SDE bakış 7 HAZİRAN 2015 GENEL SEÇİMLERİ SONRASI ANAYASAL SÜREÇ. Sunuş. Yazar Hakkında

Ebat: px
Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "SDE bakış 7 HAZİRAN 2015 GENEL SEÇİMLERİ SONRASI ANAYASAL SÜREÇ. Sunuş. Yazar Hakkında"

Transkript

1 Yazar Hakkında Selçuk Üniversitesi Hukuk Fakültesi Anayasa Hukuku Anabilim Dalı öğretim üyesidir. Prof. Bilir, anayasa hukuku, siyaset bilimi ve insan hakları alanlarında çalışmalar yapmakta ve bu konular üzerine yayınlanmış çok sayıda kitap ve makalesi bulunmaktadır. SDE Hakkında SDE; ortak insani değerler ekseninde; adalet, barış, demokrasi ve özgürlük hedefinde, medeniyet coğrafyasında stratejik derinliğine, tarihi reelpolitik misyonuna doğru emin adımlarla yol alan Yeni Türkiye nin düşünce merkezidir. 3 Mart 2009 da resmi kuruluşu gerçekleştirilen Stratejik Düşünce ve Araştırma Vakfı (SDAV) nın bir kuruluşu olarak faaliyet gösteren SDE; iç ve dış politika bağlamında geleceğin Türkiye sini şekillendirme yolunda ortak aklı, bilimsel çalışmayı, halk iradesi ve egemenliğini esas alan bir sivil düşünce kuruluşudur. 7 HAZİRAN 2015 GENEL SEÇİMLERİ SONRASI ANAYASAL SÜREÇ Sunuş Prof. Dr. Faruk BİLİR Selçuk Üniversitesi Öğretim Üyesi 7 Haziran 2015 seçimleri, bütün iddiaların hilafına, demokratik bir şekilde neticelendi. Seçimler aleyhine kampanya yürütenler, seçimlerden sonra sessizliğe büründüler 7 Haziran seçimlerinde sandıktan tek başına iktidar çıkmadı. Böylece 3 Kasım 2002 den bu yana devam eden AK Parti nin tek başına iktidarı, şimdilik sona erdi. Bu durumda, koalisyon ve koalisyon olmazsa erken seçim ihtimali ortada duruyor. Bu vadide söz konusu siyasi ihtimallerin hukuki çerçevesi ehemmiyet kazanıyor. Prof. Dr. Faruk BİLİR, 2015 Genel Seçimleri Sonrası Anayasal Süreç başlıklı çalışmasında, bu hukuki zemini ele alıyor. SDE olarak bu çalışmayla kamuoyundaki tartışmaların hukuki çerçevesinin tanımlanmasına katkı sağlamayı umuyoruz. Dr. Murat YILMAZ SDE İç Politika ve Demokratikleşme Programı Koordinatörü

2 Parlamenter hükümet sisteminde yürütme organı, yasama organının içinden çıktığı ve gerek göreve başlarken gerekse görev süresi boyunca onun güvenine ihtiyaç duyduğu için yürütme organının şekillenmesi, yasama organının kompozisyonu ile doğrudan ilgilidir. 2 7 Haziran 2015 Genel Seçimleri sonucunda, dört parti Meclis te temsil hakkı elde etti. Ancak hiçbir parti tek başına hükümeti kuracak çoğunluğa ulaşamadı. Seçimlere katılım oranı % 86, yenilenme oranı ise % 60 (330 milletvekili), Meclis in temsil oranı ise yaklaşık % 95 olarak gerçekleşti. Seçim sistemi ile onun uygulanması sonucunda ortaya çıkan hükümet sistemi arasında, yönetimde istikrar ve etkinlik açısından yakın bir ilişki vardır. Parlamenter sistemlerde yürütme organının istikrarı ve etkinliği, yasama organındaki çoğunluğa bağlıdır. Seçim sistemi ile yönetimde istikrar ve temsilde adalet ilkelerinin bir yansıması olarak oluşan yasama organı arasındaki karşılıklı ilişki, etkisini hükümetin kurulması aşamasında göstermektedir. Çünkü kurulacak hükümetin tek parti hükümeti, koalisyon hükümeti ya da azınlık hükümeti olmasında, bu etkileşim payının büyüklüğü inkar edilemez 1. AK Parti nin % 41 oyla birinci parti olmasına rağmen, Meclis te tek başına hükümet kurmak için gerekli çoğunluğu (276) sağlayamamasında, ülkemizde uygulanan 10 genel barajlı nisbi temsil sisteminin önemli bir etkisi vardır. İstikrar için öngörülen baraj istikrarı sağlayamamıştır. Türkiye de uygulanan seçim barajı, her dönemde Türk siyasi tarihinin en tartışmalı konularından biri olmuştur. Özellikle 1983 ten beri uygulanan % 10 seçim barajı ve bunun yol açtığı durumlar gündemi yoğun bir biçimde meşgul etmiştir 2. Nisbi temsil sisteminin uygulandığı parlamenter sistemlerde, genel seçimlerin koalisyon hükümetlerine yol açması sıkça görülen bir durumdur. Ülkemizde başkanlık sistemini savunan görüşün tezlerinin, bu seçimlerle bir ölçüde gerçekleştiğini belirtmek gerekir. Çünkü parlamenter sistem zaman zaman istikrarlı hükümetlerin ortaya çıkmasını engellemektedir. Ülkemizde 2002 de başlayan istikrar, parlamenter sisteme rağmen yürütülmekteydi. Başka bir ifadeyle AK Parti nin tek başına iktidarı sebebiyle mevcut parlamenter sistemin aksaklıkları ön plana çıkmıyordu. Özellikle istikrar ve etkinlik için başkanlık sisteminin daha savunulabilir olduğunu vurgulamak gerekir. Dolayısıyla seçimlerden sonra çeşitli çevrelerce yapılan bu seçimler sonucunda başkanlık sisteminin reddedildiği yönündeki yorumların gerçekliği ve inandırıcılığı bulunmamaktadır. Aksine başkanlık sistemi tam da bu nedenle savunulabilir bir sistemdir. Ayrıca, parlamenter sistemde iki parti sistemi dışında çok partili sistem uygulaması bulunması genelde nisbi temsil sistemi sonucunda ciddi sorunlara yol açabilmektedir. Yeni bir seçim sistemi ve hükümet sistemi ihtiyacı, bu seçimler sonucunda daha da belirginleşmiştir. Dolayısıyla mevcut seçim sistemi ve hükümet sistemi, istikrarlı yönetimi engelleyici olmuştur. Ülkemizde döneminde Liste Usulü Çoğunluk yöntemi, 1961 den günümüze kadar ise Nispi Temsil Sistemi uygulanmaktadır seçimlerinde, Çevre Barajlı d Hondt, 1965 Seçimlerinde Milli bakiye, 1969, 1973, 1977 seçimlerinde Barajsız d Hondt, 1983 seçimlerinde Çifte Barajlı d Hondt, 1987 ve 1991 seçimlerinde Çifte Barajlı d Hondt + Kontenjan, 1995, 1999, 2002, 2007, 2011 ve 2015 milletvekili seçimlerinde Ülke Barajlı d Hondt yöntemi uygulanmıştır.

3 7 HAZİRAN 2015 GENEL SEÇİMLERİ SONRASI ANAYASAL SÜREÇ 1. MECLİSİN TOPLANMASI VE GÖREVE BAŞLAMASI A. YEMİN Yasama döneminin başlangıcı, genel seçimler sonrası Meclis in yaptığı ilk toplantıdır. Milletvekili genel seçimi kesin sonuçlarının Yüksek Seçim Kurulu nca ilanını takip eden beşinci gün saat te, Türkiye Büyük Millet Meclisi Genel Kurulu çağrısız olarak toplanır. Bu birleşimde, önce milletvekillerinin yemin töreni yapılır. Milletvekilleri, seçim çevresi, soyadı ve adlarının alfabe sırasına göre yemin edeceklerdir. Yemin töreninde bulunmayan milletvekilleri, katıldıkları ilk birleşimin başında yemin edebilirler. Türkiye Büyük Millet Meclisi üyeleri, göreve başlarken aşağıdaki şekilde yemin ederler: Devletin varlığı ve bağımsızlığını, vatanın ve milletin bölünmez bütünlüğünü, milletin kayıtsız ve şartsız egemenliğini koruyacağıma; hukukun üstünlüğüne, demokratik ve lâik Cumhuriyete ve Atatürk ilke ve inkılaplarına bağlı kalacağıma; toplumun huzur ve refahı, millî dayanışma ve adalet anlayışı içinde herkesin insan haklarından ve temel hürriyetlerden yararlanması ülküsünden ve Anayasaya sadakattan ayrılmayacağıma; büyük Türk Milleti önünde namusum ve şerefim üzerine and içerim (An. md. 81) Yasama döneminin birinci birleşiminde Meclis Başkanı seçilinceye kadar, en yaşlı milletvekili, Geçici Başkanlık görevini yerine getirir. İkinci derecede en yaşlı üye, başkanvekilliği görevini yerine getirir. En genç altı milletvekili de, geçici olarak katip üyelik yaparlar (İçtüzük md. 8). Görüldüğü gibi, yeni Başkanlık Divanı seçilinceye kadar, İçtüzük geçici bir Başkanlık Divanı oluşturulmasını öngörmektedir. Geçici Başkanlık Divanı nın görevi, Başkanlık Divanı nın oluşturulmasını sağlamaktır 3. B. BAŞKANLIK DİVANI Başkanlık Divanı, Meclis Başkanı, başkanvekilleri, katip üyeler ve idare amirlerinden oluşur. Başkanlık Divanı, Meclis teki siyasi parti gruplarının üye sayısı oranında Divan a katılmalarını sağlayacak şekilde kurulur. Siyasi parti grupları Başkanlık için aday gösteremezler. Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlık Divanı için bir yasama döneminde iki seçim yapılır. İlk seçilenlerin görev süresi iki yıldır, ikinci devre için seçilenlerin görev süresi ise o yasama döneminin sonuna kadar devam eder. C. MECLİS BAŞKANLIĞI Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkan adayları, Meclis üyeleri içinden, Meclis in toplandığı günden itibaren beş gün içinde, Başkanlık Divanı na bildirilir. Başkan seçimi gizli oyla yapılır. İlk iki oylamada üye tamsayısının üçte iki ve üçüncü oylamada üye tamsayısının salt çoğunluğu aranır. Üçüncü oylamada salt çoğunluk sağlanamazsa, bu oylamada en çok oy alan iki aday için dördüncü oylama yapılır; dördüncü oylamada en fazla oy alan üye, Başkan seçilmiş olur. (An. md. 94). Anayasa ve İçtüzük, TBMM Başkanı nın Meclis üyeleri arasından seçilmesini öngörmektedir. Bu seçim gizli oyla yapılır ve on gün içinde tamamlanır. Anayasa, Meclis Başkanı nın kural olarak üye tamsayısının üçte iki çoğunluğu (367) ile seçilmesini öngörmüş, ancak ilk iki oylamada bu çoğunluk sağlanamazsa, 7 Haziran 2015 Genel Seçimleri sonucunda olduğu gibi Meclis te hiçbir parti tek başına çoğunluğu sağlayamamış ise, bu gibi durumlarda ya bir koalisyon hükümetinin kurulması ya da muhalefetin desteğiyle bir azınlık hükümeti kurulması gündeme gelebilir. 3

4 Dünyada koalisyon hükümetleri tarafından yönetilen ülkeler bulunduğu gibi hiçbir şekilde koalisyon hükümetleri kurulmamış ülkeler de bulunmaktadır. Bu farklılığın temelinde ülkelerin benimsemiş olduğu hükümet sisteminin, parti sisteminin ve seçim sisteminin etkisi vardır. 4 üçüncü oylamada üye tamsayısının salt çoğunluğu (276) ile seçilmesini öngörmüştür. Üçüncü oylamada salt çoğunluk sağlanamazsa, bu oylamada en çok oy alan iki aday için dördüncü oylama yapılır; dördüncü oylamada en fazla oy alan üye, Başkan seçilmiş olur. Dolayısıyla dördüncü oylamada Meclis Başkanı kesin olarak seçilecektir. Anayasa, Meclis Başkanı seçimine ilişkin getirdiği düzenlemelerle, Meclis Başkanı nın tarafsızlığını amaçlamış ve seçimi için kural olarak partilerin uzlaşmasını öngörmüştür. Ancak diğer taraftan, bu çoğunluğun sağlanamadığı durumlarda, seçimi iki adaya düşürmüş ve diğer adaylar süreçten çıkarılmıştır Anayasası bu düzenlemesiyle, Başkan ın mutlaka seçilmesini sağlanmış ve başkanlık seçimi nedeniyle ortaya çıkabilecek krizleri de önlemiştir 4. Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanı ve Başkanvekilleri, üyesi bulundukları siyasi partinin veya parti grubunun Meclis içinde veya dışındaki faaliyetlerine; görevlerinin gereği olan haller dışında, Meclis tartışmalarına katılamazlar; Başkan ve oturumu yöneten Başkanvekili oy kullanamazlar. 2. PARLAMENTER SİSTEM VE HÜKÜMET Parlamenter hükümet sisteminde yürütme organı, yasama organının içinden çıktığı ve gerek göreve başlarken gerekse görev süresi boyunca onun güvenine ihtiyaç duyduğu için yürütme organının şekillenmesi, yasama organının kompozisyonu ile doğrudan ilgilidir. Eğer bir parti Meclis te çoğunluğu ele geçirmişse, bu partinin Bakanlar Kurulu nu tek başına oluşturması mümkündür. Fakat parlamenter sistemde, bir partinin Meclis te çoğunluğu elde edememe ihtimali her zaman mevcuttur. Bu durumda ise ya birden fazla parti bir araya gelerek kabineyi teşekkül ettirir ya da çoğunluğu elde edememiş bir veya birkaç partinin oluşturduğu kabineye dışarıdan verilen destek ile yürütme organı teşekkül ettirilir. Birinci durumda koalisyon, ikinci durumda ise azınlık hükümeti söz konusu olmaktadır. 7 Haziran 2015 Genel Seçimleri sonucunda olduğu gibi Meclis te hiçbir parti tek başına çoğunluğu sağlayamamış ise, bu gibi durumlarda ya bir koalisyon hükümetinin kurulması ya da muhalefetin desteğiyle bir azınlık hükümeti kurulması gündeme gelebilir. Ülkemizde bugüne kadar 62 hükümet kurulmuştur. Bunlardan 34 ü tek başına iktidar hükümetleri, 15 i koalisyon hükümeti, 4 ü azınlık hükümeti, 4 ü geçici hükümet ve 2 tanesi partiler üstü hükümettir. Ayrıca darbe dönemlerinde oluşturulan sivil olmayan 3 hükümet bulunmaktadır 5. A. KOALİSYON Koalisyon kavramı Meclis te tek başına çoğunluğu sağlayamayan bir partinin başka parti veya partilerle birlikte hükümet kurmasıdır. Koalisyonda hükümet için birden fazla partinin ittifakı söz konusudur. Dünyada koalisyon hükümetleri tarafından yönetilen ülkeler bulunduğu gibi hiçbir şekilde koalisyon hükümetleri kurulmamış ülkeler de bulunmaktadır. Bu farklılığın temelinde ülkelerin benimsemiş olduğu hükümet sisteminin, parti sisteminin ve seçim sisteminin etkisi vardır. Koalisyon hükümetleri hakkındaki genel düşünce, koalisyon hükümetlerinin genel olarak istikrarsız ve kısa ömürlü olmalarıdır. Koalisyonlarda parti sayısı arttıkça

5 7 HAZİRAN 2015 GENEL SEÇİMLERİ SONRASI ANAYASAL SÜREÇ koalisyondaki istikrar azalır. Koalisyonlarda ana sorunlarda karar verememe durumu yaşanabilir. Hareketsizlik olarak nitelendirilebilecek bu durum çok partili parlamenter sistemlerin tehlikesidir 6. Parlamenter sistemlerde sıklıkla görülen koalisyon modeli herhangi bir partinin çoğunluğu elde edememesi durumunda söz konusu olmakta ve hükümet koalisyon hükümeti şeklinde adlandırılmaktadır. Parlamenter sistemlerde çok partili siyasal hayatın doğal bir sonucu olarak bir partinin tek başına çoğunluğu sağlayamama olasılığı vardır. Koalisyon hükümetlerinde hükümeti oluşturan partilerin çıkarlarının uzlaştırılması önemlidir. Bu nedenle siyasal görüşleri birbirine yakın olan partiler çoğunlukla bir araya gelmektedir. Böylece hükümetin istikrarlı ve uzun ömürlü olması sağlanmaktadır. Türk siyasi hayatında 1960 dan sonra koalisyon hükümetlerinin varlığı gözlenmektedir Genel Seçimlerinde oyların % 36,7 sini alan Cumhuriyet Halk Partisi (CHP) ile oyların % 34,7 sini alan Adalet Partisi (AP) arasında kurulan koalisyon, Türk siyasi hayatında kurulan ilk koalisyondur. CHP ve AP nin kurmuş olduğu bu koalisyon I. İnönü Koalisyonu diye bilinmektedir ve kısa ömürlü olmuştur. Daha sonra II. İnönü Koalisyonu kurulmuştur. CHP-YTP-CKMP arasında kurulmuş olan bu koalisyon da kısa ömürlü olmuştur. Ardından bağımsızların katılımı ve YTP nin de dışarıdan desteklemesi ile III. İnönü Koalisyonu kurulmuştur yılları arasında üç koalisyon kurulmuş ve hepsi de kısa ömürlü olmuştur seçimlerinde ise parlamentoya yedi siyasal parti girmiştir ancak bunların beşi koalisyon ortaklığı yolu ile iktidara gelebilmişlerdir seçimlerinden sonra yaşanılan 100 günlük hükümet buhranı 26 Ocak 1974 te kurulan CHP-MSP koalisyonu ile sonuçlanmıştır. Bu koalisyon da diğer koalisyonlar gibi uzun ömürlü olamamış ve sekiz ay görevde kalabilmiştir. Bu koalisyonun sona ermesi ile Başbakanlığa Sadi Irmak getirilmiş, güvenoyu alamamış olmasına rağmen yerine yeni bir hükümet kurulamadığından aylarca görev yapmak durumunda kalmıştır yılları arasında görevde olan I. Milliyetçi Cephe Hükümeti, Süleyman Demirel Başbakanlığında kurulan sağ eğilimli bir koalisyon hükümetidir. Bu hükümet; AP, SP, MHP ve CGP koalisyonuyla oluşturulmuştur seçimlerinden sonra Süleyman Demirel Başbakanlığında II. Milliyetçi Cephe Hükümeti kurulmuş ancak Ocak 1978 de sona ermiştir Anayasası döneminde, 1991 Genel Seçimlerinden sonra ilk koalisyon hükümeti DYP ve SHP ortaklığıyla kurulmuştur. Bu hükümet Tansu Çiller başkanlığında, Doğru Yol Partisi ile Sosyal Demokrat Halkçı Parti arasında 25 Haziran 1993 tarihinde kurulmuştur. Bu koalisyon hükümeti, 5 Ekim 1995 tarihine kadar görev yapmıştır yılında DYP-CHP arasında kurulan koalisyon hükümeti de 6 Mart 1996 ya kadar devam etmiştir. Daha sonra 6 Mart 1996 tarihinde Mesut Yılmaz başkanlığında Anavatan Partisi ile Doğru Yol Partisi arasında koalisyon hükümeti kurulmuş, hükümet 28 Haziran 1996 ya kadar devam etmiştir. 28 Haziran 1996 tarihinde Refah Partisi ile Doğru Yol Partisi arasında Necmeddin Erbakan Başkanlığında Refah-Yol ismiyle bilinen koalisyon hükümeti kurulmuştur. Bu koalisyon hükümetinde dönüşümlü Başbakanlık prensibi kabul edilmiştir. Necmeddin Erbakan Başbakanlığı Tansu Çiller e devretmek üzere Başbakanlıktan istifa etmiş ancak hükümeti kurma göre- Koalisyon hükümetlerinde hükümeti oluşturan partilerin çıkarlarının uzlaştırılması önemlidir. Bu nedenle siyasal görüşleri birbirine yakın olan partiler çoğunlukla bir araya gelmektedir. Böylece hükümetin istikrarlı ve uzun ömürlü olması sağlanmaktadır. 5

6 1961 Genel Seçimlerinde oyların % 36,7 sini alan Cumhuriyet Halk Partisi (CHP) ile oyların % 34,7 sini alan Adalet Partisi (AP) arasında kurulan koalisyon, Türk siyasi hayatında kurulan ilk koalisyondur. 6 vi Mesut Yılmaz a verilmiştir yılında Mesut Yılmaz başkanlığında CHP nin dışarıdan desteklediği ANAP, DSP ve DTP arasında azınlık hükümeti kurulmuştur Genel Seçimlerinden sonra Bülent Ecevit başkanlığında DSP, MHP ve ANAP koalisyon hükümeti kurulmuştur. Türk siyasal hayatı mevcut hükümet sistemi ile koalisyon hükümet modeline daima yakın durmaktadır. Birden fazla partiden oluşan koalisyon hükümetleri birbirinin rakibi konumunda bulunduğundan gerçek anlamda üzerinde uzlaşılan çok az konu bulunmaktadır. Üstelik koalisyon hükümetlerinin hızlı karar alamaması genellikle karşılaşılan bir durumdur. Koalisyon hükümetleri hesap verebilirliğin zayıf olduğu bir modeldir. Birden fazla partinin hükümette olması sorumlu olan partinin teşhisini zorlaştırır. Bu nedenle halk kimden hesap soracağını bilememektedir 9. B. AZINLIK HÜKÜMETİ Azınlık hükümeti, parlamenter sistemlerde, parlamentoda tek başına çoğunluğu sağlayamayan bir partinin, başka parti ya da partilerin hükümete katılmadan dışarıdan destek vermesiyle kurulan hükümet şeklidir. Azınlık hükümetleri, hükümette yer alan parti veya partiler dışında bir veya birkaç partinin desteğine ihtiyaç duyarlar. Azınlık hükümetinde parlamentoda sağlam çoğunluğa dayanmayan bir hükümet söz konusudur. Politik mülahazalarla kabineye girmekten çekinen fakat onu destekleyen partinin, en azından ana hatları itibariyle takip edilecek siyaseti kabul ettiğini söylemek mümkündür. Ancak bu parti, seçim endişeleriyle uygulanacak siyasetin sorumluluğunu üzerine almak istememektedir 10. Dışarıdan destek veren parti, desteğini çektiği anda kabine düşeceğinden uygulanacak politikalar üzerinde etkili olabilir. Ayrıca bu parti iktidar olmanın getireceği yıpranmışlıktan da etkilenmeyecektir. Koalisyon hükümetlerinde olduğu gibi azınlık hükümetlerinin de etkili bir yönetim sergilemesi düşük bir ihtimaldir. Gerçi azınlık hükümetlerinde kabinenin uyumu, koalisyon hükümetlerine göre daha üst seviyededir. Fakat bu uyum, etkili bir yönetim doğurmaz. Çünkü iktidarda olan parti tüm politikalarında dışarıdan destek veren partinin görüş ve önerilerini de dikkate almak zorundadır. Aksi taktirde bu partinin desteğini çekmesiyle kabine düşecektir. 3. HÜKÜMETİN KURULUŞU VE GÖREVE BAŞLAMASI Cumhurbaşkanı nın ülke siyasetinin şekillenmesi açısından önem arz eden en önemli yetkilerinden birisi de Başbakan ın belirlenmesidir Anayasası, 109. maddesinde Başbakan ın TBMM üyeleri arasından atanacağını belirtmekle yetinmiş, Başbakan olarak atanacak kişiyle ilgili olarak başka herhangi bir kurala yer vermemiştir. Cumhurbaşkanı nın, Başbakan ı belirleme yetkisi çeşitli durumlarda ortaya çıkabilir. Örneğin, genel seçimler sonucunda, bir parti tek başına Meclis te çoğunluğu sağlamış olabilir ya da partilerden hiçbiri tek başına Meclis te çoğunluğu sağlayamaz. Bu nedenle ya bir koalisyon hükümetinin kurulması ya da Meclis te bulunan diğer partilerin desteğiyle bir azınlık hükümeti kurulması gündeme gelebilir. Genel seçimlerden sonra, bir partinin tek başına Meclis te çoğunluğu elde etmesi halinde, Cumhurbaşkanı nın hükümeti kurma görevini bu partinin genel baş-

7 7 HAZİRAN 2015 GENEL SEÇİMLERİ SONRASI ANAYASAL SÜREÇ kanına vermesi gerekir. Cumhurbaşkanı, Meclis te tek başına çoğunluğu sağlayan partinin başkanı yerine, bir başka partinin başkanına da bu görevi verebilir. Ancak, Cumhurbaşkanı nın görevlendirdiği, Başbakan ın kurduğu Bakanlar Kurulu nun Meclis te güvenoyu alamaması, Cumhurbaşkanlığı makamının otoritesini sarsabilir ve bu durum bir anayasa bunalımına sebep olabilir 11. Cumhurbaşkanı Meclis te en çok milletvekiline sahip olan ancak çoğunluğu sağlayamamış olan parti liderini, Başbakan olarak atayabilir. Yani Cumhurbaşkanı ilk olarak en çok milletvekiline sahip parti liderini hükümeti kurmakla görevlendirebilir. Cumhurbaşkanı nın öncelikle Meclis aritmetiğini göz önüne alması, daha sonra diğer seçeneklere yönelmesi gerekir. Bu konuda önemli olan belirleyeceği Başbakan ın Meclis ten güvenoyu alabilmesidir. Çünkü kurulan Bakanlar Kurulu nun, Türkiye Büyük Millet Meclisi nden güvenoyu alması zorunluluğu, Cumhurbaşkanı nın ancak, Türkiye Büyük Millet Meclisi nde çoğunluğun güvenini sağlayacak bir kişiyi Başbakan olarak atayabileceği anlamına gelir Anayasası na göre: Bakanlar, Türkiye Büyük Millet Meclisi üyeleri veya milletvekili seçilme yeterliliğine sahip olanlar arasından Başbakan ca seçilir ve Cumhurbaşkanı nca atanır; gerektiğinde Başbakan ın önerisi üzerine Cumhurbaşkanı nca görevlerine son verilir. (An. md. 109/3) Başbakan ın milletvekili olması zorunluluğuna rağmen, bakanlar için böyle bir zorunluluk söz konusu değildir. Milletvekili seçilme yeterliliğine sahip olanlar da dışarıdan bakan olabilirler. Yine Anayasa mız dışarıdan bakan olabilecek kişilerin sayısını da sınırlandırmamıştır. Başbakan tarafından Bakanlar Kurulu listesinin ne kadar bir zamanda belirleneceği ve Cumhurbaşkanı na sunulacağına ilişkin Anayasa mızda herhangi bir süre öngörülmemiştir. Ancak, Bakanlar Kurulu nun kırk beş gün içinde kurulamaması, belli şartlar altında Cumhurbaşkanı nın TBBM seçimlerinin yenilenmesi kararı almasına sebep olabilir. Bu nedenle; Başbakan ın, bakanları, kendisine bu görevin verilmesinden itibaren, kırk beş gün içinde belirlemesi ve Cumhurbaşkanı na sunması gerekir. Ayrıca, Bakanlar Kurulu nun en kısa zamanda kurulmasında fayda vardır. Çünkü belirsizlik ortamının doğuracağı birçok sakınca ile karşı karşıya gelme ihtimali olabilir. Genel seçimler sonrasında, Bakanlar Kurulu, Başbakan ın seçtiği bakanların Cumhurbaşkanı nca uygun görülerek atamanın yapıldığının bildirilmesiyle kurulmuş ve göreve başlamış olur. Bakanlar Kurulu nun kurulması ve göreve başlaması için güvenoyuna ihtiyacı yoktur. Başka bir ifadeyle, bir partinin hükümet kurabilmesi için, üye tam sayısı olan 550 milletvekilinin salt çoğunluğu olan 276 milletvekiline sahip olması gerekmemektedir. Güven oylaması, göreve başlamış olan Bakanlar Kurulu nun bu görevine devam edip etmemesi için gereklidir. Yani güven oylaması, göreve başlamış olan Bakanlar Kurulu nun bu görevine devam edip etmeyeceğini belirleyecektir. A. HÜKÜMET PROGRAMININ OKUNMASI Kurulan Bakanlar Kurulu nun, Meclis e sunulmak üzere, devletin iç ve dış politikasında gerçekleştireceği faaliyetleri içeren bir program hazırlaması gerekir. Hükümet programı, kurulan hükümetin ülkenin iç ve dış politikasında gerçekleş seçimlerinde parlamentoya yedi siyasal parti girmiştir ancak bunların beşi koalisyon ortaklığı yolu ile iktidara gelebilmişlerdir seçimlerinden sonra yaşanılan 100 günlük hükümet buhranı 26 Ocak 1974 te kurulan CHP-MSP koalisyonu ile sonuçlanmıştır. 7

8 Türk siyasal hayatı mevcut hükümet sistemi ile koalisyon hükümet modeline daima yakın durmaktadır. Birden fazla partiden oluşan koalisyon hükümetleri birbirinin rakibi konumunda bulunduğundan gerçek anlamda üzerinde uzlaşılan çok az konu bulunmaktadır. 8 tirmeyi düşündüğü faaliyetleri gösteren bir metindir. Anayasa mız ve TBMM İçtüzüğü, programın hazırlanması ve Meclis e sunulması için bir haftalık bir süre öngörmüştür. Bir haftalık bu süre, Bakanlar Kurulu nun kuruluşundan itibaren başlar. Eğer bir koalisyon hükümeti söz konusu ise bu durumda, koalisyon hükümeti birden fazla parti arasında yapılacak bir uzlaşmaya dayandığından, partilerin üzerinde anlaştıkları hususlar hükümet programı olarak hazırlanmaktadır. Yine koalisyon hükümetlerinde koalisyon ortaklığı için hükümet programından ayrı olarak ve ismine Koalisyon Protokolü denilen bir metin hazırlanmaktadır 13. Yukarıda belirttiğimiz gibi Cumhurbaşkanı nca Bakanlar Kurulu nun listesinin onaylanmasıyla birlikte hükümet kurulmuş ve göreve başlamış olur. Kurulan Bakanlar Kurulu nun göreve devam etmesi için güven oylaması gerekmektedir. Kurulan Bakanlar Kurulu nun programı, kuruluşundan en geç bir hafta içinde TBMM de okunur ve güvenoyuna başvurulur. Güvenoyu için görüşmeler, programın okunmasından iki tam gün geçtikten sonra başlar ve görüşmelerin bitiminden bir tam gün geçtikten sonra oylama yapılır (An.md.110). B. GÜVENOYU Bakanlar Kurulu nun kuruluşunda yapılan güven oylaması, Bakanlar Kurulu nun göreve başlaması için değil, sadece kurulan Bakanlar Kurulu nun göreve devam edip etmeyeceğinin ya da Meclisi n güvenine sahip bir Bakanlar Kurulu nun oluşup oluşmadığının tespiti içindir. Bu nedenle yeni kurulan Bakanlar Kurulu nun, göreve devam edebilmesi ve programını uygulayabilmesi için güvenoyu alması gereklidir. Anayasa da, yeni kurulan Bakanlar Kurulu nun güvenoyu almış sayılması için, herhangi bir özel çoğunluk öngörülmemiştir. Bu durumda güven oylaması bir genel hüküm olan Anayasa nın 96. maddesine göre yapılacaktır. Buna göre, Türkiye Büyük Millet Meclisi, yapacağı seçimler dahil bütün işlerinde üye tamsayısının en az üçte biri ile toplanır. Türkiye Büyük Millet Meclisi, Anayasa da başkaca bir hüküm yoksa toplantıya katılanların salt çoğunluğu ile karar verir; ancak karar yeter sayısı hiçbir şekilde üye tamsayısının dörtte birinin bir fazlasından az olamaz. Ayrıca Meclis İçtüzüğü ne göre, güven oylaması açık oyla yapılır (İçtüzük md.124). Buna göre, Bakanlar Kurulu nun kuruluşunda, Meclis ten alınacak güven oyununun üye tam sayısının salt çoğunluğuyla (276) alınması zorunlu olmayıp, Meclis te oylamaya katılanların salt çoğunluğunun hükümete güvenoyu vermesi yeterlidir. Ancak bu sayının da Meclis üye tam sayısının dörtte birinin bir fazlasından az olmaması gerekir. Başka bir ifadeyle Anayasa güvenoyu için değil, hükümeti düşürmek için üye tamsayısının salt çoğunluğunu (276 oyu) zorunlu kılmaktadır. Güvenoyu için yapılan oylamaya 550 milletvekili katılırsa, güvenoyu için gerekli karar yeter sayısı 276 olacaktır. Ancak güven oylamasına 550 milletvekilinden daha az bir katılım olursa örneğin 400 milletvekili katılırsa, bu durumda hükümetin göreve devam edebilmesi için gerekli karar yeter sayısı 201 olacaktır Anayasası bu konuda özel bir çoğunluk aramamak suretiyle hükümetin kuruluşunu kolaylaştırmak amacını gütmüştür. Buna karşılık Anayasa, hükümetin düşürülebilmesi için TBMM üye tam sayısının salt çoğunluğunu aramış ve böylece hükümetin düşürülmesini güçleştirmiştir.

9 7 HAZİRAN 2015 GENEL SEÇİMLERİ SONRASI ANAYASAL SÜREÇ 4. ERKEN SEÇİM VE SEÇİMLERİN YENİLENMESİ A. SEÇİMLERİN YENİLENMESİ TBMM seçimlerinin yenilenmesi yetkisi ilk olarak 1961 Anayasası nda tanınmış olmakla birlikte, Cumhurbaşkanı nın bu yetkisini kullanabilmesi, gerçekleşmesi oldukça zor şartlara bağlanmıştı. Cumhurbaşkanı nın bu yetkisini kullanabilmesi için hükümetin 18 ay içerisinde üç defa gensoru önergesi veya Başbakan ın güven isteminin reddi suretiyle düşürülmesi ve Başbakan ının Cumhurbaşkanı ndan seçimlerin yenilenmesi yönünde bir talepte bulunması gerekliydi Anayasası Cumhurbaşkanı na yasama alanında bazı yetkiler tanımak suretiyle siyasi gelişmeler karşısında tavır sergileyebilme imkanı vermiştir yılında yapılan değişiklik; 1982 Anayasası na, Cumhurbaşkanı nın halen mevcut geniş yetkilerine, doğrudan doğruya halkoyundan çıkmasının getireceği demokratik meşruluğu da eklemiştir. Bu durumda, Cumhurbaşkanı sistemin hakim unsuru haline gelmiştir. Ayrıca, Cumhurbaşkanı na tanınan yetkileri bir bütün halinde değerlendirdiğimizde, sistem içinde baskın ve yönlendirici bir karaktere sahip olmasının sağlandığını ve siyasi yapının etkin bir aktörü olduğunu söyleyebiliriz. Cumhurbaşkanı nın, kendisine tanınan bu yetkileri kullanması nedeniyle yadırganmaması da gerekir. Çünkü halk tarafından seçilen Cumhurbaşkanı elde ettiği meşruiyet sayesinde, yasama organı ve hükümetle birlikte sistemin siyaset üreten bir odağı haline gelmiştir yılında Cumhurbaşkanı nın halk tarafından seçilmesiyle birlikte, Cumhurbaşkanı nın Anayasa da belirtilen ve klasik parlamenter hükümet sistemi açısından son derece fazla olan yetkilerini daha rahat bir şekilde kullanması mümkün olacaktır. Anayasa nın 77. maddesine göre, Türkiye Büyük Millet Meclisi nin seçimleri dört yılda bir yapılır. Meclis, bu süre dolmadan seçimin yenilenmesine karar verebileceği gibi Anayasa da belirtilen şartlar altında Cumhurbaşkanı nca verilecek karara göre de seçimler yenilenir. Süresi biten milletvekili yeniden seçilebilir. Yenilenmesine karar verilen Meclis in yetkileri, yeni Meclis in seçilmesine kadar sürer. Görüldüğü gibi bu madde hükmüne göre, dört yıllık süre dolmadan da seçime gidebilmek mümkündür. Dört yılık süre dolmadan Meclis, alacağı bir erken seçim kararıyla, seçime gidebileceği gibi, Anayasa nın 116. maddesi gereğince Cumhurbaşkanı tarafından Meclis seçimlerinin yenilenmesi halinde de seçime gidilebilir. Cumhurbaşkanı na Anayasa da tanınan yetkilerden birisi de TBMM seçimlerinin yenilenmesine karar verebilme yetkisidir. Cumhurbaşkanı nın seçimleri yenileme yetkisi 1982 Anayasası nın 116. maddesinde düzenlenmiştir. Bu maddeye göre, Cumhurbaşkanı nın seçimleri yenileme kararı verebilmesi için gerekli şartlardan birisi de, genel seçimlerden sonra TBMM Başkanlık Divanı nın seçiminden itibaren kırk beş gün içinde yeni hükümetin kurulamamasıdır. Cumhurbaşkanı, bu şartın gerçekleşmesi halinde TBMM Başkanı na danışarak seçimlerin yenilenmesine karar verebilecektir. Ancak Cumhurbaşkanı, TBMM Başkanı nın görüşü ile bağlı değildir; yetkisini kullanıp kullanmamada tamamen serbesttir. Belirtmek gerekir ki bu şart oluşsa dahi, Cumhurbaşkanı, AK Parti nin % 41 oyla birinci parti olmasına rağmen, Meclis te tek başına hükümet kurmak için gerekli çoğunluğu (276) sağlayamamasında, ülkemizde uygulanan 10 genel barajlı nisbi temsil sisteminin önemli bir etkisi vardır. 9

10 Koalisyon hükümetlerinde olduğu gibi azınlık hükümetlerinin de etkili bir yönetim sergilemesi düşük bir ihtimaldir. Gerçi azınlık hükümetlerinde kabinenin uyumu, koalisyon hükümetlerine göre daha üst seviyededir. 10 Meclis çatısı altında güvenoyu alabilecek bir hükümet çıkabileceği kanaatine varırsa, bu yetkisini kullanmayabilir ve yeni bir Başbakan belirleyerek hükümeti kurma görevini ona verebilir. Bir başka ifadeyle seçimlerin yenilenmesine karar vermek, Cumhurbaşkanı nın takdirine bırakılmıştır. Ancak, Anayasa nın 116. maddesinde yazılı şartlar oluşmadan seçimlerin yenilenmesine karar veremez. Bugüne kadar, cumhurbaşkanları tarafından seçimlerin yenilenmesine karar verilmemiştir. Cumhurbaşkanı nca seçimlerin yenilenmesine karar verildiğinde Bakanlar Kurulu çekilir ve Cumhurbaşkanı geçici Bakanlar Kurulu nu kurmak üzere bir Başbakan atar. Geçici Bakanlar Kurulu na; Adalet, İçişleri ve Ulaştırma bakanları Başbakan tarafından, diğer üyeler ise Türkiye Büyük Millet Meclisi ndeki veya Meclis dışındaki bağımsızlardan olmak üzere, siyasi parti gruplarından, oranlarına göre alınır. Siyasi parti gruplarından alınacak üye sayısını Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanı tespit ederek Başbakan a bildirir. Teklif edilen bakanlığı kabul etmeyen veya sonradan çekilen partililer yerine, Türkiye Büyük Millet Meclisi içinden veya dışarıdan bağımsızlar atanır. Geçici Bakanlar Kurulu, yenilenme kararının Resmi Gazete de ilanından itibaren beş gün içinde kurulur. Geçici Bakanlar Kurulu için güvenoyuna başvurulmaz. Geçici Bakanlar Kurulu seçim süresince ve yeni Meclis toplanıncaya kadar görev yapar. B. ERKEN SEÇİM Meclis in alacağı bir kararla yasama dönemi sona ermeden seçime gidilmesine, uygulamada erken seçim kararı denmektedir. Meclis in erken seçim kararı, kendi iradesiyle kendisini yenilemesidir. Meclis alacağı bu kararda seçim tarihini de tespit eder Anayasası nda erken seçim kararının nasıl alınacağına ilişkin herhangi bir düzenlemeye yer verilmemiştir. Anayasa da ve içtüzükte erken seçim kararının nasıl alınacağına ilişkin özel bir hüküm bulunmadığı için, Meclis bu kararı genel kural olan Anayasa nın 96. maddesini uygulamak suretiyle gerçekleştirecektir. Yani Meclis toplantıya katılanların salt çoğunluğu ile erken seçim kararı alabilir. Meclis erken seçim kararını, Meclis kararıyla alabilmektedir. Bunun için bir kanuna gerek yoktur Anayasası döneminde yapılan, 1987, 1991, 1995, 2002, 2007 genel seçimleri, normal yasama dönemi dolmadan Meclis in aldığı erken seçim kararıyla yapılan seçimlerdir 15. Seçimlerin yenilenmesi halinde, uygulanacak usul 2839 sayılı Milletvekili Seçimi Kanunu nda düzenlenmiştir. Bu Kanun un 8. maddesine göre, Seçim dönemi bitmeden önce, seçimin yenilenmesine Türkiye Büyük Millet Meclisi veya Cumhurbaşkanı nca karar verilmesi halinde, durum Bakanlar Kurulu tarafından kırk sekiz saat içinde ilan olunur. Yenileme kararı Türkiye Büyük Millet Meclisi tarafından verilmişse Meclis, seçimin yapılacağı tarihi de belirler. Erken seçim kararı alındığı tarih ile seçimlerin yapılacağı tarih arasındaki süreyle ilgili olarak Anayasa ve kanunlarımızda düzenlenen bir alt veya üst sınır yoktur. Dolayısıyla hukukumuzda baskın erken seçim yapılması mümkündür. Ancak erken seçim kararının alınmasından itibaren derhal (bir iki hafta sonra) seçim yapılması da pratikte mümkün değildir. Çünkü seçimden önce Yüksek Seçim Kurulu nun yapacağı hazırlıkların bir iki haftaya sığdırılması zordur. Bu durumda, 2839 sayılı Milletvekili Seçim Kanunu, YSK ya, ka-

11 7 HAZİRAN 2015 GENEL SEÇİMLERİ SONRASI ANAYASAL SÜREÇ nunların seçimlere ilişkin olarak tespit ettiği süreleri kısaltarak uygulayabilme yetkisini vermektedir. Erken seçim kararının alınması ile seçim tarihi arasındaki sürenin bir üst sınırı da düzenlenmemiştir. Erken seçim kararı alındıktan aylar sonra erken seçim yapılması ihtimali vardır İsmet İnönü başkanlığında 20 Kasım Haziran 1962 tarihleri arasında görev yapan 26. hükümet Cumhuriyet Halk Partisi ve Adalet Partisi nden oluşmuştur. 2- İsmet İnönü başkanlığında 25 Haziran Aralık 1963 tarihleri arasında görev yapan 27. hükümet CHP, YTP ve CKMP den oluşmuştur. 3- İsmet İnönü başkanlığında 25 Aralık Şubat 1965 tarihleri arasında görev yapan 28. hükümet Cumhuriyet Halk Partisi ve bağımsızlardan oluşmuştur. Bu hükümet bir azınlık hükümetidir 4- Suat Hayri Ürgüplü başkanlığında 20 Şubat Ekim 1965 tarihleri arasında görev yapan 29. hükümet Adalet Partisi, CKMP, YTP ve MP den oluşmuştur. 5- Sadi Irmak başkanlığında 17 Kasım Mart 1975 tarihleri arasında görev yapan hükümet bir azınlık hükümetidir. 6- Bülent Ecevit başkanlığında 26 Ocak Kasım 1974 tarihleri arasında görev yapan 37. Hükümet Cumhuriyet Halk Partisi ve Milli Selamet Partisi nden oluşmuştur. KOALİSYON HÜKÜMETLERİ Dolaysıyla makul bir süre olması kaydıyla Meclis erken seçim kararı alabilir. Yenileme kararının Cumhurbaşkanı nca verilmesi halinde, bu kararın verildiği günden sonra gelen doksanıncı günü takip eden ilk Pazar günü seçim yapılır. Gerek Meclis tarafından alınan bir erken seçim kararında gerekse Cumhurbaşkanı tarafından alınan seçimlerin yenilenmesi kararında, Yenilenmesine karar verilen Meclis in yetkileri, yeni Meclis in seçilmesine kadar sürer (An. md. 77/son). 8- Bülent Ecevit başkanlığında 21 Haziran Temmuz 1977 tarihleri arasında görev yapan 40. Hükümet Cumhuriyet Halk Partisi nin oluşturduğu bir azınlık hükûmetidir. 9- Süleyman Demirel başkanlığında 21 Temmuz Ocak 1978 tarihleri arasında görev yapan 41. Hükümet Adalet Partisi, MSP ve MHP den oluşmuştur. 10- Bülent Ecevit başkanlığında 5 Ocak Kasım 1979 tarihleri arasında görev yapan 42. Hükümet Cumhuriyet Halk Partisi ve bağımsızlardan oluşmuştur. 11- Süleyman Demirel başkanlığında 12 Kasım Eylül 1980 tarihleri arasında görev yapan 43. Hükümet Adalet Partisi nin oluşturduğu bir azınlık hükümetidir. 12- Süleyman Demirel başkanlığında 20 Kasım Mayıs 1993 tarihleri arasında görev yapan 49. Hükümet Doğru Yol Partisi ve SHP den oluşmuştur. 13- Tansu Çiller başkanlığında 25 Haziran Ekim 1995 tarihleri arasında görev yapan 50. Hükümet Doğru Yol Partisi ve SHP den oluşmuştur Koalisyon hükümetleri hesap verebilirliğin zayıf olduğu bir modeldir. Birden fazla partinin hükümette olması sorumlu olan partinin teşhisini zorlaştırır. Bu nedenle halk kimden hesap soracağını bilememektedir. 7- Süleyman Demirel başkanlığında 31 Mart Haziran 1977 tarihleri arasında görev yapan 39. Hükümet Adalet Partisi, MSP, MHP ve CGP den oluşmuştur. 14- Tansu Çiller başkanlığında 5 Ekim Ekim 1995 tarihleri arasında görev yapan 51. Hükümet Doğru Yol Partisinin oluşturduğu bir azınlık hükümetidir. 11

12 Cumhurbaşkanı - nın ülke siyasetinin şekillenmesi açısından önem arz eden en önemli yetkilerinden birisi de Başbakan ın belirlenmesidir Anayasası, 109. maddesinde Başbakan ın TBMM üyeleri arasından atanacağını belirtmekle yetinmiş, Başbakan olarak atanacak kişiyle ilgili olarak başka herhangi bir kurala yer vermemiştir. 15- Tansu Çiller başkanlığında 30 Ekim Mart 1996 tarihleri arasında görev yapan 52. Hükümet Doğru Yol Partisi ve Cumhuriyet Halk Partisi nden oluşmuştur. 16- Mesut Yılmaz başkanlığında 6 Mart Haziran 1996 tarihleri arasında görev yapan 53. Hükümet Anavatan Partisi ve Doğru Yol Partisi nden oluşmuştur, bir azınlık hükûmetidir. 17- Necmettin Erbakan başkanlığında 28 Haziran Haziran 1997 tarihleri arasında görev yapan 54. Hükümet Refah Partisi ve Doğru Yol Partisi nden oluşmuştur. 1 YÜCEL, Bülent, Parlamenter Hükümet Sisteminin Rasyonelleştirilmesi ve Türkiye Örneği, Ankara 2009, s HAKYEMEZ, Yusuf Şevki, Temsilde Adalet ve Yönetimde İstikrar İlkeleri Açısından Seçim Barajı ve Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi Kararı, EÜHFD, C. XI, S. 1 2 (2007), s BAKIRCI, Fahri, TBMM nin Çalışma Yöntemi, Ankara 2000, s BAKIRCI, s EREN, Abdurrahman, 2015 Genel Seçimlerinin Anayasal Sonuçları, com/index.php/home/hakkimizda/ genel-secimlerinin-anayasal-sonuclari. (E. T ) 6 ROSKIN, Michael G.- CORD, ROBERT L.- MEDEIROS, James A.- JONES, Walter S., Siyaset Bilimi, (Çev: Atilla Yayla), 2013, s Özdemir, Hikmet, Çağdaş Türkiye , (Editör: Sina Akşin), İstanbul, 2002, s KAYNAKÇA 18- Mesut Yılmaz başkanlığında 30 Haziran Ocak 1999 tarihleri arasında görev yapan 55. Hükümet Anavatan Partisi, Demokratik Sol Parti ve Demokrat Türkiye Partisi nden oluşmuştur, bir azınlık hükümetidir. 19- Bülent Ecevit başkanlığında 11 Ocak Mayıs 1999 tarihleri arasında görev yapan 56. Hükümet Demokratik Sol Parti nin oluşturduğu bir azınlık hükümetidir. 20- Bülent Ecevit başkanlığında 28 Mayıs Kasım 2002 tarihleri arasında görev yapan 57. Hükümet Demokratik Sol Parti, MHP ve Anavatan Partisinden oluşmuştur. 8 Özdemir, s GÖZLER, Kemal, Türkiye de Hükümetlere Nasıl İstikrar ve Etkinlik Kazandırılabilir? (Başkanlık Sistemi ve Rasyonelleştirilmiş Parlamentarizim Üzerine Bir Deneme), Türkiye Günlüğü, Sayı 62, Eylül-Ekim 2000, s GÜNEŞ, Turan, Parlamenter Rejimin Bugünkü Manası Ve İşleyişi, İstanbul 1956, s ÖZBUDUN, Ergun, Türk Anayasa Hukuku, Ankara 2013, s ÖZBUDUN, s ARMAĞAN, Servet, 1961 Anayasası ve Bakanlar Kurulu, İstanbul 1978, s YÜCEL, s GÖZLER, Kemal, Türk Anayasa Hukuku Dersleri, Bursa 2014, s GÖZLER, Kemal, Türk Anayasa Hukuku Dersleri, Bursa 2014, s STRATEJİK DÜŞÜNCE ENSTİTÜSÜ Çetin Emeç Blv. 4. Cad Sok. No: Aşağı Öveçler Mah. Çankaya / Ankara Telefon: (0312) Faks: (0312) sde@sde.org.tr

Cumhuriyet Döneminde Kurulan Hükûmetler

Cumhuriyet Döneminde Kurulan Hükûmetler Cumhuriyet Döneminde Kurulan ler Sıra No Göreve Başlama Görevden Ayrılma lerin Ömrü Yıl Ay Gün e Katılan Partiler in Sona Eriş Nedenleri 1 29.10.1923 06.03.1924-4 7 CHP Diğer İsmet İNÖNÜ 2 06.03.1924 22.11.1924-8

Detaylı

İÇİNDEKİLER. ÖNSÖZ...XI GİRİŞ... 1 İkinci Meclisler... 1 Osmanlı Âyan Meclisi ve 1924 Anayasaları... 3 Cumhuriyet Senatosu...

İÇİNDEKİLER. ÖNSÖZ...XI GİRİŞ... 1 İkinci Meclisler... 1 Osmanlı Âyan Meclisi ve 1924 Anayasaları... 3 Cumhuriyet Senatosu... V İÇİNDEKİLER ÖNSÖZ......XI GİRİŞ... 1 İkinci Meclisler... 1 Osmanlı Âyan Meclisi... 2 1921 ve 1924 Anayasaları... 3 Cumhuriyet Senatosu... 4 I. BÖLÜM OSMANLI DÖNEMİNDE İKİNCİ MECLİS Meclis-i Umumî...

Detaylı

ONDOKUZ MAYIS ÜNİVERSİTESİ SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ KAMU YÖNETİMİ ANABİLİM DALI SEÇİM SİSTEMLERİNİN SEÇMEN İRADESİNE ETKİSİ

ONDOKUZ MAYIS ÜNİVERSİTESİ SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ KAMU YÖNETİMİ ANABİLİM DALI SEÇİM SİSTEMLERİNİN SEÇMEN İRADESİNE ETKİSİ ONDOKUZ MAYIS ÜNİVERSİTESİ SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ KAMU YÖNETİMİ ANABİLİM DALI SEÇİM SİSTEMLERİNİN SEÇMEN İRADESİNE ETKİSİ Metin ÖZ Samsun, 2017 S E Ç İ M S İ S T E M L E R İ N İ N S E Ç M E N İ R A

Detaylı

Türkiye de Seçim Uygulamaları/ Sorunları Işığında Temsilde Adalet Yönetimde İstikrar İlkelerinin İşlevselliği

Türkiye de Seçim Uygulamaları/ Sorunları Işığında Temsilde Adalet Yönetimde İstikrar İlkelerinin İşlevselliği Türkiye de Seçim Uygulamaları/ Sorunları Işığında Temsilde Adalet Yönetimde İstikrar İlkelerinin İşlevselliği Erol TUNCER Seçim sistemlerinin belirlenmesinde temsilde adalet ve yönetimde istikrar (fayda)

Detaylı

NEDEN. Türk ye Cumhur yet Cumhurbaşkanlığı S stem

NEDEN. Türk ye Cumhur yet Cumhurbaşkanlığı S stem NEDEN Türk ye Cumhur yet Cumhurbaşkanlığı S stem YERLi VE MiLLi BiR SiSTEM Türkiye, artık daha büyük. Dünyada söz söyleyen ülkeler arasında. Milletinin refahını artırmaya başladı. Dünyanın en büyük altyapı

Detaylı

ÖZETLE. Türk ye Cumhur yet Cumhurbaşkanlığı S stem

ÖZETLE. Türk ye Cumhur yet Cumhurbaşkanlığı S stem ÖZETLE Türk ye Cumhur yet Cumhurbaşkanlığı S stem MiLLETiN ONAYIYLA Mevcut Anayasa da Cumhurbaşkanı, Türkiye Cumhuriyeti Devleti nin başıdır. Sistemin işleyişi, devletin bekası ve vatanın bütünlüğü, Türkiye

Detaylı

Cumhurbaşkanı. Türkiye nin Yönetim Yapısı Doç. Dr. Aslı Yağmurlu

Cumhurbaşkanı. Türkiye nin Yönetim Yapısı Doç. Dr. Aslı Yağmurlu Cumhurbaşkanı Türkiye nin Yönetim Yapısı Doç. Dr. Aslı Yağmurlu 2 3 Cumhurbaşkanı bir ülkede yönetim hakkının kalıtımsal, soya dayalı, kişisel olmadığını Kanyanğının dinsel kaynaklardan ilahi tanrısal

Detaylı

KTO KARATAY ÜNİVERSİTESİ ANAYASA HUKUKU DERSİ ÖĞRETİM YILI II. DÖNEM DERS PROGRAMI İÇERİĞİ DERS TARİHİ 1. DERS SAATİ 2.

KTO KARATAY ÜNİVERSİTESİ ANAYASA HUKUKU DERSİ ÖĞRETİM YILI II. DÖNEM DERS PROGRAMI İÇERİĞİ DERS TARİHİ 1. DERS SAATİ 2. KTO KARATAY ÜNİVERSİTESİ ANAYASA HUKUKU DERSİ 2015-2016 ÖĞRETİM YILI II. DÖNEM DERS PROGRAMI İÇERİĞİ DERS TARİHİ 1. DERS SAATİ 2. DERS SAATİ 15.02.2016 Türk Hukukunun Bilgi Kaynakları - Mevzuat, Yargı

Detaylı

Devletin Şefleri Cumhurbaşkanları

Devletin Şefleri Cumhurbaşkanları Devletin Şefleri Cumhurbaşkanları Cumhuriyetin kuruluşu Anadolu insanının iman, namus, bağımsızlık, özgürlük, vatan ve millete sevgi ile bağlılığının inancı ve iradesi ile kendisine önderlik yapan Mustafa

Detaylı

ÇOK PARTİLİ DÖNEMDE SİYASET Erol Tuncer - 23 Mart 2018

ÇOK PARTİLİ DÖNEMDE SİYASET Erol Tuncer - 23 Mart 2018 ÇOK PARTİLİ DÖNEMDE SİYASET Erol Tuncer - 23 Mart 2018 ÇOK PARTİLİ DÖNEME GEÇİŞ KOŞULLARI Demokrasi Kültürümüzün Yetersizliği Bedeli ödenmeden demokrasiye girmiş olmamızın sıkıntılarını çekiyoruz. Art

Detaylı

TÜRKİYE CUMHURİYETİ ANAYASASININ BAZI MADDELE RİNDE DEĞİŞİKLİK YAPILMASI HAKKINDA KANUN. (Resmi Gazete ile yayımı: 16.6.

TÜRKİYE CUMHURİYETİ ANAYASASININ BAZI MADDELE RİNDE DEĞİŞİKLİK YAPILMASI HAKKINDA KANUN. (Resmi Gazete ile yayımı: 16.6. 95 TÜRKİYE CUMHURİYETİ ANAYASASININ BAZI MADDELE RİNDE DEĞİŞİKLİK YAPILMASI HAKKINDA KANUN (Resmi Gazete ile yayımı: 6.6.007 Sayı: 6554) Kanun No Tarihi MADDE - 7//98 tarihli ve 709 sayılı Türkiye Cumhuriyeti

Detaylı

SEÇİM SİSTEMLERİ SUNUŞU

SEÇİM SİSTEMLERİ SUNUŞU SEÇİM SİSTEMLERİ SUNUŞU Erol Tuncer TESAV Vakfı Başkanı 26 Ekim 2013 (Ülke Politikaları Vakfı nın düzenlediği Açık Oturum) I.TARİHÇE İki dereceli seçim sistemi: 1877 den 1943 seçimlerine kadar Tek dereceli

Detaylı

T.C. İSTANBUL ÜNİVERSİTESİ HUKUK FAKÜLTESİ-ANAYASA HUKUKU İKİNCİ ÖĞRETİM ÖĞRENCİLERİ AKADEMİK YILI

T.C. İSTANBUL ÜNİVERSİTESİ HUKUK FAKÜLTESİ-ANAYASA HUKUKU İKİNCİ ÖĞRETİM ÖĞRENCİLERİ AKADEMİK YILI T.C. İSTANBUL ÜNİVERSİTESİ HUKUK FAKÜLTESİ-ANAYASA HUKUKU İKİNCİ ÖĞRETİM ÖĞRENCİLERİ 2016-2017 AKADEMİK YILI 21 Ağustos 2017 Tarihli Bütünleme Sınavı Cevap Anahtarı Metin Soruları: 1- Egemenliğin kaynağına

Detaylı

ANAYASA DEĞİŞİKLİĞİ PAKETİ Ne getiriyor, Ne götürüyor? Onur Bakır Siyaset Bilimi ve Kamu Yönetimi Uzmanı

ANAYASA DEĞİŞİKLİĞİ PAKETİ Ne getiriyor, Ne götürüyor? Onur Bakır Siyaset Bilimi ve Kamu Yönetimi Uzmanı ANAYASA DEĞİŞİKLİĞİ PAKETİ Ne getiriyor, Ne götürüyor? Onur Bakır Siyaset Bilimi ve Kamu Yönetimi Uzmanı TOPLUM BİR NOKTADA HEM FİKİR PEKİ AMA NASIL: ÜÇ TEMEL SORU Toplumun görüşleri alındı mı? Katılımcı

Detaylı

KAMU YÖNETİMİ. 5.Ders. Yrd.Doç.Dr. Uğur ÖZER

KAMU YÖNETİMİ. 5.Ders. Yrd.Doç.Dr. Uğur ÖZER KAMU YÖNETİMİ 5.Ders Yrd.Doç.Dr. Uğur ÖZER 1 TÜRK KAMU YÖNETİMİNİN YAPISI (MERKEZ ÖRGÜTÜ) DEVLETİN TEMEL ORGANLARI KAMU YÖNETİMİNİN YAPISI MERKEZ (BAŞKENT) ÖRGÜTÜ Cumhurbaşkanı Bakanlar kurulu Başbakan

Detaylı

Süleyman Demirel Hayatını Kaybetti

Süleyman Demirel Hayatını Kaybetti Süleyman Demirel Hayatını Kaybetti Türkiye Cumhuriyeti nin 9. Cumhurbaşkanı, 40 yılı aşkın siyasi hayatında kendi deyimiyle altı kez gittiği başbakanlığa yedi kez gelen parti lideri, Devlet Su İşleri nin

Detaylı

TEMEL HUKUK DERS NOTLARI SON HAFTA. Öğr. Gör. Erkan ÇAKIR

TEMEL HUKUK DERS NOTLARI SON HAFTA. Öğr. Gör. Erkan ÇAKIR TEMEL HUKUK DERS NOTLARI SON HAFTA Öğr. Gör. Erkan ÇAKIR ANAYASANıN TEMEL ILKELERI 2 1. madde Türkiye devleti bir cumhuriyettir. 2. Madde Cumhuriyetin nitelikleri Cumhuriyetçilik Başlangıç ilkeleri Atatürk

Detaylı

En İyisi İçin. I. Kanun-u Esasi gerçek anlamda anayasa bir monarşi öngörmemektedir. (x)

En İyisi İçin. I. Kanun-u Esasi gerçek anlamda anayasa bir monarşi öngörmemektedir. (x) Ne x t Le v e l Ka r i y e r 250ADET TAMAMIÖZGÜN ÇÖZÜMLÜAÇI KUÇLU SORU Kaymakaml ı k Sı navı nahazı r l ı k Anayasa Açı kuçl usor u Bankası En İ yi si İ çi n.. Necat i beycd.50.yı li şhanı Apt.no: 19/

Detaylı

CUMHURBASKANININ YETKİ VE SORUMLULUKLARI

CUMHURBASKANININ YETKİ VE SORUMLULUKLARI CUMHURBASKANININ YETKİ VE SORUMLULUKLARI CİFT BASLILIK BİTİYOR Cumhurbaşkanı ile Başbakanın yetkileri birleştiriliyor. Cumhurbaşkanı yürütmenin başı oluyor. Yönetimde çift başlılık ortadan kalkıyor. Cumhurbaşkanları

Detaylı

İnsanların birbirleriyle ve devletle olan ilişkilerini düzenleyen kurallara hukuk denir. Hukuk kurallarını koyan, uygulanıp uygulanmadığını

İnsanların birbirleriyle ve devletle olan ilişkilerini düzenleyen kurallara hukuk denir. Hukuk kurallarını koyan, uygulanıp uygulanmadığını İnsanların birbirleriyle ve devletle olan ilişkilerini düzenleyen kurallara hukuk denir. Hukuk kurallarını koyan, uygulanıp uygulanmadığını denetleyen en yüksek organ ise devlettir. Hukuk alanında birlik

Detaylı

3.Meclisin faaliyetlerine ara vermemesi şeklinde olan meclisin her zaman açık olması yasamanın hangi ilkesi ile ilgilidir?

3.Meclisin faaliyetlerine ara vermemesi şeklinde olan meclisin her zaman açık olması yasamanın hangi ilkesi ile ilgilidir? 1.Aşağıdakilerden hangisi Anayasa Mahkemesinin sadece şekil olarak incelediği bir konudur? A) Anayasa değişiklikleri B) İç Tüzükler C) KHK D) Kanunlar E) Tüzükler 3.Meclisin faaliyetlerine ara vermemesi

Detaylı

MAHALLİ İDARELER SEÇİMİ 29.03.2009

MAHALLİ İDARELER SEÇİMİ 29.03.2009 TÜİK MAHALLİ İDARELER SEÇİMİ 29.03.2009 İl Genel Meclisi Üyeleri Büyükşehir Belediye Başkanlığı Belediye Başkanlığı Belediye Meclisi Üyeleri ISSN????-???? TÜRKİYE İSTATİSTİK KURUMU MAHALLİ İDARELER SEÇİMİ

Detaylı

İÇİNDEKİLER SUNUŞ...IX KISALTMALAR... XIII I. BÖLÜM SEÇİM DÖNEMİ

İÇİNDEKİLER SUNUŞ...IX KISALTMALAR... XIII I. BÖLÜM SEÇİM DÖNEMİ I İÇİNDEKİLER SUNUŞ......IX KISALTMALAR... XIII I. BÖLÜM SEÇİM DÖNEMİ A. SEÇİM DÖNEMİNE GİRİŞ... 3 Cumhurbaşkanlığı Seçimi... 3 Erken Seçim Kararı... 4 B. SEÇİM DÖNEMİNDEKİ YASAL DÜZENLEMELER... 5 C. SEÇİM

Detaylı

GENÇLİK KOLLARI YÖNETMELİĞİ

GENÇLİK KOLLARI YÖNETMELİĞİ GENÇLİK KOLLARI YÖNETMELİĞİ 195 BÖLÜM I GENEL HÜKÜMLER KURULUŞ Madde 1 - Cumhuriyet Halk Partisi Tüzüğü nde ifadesini bulan amac a yönelik olarak, Genel Merkez, il, ilçe ve gerek görülen beldelerde örgüt

Detaylı

İÇİNDEKİLER ÖNSÖZ... V İÇİNDEKİLER... VII 24 HAZİRAN 2018 CUMHURBAŞKANLIĞI SEÇİMİ

İÇİNDEKİLER ÖNSÖZ... V İÇİNDEKİLER... VII 24 HAZİRAN 2018 CUMHURBAŞKANLIĞI SEÇİMİ VII İÇİNDEKİLER ÖNSÖZ... V İÇİNDEKİLER... VII 24 HAZİRAN 2018 CUMHURBAŞKANLIĞI SEÇİMİ A. 1923 ten GÜNÜMÜZE CUMHURBAŞKANLIĞI SEÇİMLERİ... 5 B. 10 AĞUSTOS 2014 CUMHURBAŞKANLIĞI SEÇİMLERİ... 6 C. CUMHURBAŞKANLIĞI

Detaylı

21 EKİM 2007 TARİHLİ HALKOYLAMASI

21 EKİM 2007 TARİHLİ HALKOYLAMASI 21 EKİM 2007 TARİHLİ HALKOYLAMASI Erol TUNCER / Toplumsal Ekonomik Siyasal Araştırmalar Vakfı (TESAV) Başkanı - 1 Kasım 2007 I. 1961 den Günümüze Halk Oylamaları 1961 den günümüze kadar 5 kez halkoylamasına

Detaylı

EK 1. 21 Temmuz 1946 Milletvekili Genel Seçim Sonuçları Seçim Sistemi: Çoğunluk Sistemi

EK 1. 21 Temmuz 1946 Milletvekili Genel Seçim Sonuçları Seçim Sistemi: Çoğunluk Sistemi EK 1 21 Temmuz 1946 Milletvekili Genel Seçim Sonuçları Seçim Sistemi: Çoğunluk Sistemi Cumhuriyet Halk Partisi() 397 85,4 Demokrat Parti (DP) 61 13,1 Bağımsızlar (DP Listesinde 4 0.9 Yer Alarak Seçilen)

Detaylı

Türkiye de Seçim Sistemi TBMM de Eşit Temsili Sağlıyor mu?

Türkiye de Seçim Sistemi TBMM de Eşit Temsili Sağlıyor mu? Türkiye de Seçim Sistemi TBMM de Eşit Temsili Sağlıyor mu? 1.BÖLÜM TBMM DE EŞİT TEMSİL EDİLİYOR MUYUZ? DEMOKRASİ NEDİR? Demokrasi; Halkın serbest ve eşit siyasal katılımını sağlayan, Özgür muhalefeti mümkün

Detaylı

Resmi Gazete Tarihi: 08.10.2006 Resmi Gazete Sayısı: 26313

Resmi Gazete Tarihi: 08.10.2006 Resmi Gazete Sayısı: 26313 Resmi Gazete Tarihi: 08.10.2006 Resmi Gazete Sayısı: 26313 Amaç MADDE 1 KENT KONSEYİ YÖNETMELİĞİ BİRİNCİ BÖLÜM Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar (1) Bu Yönetmeliğin amacı; kent yaşamında, kent vizyonunun

Detaylı

ANAYASA DEĞİŞİKLİĞİ. Sorular Cevaplar

ANAYASA DEĞİŞİKLİĞİ. Sorular Cevaplar ANAYASA DEĞİŞİKLİĞİ Sorular Cevaplar Soru 1. Halkın oylarıyla seçilen Cumhurbaşkanı görevini yaparken taraflı mı olmalı? Tarafsız mı olmalı? Cevap 1. Tarafsız olmalı. Cumhurbaşkanı cumhur u yani milletin

Detaylı

ANAYASA HUKUKU (İKTİSAT VE MALİYE BÖLÜMLERİ) 2014 2015 GÜZ DÖNEMİ ARASINAV 17 KASIM 2014 SAAT 09:00

ANAYASA HUKUKU (İKTİSAT VE MALİYE BÖLÜMLERİ) 2014 2015 GÜZ DÖNEMİ ARASINAV 17 KASIM 2014 SAAT 09:00 ANAYASA HUKUKU (İKTİSAT VE MALİYE BÖLÜMLERİ) 2014 2015 GÜZ DÖNEMİ ARASINAV 17 KASIM 2014 SAAT 09:00 A. ANLATIM SORUSU (10 puan) Temsilde adalet yönetimde istikrar kavramlarını kısaca açıklayınız. Bu konuda

Detaylı

Başkentteki Yardımcı Kuruluşlar. Türkiye nin Yönetim Yapısı Doç. Dr. Aslı Yağmurlu

Başkentteki Yardımcı Kuruluşlar. Türkiye nin Yönetim Yapısı Doç. Dr. Aslı Yağmurlu Başkentteki Yardımcı Kuruluşlar Türkiye nin Yönetim Yapısı Doç. Dr. Aslı Yağmurlu Yardımcı Kuruluşlar Hükümete veya bakanlıklara görevlerinde yardımcı olmak, belirli konularda görüş bildirmek, bir idari

Detaylı

tepav Türkiye Ekonomi Politikaları Araştırma Vakfı Temmuz2017 N201722

tepav Türkiye Ekonomi Politikaları Araştırma Vakfı Temmuz2017 N201722 tepav Türkiye Ekonomi Politikaları Araştırma Vakfı Temmuz2017 N201722 POLİTİKA NOTU Dr. Levent Gönenç 1 Merkez Direktörü Hukuk Çalışmaları Merkezi DAR BÖLGE SEÇİM SİSTEMİ TARTIŞMALARI Basına yansıyan haberlere

Detaylı

Yasamanın koyduğu kanunlar çerçevesinde ve kendine özgü düzenleyici işlemler ( KHK, Tüzük ve Yönetmelik) vasıtasıyla devletin genel işleyişini

Yasamanın koyduğu kanunlar çerçevesinde ve kendine özgü düzenleyici işlemler ( KHK, Tüzük ve Yönetmelik) vasıtasıyla devletin genel işleyişini YÜRÜTME Yasamanın koyduğu kanunlar çerçevesinde ve kendine özgü düzenleyici işlemler ( KHK, Tüzük ve Yönetmelik) vasıtasıyla devletin genel işleyişini belirleyen ve parlamenter sistemde yürütme, bir kişi

Detaylı

İÇİNDEKİLER ÖNSÖZ...VII İÇİNDEKİLER...IX

İÇİNDEKİLER ÖNSÖZ...VII İÇİNDEKİLER...IX ÖNSÖZ...VII İÇİNDEKİLER...IX BIRINCI BÖLÜM ANAYASA HUKUKUNUN KISA KONULARI 1. 1961 Anayasası ile 1982 Anayasası nın Hazırlanış ve Kabul Ediliş Süreçlerindeki Farklılıklar...1 2. Üniter, Federal ve Bölgeli

Detaylı

Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi

Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi Bu ders içeriğinin basım, yayım ve satış hakları Yakın Doğu Üniversitesi Uzaktan Eğitim Merkezi ne aittir. Bu ders içeriğinin bütün hakları saklıdır. İlgili kuruluştan

Detaylı

SÖKE KENT KONSEYİ ÇOCUK MECLİSİ ÇALIŞMA YÖNERGESİ. BİRİNCİ BÖLÜM Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar

SÖKE KENT KONSEYİ ÇOCUK MECLİSİ ÇALIŞMA YÖNERGESİ. BİRİNCİ BÖLÜM Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar SÖKE KENT KONSEYİ ÇOCUK MECLİSİ ÇALIŞMA YÖNERGESİ BİRİNCİ BÖLÜM Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar AMAÇ Madde 1- Bu yönerge, Söke Kent Konseyi Çocuk Meclisi nin oluşumunu, organlarını, görevlerini ve çalışma

Detaylı

1.Cumhurbaşkanının Meclise geri gönderemediği ve kabule etmek zorunda olduğu tek kanun aşağıdakilerden hangisidir? I. Cumhurbaşkanı. II.

1.Cumhurbaşkanının Meclise geri gönderemediği ve kabule etmek zorunda olduğu tek kanun aşağıdakilerden hangisidir? I. Cumhurbaşkanı. II. 1.Cumhurbaşkanının Meclise geri gönderemediği ve kabule etmek zorunda olduğu tek kanun aşağıdakilerden hangisidir? A) Bütçe Kanunu B) Türk Medeni Kanunu C) Milletlerarası Anlaşmalar D) Seçim Kanunundaki

Detaylı

İSTANBUL ÜNİVERSİTESİ HUKUK FAKÜLTESİ

İSTANBUL ÜNİVERSİTESİ HUKUK FAKÜLTESİ OLAY I: İSTANBUL ÜNİVERSİTESİ HUKUK FAKÜLTESİ 2013 2014 Eğitim Öğretim Yılı Anayasa Hukuku Bütünleme Sınavı 25.06.2014 Tek Numaralı Öğrenciler -CEVAP ANAHTARI- Türkiye de ilk kez serbest seçimlerle Cumhurbaşkanı

Detaylı

2 Ders Kodu: KMY Ders Türü: Seçmeli 4 Ders Seviyesi Yüksek Lisans

2 Ders Kodu: KMY Ders Türü: Seçmeli 4 Ders Seviyesi Yüksek Lisans TÜRKİYE NİN GÜNCEL ANAYASAL SORUNLARI 1 Ders Adi: TÜRKİYE NİN GÜNCEL ANAYASAL SORUNLARI 2 Ders Kodu: KMY5120 3 Ders Türü: Seçmeli 4 Ders Seviyesi Yüksek Lisans 5 Dersin Verildiği Yıl: 1 6 Dersin Verildiği

Detaylı

16 Nisan 2017 Anayasa Değişikliği Karşısında Mahalli İdareler Seçimlerinin Durumu

16 Nisan 2017 Anayasa Değişikliği Karşısında Mahalli İdareler Seçimlerinin Durumu www.mevzuattakip.com.tr 16 Nisan 2017 Anayasa Değişikliği Karşısında Mahalli İdareler Seçimlerinin Durumu 16 Nisan 2017 Anayasa Değişikliği Karşısında Mahalli İdareler Seçimlerinin Durumu Halil Memiş Giriş

Detaylı

TÜRKİYE TİPİ BAŞLANLIK SİSTEMİ MODEL ÖNERİSİ. 1. Başkanlık Sistemi Tartışmasının Temel Gerekçeleri

TÜRKİYE TİPİ BAŞLANLIK SİSTEMİ MODEL ÖNERİSİ. 1. Başkanlık Sistemi Tartışmasının Temel Gerekçeleri TÜRKİYE TİPİ BAŞLANLIK SİSTEMİ MODEL ÖNERİSİ Mehmet Uçum 1. Başkanlık Sistemi Tartışmasının Temel Gerekçeleri a. Tartışmanın Arka Planı Ülkemizde, hükümet biçimi olarak başkanlık sistemi tartışması yeni

Detaylı

makaleler / articles DEMOKRATİK REJİM VE SEÇİM SİSTEMLERİ * Prof. Dr. Hikmet Sami TÜRK I. GİRİŞ

makaleler / articles DEMOKRATİK REJİM VE SEÇİM SİSTEMLERİ * Prof. Dr. Hikmet Sami TÜRK I. GİRİŞ I. GİRİŞ DEMOKRATİK REJİM VE SEÇİM SİSTEMLERİ * Prof. Dr. Hikmet Sami TÜRK Demokratik rejim, devleti yönetenlerin yönetilenler tarafından özgürce seçildiği siyasî rejimdir. Anayasa mıza göre Türkiye Cumhuriyeti

Detaylı

HAZİRAN 2017 TARİH BASKILI TÜRK ANAYASA HUKUKU DERS KİTABINA İLİŞKİN DÜZELTME CETVELİ

HAZİRAN 2017 TARİH BASKILI TÜRK ANAYASA HUKUKU DERS KİTABINA İLİŞKİN DÜZELTME CETVELİ HAZİRAN 2017 TARİH BASKILI TÜRK ANAYASA HUKUKU DERS KİTABINA İLİŞKİN DÜZELTME CETVELİ Düzeltmeler daire ( ) içinde gösterilmiştir. 1- Bölüm 2, 37. sayfada Parti Kapatma Davalarında Yargılama Usulü başlığı

Detaylı

BAŞKANLI PARLAMENTER SİSTEM

BAŞKANLI PARLAMENTER SİSTEM Yard. Doç. Dr. ŞULE ÖZSOY Galatasaray Üniversitesi Hukuk Fakültesi Öğretim Üyesi BAŞKANLI PARLAMENTER SİSTEM Cumhurbaşkanının Halk Tarafından Seçildiği Parlamenter Hükümet Modeli ve Türkiye İçin Tavsiye

Detaylı

LAW 104: TÜRK ANAYASA HUKUKU 14 HAFTALIK AYRINTILI DERS PLANI Doç. Dr. Kemal Gözler Koç Üniversitesi Hukuk Fakültesi

LAW 104: TÜRK ANAYASA HUKUKU 14 HAFTALIK AYRINTILI DERS PLANI Doç. Dr. Kemal Gözler Koç Üniversitesi Hukuk Fakültesi LAW 104: TÜRK ANAYASA HUKUKU 14 HAFTALIK AYRINTILI DERS PLANI Doç. Dr. Kemal Gözler Koç Üniversitesi Hukuk Fakültesi 1. HAFTA: OSMANLI ANAYASAL GELİŞMELERİ [Türk Anayasa Hukukukun Bilgi Kaynaklarının Tanıtımı:

Detaylı

GEBZE YÜKSEK TEKNOLOJİ ENSTİTÜSÜ ÖĞRENCİ KONSEYİ YÖNERGESİ

GEBZE YÜKSEK TEKNOLOJİ ENSTİTÜSÜ ÖĞRENCİ KONSEYİ YÖNERGESİ GEBZE YÜKSEK TEKNOLOJİ ENSTİTÜSÜ ÖĞRENCİ KONSEYİ YÖNERGESİ BİRİNCİ KISIM Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar Amaç Madde 1- Bu Yönergenin amacı, Gebze Yüksek Teknoloji Enstitüsü nde kayıtlı öğrencilerin öğrenci

Detaylı

KONAK KENT KONSEYİ ÇALIŞMA YÖNERGESİ BİRİNCİ BÖLÜM. Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar

KONAK KENT KONSEYİ ÇALIŞMA YÖNERGESİ BİRİNCİ BÖLÜM. Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar Amaç (13.04.2015 düzenlendi) KONAK KENT KONSEYİ ÇALIŞMA YÖNERGESİ BİRİNCİ BÖLÜM Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar Madde 1 (1) Bu Çalışma Yönergesi nin amacı; İzmir İli Konak İlçesi kent yaşamında, kent

Detaylı

MEHMET UTKU ÖZTÜRK 1961 KURUCU MECLİSİ

MEHMET UTKU ÖZTÜRK 1961 KURUCU MECLİSİ MEHMET UTKU ÖZTÜRK 1961 KURUCU MECLİSİ İÇİNDEKİLER ÖNSÖZ...VII İÇİNDEKİLER... IX KISALTMALAR... XIX GİRİŞ...1 1. DEMOKR AT PARTI İKTIDARININ SONUNA DOĞRU...9 1.1. DP nin Muhalefete Karşı Tutumu...9 1.1.1.

Detaylı

İÇİNDEKİLER ÖNSÖZ... V İÇİNDEKİLER... VII. I. BÖLÜM HAZİRAN 2015 ten KASIM 2015 e DOĞRU

İÇİNDEKİLER ÖNSÖZ... V İÇİNDEKİLER... VII. I. BÖLÜM HAZİRAN 2015 ten KASIM 2015 e DOĞRU VII İÇİNDEKİLER ÖNSÖZ... V İÇİNDEKİLER... VII I. BÖLÜM HAZİRAN 2015 ten KASIM 2015 e DOĞRU A. HAZİRAN 2015 MİLLETVEKİLİ GENEL SEÇİMLERİ... 3 7 Haziran 2015 Milletvekili Genel Seçimleri... 3 TBMM nin Açılması...

Detaylı

İÇİNDEKİLER I. BÖLÜM TBMM VIII. DÖNEM ( )

İÇİNDEKİLER I. BÖLÜM TBMM VIII. DÖNEM ( ) V İÇİNDEKİLER ÖNSÖZ... XIII GİRİŞ... 1 Muhalefetin İstekleri... 1 Demokratikleşme Adımları... 1 Milletvekilleri Seçimi Kanunu... 2 Hükûmetler... 2 Milletvekili Ara Seçimleri... 2 CHP ve DP nin Kurultay

Detaylı

Madde 3 - (1) Bu Yönetmelik; 3/7/2005 tarihli ve 5393 sayılı Belediye Kanununun 76 ncı maddesine dayanılarak hazırlanmıştır.

Madde 3 - (1) Bu Yönetmelik; 3/7/2005 tarihli ve 5393 sayılı Belediye Kanununun 76 ncı maddesine dayanılarak hazırlanmıştır. KENT KONSEYİ YÖNETMELİĞİ İçişleri Bakanlığından: Resmi Gazete Tarihi : 08/10/ 2006 Resmi Gazete Sayısı : 26313 BİRİNCİ BÖLÜM : Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar Amaç Madde 1 - (1) Bu Yönetmeliğin amacı;

Detaylı

ÇALIŞMA VE SOSYAL GÜVENLİK DANIŞMA MECLİSİ TOPLANTISI İLE ÇALIŞMA USUL VE ESASLARI YÖNETMELİĞİ

ÇALIŞMA VE SOSYAL GÜVENLİK DANIŞMA MECLİSİ TOPLANTISI İLE ÇALIŞMA USUL VE ESASLARI YÖNETMELİĞİ ÇALIŞMA VE SOSYAL GÜVENLİK DANIŞMA MECLİSİ TOPLANTISI İLE ÇALIŞMA USUL VE ESASLARI YÖNETMELİĞİ (15.12.2011 - R.G. 213 - EK III - A.E. 652 Sayılı Yönetmelik) ÇALIŞMA VE SOSYAL GÜVENLİK DANIŞMA MECLİSİNİN

Detaylı

3 Kasım 2002 Seçimlerine Doğru: Senaryolar ve Alternatifler...

3 Kasım 2002 Seçimlerine Doğru: Senaryolar ve Alternatifler... 3 Kasım 2002 Seçimlerine Doğru: Senaryolar ve Alternatifler... Seçime Doğru Giderken Kamuoyu: 3 Kasım 2002 seçimlerine bir haftadan az süre kalmışken, seçimin sonucu açısından bir çok spekülasyon bulunmaktadır.

Detaylı

TOPLUMSAL CİNSİYET EŞİTLİĞİ DANIŞMA VE İZLEME KONSEYİ NİN OLUŞUMU, TOPLANMASI VE ÇALIŞMA USUL VE ESASLARI TÜZÜĞÜ

TOPLUMSAL CİNSİYET EŞİTLİĞİ DANIŞMA VE İZLEME KONSEYİ NİN OLUŞUMU, TOPLANMASI VE ÇALIŞMA USUL VE ESASLARI TÜZÜĞÜ TOPLUMSAL CİNSİYET EŞİTLİĞİ DANIŞMA VE İZLEME KONSEYİ NİN OLUŞUMU, TOPLANMASI VE ÇALIŞMA USUL VE ESASLARI TÜZÜĞÜ (3.2.2015 - R.G. 20 - EK III - A.E. 107 Sayılı Tüzük) TOPLUMSAL CİNSİYET EŞİTLİĞİ DAİRESİ

Detaylı

NİLÜFER KENT KONSEYİ ÇALIŞMA YÖNERGESİ

NİLÜFER KENT KONSEYİ ÇALIŞMA YÖNERGESİ NİLÜFER KENT KONSEYİ ÇALIŞMA YÖNERGESİ BİRİNCİ BÖLÜM Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar Amaç Madde 1 - (1) Bu Çalışma Yönergesi nin amacı; Bursa İli Nilüfer İlçesi kent yaşamında, kent vizyonunun ve hemşehrilik

Detaylı

ANAYASA DERSĐ (41302150) (2010-2011 GÜZ DÖNEMĐ YILSONU SINAVI) CEVAP ANAHTARI

ANAYASA DERSĐ (41302150) (2010-2011 GÜZ DÖNEMĐ YILSONU SINAVI) CEVAP ANAHTARI ANAYASA DERSĐ (41302150) (2010-2011 GÜZ DÖNEMĐ YILSONU SINAVI) CEVAP ANAHTARI ANLATIM SORULARI 1- Bir siyasal düzende anayasanın işlevleri neler olabilir? Kısaca yazınız. (10 p) -------------------------------------------

Detaylı

Öğr.Gör. İbrahim Ersin TURGUT, Öğr.Gör.Dr.Cumali ERDEMİL Pamukkale Üniversitesi Buldan Meslek Yüksekokulu ieturgut@pau.edu.tr, cerdemil@pau.edu.

Öğr.Gör. İbrahim Ersin TURGUT, Öğr.Gör.Dr.Cumali ERDEMİL Pamukkale Üniversitesi Buldan Meslek Yüksekokulu ieturgut@pau.edu.tr, cerdemil@pau.edu. 1980 Lİ YILLARDA YAPILAN GENEL SEÇİMLERİN TÜRKİYE DE VE DENİZLİ GENELİNDEKİ SEÇİM SONUÇLARI VE BULDAN İLÇESİ SEÇİM SONUÇLARI İLE KARŞILAŞTIRILMASI Öğr.Gör. İbrahim Ersin TURGUT, Öğr.Gör.Dr.Cumali ERDEMİL

Detaylı

Hazırladığımız bu özel dosyada, 1954'ten 2002'ye kadar yapılmış tüm

Hazırladığımız bu özel dosyada, 1954'ten 2002'ye kadar yapılmış tüm Hazırladığımız bu özel dosyada, 1954'ten 2002'ye kadar yapılmış tüm seçimlerle ilgili istatistikleri ve oy dağılımlarını bulabilirsiniz. 3 Kasım 2002 Seçim Tarihi: 3 Kasım 2002 Nüfus: 67.803.927 Đl: 81

Detaylı

İÇİNDEKİLER ÖNSÖZ... V İÇİNDEKİLER... VII KISALTMALAR... XIII. I. BÖLÜM 2007 den 2011 e DOĞRU

İÇİNDEKİLER ÖNSÖZ... V İÇİNDEKİLER... VII KISALTMALAR... XIII. I. BÖLÜM 2007 den 2011 e DOĞRU VII İÇİNDEKİLER ÖNSÖZ... V İÇİNDEKİLER... VII KISALTMALAR... XIII I. BÖLÜM 2007 den 2011 e DOĞRU A. 2007 SEÇİMİ ÖNCESİ ve SONRASINDAKİ GELİŞMELER... 3 2007 Seçimi Öncesi Gelişmeler... 3 22 Temmuz 2007

Detaylı

Türkiye ye Özgü Yeni Bir Hükümet Modeli: Cumhurbaşkanlığı Sistemi

Türkiye ye Özgü Yeni Bir Hükümet Modeli: Cumhurbaşkanlığı Sistemi Türkiye ye Özgü Yeni Bir Hükümet Modeli: Cumhurbaşkanlığı Sistemi uyumlu olmaması nedeniyle hala istikrarsızlık üretmesi nedeniyle, demokratik hukuk devleti idealine en yakın modeli kurgulamaktır. Bu nedenle,

Detaylı

Yeni anayasa neyi hedefliyor?

Yeni anayasa neyi hedefliyor? Yeni anayasa neyi hedefliyor? Siyasal iktidar Yeni Anayasanın yazımına kapalı kapılar ardında devam ederken, yeni anayasanın yazılma sürecine dair öğrenebildiğimiz yegâne şey, mecliste oluşturulan uzlaşma

Detaylı

ÇUKUROVA ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ DÖNEM/STAJ/GRUP ÖĞRENCİ TEMSİLCİLERİ SEÇİMİ VE GÖREVLERİNE DAİR USUL VE ESASLAR

ÇUKUROVA ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ DÖNEM/STAJ/GRUP ÖĞRENCİ TEMSİLCİLERİ SEÇİMİ VE GÖREVLERİNE DAİR USUL VE ESASLAR ÇUKUROVA ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ DÖNEM/STAJ/GRUP ÖĞRENCİ TEMSİLCİLERİ SEÇİMİ VE GÖREVLERİNE DAİR USUL VE ESASLAR BİRİNCİ BÖLÜM Amaç MADDE 1 (1) Bu yönergenin amacı, Çukurova Üniversitesi Tıp Fakültesi

Detaylı

SEÇİM SİSTEMLERİ SEÇİM SİSTEMLERİ

SEÇİM SİSTEMLERİ SEÇİM SİSTEMLERİ Yrd. Doç. Dr. A. Sait SÖNMEZ SEÇİM SİSTEMİNE HÂKİM OLAN İLKELER Seçim sistemlerinin temel hedefi parlamentodaki sandalyeleri aldıkları oy miktarlarına göre siyasi partiler arasında dağıtmaktır. Seçim sistemleri,

Detaylı

ANAYASA CEVAP ANAHTARI GÜZ DÖNEMİ YILSONU SINAVI Ocak 2019 saat 13.00

ANAYASA CEVAP ANAHTARI GÜZ DÖNEMİ YILSONU SINAVI Ocak 2019 saat 13.00 HİTİT ÜNİVERSİTESİ İKTİSADİ VE İDARİ BİLİMLER FAKÜLTESİ SİYASET BİLİMİ VE KAMU YÖNETİMİ BÖLÜMÜ ANAYASA CEVAP ANAHTARI 2018-2019 GÜZ DÖNEMİ YILSONU SINAVI --- 9 Ocak 2019 saat 13.00 1. a) Demokrasi sandıktan

Detaylı

ZEYTİNBURNU KENT KONSEYİ ÇALIŞMA USUL VE ESASLARI UYGULAMA YÖNERGESİ BİRİNCİ BÖLÜM. Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar

ZEYTİNBURNU KENT KONSEYİ ÇALIŞMA USUL VE ESASLARI UYGULAMA YÖNERGESİ BİRİNCİ BÖLÜM. Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar ZEYTİNBURNU KENT KONSEYİ ÇALIŞMA USUL VE ESASLARI UYGULAMA YÖNERGESİ Amaç BİRİNCİ BÖLÜM Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar MADDE 1: Zeytinburnu Kent Konseyi Yönergesi, kent yaşamında, kent vizyonunun ve

Detaylı

MİLLİ GÜVENLİK KURULU VE MİLLİ GÜVENLİK KURULU GENEL SEKRETERLİĞİ KANUNU

MİLLİ GÜVENLİK KURULU VE MİLLİ GÜVENLİK KURULU GENEL SEKRETERLİĞİ KANUNU 6219 MİLLİ GÜVENLİK KURULU VE MİLLİ GÜVENLİK KURULU GENEL SEKRETERLİĞİ KANUNU Kanun Numarası : 2945 Kabul Tarihi : 9/11/1983 Yayımlandığı R. Gazete : Tarih : 11/11/1983 Sayı : 18218 Yayımlandığı Düstur

Detaylı

TBMM İÇTÜZÜĞÜNÜN KOMİSYONLARLA İLGİLİ MADDELERİ

TBMM İÇTÜZÜĞÜNÜN KOMİSYONLARLA İLGİLİ MADDELERİ TBMM İÇTÜZÜĞÜNÜN KOMİSYONLARLA İLGİLİ MADDELERİ ÜÇÜNCÜ BÖLÜM Komisyonlar Komisyonların adları (*) MADDE 20 Türkiye Büyük Millet Meclisi komisyonları şunlardır : 1. Anayasa Komisyonu; 2. Adalet Komisyonu;

Detaylı

AĞUSTOS 2015 TÜRKİYE GÜNDEMİ VESEÇMEN EĞİLİMİ ARAŞTIRMASI SONUÇ RAPORU 25 AĞUSTOS 2015

AĞUSTOS 2015 TÜRKİYE GÜNDEMİ VESEÇMEN EĞİLİMİ ARAŞTIRMASI SONUÇ RAPORU 25 AĞUSTOS 2015 ARGETUS ARAŞTIRMA, DANIŞMANLIK, EĞİTİM, PROJE VE ORGANİZASYON AĞUSTOS 2015 TÜRKİYE GÜNDEMİ VESEÇMEN EĞİLİMİ ARAŞTIRMASI 25 AĞUSTOS 2015 Mehmet Akif Mah.Recep Ayan Cad. Günaydın Sok. No:6 Kat:3 Çekmeköy

Detaylı

OY HAKKI, SEÇİM ve SEÇİM SİSTEMLERİ

OY HAKKI, SEÇİM ve SEÇİM SİSTEMLERİ OY HAKKI, SEÇİM ve SEÇİM SİSTEMLERİ Sınırlı Oy Hakkı 1) Servete ve Vergiye Bağlı Seçme Hakkı 2) Yeteneğe Bağlı Seçme Hakkı (örneğin, İtalya da 1912 seçimleri, İngiltere de 1945 e kadar uygulanan seçimler)

Detaylı

TÜRKĠYE DE ANAYASA DEĞĠġĠKLĠĞĠ: NEDENLER, YAġANANLAR VE SONUÇLAR

TÜRKĠYE DE ANAYASA DEĞĠġĠKLĠĞĠ: NEDENLER, YAġANANLAR VE SONUÇLAR TÜRKĠYE DE ANAYASA DEĞĠġĠKLĠĞĠ: NEDENLER, YAġANANLAR VE SONUÇLAR 15 Temmuz 2016 darbe girişimi sonrasında ilan edilen Olağanüstü Hal (OHAL) koşullarında, 16 Aralık 2016 günü Türkiye Büyük Millet Meclisi

Detaylı

KONYA TİCARET ODASI Etüt Araştırma Servisi. Tarih: Bilgi Raporu. Sayı : 2008/12/105 Konu : HÜLLE PARTİLERİ. Hazırlayan: Seyida ERKEK

KONYA TİCARET ODASI Etüt Araştırma Servisi. Tarih: Bilgi Raporu. Sayı : 2008/12/105 Konu : HÜLLE PARTİLERİ. Hazırlayan: Seyida ERKEK KONYA TİCARET ODASI Etüt Araştırma Servisi Tarih: 21.03.2008 Bilgi Raporu Sayı : 2008/12/105 Konu : HÜLLE PARTİLERİ Hazırlayan: Seyida ERKEK HÜLLE PARTİLERİ Giriş Siyasal partiler demokrasinin vazgeçilmez

Detaylı

2-) Türkiye de tek dereceli seçim ilk kez hangi seçimlerde uygulanmıştır? A) 1942 B) 1946 C) 1950 D) 1962 E) 1966

2-) Türkiye de tek dereceli seçim ilk kez hangi seçimlerde uygulanmıştır? A) 1942 B) 1946 C) 1950 D) 1962 E) 1966 1-) 1921 Anayasası ile ilgili aşağıdakilerden hangisi yanlıştır? A) Milli egemenlik ilkesi benimsenmiştir B) İl ve nahiyelerde yerinden yönetim ilkesi kabul edilmiştir. C) Yasama ve yürütme kuvvetleri

Detaylı

CUMHURİYET MECLİSİ TUTANAK DERGİSİ

CUMHURİYET MECLİSİ TUTANAK DERGİSİ DÖNEM : 11 YASAMA YILI: 1990/1 KUZEY KIBRISTÜRK CUMHURİYETİ CUMHURİYET MECLİSİ TUTANAK DERGİSİ 1 1 inci Birleşim 18 Mayıs 1990, Cuma İÇİNDEKİLER Sayfa I. GELEN EVRAK 2 II. MİLLETVEKİLLERİNİN AND İÇMESİ

Detaylı

1921'den Günümüze "TC" Anayasaları...

1921'den Günümüze TC Anayasaları... On5yirmi5.com 1921'den Günümüze "TC" Anayasaları... 1921 Anayasasının resmî adı Anayasa değil, Teşkilât-ı Esasiye Kanunu ydu... Yayın Tarihi : 16 Aralık 2011 Cuma (oluşturma : 12/10/2018) ÖZEL HABER BİRİMİ/

Detaylı

ANAYASA HUKUKU DERSİ

ANAYASA HUKUKU DERSİ ÇOKTAN SEÇMELİ SORULAR HİTİT ÜNİVERSİTESİ İKTİSADİ VE İDARİ BİLİMLER FAKÜLTESİ İKTİSAT BÖLÜMÜ ANAYASA HUKUKU DERSİ ARA SINAVI (11 Kasım 2010 Saat 15:00) 1- Avrupa modeli anayasa yargısıyla ilgili olarak

Detaylı

SIRA SAYISI: 432 TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET MECLİSİ

SIRA SAYISI: 432 TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET MECLİSİ TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET MECLİSİ YASAMA DÖNEMİ YASAMA YILI 26 2 SIRA SAYISI: 432 Türkiye Cumhuriyeti Anayasası nın 74 üncü, 6328 Sayılı Kamu Denetçiliği Kurumu Kanunu nun 11 inci Maddesi Uyarınca Yapılacak

Detaylı

BİNGÖL ÜNİVERSİTESİ ÖĞRENCİ KONSEYİ YÖNERGESİ. BİRİNCİ BÖLÜM Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar

BİNGÖL ÜNİVERSİTESİ ÖĞRENCİ KONSEYİ YÖNERGESİ. BİRİNCİ BÖLÜM Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar BİNGÖL ÜNİVERSİTESİ ÖĞRENCİ KONSEYİ YÖNERGESİ BİRİNCİ BÖLÜM Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar Amaç Madde 1. Bu Yönergenin amacı; Bingöl Üniversitesine kayıtlı öğrencilerin eğitim, sağlık, spor ve kültürel

Detaylı

T.C. YARGITAY CUMHURİYET BAŞSAVCILIĞI Basın Bürosu Sayı: 19

T.C. YARGITAY CUMHURİYET BAŞSAVCILIĞI Basın Bürosu Sayı: 19 09/04/2010 BASIN BİLDİRİSİ Anayasa değişikliğinin Cumhuriyetin ve demokrasinin geleceği yönüyle neler getireceği neler götüreceği dikkatlice ve hassas bir şekilde toplumsal uzlaşmayla değerlendirilmelidir.

Detaylı

SÖKE KENT KONSEYİ EMEKLİ MECLİSİ ÇALIŞMA YÖNERGESİ BİRİNCİ BÖLÜM. Amaç-Kapsam-Dayanak ve Tanımlar

SÖKE KENT KONSEYİ EMEKLİ MECLİSİ ÇALIŞMA YÖNERGESİ BİRİNCİ BÖLÜM. Amaç-Kapsam-Dayanak ve Tanımlar SÖKE KENT KONSEYİ EMEKLİ MECLİSİ ÇALIŞMA YÖNERGESİ BİRİNCİ BÖLÜM Amaç-Kapsam-Dayanak ve Tanımlar AMAÇ MADDE 1- (1) Bu yönerge, Söke Kent Konseyi Emekli Meclisi nin oluşumunu, organlarını, görevlerini ve

Detaylı

İSTANBUL TAHKİM MERKEZİ KANUNU

İSTANBUL TAHKİM MERKEZİ KANUNU 12265 İSTANBUL TAHKİM MERKEZİ KANUNU Kanun Numarası : 6570 Kabul Tarihi : 20/11/2014 Yayımlandığı R.Gazete : Tarih: 29/11/2014 Sayı : 29190 Yayımlandığı Düstur : Tertip : 5 Cilt : 55 Amaç ve kapsam MADDE

Detaylı

İÇİNDEKİLER ÖNSÖZ... V İÇİNDEKİLER... VII. I. BÖLÜM 2011 den 2015 e DOĞRU

İÇİNDEKİLER ÖNSÖZ... V İÇİNDEKİLER... VII. I. BÖLÜM 2011 den 2015 e DOĞRU VII İÇİNDEKİLER ÖNSÖZ... V İÇİNDEKİLER... VII I. BÖLÜM 2011 den 2015 e DOĞRU A. 2011 MİLLETVEKİLİ GENEL SEÇİMLERİ... 3 12 Haziran 2011 Milletvekili Genel Seçimleri... 3 TBMM nin Açılması... 4 Bağımsız

Detaylı

SOSYAL DEMOKRASİ VE SORUNLARI *

SOSYAL DEMOKRASİ VE SORUNLARI * SOSYAL DEMOKRASİ VE SORUNLARI * * Erol TUNCER Sosyal Demokrasi Derneği Genel Başkanı Ülkemizin önemli sorunları var. Hak ettiği yönetimlere bir türlü kavuşamayan Türkiye, toplumsal, ekonomik, siyasal alanlarda

Detaylı

Türkiye'de "Decentralization" Süreci

Türkiye'de Decentralization Süreci Türkiye'de "Decentralization" Süreci 30 Nisan 2013 Bahçeşehir Üniversitesi İlker Girit Ahmet Ketancı Türkiye'de "Decentralization" Süreci Decentralization Prensipleri Türkiye deki Tarihi Süreç Türkiye

Detaylı

DP lilerin Seçim Kanununda Değişiklik Önerisinin TBMM ye Sunulması. 20 Eylül 1946 Basın Kanununda Değişiklik Yapılması

DP lilerin Seçim Kanununda Değişiklik Önerisinin TBMM ye Sunulması. 20 Eylül 1946 Basın Kanununda Değişiklik Yapılması 21 Temmuz 1946 Milletvekili Genel Seçimleri 5 Ağustos 1946 Meclis Başkanlığı Seçimi 5 Ağustos 1946 Cumhurbaşkanlığı Seçimi 7 Ağustos 1946 Recep Peker Hükûmetinin Kuruluşu 1 Eylül 1946 İl Genel Meclisi

Detaylı

SORULARLA. Türk ye Cumhur yet Cumhurbaşkanlığı S stem

SORULARLA. Türk ye Cumhur yet Cumhurbaşkanlığı S stem SORULARLA Türk ye Cumhur yet Cumhurbaşkanlığı S stem Türkiye nin çevresinde bir ateş çemberi var. Hainlerin ve düşmanların saldırıları bitmiyor. Dünya yeniden kurulurken, Türkiye iç meselelerle meşgul

Detaylı

Anayasası na göre, TBMM aşağıdakilerden hangisini bir parlamento kararıyla gerçekleştirir? Anayasası na göre ara seçim ne demektir?

Anayasası na göre, TBMM aşağıdakilerden hangisini bir parlamento kararıyla gerçekleştirir? Anayasası na göre ara seçim ne demektir? 1. 1982 Anayasası na göre, TBMM aşağıdakilerden hangisini bir parlamento kararıyla gerçekleştirir? A) Genel ve özel af ilanına karar vermek B) Bir kanun hükmünde kararnamenin değiştirilerek kabulüne karar

Detaylı

1-Hâkim ve Savcılar idari görevleri dolayısıyla aşağıdaki kurumlardan hangisine bağlıdır?

1-Hâkim ve Savcılar idari görevleri dolayısıyla aşağıdaki kurumlardan hangisine bağlıdır? 1-Hâkim ve Savcılar idari görevleri dolayısıyla aşağıdaki kurumlardan hangisine bağlıdır? A) Cumhurbaşkanlığı B) Başbakanlık C) Adalet Bakanlığı D) Halk E) HSYK 3-Aşağıdakilerden hangisi adli yargının

Detaylı

MEŞRUTİYET DÖNEMİNDE OSMANLI DEVLET TEŞKİLATI

MEŞRUTİYET DÖNEMİNDE OSMANLI DEVLET TEŞKİLATI MEŞRUTİYET DÖNEMİNDE OSMANLI DEVLET TEŞKİLATI II. Mahmut ve Tanzimat dönemlerinde devlet yöneticileri, parçalanmayı önlemek için ortak haklara sahip Osmanlı toplumu oluşturmak için Osmanlıcılık fikrini

Detaylı

İÇİNDEKİLER SUNUŞ... V İÇİNDEKİLER... XI I. BÖLÜM CHP NİN SON GENEL YÖNETİM KURULU

İÇİNDEKİLER SUNUŞ... V İÇİNDEKİLER... XI I. BÖLÜM CHP NİN SON GENEL YÖNETİM KURULU XI İÇİNDEKİLER SUNUŞ... V İÇİNDEKİLER... XI I. BÖLÜM CHP NİN SON GENEL YÖNETİM KURULU A. SON GENEL YÖNETİM KURULU NUN SEÇİLMESİ... 3 Cumhuriyet Senatosu Üçte Bir Yenileme ve Milletvekili Ara Seçimleri...

Detaylı

SÖKE KENT KONSEYİ ENGELLİLER MECLİSİ ÇALIŞMA YÖNERGESİ BİRİNCİ BÖLÜM. Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar

SÖKE KENT KONSEYİ ENGELLİLER MECLİSİ ÇALIŞMA YÖNERGESİ BİRİNCİ BÖLÜM. Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar SÖKE KENT KONSEYİ ENGELLİLER MECLİSİ ÇALIŞMA YÖNERGESİ BİRİNCİ BÖLÜM Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar AMAÇ Madde 1- (1) Bu yönerge, Söke Kent Konseyi Engelli Meclisi nin oluşumunu, organlarını, görevlerini

Detaylı

Yrd. Doç. Dr. Tevfik Sönmez KÜÇÜK Yeditepe Üniversitesi Hukuk Fakültesi Anayasa Hukuku Anabilim Dalı Öğretim Üyesi PARTİ İÇİ DEMOKRASİ

Yrd. Doç. Dr. Tevfik Sönmez KÜÇÜK Yeditepe Üniversitesi Hukuk Fakültesi Anayasa Hukuku Anabilim Dalı Öğretim Üyesi PARTİ İÇİ DEMOKRASİ Yrd. Doç. Dr. Tevfik Sönmez KÜÇÜK Yeditepe Üniversitesi Hukuk Fakültesi Anayasa Hukuku Anabilim Dalı Öğretim Üyesi PARTİ İÇİ DEMOKRASİ İÇİNDEKİLER ÖNSÖZ... IX İÇİNDEKİLER...XIII KISALTMALAR...XXI TABLOLAR

Detaylı

Vekiller Heyeti Kararı, Sıkıyönetim Komutanlığı ve Milli Güvenlik Konseyi'nce Kapatılan Siyasi Partiler

Vekiller Heyeti Kararı, Sıkıyönetim Komutanlığı ve Milli Güvenlik Konseyi'nce Kapatılan Siyasi Partiler Vekiller Heyeti Kararı, Sıkıyönetim Komutanlığı ve Milli Güvenlik Konseyi'nce Kapatılan Siyasi Partiler Açılış Tarihi Kapanış Tarihi Sona Eriş Nedeni 1 Terakkiperver Cumhuriyet Fırkası 17.11.1924 05.06.1925

Detaylı

Bölüm 6 DEVL ET ŞEKİLL ERİ I : MONARŞİ VE CUMHURİYET

Bölüm 6 DEVL ET ŞEKİLL ERİ I : MONARŞİ VE CUMHURİYET Birinci Kısım ANAYASA HUKUKUNUN GENEL ESASLARI Bölüm 1 ANAYASA HUKUKUNUN BİLGİ KAYNAKLARI I. Anayasalar II. Anayasa Mahkemesi Kararları III. Bilimsel Eserler IV. Kaynak Tarama Bölüm 2 ANAYASA HUKUKU KAVRAMI

Detaylı

3346 SAYILI KAMU İKTİSADİ TEŞEBBÜSLERİ İLE FONLARIN TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET MECLİSİNCE DENETLENMESİNİN DÜZENLENMESİ HAKKINDA KANUN

3346 SAYILI KAMU İKTİSADİ TEŞEBBÜSLERİ İLE FONLARIN TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET MECLİSİNCE DENETLENMESİNİN DÜZENLENMESİ HAKKINDA KANUN 3346 SAYILI KAMU İKTİSADİ TEŞEBBÜSLERİ İLE FONLARIN TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET MECLİSİNCE DENETLENMESİNİN DÜZENLENMESİ HAKKINDA KANUN KAMU İKTİSADİ TEŞEBBÜSLERİ İLE FONLARIN TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET MECLİSİNCE DENETLENMESİNİN

Detaylı

CUMHURBAŞKANLIĞI SEÇİMİ VE SİYASİ ANALİZ

CUMHURBAŞKANLIĞI SEÇİMİ VE SİYASİ ANALİZ İÇ POLİTİKA CUMHURBAŞKANLIĞI SEÇİMİ VE SİYASİ ANALİZ OCAK 2007 SARIKONAKLAR İŞ MERKEZİ C. BLOK D.16 AKATLAR İSTANBUL-TÜRKİYE 02123528795-02123528796 www.turksae.com CUMHURBAŞKANLIĞI SEÇİMİ VE SİYASİ ANALİZ

Detaylı

TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET MECLİSİNİN DIŞ İLİŞKİLERİNİN DÜZENLENMESİ HAKKINDA KANUN

TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET MECLİSİNİN DIŞ İLİŞKİLERİNİN DÜZENLENMESİ HAKKINDA KANUN 7117 TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET MECLİSİNİN DIŞ İLİŞKİLERİNİN DÜZENLENMESİ HAKKINDA KANUN Kanun Numarası : 3620 Kabul Tarihi : 28/3/1990 Yayımlandığı R.Gazete : Tarih : 6/4/1990 Sayı : 20484 Yayımlandığı Düstur

Detaylı

Siyaset Bilimi ve Kamu Yönetimi Bölümü TÜRK ANAYASA DÜZENĐ BAHAR DÖNEMĐ ARA SINAVI CEVAP ANAHTARI

Siyaset Bilimi ve Kamu Yönetimi Bölümü TÜRK ANAYASA DÜZENĐ BAHAR DÖNEMĐ ARA SINAVI CEVAP ANAHTARI Siyaset Bilimi ve Kamu Yönetimi Bölümü TÜRK ANAYASA DÜZENĐ 2011 2012 BAHAR DÖNEMĐ ARA SINAVI CEVAP ANAHTARI Anlatım soruları: 1- Osmanlı ve Türkiye de bugüne kadar yürürlükte bulunmuş anayasaların nasıl

Detaylı

1982 ANAYASASI, ANAYASANIN HAZIRLANMASI, KABUL EDİLMESİ VE TEMEL İLKELERİ

1982 ANAYASASI, ANAYASANIN HAZIRLANMASI, KABUL EDİLMESİ VE TEMEL İLKELERİ İÇİNDEKİLER ÖNSÖZ...V İÇİNDEKİLER...VII BİRİNCİ BÖLÜM 1982 ANAYASASI, ANAYASANIN HAZIRLANMASI, KABUL EDİLMESİ VE TEMEL İLKELERİ I. 1982 ANAYASASI NIN HAZIRLANMASI VE KABUL EDİLMESİ...1 II. 1982 ANAYASASI

Detaylı

İÇİNDEKİLER. Birinci Bölüm ANAYASA KAVRAMI

İÇİNDEKİLER. Birinci Bölüm ANAYASA KAVRAMI İÇİNDEKİLER Birinci Bölüm ANAYASA KAVRAMI Soru 1 : "Anayasa" deyince ne anlaşılır, ne anlamak gerekir? 7 Soru 2 : Türk tarihindeki anayasa hareketlerinin başlıca aşamaları ve özellikleri nelerdir? 15 İkinci

Detaylı