ANMED. ANADOLU AKDENİZİ Arkeoloji Haberleri News of Archaeology from ANATOLIA S MEDITERRANEAN AREAS. (Ayrıbasım/Offprint)

Transkript

1 ANMED ANADOLU AKDENİZİ Arkeoloji Haberleri News of Archaeology from ANATOLIA S MEDITERRANEAN AREAS (Ayrıbasım/Offprint) Suna - İnan Kıraç Akdeniz Medeniyetleri Araştırma Enstitüsü Suna & İnan Kıraç Research Institute on Mediterranean Civilizations

2 İÇİNDEKİLER KAZI RAPORLARI Pisidia Antiokheia Kazısı 2014 Mehmet Özhanlı 1 Antiochia ad Cragum Arkeolojik Araştırma Projesi: Birol Can Michael Hoff Rhys Townsend Sezonu Ece Erdoğmuş Timothy Howe Demre-Myra Aziz Nikolaos Kilisesi Kazı, Sema Doğan Ebru Fındık Vera Bulgurlu 15 Koruma ve Onarım Çalışmaları 2014 Elaiussa Sebaste 2014 Yılı Arkeolojik Araştırmaları Eugenia Equini Schneider Tullia Ritti 23 Hacılar Büyük Höyük Kazıları 2014 Gülsün Umurtak Refik Duru 30 Kastabala 2014 Turgut H. Zeyrek Ali Nadir Zeyrek 36 Kelenderis 2014 Yılı Kazı Çalışmaları K. Levent Zoroğlu 39 Kibyra 2014 Yılı Çalışmaları Şükrü Özüdoğru 47 Ksanthos Kazıları 2014 Burhan Varkıvanç 55 Letoon Kazısı 2014 Yılı Arazi Çalışmaları Sema Atik Korkmaz M. Baki Demirtaş 62 Mustafa H. Sayar A. Tolga Tek Limyra 2014 Martin Seyer 72 Olba 2014 Kazıları Emel Erten Murat Özyıldırım Tuna Akçay 82 Olympos Kazısı 2014 B. Yelda Olcay Uçkan Gökçen K. Öztaşkın 87 Patara 2014 Yılı Çalışmaları Şevket Aktaş Erkan Dündar 91 Serap Erkoç Mustafa Koçak Sagalassos Yukarı Agora da 2014 Yılı Peter Talloen Dries Daems 99 Kontrol Kazıları Bas Beaujean Jeroen Poblome Sagalassos Yakınlarındaki Kaya Kült Alanında Peter Talloen Jeroen Poblome 108 Kurtarma Kazıları 2014 H. Ali Ekinci Side 2014 Yılı Kazı ve Araştırmaları Hüseyin S. Alanyalı 114 Soli-Pompeiopolis 2014 Kazıları Remzi Yağcı 131 YÜZEY ARAŞTIRMA RAPORLARI Adada Yüzey Araştırması 2014 Bilge Hürmüzlü Korholt Mustafa Adak 140 Çağatay Çelik Antalya İli Gazipaşa, Alanya, Serik ve Kumluca Hakan Öniz 144 Kıyıları Arkeolojik Sualtı Araştırması 2014 Boğsak Arkeolojik Yüzey Araştırması 2014 Günder Varinlioğlu 151 Burdur İli ve İlçelerinde Fosil Lokalitelerinin F. Arzu Demirel 158 Tespiti Yüzey Araştırması 2014 ii

3 CONTENTS EXCAVATION REPORTS Excavations at Pisidian Antioch in 2014 Mehmet Özhanlı 1 The Antiochia ad Cragum Archaeological Birol Can Michael Hoff Rhys Townsend 8 Research Project: 2014 Season Ece Erdoğmuş Timothy Howe Excavations, Conservation and Restoration Work Sema Doğan Ebru Fındık Vera Bulgurlu 15 at St. Nicholas Church in Demre-Myra 2014 Elaiussa Sebaste 2014 Archaeological Research Eugenia Equini Schneider Tullia Ritti 23 Excavations at Hacılar Büyük Höyük in 2014 Gülsün Umurtak Refik Duru 30 Kastabala 2014 Turgut H. Zeyrek Ali Nadir Zeyrek 36 Excavations at Kelenderis in 2014 K. Levent Zoroğlu 39 Archaeological Work at Kibyra in 2014 Şükrü Özüdoğru 47 Excavations at Xanthos in 2014 Burhan Varkıvanç 55 Fieldwork of the Letoon Excavations 2014 Sema Atik Korkmaz M. Baki Demirtaş 62 Mustafa H. Sayar A. Tolga Tek Limyra 2014 Martin Seyer 72 Olba Excavations 2014 Emel Erten Murat Özyıldırım Tuna Akçay 82 Excavations at Olympos 2014 B. Yelda Olcay Uçkan Gökçen K. Öztaşkın 87 Work at Patara 2014 Şevket Aktaş Erkan Dündar 91 Serap Erkoç Mustafa Koçak The 2014 Control Excavations on the Peter Talloen Dries Daems 99 Upper Agora of Sagalassos Bas Beaujean Jeroen Poblome Salvage Excavations at a Rock Sanctuary Peter Talloen Jeroen Poblome 108 near Sagalassos in 2014 H. Ali Ekinci Excavations and Research at Side in 2014 Hüseyin S. Alanyalı 114 Excavations at Soli-Pompeiopolis in 2014 Remzi Yağcı 131 SURVEY REPORTS Surveys at Adada in 2014 Bilge Hürmüzlü Korholt Mustafa Adak 140 Çağatay Çelik Archaeological Underwater Surveys along the Hakan Öniz 144 Coastline of the Gazipaşa, Alanya, Serik and Kumluca Districts of Antalya Province in 2014 Boğsak Archaeological Survey 2014 Günder Varinlioğlu 151 Surveys for the Identification of Fossil Localities F. Arzu Demirel 158 in the Province of Burdur 2014 iii

4 İÇİNDEKİLER Aşağı Göksu Arkeolojik Kurtarma Yüzey Tevfik Emre Şerifoğlu 163 Araştırması Projesi 2014 Sezonu Çalışmaları Dağlık Kilikia Yayla Arkeolojik Yüzey Araştırması: Matthew Dillon İpek Özalp Yılı Ormansızlaşma Araştırması Nicholas Rauh Kremna ve Çevresi Yüzey Araştırması 2014 Hüseyin Metin B. Ayça Polat Becks 174 Ralf Becks Abdurrahman Uzunaslan Salih Soslu Corpus Inscriptionum Latinarum XVII/5-3 Hamdi Şahin 180 Miliaria Provinciarum Lyciae-Pamphyliae et Ciliciae Projesi 2014 Yılı Çalışmaları Güneybatı Pisidia da Yeni Bir Araştırma: Ralf Becks B. Ayça Polat Becks 185 Şeref Höyük/Komama ve Çevresi Yüzey Hüseyin Metin Araştırması 2014 Kuzey Pisidia Yüzey Araştırması 2014 Fikret Özcan 193 Phaselis ve Teritoryumu Yüzey Araştırması 2014 Murat Arslan Nihal Tüner Önen Yılı Uylupınar (Erken Kibyra) Yerleşimi F. Eray Dökü İsmail Baytak 208 Yüzey Araştırması DİĞER ÇALIŞMA RAPORLARI 2014 Yılı Adrasan Tabak Batığı Kazı Çalışmaları Hakan Öniz Harun Özdaş 218 Antalya Kaleiçi Akmed Oteli Kazı Çalışmaları: Onur Kara 222 Bir Doğu Roma (Bizans) Dönemi Gömü Alanı İncir Hanı 2014 Yılı Kazı Raporu H. Ali Ekinci 232 Perge 2014 Yılı Kazıları Onur Kara Mustafa Demirel 239 Side Arkeoloji Müzesi nde Yürütülen A. Tolga Tek Hüseyin Köker 251 Numismatik Araştırmaları 2014 iv

5 CONTENTS Lower Göksu Valley Archaeological Salvage Tevfik Emre Şerifoğlu 163 Surveys Project 2014 Campaign Rough Cilicia Highland Archaeological Survey: Matthew Dillon İpek Özalp 169 Deforestation Research in 2014 Nicholas Rauh Surveys in and around Kremna in 2014 Hüseyin Metin B. Ayça Polat Becks 174 Ralf Becks Abdurrahman Uzunaslan Salih Soslu 2014 Work of the Corpus Inscriptionum Hamdi Şahin 180 Latinarum XVII/5-3 Miliaria Provinciarum Lyciae-Pamphyliae et Ciliciae Project New Surveys in Southwest Pisidia at and around Ralf Becks B. Ayça Polat Becks 185 Şeref Höyük/Komama 2014 Hüseyin Metin Surveys in North Pisidia in 2014 Fikret Özcan 193 The Surface Exploration of Phaselis Murat Arslan Nihal Tüner Önen 198 and its Territorium in 2014 Uylupınar (Early Kibyra) Settlement Surveys F. Eray Dökü İsmail Baytak 208 in 2014 OTHER REPORTS 2014 Excavations at the Adrasan Plate Wreck Hakan Öniz Harun Özdaş 218 Excavations at the Akmed Hotel in Kaleiçi, Onur Kara 222 Antalya: An East Roman (Byzantine) Burial Area Excavation at İncir Han in 2014 H. Ali Ekinci 232 Excavations at Perge in 2014 Onur Kara Mustafa Demirel 239 Numismatic Studies at the Side Archaeological A. Tolga Tek Hüseyin Köker 251 Museum in 2014 v

6

7 Kastabala 2014 Turgut H. ZEYREK Ali Nadir ZEYREK Kentte 2014 kazı sezonunda önceki yıllarda da olduğu gibi çevre düzeni, koruma, restorasyona ve konservasyona hazırlık, yayın ağırlıklı olarak bilimsel faaliyetler gerçekleştirilmiştir. Çalışmalarımızın sürdürüldüğü alandaki yüzeyde şekilsiz taşların yoğun oluşu Roma Dönemi nden anıtsal bir yapıya ait bezemeli yapı ögelerinin ait olduğu yapı ve planı hakkında tespit ve belgeleme yapılmasını imkânsız hale getirmiştir. Zengin bezemeli mimari üst yapı elemanlarının ait olduğu yapının foksiyonunun tanımlanması, kuzey sütunlu cadde (Res. 1), tiyatro, konut alanı ve 2009 yılı çalışmalarımız kapsamında vadinin doğu ucundaki bir yapıya ait temel kalıntılarının çıktığı alan ile muhtemel bağlantısının olup olmadığının tespiti amacıyla başlanılmış olan sondaj çalışmasına 2014 yılında devam edilmiştir (Res. 2). 1. Kazı Çalışmaları (Res. 3-6) Bodrum Kale olarak adlandırılan Orta Çağ kalesinin güney eteğinde profan ve kutsal yapılara yer ayrılmıştır. Söz konusu yapıların inşası için vadinin bu bölgesinde bir teras inşa etmek gerekmiştir. Eğimli topoğrafyadan mümkün olduğunca fazla yararlanmak için Roma İmparatorluk Çağı nda batı-doğu aksında sıralı tonozlar yardımıyla teras oluşturulmuştur. Bu terasta Roma İmparatorluk Çağı - Geç Roma/Erken Bizans yapı evrelerinde de önemli yapıların inşa edildiği bir alan olmuştur. Roma öncesi ve Roma Dönemi nde şehir plancılığı uygulamalarının tespiti, ayrıca kentin bu bölgesinde yoğunlaşan anıtsal yapılarda koruma, restorasyona hazırlık, konservasyona hazırlık, yayın ağırlıklı çalışmalar öngörülmüş, buna uygun programlar hazırlanmıştır. Bu kapsamda step-trench sondaj çalışmalarına 2013 kazı sezonunda kalınan yerden devam edilmiştir (Res. 2; 5-6). M2 ve M3 açmalarında sürdürülen kazılarda sondaj alanı ile sınırlı bölgede anıtsal bir yapıya ait temel kalıntıları tespit edilmiştir (Res. 6). Roma İmparatorluk Dönemi ne tarihlenen yapıda M.S. 5. yy. da kapsamlı tadilatlar yapıldığı görülmektedir. Girişi batıya açılan bir koridor kuzey ve güneydeki iki mekâna geçişi sağlamaktadır. Orta Çağ yapı evresinde gerçekleşen tadilatlar Like previous campaigns, the 2014 campaign covered landscaping, protection, preparation for restoration and for conservation, and academic activities for publications. The intensity of amorphous stones in the area of our work hindered us from identifying and documenting the structure and its layout to which the decorated architectural blocks of the Roman period belong. The sondage started to identify the connection with the area containing foundations in the east end of the valley in The work on the north colonnaded street (Fig. 1), theater and residential area, and the work initiated to identify the monument to which the richly decorated architectural blocks belong all continued in 2014 (Fig. 2). 1. Excavation Work (Figs. 3-6) The south foot of the medieval fortress called Bodrum Kale is home both to secular and sacred structures. A terrace had to be built here for these buildings. In the Roman Imperial period vaults built in an east-west direction were used to create a terrace to make maximum use of the sloping terrain. This terrace served for important buildings of the Roman Imperial - Late Roman/Early Byzantine periods as well. The work foreseen covered the identification of pre-roman and Roman urban planning, preparations for conservation and restoration of monuments clustered in this part of the city, and preparations for publication. Therefore programs were derived accordingly. Thus the step-trench excavations were resumed from where they were stopped in 2013 (Figs. 2, 5-6). Work at trenches M2 and M3 brought to light the foundations of a monumental structure (Fig. 6). This monument from the Roman Imperial period witnessed comprehensive modifications in the 5th century A.D. A corridor accessed from the west leads to two rooms, one on the north side and the other on the south. Medieval interventions and agricultural activities until the start of excavations in 2009 have caused much damage to the cultural strata. Wall remains uncovered in the sondage area currently do not provide us with enough 36

8 KAZI RAPORLARI EXCAVATION REPORTS Res. 1 Sütunlu Cadde ve Kale, batıdan genel Fig. 1 Colonnaded street and fortress, general view from the west Res. 3 Kale / Fig. 3 Fortress Res. 2 Nymphaeum (?), kuzeyden genel Fig. 2 Nymphaeum(?), general view from the north Res. 4 Tiyatro / Fig. 4 Theater Res. 5 Nymphaeum (?), Açma M2-M3 Fig. 5 Nymphaeum(?), Trench M2-M3 ve ilk bilimsel kazı çalışmalarımızı başlatığımız 2009 yılına kadar alanda modern tarım faaliyetleri ile kültür tabakaları yok edilmiştir. Sondaj alanında açığa çıkan duvar kalıntıları bunların ait olduğu yapının fonksiyonu ve planını tanımlamak için henüz yetersizdir. Orta evidence to identify the function and layout of the monument to which they belong. In the medieval strata, a residential area comprising structures built with reused materials without any clear technique and/or layout was identified. 37

9 KAZI RAPORLARI EXCAVATION REPORTS Res. 6 Nymphaeum (?), Açma M2-M3 Fig. 6 Nymphaeum(?), Trench M2-M3 Res. 7 Nymphaeum (?), koruma önlemleri Fig. 7 Nymphaeum(?), protective measures Çağ yapı evresinde ise, devşirme malzemenin belirli bir teknik ve/veya plan kaygusu olmaksızın yığma örgü tekniğinde duvarlarında değerlendirildiği konut alanı tespit edilmiştir. Our collaboration with teams of professional architects, restorers, geophysicists and their assistants could not be realized in 2014 due to the lack of proper funding. Kazı ekip üyelerimiz arasında çalışmalarımıza profesyonel hizmet sunacak olan mimarlar, restoratörler, jeofizikçiler ve onların yardımcı ekip üyeleri 2014 yılı kazı ödeneğimizin yetersizliği nedeniyle vaad edilen çalışmaları ve faaliyetleri gerçekleştirememiştir. 2. Conservation Work Our excavation and cleaning work receives professional assistance from specialist scholars for implementation. The comprehensive protective measures project foreseen for the entire ancient city could not be realized due to decreased funding in However, through a project sponsored by DOĞAKA of Korkut Ata University in Osmaniye, solar-powered lighting was put up at the north colonnaded street, citadel hill and theater. Furthermore, cameras were installed for security surveillance. 2. Koruma Çalışmaları Kazı ve temizlik çalışmalarımızda koruma konusunda konunun uzmanı yetkin bilim adamlarının bilgi ve deneyimlerinden yararlanılmakta, çalışmalara ve uygulamalara bilimsel destek sunulmaktadır. Antik kentin geneli için öngördüğümüz kapsamlı koruma önlemleri projesi bütçe imkansızlıkları nedeniyle 2014 kazı sezonunda da gerçekleştirilememiştir. Ancak Osmaniye Korkut Ata Üniversitesi Rektörlüğünce DOĞAKA çerçevesinde hazırlanan bir proje ile kentte kuzey sütunlu cadde, kale tepesi ve tiyatro güneş enerjisi ile aydınlatılmış, güvenlik kamerası ile gözetim altına alınmıştır. In all the areas where sondages were dug the flax sacs framing the trenches were renewed and canvas covers rearranged (Fig. 7). Sondaj çalışmaları gerçekleştirilen tüm alanların açma kenarlarının keten lifi dokulu çuvalları yenilenmiş, brandaları düzenlenmiştir (Res. 7). 38