YATIRIM KARARLARININ DEĞERLENDİRİLMESİNDE REEL OPSİYONLAR YAKLAŞIMI VE HAZIR GİYİM SEKTÖRÜNE BİR UYGULAMASI
|
|
- Ilhami Karagöz
- 8 yıl önce
- İzleme sayısı:
Transkript
1 YATIRIM KARARLARININ DEĞERLENDİRİLMESİNDE REEL OPSİYONLAR YAKLAŞIMI VE HAZIR GİYİM SEKTÖRÜNE BİR UYGULAMASI REEL OPTIONS AND APPROACH FOR EVALUATION OF INVESTMENT DECISIONS AND AN APPLICATION SAMPLE FOR APPAREL INDUSTRY Tek. Yük. Müh. Diren MECİT Prof. Dr. Turan ATILGAN Ege Ü. Teksil Mühendisliği Bölümü ÖZET Yaırım kararlarının değerlendirilmesi firmalar için hayai öneme sahipir. Yaırım kararlarının değerlendirilmesinde kullanılan geleneksel yönemler saik varsayımlar yapmaka ve buna göre analiz yapılmasını sağlamakadır. Ancak gerçek hayaa firmalar için projeler saik değil dinamik bir yapıya sahipir. Reel opsiyonlar yaklaşımı ile yaırım kararları değerlendirilirken bu dinamik yapıdan kaynaklanan esnekliklerin, risklerin ve belirsizliklerin göz önünde uulması ve daha gerçekçi sonuçların elde edilmesi sağlanmakadır. Bu çalışmada yaırım kararlarının değerlendirilmesinde reel opsiyonlar yaklaşımı incelenmiş, bir eksil firması yaırımı için geleneksel değerlendirme yönemi ve reel opsiyon yaklaşımının bir uygulaması göserilmişir. Anahar Kelimeler: Yaırım kararları, değerlendirme, reel opsiyonlar, ne bugünkü değer ABSTRACT Evaluaion of invesmen decisions are vially imporan for he firms. Tradiional mehods for invesmen decisons accep saic assumpions and analyse he invesmen decisions according o hese assumpions. However, in real life projecs have a dynamic srucure. Evaluaion of invesmen decisions wih real opions approach can provide o consider elasiciies, risks and uncerainies and herefore o obain more realisic resuls. In his sudy evaluaion of invesmen decisions wih real opions is invesigaed, evaluaion of invesmen decision of a exile firm wih radiional mehod and real opions approach is described and esed by a sample case. Key Words: Invesmen decisions, evaluaion, real opions, ne presen value 1.GİRİŞ İşleme açısından yaırım, işlemeye uzun süre gelir (para girişi) sağlayacak her ürlü harcamalardır. Bu anıma göre, eşebbüs faaliyelerinin yürüülmesi için zorunlu olan arazi, araç ve gereçler, donanım gibi sürekli kullanım elemanlarının edariki için yapılan harcamalar, yaırım kapsamına girmekedir. Ancak mikro açıdan yaırım, işlemenin amacını oluşuran faaliyeleri sürdürmek, belli bir anda işlemenin varlığını, rekabe gücünü korumak veya gelişirmek üzere, sürekli bir şekilde sahip olmak zorunda olduğu unsurlar ve özellikle dayanıklı malları edarike yapılan harcamalardır (1). İşlemelerin aldıkları kararlar emelde, faaliye kararları, finansman kararları ve yaırım kararları gruplarından birine girmekedir. Yaırım kararları firmaların naki akımlarını doğrudan ekilemeleri nedeniyle belirilen kararlardan en önemlisi olarak ifade edilebilir (2). Ayrıca yaırımlar için harcanan sermaye uarı, işlemenin üm sermaye harcamaları içerisinde hem çok yüksek bir paya hem de geri dönüş süresi en uzun olan bir özelliğe sahipir. Yaırım kararlarının değerlendirilmesi sırasında firmanın önünde farklı yaırım alernaifleri bulunabilir. Firmaların önündeki alernaifler arasından en uygun olanının seçebilmesi için değerlendirmenin yapılması gerekmekedir. Bu değerlendirmenin yapılabilmesi için farklı finansal analiz eknikleri kullanılmakadır. Yaırım kararlarının değerlendirilmesinde kullanılan analiz eknikleri ile karmaşık yaırım yapıları basi ölçülere indirgenerek incelenebilmekedir. 2. YATIRIM KARARLARININ DEĞERLENDİRİLMESİ Yaırım projelerinin gerçekçi bir şekilde değerlendirilmesi, firmalar için büyük bir öneme sahipir. Yaırımların değerlendirilmesinin sağlıklı bir şekilde yapılması, finans sekörünü yakından ilgilendirmekedir. Yaırım yapacak olan firmanın önündeki yaırım alernaiflerini doğru bir şekilde değerlendirmesi daha sonraki piyasa koşullarında firmanın hayaını devam eirebilmesi ve beklenen naki akımını sağlaması açısından büyük önem aşımakadır. Bu nedenle yaırım projelerinin doğru ve gerçekçi bir şekilde değerlendirilmesi gerekmekedir. Yaırım kararlarının değerlendirilmesi için farklı yönemler kullanılabilmekedir. Bu yönemler aşağıda açıklamaları ile birlike belirilmişir (1,3,4). 200 TEKSTİL ve KONFEKSİYON 3/2007
2 1. İç Karlılık Yönemi: İç karlılık, bir yaırım projesinin ekonomik ömrü boyunca sağlayacağı gelirlerin bugünkü değerini, yapılan yaırıma eşi kılan iskono (faiz) oranıdır. İç karlılık yönemi uygulanırken, NBD=0 olarak kabul edilir ve projeden doğacak gelirlerin bugünkü oplam değeri, yaırımın bugünkü değerine eşi kabul edilerek bunun için gerekli iskono oranı bulunmaya çalışılır. 2. Geri Ödeme Süresi Yönemi: Yaırım projelerinin değerlendirilmesinde kullanılan basi bir yönemdir. Geri ödeme süresi, bir projenin kendi oplam yaırımını ödemesi için kaç yıllık süre için ne karını birikirmesi gerekiğini ifade eder. Bu yönem özellikle likidie güçlüğü ile karşı karşıya bulunan işlemelerde gelirlerin elde edilmesinde, risk oranı yüksek olan yaırım alernaiflerinin değerlendirilmesinde, büyük ölçüde uygulama alanı bulmakadır. 3. Karlılık Oranı: Karlılık, normal bir yıl içinde meydana gelmiş olan ne karın başlangıçaki yaırıma oranıdır. Bu oran, oplam yaırım veya özsermaye üzerinden hesap edilebilmekedir. Eğer oplam yaırım veya özsermaye üzerinden hesaplanan karlılık, sermaye piyasasında geçerli olan faiz oranlarından yüksek ise, o proje iyi bir proje olarak anımlanabilir. Birden çok alernaif projeler arasında seçim yapmak gerekiğinde, en yüksek oralama karlılık oranını göseren proje uygulanmak için seçilir. 4. Başabaş Nokası: Başabaş nokası (kar geçiş nokası) değerlendirmeleri, saış hasılaı, üreim mikarı ve kapasie kullanım açılarından yapılan hesaplamaları içermekedir. 5. Ne Bugünkü Değer (NBD) Yönemi: Bir projenin ne bugünkü değeri o projenin gelecekeki naki giriş ve çıkışlarının bugünkü değerleri arasındaki farkın oplamı olarak anımlanır. Projenin ne bugünkü değeri, sıfırdan büyük veya ona eşise, o proje karlılık açısından kabul edilebilir demekir. Alernaif projeler arasında seçim yapılırken, en yüksek bugünkü değeri göseren yaırım projesi uygulanmak üzere seçilmiş olur (1,4,5). Ne bugünkü değer yönemi projenin ekonomik ömrünü veya faydalı yaşam süresini ve projenin gelecekeki naki akımlarını bugünkü değere indirgemek sureiyle, zaman ercihlerini göz önünde uması nedeniyle avanajlar sunmakadır. Ancak ne bugünkü değer yöneminde uygulanacak olan iskono oranının çok iyi belirlenmesi gerekmekedir ve bu oranın belirlenmesi oldukça zordur. İskono oranının yüksek ya da düşük seçilmesi projenin seçimini önemli ölçüde ekilemekedir (1,4). Yukarıda belirilen yaırım projelerini değerlendirme eknikleri arasında, projelerin firmaya kaıkları ne değer bazında doğrudan karşılaşırılabilmeleri yoluyla incelenmelerini kolaylaşıran ne bugünkü değer yaklaşımı en popüler ve en çok ercih edilen yönemdir. Yukarıda belirilen yönemler dışında Şekil 1 de de görüldüğü gibi yaırım kararlarının değerlendirilmesinde daha birçok yönem kullanılmakadır. Genel olarak, yaırım kararlarının değerlendirilmesinde kullanılan yönemlerin kullanılırlığı, verilerin varlığına ve yönemin verdiği sonucun doğruluğuna bağlıdır. Ancak özel olarak yönemler, belirsizliği ve risklere değerlemede dikkae almaları açısından önemli farklılıklar gösermekedirler. Geleneksel değerleme yönemleri (örneğin NBD): Uyarlanmış NBD Karlılık Endeksi Simülasyon Analizi Defer Geiri Oranı Reel Opsiyonlar İskonolu Geri Ödeme Dönemi F/K oranları Duyarlılık Analizi Geri Ödeme Süresi Yönemi İskono Oranı Ne Bugünkü Değer (NBD) İç Karlılık Yönemi 10,78 11,87 13,66 20,29 firmalar için yaırım sürecinin geriye döndürülebilir olduğunu; yani projenin başarısız olması durumda yaırım maliyeinin, yaırımı eşkil eden makine, eçhiza ve binaların saılması ile amamen karşılanabildiğini firmalar için yaırım fırsalarının geçici olduğunu, yani yaırımların hemen yapılmaması durumunda yaırım fırsaının amamen oradan kalkığını firmaların yaırım projelerine başladıkan sonra, projelerini değişirme esnekliğine sahip olmadıklarını varsaymakadır. Ancak gerçek hayaa durum çok farklıdır. Yaırım projelerinin geriye döndürülmesi çok zor gerçekleşmeke, yaırım fırsaları hemen oradan kaybolmamaka ve böylece firmalar yaırım kararlarını ereleyebilmekedirler. Firmalar için projeler saik değil, aksine dinamik bir yapıya sahipirler. Projelerin ömrü boyunca firmalar piyasa şarlarına göre projeleri değişirebilme esnekliğini göserebilirler. İşe yukarıda açıklanan bu üç önemli nokayı değerlendirmede dikkae alma açısından, reel opsiyonlar yönemi diğerlerinden belirgin bir şekilde ayrılır. Reel opsiyonlar yaklaşımının farkı, yukarıda açıklanan gerçekçi durumları dikkae alarak, projeleri değerleme yapmasıdır (3). 3. REEL OPSİYONLAR YAKLAŞIMI Yaırım kararları gibi sraejik kararlarla karşı karşıya kalındığında var olan seçenekler ve bu seçeneklerin risklerinin iyi analiz edilmesi gerekmekedir. 26,59 29,45 38,92 51,54 56,74 56,94 74,93 75,61 0,00 10,00 20,00 30,00 40,00 50,00 60,00 70,00 80,00 Şekil 1. Yaırım Değerlendirme Teknikleri ve Kullanılma Oranları (%) (3) TEKSTİL ve KONFEKSİYON 3/
3 Uygulamada, yaırım kararlarının değerlendirilmesinde kullanılan ekniklerde daha sonra karardan vazgeçme hakkı bulunduğu veya zaman içinde alınan kararlarda değişiklikler olabileceği gözönünde bulundurulmamakadır. Ancak zaman içinde işlemenin önüne yeni fırsalar çıkabilmeke, piyasada olumlu yada olumsuz değişiklikler yaşanabilmekedir. Bu yeni durumlarda işlemeler, zorunlu olmasada, uygun görmeleri halinde mevcu projelerini genişleebilmeke, ereleyebilmeke yada projelerini daha uygun zamanda hayaa geçirmek için bekleyebilmekedirler. Ancak uygulamada kullanılan ekniklerde, projeye ilişkin opsiyonların değerlendirilmemesi, projenin gerçek ekonomik değerinin olduğundan daha düşük görülmesine neden olmakadır (2,6). Bu nedenle mevcu opsiyonların veya esnekliklerin proje değerine dahil edilmesi için, yaırım projelerinin var olan yönemleri amamlayıcı olarak reel opsiyonlar yaklaşımı ile değerlendirilmesi daha gerçekçi sonuçlar vermekedir. Reel opsiyonlar yaklaşımı, finansal opsiyonların, yaırım projelerine ve daha geniş anlamda firma sraejilerinin belirlenmesine uyarlanması olarak ifade edilebilmekedir (3). Diğer bir ifadeyle finansal olmayan değerlerde kullanılan opsiyon ürleri reel opsiyonlar olarak adlandırılmakadır (7). Finansal opsiyonlarda olduğu gibi reel opsiyonlar da zorunluluk geirmemeke sadece hak sağlamakadır (8). Firmalar yaırım projelerinin hem gerçekleşme aşamasında hem de gerçekleşiken sonra değişiklik yapabilme esnekliğine sahip olabilmekedirler. Bu değişikliklerin her biri firmalar için yeni reel opsiyon yaramakadır (3). Reel opsiyonlar ayrıca proje hayaa geçirildiken sonra bir sonraki aşamaya ne zaman geçilmesinin doğru olacağı konusunda da yol gösermekedir (2). Örneğin, firma yaırım projesine karar verip projeye başladıkan sonra, piyasa şarları olumlu yönde ise, firma yaırım ölçeğini genişleebilir; ancak piyasa şarları yaırımın aleyhine gelişiyorsa, bu defa firma yaırım ölçeğini daralabilir. Bu nedenle, yaırım projelerinin değerlemesinde, böyle esnekliklerin değeri hesaplamalara kaılıyorsa ancak doğru değerler bulunabilmekedir. Söz konusu durum da ancak, reel opsiyonlar yaklaşımının uygulanması ile mümkündür (3). Yaırım kararlarının değerlendirilmesinde kullanılan geleneksel yaklaşımlar gecikirme, ipal, genişleme gibi, yaırımlara esneklikle uygulanabilecek durumların varlığını dikkae almamaka ve bir yaırım projesinin değerini olduğundan daha düşük göserebilmekedir. Reel opsiyonlar yaklaşımı ise yeni bir projenin kârlılığının değerlendirilmesi, projeye devam edilip edilmemesi, devam edilecek ise ne zaman devam edileceği konularında yol gösermekedir. Yüksek belirsizlik ve risk söz konusu olduğunda ve gelecek dönemde yeni bilgiler elde edilebiliyor ise reel opsiyonlar yaklaşımı en büyük faydayı sağlamakadır (2). Reel opsiyonlar gibi sraejik opsiyonlar, ek bir beklenen bugünkü değerin hesaplandığı indirgenmiş naki akımları analizlerinde göz ardı edilmekedir. Ancak reel opsiyonlar olumsuz sonuçların elimine edilmesi ile bir projenin değerini önemli ölçüde arırmakadır (9). Finansal ürevlerin değerlemesinde kullanılan opsiyon fiyalama eorisi reel varlıkların değerlemesine de uygulanabilmekedir (2). Reel opsiyonun değeri hesaplanırken geleneksel ne bugünkü değer ve opsiyon değeri kullanılmakadır (6). Buna göre bir yaırım projesinin ekonomik değeri (ED) veya reel ne bugünkü değeri aşağıdaki gibi hesaplanabilir (2,6): ED = NBD na + NBD opsiyonlar ED = Ekonomik değer NBD na = naki akımlarının ne bugünkü değeri NBD opsiyonlar = opsiyonların ne bugünkü değeri Yaırım fırsalarının opsiyon oluşurabilmesi için, yaırım sürecinin geriye döndürülemez olması gerekmekedir. Bunun nedeni ise yaırıma karar verildiğinde, opsiyonun kullanılmış olmasıdır. Yaırım kararlarının erelenebilmesi ve proje sürecinde esneklikler ise opsiyonun ürlerini oluşurmakadır (3). Mimarlık, inşaa ve mühendislik yaırımlarının değeri birçok belirsizliğe bağlıdır ve ardışık kararlar belirsizlikler kalandıkça yapılmakadır. Bu belirsizliklere, maeryal aşınması, laborauar kaynakları, jeolojik koşullar, finansal ve ekonomik koşullar dahildir. Genelde belirsizlikler büçe aşmasına ve gecikmelere neden olmasına rağmen, uygun olarak yöneilmeleri durumunda poziif kazanç sağlayabilmekedir. Bu nedenle mühendislik alanında çalışan uzmanların mümkün olduğu kadar çok proje olanağı yakalayabilmesi için birçok alernaifi göz önünde bulundurması ve opimize emesi gerekmekedir. Söz konusu ardışık yaırımlarda alernaiflerin değerlendirilmesi için reel opsiyonlar kullanılabilecek en bilinen kaniaif yönemlerden bir anesidir (10). Reel opsiyon yaklaşımı genellikle AR- GE projelerinde kullanılmakadır. AR- GE projeleri firmaların yüksek fon ayırdıkları projeler olmakla birlike yüksek oranda risk içermekedirler. AR-GE projelerinde, proje ilerledikçe yeni bilgiler elde edilerek yeni kararlar alınabilmekedir. Tüm bu nedenlerden dolayı AR-GE projelerinin ekonomik değerinin bir opsiyon değeri barındırdığı ve bu projelerin değerlendirilmesinde klasik değerlendirme yönemlerinin yeersiz kalacağı ifade edilmekedir (2) Opsiyonların Değerlemesi (Fiyalanması) Reel opsiyon lieraüründeki son gelişmeler, finansal opsiyonları fiyalama eorisinin reel opsiyonları değerlendirmede de kullanılabileceğini oraya koymakadır (2). Reel opsiyonların değerlemesinde opsiyona göre farklı yönemler kullanılabilmekedir. Reel opsiyonlar, genellikle opsiyonları uygulama arihini beklemeden her hangi bir zamanda kullanılabilmeleri nedeniyle Amerikan ürü opsiyonlardır. Avrupa ürü 202 TEKSTİL ve KONFEKSİYON 3/2007
4 opsiyonlarda ise opsiyonlar ancak önceden belirlenmiş arihlerde kullanılabilmekedirler. Avrupa ürü opsiyonlar için genellikle Black-Scholes (kapalı çözüm) formülü kullanılmakadır. Amerikan ürü opsiyonlar ise, uygulama arihinde veya önceki bir arihe kullanılabildiğinden, opsiyonun değerlemesi ancak nümerik bir yolla mümkündür. Bu nümerik yönemlerden bazıları ise: Binom meodu ve Mone Carlo simülasyonudur (3,11). a. Black&Scholes Meodu Bu model, kar payı ödemesi yapmayan Avrupa ipi opsiyonların fiyalarını hesaplamak üzere 1973 yılında Fisher Black & Myron Scholes arafından gelişirilmişir. Modelin dayanağı, finansal ürünün naki hesabında kısa pozisyon, saın alma opsiyonu hesabında ise, uzun pozisyon uarak risksiz faiz oranında geiri elde eden bir porföy oluşurma düşüncesine dayanmakadır (11). Black ve Scholes her bir ürevden sağlanması gereken bir kısmi diferansiyel eşilik bulunmuşlardır. Seçilen sınır şarlarına bağlı olarak farklı opsiyon ipleri için formüller hesaplanabilmekedir. En basi formül, emeüsüz hisse senelerinde Avrupa opsiyonunun değerinin belirlenmesi için kullanılanıdır (12). b. Binom Meodu Vadelerinden önce uygulanabilen Amerikan ürü opsiyonların fiyalandırılmasında kullanılan meolardan biri olan ve 1979'da Cox, Ross ve Rubinsein arafından gelişirilen Binom Modeli, kısa bir zaman diliminde proje değerlerinde iki yönde (binomial) değişim olacağı esasına dayanmakadır. S p,? (1-p),? S u S d Binom modelinin güvenilir sonuçlar vermesi için proje süresi, mümkün olan en fazla sayıda zaman dilimlerine bölünmelidir. Her zaman dilimi () sonunda belli olasılık dahilinde oluşması beklenen değerlerin belirlenmesi gerekmekedir. Proje değerinin yükselme olasılığı (p) ve düşme olasılığı (1-p)'nin üm zaman dilimlerinde sabi olacağı kabul edilmekedir. Gelecekeki proje değerleri, önceden belirlenen olasılıklar ile ahmin edilmekedir (6,11). c. Mone Carlo Simülasyonu Bu model, doğru kullanıldığında piyasa riskinin ölçümünde kullanılan en kapsamlı yaklaşımlardan bir anesidir. Mone Carlo simülasyonu yöneminde piyasa ekenlerindeki olası değişimleri yeerli düzeyde emsil edebileceği düşünülen bir isaisiki dağılım seçilerek, gerçek olmayan rassal piyasa fiya ve oranları üreilmekedir. Yaraılan bu rassal değerler mevcu porföye ilişkin varsayımsal kar ve zararların dağılımını elde emek için kullanılmaka, opsiyon uarı da bu dağılımdan elde edilmekedir (13). Mone Carlo simülasyonunda reel opsiyonun değerini ekileyen bazı belirsizlik kaynaklarının simülasyonu sağlanmakadır. Mone Carlo simülasyonu, hesaplamaların uzun sürmesi nedeniyle basi reel opsiyonlardan daha çok kompleks reel opsiyon modellerinin çözümü için uygundur (14). Mone Carlo simülasyonu özellikle geçiş opsiyonlarının değerlendirilmesinde doğru sonuçların alınmasını sağlamakadır. Ancak bu meodun uygulanması karmaşıkır ve konusunun uzmanı bir kişi arafından değerlendirmenin yapılması gerekmekedir (15). Yukarıda anımlanan modeller içerisinde yaygın olarak Amerikan ürü opsiyonların fiyalamasında kullanılan nümerik yönemlerin, karmaşık olan reel opsiyon değerlemesinde kullanılması, iyi bir uzmanlık bilgisi gerekirmekedir. Bu nedenle genellikle firmalar, reel opsiyonlarını Avrupa ürü opsiyon varsayarak, Black-Scholes formülü kullanmaka ve yaklaşık bir sonuç bulmakla yeinmekedir (3). 3.2 Reel Opsiyon Türleri Yaırım projelerinin değerlendirilmesinde kullanılan reel opsiyonlar genel olarak lieraürde üç grup alında oplanabilmekedir. a. Terk eme Opsiyonu: Yöneiciler hayaa geçirilmiş olan projeleri sonlandırabilme opsiyonuna sahipirler. Firma beklenen naki akımlarını gerçekleşiremiyorsa projeyi erkedebilir. Bu durumda erkeme opsiyonu söz konusudur. Terkeme opsiyonu riskin gözönüne alınamaması gibi bir durum oluşursa da çoğu zaman firmaları yüksek mikarda para kaybemeken kurarmakadır. Bu nedenle erkeme opsiyonu varolan projenin değerinin yükselmesini sağlamakadır (5,6). b. Genişleme Opsiyonu: Yaırım projesi gerçekleşirildiken sonra zaman içerisinde projenin başarılı olması durumunda projenin genişleilmesi söz konusu olabilir. Ayrıca firma bir yaırım yaparak geleceke başka yaırım imkanlarına sahip olabilmekedir. Bu gibi durumlar genişleme opsiyonu yaramakadır. c. Bekleme Opsiyonu: Firmanın piyasa koşullarına göre yaırım projesini daha önceden belirlenen zaman diliminden daha sonraki bir zamana kadar beklemesi (erelemesi) durumunda söz konusudur. Piyasa şarlarını daha iyi görebilmek için firmaların yaırım kararlarını beklemesi, bekleme opsiyonu sağlamakadır (2,3,16). Yukarıda anımlanan opsiyonların ümü yaırıma değer kamaka ve geleneksel yönemlerle yapılan değerlendirmeler sonucunda olumsuz görünen bir yaırım projesinin aslında karlı olabileceğinin gözlemlenmesini sağlamakadır (6). Genel olarak anımlanan opsiyonların dışında daha deaylı olarak opsiyonların ayrıldığı ve farklı adlarla adlandırıldığı sınıflandırmalar da bulunmakadır. Bu sınıflandırmalardaki opsiyon ipleri aşağıda belirilmekedir. Bileşik opsiyonlar; kullanıldıklarında naki akımları yanında bir başka opsiyonu da oraya çıkaran opsiyonlar TEKSTİL ve KONFEKSİYON 3/
5 olarak anımlanabilirler. Bu ür opsiyonlar, genellikle birbirini akip eden aşamalı yaırımlarda söz konusudur. İlk yaırımı yapmak firmaya ikinci yaırımı yapma zorunluluğu geirmemeke ancak firmaya ikinci bir yaırım fırsaı sağlamakadır. Yani sırası ile, ikinci yaırım üçüncüye, üçüncü yaırım da dördüncüye olanak sağlayacak şekilde devam edebilmekedir. Öğrenme opsiyonları; ise, opsiyonu elinde uan firmanın, mikar veya eknolojiye ilişkin belirsizliği öğrenmek için bedel ödemesi durumunda söz konusudur. Bir firmanın yaırım yaparak önemli bilgilerin elde edilmesi sürecini hızlandırabildiği durumlarda oraya çıkan öğrenme opsiyonları, ek yaırımlar yolu ile belirsizliği azalma olasılığına sahipir. Gökkuşağı opsiyonları; yaırımın bünyesindeki opsiyonların birbirleri ile çelişmesi durumunda oraya çıkmakadır. Örneğin, bir maden işlemesi yer alındaki cevherin mikarını ve kaliesini öğrenmek opsiyonu ile maden ocağında işlemlere başlamayı, fiyalar cazip bir seviyeye gelene kadar gecikirmek opsiyonu arasında seçim yapmak zorunda kalabilir. Böyle durumlarda, opsiyonu kullanmanın en doğru zamanını belirlemek için reel opsiyon eorisi kullanılabilmekedir (2). Bu opsiyonların dışında, yaırım projelerinin aşamalandırılıp, her safhada oluşan piyasa şarlarına göre yeni aşamalara geçilip-geçilmeyeceğine karar verebilmesi aşamalandırma opsiyonu yaramakadır. Piyasa şarlarına göre, yaırım ölçeğini değişirebilme esnekliği ise yaırım ölçeğini değişirme opsiyonu sağlamakadır. Bu opsiyon ürü piyasa şarları elverişli ise ölçeği büyüme, köüyse ölçeği küçülme veya piyasa şarları belirsiz ise geçici bir süre için üreimi durdurmak ve piyasa şarları düzeldiğinde ekrar üreime başlayabilmek opsiyonlarından oluşmakadır. Başlangıça hedeflenen yaırımın faaliye alanının zarara yol açması veya başka faaliye alanlarının daha fazla kâr geirmesi durumlarında ise, faaliye alanının değişirilmesi opsiyonu söz konusu olabilmekedir (3). 4. REEL OPSİYON YAKLAŞIMININ UYGULANMASI Reel opsiyonlar yönemi ile diğer klasik yönemler arasındaki farkı görmek için aşağıda bir örnek verilmişir. Bu örneke ereleme opsiyonu bir örnek olarak ele alınmışır. Günde 8000 ade fuer kumaşan eşofman akımı üreen bir konfeksiyon işlemesi için YTL lik yaırım yapılacakır. Bu firmanın bugün iibariyle bir yıllık naki ne akımları ise YTL dir. Ancak gelecek dönemden iibaren (1 yıl sonra) q olasılıkla ne naki akımı YTL' ye çıkacak veya 1-q olasılıkla YTL ye düşecek ve sonraki yıllarda da bu seviyede kalacakır. Burada q=%50 ve iskono oranı Merkez Bankası nın faiz oranına göre %17 dir. Bu şarlar alında yaırımın değerlendirilmesi gerçekleşirilebilir ve yaırımın iyi bir yaırım olup olmadığına karar verilebilir. Bu değerlere göre projenin ne bugünkü değeri aşağıdaki formülden hesaplanırsa: NBD I C (1 i 0 ) C diğer dönemlerde sabi kalacağı için ve n a yaklaşacağı için oplam işareli kısım geomerik bir seri oluşurmaka ve yukarıdaki formül; C NBD I i ( 1 i) NBD I C, i şeklini almakadır. Buradan projenin ne bugünkü değeri; =0 =1 =2 NNA= q (1-q) NNA= NNA= ,17 NBD [ * ] 0,17 NBD = YTL olarak hesaplanır. Görüldüğü gibi yaırım projesinin ne bugünkü değeri negaifir. Yaırımın naki akımlarının ne bugünkü değeri ilk yaırım maliyeinden küçükür ve yaırımın yapılması uygun görülmemeke, yaırım projesi reddedilmekedir. Uygulanan ne bugünkü değer yaklaşımı yaırımın fırsa maliyeini dikkae almamışır. Bu durumda fırsa, bir yıl bekleyip piyasa şarlarını görüp ondan sonra yaırım kararı vermekir. Buna göre projenin şimdi mi yoksa bir yıl bekleyip gelecek dönemde mi hayaa geçirilmesi gerekiğinin değerlendirilmesi gerekmekedir. Bu durumda ereleme (bekleme) opsiyonu söz konusudur. Yaırımın değerinin değerlendirilmesinde ereleme opsiyonu değerinin de hesaplamalara dahil edilmesi halinde aşağıdaki gibi bir durum gözlenmekedir. Yukarıdaki karar ağacında belirildiği gibi bir yıl sonra ne naki akımlarının YTL ye veya YTL ye düşmesi durumu söz konudur. Ancak =0 da ne naki akımlarının YTL olması durumunda bile projenin reddine karar verilirken, ne naki akımlarının YTL ye düşmesi projenin değerini daha da düşürmeke ve bir yıl sonra da reddine neden olmakadır. Bir yıl sonra ne naki akımlarının YTL ye çıkması durumunda: Projenin NBD i: NNA= = NNA= NNA= NNA= TEKSTİL ve KONFEKSİYON 3/2007
6 NBD 0,5 Max 1,17 NBD = YTL dir. Yukarıda belirildiği gibi 1 yıl beklenip proje ondan sonra gerçekleşirildiğinde yaırımın ne bugünkü değeri YTL olmakadır. Yani yaırımın karlı olduğuna karar verilmekedir. Yaırımın şimdi veya bir yıl sonra yapabilme esnekliğinin bir değeri vardır. Bu değer elimizdeki örneke ( ) = YTL dir. Burada yaırım sahibinin bir yıl bekleyip piyasa koşullarına göre karar vermesi projenin değerini arırmakadır. Başlangıç döneminde yani =0 da ne gider ne de gelir vardır. Birinci dönemde ne naki akımların q=0,5 olasılıkla YTL ye çıkması durumunda ereleme opsiyonunun değerinin de proje değerine ilave edilmesiyle projenin ne bugünkü değeri YTL YTL ye yükselmekedir. Bu durumda YTL lik yaırım yapılacakır. Ancak yaırım projesindeki ereleme opsiyonu dikkae alınmaksızın yapılan değerlendirmeden projenin ne bugünkü değeri YTL olarak karşımıza çıkmakadır. Bu durumda değerlendirilen yaırımın sahibi, projenin reddine karar verecekir. Faka ereleme opsiyonunun yaırım projesine dahil edilmesinin ardından projenin ne bugünkü değerinin YTL ye yükselmesiyle projenin olumlu olduğu sonucu oraya çıkmakadır. Bu durumda ise projenin kabulü söz konusudur. Görüldüğü gibi opsiyonların yaırım projelerinin değerlendirilmesine kaılmaması aslında olumlu olan bir projenin olumsuz gibi görünmesine neden ,0 0,5Max 1,17 1,17 olmakadır. Klasik yaırım projeleri değerlendirme analizleri saik olup buna göre değerlendirme yapmakadır. Bu eknikler yaırım sahibinin değişen piyasa koşullarına ve risklere göre eylemlerini değişirmelerini dikkae almamakadır. Ancak gerçek hayaa pek çok karar opsiyon özelliği aşımakadır. Bu nedenle daha gerçeğe yakın gözlemlerin ve analizlerin yapılması için reel opsiyonlar yaklaşımının kullanılması gerekmekedir. 5. SONUÇ VE DEĞERLENDİRME Yaırım kararları firmaların gelecekeki naki akımlarını ve dolayısıyla firma değerini ekileyen en önemli kararlardır. Bu nedenle yaırım projelerinin değerlendirilmesinde güçlü bir finans eorisi abanına sahip ve karar almayı basileşiren ekniklerin kullanılması gerekmekedir. Belirilen alepleri karşılayan klasik değerlendirme eknikleri saik bir anlayışı yansımaları, yani projelerin sahip olduğu esnekliği dikkae almamaları nedeniyle pek çok yaırım kararının değerlendirilmesinde sağlıklı sonuçlar vermemekedir. Projenin sahip olduğu esnekliğin ekonomik değeri, değerlendirmede göz ardı edildiği için projenin değeri gerçek değerinden daha düşük gibi görünmeke ve kabul edilebilecek bir proje reddedilebilmekedir ,0 1, NBD 0,5 Max,0 0,5Max, 0 1,17 1, NBD 0,5 Max,0 0,5Max 1,17 0 Yaırım kararlarının değerlendirilmesinde firmanın önündeki seçenekleri veya alernaif sraejileri de dikkae alan bir yaklaşım, yaırımın daha doğru ve daha gerçekçi bir şekilde değerlendirilebilmesine olanak verebilmekedir. İşe projelerin sahip olduğu esneklik değerinin ölçülmesinde reel opsiyonlar yaklaşımı bir araç olarak kullanılabilmekedir. Reel opsiyon yaklaşımı, özellikle riskin ve belirsizliğin yüksek olduğu yaırım projelerinin değerlendirilmesinde klasik yaırım kararı değerlendirme ekniklerine nazaran avanaj sağlamakadır. Bu sayede yöneiciler, sraejik bir biçimde yaırım kararlarını değerlendirerek, seçeneklerini ve bu seçeneklerin ekonomik değerlerini daha doğru biçimde analiz edebilmekedirler. Sonuç olarak diyebiliriz ki, özellikle belirsizlik veya riskin yüksek, yaırımın geri dönüşsüz, büyüme fırsaına ilişkin bilginin asimerik olduğu durumlarda, aşamalı yaırımlarda, rakip epkisinin olabileceği durumlarda, ölçek ekonomileri söz konusu olduğunda, projenin bir başka proje ile değişirilmesi söz konusu olduğunda, projeyi askıya alma, ipal eme veya hemen başlamanın önemli olduğu durumlarda reel opsiyonlar büyük avanajlar sağlamakadır (2). Türkiye de günümüzde eksil sekörü belirsizliklerin hakim olduğu ve riskin yüksek olduğu bir konumdadır. Ayrıca değişken piyasa koşulları firmaların ne naki akımlarını önemli ölçüde ekilemekedir. Daha çok ihracaa dayalı olan eksil sekörünün kar marjları değişken döviz kurları ve maliyeler nedeniyle önemli oranda değişim gösermekedir. Bunun yanı sıra son yıllardaki Asya daki gelişmeler, alep değişkenliği yaramakadır. Tüm bu nedenlerden dolayı eksil alanında yapılacak yaırımların iyi analiz edilmesi ve esnekliklerin ekonomik değerinin yaırım değerlendirilmesinde göz önünde uulması gerekmekedir. Bu nedenle reel opsiyonlar yaklaşımının eksil projelerinin değerlendirilmesinde kullanılması daha gerçekçi analizlerin yapılmasını sağlayacakır. TEKSTİL ve KONFEKSİYON 3/
7 KAYNAKLAR / REFERENCES 1) Usa Ö. İşleme Finansı ve Finansal Yöneim, Anadolu Mabaası, s. 9-20, Mar 1996, 2) Uysal E., "Yaırım Projelerinin Değerlendirilmesinde İndirgenmiş Naki Akımı Yaklaşımının Yeersizliği", Kara Harp Okulu Bilim Dergisi, 2001, Sayı:1, s ) Kenç T. Reel Opsiyonlar Yönemi ile Yaırım Projeleri Değerlemesi, Acive Dergisi, Mayıs-Haziran ) Doğan M. İşleme Ekonomisi ve Yöneimi, Anadolu Mabaacılık, s , İzmir, ) Ross S., Weserfield R., Jaffe J., Corporae Finance, McGraw-Hill/Irwin Publicaions, s. 76, , , ) Keleş İ. Sermaye Büçelemesinde Gerçek Opsiyonlar, Terkeme Opsiyonu Uygulaması, III.Uluslararası Türk Dünyası Sosyal Bilimler Kongresi, ) Tan B., Belirsizlik Alında Karar Verme ve Reel Opsiyonlar, Capial Dergisi, s. 100, Eylül, ) Alleman J. A new view of elecommunicaions economics, Telecommunicaions Policy, sayı 26, s , ) hp://faculy.fuqua.duke.edu/~charvey/teaching/ba456_2002/idenifying_real_opions.hm 10) Francis P., Björnsson H., Using Real Opion and Decision Analysis o Evaluae İnvesmens in he Archiecure, Consrucion and Engineering İndusry, Consrucion Managemen and Economics, sayı 22, s , Haziran ) Bolgün E., Akçay B., Finansal Türevlerde Kullanıcı Kaynaklı Model Seçiminin Bilgi Asimerisi Yoluyla Fiyalama Süreçlerine Ekisi, Marmara Üniversiesi Geleneksel Finans Sempozyumu, ) Schimd J. Real Opions and Sraegic Decision-Making, 2003 ders noları, hp:// 13) Uysal Ö., Piyasa Riskinin Tespiinde Kullanılan Riskeki Değer (Value A Rısk) Yönemi, Yeerlilik Eüdü, Sermaye Piyasası Kurulu Aracılık Faaliyeleri Dairesi, Nisan ) hp:// 15) Akan M., Değişken Döviz Kurları Oramında Global Bir Şirkeeki Esnekliğin Değeri ve Opimum Kullanımı, Yöneylem Araşırması/Endüsri Mühendisliği - XXIV Ulusal Kongresi, Haziran 2004, Gazianep Adana 16) hp:// BUNLARI BİLİYOR MUSUNUZ? Güç Tuuşan ve Aeşe Dayanıklı Askeri Giysiler: Güç uuşan ürün serisi çok olmasına rağmen, askeri kuvveler arafından kullanılan iplerin gerçek sayısı çok azdır. Bunların içinde en fazla kullanılan erakis hidroksimeil fosfonyum hidroksi ürünle liflere bağlanan ve amonyakla serleşirilen işlem görmüş pamuk Proban'dır. Balisik Koruma İçin Teksil Malzemeleri: Balisik koruma, mümkün olduğunca kısa bir mesafe içinde mermilerin uçuşunu umayı içermekedir. Balisik amaçlı yumuşak yapıların dizaynında kullanılan başlıca lifler [aramid (kevlar 29, kevlar 129) ve polieilen (specra 1000, specra 2000) kompozi panellerin asarımında kullanılan lifler ise karbon, cam ve seramikir. Bunlara ek olarak polyeser, poliamid ve polipropilen de sayılabilir Doğal Yapıları İibariyle Güç Tuuşur Lifler Nomex: İlk olarak Dupon firması arafından 1962'de elde edilmişir. Kimyasal yapısı poli m-fenilen-isofalamid (MPTA)'dir. Kumaşlarda lif karışımı %93 Nomex, %5 Kevlar (mukavemei arırmak için) ve %2 P140 (saik elekriklenmeyi önlemek için) şeklinde olur. Bu karışım Nomex'e ısı ve alev direnci, ani-saik davraniş, sağlamlık ve eseik kazandırır CarbonX: arbon Elyaf ile Yüksek Dayanımlı Aramid Elyafı karışımı olan lifir. Kimyasal Modifikasyonlarla Elde Edilen Güç Tuuşur Lifler Bu grupa viskoz, durvil (fosfor içeren rayon), karvin (%5 kevlar, %30 nomex ve %65 FRviskoz), FR-PES (LOI değeri 28,4), Nylon 6 (LOI değeri 31'in üzerinde), akrilik/modakrilik lifler (LOI değeri 18'den 33'e çıkarılmışır) ve güç uuşur yün lifleri (LOI değeri 24) yer almakadır. L.O.I.: Bir kumaşın yanması için gerekli oksijen mikarı 206 TEKSTİL ve KONFEKSİYON 3/2007
DOĞAL GAZ DEPOLAMA ġġrketlerġ ĠÇĠN TARĠFE HESAPLAMA USUL VE ESASLARI. BĠRĠNCĠ KISIM Amaç, Kapsam, Dayanak, Tanımlar ve Ġstenecek Veriler
DOĞAL GAZ DEPOLAMA ġġrketlerġ ĠÇĠN TARĠFE HESAPLAMA USUL VE ESASLARI BĠRĠNCĠ KISIM Amaç, Kapsam, Dayanak, Tanımlar ve Ġsenecek Veriler BĠRĠNCĠ BÖLÜM Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar Amaç ve kapsam Madde
DetaylıSIVILAŞTIRILMIŞ DOĞAL GAZ DEPOLAMA ŞİRKETLERİ İÇİN TARİFE HESAPLAMA USUL VE ESASLARI
SIVILAŞTIRILMIŞ DOĞAL GAZ DEPOLAMA ŞİRKETLERİ İÇİN TARİFE HESAPLAMA USUL VE ESASLARI BİRİNCİ KISIM Amaç, Kapsam, Dayanak, Tanımlar ve İsenecek Veriler BİRİNCİ BÖLÜM Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar Amaç
DetaylıYER ALTI DOĞAL GAZ DEPOLAMA ŞİRKETLERİ İÇİN TARİFE HESAPLAMA USUL VE ESASLARI. BİRİNCİ KISIM Amaç, Kapsam, Dayanak, Tanımlar ve İstenecek Veriler
YER ALTI DOĞAL GAZ DEPOLAMA ŞİRKETLERİ İÇİN TARİFE HESAPLAMA USUL VE ESASLARI BİRİNCİ KISIM Amaç, Kapsam, Dayanak, Tanımlar ve İsenecek Veriler BİRİNCİ BÖLÜM Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar Amaç Madde
DetaylıSu Yapıları II Aktif Hacim
215-216 Bahar Su Yapıları II Akif Hacim Yrd. Doç. Dr. Burhan ÜNAL Bozok Üniversiesi Mühendislik Mimarlık Fakülesi İnşaa Mühendisliği Bölümü Yozga Yrd. Doç. Dr. Burhan ÜNAL Bozok Üniversiesi n aa Mühendisli
DetaylıELEKTRİK DAĞITIM BÖLGELERİNDE UYGULANACAK FİYAT EŞİTLEME MEKANİZMASI HAKKINDA TEBLİĞ
ELEKTRİK DAĞITIM BÖLGELERİNDE UYGULANACAK FİYAT EŞİTLEME MEKANİZMASI HAKKINDA TEBLİĞ BİRİNCİ BÖLÜM Amaç, Kapsam, Hukuki Dayanak, Tanımlar ve Kısalmalar Amaç ve kapsam MADDE 1- (1Bu Tebliğ, 4628 sayılı
DetaylıMICROSOFT GÜVENLİK RİSK YÖNETİMİ KARARLARININ GERÇEK OPSİYON YAKLAŞIMIYLA DEĞERLEMESİ. Öğr. Gör. İbrahim KELEŞ *
417 MICROSOFT GÜVENLİK RİSK YÖNETİMİ KARARLARININ GERÇEK OPSİYON YAKLAŞIMIYLA DEĞERLEMESİ Öğr. Gör. İbrahim KELEŞ * ÖZET Gerçek opsiyon yaklaşımı bir projeden elde edilebilecek tahmini getirileri esnek
DetaylıFinans Teorisi ve Uygulamaları- WEB SORULARI Ekim-2016
Finans Teorisi ve Uygulamaları- WEB SORULARI Ekim-2016 Soru-1: İki dönemli binom modelinde 20 TL fiyatlı temettü ödemesiz bir hisse senedi üzerine yazılmış olan ve kullanım fiyatı 22 TL olan Amerikan tipi
DetaylıÜSTEL VE LOGARİTM FONKSİYONLAR
ÜSTEL VE LOGARİTM TMİK FONKSİYONLAR Şekil 5.1a Üsel Fonksiyonlar 2 y 10 8, 1 y = f = b b> 6 4 2-3 -2-1 1 2 3 Şekil 5.1b Üsel Fonksiyonlar 3 y 50 2 y = f = 2 40 30 20 y = f = 2 10-2 -1 1 2 3 4 Şekil 5.1c
DetaylıDolar Kurundaki Günlük Hareketler Üzerine Bazı Gözlemler
Dolar Kurundaki Günlük Harekeler Üzerine Bazı Gözlemler Türkiye Bankalar Birliği Ekonomi Çalışma Grubu Toplanısı 28 Nisan 2008, İsanbul Doç. Dr. Cevde Akçay Koç Finansal Hizmeler Baş ekonomis cevde.akcay@yapikredi.com.r
Detaylı1) Çelik Çatı Taşıyıcı Sisteminin Geometrik Özelliklerinin Belirlenmesi
1) Çelik Çaı Taşıyıcı Siseminin Geomerik Özelliklerinin Belirlenmesi 1.1) Aralıklarının Çaı Örüsüne Bağlı Olarak Belirlenmesi Çaı örüsünü aşıyan aşıyıcı eleman aşık olarak isimlendirilir. Çaı sisemi oplam
Detaylı2018 İKİNCİ SEVİYE AKTÜERLİK SINAVLARI FİNANS TEORİSİ VE UYGULAMALARI 13 MAYIS 2018
2018 İKİNCİ SEVİYE AKTÜERLİK SINAVLARI FİNANS TEORİSİ VE UYGULAMALARI 13 MAYIS 2018 Sigortacılık Eğitim Merkezi (SEGEM) tarafından hazırlanmış olan bu sınav sorularının her hakkı saklıdır. Hangi amaçla
DetaylıÇift Üstel Düzeltme (Holt Metodu ile)
Tahmin Yönemleri Çif Üsel Düzelme (Hol Meodu ile) Hol meodu, zaman serilerinin, doğrusal rend ile izlenmesi için asarlanmış bir yönemdir. Yönem (seri için) ve (rend için) olmak üzere iki düzelme kasayısının
DetaylıYenilenebilir Enerji Kaynaklarına Geçiş Sürecinin Planlanmasında Doğrusal En İyileme Tekniğinin Kullanılması
Yenilenebilir Enerji Kaynaklarına Geçiş Sürecinin Planlanmasında Doğrusal En İyileme Tekniğinin Kullanılması Ahu Soylu, Mein Türkay* Koç Üniversiesi Endüsri Mühendisliği Bölümü Sarıyer, İsanbul ahusoylu@ku.edu.r,
DetaylıDEĞERE DAYALI PERFORMANS ÖLÇÜSÜ OLARAK EKONOMĐK KATMA DEĞER ĐN KURAMSAL
DEĞERE DAYALI PERFORMANS ÖLÇÜSÜ OLARAK EKONOMĐK KATMA DEĞERĐN KURAMSAL TEMELLERĐ : DÜNYADA VE TÜRKĐYE DE UYGULAMALARI Mura Eruğrul Yard.Doç.Dr., Anadolu Üniversiesi, ĐĐBF, Đşleme Bölümü ÖZET Ekonomik kar
DetaylıGES YATIRIMLARININ DEĞERLENDİRİLMESİ VE FİZİBİLİTESİ
GEKA YENİLENEBİLİR ENERJİ KONFERANSI GES YATIRIMLARININ DEĞERLENDİRİLMESİ VE FİZİBİLİTESİ Yrd.Doç.Dr. Erol YENER 1 Yatırım ve Yatırım Projesi Yatırım : Uzun dönemde gerçekleşmesi beklenen faydalar için
DetaylıBİRİM KÖK TESTLERİNDE YAPISAL KIRILMA ZAMANININ İÇSEL OLARAK BELİRLENMESİ PROBLEMİ: ALTERNATİF YAKLAŞIMLARIN PERFORMANSLARI
BİRİM KÖK TESTLERİNDE YAPISAL KIRILMA ZAMANININ İÇSEL OLARAK BELİRLENMESİ PROBLEMİ: ALTERNATİF YAKLAŞIMLARIN PERFORMANSLARI Arş. Gör. Furkan EMİRMAHMUTOĞLU Yrd. Doç. Dr. Nezir KÖSE Arş. Gör. Yeliz YALÇIN
DetaylıOPSİYONLARDAN KAYNAKLANAN PİYASA RİSKİ İÇİN STANDART METODA GÖRE SERMAYE YÜKÜMLÜLÜĞÜ HESAPLANMASINA İLİŞKİN TEBLİĞ
Resmi Gazete Tarihi: 28.06.2012 Resmi Gazete Sayısı: 28337 OPSİYONLARDAN KAYNAKLANAN PİYASA RİSKİ İÇİN STANDART METODA GÖRE SERMAYE YÜKÜMLÜLÜĞÜ HESAPLANMASINA İLİŞKİN TEBLİĞ BİRİNCİ BÖLÜM Amaç ve Kapsam,
DetaylıA Study on the Estimation of Supply Response of Cotton in Cukurova Region
MPRA Munich Personal RePEc Archive A Sudy on he Esimaion of Suly Resonse of Coon in Cukurova Region Erkan Akas Faculy of Economics & Admin.Sciences a BIGA 2006 Online a h://mra.ub.uni-muenchen.de/8648/
DetaylıYATIRIMLAR, BELİRSİZLİK VE PİYASA YAPISI: KAVRAMSAL BİR İNCELEME 1 INVESTMENT, UNCERTAINTY AND MARKET STRUCTURE: A CONCEPTUAL REVIEW
YATIRIMLAR, BELİRSİZLİK VE PİYASA YAPISI: KAVRAMSAL BİR İNCELEME 1 Yrd. Doç. Dr. Ayekin Güven * ÖZET Karar birimlerinin bugün ükemek yerine, belirsiz bir gelecek kazancı için üreken kaynaklara yapıkları
DetaylıLikidite Azlığı Priminin Menkul Kıymet Getirileri Üzerinde Etkileri ve Avrasya İçin Önemi
30 INTERNATIONAL CONFERENCE ON EURASIAN ECONOMIES 0 Likidie Azlığı Priminin Menkul Kıyme Geirileri Üzerinde Ekileri ve Avrasya İçin Önemi Serdar Kuzu (Isanbul Universiy, Turkey) The Effecs of he Illiquidiy
Detaylıdeğildir?
1) Faiz oranı yıllık %35 olan 1 yıl vadeli finansman bonosunun, yıl sonunda, yıllık %20 enflasyon seviyesinin gerçekleştiği dikkate alındığında, reel faiz oranı yüzde kaçtır? A) 9,5 B) 11 C) 12 D) 12,5
DetaylıOpsiyonlar(2) Ders 20 Finansal Yönetim 15.414
Opsiyonlar(2) Ders 20 Finansal Yönetim 15.414 Bugün Opsiyonlar Opsiyon fiyatlama Uygulamalar: Kur riski ve dönüştürülebilir bonolar Okuma Brealey ve Myers, Bölüm 20, 21 Opsiyonlar Elinde bulunduran kişiye
DetaylıNeden Artan Vergi Oranları İşletmeleri Borçla Finansmana Özendirir?
Bankacılar Dergisi, Sayı 52, 2005 Neden Aran Vergi Oranları İşlemeleri Borçla Finansmana Özendirir? Yrd. Doç. Dr. Güven Sayılgan * Araşırma Görevlisi Musafa Doğan * 1. Giriş İşlemeler, yaırımlarının ve
DetaylıPNÖMATİK TAŞIMA SİSTEMLERİ VE OPTİMUM TAŞIMA HIZININ BELİRLENMESİNDE KULLANILAN EŞİTLİKLER
105 PNÖMATİK TAŞIMA SİSTEMLERİ VE OPTİMM TAŞIMA HIZININ BELİRLENMESİNDE KLLANILAN EŞİTLİKLER Faih YILMAZ ÖZET Kaı akışkanların (oz,küçük aneli) aşınmasında kullanılan sisemlerden biriside Pnömaik Tasıma
DetaylıALLIANZ YAŞAM VE EMEKLİLİK A.Ş. KOÇ İŞTİRAK ENDEKSİ EMEKLİLİK YATIRIM FONU İÇTÜZÜĞÜ
FONUN KURULUŞ AMACI ALLIANZ YAŞAM VE EMEKLİLİK A.Ş. KOÇ İŞTİRAK ENDEKSİ EMEKLİLİK YATIRIM FONU İÇTÜZÜĞÜ MADDE 1 - Yapı Kredi Emeklilik A.Ş. arafından 4632 sayılı Bireysel Emeklilik Tasarruf ve Yaırım Sisemi
DetaylıKaradeniz Teknik Üniversitesi Mühendislik Fakültesi * Elektrik-Elektronik Mühendisliği Bölümü Elektronik Anabilim Dalı * Elektronik Laboratuarı I
Karadeniz Teknik Üniversiesi Mühendislik Fakülesi * Elekrik-Elekronik Mühendisliği Bölümü Elekronik Anabilim alı * Elekronik Laborauarı I FET.Lİ KUETLENİİCİLE 1. eneyin Amacı FET Transisörlerle yapılan
DetaylıBölüm 3 HAREKETLİ ORTALAMALAR VE DÜZLEŞTİRME YÖNTEMLERİ
Bölüm HAREKETLİ ORTALAMALAR VE DÜZLEŞTİRME ÖNTEMLERİ Bu bölümde üç basi öngörü yönemi incelenecekir. 1) Naive, 2)Oralama )Düzleşirme Geçmiş Dönemler Şu An Gelecek Dönemler * - -2-1 +1 +2 + Öngörü yönemi
DetaylıAysel Gündoğdu, PhD C. Turgay Münyas, PhD C. asset FİNANSAL YÖNETİM. Sermaye Piyasası Faaliyetleri İleri Düzey Lisansı Eğitimi
Aysel Gündoğdu, PhD C. Turgay Münyas, PhD C. asset FİNANSAL YÖNETİM Sermaye Piyasası Faaliyetleri İleri Düzey Lisansı Eğitimi İÇİNDEKİLER ÖNSÖZ... V FİNANSAL YÖNETİM... 1 Finansal Amaçlar... 1 Finans Yöneticisinin
Detaylı15.433 YATIRIM. Ders 11: Hisse Senedi Opsiyonları. Bölüm 2: Ampirik Bulgular
15.433 YATIRIM Ders 11: Hisse Senedi Opsiyonları Bölüm 2: Ampirik Bulgular Bahar 2003 Black Scholes Modeli Hisse senedi fiyatları Geometrik Brownian Hareketine sahiptir. Hisse senedi fiyatları kesikli
DetaylıProf. Dr. Güven SAYILGAN Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi İşletme Bölümü Muhasebe-Finansman Anabilim Dalı Öğretim Üyesi
PLANLAMA FİNANSAL Prof. Dr. Güven SAYILGAN Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi İşletme Bölümü Muhasebe-Finansman Anabilim Dalı Öğretim Üyesi SERMAYE MALİYETİ 2 Sermaye Maliyeti Bilançonun pasif
DetaylıTürkiye Cumhuriyet Merkez Bankası Sayı: 2010-8 / 24 Mayıs 2010 EKONOMİ NOTLARI
Türkiye Cumhuriye Merkez Bankası Sayı: 2010-8 / 24 Mayıs 2010 EKONOMİ NOTLARI TCMB Faiz Kararlarının Piyasa Faizleri Ve Hisse Senedi Piyasaları Üzerine Ekisi Mura Duran Refe Gürkaynak Pınar Özlü Deren
DetaylıBELİRSİZ FİYAT VE TALEP KOŞULLARI ALTINDA SATINALMA POLİTİKALARI. Ercan ŞENYİĞİT*
Erciyes Üniversiesi Fen Bilimleri Ensiüsü Dergisi 24 (1-2) 165-176 (2008) hp://fbe.erciyes.edu.r/ ISSN 1012-2354 BELİRSİZ FİYAT VE TALEP KOŞULLARI ALTINDA SATINALMA POLİTİKALARI ÖZET Ercan ŞENYİĞİT* Erciyes
DetaylıİÇİNDEKİLER BİRİNCİ BÖLÜM GENEL OLARAK YATIRIM VE YATIRIM PROJELERİ
İÇİNDEKİLER BİRİNCİ BÖLÜM GENEL OLARAK YATIRIM VE YATIRIM PROJELERİ PLANLAMA... 1 PLANLAMANIN ÖZELLİKLER... 3 YATIRIM PROJESİ... 4 YATIRIM PROJELERİNİN SINIFLANDIRILMASI... 5 Yeni Mal ve Hizmet Üretmeye
DetaylıResmî Gazete Sayı : 28337 TEBLĠĞ. OPSĠYONLARDAN KAYNAKLANAN PĠYASA RĠSKĠ ĠÇĠN STANDART METODA GÖRE SERMAYE YÜKÜMLÜLÜĞÜ HESAPLANMASINA ĠLĠġKĠN TEBLĠĞ
28 Haziran 2012 PERŞEMBE Resmî Gazete Sayı : 28337 TEBLĠĞ Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumundan: OPSĠYONLARDAN KAYNAKLANAN PĠYASA RĠSKĠ ĠÇĠN STANDART METODA GÖRE SERMAYE YÜKÜMLÜLÜĞÜ HESAPLANMASINA
DetaylıONDÖRDÜNCÜ BÖLÜM TAHVİL, HAZİNE BONOSU VE PAY DEĞERLEMESİ 21
ONDÖRDÜNCÜ BÖLÜM TAHVİL, HAZİNE BONOSU VE PAY DEĞERLEMESİ 21 Yrd.Doç.Dr.Ayben Koy Yrd. Doç. Dr. Ayben KOY, 1980 yılında doğdu. İlk ve ortaöğretimi Çanakkale de bitirdi. 2004 yılında İstanbul Üniversitesi
DetaylıPROJE ANALİZİNDE KULLANILAN TEKNİKLER Kubilay Kavak Mart-2012 A) TEMEL BİLGİLER Temel Tanımlar Proje Analizi: Bir yatırımın yaratacağı faydaları ve yol açacağı maliyetleri karşılaştırarak yatırım teklifinin
DetaylıDoç. Dr. M. Mete DOĞANAY Prof. Dr. Ramazan AKTAŞ
TAHVİL DEĞERLEMESİ Doç. Dr. M. Mee DOĞANAY Prof. Dr. Ramaza AKTAŞ 1 İçerik Tahvil ve Özellikleri Faiz Oraı ve Tahvil Değeri Arasıdaki İlişki Tahvili Geiri Oraı ve Vadeye Kadar Geirisi Faiz Oraı Riski Verim
DetaylıSÜLEYMAN DEMİREL ÜNİVERSİTESİ
DERS İÇERİĞİ Ders Adı Ders Türü Finansın İlkeleri Zorunlu DERS HEDEFİ Finansın İlkeleri dersini alan öğrenciler aşağıdaki becerileri kazanacaktır: Finans nedir ve çalışma alanları nelerdir sorularına cevap
DetaylıTürkiye nin Kabuklu Fındık Üretiminde Üretim-Fiyat İlişkisinin Koyck Yaklaşımı İle Analizi
TÜRK TARIM ve DOĞA BİLİMLERİ DERGİSİ TURKISH JOURNAL of AGRICULTURAL and NATURAL SCIENCES www.urkjans.com Türkiye nin Kabuklu Fındık Üreiminde Üreim-Fiya İlişkisinin Koyck Yaklaşımı İle Analizi Şenol ÇELİK*
DetaylıAlternatif Karşılaştırma Metotları
Selçuk Üniversitesi İnşaat Mühendisliği Bölümü Alternatif Karşılaştırma Metotları-2 Alternatif Karşılaştırma Metotları Minimum çekici getiri oranı (Minimum attractive rate of return- MARR) Geri Ödeme Süresi
Detaylıhttp://www.cengizonder.com Temel Finans Matematiği Örnek Soru Çözümleri Sayfa. 1 Eylül 2009
http://www.cengizonder.com Temel Finans Matematiği Örnek Soru Çözümleri Sayfa. 1 SORU - 1 31.12.2009 itibariyle, AIC Şirketi'nin çıkarılmış sermayesi 750.000.000 TL olup şirket sermayesini temsil eden
DetaylıBÖLÜM 7 2.1 YARIM DALGA DOĞRULTMAÇ TEMEL ELEKTRONİK
BÖLÜM 7 2.1 YARIM DALGA DOĞRULTMAÇ Tüm elekronik cihazlar çalışmak için bir DC güç kaynağına (DC power supply) gereksinim duyarlar. Bu gerilimi elde emenin en praik ve ekonomik yolu şehir şebekesinde bulunan
DetaylıSERMAYE YAPISI ARAÇLARININ TERCİHİNDE FVÖK-HBK ANALİZİ
FİNANSAL PLANLAMA Prof. Dr. Güven SAYILGAN Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi İşletme Bölümü Muhasebe-Finansman Anabilim Dalı Öğretim Üyesi SERMAYE YAPISI ARAÇLARININ TERCİHİNDE FVÖK-HBK ANALİZİ
DetaylıGazi Üniversitesi Endüstri Mühendisliği Bölümü. ENM 307 Mühendislik Ekonomisi. Ders Sorumlusu: Prof. Dr. Zülal GÜNGÖR
Gazi Üniversitesi Endüstri Mühendisliği Bölümü ENM 307 Mühendislik Ekonomisi Ders Sorumlusu: Prof. Dr. Zülal GÜNGÖR Oda No:850 Telefon: 231 74 00/2850 E-mail: zulal@mmf.gazi.edu.tr Gazi Üniversitesi Endüstri
DetaylıT.C. Konya Teknik Üniversitesi Makine Mühendisliği Bölümü. Dr. Muharrem H. Aksoy. Ekonomik Analiz
T.C. Konya Teknik Üniversitesi Makine Mühendisliği Bölümü Dr. Muharrem H. Aksoy Ekonomik Analiz 1 4.44 Enerji Yöneticisi proje teklifi ve değerlendirme raporunun hazırlanmasında aşağıdaki
DetaylıAYÇİÇEK VE SOYA YAĞI İTHALAT TALEBİNİN ANALİZİ
AKDENİZ ÜNİVERSİTESİ ZİRAAT FAKÜLTESİ DERGİSİ,, 15(),71-79 AYÇİÇEK VE SOYA YAĞI İTHALAT TALEBİNİN ANALİZİ Selim Adem HATIRLI Vecdi DEMİRCAN Ali Rıza AKTAŞ Süleyman Demirel Üniversiesi Ziraa Fakülesi Tarım
DetaylıTÜRKİYE'DE ŞEKER FİYATLARINDAKİ DEĞİŞİMİN OLASI ETKİLERİNİN TAHMİNİ: BİR SİMÜLASYON DENEMESİ
TÜRKİYE'DE ŞEKER FİYATLARINDAKİ DEĞİŞİMİN OLASI ETKİLERİNİN TAHMİNİ: BİR SİMÜLASYON DENEMESİ Yrd.DoçDr. Halil FİDAN Doç.Dr. Erdemir GÜNDOĞMUŞ rof.dr. Ahme ÖZÇELİK 1.GİRİŞ Şekerpancarı önemli arım ürünlerimizden
DetaylıDERS PROFİLİ. Finansal Yönetim MAN Güz
DERS PROFİLİ Dersin Adı Kodu Yarıyıl Dönem Kuram+PÇ+Lab (saat/hafta) Kredi AKTS Finansal Yönetim MAN 321 5 Güz 3+0+0 3 6 Ön Koşul Yok Dersin Dili Ders Tipi Dersin Okutmanı İngilizce Zorunlu Doç. Dr. Aydın
Detaylı2018 ÜÇÜNCÜ SEVİYE AKTÜERLİK SINAVLARI FİNANS, YATIRIM VE RİSK YÖNETİMİ 2 ARALIK 2018
2018 ÜÇÜNCÜ SEVİYE AKTÜERLİK SINAVLARI FİNANS, YATIRIM VE RİSK YÖNETİMİ 2 ARALIK 2018 Sigortacılık Eğitim Merkezi (SEGEM) tarafından hazırlanmış olan bu sınav sorularının her hakkı saklıdır. Hangi amaçla
DetaylıİÇİNDEKİLER. BİRİNCİ BÖLÜM Finansal Amaç, Finans Fonksiyonu, Finansal Çevre 1 40
İÇİNDEKİLER BİRİNCİ BÖLÜM Finansal Amaç, Finans Fonksiyonu, Finansal Çevre 1 40 I. Finansman Nedir?, 6 Finansal Yönetim, 7; Yatırımlar, 10; Finansal Pazarlar, 12; Finansal Kurumlar, 15; Finansal Araçlar
DetaylıFİNANSAL HESAPLAMALAR
FİNANSAL HESAPLAMALAR Finansal değerlendirmelerin tutarlı ve karşılaştırmalı olabilmesinin yanı sıra kullanılan kaynakların maliyet, yapılan yatırımların alternatif getiri analizlerini yapabilmek amacıyla;
DetaylıBÖLÜM 5 İKTİSAT POLİTİKALARININ UZUN DÖNEMLİ BÜYÜMEYE ETKİLERİ: İÇSEL BÜYÜME TEORİLERİ ÇERÇEVESİNDE DEĞERLENDİRME
BÖLÜM 5 İKTİSAT POLİTİKALARININ UZUN DÖNEMLİ BÜYÜMEYE ETKİLERİ: İÇSEL BÜYÜME TEORİLERİ ÇERÇEVESİNDE DEĞERLENDİRME 42 Bu bölümde, büyüme sürecini uzun dönemde ekileyebilecek ikisa poliikalarınıı (vergileme,
DetaylıSEVİYE 2 AKTÜERLİK SINAVI: FİNANS TEORİSİ 2015. Soru 2:
FİNANS TEORİSİ 2015 YILI SORULARI Soru 2: XYZ şirketi sabit ödemelerin yapıldığı faiz oranı takas (swap) sözleşmesine sahiptir. Sözleşmenin gösterge değeri (notional value) 2.000.000 TL dir ve ödemeler
DetaylıTürkiye özel sektör imalât sanayiinde etkinlik ve toplam faktör verimliliği analizi
ODTÜ Gelişme Dergisi, 29 (3-4), 2002, 247-284 Türkiye özel sekör imalâ sanayiinde ekinlik ve oplam fakör verimliliği analizi Eruğrul Delikaş Ege Üniversiesi, İkisa Bölümü, 35040 İzmir Öze Bu çalışmada
DetaylıDERS PROFİLİ. Finansal Yönetim MAN Güz
DERS PROFİLİ Dersin Adı Kodu Yarıyıl Dönem Kuram+PÇ+Lab (saat/hafta) Kredi AKTS Finansal Yönetim MAN 321 5 Güz 3+0+0 3 6 Ön Koşul Yok Dersin Dili İngilizce Ders Tipi Dersin Okutmanı Doç. Dr. Aydın Yüksel
DetaylıTÜRK OTOMOTİV ENDÜSTRİSİNDE MALİYET VE TOPLAM FAKTÖR VERİMLİLİĞİ. Gürkan ÇALMAŞUR
TÜRK OTOMOTİV ENDÜSTRİSİNDE MALİYET VE TOPLAM FAKTÖR VERİMLİLİĞİ Gürkan ÇALMAŞUR Dokora Tezi İkisa Anabilim Dalı Prof. Dr. Muammer YAYLALI 2013 Her Hakkı Saklıdır T.C. ATATÜRK ÜNİVERSİTESİ SOSYAL BİLİMLER
Detaylı: HOŞNUDĐYE MH.ŞAHĐN CD.NO:84 ESKĐŞEHĐR b ) Telefon ve Faks Numarası :222 2114000-222 3204920 c ) Elektronik Posta Adresi
ESKĐŞEHĐR TEPEBAŞI BELEDĐYE BAŞKANLIĞI Tepebaşı Bölgesindeki Park ve Rekreasyon Alanları Bakım, Onarım ve Temizliği ile Zincirlikuyu Şaniyesindeki Sera, Fidanlık ve Aölyelerde Üreim Đçin Hizme Alımı işihizme
DetaylıDERS PROFİLİ. Finansal Yönetim MAN 321 Güz
DERS PROFİLİ Dersin Adı Kodu Yarıyıl Dönem Kuram+PÇ+Lab (saat/hafta) Kredi AKTS Finansal Yönetim MAN 321 Güz 5 3+0+0 3 6 Ön Koşul Yok Dersin Dili Ders Tipi Dersin Okutmanı İngilizce Zorunlu Doç. Dr. Aydın
DetaylıYATIRIMLAR, BELİRSİZLİK VE PİYASA YAPISI: KAVRAMSAL BİR İNCELEME 1
YATIRIMLAR, BELİRSİZLİK VE PİYASA YAPISI: KAVRAMSAL BİR İNCELEME 1 Yrd. Doç. Dr. Ayekin Güven * ÖZET Karar birimlerinin bugün ükemek yerine, belirsiz bir gelecek kazancı için üreken kaynaklara yapıkları
DetaylıÖğr. Gör. Selçuk ŞİMŞEK İlköğretim Bölümü Sınıf Öğretmenliği Ana Bilim Dalı Eğitim Fakültesi.Pamukkale Üniversitesi
PAMUKKALE ÜNİVERSİTESİ EĞİTİM FAKÜLTESİ SINIF ÖĞRETMENLİĞİ BÖLÜMÜ 2. SINIF ÖĞRENCİLERİNİN BEDEN EĞİTİMİ ve OYUN DERSİNİ SAĞLIK ve SAĞLANAN OLANAKLAR AÇISINDAN DEĞERLENDİRMELERİ Öğr. Gör. Selçuk ŞİMŞEK
DetaylıKONYA İLİ SICAKLIK VERİLERİNİN ÇİFTDOĞRUSAL ZAMAN SERİSİ MODELİ İLE MODELLENMESİ
KONYA İLİ SICAKLIK VERİLERİNİN ÇİFTDOĞRUSAL ZAMAN SERİSİ MODELİ İLE MODELLENMESİ İsmail KINACI 1, Aşır GENÇ 1, Galip OTURANÇ, Aydın KURNAZ, Şefik BİLİR 3 1 Selçuk Üniversiesi, Fen-Edebiya Fakülesi İsaisik
DetaylıYrd. Doç. Dr. Eşref Savaş BAŞCI
SERMAYE MALİYETİ Yrd. Doç. Dr. Eşref Savaş BAŞCI İçerik Öz Sermaye Maliyeti İmtiyazlı Hisse Senedi Maliyetinin Yaygın (Adi) Hisse Senedinin Maliyetinin Finansal Varlıkları Fiyatlama Modeline Göre Özsermaye
DetaylıProf. Dr. Güven SAYILGAN Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi İşletme Bölümü Muhasebe-Finansman Anabilim Dalı Öğretim Üyesi
FİNANSMANI İŞLETME Prof. Dr. Güven SAYILGAN Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi İşletme Bölümü Muhasebe-Finansman Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Hesaplamaları Paranın zaman değerini belirleyen
DetaylıEffects of Agricultural Support and Technology Policies on Corn Farming in Çukurova Region
MPRA Munich Personal RePEc Archive Effecs of Agriculural Suppor and Technology Policies on Corn Farming in Çukurova Region Erkan Akas and Oğuz Yurdakul Universiy of Cukurova Dep. Agriculural Economics,
DetaylıI. Uluslararası Parasal Ortam 1
İÇİNDEKİLER Ön Söz Teşekkür Öğrenciye Editör ün Notu XI XIII XV XIX I. Uluslararası Parasal Ortam 1 1. Döviz Piyasası 3 Döviz İşlem Hacmi 3 Coğrafi Döviz Kuru İşlemi 4 Spot Döviz Kurları 7 Döviz Arbitrajı
DetaylıDERS 2 TÜREV ARAÇLARLA İLGİLİ TEMEL KAVRAMLAR 2
DERS 2 TÜREV ARAÇLARLA İLGİLİ TEMEL KAVRAMLAR 2 Türev Ürünlerin Kullanım Amaçları Korunma Amaçlı İşlemler Spekülatif Amaçlı İşlemler Arbitraj Amaçlı İşlemler Türev Ürünler Opsiyon Future Forward Swap Vadeli
DetaylıTAŞINMAZ YATIRIMLARININ FİNANSMANI
Taşınmaz Yatırımlarının Finansmanı Taşınmaz Değerleme ve Geliştirme Tezsiz Yüksek Lisans Programı TAŞINMAZ YATIRIMLARININ FİNANSMANI 1 Taşınmaz Yatırımlarının Finansmanı İçindekiler 1.1. DERSİN AMACI...
Detaylı15.433 YATIRIM. Ders 19: Menkul Kıymet Analizi. Bahar 2003
15.433 YATIRIM Ders 19: Menkul Kıymet Analizi Bahar 2003 Giriş Piyasada gözlemlediğimiz fiyatlar nasıl açıklanır? Etkin bir piyasada, fiyat kamuya açık olan tüm bilgileri yansıtır. Piyasa bilgisini piyasa
DetaylıBizim Menkul Değerler A.Ş 06 Kasım 2014-1 -
Bizim Menkul Değerler A.Ş. tarafından hazırlanan bu rapor Sermaye Piyasası Kurulu nun VII-128.1 no lu Pay Tebliği nin 29. Maddesi çerçevesinde A1 Capital Menkul Değerler A.Ş. tarafından hazırlanan Pergamon
DetaylıMarjinal VaR Ratio Instruments PV VaR VaR/PV Portfolio PV Marjinal VaR
1.PERFORMANS DEĞERLEMESİ Karşılaştırma Ölçütü-Serbest Fon Getiri Değişimi 29/02/2012 1H 1A 3A 5A Merchants Capital 0.22% -0.98% -11.91% -15.29% KYD182 0.16% 1.26% 3.13% 3.56% 2.PİYASA RİSKİ VaR değer limiti,
DetaylıTÜSİAD - KOÇ ÜNİVERSİTESİ EKONOMİK ARAŞTIRMA FORUMU KONFERANSI. Zafer A. YAVAN - TÜSİAD Yasemin TÜRKER KAYA - BDDK
Üreim Fonksiyonu Yaklaşımına Vurguyla Poansiyel Çıkı Açığı Tahmin Eme Yönemleri ve Yapısal İşsizlik Öğesi: Lieraür Değerlendirmesi ve Türkiye Örneği TÜSİAD - KOÇ ÜNİVERSİTESİ EKONOMİK ARAŞTIRMA FORUMU
DetaylıGEFRAN PID KONTROL CİHAZLARI
GEFRAN PID KONTROL CİHAZLARI GENEL KONTROL YÖNTEMLERİ: ON - OFF (AÇIK-KAPALI) KONTROL SİSTEMLERİ: Bu eknik en basi konrol ekniğidir. Ölçülen değer (), se değerinin () üzerinde olduğunda çıkış sinyali açılır,
DetaylıFİZİK-II DERSİ LABORATUVARI ( FL 2 4 )
FİZİK-II DERSİ LABORATUVARI ( FL 2 4 ) KURAM: Kondansaörün Dolma ve Boşalması Klasik olarak bildiğiniz gibi, iki ileken paralel plaka arasına dielekrik (yalıkan) bir madde konulursa kondansaör oluşur.
DetaylıBox-Jenkıns Modelleri ile Aylık Döviz Kuru Tahmini Üzerine Bir Uygulama
Kocaeli Üniversiesi Sosyal Bilimler Ensiüsü Dergisi (6) 2003 / 2 : 49-62 Box-Jenkıns Modelleri ile Aylık Döviz Kuru Tahmini Üzerine Bir Uygulama Hüdaverdi Bircan * Yalçın Karagöz ** Öze: Bu çalışmada geleceği
DetaylıMALİ ANALİZ TEKNİKLERİ. Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi İşletme Bölümü Muhasebe ve Finansman Anabilim Dalı
MALİ ANALİZ TEKNİKLERİ Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi İşletme Bölümü Muhasebe ve Finansman Anabilim Dalı Kârlılık Durumu Oranları İşletmenin değişik ölçütlere göre kârlılık düzeylerini
DetaylıPay Opsiyon Sözleşmeleri. Vadeli İşlem ve Opsiyon Piyasası
Pay Opsiyon Sözleşmeleri Vadeli İşlem ve Opsiyon Piyasası Bu dokümanda kullanılan içeriğin bir kısmı, Türkiye deki düzenlemeler çerçevesinde menkul kıymetler veya türev araçlarla ilgili faaliyet göstermek
DetaylıGENEL İŞLETME İŞLETMEN. Yrd. Doç. Dr. Hasan ALKAN
GENEL İŞLETME İŞLETMEN LETMENİN N KURULUŞ ÇALIŞMALARI Yrd. Doç. Dr. Hasan ALKAN İşletme denince köşe başındaki bakkaldan büyük bir demir çelik işletmesine kadar çeşitli tipte girişimler söz konusu olabildiğine
DetaylıYatırım Projelerinin Değerlendirilmesinde Alternatif Bir Yöntem: Reel Opsiyonlar
Yatırım Projelerinin Değerlendirilmesinde Alternatif Bir Yöntem: Reel Opsiyonlar Yrd. Doç. Dr. G. Cenk AKKAYA Dokuz Eylül Üniversitesi, İİBF Özet Profesyonel yöneticilerin değerleme ve karar alma süreçlerinde,
DetaylıModern endüstri tesislerinde yer alan en önemli
Plasik Zincirli İleiciler, Tasarımları ve Plasik Zincir Baklasının Analizi Muharrem E. BOĞOÇLU, C. Okay AZELOĞLU Yıldız Teknik Üniversiesi Makina Fakülesi ÖZET Günümüzün modern endüsri esislerinde yer
DetaylıREEL DÖVİZ KURU TEORİ VE UYGULAMA, KUR-ENFLASYON İLİŞKİSİ VE CARİ AÇIK
REEL DÖVİZ KURU TEORİ VE UYGULAMA, KUR-ENFLASYON İLİŞKİSİ VE CARİ AÇIK Doç. Dr. Cevdet Akçay 15 Haziran 2004 İstanbul Hilton Oteli Nominal Döviz Kuru Reel Döviz Kuru E = E TL/$ q = q TL/$ R Nominal Faiz
DetaylıELM201 ELEKTRONİK-I DERSİ LABORATUAR FÖYÜ
TC SAKARYA ÜNİVERSİTESİ TEKNOLOJİ FAKÜLTESİ ELEKTRİKELEKTRONİK MÜHENDİSLİĞİ ELM21 ELEKTRONİKI DERSİ LABORATUAR FÖYÜ DENEYİ YAPTIRAN: DENEYİN ADI: DENEY NO: DENEYİ YAPANIN ADI ve SOYADI: SINIFI: OKUL NO:
DetaylıBANKA KREDİ PORTFÖYLERİNİN YÖNETİMİNDE ÖDEMEME RİSKİ ANALİZİ: KALMAN FİLTRESİNE DAYANAN ALTERNATİF BİR YÖNTEM ÖNERİSİ
BANKA KREDİ PORTFÖLERİNİN ÖNETİMİNDE ÖDEMEME RİSKİ ANALİZİ: KALMAN FİLTRESİNE DAANAN ALTERNATİF BİR ÖNTEM ÖNERİSİ K. Bau TUNA * ÖZ Ödememe riski banka kredilerini ve bankaların kredi porföylerini ekiler.
DetaylıDEĞİŞKENLER ARASINDAKİ GECİKMELİ İLİŞKİLER: Dağıtılmış Gecikme ve Otoregresiv Modeller
DEĞİŞKENLER ARASINDAKİ GECİKMELİ İLİŞKİLER: Dağıılmış Gecikme ve Ooregresiv Modeller 1 Zaman serisi modellerinde, bağımlı değişken Y nin zamanındaki değerleri, bağımsız X değişkenlerinin zamanındaki cari
DetaylıT C İSTANBUL KÜLTÜR ÜNİVERSİTESİ SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ ÇELİK KAPI SEKTÖRÜNDE AHŞAP BÖLÜMÜ İÇİN ÜRETİM - DAĞITIM PLANLAMA MODELİ
T C İSTANBUL KÜLTÜR ÜNİVERSİTESİ SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ ÇELİK KAPI SEKTÖRÜNDE AHŞAP BÖLÜMÜ İÇİN ÜRETİM - DAĞITIM PLANLAMA MODELİ YÜKSEK LİSANS TEZİ Ümi KAVİ Anabilim Dalı : Sosyal Bilimler Ensiüsü Programı
DetaylıKAFEİN YAZILIM HİZMETLERİ TİCARET ANONİM ŞİRKETİ DENETİM KOMİTESİ TARAFINDAN SERMAYE PİYASASI KURULU NUN VII-128
DENETİM KOMİTESİ TARAFINDAN SERMAYE PİYASASI KURULU NUN VII-128.1 SAYILI PAY TEBLİĞİ NİN 29/5 MADDESİ UYARINCA HAZIRLANAN RAPOR 20.06.2018 1. RAPORUN AMACI Bu raporun amacı, Sermaye Piyasası Kurulu nun
DetaylıEge University Working Papers in Economics 2006 http://www.iibf.ege.edu.tr/economics/tartisma
Ege Universiy Working Papers in Economics 2006 hp://www.iibf.ege.edu.r/economics/arisma İZMİR KÜÇÜK, ORTA VE BÜYÜK ÖLÇEKLİ İMALAT SANAYİNDE ÜRETİM ETKİNLİĞİ VE TOPLAM FAKTÖR VERİMLİLİĞİ ANALİZİ Eruğrul
DetaylıEş Zamanlı Yazılımlarda Güvenilirlik Analizi : Literatür Taraması
Eş Zamanlı Yazılımlarda Güvenilirlik Analizi : Lieraür Taraması Erku Tekeli Çukurova Üniversiesi, Kozan Meslek Yüksekokulu, Adana eekeli@cu.edu.r Öze: Son yıllarda yüksek başarımlı hesaplamalara olan ihiyaçlar
DetaylıTürkiye de Dış Borçlanma-Ekonomik Büyüme İlişkisi: 1990-2013 Dönemi
Türkiye de Dış Borçlanma-Ekonomik Büyüme İlişkisi: 1990-2013 Dönemi Türkiye de Dış Borçlanma-Ekonomik Büyüme İlişkisi: 1990-2013 Dönemi Temel GÜRDAL Hakan YAVUZ Öz Bu çalışmada Türkiye de dış borçlanma
DetaylıOPSİYON HAKKINDA GENEL BİLGİLER. www.yf.com.tr
OPSİYON HAKKINDA GENEL BİLGİLER www.yf.com.tr 1 Opsiyon Nedir? Opsiyon, satın alan tarafa herhangi bir ürünü bugünden belirlenen bir fiyat (kullanım fiyatı) üzerinden ileride bir vadede satın alma ya da
DetaylıKAR KALİTESİ VE HİSSE SENEDİ GETİRİLERİ ARASINDAKİ İLİŞKİNİN İMKB DE TEST EDİLMESİ *
Uluslararası Yöneim İkisa ve İşleme Dergisi, Cil 8, Sayı 16, 2012 In. Journal of Managemen Economics and Business, Vol. 8, No. 16, 2012 KAR KALİTESİ VE HİSSE SENEDİ GETİRİLERİ ARASINDAKİ İLİŞKİNİN İMKB
DetaylıBOBĐNLER. Bobinler. Sayfa 1 / 18 MANYETĐK ALANIN TEMEL POSTULATLARI. Birim yüke elektrik alan içerisinde uygulanan kuvveti daha önce;
BOBĐER MAYETĐK AAI TEME POSTUATARI Birim yüke elekrik alan içerisinde uygulanan kuvvei daha önce; F e = qe formülüyle vermişik. Manyeik alan içerisinde ise bununla bağlanılı olarak hareke halindeki bir
DetaylıEM302 YÖNEYLEM ARAŞTIRMASI 2. YARIYILİÇİ SINAVI Y.Doç.Dr. Özgür Kabak SORULAR VE CEVAPLAR
EM302 YÖNEYLEM ARAŞTIRMASI 2. YARIYILİÇİ SINAVI Y.Doç.Dr. Özgür Kabak 28.12.2012 SORULAR VE LAR 1. Ayşe kırmızı başlığı ile şirin ve yardımsever bir kızdır. Her gün annesinin pişirdiği yemekleri babaannesine
DetaylıING Bank A.Ş. KORUMA AMAÇLI ŞEMSİYE FONU NA BAĞLI B TİPİ %100 ANAPARA KORUMA AMAÇLI DOKUZUNCU ALT FONU ( Birinci İhraç )
ING Bank A.Ş. KORUMA AMAÇLI ŞEMSİYE FONU NA BAĞLI B TİPİ %100 ANAPARA KORUMA AMAÇLI DOKUZUNCU ALT FONU ( Birinci İhraç ) Talep Toplama Dönemi : Başlangıç : 04.06.2012 Bitiş : 07.06.2012 Fon Yatırım Dönemi
DetaylıTÜRKİYE ŞEKER FABRİKALARI A.Ş. NİN MALMQUİST ENDEKSİ ÇERÇEVESİNDE ETKİNLİK ANALİZİ. TURKISH SUGAR COMPANIES IN FRAMEWORK of MALMQUIST ENDEKS
Akdeniz İ.İ.B.F. Dergisi (23) 212, 59-77 TÜRKİYE ŞEKER FABRİKALARI A.Ş. NİN MALMQUİST ENDEKSİ ÇERÇEVESİNDE ETKİNLİK ANALİZİ The EFFICIENCY ANALYSIS of he CORPORATION of TURKISH SUGAR COMPANIES IN FRAMEWORK
DetaylıDERS PROFİLİ. İşletme Finansı MAN 322 Bahar
DERS PROFİLİ Dersin Adı Kodu Yarıyıl Dönem Kuram+PÇ+Lab (saat/hafta) Kredi AKTS İşletme Finansı MAN 322 Bahar 6 3+0+0 3 6 Ön Koşul Yok Dersin Dili Ders Tipi Dersin Okutmanı İngilizce Zorunlu Doç. Dr. Aydın
DetaylıHAFTA 4. P: Bugünkü Değer (Present Value), herhangi bir meblağın belirli bir faiz oranı ile bugüne indirgenmiş değeridir.
HAFTA 4 NAKİT AKIŞI Mühendislik ekonomisi hesaplarında işletmenin ekonomik ömrü süresi içinde nakit kazanımları (gelir) ve nakit harcamaları (gider) belirlenerek değerlendirme yapılır. Gelir ve gider farkı
DetaylıRapor N o : SYMM 116 /1552-117
Rapor N o : SYMM 116 /1552-117 BÜYÜME AMAÇLI ULUSLAR ARASI KARMA EMEKLİLİK YATIRIM FONU NUN YATIRIM PERFORMANSI KONUSUNDA KAMUYA AÇIKLANAN BİLGİLERE İLİŞKİN 30.06.2009 TARİHİ İTİBARİYLE BİTEN HESAP DÖNEMİME
Detaylı7. HAFTA MÜHENDİSLİK EKONOMİSİ. Yrd. Doç. Dr. Tahir AKGÜL Değerleme Yöntemleri I
7. HAFTA MÜHENDİSLİK EKONOMİSİ Yrd. Doç. Dr. Tahir AKGÜL Değerleme Yöntemleri I Değerleme ve Değer nedir? Bir gayrimenkul projesinin veya gayrimenkule bağlı hak ve faydaların belli bir tarihteki değerinin
DetaylıDEĞERE DAYALI YÖNETİM ve FİRMA DEĞERİNİN TESPİTİ. Prof. Dr. Ramazan AKTAŞ
DEĞERE DAYALI YÖNETİM ve FİRMA DEĞERİNİN TESPİTİ Prof. Dr. Ramazan AKTAŞ İçerik Değer Kavramı Nominal değer Defter değeri Tasfiye değeri İşleyen teşebbüs değeri Piyasa (borsa) değeri ve Teorik ya da İçsel
Detaylı