinden takip edebilirsiniz.

5 İÇİNDEKİLER INI ÖĞRETMENLİĞİ 1. BÖLÜM: BAINÇ Basınç...3 Katıların Basıncı...3 Eğik Düzlemde Cismin Basıncı...4 Durgun ıvıların Basıncı...5 ıvı Basınç Kuvveti...6 Yan Yüzeylere Uygulanan ıvı Basınç Kuvveti...6 Pascal Prensibi...7 U Borusu...7 Akışkanların Basıncı...8 Açık Hava Basıncı...9 Kapalı Kaplardaki Gazların Basıncı...9 lü Test...10 ler BÖLÜM: IVILARIN KALDIRMA KUVVETİ ıvıların Kaldırma Kuvveti...17 Yüzen Cisimler...17 Askıda Kalan Cisimler...17 Batan Cisimler...18 Birbirine Karışmayan ıvılarda Kaldırma Kuvveti...19 lü Test...20 ler BÖLÜM: II VE ICAKLIK Isı ve ıcaklık...27 Termometre...27 ıvılı Termometreler...28 Metal Termometreler...28 Gazlı Termometreler...28 ıcaklık Değişimi...28 Isı Alış-Verişi...29 Hâl Değişimi...30 Erime ve Donma ıcaklığına Etki Eden aktörler...31 Kaynama ve Yoğunlaşma...31 Buarlaşma...31 lü Test...32 ler...34

6 vi 4. BÖLÜM: BAİT MAKİNELER Basit Makineler...37 Kaldıraçlar...37 Makaralar abit makara Hareketli Makara...38 Eğik düzlem...39 Çıkrık...40 Kasnaklar...40 Dişliler...40 Vida...41 Eşit Kollu Teraziler...41 lü Test...42 ler BÖLÜM: HAREKET Hareket...53 Düzgün Doğrusal Hareket...54 Düzgün Hızlanan Doğrusal Hareket...56 Düzgün Yavaşlayan Doğrusal Hareket...58 Ortalama Hız...59 Ani Hız (Anlık Hız)...59 lü Test...60 ler BÖLÜM: YERYÜZÜNDE HAREKET Yeryüzünde Hareket...65 Atışlar...65 Hava Direnci ve Limit Hız...66 Limit Hız Bağıntısı...67 Düşey Atış...67 lü Test...71 ler...72 Yatay Atış...73 Eğik Atış...75 lü Test...77 ler...79

7 vii 7. BÖLÜM: DİNAMİK Dinamik...83 Güçlü Nükleer (Yeğin Çekirdek) Kuvvet...83 Zayıf Nükleer (Zayıf Çekirdek) Kuvvet...83 Elektromanyetik Kuvvet...83 Kütle Çekim Kuvveti...83 Newton'un Hareket Kanunları...84 ürtünme Kuvveti...87 lü Test...90 ler BÖLÜM: İŞ, GÜÇ VE ENERJİ İş, Güç ve Enerji...95 Enerji...98 Yapılan İş ve Kinetik Enerji Değişimi...98 Potansiyel Enerji Yenilenebilir ve Yenilenemez Enerji Kaynakları Yenilenebilir Enerji Kaynakları lü Test ler BÖLÜM: İTME VE MOMENTUM İtme ve Momentum İtme Momentum İtme ile Momentum Arasındaki İlişki Çarpışmalar Momentum Korunumu Enerjinin Korunumu Hızların Korunumu Momentum ve Kinetik Enerji Arasındaki İlişki Patlamalar Roketler lü Test ler BÖLÜM: ELEKTRİK Elektrik Elektriklenme Çeşitleri Topraklanma İletken Kürelerde Yük Paylaşımı Elektroskop Özel Durumlar lü Test ler...136

8 viii Elektrik Akımı Direnç Dirençlerin Bağlanması Elektromotor Kuvveti Pillerin Bağlanılması lü Test ler BÖLÜM: DALGALAR Dalgalar Titreşim Doğrultusuna Göre Dalgalar Taşıdığı Enerjiye Göre Dalgalar P - Dalgası Dalgası Love Dalgası Rayleig (Rayley) Dalgası Depremin Büyüklüğü es Dalgası esin Şiddeti esin rekansı (Yüksekliği) esin Tınısı esin Yansıması ve Yankı esin Kırılması lü Test ler BÖLÜM: MANYETİZMA Manyetizma Maddenin Manyetik Özelliği, Manyetik ve Manyetik Olmayan Maddeler Manyetik Kutuplar Manyetik Alan, Alan Şiddeti, Alan Çizgileri Manyetik Akı, Manyetik Geçirgenlik Manyetik Geçirgenlik Yerin Manyetik Alanı Elektrik Akımının Manyetik Etkileri lü Test ler KAYNAKLAR...173

9 1. BÖLÜM BAINÇ

10 3 BAINÇ Birim yüzeye dik olarak uygulanan kuvvetin büyüklüğüne basınç denir. yüzeyine dik olarak kuvveti uygulanıyorsa kuvvetinin yüzeyine oranına basınç denir. Düzgün türdeş bir katı düşeyden dik olarak kesilirse katının basıncı ile parçaların basıncı birbirine eşit olur. 5G P 2G 3G P 1 P 2 P ba ðý nt ý s ý yla bulunur Newton Birimi ise Pascal' dýr. 2 ^metre Basınç skaler, basınç kuvveti ise vektörel bir büyüklüktür. NOT Katılar kendilerine uygulanan kuvveti aynen aynı doğrultuda ilettikleri âlde basıncı iletmez. Katıların Basıncı G P ' dir. 1 2 P2, P P1 P2 olduðundan çivi duvara girer. G Şekil I'de X ve Y cisimlerinin zemine uyguladığı basınçlar eşit olup P'dir. Aynı maddeden yapılan aynı yüksekliğe saip türdeş K, L, ve M cisimlerinin zemine yaptıkları basınçlar P K, P L ve P M 'dir. K L M X Y Y X Y P K P L P M Şekil I 3 Şekil II Buna göre, P K, P L ve P M arasındaki ilişki nedir? A) P K > P L > P M Buna göre, Şekil II'de zemine uygulanan basınç kaç P'dir? A) 3 B) 4 C) 5 D) 6 E) 7 X'in ağırlığına G diyelim. G G P x & P olur. Gy G Gy P & & Gy 3G olur Gy G Þekil II' deki basýnçpý x 2 3G G G Pý : 7 Pý 7P olur. B) P K > P M > P L C) P L > P K > P M D) P M > P K > P L E) P M > P L > P K Aynı maddeden yapılan aynı yüksekliğe saip türdeş cisimlerden ucu sivri olanın zemine yaptığı basınç daa büyüktür. Buna göre, P L en büyük P M en küçük olur. ıralama da P L > P K > P M olur. Cevap C Cevap E

11 4 Eğik Düzlemde Cismin Basıncı Katılarda basınç kuvveti katının ağırlığına eşittir. Basınç kuvveti Basınç x Yüzey alanı Gsinθ θ G Gcosθ G : cos P ' dir. P G : G olur. G ürtünmenin önemsenmediği eğik düzlemlerde K ve L cisimleri şekildeki gibi dengededir. K 2 L Türdeş X cisminin zemine uyguladığı basınç P, basınç kuvveti yere göre potansiyel enejisi E'dir. X Taban alanı 2 olan K cisminin eğik düzleme uygulandığı basınç P K, taban alanı olan L cisminin eğik düzleme uyguladığı basınç P L P olduğuna göre, K oranı kaçtır? P L (sin37 cos53 0,6; sin53 cos37 0,8) 1 A) 6 3 B) 8 5 C) 7 8 D) 9 9 E) 10 Cisim ters çevrilirse P, ve E nasıl değişir? P E A) Artar Değişmez Artar B) Azalır Değişmez Artar C) Azalır Azalır Değişmez D) Artar Artar Azalır E) Değişmez Artar Azalır K L G K sin GK: sin 37c GL: sin 53c GK: 06, GL: 08, & GK 8 GL 6 olur. GK 8: 0, 8 3, 2 PK : cos 37% & PK 2 2 GL 6: 0, 6 3, 6 PL : cos 53% & PL 32, PK PK 8 PL PL 36, 9 G L sin53 kütle merkezi Cisim ters çevrildiğinde cismin zemine temas ettiği yüzey alanı azaldığından basıncı artar. Ağırlığı değişmediğinden basınç kuvveti değişmez. Kütle merkezinin yerden yüksekliği arttığından potansiyel enerjisi artar. Cevap A Cevap D

12 5 Durgun ıvıların Basıncı ıvılar ağırlıkları nedeniyle içinde bulundurdukları kabın yan yüzeylerine ve tabanına basınç uygular. Birim yüzeye dik olarak uyguladıkları kuvvete sıvı basıncı denir. Özağırlığı olan bir sıvının, sıvı serbest yüzeyinden kadar derinlikteki sıvı basıncı, P d g'dir. Aynı sıvıda aynı seviyedeki noktalarda sıvı basınçları aynıdır. P K P L P M 2 P N = 2. P M P N > P K P L Birbirine karışmayan sıvıların, kabın tabanına yaptıkları basınç, sıvıların ayrı ayrı basınçları toplamından bulunur. P K L M 2 1 N 1 P 2 P Düşey kesiti verilen kapta birbirine karışmayan 3d ve 4d öz kütleli sıvılar şekildeki gibi dengededir. 3 3d K 4d K noktasındaki sıvı basıncı 9P olduğuna göre, L noktasındaki sıvı basıncı kaç P'dir? A) 3 B) 4 C) 5 D) 6 E) 7 P 33d K g 9P 9 dg P dg Bir sıvıda aynı seviyedeki noktalarda sıvı basınçları aynıdır. P K 4 dg P L 9 dg 4 dg P L P L 5 dg P L 5P'dir. Cevap C L 3 2 3d P K 4d L P K Birbirine karışmayan X ve Y sıvıları 2 2d Y şekildeki gibi dengededir. X noktasındaki sıvı basıncı P, Y noktasındaki X 3d sıvı basıncı P ' dir. X Y PX Buna göre, oranı kaçtır? PY A) 3 1 B) 3 4 C) 3 5 P X 3d g 2 2d g 7 dg P Y 2 2d g 4dg PX 7dg 7 PY 4dg 4 Cevap D D) 4 7 E) 3 8 oru İnsan vücudunun dayanabileceği maksimum basıncın 12 atm olduğu kabul edilirse bir gölde dalınabilecek maksimum derinlik kaç metre olur? (1 atm =10 5 N / m 2, g=10 m / s 2, d su = 1 g / cm 3 ) A) 100 B) 110 C) 120 D) 130 E) 140 Açık ava basıncı 1 atm olduğundan suyun uygulayacağı maksimum basınç 11 atm olmalıdır. g 103 kg dsu 1 1: cm3 106m3 kg dsu 103 m3 P : d: gden ' 11 : 105 : 103 : 10 & 110 molur. Cevap B

13 6 ıvı Basınç Kuvveti Bir kaptaki sıvının ağırlığı nedeniyle temas ettiği yüzeyin tamamına uyguladığı dik kuvvete sıvı basınç kuvveti denir. Taban alanı olan bir kaba uygulanan sıvı basınç kuvveti, 'dir. Aynı ortamdaki K, L ve M kaplarında aynı sıvıdan eşit acimde bulunmaktadır. Kap tabanlarına uygulanan sıvı basınç kuvvetlerinin büyüklüğü K, L ve M ' dir. K L M Kap silindir, küp veya dikdörtgenler prizması biçiminde ise kap tabanındaki sıvı basınç kuvveti sıvının ağırlığına eşit olur. Ağırlık Özağırlık.Hacim G V G olduğundan G'dir. K L M Buna göre, K, L ve M arasındaki ilişki nedir? A) K > L > M B) K > M > L C) K L M D) L > K > M E) M > K > L Kap yukarı doğru daralıyorsa kap tabanındaki sıvı basınç kuvveti sıvının ağırlığından büyüktür. Kesikli çizgileri arasında kalan bölge tamamen sıvı ile dolu olsaydı, tabandaki sıvı basınç kuvveti sıvının ağırlığına eşit olurdu. Buna göre kap tabanındaki sıvı basınç kuvveti kap içinde bulunan sıvının ağırlığından büyüktür. > G sıvı dir. Eşit acimdeki sıvılar eşit ağırlıktadır. K kabının tabanına uygulanan sıvı basınç kuvveti kabın içindeki sıvının ağırlığına eşittir ( K G sıvı ). L kabındaki sıvının bir kısmı yan yüzeyleri tarafından dengeleneceğinden kap tabanında sıvı basınç kuvveti kap içindeki sıvının ağırlığından küçüktür ( L < G sıvı ). M kabı yukarı daraldığından kap tabanındaki sıvı basınç kuvveti içindeki mevcut sıvının ağırlığından büyük olur. ( M > G sıvı ). M > K > L dir. Kap yukarı doğru genişliyorsa kap tabanınıdaki sıvı basınç kuvveti sıvının ağırlığından küçüktür. Cevap E Kesikli çizgiler arasında kalan sıvının ağırlığı tabana uygulanan sıvı basınç kuvvetine eşit olur. Diğer kısımlardaki sıvıların ağırlığı yan yüzeyler tarafından dengelenir. G > 'dir. sıvı Yan Yüzeylere Uygulanan ıvı Basınç Kuvveti Kabın yan yüzeylerine uygulanan sıvı basınç kuvveti bulunurken bu yüzeyin orta 5 noktasından sıvının açık yüzeyine olan dik uzaklık alınır , , 4 4

14 7 Düşey kesiti şekildeki gibi olan kabın yüzeylerine uygulanan sıvı basınç kuvvetlerinin büyüklükleri 1, 2 ve 3 tür. ürtünmesiz ve ağırlıksız pistonlarla kurulmuş düzenek şekildeki gibi dengededir. K N L 2 M X Buna göre, 1, 2 ve 3 arasındaki ilişki nedir? A) 1 > 2 > 3 B) 1 3 > 2 C) D) 2 > 3 > 1 E) 3 > 2 > 'dir > 2 dir. Cevap B Pascal Prensibi ıvıların sıkılaştırılamayıp basıncı er doğrultuda iletmeleri ilkesine Pascal Prensibi denir. Pascal Prensibi'nden yararlanılarak su cendereli yapılmıştır. Şekildeki düzenekte pistonların kesit alanları, ağırlıkları verilmiştir. G1 G 2. dir. 1 2 G 1 1 ıvı G 2 2 KL 4 olduğuna göre, X cisminin ağırlığı kaç LM N'dir? A) 750 B) 1000 C) 1250 D) 1500 E) 1750 M noktasına göre tork alınırsa : KM ý : LM 100 :( KL LM ) ý : LM 100 :( 4 LM LM ) ý : LM 500 : LM ý : LM ý 500 N' dur. ý G X G X & GX 1250 Nolur. 2 5 Cevap C U Borusu U borusunda yoğunluğu en büyük olan sıvı en altta olur. Aynı sıvıdaki aynı noktalardaki sıvı basınçların eşitliğinden 2 d 2 g 1 d 1 g 3 d 3 g olur. d d d 1

15 8 Düşey kesiti verilen U borusunda birbirine karışmayan d 1, d 2 ve d 3 özkütleli sıvılar şekildeki gibi dengededir. P 1 v 1 1 P v2 v3 P 3 2 d 2 d 3 4 d 1 d 1 = 4d, d 2 = d olduğuna göre d 3 kaç d'dir? A) 3 4 B) 2 3 C) 2 D) 2 5 E) 3 Yukarıdaki şekildeki sıvı için Bernoulli İlkesi'ni açıklayalım: Kesitin daraldığı yerde akışkanın akış ızı artar. Buradan areketle: v 3 > v 2 > v 1 olur. Akış ızının arttığı yerde ise akışkanın basıncı azalır. Bu durumda ise P 1 > P 2 > P 3 olur. ıvı basıncının büyük olduğu yerde sıvı açık avayı daa fazla iteceğinden 1 > 2 > 3 olur. Günlük yaşantıda karşılaştığımız birçok durum Bernoulli İlkesi'yle açıklanır. Örneğin uçakların kanatları öyle tasarlanmıştır ki kanadın üzerinden geçen ava sıkışarak ızlanır. Hızlanan avanın basıncı düşer. Kanadın altındaki avanın ızı değişmeyeceğinden aralarındaki basınç farkı uçağı yukarı iter. P 3 Aynı sıvıda aynı seviyedeki sıvı basıncının eşitliğinden, v 3 3: d3: g : d1: g 2: d2: g 3: d3 : 4d2d d3 2ddir '. v 1 P 1 P 2 v 2 Cevap C Akışkanların Basıncı Bir yerden bir yere uygun şartlarda akabilen maddelere akışkan denir. Akışkanlar basınç farkından dolayı akar. Belirli bir ızla areket eden akışkanlar bu ızlarından dolayı kinetik enerjiye ve yerçekimi kuvvetinden dolayı da çekim potansiyel enerjisine saiptir. Ayrıca akışkanlarda erangi bir noktanın derinliğiyle orantılı bir statik basınç ve ızından dolayı saip olduğu dinamik basınç vardır. Akışkanın bünyesindeki enerji korunacağından akışkanın akış ızı artınca kinetik enerjisi dolayısıyla dinamik basınç artacak, toplam enerjisi değişmeyeceğinden potansiyel enerjisi buna paralel olarak da statik basıncı azalacaktır. Bu durum Daniel Bernoulli (Denyıl Bernolli) İlkesi'yle "Akışkanın ızı artarsa basıncı azalır." şeklinde ifade edilmiştir. Akışkanların areketi, yüksek basınçlı yerden düşük basınçlı yere doğrudur. v 3 > v 1 den P 1 > P 3 olur. Tayfun, ortum, kasırga vb. esnasında evlerin çatılarının uçması da aynı ilkeyle açıklanır. Burada, çatının üzerinden geçen ava ızlanır ve basıncı düşer. Oluşan basınç farkı çatıyı yukarı doğru iterek çatının uçmasına neden olur. Aşağıdaki olaylardan angisi Bernoulli İlkesi'yle açıklanamaz? A) Musluktan akan suyun aşağı düşerken kesitinin daralması B) Hortum ya da kasırgalarda pencere camlarının dışa doğru patlaması C) Zıt yönde aşırı ızla ilerleyen iki araçtan küçük olanın içe doğru savrulması D) u cenderelerinde küçük ağırlıkla büyük bir ağırlığın kaldırılması E) Deniz yüzeyine yakın ızla areket eden uçağın altındaki suyun yukarı fışkırması

16 9 A, B, C ve E seçeneklerindeki olayların epsi Bernoulli ilkesiyle açıklanır. D seçeneğindeki olay Pascal Prensibi'yle açıklanır. Pascal Prensibi'ne göre sıvılar basıncı er doğrultuda iletir. Pistonda yüzey büyük olduğu için daa büyük basınç kuvveti elde edilir ve böylece küçük ağırlıkla daa büyük bir ağırlık kaldırılabilir. Boruların dik uzunlukları birbirine eşit olur. 1 2 sin53 3 sin37 olur. Bundan dolayı, 3 > 2 > olur. 1 Cevap D Cevap D Kapalı Kaplardaki Gazların Basıncı Açık Hava Basıncı Açık ava basıncı ilk defa İtalyan fizikçi Toriçelli tarafından ölçülmüştür. Toriçelli deniz seviyesinde ve 0 C 'de yaptığı cıvalı deneyle cıva seviyesinin 76cm'de sabit kaldığını tespit etmiştir. Bu seviye borunun şeklinden, kesit alanından bağımsızdır. P P 0 76cm 0 P 0 P cıva cıva d cıva g P P 76 13,6 1 0 cıva P 0 P cıva 1033,6 g f / cm 2 Cıva sütununun basıncından yararlanılarak atmosfer basıncını ölçmek için kullanılan düzeneğe barometre denir. yüksekliği; I. kullanılan sıvının özkütlesine, II. ortamın sıcaklığı, III. deneyin yapıldığı yerin rakımı niceliklerine bağlıdır. Cıva Boş Cıva dolu kaba cıvayla tamamen dolu bir ucu açık olan borular şekildeki gibi daldırıldığında cıva sütunlarının uzunluğu 1, 2 ve 3 oluyor. Molekül sayısıyla doğru, acimle ters, sıcaklıkla doğru orantılıdır. BOYLE - MARİOTTE Kanunu Bir miktar gazın sıcaklığı sabit kalmak şartıyla basıncı ile acminin çarpımı sabittir. P 1 V 1 P 2 V 2 P 3 V 3 4V 6P Gaz K Boş 8V Düşey kesiti verilen bileşik kapta K musluğu açılırsa gazın son basıncı kaç P olur? A) 1 B) 2 C) 3 D) 4 E) 5 P 1 V 1 P 2 V 2 6P 4V P 2 12V P 2 2P'dir. Cevap B Hacim (cm 3 ) Basınç (atm) 1 Boş 2 53 Boş 3 37 Boş Manometreler gaz basıncını ölçer. Şekilde, P 0 P g cıva P 0 P g Cıva Buna göre, 1, 2 ve 3 arasındaki ilişki nedir? A) 1 > 2 > 3 B) 1 > 3 > 2 C) Cıva D) 3 > 2 > 1 E) 3 > 1 > 2