Avrupa Birliği (AB) / Katılım Öncesi Yardım Aracı (IPA), Enerji Sektörü Teknik Yardım Projesi

Transkript

1 Avrupa Birliği (AB) / Katılım Öncesi Yardım Aracı (IPA), Enerji Sektörü Teknik Yardım Projesi Sanayi Odaları / KOBİ ler için EĞİTİM I-2: AB de ve Türkiye de Enerji Verimliliği Politikaları I-3: Enerji Verimliliği İyileştirmelerinden Nasıl Faydalanırız? Adana Sanayi Odası / ESKI - 1 -

2 AB DE VE TÜRKIYE DE ENERJİ VERİMLİLİĞİ POLITIKALARI S1.2

3 Amaç AMAÇ Topluluğun rekabet edebilirliğine katkı, Enerji arz güvenliğini temini, Sürdürülebilir kalkınma temelinde çevrenin korunmasına katkı. AMAÇ Enerjinin ekonomik büyümeyi gerçekleştirecek ve sosyal gelişmeyi destekleyecek şekilde, zamanında, yeterli, güvenilir, rekabet edilebilir fiyatlardan, çevresel etki de göz önüne alınarak temin edilmesidir HEDEFLERİ (1990 yılı baz) %20 Enerji Verimliliği artışı Enerji arzında Yenilenebilir Enerjinin %20 ye ulaşması, Seragazı emisyonunun %20 düşmesi S1.2

4 Öncelikler ÖNCELİKLER Enerji arzı güvenliğinin sağlanması Tam entegre ortak Avrupa enerji pazarının oluşturulması Enerji talebini azaltmaya katkı için enerji verimliliğinin artırılması Ekonominin karbonsuzlaştırılması Araştırma, yenilikçilik ve rekabetçilik ÖNCELİKLER Enerjinin, maliyet, zaman ve miktar yönünden tüketiciler için erişilebilir olması, Serbest piyasa uygulamaları içinde kamu ve özel kesimin harekete geçirilmesi, Dışa bağımlılığın azaltılması, Enerjide küresel etkinliğimizin artması, Kaynak, güzergah ve teknoloji çeşitliliği, Yenilenebilir kaynakların azami oranda kullanılmasının sağlanması, Enerji verimliliğinin artırılması Enerji ve tabii kaynakların üretiminde ve kullanımında çevre dostu olunması S1.2

5 AB Modeli ve Deneyimi Çıkarılan Dersler AB deki EV politikaları ve kanunları, on yıllarca öğrenilen dersleri, başarı ve başarısızlıkları yansıtır. AB için gerçek bir EV pazarı oluşturmak, devasa yatırımlar ve 30 yıldan fazla zaman gerektirmiştir. Bu çalışma devam etmektedir. Hibeler, kanunlar ve yönetmelikler pazarın açılmasına yardım etmiştir ancak kanunların esas zorlayıcılığı ancak enerji tüketicilerinin talepleri ve pazarın buna cevabı sayesinde mümkün olabilir. Türkiye nin tekerleği baştan icat etmesine gerek yoktur. AB deneyimlerinden, geliştirilmiş teknoloji ve teknik standartlarından ve metodolojilerden faydalanabilir. Ancak bu otomatik bir kopyala yapıştır işlemi değildir. Türk yetkililerin, danışmanların, bankaların, tedarikçilerin ve pazardaki diğer kişilerin fazlaca emeğini ve vatandaşların desteğini gerektirir S1.2

6 Karşılaşılabilecek Zorluklar Mevzuatlar, Düzenlemeler, Teknik standartlar Ar-Ge teşviki; pazar aktörlerinin katılımı Farkındalık yaratma, teknik yardım Zorunlu önlemler Gönüllülük önlemleri Fiyatlandırma politikaları; teşvikler; finansal düzenlemeler Kurumsal gelişim Enerji verimliliğinin tanıtımı karmaşık bir konudur. Mevzuatlar/düzenlemeler kendi başlarına çözüm sağlayamazlar S1.2

7 ENVER Kanunu Önceki Başlıca Sanayi Odaklı Aktiviteler 1981 EİE ile planlı farkındalık arttırma çalışmaları Endüstri, bina ve ulaşım sektöründe anket ve enerji etütleri UNIDO, Dünya Bankası, JICA and AB ile uluslararası işbirliği 1992 Ulusal Enerji Tasarruf Merkezi (UETM) kuruluşu 1995 Sanayi Kuruluşlarının Enerji Tüketiminde Verimliliğinin Artırılması Hakkında Yönetmelik Sanayide enerji yönetimini ve enerji yöneticisi eğitimlerini geliştirmek 2001 JICA desteğiyle kurulan Enerji Tasarrufu Uygulama Tesisi 2004 Enerji Verimliliği Strateji Belgesi 2007 EV Kanunu S1.2

8 Gelecek Enerji Verimliliği Politikaları EV stratejisinin geliştirilmesi Teşvik ve desteklerin kapsamının genişletilmesi Kamu farkındalığının artırılması için daha kapsamlı bir kampanya Takip, izleme ve değerlendirme çalışmaları için altyapının güçlendirilmesi Ulusal vey auluslararası işbirliğinin güçlendirilmesi Mevcut binaların rehabilitasyonu (Isı yalıtımının iyileştirilmesi) Ulusal ve uluslararası kuruluşlar ile işbirliğiyle üçüncü taraf finansmanı, karbon ticareti gibi finansal mekanizmaların geliştirilmesi Eko binaların tanıtımı ve teşvik edilmesi Küçük çaplı yenilenebilir enerji yatırımlarının teşvik edilmesi S1.2

9 ENERJİ VERİMLİLİĞİ İYİLEŞTİRMELERİNDEN NASIL FAYDALANIRIZ? S1.2

10 Tanım Enerji tasarrufu enerjinin akıllıca kullanılışı anlamına gelir, israf etmemek ve gereksiz enerji tüketimini önlemektir. Örnek: Işıkları kapatmak. Enerji verimliliği, tüketilen enerji miktarının, üretimdeki miktar ve kaliteyi düşürmeden, en aza indirilmesidir. Örnek: Floresan lambaları LED lambalar ile değiştirmek (LEDler aynı miktarda ışığı üretmek için daha az enerji harcar) S1.2

11 Enerji Etüdü İzleme ve Hedef Belirleme Üst Yönetimin Katkı ve Desteği Enerji Muhasebesi Uygulama Enerji Verimliliği Ön Enerji Etüdü Ölçüm Detaylı Enerji Etüdü S1.2

12 Un Fabrikası, Ankara ve civarı Yaklaşık yıllık 308 TEP enerji sarfiyatı Proje 1 Proje 2 Proje 3 Proje 4 Proje 5 Proje 6 Proje 7 Toplam Projenin Tanımı Kompresör Atık Isısından Faydalanılması Basınçlı Hava Tankının Değiştirilmesi Kömürlü Kazanın Doğalgazlı Duvar Tipi Yoğuşmalı Kazan İle Değiştirilmesi Fanlarda Verimlilik Ölçümü Öğütme Bölümü Verimsiz Motorların Verimli Motor İle Değişimi Diğer Bölümlerin Verimsiz Motorlarının Verimli Motor İle Değişimi Aydınlatmada LED Dönüşümü - Projenin Üretim Hattına Uygunluğu Kapasiteye Etkisi Üretim Sürecine Etkisi Satışa Etkisi Maliyetlere Etkisi Çevresel ve Sosyal Etkisi Planlanan Yatırımın Maliyeti (TL) Net Yatırım Maliyeti* (TL) IRR ( % ) Geri Ödeme Süresi ( Yıl ) Planlanan Yatırımın İkinci El Değeri (TL) Uygun Uygun Uygun Uygun Uygun Uygun Uygun Beklenmemekte Beklenmemekte Beklenmemekte Beklenmemekte Beklenmemekte Beklenmemekte Beklenmemekte Beklenmemekte Beklenmemekte Beklenmemekte Bilinmiyor Bilinmiyor Bilinmiyor Beklenmemekte Beklenmemekte Beklenmemekte Beklenmemekte Bilinmiyor Bilinmiyor Bilinmiyor Beklenmemekte Pozitif Pozitif Pozitif Pozitif Pozitif Pozitif Pozitif 40,000 5,000 15,000 7,500 95,473 84,836 4,640 40,000 4,500 11,000 7,000 80,473 63,836 4, % % 22.38% % 58.23% 73.22% 23.99% ,000 2,000 6,000 1,000 30,000 52,500 1, Pozitif 252, , % ,500 Proje Yatırım Maliyeti Yıllık Enerji Tasarrufu CO 2 Tasarruf Oranı tco 2eq Emisyon Azalımı Miktar Birim TEP/yıl TL/yıl % % ton/yıl Proje 1 40, ,349 kwh 14 32, Proje 2 4,500 23,650 kwh 2 4, Proje 3 11,000 55,033 kwh 5 2, Proje 4 7, ,030 kwh 10 22, Proje 5 80, ,999 kwh 18 41, Proje 6 63, ,938 kwh 19 42, Proje 7 4,640 4,541 kwh Toplam 211, ,538 kwh , S1.2

13 Gıda/Tarım Tesisi, Adana ve civarı Projenin Tanımı Projenin Üretim Hattına Uygunluğu Kapasiteye Etkisi Satışa Üretim Sürecine Etkisi Etkisi Maliyetlere Etkisi Çevresel Etkisi Mevcut Ekipmanın İkinci El Değeri (TL) Net Yatırım Maliyeti (TL)* IRR ( % ) Net Bugünkü Değer (TL) Geri Ödeme Süresi ( Yıl ) Planlanan Yatırımın İkinci El Değeri (TL) Proje 1 Proje 2 Proje 3 İzolasyon kayıplarına yönelik vana ceketi uygulaması 15,607 Buhar kazanına ekonomizer uygulaması Mevcut armatürlerin LED armatürler ile değişimi Uygun Uygun Uygun Beklenmemekte Beklenmemekte Beklenmemekte Beklenmemekte Beklenmemekte Beklenmemekte Beklenmemekte Beklenmemekte Beklenmemekte Pozitif Pozitif Pozitif 3,150 20,000 81, % 20% 14.27% Proje 4 5 nolu chillerin değişimi Uygun Beklenmemekte Beklenmemekte Beklenmemekte Pozitif ,000 14, % 19,428 51,063 2, , ,000 Toplam , , % 88, ,000 Proje Yatırım Maliyeti Yıllık Enerji Tasarrufu CO 2 Tasarruf Oranı tco 2eq Emisyon Azalımı Miktar Birim TEP/yıl TL/yıl % % ton/yıl Proje 1 3,150 22,883 kwh , Proje 2 20,000 48,100 kwh , Proje 3 81,605 38,145 kwh , Proje 4 14,000 4,730 kwh , Toplam 118, ,858 kwh , S1.2

14 Gıda/Tarım Tesisi, Adana ve civarı 57 ilde 538 proje başvurusu 70 adet Etüd (16 Haziran itibariyle) 15 Adana (10 tamamlanan) Tekstil ve Plastik Sektörleri S1.2

15 Tanım Bir birim katma değer yaratmak için harcanan enerji Ülkeler ve sektörler arası karşılaştırmalarda yararlı Enerji Yoğunluğu = 2009 OECD ortalaması 2009 Türkiye EEEEEEEEEEEE TTTTTTTTTTTTTTT (TTTTTT vvvvvvvv JJJJJJJJJJ) GGGGGGGGG vvvv KKKKKKKKKK DDDDDDDDD 0.18 TEP/1000 dolar 0.27 TEP/1000 dolar S1.2

16 2012 TEDAŞ Verileri S1.2

17 Sanayi Sektörü Enerji Tüketiminin Dağılımı (2007) Enerji maliyetleri %20 %50 Enerji tüketiminde 1000 C üzeri proses sıcaklığına sahip Demir-Çelik, Çimento, Seramik ve Cam gibi toprak hammaddeli sektörler ön planda S1.2

18 Seçili Alt Sektörlerin EV Potansiyeli (2010) S1.2

19 Sektörel Bazda Tasarruf Potansiyeli Tasarruf potansiyeli yüksek enerji yoğun sektörler S1.2

20 SEKTÖREL BAZDA ENERJİ VERİMLİLİKLERİ TİCARİ BİNALAR S1.2

21 Genel Bakış Türkiye de binalardaki enerji tüketiminin %75 i yaklaşık ısıtma amaçlı İzolasyon ve çift cam yetersizliği Verimsiz yakıt tüketimi Otomatik kontrol sistemlerinin kullanılmaması İhtiyaç dışı kullanımın olması Perakende zincirlerinin elektrik tüketiminin %30 u, iş yerlerinin ise %40 ı aydınlatma LED veya floresan yerine kullanılan akkor flamanlı ampuller Otomatik kontrol sistemlerinin kullanılmaması Geçmiş yıllarda hızla artan klima talebi (özellikle turizm sektörü) puant ayını Aralık tan Temmuz-Ağustos a çekmiştir ve elektrik ihtiyacını arttırmıştır Verimsiz sistemler Kaynak: Dünya Bankası «Türkiye'de Enerji Tasarrufu Potansiyelini Kullanmak» Raporu Ocak S1.2

22 Potansiyel Enerji Verimliliği Yatırım Alanları Verimli Soğutma Sistemleri Daha yüksek COP/EER değerlerine sahip çillerler Sulu soğutma sistemleri ve hatların izolasyonu Havalandırma Verimli fan motorları Bina otomasyon sistemleri Isı geri kazanımı ve invertörler Isıtma ve İzolasyon Verimli kazanlar Verimli yakıt, izolasyon Isı geri kazanımı Aydınlatma Verimli lamba tercihi Aydınlatma otomasyonu/varlık sensörleri S1.2

23 SEKTÖREL BAZDA ENERJİ VERİMLİLİKLERİ ENDÜSTRİYEL TESİSLER S1.2

24 Endüstriyel Enerji Verimliliği Proses uygulamaları Daha verimli proses makineleri ve motor değişimleri Daha iyi izolasyon Yardımcı tesisler Kojenerasyon ünitesi veya diğer atık ısı geri kazanım sistemleri Verimli yardımcı ekipman seçimi Otomasyon Enerji verimliliği çözümleri sektöre bağlı değişiklik gösterir S1.2

25 Sektöre Genel Bakış Taş ve toprağa dayalı (cam, çimento, seramik) sanayiden sonra en enerji yoğun sektör, Alt sektörleri itibari ile önemli farklılık gösterir demir çelik sektörü demir dışı metallere kıyasla daha enerji yoğundur. Enerji giderleri sektörde toplam maliyetler içinde %20 lere ulaşmakta, entegre tesislerde ise %30 lara varmaktadır S1.2

26 Potansiyel Enerji Verimliliği Yatırım Alanları Üretim Makineleri Baca gazının hammadde ve yanma havasının ön ısıtmasında kullanımı Baca gazının soğutulması ve hacminin azaltılması Tavlama ve ergitme fırınlarında ısı yalıtım iyileştirmesi Otomasyon iyileştirilmesi: ölçüm cihazları, proses kontrol Havalandırma, Isıtma ve Soğutma Fanların ve hava akım hatlarının uygun tasarımı IE3 veya üstü enerji verimlilik sınıfı motor ve değişken hız sürücüsü tercihi Isı geri kazanımı Elektrik Uzun mesafeli enerji hattı tedariği ve döşenmesinden kaçınılması YE çözümleri S1.2

27 Sektöre Genel Bakış Türkiye, çimento üretiminde dünyada 4.; tüketimde ise 7. sıradadır, En enerji yoğun sektörlerden biri, İç ve uluslararası piyasadaki rekabet sektörü enerji verimliliğine yönlendirmekte Kaynak: international cement review, çimentobirlik S1.2

28 Enerji Tüketimi Kırılımı Elektrik giderleri toplam maliyetler içinde %21 lik Yakıt giderleri ise %38 lik bir paya sahiptir. Kaynak: KEMA, THBB S1.2

29 Potansiyel Enerji Verimliliği Yatırım Alanları Proses Pinch analizi ile ısı geri kazanım sisteminin optimizasyonu Islak proses yerine kuru proses seçimi Farin karıştırma sistemleri ve kuru proseste valsli değirmen kullanımı Çevre kirliliğini azaltma adına yakıt değişimi ve alternatif yakıt kullanımı Maksimum ısı geri kazanımı için modern klinker soğutucusu kullanımı Isıtma, Soğutma ve Basınçlı Hava Buhar türbini veya ORC sistemleri kurulumu ile atık ısıdan elektrik üretimi Fanlarda IE3 veya üstü enerji verimlilik sınıfı motor ve değişken hız sürücüsü kullanımı Basınçlı hava sisteminde kaçakların giderilmesi ve giriş hava sıcaklığının azaltımı; Boru, vana ve flanşlarda izolasyon sağlanması S1.2

30 Sektöre Genel Bakış Ülke ekonomisinin %0.3 ü ~ $ 2.3 milyar üretim değeri, %50 düzcam, %32 cam ambalaj, %16 cam ev eşyası, %2 cam elyaf Sermaye ve enerji yoğun, Yüksek kapasite ile çalışma zorunluğu S1.2

31 Enerji Tüketimi Kırılımı Enerji giderleri toplam maliyetler içinde %10 luk bir paya sahiptir S1.2

32 Potansiyel Enerji Verimliliği Yatırım Alanları Proses ve Fırınlar Rejeneratif ve reküperatif sistemlerin kullanımı Hammadde olarak geri dönüştürülmüş cam kullanımı Daha az enerji ile daha fazla/hızlı üretim yapan makineler Kojenerasyon sistemleri kullanımı Fırınlarda sızdırmazlıkların sağlanması Isıtma, Soğutma ve Basınçlı Hava Enerji İzleme ve Kontrol Sistemi kurulumu IE3 veya üstü enerji verimlilik sınıfı motor ve değişken hız sürücüleri kullanımı İzolasyon optimizasyonu Kesim/Montaj firmaları (Cam üretimi harici) Proses makinesi değişimi S1.2

33 Sektöre Genel Bakış Enerji yoğun sektör, Pişirme ve kurutma işlemlerinden dolayı %20 - %50 aralığında enerji maliyetlerinin yanı sıra %15 %20 aralığında enerji tasarrufu potansiyeli S1.2

34 Enerji Tüketimi Kırılımı S1.2

35 Potansiyel Enerji Verimliliği Yatırım Alanları Proses Daha az enerji ile daha fazla/hızlı üretim yapan makineler Sprey kurutucularda ve dikey fırın bacalarının egzoz fan sistemlerinde hava kaçaklarının önlenmesi Ateşleme için kullanılan ağır yakıtların düşük emisyonlu yakıtlarla değiştirilmesi Isı eşanjörlerinin ve/veya reküperatörlerin kurulumu ile artık ısıdan kurutuma amacı ile yararlanılması Tünel fırınların makara tabanlı fırınlara dönüştürülmesi Isıtma, Soğutma ve Basınçlı Hava Kojenerasyon sistemi kurulumu Hava soğutma besleme kanallarının izolasyonu Fanlarda IE3 veya üstü enerji verimlilik sınıfı motor ve değişken hız sürücüsü kullanımı Aydınlatma Enerji tasarruflu aydınlatma kullanılması, yüksek verimli floresan veya LED lambaların tercih edilmesi S1.2

36 Sektöre Genel Bakış Kağıt hamuru üretimi en enerji yoğun alt sektör, Kilit alt sektörlerden biri mukavva sektörü Küçük ölçekli şirketler Uygulamalar enerji verimli değil büyük fırsat Geri dönüşümlü kağıt ve elyaf kullanımı ülkede yaygın ve enerji verimli Ancak kağıt hamurundan üretim ve kurutma sırasında yüksek enerji verimliliği fırsatları var S1.2

37 Enerji Tüketimi Kırılımı Enerji giderleri toplam maliyetler içinde %20 lik bir paya sahiptir S1.2

38 Potansiyel Enerji Verimliliği Yatırım Alanları Proses Ekipmanları Termal ve elektrik enerjisi ihtiyaçları için kojenerasyon sistemleri Pinch analizi ile ısı geri kazanımının optimizasyonu Uygun atıksu kaynaklarının yeniden kullanılması ile temiz su kullanımının minimize edilmesi Atık elyafın tekrar kullanımı Isı pompası Yardımcı Ekipmanlar IE3 veya üstü enerji verimlilik sınıfı motor Basınçlı hava sistemlerindeki kaçakların giderilmesi Isı geri kazanımı ve ekonomizer sistemlerinin kurulması Atık ağaç kabuklarından enerji elde etme S1.2

39 Sektöre Genel Bakış Ülkemizde tamamen entegre bir sektör İplik Dokuma Boyama Apreleme Hazır Giyim Önceki sektörlere kıyasla daha düşük sıcaklıkta işlemler ancak yoğun buhar kullanımı Kojenerasyon Buhar kanallarının izolasyonu Kazan ve brülörlerin iyi ayarlanması Motor ve kompresörlerde verimlilik tercihi Enerji harcamaları toplam maliyetlerde kısmen daha düşük payda İplik Dokuma da %50 elektrik %50 ısı Son işlemlerde ısı %75 leri bulmaktadır S1.2

40 Enerji Tüketimi Kırılımı Tipik Dokuma fabrikasında elektrik tüketimi dağılımı Tipik Boyahane de görülen yakıt tüketimi dağılımı S1.2

41 Potansiyel Enerji Verimliliği Yatırım Alanları Proses Ekipmanları Daha az enerji ile daha fazla/hızlı üretim yapan makineler Örn: Örme makineleri, RAM, finishing Isıtma Sistemleri Verimli kazanlar ve verimli yakıt Isı geri kazanımı İzolasyon kayıpların engellenmesi Kojenerasyon sistemleri Basınçlı Hava ve Kompresörler Daha verimli kompresörler, kaçakların engellenmesi İnvertör S1.2

42 Sektöre Genel Bakış Alt sektörleri arasında Tüketici malları (kozmetik, deterjan, sabun, ) Temel kimyasallar (suni elyaf, gübre, end. gazlar, ) Özel kimyasallar (boya, mürekkep, tarım ilaçları) İlaç Sektördeki EV iyileştirilmesi için, Temel aşamaların kısaltılması ve basitleştirilmesi, Kimyasal proses tasarımlarının iyileştirilmesi, Daha iyi tekniklerin seçilmesi S1.2

44 Potansiyel Enerji Verimliliği Yatırım Alanları Proses Ekipmanları Bilgisayar destekli sistemler ile proses optimizasyonu Pnömatik sistemlerin servo motorlu sistemler ile değiştirilmesi Temiz odalarda yük kaybı düşük filtre kullanımı Isıtma Sistemleri Verimli kazanlar ve verimli yakıt Isı geri kazanımı (sıcak bacalar için) İzolasyon kayıpların engellenmesi Kamyon yükleme doklarında kapıların yalıtımı Basınçlı Hava ve Kompresörler Sistemdeki kaçakları azaltmak Motorlarda değişken hız sürücüsü (invertör) kullanımı S1.2

45 Sektöre Genel Bakış Hammaddeden sonra ikinci büyük gider kalemi enerjidir Özellikle ekstrüzyon ve enjeksiyon metotlarını eski makinelerle kullanan firmalarda elektrik tasarrufu fırsatları S1.2

47 Potansiyel Enerji Verimliliği Yatırım Alanları Proses Ekipmanları Daha az enerji ile daha fazla/hızlı üretim yapan makineler Kojenerasyon sistemi kurulumu Ekstrüder motorlarının verimli olması ve rezistansların izolasyonu İzolasyon kayıpların engellenmesi Diğer Gün ışığı kontrol sistemleri ve varlık sensörleri kullanımı Yüksek verimli LED aydınlatma kullanımı S1.2

48 Sektöre Genel Bakış Toplam sanayi enerji tüketiminin %9 u Özellikle şeker endüstrisi enerji yoğun Sektördeki oyuncuların çoğu KOBİ Düşük enerji yoğunluğu ancak buhar, kompresör ve soğutma sistemlerinin yaygınlığı: Kojenerasyon Buhar kanallarının izolasyonu Kazan ve brülörlerin iyi ayarlanması Motor ve kompresörlerde verimlilik tercihi Verimli soğutma sistemi Verimli fırın kullanımı S1.2

49 Potansiyel Enerji Verimliliği Yatırım Alanları Üretim Makineleri Daha az enerji ile daha fazla üretim yapan makineler Verimli motorlar ve otomasyon sistemleri Havalandırma Verimli fan motorları İnvertörler Isı geri kazanımı Fırınlar ve Pişirme Kazanları Verimli kazanlar Kayıpların engellenmesi izolasyon Isı geri kazanımı Linyit yerine doğalgaz kaynağına geçiş S1.2

50 Sektöre Genel Bakış Bu sektörde enerji maliyeti, yüksek ham madde ve işçilik maliyetleri nedeni ile yüzde 10 un altında kalsa da yüksek olmakta ve EV projeleri bu sektörde önemli kazanımlar sağlamaktadır, S1.2

51 Potansiyel Enerji Verimliliği Yatırım Alanları Proses Ekipmanları Daha az enerji ile daha fazla/hızlı üretim yapan makineler Otomasyon Örn: Enjeksiyon makineleri, extruder, pressler CNC tezgahları Fırınlar Kayıpların engellenmesi - İzolasyon Yakma verimi ve ısı geri kazanımı Soğutma Sistemi Daha yüksek COP li veya absorpsiyonlu çillerler Sulu soğutma sistemleri Basınçlı Hava Sistemleri Verimli kompresör Invertör Kaçakların giderilmesi S1.2

53 Potansiyel Enerji Verimliliği Yatırım Alanları Proses Ekipmanları Verimli hammadde taşıma sistemleri IE3 veya üstü enerji verimlilik sınıfı motor Kırma ve öğütme sırasında VSD donanımlı verimli elektrik motorlarının kullanımı Fırınlar Kurutma ve pişirme fırınlarında ısı yalıtımının iyileştirilmesi Yakma verimi iyileştirme ve ısı geri kazanımı S1.2

54 Sektöre Genel Bakış Son yıllarda insan gücünden makinelere geçişle elektrik maliyetleri artsa da toplam enerji maliyetleri diğer sektörlere oranla daha aşağıda kalmıştır. Odun kurutmada yüksek yakıt sarfiyatı mevcut S1.2

56 Potansiyel Enerji Verimliliği Yatırım Alanları Proses Talaş toplama sisteminin verimliliğinin iyileştirilmesi, Tesisteki enerji kullanımını takip etmek amacı ile Tesis İzleme ve Kontrol Sistemi kurulumu; Isıtma Pompa, blover ve basınçlı hava sistemlerinde IE3 veya üstü enerji verimlilik sınıfı motor ve değişken hız sürücüsü kullanımı, Kazanların yüksek verimlilik için ayarlanması, Eş zamanlı termal enerji ve elektrik talebi baz alınarak kojenerasyon kurulumu Baca gazının önısıtma için kullanımı ve ekonomizer kurulumu S1.2

57 Sektöre Genel Bakış Tarımın toplam enerji tüketimi içindeki payı yaklaşık %6 ya ulaştı Modern ekipmanlar ve pestisid kullanımı nedeni ile fosil yakıt tüketiminin artışı Özellikle sulama/pompa kullanımı için yüksek elektrik ihtiyacı Kaynak: Türkiye Tarım Sektörü Raporu S1.2

58 Potansiyel Enerji Verimliliği Yatırım Alanları Sulama Daha verimli pompaların kullanımı Havalandırma, Soğutma, Isıtma Fanlarda IE3 veya üstü enerji verimlilik sınıfı motor ve değişken hız sürücüsü kullanımı Evaporatif soğutucu kullanımı Sera ve tavuk çiftliği ısıtımı için yüksek verimli biyokütle kazanları Soğuk hava depolarında yüksek verimli soğutucular ve iyi izolasyon Aydınlatma LED veya floresan gibi yüksek verimli ışık kaynağı kullanımı Otomasyon S1.2

59 EU / IPA Enerji Sektörü Teknik Yardım Projesi Enerji Verimliliği için Danışmanlık Hizmetleri Bu proje ESKI Avrupa Birliği ve Türkiye Cumhuriyeti Teşekkürler Emre Oğuzöncül, MWH Global