Bağdat gibi diyar olmaz ama...

Transkript

1 editörden Bağdat gibi diyar olmaz ama... Deniz MUSA TÜTÜNCÜ Başkentler ülkelerin sembolü, gururu ve namusudur. Başına ne gelirse gelsin ayakta kalabildiği sürece o şehirler anlamlarından bir şey kaybetmezler den bu yana savaş içerisinde olan Irak ve sürekli hedef olan tarihi başkenti Bağdat ı ele alalım. Yaklaşık 30 yıldır bombardımana, yağmaya, talana ve her türlü tahribata uğramasına rağmen, 2003 e kadar gururu ile ayaktaydı. Ancak 2003 ten sonra durum hazmedilemez bir hal aldı. Hülagu Han ın meşhur seferini gölgede bırakan ABD, Irak genelinde ve özellikle Bağdat ta tamir edilemez hasarlara yol açtı. Mezhep çatışmalarını körükleyerek geri dönülemez bir noktaya gelinmesine neden oldu. Bağdat ı uzun bir aradan sonra, Mayıs tarihinde Irak Gazeteciler Sendikası ve Uluslararası Gazeteciler Birliği nin düzenlediği kurultayda heyeti ile birlikte ziyaret etme fırsatım oldu. Bu arada başkentin yaşadığı değişim bende ve diğer katılımcılarda çok derin yaralar açtı. Şehrin dört bir yanı eski çağlardaki surları andıran yüksek beton setlerle çevrilmiş, semtler Şii-Sünni olarak birbirinden ayrılmış. Şehre hakim yeşil reng, sarı ile yer değiştirmiş, ağaçlar bile soluk bir hal almış. Eskiden göz kamaştıran lüks siteler, adeta hayalet kentlere dönmüş. Buna rağmen kurultayın başta gelen amaçlarından biri Bağdat ın artık dünya basını için güvenli bir yer haline geldiğini ve giderek toparlandığını vurgulamaktı. Gerçekten de insanlar her şeye rağmen yaşamayı öğrenmiş, toz bulutları, elektrik kesintileri, patlamalar bile sokağa çıkmalarını, akşam gezmelerini engellememiştir. Ancak işgal kuvvetlerine ait bir araç veyahut konvoy geçerken insanların yüz ifadelerini görmek gerekir. Yüz metreden fazla yaklaşmanın yasak olduğu bu araçlardakiler yeri geldiğinde herkese, her şeyi yapma hakkını ellerinde bulundurduklarını düşünüyor ve o şekilde hareket ediyorlar. O kadar ukalaca davranmaya alışmışlar ki, en düşük rütbeli asker bile kendini general sanıyor. Irak Parlamentosunun kapısında dikilen işgal kuvvetleri askerini görünce bir Iraklı olarak gururumun nasıl sarsıldığını kelimelerle anlatmak mümkün değil. Parlamento kapısından çıkarken alay edercesine bize good bye deyişi ise kulaklarımda çınlıyor. Dedim ya, yaram çok derin. Medeniyetler şehri Bağdat ın bu halinin üzerimdeki etkisi kolay kolay kaybolmayacak gibi görünüyor. Not: Değerli okuyucular, ziyaretimiz sırasında Kerkük e de gitme fırsatı bulduk. Bu sayıda Bağdat- Kerkük ziyaretini mümkün olduğunca özet olarak ele almaya çalıştım, çünkü yaklaşık 10 günlük süre zarfında mümkün olduğunca kuruluşlarımızı ve değerli insanlarımızı ziyaret etmeye çalıştık. Bu sebeple kısa da olsa hepsinden söz etmek istedim. Söz konusu yazıyı iki bölüm halinde yayınlayacağız. İkinci bölüm gelecek sayıda yer alacaktır. Irak Parlamentosu kapısındaki ABD askerinin gizlice çekilmiş fotoğrafı 1 1

2 kadın ve toplum hayatı Unutulmamalıdır ki seçim sonuçlarını geniş çapta etkileyecek olan kadınlarıdır. Bu açıdan kadınlarının seçimlerdeki tarihî Suphi SAATÇİ rolü mutlaka yerine getirilmelidir. 2 Haydi Bacıları Sandık Başına Irak ta Ocak 2010 tarihinde seçimler yapılacak ve ülkedeki siyasî kuruluşlar varlıklarını ispat etme yarışına gireceklerdir. Irak ın en kültürlü toplumu olarak bildiğimiz ve öyle olduğuna inandığımız ler de bu yarışta yerlerini alacaklar, millî varlıklarını en iyi ve en üst düzeyde temsil etmek için mücadele edeceklerdir. Bilindiği gibi daha önce yapılan seçimlerde alınan sonuçlar, toplumunu tatmin etmemiş ve hatta hayal kırıklığına uğratmıştır. kamuoyunda seçimlerden sonra durum değerlendirmesi yapılmadığı için halk, toplumunun seçimlerde neden arzu edilen oranda oy alamadıklarını, bunun başlıca sebeplerinin ve işin gerçeğinin neler olduğunu anlayamamışlardır yılından sonra Irak ta başlayan çok partili rejim döneminde, toplumunun deneyimsiz oluğunu, bu yüzden siyasî arenada başarılı olamadıklarını kabul etmek zorundayız. Bu başarısızlıkta, Irak ta demokratik rejimi iyice kirleten siyasî oyunların, tezviratların ve seçim hilelerinin hiç şüphesiz rolünü de inkâr edemeyiz. Sonuçta ler seçimlerde haksızlığa uğramışlar ve mağdur olmuşlardır. Demokratik rejime henüz intibak edemeyen ve buna yabancı olan ler, kısacası geçen seçim fırsatlarını değerlendirememişlerdir. Hatta seçim, seçmen listeleri, seçmen hakları, seçim öncesi hazırlık, il ve ilçe meclisi seçimleri, oy kullanmanın önemi gibi konularda da yeterince bilgi sahibi olamayan ler, buna bağlı olarak kendilerine göre anlaşılabilir seçim stratejileri de oluşturamamışlardır. Seçimden önce askıya çıkan seçmen adları kontrol edilmediği için, yüzlerce seçmeninin oy kullanamadığı seçim günü ortaya çıkmıştır. Musul yöresindeki köylerde yaşayan seçmenler, seçim günü sandıklara gittikleri halde, seçmen kütüklerinde isimleri yazılı olmadığı için, maalesef oy kullanmadan geri dönmüşlerdir. Hâlbuki seçim sırasında kayıtlı olması gereken yüzlerce seçmenin listelerde olup olmadığını daha önceden takip etmek gerekirdi. lerin seçimlerde yaşadıkları en büyük kayıplardan biri de, kadınlarının çok az oranda oy kullanmalarıdır. Özellikle Telafer gibi çok önemli bölgelerinde kadın seçmenlerin sandık başına gitmeyişi, lerin oylarını geniş çapta düşürmüştür. Kadın nüfusunun erkeklerden fazla olduğu düşünülürse, bu noktada gerçekten önemli bir sorunla karşı

3 kadın ve toplum hayatı karşıyayız demektir. Üzülerek ifade edelim ki, Musul yöresinde sandık başına gitmeyen kadınları, dünyanın çağdaş standartlarının çok altında kalmışlardır. siyasî kadrolarının da bu hususta acil çözümler üretmeleri gerekir. Bunun için her şeyden önce kadın seçmenlerin sandık başına gitmeyişlerinin temelinde hangi sorunların yattığı ortaya çıkarılmalıdır. Buradaki sebeplerin başında dinî inançların, ayrıca gelenek ve göreneklerin yer aldığını kabul edebiliriz. Ancak en azından hangi etkenlerin bu hususta rol oynadığını anlamaya çalışmalıyız. Bu noktada dinî liderler, boy, oymak, mezhep ve aşiret reisleri ikna edilmeli ve işin önemi onlara da anlatılmalıdır. Bütün bunlardan toplumunun demokrasi ve seçim sistemi hakkında genelde bilinçlendirilmediği sonucu ortaya çıkmaktadır. toplumunun ulusal kimliğini ve varlığını kanıtlamak konusunda önemli bir fırsat olan geçmiş dönem seçimlerinde, en çok da kadınlarının bilinçlendirilmediği ve hatta bunun hesaba bile katılmadığı da ortaya çıkmıştır. Geçenlerde Kerkük te gerçekleştirilen bir kadın çalıştayını, elektronik posta yolu ile gelen haberde okuyunca, doğrusu çok sevindim. Çünkü bu çalıştayda, il ve ilçe meclisi seçimleri ve nüfus sayımının taşıdığı önem, geçen yerel seçimlerden alınan olumlu ve olumsuz dersler, seçim hazırlık kampanyası öncesi yararlı olacak altın kurallar, nüfus sayımında kullanılan resmî evrak ve yapılması gerekenler, nüfus sayımında leri ilgilendiren temel noktalar, kadrolaşmanın faydaları, usul ve yöntemleri, leri ilçe meclisi seçimleri ve nüfus sayımı konularında teşvik eden stratejiler sağlanması gibi, çok yararlı konular tartışılmış ve kadınları 3 bilgilendirilmiştir. Bunun gibi din ve demokrasi, kadının toplum içindeki yeri, hayatın inşa edilmesinde kadının rolü üzerine seminer, sohbet ve irşat edici konuşmalarla kadınlarının bilgilendirilmesi büyük önem taşımaktadır. kadınlarının toplumdaki etkileyici, milli mücadelede, seçim ve nüfus sayımında, halkın birlik ve beraberliklerini sağlamalarında oynayacağı rol çok büyüktür. Diğer etnik topluluklara bakınca, kadınlarının artık yapılacak nüfus sayımına seferberlik ruhu ile hazırlanmalarını istemeliyiz. Bu tarz seminer, sohbet toplantısı, konferans ve çalıştaylar, Telafer de ve Musul yöresindeki köylerinde, Tavuk ta, Tuzhurmatu da ve Mendeli ye kadar uzanan kasaba ve köylerinde de yapılmalı ve bu bölgelerdeki bütün evler ziyaret edilmelidir. Bu ziyaretler kadın öğretmenler tarafından, gruplar hâlinde, çarşı pazara çıkmayan kadınlarla bizzat buluşularak gerçekleştirilmelidir. Mahalle mahalle, ev ev dolaşılarak ve görüşülerek seçimde oy kullanmanın öneminin anlatılması, mutlaka sonuç verecek ve oy yüzdelerini arttıracaktır. Kadınların önem verdikleri hususların başında çocuklarının geleceği ve güvenliğidir. Bu noktada fedakâr ve vatansever kadınları ve öğretmenler, ev hanımlarını, anaları ve diğer okumamış kızları seçimin ve sandığın yakınına çekmelidirler. Kerkük ten, Telafer den, Tuzhurmatu dan, Tisin den, Beşir den, Tavuk tan, Reşidiye den, Selamiye den, Tazehurmatu dan ve daha birçok bölgelerinden şehit olan pek çok suçsuz ve masum in bağrı yanık analarından yardım ve destek alınmalıdır. Yüzlerce şehit anası, çocuklarının veya torunlarının 3

4 kadın ve toplum hayatı daha iyi bir geleceğe taşınmasını sağlamak uğruna, kutsal ve tarihî görevlerini 4-5 yılda dahi olsa bir kez oy kullanarak yerine getirmeleri için ikna edilmelidirler. Dediğimiz gibi sayıları erkek nüfusundan fazla olan kadınlarına seçimin önemi anlatılmalı ve kadınlarının da demokrasi yarışında yerlerini almaları sağlanmalıdır. Unutulmamalıdır ki seçim sonuçlarını geniş çapta etkileyecek olan kadınlarıdır. Bu açıdan kadınlarının seçimlerdeki tarihî rolü mutlaka yerine getirilmelidir. Her seçimden sonra artık oturup ağlamayalım. İşi başından sıkı tutalım. Evet, haydi çilekeş kadını, haydi bütün analar ve bacılar sandık başına Artık sloganımızı hep birlikte dile getirelim: Elveda gözyaşına, haydi sandık başına. 4 B a l a l a r ı m ı z : Elif ve Nur KÖPRÜLÜ Erbil doğumlu Zeynep Hanım ile Altunköprü doğumlu Miad Himmet Bey in kızları Elif ve Nur Köprülü okuldaki başarı ve yetenekleri ile şimdiden dikkatleri üzerlerine çekiyor da İstanbul da doğan Elif Uzun Yusuf İlköğretim okulu 7. sınıfına devam etmektedir. Okulun parlak öğrencilerinden olan Elif başarıları sonucunda Fatih Belediye Başkanı Mustafa DE- MİR tarafından ödüllendirildi yılında İstanbul da doğan Nur ise küçük yaşta büyük işler başarıyor. Okulda çeşitli belgelerle ödüllendirilen Nur halen Uzun Yusuf İlköğretim okulu 5. sınıf öğrencisidir. Tiyatro konusunda da yetenekleri olan Nur Fatih Belediyesince sahnelenen Çanakkale oyununda rol almış ve ödüle layık görülmüştür. başarılarının devam etmesini diliyoruz. Biz de Bohçası Dergisi olarak Elif ve Nur un bundan sonraki yaşamlarında

5 şiir Çocuklarıma Selma MERDAN Hep Polyana yı oynadım sizlere * Kuşların özgür Dağların ormanların gökyüzünün Onların olduğunu söyledim Ama Kahpe bir kurşunla vurulduklarını Söylemedim sizlere Hep Polyana yı oynadım sizlere Beyaz sarı siyah tüm insanların Kardeşce bir arada yaşadıklarını söyledim Ama Zenginin fakiri güçlünün zayıfı ezdiğini Ayrımcılığın ırkçılığın dal budak filizlendiğini Söylemedim sizlere Hep Polyana yı oynadım sizlere Dünyanın güllük gülistanlık olduğunu Anaların, babaların ağlamadığını söyledim Ama Acının nefretin ihanetin Yoksulluğun ve savaşların olduğunu Söylemedim sizlere Hep Polyana yı oynadım sizlere Dünyanın bir yerlerinde çocukların Mutlu mesut acısız yaşadığını söyledim Ama Dünyanın bir yerlerindeki çocukların Açlık susuzluk ve çeşitli kötülüklerde öldüğünü Söylemedim sizlere Hep Polyana yı oynadım sizlere Daha iyi günler yaşayacağımızı Dil yaralarının gönül yaralarının sarılacağını söyledim Ama Vatan hasretliğinin ölüm olduğunu Mezarlarımızın bile buralarda kalacağını Hiç söylemedim sizlere *Polyana: Dünya çocuk edebiyatının, filmlere konu olan, herkesin yardımına koşan, etrafındakilere dünyayı hep toz pembe olarak tanıtan ünlü iyilik meleği kız. 5

6 kültür Mutasım EFENDİ TELAFER DE KADIN GİYSİLERİ ve SÜS EŞYALARI 6 1.Göynek: Vücuda giyilen ince ve kalın çeşitli kumaşlardan yapılan kollu, kolu yenkli (yenli) veya yenksiz yakalı bir giysi. 2.Çüt: Özel olarak ince bezden yapılmış, genç kızların ve orta yaştaki kadınların kullandığı beyaz renkteki baş örtüsü. 3.Sarı çüt: Özel bezden yapılmış, yeni doğum yapmış kadınlara mahsus koyu sarı renkte baş örtüsü. 4.Abri: Kırmızısarı renkte olan ince kumaştan yapılmış boyun atkısı. 5.Mahsap: Özel olarak sentin ipliğinden yapılmış olup iki çeşiti vardır: küçüğü boyun atkısı, büyüğü ise baş örtüsü olarak kullanılır. 6.Fes: Yaşlı kadınların başlarına geçirdikleri, çütün yada mahsabın altında kalan giysi. 7.Zübün: Vücuda giyilen çeşitli kumaş ve renklerde olan kollu, ön kısmı açık yırtmaçlı giysi. 8.Harçlı kutta: Vücudun üst kısmına giyilen kollu, ön kısmı açık kaytan desenli kadife kumaştan yapılmış bir giysi olup özel olarak zübün üzerine giyilir. 9.Harçsız kutta: Harçlıdan farkı, desensiz, daha uzun boyda oluşudur. Yaşlı kadınlara mahsus bir giysi. 10.Pambuğlu (Pamuklu): Yüzeyle astarı arasına pamuk yayılarak dikilen siyah renkte giysi. 11.Kazzaxa (Kazzaha): Vücudun üst kısmına giyilen önü açık dokuma örme yeleğe benzer kalın iplikten yapılmış bir giysi. 12.Aba: Vücuda giyilen, kalın kumaştan yapılan yakasız, siyah, ön kısmı açık, kollu giysi. 13.Kurşağ (Şibihiyye): Renkli ipliklerden dokunan, kemere benzer tokasız, düğümle bele bağlanan bel bağı (kemeri).

7 kültür 14.Kemer: Genç kızlara mahsus, altın veya gümüşten yapılan bel bağı (kemeri). 15.Sandal: Yalnız tabanı bulunan, ayağa kordon veya kayışla bağlanan açık ayakkabı. 16.Babuç (Pabuç): Genellikle Musul dan sipariş edilen, kadınlara mahsus, özellikle sokakta ayağı korumak için giyilen, altı kösele veya lastik gibi dayanıklı maddelerden yapılan ayakkabı. 17.Etek: Vücudu gömlek gibi örten, ince ve çeşitli kumaşlardan değişik biçimlerde yapılabilen, dizden aşağı uzanan bir iç giysi. 18.Eskerpine (İskarpin): Sandala benzeyen genç kızlara mahsus genellikle beyaz renkte olan kordun ve kayışla bağlanan açık ayakkabı. 19.Tana (Küpe): Kadınların kulak memelerine taktıkları altından bir süs takısı. 20.Karanfil: Burun kanatlarının yan kısmı delinerek takılan bir süs takısı. 21.Boylama (Kolye): Kadınların gerdana taktıkları altından yapılmış diziler. 22.Dermiç (Bilezik): Bileğe süs için takılan, altından yapılmış halka. 23.Üzük (Yüzük): Parmağa geçirilen altından veya gümüşten halka. 24.Halhal (Xalxal): Kadınların ayak bileklerine taktıkları altından veya gümüşten yapılmış bilezik. Basralı Ömer Feyzullah BUDAK Sen daha iyi bilirsin Sizde de barış böyle midir Franks? İnsan hakları çocukları öksüz Ve ayaksız bırakır mı orada da Babamla söylediğim Son dua dilimde Ayaklarım hastanede Ve giymeye kıyamadığım Ayakkabılarım elimde kaldı Çocuğun var mı Franks? Al çocuğuna götür onları Bari bir işe yarasın Kim bilir baktıkça Belki beni hatırlarsın Bu nasıl demokrasi Franks? Düştüğü yeri yaktı Merhamet hür dünyaya Bu kadar mı Irak tı? 7

8 sağlık Dr. Leyla ÇARŞAFÇI Gribin tedavisi en başta istirahat bol sıvı alımı, dengeli beslenme ve grip ilaçları kullanarak olur. 8 Grip e Dikkat! Grip, nezle (akıntı), influanze veya paçavra hastalığına denir. Küçük - büyük yani 7 den 70 e herkes bu hastalığa yakalanır. Grip hastalığının belirtileri bazen soğuk algınlığı bazen de alerjik rinitle karıştırılır, çünkü bu hastalıkların ilk belirtileri hemen hemen aynıdır. Grip hastalığı çok tehlikeli ve öldürücü olabilir. İşte son günlerde domuz gribinin A tipi Hini virüsün ortaya çıkması gibi. Kanımca bu olay biraz düşündürücüdür. Aniden dünyanın her yerinde aynı anda görülmesi şüphe vericidir. Bu nedenle bazı araştırmacılar biyolojik virüs yani birileri tarafından geliştirilmiş hini virüsü çoğaltarak yaymaya çalışmıştır. Geçen sene kuş gribi senaryosu çıktı. Milyonlarca kümes hayvanı telef edildi. Bu tehlikeli olay insanların hayati ve ekonomik durumlarında korkunç tablolar çiziyor. Grip: mevsimsel bir hastalık olup genellikle kış aylarında başlar. Başlangıcı soğuk algınlığı ve alerjik rinite benzediği için önce onları tanımalıyız. Soğuk Algınlığı: Bu virüs bir kaç gün geniz ve boğaz kaşıntısı yapar; baş ağrısı, burun akıntısı olur. Genel durum iyidir. Ama çocuklarda ve yaşlılarda ağır geçer. Bu olay bir hafta sürer. Soğuk algınlığını genellikle senede 3 ile 5 kere geçirebiliriz. Virüs salgını kış aylarındadır. Korunmak için salgınlarda kalabalık yerlere girilmemeli ve bakımlı olmalıyız. Alerjik Rinit: İlk belirtileri grip ve soğuk algınlığına benzer ama bunun sebebi alerji yapan nesneyle temas olmasıdır. İlk bahar ve yaz aylarında daha sık olur. Bazen de kış ve bütün yıl boyunca sürer. Bu hastalıkta mutlaka hekim kontrolünde olunmalı. Ve tedavide sebebe yönelik araştırılmalıdır. Grip: infüanze virüsünden oluşur. 3 tipi vardır: A, B ve C. Grip hastalığı genellikle aniden başlar. Ateş, baş ağrısı, kuru öksürük, titreme, üşüme, burun tıkanıklığı olur. Bu olay her zaman aynı değildir, bazen çok ağır tablolar oluşur. Özellikle çocuklarda ve yaşlılarda görülür. Grip virüsü genellikle ılımlı iklimlerde kendini gösterir. Özellikle kış aylarında daha sık salgınlar halinde kendini gösterir (Ekim ve Mayıs ayları arası). Grip hastalığının önüne geçmek mümkün değildir, çünkü grip virüsü her sene ortam değiştirerek kendisini yeniler ve karakter değiştirerek yeni bir tiple ortaya çıkar. Bu sebeple her yıl bilim adamları, araştırmacılar ve üreticiler bir sonraki sezonda muhtemelen yeni hastalık yapacak olan grip virüsü için aşı geliştirmektedirler. Bundan dolayıdır ki aşı gribin ortadan kaldırılması için değil sadece hastalığın kolay geçmesi içindir. Aşı öyle bir virüstür ki herkese aynı etkiyi göstermez, bu nedenle herkese yapılamaz. Örneğin 6 aylıktan küçük çocuklara, hamileliğin ilk 3 ayında olan bayanlara ve yumurtaya karşı alerjisi olanlara yapılamaz. Ancak 65 yaş üstü kalp ve damar hastalığı, astım, bronşit, böbrek yetmezliği, kanser, aspirin tedavisi görenler ve huzur evinde kalanlara aşı yapılır. Gribin tedavisi en başta istirahat bol sıvı alımı, dengeli beslenme ve grip ilaçları kullanarak olur. Ayrıca, bulunduğu ortamın nemlendirilmesi havalandırılması gerekmektedir. Üst solunum yolu tıkalı olduğu için başın yüksek tutulması hastaya rahatlık sağlar. Gripten korunmak için salgın zamanında kapalı ve kalabalık ortamlara girilmemeli, düzenli uyku ve spor yapılmalı, sigara ve stresten uzak durulmalı, hijyenik şartlara riayet edilmelidir.

9 paylaşalım Amaçlara, dilekte bulunmakla ulaşılamaz. Biz kadınlar kendimizi yetiştirmeye, çalışma alanlarında üstünlük sağlamaya, gerekirse meslektaşlarımızı aşmaya çalışmalıyız. Bizim dava bir çatışma, boğuşma davası değildir, böyle de olmamalıdır. Meysune MUSTAFA Kadınları ve Mücadele Memleketimizin yaşadığı ağır şartlar altında, biz kadınları üzerine büyük görevler düşmektedir. Dilerseniz buna ağır yük deyiniz. Çağdaş düşünce ağır-hafif demeden görevin görülmesini gerektirir. Bu görev erkekler ve kadınlar arasındaki ortak sorumluluktur. Bulunduğumuz aşamanın verileri ışığında aşama atlatma, basamak yakmaya sapmadan, çatışma ve düzensizliğe yol açmadan bilimsel yöntemlerle amaçlarımızı belirleyecek ve o amaç uğruna emek vererek çalışacağız. Dava bizimdir. Haklarımız söz konusu olduğuna göre bunu biz elde etmeliyiz. Bunun için kolları sıvamalı, emek vermeye başlamalıyız. Amaçlara, dilekte bulunmakla ulaşılamaz. Biz kadınlar kendimizi yetiştirmeye, çalışma alanlarında üstünlük sağlamaya, gerekirse meslektaşlarımızı aşmaya çalışmalıyız. Bizim dava bir çatışma, boğuşma davası değildir, böyle de olmamalıdır. Kadınların iş alanına atılması, tahsil görmesi bunun çözüm anahtarıdır. Bugün çalışan kadınlarının durumunun ev hanımlarınınkinden ayrı oluşu bunu göstermektedir. Tüm hanımların elbirliğiyle ilerlemesiyle sahalarımızda üstünlük sağlayarak adım adım çizilen hedefe yakınlık sağlanır. Değişimler için planlar kurmak çok kolay, ama planların geçerli olması eğitim yoluyla olur. Gelecek yahut ulaşabileceğimiz değişimleri uygulama yolunda önce kadınlarımız eğitim görmeli, sindirilmesi için de ikinci yarımız olan erkekler eğitimden geçmelidir. Bu dün mektebe vardı, bugün usta olayım demekle olmaz. İşte sorumluluk böyle ağır bir yüktür. Iraklıların Seçimi: Gazeteci Nermin Müftü Kale gazetesinin haberine göre, Irak çapındaki en büyük internet anketinde binlerce Iraklı Nermin Müftü yü en iyi 5 Iraklı gazeteciden biri olarak seçti. Bağdat ta yayınlanan Kale gazetesinin genel yayın yönetmeni olan Müftü nün yanı sıra Sicad El-Gazi, Cabbar Tarad, Gazi El- Şayi ve Dr. Hişam Hasan en iyi beş gazeteci olarak belirlendi. Birçok dalda yapılan ankette Irak Başbakanı Nuri El-Maliki en iyi Iraklı şahsiyet olarak seçilirken; Şarkiyye, Somariyye, Bağdadiyye, İrakiyye, El-Feyha ve El-Diyar en iyi uydu kanalları olarak gösterildi. Ayrıca El-Zaman, El-Bina El-Cedide, El-Sabah, El-Muşrik ve El-Irak en iyi 5 gazete olarak seçildi. 9

10 etkinlikler Irak ın işgalinden bu yana ilk kez bu büyüklükteki bir organizasyona ev sahipligi yapan Bağdat ta yoğun güvenlik önlemleri alındı. Güvenliğin en üst düzeyde olduğu yeşil bölge de yer alan El-Rashid Otelinde yapılan organizasyona katılan ve yaklaşık 70 ülkeden gelen konuk ve katılımcılar ondan fazla arama noktasından geçirildi. 10 Bağdat Dünya Gazetecilerine Ev Sahipliği Yaptı... Irak Gazeteciler Sendikası (IJS) ve Uluslararası Gazeteciler Birliği (IFJ) işbirliği ile Basın, Demokrasi ve Uluslararası Dayanışma için çalışıyor başlıklı bir kurultay düzenlendi Mayıs 2009 tarihleri arasında Irak ın başkenti Bağdat ta düzenlenen toplantıda barış ve demokrasi vurgusu yapıldı. Irak ın işgalinden bu yana ilk kez bu büyüklükteki bir organizasyona ev sahipligi yapan Bağdat ta yoğun güvenlik önlemleri alındı. Güvenliğin en üst düzeyde olduğu yeşil bölge de yer alan El-Rashid Otelinde yapılan organizasyona katılan ve yaklaşık 70 ülkeden gelen konuk ve katılımcılar ondan fazla arama noktasından geçirildi. Irak dışında yaşayan Basın Sendikası ve basın kuruluşu başkanları ile gazetecilerden oluşan basın heyetlerinin davet edildiği toplantıya Irak lerinden Usta gazeteci ve Ortadoğu Analiz Dergisi Genel Yayın Yönetmeni Habib Hürmüzlü, Irak Basın Konseyi Genel Sekreteri Kemal Beyatlı, Irak Basın Konseyi Üyesi Mehmet Tütüncü, The Turkmentimes sitesi yöneticisi Mehmet Koca ve Bohçası Dergisi Editörü Deniz Musa katıldı. basın heyeti çeşitli televizyon, radyo, gazete ve dergilere demeçler verirken basınının Irak basın tarihindeki önemi ve gündemdeki gelişmeler ele alındı. Irak ve dünya basınının yoğun ilgi gösterdiği toplantının açılışına Irak Başbakanı Nuri El- Maliki, Birleşmiş Milletler (BM) Irak Özel Temsilcisi Steffan De Mistura, pek çok bakan, milletvekili ve önemli şahsiyet katıldı. milletvekilleri Fevzi Ekrem Terzi ve Abbas Beyatlı da bu önemli organizasyonda hazır bulunarak basına demeçler verdiler. To p l a n t ı d a açılış konuşmasını yapan Irak Gazeteciler Sendikası genel sekreteri Moaid Allami Irak ta basın özgürlüğü konusunda ciddi gelişmeler kaydedildiğini, bu gelişmeler ışığında halihazırda görevinden dolayı cezaevinde bulunan gazeteci olmadığını, bu durumun demokrasinin ve ifade özgürlüğünün bir göstergesi olduğunu belirtti. Açılışa katılan Irak başbakanı Maliki ise gü-

11 etkinlikler venlik meselesinin öncelikli olduğunu, güvenlik sorunu çözülmeden basın-yayın kuruluşlarının görevlerini yerine getiremeyeceklerini vurguladı. Devrik rejim döneminde basının yaşadığı zorluklara işaret eden Başbakan Maliki, tek parti, tek kişi basınını reddettiklerini dile getirdi. Konuşmasında, medyanın özgür olması durumunda Irak halkının özgüveninin artacağını belirten BM Irak Özel Temsilcisi De Mistura, Irak ın eskiden başta Iraklı gazeteciler olmak üzere tüm gazeteciler için çok tehlikeli bir yer olduğunu, Irak Başbakanının çabalarıyla bu konuda gelişmeler yaşandığını söyledi. Uluslararası Gazeteciler Birliği Genel Sekreteri Aidan White ise, Bağdat a Irak halkının yanında olmak ve Irak Gazeteciler Sendikası üyeleri başta olmak üzere tüm Iraklı gazetecilere destek vermek ve bu doğrultuda hedeflerini gerçekleştirecek bir program uygulamak istediklerini belirterek bu programın basının daha etik ve şeffaf bir hal almasını amaçladığını vurguladı. Irak folklor ve müziğinden örneklerin sunulduğu açılış toplantısı sonunda uluslararası Gazeteciler Birliği Başkanı Aidan White ve Irak Etik Heyeti Başkanı Rahim El Ugayli iki kuruluş arasında Basin Etik kurallarını içeren bir anlaşma imzaladılar. Çocuklarımız 15. Türk Dünyası Çocuk Şöleninde Bu yıl 15. düzenlenen Türk Dünyası Çocuk Şöleni yine büyük bir coşkuyla açıldı. Türk Dünyası Araştırmaları Vakfı nın düzenlediği şölene her yıl olduğu gibi Türk Dünyasının değişik ülkelerinden gelen çocuklar geleneksel kıyafetleri ile katılarak renkli görüntülere sahne oldular. 1 Haziran 2009 tarihinde Kadıköy de yapılan yürüyüşle başlayan şölen, 3 Haziran da Ali Sami Yen Stadyumundaki kutlama ve gösterilerle devam etti. İstanbul Valisi Muammer Güler ve Vali Yardımcısı Murat Kocabaş ın da katıldığı şölende Irak Türkleri adına geleneksel kıyafetleri ile çocuklarımız ve gençlerimizden oluşan bir ekip katıldı. Protokolde ekip adına eli İnsan Hakları Derneği Fahri Başkanı Dr. Nefi Demirci katılıdı. Ekibin eğitmenliğini geçtiğimiz yıllarda olduğu gibi, Derneğin Yönetim Kurulu üyesi Mehtap Neftçi yaparken, yardımcılığını Çınar Büzok yapmıştır. Şölen, 4 Haziran akşamı Cemal Reşit Rey konser salonundaki ses yarışması ile sona erdi. 11

12 söyleşi Tuzhurmatulu Milletvekili Fevzi Ekrem TERZİ İle Irak Üzerine 12 Irak Parlamentosundaki Gençlik ve Spor Komisyonu odasında, Sadr Grubundan milletvekili Fevzi Ekrem Terzi ye yapmış olduğumuz ziyarette güncel konular ve spor üzerine konuşma fırsatı bulduk. Terzi, grubundaki çabalarının yanı sıra mecliste bireysel olarak yaptığı çalışmalar ve verdiği demeçlerle Irak parlamentosunun tanınan simalarından olup bir yasama yılında tek gün bile firesi olmayan tek milletvekilidir doğumlu olan Tuzhurmatulu milletvekilinin şair kimliği de hayatında önemli bir rol oynamaktadır. Milletvekilimiz birtakım çalışmaları bizlere aktarırken, bazı sorularla konuları açmaya çalıştık. Milletvekilimize son çalışmalarının sorulması üzerine; -Gençlerimizin iyi bir şekilde yetişmesi için birçok bölgede Bilimsel ve Kültürel Çalışmalar Müdürlükleri açtık. Burada edebiyat, şiir, tiyatro ve diğer kültür, sanat dallarında yetenekli gençlere fırsatlar tanınmaktadır. Bilimsel çalışmaları teşvik amaçlı projeler de olmaktadır. Bu kapsamda Başbakan Maliki geçtiğimiz günlerde Bağdat Üniversitesinde yetenekli gençleri ödüllendirdi. Bu gençler arasında 5-6 de vardı. Ayrıca Gençlik ve Spor Komisyonu olarak da kapım ve kalbim tüm lere, milletvekillerine, parti başkanları, sivil toplum örgütlerine her zaman açıktır. Her ne kadar parlamentoda resmi bir Grubu olmasa da biz burada adeta bir grup gibi bir araya gelerek sorunlarımızı ve çözümlerini konuşuyoruz. Usta gazeteci Habib Hürmüzlü nün Kerkük te inşaatı tamamlanmayan kapalı spor salonu projesi ile ilgili milletvekilinden girişimde bulunmaları konusundaki talebi üzerine; -Bu tip talepler bize ulaştığında muhakkak ilgileniyoruz. Bu salon Gençlik ve Spor Bakanlığı tarafından yaptırıldığına göre bunun yasal sürecini ve hangi aşamada olduğunu araştırıp bu konuda elimizden geleni yapacağız. Spor konusu ile ilgili Hürmüzlü nün bu kez Telafer ve Tirkalan daki gençlerin spor konusundaki ihtiyaçlarını dile getirmesi üzerine; -Ülkede olduğu gibi Telafer de güvenlik sorunu çok önemlidir. Gençlerin sağlıklı bir çevrede yaşaması için öncelikle bu gereklidir. Gençlik ve Spor Bakanlığı bir yerde spor alanı inşa edebilmek için o yerin devlet arazisi olması koşulunu aramaktadır. Bunun için Telafer de uygun bir yer ile ilgili Bakanlığa bilgi verilmesi gerekir. Ardından spor alanı oluşturulması için çalışmalar başlatılır. Gerek

13 söyleşi Tirkalan gerek diğer yörelerimizdeki insanlarımızın yazılı talepte bulunup, yöre koşulları ile ilgili bizleri bilgilendirmeleri ve isteklerini iletmeleri gerekir. Bu aşamadan sonrası bize ait olur. Biz de elimizden geldiği kadar yardımcı oluruz. Bizim birbirimizi tamamlamamız gerekir. Başkentte yapılan çalışmaların önemine değinen Terzi, Irak ın buradan yönetildiğine dikkat çekerek; -Bağdat Irak ın karar merkezidir. Ülkenin ana yönetim birimleri burada olduğu gibi, yabancı ülkelerin büyükelçilikleri de buradadır. Ülkenin bütçesi burada belirlenir. Her ne kadar uzun yıllar parlamento kültürümüz olmadıysa da şimdilerde çalışmalar buradan yürümektedir. Bu yüzden insanların taleplerini bizlere veya genel olarak parlamentoya iletmeleri ve takip etmeleri gerekir. Bu yüzden insanlarımızın dilek ve isteklerini özellikle yazılı olarak bizlere bildirmelerini istiyoruz. Kemal Beyatlı nın gelişmiş ülkelerde, mahallelere yayılan spor salonlarını örnek vererek, gençlerin okuldan arta kalan zamanlarını yararlı biçimde değerlendirdiklerini, karşılığında ise cüzi bir ücret ödediklerini, bazen de ücretsiz olduğunu belirterek; Gençlik ve Spor Bakanlığı ile birlikte hareket edilerek bu tip salonların ve halı sahaların Irak ta da yaygınlaştırılması gerektiğini belirtmesi üzerine; -Ne yazık ki henüz ülke çapında uluslararası standartlarda altyapısı olan bir stadyumumuz, bir spor altyapımız bulunmamaktadır. Şu anda bulunan tek milli stadımız da yıkılmakla karşı karşıyadır. O yüzden bu konuda çok çalışmak gerekir. Telafer de güvenlik güçlerinin keyfi uygulamaları ile yasal dayanak olmadan evlere yaptıkları baskınlarda yaptıkları tutuklamalar, gözaltındaki işkence ve ihlaller konusundaki çalışmaları ile ilgili soru üzerine; -Telafer konusuna dönecek olursak, bir ülkede sivil kanunlar uygulanmazsa ordu kanunları geçerli olur. Bunun olmaması için yasa dışı silahlı grup ve milislerin silahlarını bırakmaları yönünde çağrıda bulunduk. Özellikle Kerkük, Diyala, Selahattin ve Musul da bu gruplardan bulunmaktadır. Savunma Bakanlığı, İçişleri Bakanlığı ve Başbakanlığa bu konuda rapor verdik, umarım bu çalışmadan dolayı iyi bir sonuç elde ederiz. İçişleri Bakanı ve Güvenlikten Sorumlu Bakan ile sürekli temas halindeyim. Telafer de veya başka yerdeki herhangi bir tutuklama, işkence ve sair ihlaller tarafıma bildirildiği takdirde direkt olarak devlet yetkilileri ile irtibata geçmekte, konu hakkında detaylı bilgi almaktayım. Ne yazık ki siyasi baskılar ve oyunun arkasındaki kanlı parmaklar vardır. İşgalin de rolü bulunmaktadır. Umarım ki bu süreç de geçici olur; hem genel olarak Irak ın, özel olarak da lerin durumunun iyi bir noktaya varacağını diliyorum. Hamdolsun ki şimdiye kadar elimiz herhangi bir Iraklının kanına bulaşmamıştır. Kimseye yönelik cinayetimiz, katliamımız olmamıştır. Bize karşı olanlar da bunu itiraf etmektedir. Birleşmiş Milletler temsilcileri de bu yönde görüş bildirmektedir. Biz de bu konuda suskun kalmayarak lerin varlığını, uygarlığını, kültürünü tanıtmak ve haklarını almak için çalışacağız. Özellikle gençlerimize yöneleceğiz. Üniversite mezunu 13

14 söyleşi 14 olup iş bulamayan çok sayıda gencimiz bulunmaktadır. Bunlara yönelik çözüm üretmeye çalışacağız. Irak ın genel güvenlik sorunu ile ilgili soru üzerine; -Genel güvenlik sorunundan söz edecek olursak şu anda bütün Irak ın sorunu olup tüm devlet yetkilileri bu konuda ellerinden geleni yapmaktadır. Sorunlu bölgeleri ile ilgili olarak yetkililerle görüşmelerimiz sürmektedir. Halihazırda Irak genelinde güvenlik konusunda epeyi yol kat edildi. Bir süre öncesine kadar Bağdat ta dışarıda gönül rahatlığıyla bir yemeğe gitmek bile zordu. Ancak zaman zaman güvenliği baltalamaya çalışanlar da olmaktadır. 4-5 gün önce yaklaşık 40 kişinin şehit olduğu ve çok sayıda kişinin yaralandığı patlama ile ilgili Bağdat ın El-Şule semtindeki olay yerine gittik, ölenlerin yakınlarına başsağlığına gittik, hastanedeki yaralıları ziyaret ettik. Durum gerçekten Kerkük te Anneler günü kutlandı Irak ın Kuzeyindeki Kerkük Kentinde eli Partisi Tarafından Düzenlenen Programda Anneler Günü Kutlandı. Kerkük ün merkezindeki bir parkta düzenlenen Anneler Günü nedeniyle birçok kadın bir araya geldi. Programda, kadınların toplumdaki önemi ve yaşadığı sıkıntılar dile getirilirken, bazı bayanlar da günün anlam ve önemine binaen şiirler okudu. Irak ta anne olmanın çok zor olduğunu dile getiren Safiye Bayraktar, Irak ta Feyha Beyatlı şiddet nedeniyle anneler çok zor durumda. Çocuklarımız evden çıktığı zaman geri gelecek mi, sağ salim dönecek mi diye günleri sıkıntı ile geçiyor. Biz çok sıkıntılar çektik. Yüzümüz hiç gülmedi dedi. Karar Partisi Kadın Sorumlusu Münevver Molla Hassun, eski rejim döneminde ellerinin kollarının bağlı olduğuna dikkat çekerek artık o günlerin geride kaldığını, kadınların her alanda kendilerini geliştirmesi gerektiğini vurguladı. eski milletvekili Feyha Beyatlı, Irak taki annelerin çektiği sıkıntıların bitmediğini ifade ederek, Irak ta hala durumlar düzelmedi. Anneler büyüt- Münevver Molla Hassun tüğü çocuklarını kör bir kurşuna kurban ediyor. Her gün anneler dul kalırken, çocukları da yetim kalıyor. Irak ta her annenin içinde bir acı var. Allah inşallah bu acılara son verir yorumunu yaptı. (Kaynak: çok vahim idi. Dolayısıyla güvenlik sorunu, Irak ın acilen halletmesi gereken en ciddi sorunudur. Elbette bizim durumumuz çok farklı. Ülkedeki üçüncü asli unsur olmamıza rağmen hak olarak elde ettiğimiz bir şey bulunmamaktadır. Bazı parti ve etnik gruplar bizi bilinçli olarak yok etmeye çalışıyorlar. Onun için mücadele etmeye çalışıyoruz. Haksızlıklara karşı parlamentoda suskun kalmadığımı şahsım adına rahatlıkla söyleyebilirim. Kerkük ile ilgili tartışmalar üzerine; -Kerkük meselesi çok uzun ve üzerinde çalışılması gereken bir konu olup, belli bir zaman diliminde çözülecek bir konu değildir. Oyun çok büyüktür. Bu yüzden bütün insanlarımızın, sivil toplum örgütlerimizin ve diğer teşkilatlarımızın her birinin ayrı bir alanı, örneğin eğitim, siyaset, din, gençlik, spor ve diğer alanları ele alarak o yolda çalışma yapmalıdır.

15 etkinlikler III. IRAK TÜRKMEN BASIN KONSEYİ K U R U L T A Y I III. Irak Basın Konseyi Kurultayı, İstanbul da Ramada Plaza otelinde 10 Nisan Cuma günü açılış oturumu ile başladı 12 Nisan Pazar günü sona erdi. Irak medyasına hizmet verenler ile yazılı ve görsel basın mensupları arasında diyalog oluşturmak, bu alanda çalışanlarının amaçlarına ulaşmasını sağlamak, basınının güçlenmesine katkıda bulunmak; tarafsız, bağımsız, doğru ve düzeyli habercilik anlayışı ile Irak ve dünya kamuoyunu bilgilendirmek üzere toplanan kurultay büyük ilgi topladı. davasının tanıtımını ve ülke topraklarının birliğinin, saygınlığının ve kutsallığının korunması yolunda Irak lerinin yaptığı çağrıyı duyurmak; yazılı, işitsel ve görsel medya alanında çaba harcayan ler arasında düşünce, bakış, dayanışma, iş ve söylem birliğini pekiştirmek amacıyla toplanan 3. Irak Basın Konseyi Kurultayı na Arap ve Batı dünyasından 20 ye yakın tanınmış gazeteci, yazar ve muhabir de katıldı. Bunlar arasında Hashim Al-Shibib (İngiltere), Merry Fitzgerald, Mohammad Khire Id, Hala Khori, Razzuk Al-Ghawi, Naser Al-Yasery (Irak), Abobakr Abolmagd (Mısır), Usame Mahdy, Abdulhaleem Al-Rıhayme, Neamah Al-Khafaji, Aiad Al-Zameli, Uday Al-Katib, Yusuf Al- Sholy, Ann Nivat (Fransa), Amir Al-Kubaisy ve Nureddin Veysi (Rodaw gazetesi) yer aldı. Gazete, dergi, televizyon, radyo, web sitesi ve benzeri iletişim araçlarında çalışan Irak yazılı ve görsel medya mensuplarından 100 dolayında delegenin katıldığı kurultaya, Bağdat, Kerkük, Musul, Erbil, Telafer ve Tuzhurmatu dan, ABD ve Kanada dan, İngiltere, Almanya, Fransa, Hollanda ve Danimarka dan, Avustralya ve Türkiye den yazı işleri müdürü, editör, başyazar, gazeteci, yazar, muhabir ve web sayfası yöneticileri gibi medyaya yönelik kendi alanında çaba gösteren temsilciler katıldı. Yönetmen Cengiz Emin in hazırladığı ve geçmiş Kurultaylardan görüntülerin yer aldığı belgeselin ardından açılış oturumu başladı. Açılış ve saygı duruşundan sonra Irak Basın Konseyi (ITBK) Genel Sekreteri Suphi Saatçi Türkçe açılış konuşması ile delegelere katılımlarından dolayı teşekkür etti. Ardından ITBK Yönetim Kurulu üyesi Şükran Kayacı yaptığı Arapça konuşma ile delege ve konukları selamladı. Irak Gazeteciler Sendikası Başkan Yardımcısı Naser Al-Yasery konuşmasında kendilerine katılım fırsatı verildiği için teşekkür etti. Irak Başkonsolosu Selah Abdülselam ın konuşmasının ardından hitam konuşmasını yapan Cumhurbaşkanı Ortadoğu Danışmanı Erşat Hürmüzlü, Cumhurbaşkanı Abdullah Gül ün kurultaya gönderdiği mesajı Türkçe, Arapça ve İngilizce olarak okudu. Üç gün süren Kurultay sonunda bir bildiri yayınlandı. Bildiride, yurt içinde ve yurt dışında Iraklı gazeteci ve basın mensuplarına yapılan saldırıları şiddetle kınadı. Ayrıca Bağdat taki Irak Dil Kurumu nda (Türk) Dili bölümünün de açılması için çalışmalar yapılması yönünde karar alındı. Kurultay bildirisinde yer alan bir diğer gelişme ise eli bölgesindeki basın mensuplarını bir çatı altında toplamak üzere Irak Şubesi nin açılması konusunda uzlaşmaya varılması oldu. 15

16 notlar Deniz MUSA TÜTÜNCÜ ABD askerleriyle ilk kez karşılaştığımdan içimde öfke fırtınaları kopuyordu adeta. Ülkede gerine gerine gezen işgal kuvvetlerini hazmetmek kolay değildi. Konvoylara yakın olmak ise güvenlik açısından tehlikeliydi. Çünkü her an direniş güçleri tarafından saldırıya maruz durumdaydılar. 16 Kerkük Bağdat Hattı Memleketime gitmeyeli tam 18 yıl olmuştu. Çocukken ayrıldığım ve sürekli rüyalarımda gördüğüm ülkeme gitmek için günleri sayıyordum. Her ne kadar yıllar önce, gitme girişimim sınır kapısında hüsranla son bulmuş olsa da bu kez olacaktı. Bazen bana oraları hatırlıyor musun? dediklerinde içten içe çok kızardım. Yakınlarımı, çocukluk arkadaşlarımı, gittiğim okulu, mahallemi, komşularımı, evimi, oyuncaklarımı, yaşadığım şeyleri nasıl unuturum. 11 yaşında yaşadıklarını unutan varsa onu bilemem, belki de kayda değer anıları olmamıştır. Ama bildiğim bir şey var ki gördüğüm yüzlerden, gittiğim yerlere kadar pek çok şey beynime kazılmıştı. Artık bazı gerçeklerle yüzleşme zamanı gelmişti. Savaş 18 yılda ülkemde acaba neleri değiştirmişti? Irak Gazeteciler Sendikası ve Uluslararası Gazeteciler Birliğinin düzenlediği Basın, Demokrasi ve Uluslararası Dayanışma için çalışıyor konulu bir konferansa katılmak üzere Bağdat a gidiyorduk. basın duayenlerinden ve Ortadoğu Analiz Dergisi genel yayın yönetmeni Habib Hürmüzlü, Irak Basın Konseyi Genel Sekreteri Kemal Beyatlı ve Konsey üyesi Mehmet Tütüncü, The Turkmentimes sitesi yöneticisi Mehmet Koca dan oluşan heyetimiz vatan toprağında buluşacak, Bağdat-Kerkük hattında birtakım temaslarda bulunacaktı. 16 Mayıs cumartesi günü gelip çattığında yola koyulmuştuk, birkaç gün önceden yola çıkanlarımız da vardı. Gökyüzünden, Irak ın yaklaşık 20 yılda yaşadığı değişim açık biçimde seziliyordu. Irak toprakları adeta çölleşiyordu. Eskiden yeşilliği bol Musul bile kupkuru görünüyordu. Çocukluğumda gittiğimiz Musul ormanlarından eser yoktu. Saddam rejimi insanların yanı sıra doğaya da kıymıştı. Ormanları kestirdiğini, hatta yaktırdığını bilmeyen yoktu. Ülkedeki ceylanları da toplatıp saraylarındaki bahçelere hapsetmişti. Bağdat a yaklaşırken yer yer yeşillikler dikkatimi çekti. Buraların az da olsa yeşil kalabilmiş olması beni sevindirmişti. Uçak yere yaklaşırken bu yeşilliklerin hurma ağaçları olduğunu görünce inanılmaz derecede mutlu olmuştum. Hurma ağaçlarını görmeyeli yıllar olmuştu. Hele o Irak a özgü evler, toprak rengi yapılar. Yere indiğimizde göz yaşlarımı tutamamıştım. Heyecan içinde yola koyulmuştuk. Havaalanı yolunda zaman zaman tanklar ve askeri jeeplerden oluşan ABD konvoyları yolumuzu kesiyordu. Şoför, konvoylara en az 100 metre uzakta durmamız Resim-1 ge-

17 notlar rektiğini belirtti, aksi halde ABD askerleri bunu bir saldırı olarak algılayıp ateş bile açabilirlermiş. Bazı sivil araç şoförleri bilmeyenler için ellerini camdan çıkararak arkadakileri yaklaşmamaları konusunda uyarıyordu. ABD askerleriyle ilk kez karşılaştığımdan içimde öfke fırtınaları kopuyordu adeta. Ülkede gerine gerine gezen işgal kuvvetlerini hazmetmek kolay değildi. Konvoylara yakın olmak ise güvenlik açısından tehlikeliydi. Çünkü her an direniş güçleri tarafından saldırıya maruz durumdaydılar. Konvoy yola sapınca şoför hızla bölgeden uzaklaşmıştı. Sol şeritten hızla yol alıyordu, çünkü konvoylar genellikle sağdan gittiğinden, çoğu kez patlayıcılar sağ şeritlere yerleştirilir imiş. Şehir merkezine geldiğimizde yüksek duvarlar dikkatimi çekiyordu. Şehrin dört bir yanına, yol kenarlarına, çarşı girişlerine, binaların önüne çekilen yüksek beton duvarlar adeta kale surlarını andırıyordu (resim-1). Bu duvarların mezhepler arası çatışmalar ve bombalı araçlarla yapılan saldırıları önlemek için konulduğunu öğreniyorduk. Ne yazık ki bazı semtler mezheplere göre ayrılmıştı. Bu topraklara ayrılık tohumları düşmanlarca ekilmişti artık, bu görüntüler de meyveleri idi Her şeye rağmen benim için Bağdat yine de medeniyetler beşiği, kültür, sevgi, barış ve hoşgörü şehri idi. O gözle çevreme baktığımda caddelerde yürüyen insanlar, esnaf, dükkânlar, evler her şey güzel görünüyordu. Güneş, Dicle ye bir başka yansıyordu. Geniş caddelerde hemen hemen hurda diyebileceğimiz araçlardan, son model araçlara kadar her şeyi görmek mümkün. Önceden anlaştığımız gibi, Irak leri Kadınlar Derneği Başkanı, eski milletvekili Feyha Beyatlı hanımefendinin evine geldik. Orada Kardaşlık Ocağından b i r b i r i n d e n değerli insanlarımızla karşılaştık: Ocak başkanı Dr. Mehmet Ömer Kazancı, milli sanatçımız Resim-2 Ekrem Tuzlu ve diğer değerli hemşerilerimiz (resim-2). Onlarla bu kez vatan toprağında Feyha hanımın kusursuz ev sahipliğinde kucaklaşıyorduk. Geçmişten günümüze, kültürden edebiyata uzanan sohbete doymuyorduk. Kendileriyle birkaç gün sonra görüşmek üzere ayrılıyorduk. Pek çok kişi gece kara yolunun güvenli olmadığını söylemiş, bu yüzden gün ağarırken Kerkük e doğru yola çıkma vaktimiz gelmişti. Bizi götürecek aracın gelmesi vedalaşma zamanının da geldiği haberini vermişti. Bir parçamızı da Bağdat ta bırakarak yola koyulmuştuk. Bir hafta sonra tekrar geleceğimiz umuduyla, duvarlarla örülmüş şehre bir kez daha baktık. Yolda birbirinden güzel yemyeşil köyler de gördük, uçsuz bucaksız düzlükler de. Tek pompalı, ilginç benzin istasyonları da dikkat çekiciydi (resim-3). Her ne kadar Bağdat- Kerkük arası 3-4 saatlik mesafede olsa da trafik durumu, sürekli karşınıza çıkan kontrol noktaları, arada bir yola çıkan ABD konvoyları bu zaman dilimini uzatmaya yetiyor. Kontrol noktalarında nereden geliyorsun, nereye gidiyorsun soruları, az da olsa kimlik kontrolleri, bagaj açmalar derken kendimizi Kerkük te bulduk. Kerkük ü ilk kez görüyordum. Bağdat a kıyasla iyi durumdaydı, daha canlıydı. Her ne kadar öğleden önce vardıysak da hava iyice ısınmış, insanlar öğle yemeği ve uykusu için evlerine çekilmeye başlamışlardı. Yollar bozuk olduğundan araç ağır hareket ediyordu. Sokak araları kepçelerle kazılmış ve öylece bırakılmıştı. Bu yüzden pek çok araç berbat 17

18 notlar 18 durumdaydı, bazıları arazi aracı kullanıyordu çünkü normal araçların bu yollara dayanma imkânı yoktu. Normal misafir olacağımız görümcemin evine vardığımızda bizleri kapıda çok sıcak biçimde karşıladılar. Duygu dolu anlardan sonra içeriye girdik. Yolların durumunu sorduğumuzda çok uzun zamandır böyle olduğunu, kış günlerinde her yerin çamurla kaplandığını söylediler. Şehre yıllardır hiçbir yatırım yapılmamış, her yer ihmal edilmişti. Yine de Kerkük te olmanın mutluluğu her şeyi güzel görmemi sağlıyordu. Atalarımızın tarih yazdığı, şehitlerimizin uğruna öldükleri yerdi burası. Başkalarının aksine, lerin yalnızca taşı toprağı için can verdikleri yerdi burası Önceden anlaştığımız gibi heyetimizle Kerkük te buluştuk. Hep birlikte eli Gazetesinin Genel Merkezine giderek birbirinden değerli üstatlarla görüşme fırsatı bulduk. Gazetenin genel yayın yönetmeni Necat Kevresoğlu, usta yazarlarımız Mevlüt Taha Kayacı, Aydın Kerküklü, Münevver Molla Hassun, Felah Yazaroğlu, Adnan Kutub; eli Televizyonu Uydu Kanalı Müdürü Ali Kasapoğlu ve Yerel Kanalı Müdürü Türkeş Muhtaroğlu gibi değerli insanlarımızla bir araya gelerek Basın Konseyi Kurultayı ve Irak ta açılmasına karar verilen şube ile ilgili görüşmeler yaptık (resim-4). Akşamüstü Irak ve basınının duayeni üstat Ata Terzibaşı yı hep birlikte ziyaret edecek ve Irak Basın Konseyi adına bir plaket sunacaktık. Üstatla tanışma heyecanı içinde kalabalık bir grup olarak evine gelmiştik. Ata Terzibaşı, yaptığı çalışmalarla tarihine geçmişti. Terzibaşı avukatlık mesleğinin yanı sıra basın dalında yaptığı çalışmalarla tanınıyordu. Resim yılında Türkçe olarak yayın hayatına başlayan Beşir gazetesi sahibi ve yazarlarındandı. Kendileri ayrıca Arap ve Türk basınından çeşitli yayın organlarında yazmıştı. Üstat Terzibaşı 12 ciltten oluşan Kerkük Şairleri, Kerkük Matbuat Tarihi adlı eserleri başta olmak üzere pek çok önemli esere imza atmıştı. Böyle önemli bir şahsiyetle Resim-3 tanışmak benim için ayrı bir onurdu. Özellikle o gün basınımızın temel direklerinden ve Beşir gazetesi kurucularından Üstad Habib Hürmüzlü nün de teşrif etmesiyle basınımızın iki duayeni bir araya gelmiş ve bizler için unutulmaz bir gün olmuştu. Bizimle bulunan gazetecilerden birinin, günümüzde basınının kalite sorunu yaşadığını, oysa Ata Terzibaşı, Habib Hürmüzlü ve arkadaşlarının çalıştığı dönemde basınımızın çağın ilerisinde olduğunu ve daha çok okuyucuya ulaştığını, bunun sırrının ne olduğunu sorması üzerine üstat Terzibaşı Geçmişte emeğimizi ve tüm malvarlığımızı yayınlarımız için ortaya koyardık, yayınlarımıza kazanç yolu olarak bakmazdık, insanlar da verilen emeği görerek yayınları okurlardı dedi (resim-5). Geçmişte gazete basımında kalıp biçimindeki harflerin tek tek sıralar halinde yerleştirilerek baskı yapılabildiğini ve oldukça zahmetli bir iş olduğunu belirten üstat Habib Hür- Resim-1

19 notlar Resim-5 müzlü, günümüz teknoloji koşullarında baskının çok daha kolay hâle geldiğini ancak buna rağmen o kalitenin yakalanamadığını söyledi. Gerçekten de günümüzde teknoloji, basımı çok kolay hale getirmiş olmasına rağmen yayınlarımız pek çok açıdan geridedir. Yazıların kalitesine bakılmaksızın pek çok gazete dergi yayınlanmakta, imla hataları, görsel zayıflık ve daha pek çok sorun yayınlarımızı amatör kılmaktadır. basının Irak basın tarihine olan katkısı ve kazandırdığı güzide matbuat örnekleri düşünüldüğünde üzülmemek elde değildi. Terzibaşı ve Hürmüzlü nün anılarını tazeleyerek bizlere aktardıkları güzel sohbetin ardından Irak Basın Konseyi adına Genel Sekreter Kemal Beyatlı tarafından üstat Ata Terzibaşı ya bir onur plaketi verildi. Plakette şunlar yazıyordu: Basın Dünyasına Işık Tutan Kültürümüzün Görkemli ve Ulu Çınarı Ustamız ve Gururumuz Av.ATA TERZİBAŞI YA En İçten Saygılarımızla, Irak Basın Konseyi, 18 Mayıs Ertesi gün yine hızlı tempoyla başlamıştık, insanların öğle uykusunda olduğu saatleri bile değerlendirmeye çalışıyorduk. Eski dostlara yapılan ayaküstü ziyaretler her ne kadar bizi mahcup ettiyse de yakında tekrar geleceğimiz sözü ile bir şekilde oradan ayrılıyorduk. İkindi saatlerinde, yakın zamanda kaybettiğimiz Irak ve camiasının önemli isimlerinden şair-yazar Kahtan Hürmüzlü nün evine başsağlığı için gittik. Kendisi Nisan ayında yapılan Irak Basın Konseyi Kurultayına katılmış, birkaç gün sonrasında geçirdiği kalp krizi sonucunda yaşama veda etmişti. Rahmetlinin eşi Nezihe Şakir ve oğlu Özdemir Hürmüzlü bizleri karşılamıştı. Merhumun eşi Nezihe hanım rahmetliyi zor günlerinde desteklemiş, aynı zamanda kardeşini devrik rejime kurban vermiş asil ve kültürlü bir hanımefendi olup çok sayıda makalesi bulunmaktadır. Oğlu Özdemir Hürmüzlü ise, basınının geleceğine hitap eden, sayılı genç yazarlardandır. Irak ta Arapça eğitim görmesine rağmen çok kitap okuyarak kendini geliştirmiş, yazılarını Türkçe yazan bir gazeteci olup babasının izinden yürümektedir. Girdiğimizde merhumun evinde bir hüzün ortamı hakimdi, ama sanki hâla oradaydı. Eserleri kitaplıkta, izi her yerdeydi. Sürgünlerle, mahkumiyetlerle zor bir hayat geçirmiş, ama yılmadan yazmıştı. Yazık ki camiası entelektüel kişilerinden, çok değerli bir ismi kaybetmişti. Bu kayıp, aslında Irak edebiyatı açısından da önemli idi. Çünkü Hürmüzlü, yazdığı tiyatro oyunları ve pek çok edebi metinle ülke çapında da adını duyurmuş nadide bir insandı. Bazı insanlar ölümle yok olsa da, bazıları yaptıklarıyla, bazıları ise eserleriyle aramızdan ayrılmazlar. Kahtan Hürmüzlü de ebediyen yaşayacak olan o az sayıdaki insanlardandır Devam edecek. 19

20 etkinlikler Altunköprü Katliamı ve Türkiye nin Irak Politikası 20 Devrik Saddam rejiminin 28 Mart 1991 yılında Altunköprü kasabasında yaptığı katliamın kurbanlarını anmak ve geçmişten ders çıkartmak amacıyla İstanbul daki ler bir araya geldi. Irak Türkleri Kültür ve Yardımlaşma Derneği Genel Merkezi tarafından Akgün Otel de düzenlenen panelde yönetmen Cengiz Emin in Altunköprü Katliamı anısına hazırladığı belgesel izleyicilerin büyük beğenisini kazandı. Açılış konuşmasını yapan Irak Türkleri Kültür ve Yardımlaşma Derneği genel başkanı Mehmet Tütüncü, Saddam güçleri tarafından gaddarca uygulanan Altunköprü Katliamının, leri yok etmeye yönelik yapılan mezalim ve katliamlar dizisinin en kanlılarından biri olduğunu belirterek Bazı gruplar leri kolay lokma olarak görüyorlardı, ancak son gelişmeler bunun böyle olmadığını gösterdi dedi. Panelde söz alan Musul Eski Vali Yardımcısı Dr. İbrahim Arafat, Irak taki son siyasi gelişmeler hakkında bilgi verdi ve yakın süreçte Irak ta yapılacak sayım konusunda herkesi elinden geleni yapması gerektiğini vurguladı. lere aşılanmak istenen mezhep ayrımcılığının da boşa çıktığını belirten Arafat, özellikle Musul ve Telafer de mezhep ayrımcılığına karşı aşiretler arası diyalog çalışmalarının arttığını belirtti. Irak Türkleri Kültür ve Yardımlaşma Derneği genel başkan yardımcısı Ömer Köprülü ise bir Altunköprülü olarak yaşanan katliamı tekrar kınadığını, bu katliamın Altunköprü halkında ve tüm lerde çok derin yaralar açtığını söyledi. Panelin oturum başkanlığını yapan Kerkük Vakfı Genel Sekreteri, Mimar Sinan Üniversitesi öğretim üyesi, araştırmacı-yazar Prof. Dr. Suphi Saatçi, Irak Türklerinin, bölgede uygulanan yanlış politikalar sonucunda mağdur olduğunu belirterek, T ü r k i y e d e k i sözde aydınların basın-yayın yoluyla kamuoyunu yanlış yönlendirdiğine, bu yönlendirmelerin hem Türkiye yi, hem Irak ı farklı bir yapıya sürüklediğine dikkat çekti. Panelistlerden Ortadoğu ve Türk Dünyası konularını her zaman yazılarında ele alan, Yeniçağ Gazetesi yazarı Arslan Bulut, Türkiye de ve Irak ta federasyona yönelik söylemlerin arttığını, bu söylemlerin ülkeyi bölmeye yönelik olduğunu vurguladı. Ülkenin gerçek aydınlarının çeşitli bahanelerle susturulmaya çalışıldığını belirten Bulut, bu şekilde gündemin saptırıldığını dile getirdi. Bir diğer panelist olan eli İnsan Hakları Derneği Başkanı Savaş Avcı, lerin Irak ve Türkiye için sigorta konumunda olduğunu belirterek, Türkiye nin Irak politikasına yalnızca PKK ekseninde bakmaması gerektiğini, bu politikanın ülkenin milli çıkarları ile uyuşmadığını belirtti. Panelin sonunda Bartın gazeteciler Cemiyeti Başkanı Güngör Yavuzarslan, Bartın da Kerkük ün Sesi adlı gazeteyi çıkardıklarını, lerin sesini bu yolla duyurmaya çalıştıklarını belirtti. Ayrıca Irak taki öğrenciler ile Bartın daki öğrencilerin mektuplaşarak sevgi bağlarının güçlendirilmesine yönelik projeye de öncülük ettiklerini belirtti. Altunköprü adlı şiiri okuyan Rüya Köprülü, büyük alkış aldı.