ZEL MOTORLARINDA AZOT OKS TLER N OLU UMU VE KONTROL YÖNTEMLER NO X FORMATION IN DIESEL ENGINES AND CONTROL METHODS
|
|
- Melek Özbek
- 7 yıl önce
- İzleme sayısı:
Transkript
1 5. Uluslararas leri Teknolojiler Sempozyumu (IATS 09), May s 2009, Karabük, Türkiye ZEL MOTORLARINDA AZOT OKS TLER N OLU UMU VE KONTROL YÖNTEMLER NO X FORMATION IN DIESEL ENGINES AND CONTROL METHODS Cumali LKILIÇ a*, Rasim BEHÇET b, Selman AYDIN b ve Hüseyin AYDIN b a rat Üniversitesi, Elaz, Türkiye, E-posta: cilkilic@firat.edu.tr b Batman Üniversitesi, Batman, Türkiye, E-posta: rbehcet@dicle.edu.tr, saydin72@hotmail.com, h-aydin@dicle.edu.tr Özet Petrol kökenli yak tlar n yanma reaksiyonun sebep oldu u çevre sorunlar do al kaynaklar ve canl ya am tehdit etmektedir. Bu yanma ürünlerinden NO x (Azot Oksit) küresel iklim de ikli inin en önemli nedenlerinden biridir. çten yanmal motorlarda NO x olu mas için yanma odas ndaki s cakl n 1800 C ve üzerinde olmas gerekir. Bu s cakl kta, yanma odas ndaki kar n içinde bulunan azot ve oksijen kimyasal olarak birle ir ve NO x emisyonlar olu turur. Bu çal mada dizel motorlar nda kaynaklanan ve çevre ile canl lar n sa üzerinde olumsuz etkileri olan NO x emisyonlar n kontrol alt na al narak azalt lmas için yanmadan önce, yanma s ras nda ve yanmadan sonra al nabilecek önlemler ele al narak incelenmi tir. Anahtar kelimeler: NO x, Emisyon, çten yanmal motor, Kirlilik. Abstract The environmental problems caused by the combustion reaction of petroleum based fuels threaten the natural resources and living. One of the most important and causing climate changes is NOx emissions. NOx emission formation is initiated at the temperatures above 1800 C in internal combustion engines. Above this temperature the nitrogen molecules chemically reacts with oxygen molecules results in NOx formation. In this study, the reasons for NOx formation in diesel engines, the incylinder and out-cylinder precautions those should be taken to reduce and controlling NOx formation are presented. Keywords: NOx, Emissions, Internal combustion engines, Pollution. 1. Giri çten yanmal motorlarda fosil kaynakl yak tlar n a kullan sonucu atmosferdeki ta t kaynakl hava kirlili i günümüzde insan sa ve çevre bak ndan tehlikeli boyutlara ula r. Ülkemizde oldu u gibi yolcu ve yük ta mac n büyük bir bölümünün kara yolu ta tlar ile yap ld ülkelerde bu durum ayr bir önem arz etmektedir. Yolcu ve yük ta mac nda kullan lan ta tlar n büyük ço unlu unda dizel motorlar kullan lmaktad r. Bu yüzden dizel motorlar ndan kaynaklanan emisyonlar n azalt lmas gerekmektedir. Dizel motorlar ndan kaynaklanan en önemli iki emisyon; partikül madde (PM) ve azot oksit (NO x) emisyonlar r[3]. NO X, de ik miktarlarda azot ve oksijen içeren fazlaca reaktif bir gazd r. Hava yak t kar içindeki NO X, yanma odas s cakl yakla k 1800 C ye yükseldi inde azot (N 2) ve oksijen (O 2) nin birle mesiyle olu ur. E er s cakl k 1800 C nin üstüne yükselmez ise, N 2 ve O 2, NO gaz meydana getirmeden egzoz sisteminden d ar at r. Azot ve oksijen gazlar n de ik moleküllerinin birle mesi ile NO, NO 2, N 2O, N 2O 3 vb. gibi çe itli gazlar ortaya ç kar ki bunlar n hepsine birden Azot oksitler denir ve NOx olarak ifade edilir[2]. Azot oksitler kandaki hemoglobinle birle mektedir. Akci erdeki nemle birle erek nitrik asit olu tururlar. Zamanla birikerek solunum yolu hastal klar bulunan ki iler için tehlike olu tururlar[11]. Ayr ca NO x ler aeresol ve foto kimyasal duman olu umu ile ozon tabakas n tahribine yol açarlar[10]. Dizel motorlar n hava fazlal ile çal malar benzin motorlar na göre NO x olu turma potansiyellerini artt rmaktad r. Benzin motorlar ndan atmosfere at lan bir ton egzoz gaz n yakla k 18,42 kg' NO x iken, dizel motorlar nda bu miktar yakla k 123,71 kg'a ula maktad r[12]. Bu amaçlarla bu ara rmada dizel motorlar ndan kaynaklanan NO x emisyonlar n olu umu ve bu emisyonlar n kontrol yöntemleri üzerinde durulmu tur. 2. Azot Oksitlerin Olu um Mekanizmalar Genelde stokiyometrik orana yak n hava yak t kar mlar nda yanma s ras nda NO olu ur. NO olu umunu art ran parametreler gaz s cakl ve oksijen konsantrasyonudur. çten yanmal motorlarda yanma odas ndaki s cakl k 1800 C nin üzerine ç kt nda, hava içerisindeki azot ve oksijen kimyasal olarak birle erek, azot oksit denilen, insan sa na ve çevreye zararl bir gaz haline dönü ür. Stokiyometrik kar n bir miktar fakir taraf nda NO olu umu maksimum iken, kar m zenginle ip fakirle tikçe NO miktar da azal r[1]. Yanma olaylar nda olu an azot monoksit için Zeldovich mekanizmas na göre O 2 2O olu unca zincir te kil eden serbest radikallerden NO do maktad r. O + N 2 NO + N (1) N + O 2 NO + O (2) Bu arada alevin son yanma bölgesinde NO te ekkülü ba lamadan önce esas yanma reaksiyonlar n dengeye ula kabul edilir. Yukar daki mekanizma AFR nin (Hava- IATS 09, Karabük Üniversitesi, Karabük, Türkiye
2 Yak t Oran ) 0,8 den büyük olan zenginlikte veya fakir kar mlar için geçerlidir. AFR 0,8 ise ilave olarak; N + OH NO + H (3) reaksiyonu önem kazanmaktad r[5]. NO olu umunun en kritik safhalar ilk yanma ba lang ve maksimum silindir bas nc n olu tu u durumlard r. Olu an ilk alev cephesi silindir bas nc yükseltmesi ve dolays yla cakl yükseltmesi bak ndan oldukça önemlidir. Maksimum silindir bas nc ndan hemen sonra silindir içindeki s cakl k hacim geni lemesi sonucu dü meye ba lar. Silindir içindeki bas nc n ve s cakl n dü mesi NO (Azot monoksit) olu um reaksiyonlar n durmas na neden olmaktad r. Bu a amadan sonra NO tekrar geri parçalan r, N 2 ve O 2 NO gaz meydana getirmeden egzoz sisteminden d ar at r[2]. Bu olay dizel motorlar nda benzinli motorlara nazaran daha zl geli mektedir. 3. Azot Oksitlerin Olu umunun Kontrolü 3.1. Yak n kalitesi ve alev daha geni bölgeye yay r. Sonuçta NO x emisyonlar nda art görülür. Püskürtülen yak t miktar n azalt lmas ile NO x emisyonlar nda elde edilen azalma bu nedenden dolay dengelenecek ve NO x emisyonlar nda bir de im gözükmeyecektir. Bunun için püskürtme bas nc artt larak ve setan say daha fazla olan yak t kullan larak, tutu ma gecikmesi k salt lmal r. Yak n kademeli püskürtülmesi üzerine yap lan çal malarda ilk kademede püskürtülecek olan yak t miktar n önemi üzerinde durulmu tur. Yak n iki kademede püskürtülmesi ile PM emisyonlar nda önemli art olmadan NO x azalt laca belirtilmi tir[3] EGR (Egzoz Gaz Resirkülasyonu) Sistemi Yanma s ras nda olu an NO X miktar büyük ölçüde cakl a ba r. Yanma odas içindeki kar n egzoz gazlar ile seyreltilmesi sonucu yanma sonu s cakl klar, dolay yla üretilen NO x miktar azalmaktad r. EGR direk püskürtmeli dizel motorlar nda yak t ekonomisini kötüle tirmeden NO x emisyonlar azaltman n en iyi yollar ndan birisidir. Uzun zamand r hafif hizmet tipi dizellerde ba ar ile kullan lmas na kar k, orta ve a r hizmet tipi dizellerde motorun a nt artt rd ndan dolay baz sorunlar aç a ç kmaktad r. Yanm gazlar n s cakl maksimum iken NO x olu ma ihtimali de artar. Bu maksimum s cakl k, yanma ba lang ve maksimum silindir bas nc olu mas ndan hemen sonra olu maktad r. Erken yanmaya ba layan kar n s cakl, piston s rmaya devam etti i için yükselecektir. Dolay yla NO x olu um h da artacakt r [4]. ekil 1. Setan Say n NO x e Etkisi [3]. Dizel yak nda en önemli özellik setan say r. Setan say yak n dizel motorunda s rma sonucu nan havan n içinde kendi kendine tutu ma özelli ini belirleyen bir say r. ekil 1 de Setan say n NO x e Etkisi görülmektedir. Setan say n fazla olmas tutu ma gecikmesi periyodunu azaltmakta ve yanma odas nda biriken yak n ani yanmas ile olu an h zl bas nç art önlemektedir. Yak t daha erken tutu arak yanmaya ba layacakt r. Fakat bu s rada s rma devam etti i için silindir içi s cakl k ve buna ba olarak NO x olu umu artacakt r. Bu yüzden yanma ba lamadan önce daha az yak t püskürtülmelidir. Böylece üst ölü nokta (ÜÖN) civar nda yanan yak t miktar azalaca ndan maksimum yanma s cakl dü ecektir[3] Yak t Püskürtme Sistemi Yak t Püskürtme sisteminin özellikleri hava ile yak n kar mas ve yanmas na etkir. Çal ma artlar nda alevin olu umu ve yay lmas, yak n atomizasyonu ve yak t da, Püskürtme sistemi özelliklerinden etkilenir. Tutu ma gecikmesi süresince püskürtülen yak n azalt lmas NO x emisyonlar azalt r. Bunun için enjektör delik çap küçültülerek, püskürtme süresi uzat lmakta ve pilot yak t miktar azalt lmaktad r. Bu durumda yak t ile hava daha iyi kar aca ndan kullan lan hava miktar artar Motorlarda NO x, son alev cephesindeki s cak gazlarda olu ur. NO x in ba lang çtaki olu um h k smen s cakl a ba r. Oksijen yo unlu unun yüksek olmas da NO x olu um h artt r. EGR ile silindir içindeki oksijenin bir sm n yerini at k karbondioksit (CO 2) ve su (H 2O) alaca ndan lokal oksijen yo unlu u azalacakt r. Bu durum yak t ve oksijen moleküllerinin bulu up reaksiyona girme ihtimalini azalt r. Buna ba olarak reaksiyon h ve lokal alev s cakl dü erek, NO x olu umu azalacakt r [4]. EGR oran na ba olarak NO x emisyonlar n de imi üzerine yap lan bir çal mada, standart de erler ile %10 ve %20 EGR uyguland durumdaki de erler aras nda, ras yla yakla k olarak ortalama %35 ve % 75 lik bir azalma oldu u tespit edilmi tir. %30 EGR durumunda ise emisyon ölçüm cihaz nda azot oksit emisyonlar s r olarak ölçülmü tür. Bunun nedeninin ise; egzoz gazlar yanma sonucu aç a ç kan n bir k sm absorbe ettiklerinden dolay yanma odas ndaki maksimum s cakl k dü mekte dolay yla azot oksit emisyonlar da azalmaktad r eklinde aç klanm r. Ayr ca yanma h n dü mesi maksimum n aç a ç kt noktay geciktirdi inden maksimum silindir s cakl azalmakta ve buna ba olarak NO x emisyonlar n dü tü ü vurgulanm r. Yüksek EGR oranlar nda yanma h n çok dü mesi ve yüksek devirlerde ( ekil 2)avans n yetmemesi sonucu yanma artlar n kötüle mesini azot oksit emisyonlar dü ürdü ü vurgulanm r [1].
3 Nox (ppm ) Standart %10 EGR %20 EGR dayan ve yak t sisteminin fiyat n artmas gibi sorunlar ortaya ç kacakt r. Avans n azalt lmas silindir içi maksimum bas nc dü ürür, fakat yanmam yak t miktar artaca ndan, yak t tüketimi kötüle mektedir. Ayr ca avans n a azalt lmas hafif yüklerde teklemeye sebep olmaktad r Normal çal ma artlar nda püskürtme avans n ÜÖN dan önce olmas durumunda tutu ma gecikmesi minimumdur. Bu yüzden uygun püskürtme avans bu iki nokta aras nda olmal r [15] Motor Devri (dev./dak.) ekil 2. Motor devir say na ba olarak farkl EGR oranlar nda azot oksit emisyonu de imleri[1] 3.4 Kar m çindeki Oksijen Konsantrasyonu Oksijen konsantrasyonun artt lmas NO x emisyonlar artt rmaktad r. Oksijen konsantrasyonunun artt lmas tutu ma gecikmesini k salt r. Bu durum püskürtme avans n azalt lmas na imkân sa lar. Avans n azalt lmas ile NO x emisyonlar azal r. Avans n 12 'den 6 'ye al nmas ve oksijen konsantrasyonunun %21'den %23'e ç kar lmas ile NO x emisyonlar artt lmadan partikül emisyonlar iyile tirilmektedir[14]. 3.5 Püskürtme Zaman Ve Püskürtme Bas nc n Etkisi Di er parametreler sabit kabul edilirse, direk püskürtmeli bir dizel motorunda püskürtme ba lang n bir miktar öne al nmas tutu ma gecikmesini artt raca ndan bu safhada silindirlere daha fazla yak t püskürtülecektir. Tutu ma ile birlikte dizel motoru yanma süreçlerinden biri olan ani yanma periyodunda birim krank derecesi ba na dü en bas nç de imi (dp/d ) a derecede artaca ndan çevrimin maksimum s cakl ve bas nc da yükselecektir. Buna ba olarak NO x emisyonlar nda bir art olacakt r [3]. ekil 3 te püskürtme avans na ba olarak NO x emisyonlar n de imi görülmektedir. Enjektörler yak silindirlere yüksek bas nçta atomize halde püskürten yak t sistemi elemanlar r. Enjektör püskürtme bas nc na ba olarak püskürtülen yak t taneciklerinin çap de mektedir. Püskürtme bas nc artt kça yak n enjektörden ç h da artar ve tanecik çap küçülür. Çap da m aral daral r, daha üniform tanecikler olu ur. Küçük taneciklerin ataleti daha dü ük oldu undan nüfuz mesafeleri daha k sad r. Bunun sonucunda tutu ma gecikmesi k salaca ndan NO x olu umu azalacakt r[7]. 3.6 E de erlik Oran n Etkisi Dizel motorlar nda silindir içerisinde s rdan sonsuza kadar de en de erlerde hava yak t oranlar mevcuttur. Dolay yla önemli olan püskürtülen yak t miktar de il yanma öncesi buharla an yak t miktar r [7]. Dizel motorlar nda güç ayar motora emilen havan n içine püskürtülen yak t miktar n de tirilmesi ile yap r. Motor gücü azalt lmak isteniyorsa, püskürtülen yak t miktar azalt r. Böylece kar m oran yük durumuna göre de tirilmektedir ve motor genelde fakir kar m ile çal maktad r. Emisyonlar bak ndan ana sorun is ve NO x üretiminden kaynaklanmaktad r. NO x emisyonlar artan yüke ba olarak art gösteren s cakl klar nedeniyle artmaktad r. NO x olu umu, e de erlik oran 0,9 ile 1,0 aras nda iken maksimum olur [2]. NOx (ppm) NOx 0,3 0,4 0,5 0,6 0,7 0,8 de erlik Oran ekil 4. E de erlik Oran na Ba Olarak NO x Konsantrasyonu [2]. ekil 3. Püskürtme Avans n NO X emisyonuna etkisi [15]. Püskürtme avans n azalt lmas NO x emisyonlar azaltarak, is olu umunu artt r. Bu durum püskürtme bas nc n artt lmas gerektirir. Dolay yla malzeme ekil 4 te e de erlik oran n NO x konsantrasyonuna etkisi görülmektedir. E de erlik oran artt kça a r yüklerde maksimum bas nc n dolay yla maksimum s cakl n artmas kar n daha geni bir bölgede stokiyometrik orana yak n bir de erde yanmas sa lar. Bu durumda NO x olu umu artacakt r. E de erlik oran n azalt lmas ile
4 NO x emisyonlar azal r. Fakat dizel motorlar nda yak n düzgün püskürtülememesinden dolay bu azal fazla de ildir [2] Dolgu S cakl ve Bas nc n Etkisi ekilde dolgu bas nç ve s cakl n NO x ve is emisyonlar na etkisi görülmektedir. Dü ük dolgu s cakl ve bas nc nda NO x ve is emisyonlar da dü üktür. Dolgu bas nç ve s cakl n artt lmas tutu ma gecikmesini salt r. Yak n püskürtülmesi s ras nda silindir içi cakl n daha fazla olmas na dolay yla NO x emisyonlar n artmas na sebep olur. Dolgu havas n so utulmas NO x emisyonlar n azalt lmas sa lar. Dolgu bas nc n artt lmas ile NO x ler önce artar, daha sonra dü er Yanma Odas ndaki Türbülans n Etkisi Türbülans oran n de tirilmesi yak n buharla mas na ve hava yak t kar m i lemine etkir. Türbülans ile motorun ilk çal mas s ras nda yüksek buharla ma ve kar m elde edildi inden bu etki daha önemlidir [18]. Türbülans oran n azalt lmas ile yak t ve havan n kar mas için gerekli zaman artt lm olur. Böylece yak t damlac klar n etraf ndaki oksijen konsantrasyonu azal r. Sonuçta yanma s cakl a yükselmez. Ancak l verim kötüle ir[19]. ekil 6 de türbülans oran n NOx lere etkisi görülmektedir. Dolgu hareketinin azalt lmas püskürtülen yak n hava ile kar mas azalt r. Yanan kar m bölgesindeki yanmam kar m miktar artt r. Sonuçta NO x emisyonlar azalacakt r. [20]. NO x - g/h Emme Manifoldu S cakl (K) ekil 5a. Dolgu S cakl n NO x lere Etkisi [16]. N Ox g/h ,1 1,3 1,5 1,7 Emme Manifoldu Bas nc (bar) ekil 5b. Dolgu Bas nc n NO x lere Etkisi [16]. Dolgu bas nc n artt lmas ile NO x olu umunu artt ran faktörler; lokal oksijen ve azot miktar n ve yak t spreyinin r tabakalar ndaki da n artmas r. Bu etki alev alan artt rarak birim zamanda yanan kütle miktar artt r. Dolay yla NO x olu umu artar. Di er yandan dolum bas nc n artt larak s cakl n azalt lmas ve yo unlu u fazla olan hava içinde yak t spreyinin da lmas n azalt lmas, yak t spreyinin kar ndaki lokal hava yak t oranlar azaltaca ndan NO x olu umu azalt lm olur [16]. NOx (ppm) ,2 0,4 0,6 0,8 Türbülans Oran ekil 6. Türbülans Oran n NO x lere Etkisi [17]. 3.9 S rma Oran n Etkisi Bu de ken tutu ma gecikmesini kontrol eder. Direk püskürtmeli dizel motorlar nda NO olu umuna etkiyen önemli faktörlerden biridir. ekil 7 de 1400 devir/dakika'da 15:1-27:1 aral nda de en s rma oran n, NO emisyonlar na etkisi görülmektedir. NO(ppm) rma Oran ekil 7. S rma Oran De iminin NO Emisyonlar na Etkisi [21]. Püskürtme avans n sabit kalmas art yla, s rma oran n azalt lmas tutu ma gecikmesini uzatacakt r. Dolay yla bu süre boyunca püskürtülen yak t miktar artaca ndan silindir içi maksimum s cakl k yükselecek ve buna ba olarak NO olu umu artacakt r. S rma oran n artt lmas ile tutu ma gecikmesi k salaca ndan
5 NO olu umu azalacakt r. Fakat sürtünme i i artaca ndan çevrim verimi kötüle ecektir [21]. 4.Sonuç ve Öneriler Dizel motorlar nda NO x emisyonlar n azalt lmas nda kullan lan yöntemlerden sadece EGR uygulamas ile NO x emisyonlar nda %75 lik bir azalma elde edilmektedir. NO x emisyonlar n azalt lmas nda kullan lan mevcut yöntemler yak t ekonomisi, yanmam hidrokarbonlar ve partikül madde emisyonlar gibi di er parametreleri kötüle tirebilmektedir. Bu sebeple NO x kontrol yöntemlerinin birkaç beraber kullan larak hem NO x emisyonlar hem de di er parametreler optimize edilmelidir. Kaynaklar [1] Ha imo lu,c., çingür,y., Ö üt, H., Dizel motorlar nda Egzoz Gazlar Resirkülasyonunun (EGR) Motor performans ve Egzoz gazlar na Etkisinin Deneysel Analizi, Tübitak dergisi, s , [2] Heywood, J.B.,, Internal Combustion Engine Fundamentals, McGraw-Hill Publishing Company, NewYork, s , [3] Ha imo lu,c., çingür,y., Dizel Motorlar nda Azot Oksit Kontrol (NO x) Yöntemleri, Selçuk-Teknik Online Dergisi. [4] çingür, Y., Salman, M.S., çten Yanmal Motorlardan Kaynaklanan Emisyonlar ve Kontrol Yöntemleri, 2. Ulusal Yanma ve Hava Kirlili i Sempozyumu Sayfa: , Anadolu Üniversitesi, Eski ehir, Eylül [5] Borat, O., Balc M., ve Sürmen, A., Hava kirlenmesi ve Kontrol Tekni i, Teknik E itim Vakf Yay nlar -3, Ankara, 25,1994. [6] Bilginpek, H., Dizel Motorlar, THK Bas mevi, 1989, Ankara. [7] Borat, O., Balc, M., Sürmen, A., çten Yanmal Motorlar, DAYM Matbaas, Cilt 1, Ankara, [8] çingür, Y., Çelikten,., Salman, M.S., Koca, A., Dizel Motorlar nda Servis Ko ullar ndan Kaynaklanan Emisyonlar n Deneysel Olarak ncelenmesi, 3. Yanma ve Hava Kirlili i Sempozyumu, Sayfa: , Eylül 1995, ODTÜ Çevre Müh., Ankara. [9] çingür, Y., Balc, M., Çelikten,., Dizel Motorlar nda letme Parametrelerinin Motor Performans ve Egzoz Emisyonlar na Etkisinin Deneysel Olarak ncelenmesi, 1. Ulusal Ula m Sempozyumu Sayfa: , 6-7 May s 1996, stanbul. [10] Kaytako lu, S., Var, F., ve Öcal, S. E., Motorlu Ta tlardan Kaynaklanan Kirlilik ve Giderilme Yöntemleri, Yanma ve Hava Kirlili i Kontrolü 3. Ulusal Sempozyumu, Ankara, , [11] Ergeneman, M., Arslan, H., ve Mutlu, M., Ta t Egzozundan Kaynaklanan Kirleticiler, Kutlar, O.A.(editör), Birsen Yay nevi, stanbul, 4-8, [12] Saraço lu, S., Borat, O., Gönülata, B., Hava Kirlenmesi ve Kontrol Tekni i, Marmara Bölgesinde Çevre Kirlenmesi Semineri, stanbul Ticaret Odas Seminerler Dizisi No:1, A ao lu Kitabevi, stanbul, Eylül [13] çingür, Y., Salman, M.S., çten Yanmal Motorlardan Kaynaklanan Emisyonlar ve Kontrol Yöntemleri, 2. Ulusal Yanma ve Hava Kirlili i Sempozyumu Sayfa: , Anadolu Üniversitesi, Eski ehir, Eylül [14] Lida, N., Sato, G.T., Temperature and Mixing Effects on NO X and Particulate, SAE Paper No: , [15] Andreews, G., NO x Formation and Control in Diesel Engines, A Short Course on Diesel Particulates and NO x Emissions, University of Leeds, 3-7 April 1995, Leeds, U.K. [16] Herzog, P.L., Bürgler, L., Winklhofer, E., Zelenka, P., Cartellieri, W., NO x Reduction Strategies for DI Diesel Engines, SAE Paper No: , [17] Schafer, F., Basshuysen, R. V., Reduced Emissions and Fuel Consuption in Automobile Engines, Springer-Verlag Press, Germany, [18] Ladommatos, N., NO X Control Using Egr, Brunel University of West London [19] Newton, K., Steeds, W., Garrett, T.K., The Motor Vehicle, Butterworth Heinemann Press, England, [20] Thien, G.E., Development Work on Intake and Exhaust Ports of Four Stroke Diesel Engines, Österreichische Ingenieur-Zeitschrift, Heft 9, [21] Middlemiss, I.D., Characteristics of the Perkins Squish Lip Direct Injection Combustion System, SAE Paper No: , 1978
DİZEL MOTORLARINDA EMİSYON (azot oksit) (NOx) KONTROL YÖNTEMLERİ
DİZEL MOTORLARINDA EMİSYON (azot oksit) (NOx) KONTROL YÖNTEMLERİ İçten yanmalı motorlarda yanma odasındaki maksimum sıcaklık 1800 K in üzerine çıktığında, havanın içindeki azot ve oksijen kimyasal olarak
Detaylıİçten yanmalı motorlarda yanma odasındaki maksimum sıcaklık 1800 K in üzerine çıktığında, havanın içindeki
SELÇUK TEKNİK ONLİNE DERGİSİ / ISSN 1302 6178 Volume 1, Number: 2 2000 DİZEL MOTORLARINDA AZOT OKSİT (NO x ) KONTROL YÖNTEMLERİ Can HAŞİMOĞLU a, Yakup İÇİNGÜR b a S.Ü. Teknik Eğitim Fakültesi, Makine Eğitimi
DetaylıMAKİNE VE MOTOR DERS NOTLARI 9.HAFTA
MAKİNE VE MOTOR DERS NOTLARI 9.HAFTA Hazırlayan: Öğr. Gör. Tuğberk ÖNAL MALATYA 2016 SUPAP SİSTEMLERİ 1. KÜLBÜTOR MEKANİZMASI Eksantrik milinden aldığı hareketle silindirlerde emme ve egzoz zamanlarının
DetaylıBölüm 3 Motor Çalışma Koşullarının Emisyonlara Etkisi
Egzoz Gazları Emisyonu Prof.Dr. Cem Soruşbay Bölüm 3 Motor Çalışma Koşullarının Emisyonlara Etkisi İstanbul Teknik Üniversitesi Otomotiv Laboratuvarı İşletme Koşullarının Etkisi 1 Hava Fazlalık Katsayısı
DetaylıBölüm 2 Kirletici Maddelerin Oluşumu
Egzoz Gazları Emisyonu Prof.Dr. Cem Soruşbay Bölüm 2 Kirletici Maddelerin Oluşumu İstanbul Teknik Üniversitesi Otomotiv Laboratuvarı İçerik Motorlu taşıtlarda kirletici maddelerin oluşumu Egzoz gazları
DetaylıYANMA GAZLARI ÖLÇÜMLERİ
T.C. ÇEVRE VE ORMAN BAKANLIĞI ÇEVRE YÖNETĠMĠ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ ÖLÇÜM VE ĠZLEME DAĠRESĠ BAġKANLIĞI YANMA GAZLARI ÖLÇÜMLERİ Esra TURAN KILIÇ Çevre ve Orman Uzmanı Sunum Ġçeriği Emisyon nedir? Yanma gazları
DetaylıKarbonmonoksit (CO) Oluşumu
Yanma Kaynaklı Emisyonların Oluşum Mekanizmaları Karbonmonoksit (CO) Oluşumu Karbonmonoksit emisyonlarının ana kaynağı benzinli taşıt motorlarıdır. H/Y oranının CO emisyonu üzerine etkisi çok fazladır.
DetaylıHAVA KİRLİLİĞİ VE ÇOCUKLARDA SOLUNUM YOLU ENFEKSİYONLARI. Dr. Fazilet Karakoç Marmara Üniversitesi Çocuk Göğüs Hastalıkları Bilim Dalı
HAVA KİRLİLİĞİ VE ÇOCUKLARDA SOLUNUM YOLU ENFEKSİYONLARI Dr. Fazilet Karakoç Marmara Üniversitesi Çocuk Göğüs Hastalıkları Bilim Dalı Hava kirliliğinin kaynakları Solunum yolu enfeksiyonları ile ilişkili
DetaylıİÇERİK. Amaç Yanma Dizel motorlardan kaynaklanan emisyonlar Dizel motor kaynaklı emisyonların insan ve çevre sağlığına etkileri Sonuç
SAKARYA 2011 İÇERİK Amaç Yanma Dizel motorlardan kaynaklanan emisyonlar Dizel motor kaynaklı emisyonların insan ve çevre sağlığına etkileri Sonuç Yanma prosesinin incelenmesi ve temel yanma ürünleri Sıkıştırmalı
DetaylıKÖMÜRÜN GÖRÜNÜMÜ, Mehmet GÜLER Maden Mühendisleri Odas Yönetim Kurulu Üyesi
DÜNYADA VE TÜRK YEDE ENERJ VE KÖMÜRÜN GÖRÜNÜMÜ, PROJEKS YONLAR VE EM SYONLAR Mehmet GÜLER Maden Mühendisleri Odas Yönetim Kurulu Üyesi Dünya Dünya Kömür Rezervi Bölge Görünür Ç kar labilir Rezervler (Milyon
DetaylıDeğişik Yalıtım Seviyeleri İçin Düşük Isı Kayıplı Bir Dizel Motorunun Egzoz Emisyonu Değişimleri
Taşıt Teknolojileri Elektronik Dergisi (TATED) 9 (3) 1-9 Electronic Journal of Vehicle Technologies (EJVT) 9 (3) 1-9 TEKNOLOJİK ARAŞTIRMALAR www.teknolojikarastirmalar.com e-issn: 139-5X Davetli Makale
DetaylıKYM454 KĠMYA MÜHENDSĠLĠĞĠ LAB-111 ATOMĠZER DENEYĠ
KYM454 KĠMYA MÜHENDSĠLĠĞĠ LAB-111 ATOMĠZER DENEYĠ PÜSKÜRTMELĠ KURUTMA (Spray Drying) 1. Deneyin amacı ve temel prensipler 2. Deney sisteminin fotoğrafları ve teknik resmi 3. Deney yöntemi 4. Deney sisteminin
DetaylıJET MOTORLARININ YARI-DĐNAMĐK BENZETĐŞĐMĐ ve UÇUŞ ŞARTLARINA UYGULANMASI
makale JET MOTORLARININ YARI-DĐNAMĐK BENZETĐŞĐMĐ ve UÇUŞ ŞARTLARINA UYGULANMASI Bekir NARĐN *, Yalçın A. GÖĞÜŞ ** * Y.Müh., TÜBĐTAK-SAGE ** Prof. Dr., Orta Doğu Teknik Üniversitesi, Havacılık ve Uzay Mühendisliği
DetaylıAlkol Yakıtların Buji Ateşlemeli Motorlarda Kullanımının Performans ve Emisyonlara Etkisinin İncelenmesi
DOI: 10.7240/mufbed.60276 ın Buji Ateşlemeli Motorlarda Kullanımının Performans ve Emisyonlara Etkisinin İncelenmesi Ali Şenbahçe 1, Mustafa Temür 2, Cenk SAYIN 3 1,2,3 Marmara Üniversitesi, Teknoloji
DetaylıİKLİM DEĞİŞİKLİĞİNE UYUM Yrd.Doç.Dr. Okan Fıstıkoğlu DEÜ, SUMER
0/18 İKLİM DEĞİŞİKLİĞİNE UYUM Yrd.Doç.Dr. Okan Fıstıkoğlu DEÜ, SUMER İKLİM DEĞİŞİKLİĞİ İÇİN SİVİL TOPLUM KURULUŞLARI İZMİR BULUŞMASI 26 OCAK 2007 1/18 İklim Değişikliği 970 Atmosferdeki CO 2 konsantrasyonu
DetaylıKONU MOTORLARIN ÇEVREYE OLUMSUZ ETKĠLERĠ VE BU ETKĠLERĠN AZALTILMASI
KONU MOTORLARIN ÇEVREYE OLUMSUZ ETKĠLERĠ VE BU ETKĠLERĠN AZALTILMASI HAVA Etrafımızı saran gaz karışımıdır ( Atmosfer). Kuru Temiz hava içerisinde yaklaģık olarak ; - %78 Azot - %21 Oksijen - %0,03 Karbondioksit
DetaylıBinalarda Enerji Verimliliği ve AB Ülkelerinde Yapılan Yeni Çalışmalar
Binalarda Enerji Verimliliği ve AB Ülkelerinde Yapılan Yeni Çalışmalar Mak.Y.Müh. Nuri ERTOKAT Türkiye Gazbeton Üreticileri Birliği Yönetim Kurulu Üyesi Çalışmamızın isminden de anlaşılacağı gibi Avrupa
DetaylıMAKİNE VE MOTOR DERS NOTLARI 1.HAFTA
MAKİNE VE MOTOR DERS NOTLARI 1.HAFTA Hazırlayan: Öğr. Gör. Tuğberk ÖNAL MALATYA 2016 DERS İLE İLGİ GENEL HUSUSLAR Ders 1 Vize ve 1 final sınavı yapılarak değerlendirilecektir. Vize sınavının %40 ı ve final
DetaylıGemi Makinaları. Şekilde gösterilen P-V diyagramında:
Şekilde gösterilen P-V diyagramında: 1 e ve f noktaları arasında hangi hadise olur. a Egzost supapı kapanır b Emme portları kapanır c Silindir basıncı azalır d Silindir hacmi azalır 2 yakıt enjeksiyonu
DetaylıDiesel Motorlarında Doldurma Basıncının ve Egzoz Gazı Resirkülasyonunun Azot Oksit ve Partikül Madde Emisyonlarına Etkisi.
Diesel Motorlarında Doldurma Basıncının ve Egzoz Gazı Resirkülasyonunun Azot Oksit ve Partikül Madde Emisyonlarına Etkisi Proje No: 109M729 Prof.Dr. Cem SORUŞBAY Prof.Dr. Metin ERGENEMAN Dr. Alper Tolga
DetaylıKAPLAMA TEKNİKLERİ DERS NOTLARI
KAPLAMA TEKNİKLERİ DERS NOTLARI PVD Kaplama Kaplama yöntemleri kaplama malzemesinin bulunduğu fiziksel durum göz önüne alındığında; katı halden yapılan kaplamalar, çözeltiden yapılan kaplamalar, sıvı ya
DetaylıTEKNOLOJİNİN BİLİMSEL İLKELERİ. Öğr. Gör. Adem ÇALIŞKAN
TEKNOLOJİNİN BİLİMSEL İLKELERİ 2 Malzeme İnsanların ihtiyaçlarını karşılayan her şeye MALZEME denir. Teknik anlamda malzemenin tanımı ise Üretim yapmak için kullanılan taşınabilir her türlü araç ve gerece
DetaylıÇÖKELME SERTLEŞTİRMESİ (YAŞLANDIRMA) DENEYİ
ÇÖKELME SERTLEŞTİRMESİ (YAŞLANDIRMA) DENEYİ 1. DENEYİN AMACI Çökelme sertleştirmesi işleminin, malzemenin mekanik özellikleri (sertlik, mukavemet vb) üzerindeki etkisinin incelenmesi ve çökelme sertleşmesinin
DetaylıYAZILI YEREL BASININ ÇEVRE KİRLİLİĞİNE TEPKİSİ
YAZILI YEREL BASININ ÇEVRE KİRLİLİĞİNE TEPKİSİ Savaş AYBERK, Bilge ALYÜZ*, Şenay ÇETİN Kocaeli Üniversitesi Çevre Mühendisliği Bölümü, Kocaeli *İletişim kurulacak yazar bilge.alyuz@kou.edu.tr, Tel: 262
DetaylıSEYAHAT PERFORMANSI MENZİL
SEYAHAT PERFORMANSI MENZİL Uçakların ne kadar paralı yükü, hangi mesafeye taşıyabildikleri ve bu esnada ne kadar yakıt harcadıkları en önemli performans göstergelerinden biridir. Bir uçağın kalkış noktasından,
DetaylıDizel Motorlarında Enjeksiyon Basıncı ve Maksimum Yakıt Miktarının Motor Performansı ve Duman Emisyonlarına Etkilerinin İncelenmesi
Politeknik Dergisi Journal of Polytechnic Cilt: 7 Sayı: 4 s. 321-326, 2004 Vol: 7 No: 4 pp. 321-326, 2004 Dizel Motorlarında Enjeksiyon Basıncı ve Maksimum Yakıt Miktarının Motor Performansı ve Duman Emisyonlarına
DetaylıSinterleme. İstenilen mikroyapı özelliklerine sahip ürün eldesi için yaş ürünler fırında bir ısıl işleme tabi tutulurlar bu prosese sinterleme denir.
Sinterleme? İstenilen mikroyapı özelliklerine sahip ürün eldesi için yaş ürünler fırında bir ısıl işleme tabi tutulurlar bu prosese sinterleme denir. Sinterleme Mikroyapı Gelişimi Özellikler! Sinterlemenin
DetaylıSuç Duyurusu: Dilovası = Sanayi = Hava Kirliliği = Akciğer Kanseri? / Onur Hamzaoğlu
Suç Duyurusu: Dilovası = Sanayi = Hava Kirliliği = Akciğer Kanseri? / Onur Hamzaoğlu Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) Uluslararası Kanser Araştırmaları Ajansı(UKAA), 17 Ekim 2013 tarihinde, hava kirliliğinin
DetaylıSIKIŞTIRMA ORANININ BİR DİZEL MOTORUN PERFORMANS VE EMİSYONLARINA ETKİLERİ
SIKIŞTIRMA ORANININ BİR DİZEL MOTORUN PERFORMANS VE EMİSYONLARINA ETKİLERİ İsmet SEZER 1 1 Gümüşhane Üniversitesi, Mühendislik ve Doğa Bilimleri Fakültesi, Makine Mühendisliği Bölümü, isezer@gumushane.edu.tr,
DetaylıSoma Havzas Linyit Rezervlerinin Enerjide Kullan Semineri 16-18 Nisan 2009 Soma
ENERJ ENST TÜSÜNDE KURULU 450 kw th KAPAS TEL AKI KAN YATAK GAZLA TIRMA/YAKMA STEM VE LK SONUÇLAR Ufuk Kayahan, Serhat Gül, Hayati Olgun, Azmi Yazar, Elif Ça layan, Berrin Bay, Alper Ünlü, Yeliz Çetin,
DetaylıAtık Kızartma Yağı Metil Esterinin Bir Dizel Motorunda, Motor Performansı ve Egzoz Emisyonlarına Etkisinin Araştırılması
Atık Kızartma Yağı Metil Esterinin Bir Dizel Motorunda, Motor Performansı ve Egzoz Emisyonlarına Etkisinin Araştırılması R. Behçet 1, S. Aydın 1, C. İlkılıç 2, H. Aydın 1, A.V. Çakmak 3 1 Batman Üniversitesi,
DetaylıMassachusetts Teknoloji Enstitüsü-Fizik Bölümü
Massachusetts Teknoloji Enstitüsü-Fizik Bölümü Fizik 8.01 Ödev # 10 Güz, 1999 ÇÖZÜMLER Dru Renner dru@mit.edu 8 Aralık 1999 Saat: 09.54 Problem 10.1 (a) Bir F kuvveti ile çekiyoruz (her iki ip ile). O
DetaylıII. Bölüm HİDROLİK SİSTEMLERİN TANITIMI
II. Bölüm HİDROLİK SİSTEMLERİN TANITIMI 1 Güç Kaynağı AC Motor DC Motor Diesel Motor Otto Motor GÜÇ AKIŞI M i, ω i Güç transmisyon sistemi M 0, ω 0 F 0, v 0 Makina (doğrusal veya dairesel hareket) Mekanik
Detaylıİç basınç (P; atm), ozon oranı (O; %) ve sıcaklık (T; C) parametrelerinin değiştirilmesiyle elde edilmiştir.
ADEM DUYGU / SAKARYA ÜNİVERSİTESİ_2014 BULAŞIK MAKİNESİ CFD ANALİZİ DENEY RAPORU Deneyler, bulaşık makinesi 15 h (35 m/s inlet su çıkış hızı) su debisi ve 150 d/d lık (15,7 rad/s) püskürtme kolu dönme
Detaylı4- Solunum Sisteminin Çalışması : Solunum sistemi soluk (nefes) alıp verme olayları sayesinde çalışır.
SOLUNUM SİSTEMİ Canlılar yaşamsal faaliyetlerini sürdürebilmek için enerjiye ihtiyaç duyarlar. İhtiyaç duyulan bu enerji besinlerden karşılanır. Hücre içerisinde besinlerden enerjinin üretilebilmesi için,
DetaylıDoç.Dr.Mehmet Emin Altundemir 1 Sakarya Akademik Dan man
214 EK M-ARALIK DÖNEM BANKA KRED LER E M ANKET Doç.Dr.Mehmet Emin Altundemir 1 Sakarya Akademik Dan man nin 214 y dördüncü çeyrek verileri, Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankas (TCMB) taraf ndan 9 Ocak 215
DetaylıLERİ SELAHATTİN ÇİMEN MÜSTEŞAR Y. T.C. ENERJİ VE TABİİ KAYNAKLAR BAKANLIĞI. Türkiye 11. Enerji Kongresi 21 EKİM 2009 İZMİR
KÜRESEL EKONOMİK K KRİZİN N ENERJİ SEKTÖRÜ ÜZERİNDEKİ ETKİLER LERİ SELAHATTİN ÇİMEN MÜSTEŞAR Y. T.C. ENERJİ VE TABİİ KAYNAKLAR BAKANLIĞI Türkiye 11. Enerji Kongresi 21 EKİM 2009 İZMİR 1 DÜNYA ENERJİ SEKTÖRÜNE
DetaylıISININ YAYILMA YOLLARI
ISININ YAYILMA YOLLARI ÇALIŞMA YAPRAĞI KONU ANLATIMI ISININ YAYILMA YOLLARI Bulunduğu ortama göre sıcaklığı fazla (yüksek) olan her madde çevresine ısı aktarır, yayar. Masa, insan, ateş, buz, su kendisinden
DetaylıSICAKLIK VE ENTALP KONTROLLÜ SERBEST SO UTMA UYGULAMALARININ KAR ILA TIRILMASI
Türk Tesisat Mühendisleri Derne i / Turkish Society of HVAC & Sanitary Engineers 8. Uluslararası Yapıda Tesisat Teknolojisi Sempozyumu / 8. International HVAC +R Technology Symposium 12-14 Mayıs 2008,
DetaylıMOTORUN BULUNDUĞU (ATMOSFERĐK) YÜKSEKLĐĞĐN MOTOR PERFORMANSI ÜZERĐNDEKĐ ETKĐSĐ
MOTORUN BULUNDUĞU (ATMOSFERĐK) YÜKSEKLĐĞĐN MOTOR PERFORMANSI ÜZERĐNDEKĐ ETKĐSĐ Yazan : B.A. Shannak, M. Alhasan Çeviren : Đsmet SEZER * Bu çalışmada, 4 silindirli, 4 zamanlı bir benzin motorunun hava kapasitesi
DetaylıYakıt Özelliklerinin Doğrulanması. Teknik Rapor. No.: 942/7193278-00
Müşteri : Kozyatağı Mahallesi Sarı Kanarya Sok. No: 14 K2 Plaza Kat: 11 Kadıköy 34742 İstanbul Türkiye Konu : Seçilen Yakıt Özelliklerin Belirlenmesi için Dizel Yakıtlara İlişkin Testlerin, Doğrulanması
Detaylıİçten yanmalı motorlarda temel kavramlarının açıklanması Benzinli ve dizel motorların çalışma prensiplerinin anlatılması
Sakarya 2010 İçten yanmalı motorlarda temel kavramlarının açıklanması Benzinli ve dizel motorların çalışma prensiplerinin anlatılması Temel Kavramlar Basınç; Birim yüzeye etki eden kuvvettir. Birimi :bar,atm,kg/cm2
DetaylıMADENCĠLĠK SEKTÖRÜNDE SU KĠRLĠLĠĞĠ KONTROLÜ YÖNETMELĠĞĠ UYGULAMALARI
TC. TEKĠRDAĞ VALĠLĠĞĠ Ġl Çevre ve Orman Müdürlüğü MADENCĠLĠK SEKTÖRÜNDE SU KĠRLĠLĠĞĠ KONTROLÜ YÖNETMELĠĞĠ UYGULAMALARI 12 OCAK 2011 MALKARA/TEKĠRDAĞ SU KĠRLĠLĠĞĠ: Yeryüzündeki sular, güneşin sağladığı
DetaylıAraştırma Notu 15/177
Araştırma Notu 15/177 02 Mart 2015 YOKSUL İLE ZENGİN ARASINDAKİ ENFLASYON FARKI REKOR SEVİYEDE Seyfettin Gürsel *, Ayşenur Acar ** Yönetici özeti Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) tarafından yapılan enflasyon
DetaylıBuji ile Ateşlemeli Bir Motorda Çalışma Parametrelerinin Egzoz Emisyonlarına Etkilerinin Deneysel Olarak İncelenmesi
Politeknik Dergisi Journal of Polytechnic Cilt: 8 Sayı: 1 s. 43-47, 25 Vol: 8 No: 1 pp. 43-47, 25 Buji ile Ateşlemeli Bir Motorda Çalışma Parametrelerinin Egzoz Emisyonlarına Etkilerinin Deneysel Olarak
DetaylıDENEY 5 SOĞUTMA KULESİ PERFORMANSININ BELİRLENMESİ
GAZİ ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK-MİMARLIK FAKÜLTESİ MAKİNE MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ MM 410 MAKİNE MÜHENDİSLİĞİ LABORATUVARI II DENEY 5 SOĞUTMA KULESİ PERFORMANSININ BELİRLENMESİ 1. AMAÇ Soğutma kulesi performansının
DetaylıEk 1. Fen Maddelerini Anlama Testi (FEMAT) Sevgili öğrenciler,
Ek 1. Fen Maddelerini Anlama Testi (FEMAT) Sevgili öğrenciler, Bu araştırmada Fen Bilgisi sorularını anlama düzeyinizi belirlemek amaçlanmıştır. Bunun için hazırlanmış bu testte SBS de sorulmuş bazı sorular
DetaylıİSTANBUL TİCARET ÜNİVERSİTESİ BİLGİSAYAR MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ BİLGİSAYAR SİSTEMLERİ LABORATUARI YÜZEY DOLDURMA TEKNİKLERİ
İSTANBUL TİCARET ÜNİVERSİTESİ BİLGİSAYAR MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ BİLGİSAYAR SİSTEMLERİ LABORATUARI YÜZEY DOLDURMA TEKNİKLERİ Deneyde dolu alan tarama dönüşümünün nasıl yapıldığı anlatılacaktır. Dolu alan tarama
Detaylı01 OCAK 2015 ELEKTRİK AKIMI VE LAMBA PARLAKLIĞI SALİH MERT İLİ DENİZLİ ANADOLU LİSESİ 10/A 436
01 OCAK 2015 ELEKTRİK AKIMI VE LAMBA PARLAKLIĞI SALİH MERT İLİ DENİZLİ ANADOLU LİSESİ 10/A 436 ELEKTRİK AKIMI VE LAMBALAR ELEKTRİK AKIMI Potansiyelleri farklı olan iki iletken cisim birbirlerine dokundurulduğunda
DetaylıKıbrıs ın Su Sorunu ve Doğu Akdeniz in Hidrojeopolitiği
Kıbrıs ın Su Sorunu ve Doğu Akdeniz in Hidrojeopolitiği Dursun Yıldız SPD Başkanı 2 Nisan 2016 Giriş Gelişmenin ve karşı duruşun, doğuya karşı batının, kuzey kıyısına karşı güney kıyısının, Afrika ya karşı
DetaylıATMOSFERİK GAZ VE ASİTLERİN DOĞAL TAŞ YAPI MALZEMELERİ ÜZERİNDEKİ ETKİLERİNİN DENEYSEL YÖNTEMLER İLE ANALİZİ
ATMOSFERİK GAZ VE ASİTLERİN DOĞAL TAŞ YAPI MALZEMELERİ ÜZERİNDEKİ ETKİLERİNİN DENEYSEL YÖNTEMLER İLE ANALİZİ EMRAH GÖKALTUN 1 ÖZET Bu çalışmada kentsel atmosferik ortamlarda yüksek seviyelerde bulunabilen
DetaylıAMELİYATHANELERDE HİJYENİK KLİMA TESİSATI
1 AMELİYATHANELERDE HİJYENİK KLİMA TESİSATI K.Oktay GÜVEN ÖZET Hastanelerde klinik tedavinin yanında hijyenik Ģartların sağlanması da önemlidir. Hastanelerde hijyenik ortamın yaratılabilmesi için hastane
DetaylıİÇTEN YANMALI MOTORLARDA SOĞUTMA SUYU SICAKLIĞININ MOTOR PERFORMANSINA ETKİLERİ ÜZERİNE DENEYSEL BİR ARAŞTIRMA
SELÇUK TEKNİK ONLİNE DERGİSİ / ISSN 1302 6178 Volume 2, Number: 1 2001 İÇTEN YANMALI MOTORLARDA SOĞUTMA SUYU SICAKLIĞININ MOTOR PERFORMANSINA ETKİLERİ ÜZERİNE DENEYSEL BİR ARAŞTIRMA Tolga TOPGÜL Can ÇINAR
DetaylıMAKİNE VE MOTOR DERS NOTLARI 6.HAFTA
MAKİNE VE MOTOR DERS NOTLARI 6.HAFTA Hazırlayan: Öğr. Gör. Tuğberk ÖNAL MALATYA 2016 1. MOTORLARDA SOĞUTMA SİSTEMİ Motor soğutma sisteminin görevi; motor parçalarının ve motor yağının aşırı ısınmasını
DetaylıINSURAL* ATL ALUMİNYUM VE ÇİNKO İÇİN YALITKAN POTA ASTARLARI. Kolay astarlama. Yüksek enerji tasarrufu. Yüksek mekanik mukavemet
BOYA FİLTRASYON BESLEYİCİ SİSTEMLERİ OCAK VE POTA ASTARLARI METALURJIK VE DÖKÜM KONTROL SISTEMLERI REÇİNELER POTALAR INSURAL* ATL ALUMİNYUM VE ÇİNKO İÇİN YALITKAN POTA ASTARLARI Kolay astarlama Yüksek
DetaylıAnahtar Kelimeler: Dizel Motor; Egzoz Emisyonu; Soğukta İlk Harekete Geçiş.
Ordu Üniv. Bil. Tek. Derg., Cilt:4, Sayı:1, 214,15-26/Ordu Univ. J. Sci. Tech., Vol:4, No:1, 214,15-26 DİZEL MOTORLARINDA SOĞUKTA İLK HAREKET ESNASINDAKİ EGZOZ EMİSYON KARAKTERİSTİKLERİNİN BELİRLENMESİ
DetaylıEsneklik Düzenekleri
Esneklik Düzenekleri ve Gönüllü Karbon Piyasaları Dr. Oğuz CAN İstanbul Enerji A.Ş. Etüt ve Proje Müdürü 14.12.2006 Esneklik Düzenekleri Kyoto Protokolünde belirlenen I. Taahhüt dönemi olan 2008-2012 yıllıarında
DetaylıMilli Gelir Büyümesinin Perde Arkası
2007 NİSAN EKONOMİ Milli Gelir Büyümesinin Perde Arkası Türkiye ekonomisi dünyadaki konjonktürel büyüme eğilimine paralel gelişme evresini 20 çeyrektir aralıksız devam ettiriyor. Ekonominin 2006 da yüzde
DetaylıT.C. ERCİYES ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ MEKATRONİK MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ MEKATRONİK LABORATUVARI 1. BASINÇ, AKIŞ ve SEVİYE KONTROL DENEYLERİ
T.C. ERCİYES ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ MEKATRONİK MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ MEKATRONİK LABORATUVARI 1 BASINÇ, AKIŞ ve SEVİYE KONTROL DENEYLERİ DENEY SORUMLUSU Arş.Gör. Şaban ULUS Haziran 2012 KAYSERİ
DetaylıENFLASYON ORANLARI 03.07.2014
ENFLASYON ORANLARI 03.07.2014 TÜFE Mayıs ayında aylık %0,31 yükselişle ile ortalama piyasa beklentisinin (-%0,10) bir miktar üzerinde geldi. Yıllık olarak ise 12 aylık TÜFE %9,16 olarak gerçekleşti (Beklenti:
DetaylıOTOMOTİV TEKNOLOJİLERİ
OTOMOTİV TEKNOLOJİLERİ Prof. Dr. Atatürk Üniversitesi, Mühendislik Fakültesi, Makina Mühendisliği Bölümü, Erzurum Arıza Tespit Sistemleri, Parçalar Üç temel parçadan oluşur; Sensörler Motorun durumu hakkında
DetaylıSÜREÇ YÖNETİMİ VE SÜREÇ İYİLEŞTİRME H.Ömer Gülseren > ogulseren@gmail.com
SÜREÇ YÖNETİMİ VE SÜREÇ İYİLEŞTİRME H.Ömer Gülseren > ogulseren@gmail.com Giriş Yönetim alanında yaşanan değişim, süreç yönetimi anlayışını ön plana çıkarmıştır. Süreç yönetimi; insan ve madde kaynaklarını
DetaylıPLASTİK VAKUM TEKNOLOJİSİ DERSİ ÇALIŞMA SORULARI. b. Fanlar. c. Şartlandırıcı. d. Alt tabla. a. Rotasyon makinesi. b. Enjeksiyon makinesi
PLASTİK VAKUM TEKNOLOJİSİ DERSİ ÇALIŞMA SORULARI 1. Aşağıdakilerden hangisi kontrol panosundaki butonlardan birisi değildir? a. Sayıcı reset b. Tabla yukarı c. Maça d. Devir sayısı 2. Aşağıdakilerden hangisi
DetaylıİÇİNDEKİLER. 1 Projenin Amacı... 1. 2 Giriş... 1. 3 Yöntem... 1. 4 Sonuçlar ve Tartışma... 6. 5 Kaynakça... 7
İÇİNDEKİLER 1 Projenin Amacı... 1 2 Giriş... 1 3 Yöntem... 1 4 Sonuçlar ve Tartışma... 6 5 Kaynakça... 7 FARKLI ORTAMLARDA HANGİ RENK IŞIĞIN DAHA FAZLA SOĞURULDUĞUNUN ARAŞTIRILMASI Projenin Amacı : Atmosfer
Detaylı4. Numaralandırdığımız her boru parçasının üzerine taşıdıkları ısı yükleri yazılır.
4. KOLON ŞEMASI VE BORU ÇAPI HESABI Tesisatı oluşturan kazan, kollektörler, borular,,vanalar, ısıtıcılar,genleşme deposu ile diğer donanım ve armatürlerin tümünün düşey görünüşünü iki boyutlu olarak gösteren
DetaylıKIRILMA MEKANİĞİ Prof.Dr. İrfan AY MALZEME KUSURLARI
MALZEME KUSURLARI Deformasyonda Birinci Özelliğe Sahip Hatalar: A. Noktasal Hatalar: Kafes düzeninin çok küçük bölgelerindeki (1-2 atom boyutu) bozukluğa verilen addır. Bunlar ; 1. Boşluklar : Kafeslerde
DetaylıDr. Andaç YAKUT Daikin Türkiye a.yakut@daikin.com.tr 15.02.2016 R-32. Klimalar ve Isı Pompaları için yeni nesil soğutucu akışkan
Dr. Andaç YAKUT Daikin Türkiye a.yakut@daikin.com.tr 15.02.2016 R-32 Klimalar ve Isı Pompaları için yeni nesil soğutucu akışkan Daikin, R-32 içeren klima ve ısı pompalarını dünyada piyasaya süren ilk şirkettir.
DetaylıBitkilerde Çiçeğin Yapısı, Tozlaşma, Döllenme, Tohum ve Meyve Oluşumu
Bitkilerde Çiçeğin Yapısı, Tozlaşma, Döllenme, Tohum ve Meyve Oluşumu Çiçeğin Yapısı Tohumlu bitkilerin eşeyli üreme organı çiçektir. Açık tohumlu bitkilerin çiçeklerine kozalak adı verilir. Erkek kozalaklarda
DetaylıT.C. ÇEVRE ve ŞEHİRCİLİK BAKANLIĞI. TÜRKİYE NİN EN TEMİZ KENTİ PROJESİ İLE İLGİLİ USUL ve ESASLAR
T.C. ÇEVRE ve ŞEHİRCİLİK BAKANLIĞI TÜRKİYE NİN EN TEMİZ KENTİ PROJESİ İLE İLGİLİ USUL ve ESASLAR PROJENİN ADI : Temiz Kentim YarıĢması PROJENİN HEDEFİ : Ġçinde bulunduğumuz yüzyıl; hızlı nüfus artıģı,
DetaylıFizik I (Fizik ve Ölçme) - Ders sorumlusu: Yrd.Doç.Dr.Hilmi Ku çu
Fizik I (Fizik ve Ölçme) - Ders sorumlusu: Yrd.Doç.Dr.Hilmi Ku çu Bu bölümde; Fizik ve Fizi in Yöntemleri, Fiziksel Nicelikler, Standartlar ve Birimler, Uluslararas Birim Sistemi (SI), Uzunluk, Kütle ve
DetaylıDöküm. Prof. Dr. Akgün ALSARAN
Döküm Prof. Dr. Akgün ALSARAN Döküm Döküm, sıvı haldeki akıcı olan malzemelerin, üretilmek istenen parçanın biçiminde bir boşluğa sahip olan kalıplara dökülerek katılaştırıldığı bir üretim yöntemidir.
DetaylıÖZEL LABORATUAR DENEY FÖYÜ
Deneyin Adı:Evaporatif Soğutma Deneyi ÖZEL LABORATUAR DENEY FÖYÜ Deneyin Amacı:Evaporatif Soğutucunun Soğutma Kapasitesinin ve Verimin Hesaplanması 1.Genel Bilgiler Günümüzün iklimlendirme sistemleri soğutma
DetaylıBİNALARDA ENERJİ PERFORMANSI YÖNETMELİĞİ Bayındırlık ve İskan Bakanlığı
Bayındırlık ve İskan Bakanlığı Yayınlanma tarihi: 05.12.2008 Yürürlüğe girme tarihi: 05.12.2009 Vorlage 1 09/2006 Viessmann Werke Kapsam Mevcut ve yeni yapılacak konut, ticari ve hizmet amaçlı kullanılan
DetaylıK MYA K MYASAL TEPK MELER VE HESAPLAMALARI ÖRNEK 1 :
K MYA K MYASAL TEPK MELER VE ESAPLAMALARI ÖRNEK 1 : ÖRNEK : X ile Y tepkimeye girdi inde yaln z X Y oluflturmaktad r. Tepkimenin bafllang c nda 0, mol X ve 0, mol Y al nm flt r. Bu tepkimede X ve Y ten
DetaylıKURUMSAL SOSYAL SORUMLULUK VE ÖNEMİ ÇEVRE VE İŞ SAĞLIĞI GÜVENLİĞİ İLE İLİŞKİSİ. Gürbüz YILMAZ Makina Mühendisi A Sınıfı İş Güvenliği Uzmanı
KURUMSAL SOSYAL SORUMLULUK VE ÖNEMİ ÇEVRE VE İŞ SAĞLIĞI GÜVENLİĞİ İLE İLİŞKİSİ Gürbüz YILMAZ Makina Mühendisi A Sınıfı İş Güvenliği Uzmanı Kurumsal Sosyal Sorumluluk (KSS) Çevre İş Sağlığı Güvenliği ŞİRKETLER
DetaylıAFYON KOCATEPE ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ MAKİNE MÜHENDİSLİĞİ
i AFYON KOCATEPE ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ MAKİNE MÜHENDİSLİĞİ TRAKTÖR AKS MİLİNİN YORULMA ANALİZİ MUSTAFA PERÇİN 120712010 YALÇIN DEMİRER 120712021 DANIŞMAN PROF. DR. SÜLEYMAN TAŞGETİREN Afyon
Detaylı5. ÜNİTE KUMANDA DEVRE ŞEMALARI ÇİZİMİ
5. ÜNİTE KUMANDA DEVRE ŞEMALARI ÇİZİMİ KONULAR 1. Kumanda Devreleri 2. Doğru Akım Motorları Kumanda Devreleri 3. Alternatif Akım Motorları Kumanda Devreleri GİRİŞ Otomatik kumanda devrelerinde motorun
DetaylıSAKARYA ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ MAKİNA MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ
5. Soğutma Şekline Göre Hava soğutmalı motortar: Bu motorlarda, silindir yüzeylerindeki ince metal kanatçıklar vasıtasıyla ısı transferi yüzey alanı artırılır. Motor krank milinden hareket alan bir fan
DetaylıBasın Bülteni. Marmaray Projesinde Rota Teknik İmzası BD235 23.06.2014
Marmaray Projesinde Rota Teknik İmzası Bosch Rexroth ana bayisi Rota Teknik A.Ş. ile Japon TAISEI ve ANEL firmasının ortak olarak geliştirdiği Marmaray Tünel Havalandırma Elektropnömatik Kontrol Sistemi
DetaylıBURSA TEKNİK ÜNİVERSİTESİ MAKİNE MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ MAKİNE LABORATUVAR DERSİ. Yakıt Püskürtme Sistemleri Deneyi
BURSA TEKNİK ÜNİVERSİTESİ MAKİNE MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ MAKİNE LABORATUVAR DERSİ Yakıt Püskürtme Sistemleri Deneyi Laboratuvar Tarihi: Laboratuvarı Yöneten: Laboratuvar Yeri: Laboratuvar Adı: Öğrencinin Adı-Soyadı
DetaylıKarabük İçin Dış Duvar Optimum Yalıtım Kalınlığının Enerji Tasarrufu Ve Hava Kirliliğine Etkileri *
Tarih Kültür ve Sanat Araştırmaları Dergisi (ISSN: 147-066) Journal of History Culture and Art Research Vol. 1, No. 4, December 01 Revue des Recherches en Histoire Culture et Art مجلة البحوث التاريخية
DetaylıMİKRO İKTİSAT ÇALIŞMA SORULARI-10 TAM REKABET PİYASASI
MİKRO İKTİSAT ÇALIŞMA SORULARI-10 TAM REKABET PİYASASI 1. Firma karını maksimize eden üretim düzeyini seçmiştir. Bu üretim düzeyinde ürünün fiyatı 20YTL ve ortalama toplam maliyet 25YTL dir. Firma: A)
DetaylıDikkat! ABD Enerji de Yeni Oyun Kuruyor!
Dikkat! ABD Enerji de Yeni Oyun Kuruyor! Dursun YILDIZ topraksuenerji 21 Ocak 2013 ABD Petrol İhracatçısı Olacak. Taşlar Yerinden Oynar mı? 1973 deki petrol krizi alternatif enerji arayışlarını arttırdı.
DetaylıBİR KOJENERASYON TESİSİSİN İLERİ EKSERGOÇEVRESEL ANALİZİ
BİR KOJENERASYON TESİSİSİN İLERİ EKSERGOÇEVRESEL ANALİZİ Gülcan, ÖZEL*, Emin AÇIKKALP**, Arif HEPBAŞLI***, Hikmet KARAKOÇ**** *Bilecik Ş.E. Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Makine ve İmalat Mühendisliği
DetaylıSaplama ark kaynağı (Stud welding) yöntemi 1920'li yıllardan beri bilinmesine rağmen, özellikle son yıllarda yaygın olarak kullanılmaktadır.
SAPLAMA KAYNAĞI Saplama ark kaynağı (Stud welding) yöntemi 1920'li yıllardan beri bilinmesine rağmen, özellikle son yıllarda yaygın olarak kullanılmaktadır. Arkın metalleri ergitme özelliğinden yararlanarak
DetaylıMEVCUT OTOMATĐK KONTROL SĐSTEMLERĐNĐN BĐNA OTOMASYON SĐSTEMĐ ĐLE REVĐZYONU VE ENERJĐ TASARRUFU
MEVCUT OTOMATĐK KONTROL SĐSTEMLERĐNĐN BĐNA OTOMASYON SĐSTEMĐ ĐLE REVĐZYONU VE ENERJĐ TASARRUFU Erdinç S AYIN 1968 yılında Đstanbul'da doğdu. 1989 yılında Đstanbul Teknik Üniversitesi Makina Mühendisliği
Detaylı1 SUDA SERTLİK ve CO2 TAYİNİ 1.SUDA SERTLİK TAYİNİ Suyun sertliği kavramı ile kalsiyum (Ca +2 ) ve magnezyum (Mg +2 ) iyonlarının toplamı anlaşılır ve 1 litre suyun içerdiği Ca ve Mg iyonlarının kalsiyum
DetaylıFizik ve Ölçme. Fizik deneysel gözlemler ve nicel ölçümlere dayanır
Fizik ve Ölçme Fizik deneysel gözlemler ve nicel ölçümlere dayanır Fizik kanunları temel büyüklükler(nicelikler) cinsinden ifade edilir. Mekanikte üç temel büyüklük vardır; bunlar uzunluk(l), zaman(t)
DetaylıWCDMA HABERLEŞMESİNDE PASİF DAĞITILMIŞ ANTEN SİSTEMLERİ KULLANILARAK BİNA İÇİ HÜCRE PLANLAMA. Ferhat Yumuşak 1, Aktül Kavas 1, Betül Altınok 2
Fırat Üniversitesi-Elazığ WCDMA HABERLEŞMESİNDE PASİF DAĞITILMIŞ ANTEN SİSTEMLERİ KULLANILARAK BİNA İÇİ HÜCRE PLANLAMA Ferhat Yumuşak 1, Aktül Kavas 1, Betül Altınok 2 1 Elektronik ve Haberleşme Mühendisliği
DetaylıBACA GAZI EMİSYON ÖLÇÜMÜ TEKNİK ŞARTNAMESİ
BACA GAZI EMİSYON ÖLÇÜMÜ TEKNİK ŞARTNAMESİ 1. KONU KIBTEK Teknecik Elektrik Santrali Buhar Türbinleri Sürekli Emisyon Ölçüm Sistemi Kalite Güvence Sistemi-2 (KGS-2) referans metotları ile TÜRKAK a akredite
DetaylıÖncelikle basın toplantımıza hoş geldiniz diyor, sizleri sevgiyle ve saygıyla selamlıyorum.
Gümrük Ve Ticaret Bakanı Sn. Nurettin CANİKLİ nin Kredi Kefalet Kooperatifleri Ortaklarının Borçlarının Yapılandırılması Basın Toplantısı 24 Eylül 2014 Saat:11.00 - ANKARA Kredi Kefalet Kooperatiflerinin
DetaylıAkaryakıt Fiyatları Basın Açıklaması
23 Aralık 2008 Akaryakıt Fiyatları Basın Açıklaması Son günlerde akaryakıt fiyatları ile ilgili olarak kamuoyunda bir bilgi kirliliği gözlemlenmekte olup, bu durum Sektörü ve Şirketimizi itham altında
DetaylıFOSİL YAKITLARIN YANMASI
Kömür, sıvı yakıtlar ve doğal gazın yakılması sırasında açığa çıkan bazı gazların zehirleyici etkileri ve çevre için zararları vardır. Kükürtdioksit (SO 2 ) ve (NO x ) ler bu zararlı gazların miktar ve
DetaylıTÜBİTAK-BİDEB LİSE ÖĞRETMENLERİ FİZİK, KİMYA, BİYOLOJİ VE MATEMATİK PROJE DANIŞMANLIĞI EĞİTİMİ ÇALIŞTAYLARI LİSE 1 (ÇALIŞTAY 2011)
TÜBİTAK-BİDEB LİSE ÖĞRETMENLERİ FİZİK, KİMYA, BİYOLOJİ VE MATEMATİK PROJE DANIŞMANLIĞI EĞİTİMİ ÇALIŞTAYLARI LİSE 1 (ÇALIŞTAY 2011) ÇATI ISITMALI ÇEVRECİ BACA PROJE EKİBİ Ayten TAŞ Seda ERBİL Oğuz ÖZCAN
DetaylıŞekil 5.1 de Tam silindirik kalorifer kazanı, Şekil 5.2 de Prizmatik paket kazanın şekli görülmektedir.
5. KAZANLAR VE KAZAN DAİRESİ YERLEŞİMİ 5.1 Kazanların Sınıflandırılması Isıtma tesislerinde kullanılan kazanların sınıflandırılması çeşitli kriterlere bağlı olmak üzere aşağıdaki gibi yapılır. 1. Kazan
Detaylıwww.mercedes-benz.com.tr Mercedes-Benz Orijinal Ya lar
www.mercedes-benz.com.tr Mercedes-Benz Orijinal Ya lar Kazand ran Güç Mercedes-Benz orijinal ya lar arac n z üreten uzmanlar taraf ndan, gelifltirilmifltir. Mercedes-Benz in dilinden en iyi Mercedes-Benz
Detaylı1 OCAK 31 ARALIK 2009 ARASI ODAMIZ FUAR TEŞVİKLERİNİN ANALİZİ
1 OCAK 31 ARALIK 2009 ARASI ODAMIZ FUAR TEŞVİKLERİNİN ANALİZİ 1. GİRİŞ Odamızca, 2009 yılında 63 fuara katılan 435 üyemize 423 bin TL yurtiçi fuar teşviki ödenmiştir. Ödenen teşvik rakamı, 2008 yılına
DetaylıRekabet Kurumu Başkanlığından, REKABET KURULU KARARI
Rekabet Kurumu Başkanlığından, REKABET KURULU KARARI Dosya Sayısı : 2015-1-69 (Önaraştırma) Karar Sayısı : 16-02/30-9 Karar Tarihi : 14.01.2016 A. TOPLANTIYA KATILAN ÜYELER Başkan Üyeler : Prof. Dr. Ömer
DetaylıDr. Erdener ILDIZ Yönetim Kurulu Başkanı ILDIZ DONATIM SAN. ve TİC. A.Ş.
UÇAK SIĞINAKLARININ DIŞ KABUĞUNU EPDM SU YALITICISI İLE KAPLARKEN KABUK ÜZERİNDE MEYDANA GELEN RÜZGAR YÜKLERİVE BU YÜKLERE KARŞI ALINMASI GEREKEN ÖNLEMLERİN İNCELENMESİ Dr. Erdener ILDIZ Yönetim Kurulu
DetaylıI. Sabit Kaynaklar, bunlar ısınma ve üretim amaçlı faaliyetlerin yapıldı ı yerlerdir.
G R Havanın gerek insan sa lı ına, gerekse do aya zarar verici duruma gelmesi, kirletici denen unsurların fazlala masıyla olur. Kirleticiler, belirli bir kaynaktan atmosfere bırakılan birinci derecede
Detaylı