TÜRKİYE DE SOSYOLOJİNİN 100 YILLIK BİRİKİMİ ÜZERİNE BAZI TESPİTLER

Ebat: px
Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "TÜRKİYE DE SOSYOLOJİNİN 100 YILLIK BİRİKİMİ ÜZERİNE BAZI TESPİTLER"

Transkript

1 Sosyoloji Konferansları No: 52 (2015-2) / DOI: /IU/sk TÜRKİYE DE SOSYOLOJİNİN 100 YILLIK BİRİKİMİ ÜZERİNE BAZI TESPİTLER H. Bayram KAÇMAZOĞLU * Özet Bu makalede, 100 yıllık Türk sosyoloji tarihi ile ilgili olarak bazı çıkarımlar, değerlendirmeler ve sınıflandırmalar yapılmaktadır. Türkiye de sosyolojinin kazandığı genel özellikler, eğilimler ile sosyologların araştırma alanlarının, yönelimlerinin neler olduğu tespit edilmeye çalışılmaktadır. 100 yıllık Türk sosyoloji tarihi ile birlikte Batı dan aktarılan ve benimsenen ekollere, yaklaşımlara, paradigmalara değinilmekte; temel etkene, süreklilik ve kopuşlara yer verilmektedir. Yine bu makalede, Doğu toplumlarının ve Türk toplumunun Batılı toplumlardan farklılığı üzerine görüşler, kuramlar üreten sosyologlara dikkat çekilmektedir. Türk sosyoloji tarihinde görüş ve kuramları ile öne çıkan bazı sosyologların kendileri ile özdeşleşmiş görüş ve kuramları birer cümle ile hatırlatılmaktadır. Anahtar Sözcükler: Sosyoloji tarihi, Türk sosyologları, Türk sosyolojisinin özellikleri. SOME OBSERVATIONS ON THE 100 YEARS EXPERIENCE OF THE SOCIOLOGY IN TURKEY Abstract In this article, some inferences, evaluations and classifications are discussed about Turkish sociology which dates back to 100 years. General characteristics and trends of sociology in Turkey, together with the orientations and research fields of the sociologists are tried to be determined. Along with the 100-year Turkish sociology history, the paradigms, approaches and ecoles that are transferred and adopted from the west are discussed and the main factor, continuity and the disengagements are stated. Also in this article, attention is drawn to the sociologists who produce theories about the difference of the eastern and Turkish societies from the western ones. Some sociologists from the Turkish sociology history who are distinguished by their opinions and theories are also examined shortly within the framework of this article. Keywords: Turkish sociology history, Turkish sociologists, characteristics of Turkish sociology. * Prof. Dr., İnönü Üniversitesi, Fen-Edebiyat Fakültesi, Sosyoloji Bölümü. İletişim: hbayramkacmazoglu@gmail.com

2 30 Türkiye de Sosyolojinin 100 Yıllık Birikimi Üzerine Bazı Tespitler H. Bayram KAÇMAZOĞLU Giriş Bir zamanlar Türk sosyoloji tarihinden söz edilebilir mi diye sorulurken bugün, 100. yılda cilt cilt Türk sosyoloji tarihi kitapları yazılmaktadır. Yine Türk sosyolojisinden söz edilmesine tahammül edemeyenler, Türk deyimini bilimsel bulmayıp, sosyolojiyi fen bilimleri gibi mutlak pozitivist bir bilim olarak gören, toplumsal ve tarihsel farklılıkları kabul etmeyenler, bugün Türk sosyolojisi başlığı altında yazılar yayımlayabilmektedirler. Batıyı eleştiren, yapısal-işlevselci yaklaşıma uzak duran, pozitivizme, sayısal veriye, istatistiğe, hesaplama tekniklerine dayanmayan araştırmaları sosyolojiden saymayan; tarihselci ve yorumlamacı yaklaşımları sosyoloji bağlamında kabul etmeyen sosyologlar, bugün tarihsel bir temel arayışı içerisindedirler. Türk sosyoloji tarihini ele alırken hangi yaklaşımlardan, anlayışlardan, ekollerden, paradigmalardan, eğilimlerden, eserlerden, araştırmalardan söz edebiliriz. Ya da Türk sosyoloji tarihi adına ortak ekollerden, yaklaşımlardan, isimlerden, eserlerden söz etmek mümkün müdür? Türkiye nin 100 yıllık bir sosyoloji tarihine sahip olması, tüm sorunlara rağmen önemli bir birikimdir. Bu birikim; üretilen bilgi, kuram, yaklaşım, devamlılıklar, kırılmalar, değişmeler, ekoller, isimler açısından ele alınabilir. Bu birikim farklı ölçütlere tabi tutularak, farklı teknikler kullanılarak, farklı değerlendirme açılarından hareket edilerek incelenebilir. Türk sosyoloji tarihi; siyasal kırılmalarla şekillenen dönemler esas alınarak incelenebileceği gibi isimler, genel görüşler, ekoller üzerinden de incelenebilir. Her inceleme biçiminin kendine göre eksiklikleri elbette olacaktır. Eldeki malzeme ne kadar farklı bakış açılarıyla incelenir ve karşılaştırılırsa o kadar yeni veriler ortaya koymak ve bu veriler üzerinden daha çok değerlendirme yapmak mümkün olur. Türk sosyoloji tarihi ele alınırken, böyle toplu değerlendirmeler yapılırken, Türkiye nin siyasal dönüşümleri, uluslar arası ilişkileri, değişme eğilimleri, kırılganlıkları, önemli sosyologları, süreli yayınlar ve bazı dönemleri simgeleyen kitaplar asla göz ardı edilmemelidir. Bu yazıda, 100 yıllık bir tarihi birikime sahip olan Türk sosyolojisinin özelliklerinden ve bu tarih kapsamında öne çıkan sosyologlarından söz edilmektedir.

3 Sosyoloji Konferansları, No: 52 (2015-2) / Türk Sosyoloji Tarihinin Bazı Özellikleri Dışa-Batıya Bağımlılık ve Aktarmacılık Türk sosyolojisinin 100 yıllık birikimini oluşturan bazı eğilimlerini satır başları ile ortaya koyduğumuzda hangi özelliklerle karşılaştırmaktayız? Sosyoloji Türkiye ye Batılı kurumları tanıtmak ve ülkenin kurtuluşuna yardımcı olacağı varsayılan kuram ve görüşleri aktarma aracı olarak getirilmiştir. Burada birbirine karşıt gibi duran iki temel amaç bulunmaktadır: Batıcılaşmayı gerçekleştirecek mekanizmaları oluşturmak ve Batılı güçler tarafından yıkılma noktasına getirilmiş olan devletitoplumu, milliyetçiliği esas alarak kurtarmak. Türkiye 19. yüzyıldan itibaren dışa bağımlı bir ülke haline gelmiş ve Cumhuriyet ilan edilene kadar da bu özellik sürmüştür. Tanzimat ile birlikte izlenen politikalar ve verilen eğitim, bürokrat-aydınları dışa bağımlı hale getirmiş, yurt dışına gönderilen öğrenciler gittikleri ülkelerin bilim anlayışlarını Türkiye ye aktarmışlardır. O yıllarda Fransa yı izleyen, pozitivist bilim anlayışından etkilenen aydınlar, 20. yüzyılın başında birçok Fransız kökenli sosyoloji ekolünün görüşlerini Türkiye ye taşımış ve o görüşlerle yıkılmakta olan devletin-toplumun sorunlarına siyasal çözüm aramışlardır. Bu bağlamda Türkiye, Batıcılaşmayı seçmiş, bu seçimde kazanacağı yeni kimliğini tanımak, ortaya çıkacak yeni sorunlara çözüm aramak için Batı sosyolojisine başvurmuştur (Sezer, 1989: 5). Her siyasi ekip, eğilim gösterdiği siyasal anlayışın sözcülüğünü yapan bir sosyoloji ekolünün görüşlerini ülkeye taşımıştır. O tarihten bugüne Türk sosyolojisi, ağırlıklı olarak, Fransa dan, Almanya dan, İngiltere den, daha sonra Amerika dan aktarılan sosyoloji yaklaşımlarına, ekollerine bağımlı olmuş, bu kaynakların öne sürdüğü görüşlerin savunuculuğu eşliğinde sosyoloji yapmıştır. Türkiye, 19. yüzyıldan itibaren uluslar arası ilişkilerinde hangi büyük devleti veya devletleri siyaseten tercih etmiş veya etmek zorunda kalmışsa, ülkenin bilim paradigması da, ağırlıklı olarak, o ülke veya ülkelerin bilim paradigmalarından yoğun şekilde etkilenmiştir lere kadar Kara Avrupa sı, 1950 den itibaren ABD kaynaklı sosyoloji anlayışları Türkiye de egemen olmuştur. II. Meşrutiyet döneminden itibaren ortaya çıkan bu özellik, diğer büyük devletlerin bilim paradigmalarının Türkiye de hiç etkili olmadığını göstermez. Örneğin Amerikan sosyoloji

4 32 Türkiye de Sosyolojinin 100 Yıllık Birikimi Üzerine Bazı Tespitler H. Bayram KAÇMAZOĞLU anlayışı, 1930 lu yıllarda zayıf olsa da temsilci bulmuş, 1940 lı yıllarda güçlenmiş, bu anlayışı Türkiye ye bir ekol olarak taşıyan sosyologlar iç siyasal nedenlerle tasfiye edilmelerine karşın, ABD nin 1945 sonrasında dünya liderliğini ele almasına bağlı olarak, 1950 li yıllarda egemen bilim paradigması haline dönüşmüştür. Diğer yandan Amerikan sosyoloji anlayışının egemen olduğu dönemlerde ve öncesinde Alman sosyoloji anlayışını temsil eden sosyologlara rastlandığı gibi, 1960 lı yıllarda Marksist sosyoloji anlayışı da etkili olmuştur. Bizim sözünü ettiğimiz olgu, diğer anlayışlar yanında, egemen bilim anlayışının hangi büyük güce dayandığıdır. Başka bir anlatımla, Türkiye nin dış politikasında hangi ülke etkili ise onun bilim paradigması, kendisine güçlü bir iktidar alanı bulmakta, diğer büyük devletlerde geçerli olan bilim anlayışları da temsilciler bulmaktadır. Bu olgu bize Türkiye de bilimin ve dolayısıyla sosyolojinin dışarıdaki siyasal gelişmelere büyük ölçüde bağımlı olduğunu ve bu bağımlılığın siyasal- bilimsel boyutları ile Türkiye ye yansıdığını kanıtlamaktadır. Türk sosyolojisinin temelleri bu anlayışla atılmış ve ilerleyen dönemlerde de aynı çizgide yoluna devam etmiştir. Örneğin Ziya Gökalp Fransa dan Sosyolojizm ekolünü aktarırken Alman siyasetine yakın durmuş, Prens Sabahaddin Science Sociale ekolünü aktarırken İngiliz siyasal sisteminin sözcülüğünü yapmıştır. İşlevselci sosyoloji yaklaşımını temsil eden sosyologlar genellikle Amerikan siyasal anlayışına yakın bir çizgide durmaktadırlar. Aktarmacılık özelliği kapsamında Türk sosyologları, 1940 lara kadar Fransız, 1940 dan sonra Amerikan sosyolojisine yönelmişlerdir. Ziya Gökalp Durkheim in görüşlerini, Prens Sabahaddin bir başka Fransız sosyoloğu F. Le Play in görüşlerini Türkiye ye aktarmıştır. Bu etkiler sürerken, 1940 larda Ankara Ekolü ve ardından pek çok muhafazakâr, modernist, milliyetçi, sosyalist dünya görüşüne yakın sosyolog, Amerikan sosyolojisinin yaklaşımlarını, kuramlarını savunmaya başlamış, çeşitli araştırmalarında bu modelleri kullanarak Türkiye nin toplumsal yapısını açıklamaya çalışmışlardır. Batılı toplumsal yapılar kapsamında geliştirilen kuramlar Türkiye ye aktarılmış, Kars ın, Erzurum un, Balıkesir in köylerinde veya Adana nın, İzmir in, Karabük ün kent merkezlerinde elde edilen veriler, yapılan gözlemler aktarılan bu kuramlar ile örtüştürülmeye çalışılmıştır. Türkiye de sosyologların bilim anlayışları, Batılı ülkelerdeki gelişmelere, egemen olan bilim paradigmalarına göre biçimlenmiştir. Türk sosyolojisinin Batı bağımlılığı hiçbir zaman sarsılmamış, her koşulda devam etmiştir (Kaçmazoğlu, 2012b: 105).

5 Sosyoloji Konferansları, No: 52 (2015-2) / Batıcılaşma siyasetiyle birlikte, her alanda olduğu gibi bilim, sosyoloji alanında da pek çok tutarsızlık ve çelişki ortaya çıkmıştır. Bir dönem aktarılan, kabul edilen bir anlayış, bir görüş, başka bir dönemde terk edilmiş, daha önce karşı çıkılan anlayış, görüş kabul edilmiş, sahiplenilmiş veya tersi olmuştur. Bu çelişkinin sorumlusu elbette fikir sahibi olmadan görüş sahibi olan bazı aydınlarımız ve bilim insanlarımızdır. Pek çok sosyoloğumuz kapsamını, anlamını, içeriğini bilmeden birçok kavramı ezbere kullanmaktadır. Bu durumu doğal karşılamak, karşı çıkmamak olanaksızdır. Türk sosyologları büyük bir yanılgı ile modern bilimin evrensel tezlerine bağlanarak bazı toplumsal sorunlarımızı görmezlikten gelmişlerdir. Onlara göre, Batılı sosyologlar toplumların evrimiyle ilgili pek çok kuram üretmişlerdir. O kuramları aynen kabul etmek en doğru bilimsel anlayıştır. Evrensel Batı nın ürettiği kuramlar dışında arayışa girmek, farklı kuramlar ortaya koymak subjektiflik, spekülasyon, milliyetçilik, yerellik, bağnazlıktır. Farklı toplum yapıları ile ilgili yeni kuramlar ortaya koymak, boşuna emek harcamak, mevcut bilimsel verilere sırt çevirmek şeklinde algılanmıştır. Batılı çevrelerin ortaya koydukları kuramların yanlılığı görülmediği gibi, onlar birer kutsallık alanı olarak kabul edilip toplumsal farklılıklar yok sayılmıştır. Bunun temel nedeni, bağımlılık, aktarmacılık, ezbercilik, kolaycılıktır. Bazı sosyologlar evrensel bilimsellik adına aktardıkları kuramlara, kalıplara o kadar bağlıdırlar ki bu kavramların Türkiye nin toplumsal yapısında karşılığı olmadığı halde, o özelliklere sahipmişiz gibi kullanmaktadırlar. Örneğin kapıkulu da senyör de feodal yapının unsurları olarak kabul edilmektedir. Aşırı pozitivist, evrenselci, determinist bilim anlayışı kapsamında farklı toplumsal yapıların evriminin, birimlerinin birbirinden ayrı olduğu, toplumların birikimlerine bağlı olarak yaşadıkları sorunlar karşısında ürettikleri siyasal çözümlerin de birbirinden farklı olabileceği gerçeği atlanılmaktadır. Kurtuluş Kayalı ya göre, istisnai durumlar dışında Türk sosyologları genel anlamda seçtikleri Batılı sosyologları aktarmak eylemini tercih etmişlerdir. İkinci olarak da sosyologların önemli bir kesimi Türkiye de sosyoloji yapmanın bilincinde olmamışlardır (Kayalı, 2008: 38). Ufuk Özcan ise aynı konuda şunları yazmaktadır: Türkiye de sosyoloji büyük ölçüde Batı etkisi altında, tek yönlü bir bağımlılık ilişkisi içinde biçimlenmiştir. Elbette belirli dönemlerde bu etki ve bağımlılığı kırmaya yönelik çabalar, özgünlük arayışları da görülmektedir, ancak bunlar hâkim eğilimi oluşturmaktan

6 34 Türkiye de Sosyolojinin 100 Yıllık Birikimi Üzerine Bazı Tespitler H. Bayram KAÇMAZOĞLU uzak kalmıştır (Özcan, 2010b: 202). Niyazi Berkes de bu konuda farklı düşünmemektedir: Ülkenin aydını, bilim insanı olarak geçinenler, Batı dan aktardıkları hazır şema ve formüllerle kendi toplumlarını açıklama hatasına düşmekte, tarihin örümcekli ağlarına bulanmayı gerekli görmemektedirler (Berkes, 1966: 9). Oysa dünyada tek bir evrim çizgisi yoktur. Yapılması gereken şey, kolaycılığa kaçmadan, hazır bilimsel Batılı kalıplar yerine, üzerinde çalışılan toplumun veya toplumsal olgunun tarihsel özelliklerini araştırarak yeni kuramlar ortaya koymaktan geçmektedir (Kaçmazoğlu, 2012b: 55-90). İlginç olan Amerikan sosyolojisinin Türkiye deki önde gelen temsilcilerinden Mübeccel Belik Kıray ın da benzer görüşlere sahip olmasıdır: 100 yıllık bir geçmişi olmasına karşın, bilgi aktarmak, bilgi üretmekten daha önemli sayılmış, birikim oldukça sınırlı kalmıştır. Derleme yapmak özgün araştırmalara tercih edilmiştir (Kıray, 1999: 39). Türk sosyologları, 100 yıllık tarih içerisinde her zaman Batılı ekolleri, görüşleri, kuramları, tezleri kendilerine temel referans olarak almış, birincil düzeyde önemsemişlerdir. Son yıllardaki bu aşırı Batı bağımlılığı, aktarmacılığı, ilk yıllarla kıyaslanamayacak boyutlara ulaşmış, yarı mistik bir anlayış kazanmıştır. Türk sosyologlarının önemli bir kısmı gittikleri ülkelerin bilim anlayışlarını Türkiye ye taşımaya devam etmiş, bu bağlamda Ziya Gökalp in de gerisine düşmüşlerdir. Türk sosyoloji tarihinde öne çıkan bazı sosyologlar, savundukları görüşler, ürettikleri kuramlarla değil, genellikle ünlenmiş Batılı bir sosyoloğun temsilcisi olarak tanınmıştır. Merkezin, düzenin devamından yana olan sosyologların E. Durkheim a, işlevselci sosyoloji yaklaşımına ve Amerikan sosyoloji anlayışına ağırlık verdikleri, onları refere ettikleri; solun K. Marx ı, sağın Weber i ve bu isimlerin yeni uzantılarını önemsedikleri görülmektedir. Türk sosyolojisi deyiminden hoşlanmayan, farklı anlayış ve açıklamalar karşısında ahkâm kesen, bilimde farklılığın, özgünlüğün olmayacağı yönünde bilgelik taslayan sosyologların en belirgin özellikleri aktarmacılık ve Batı sosyolojisine inanç düzeyinde bağımlılıktır. Bu sosyologlar aynı zamanda Batı üstünlüğüne olan bu akıl dışı inanışları nedeniyle toplumsal farklılıkların tarihsel, kültürel ve ekonomik temellerini algılama yetisinden yoksundurlar. Bu tutumlarının temel nedenleri arasında eğitim aldıkları ülkenin bilim paradigmalarını temsil ediyor olmaları da etkilidir. Diğer bir sorun da bazı sosyologların Amerika dan, Avrupa dan aldıkları kuramları, burada kendi kuramlarıymış gibi tanıtmalarıdır. Ancak karşılaştırmalı araştırmalar gerçekleri er ya da geç ortaya çıkarmaktadır.

7 Sosyoloji Konferansları, No: 52 (2015-2) / Aktarmacılık, Türk sosyolojisinin temel özelliklerinden biri olarak öne çıkınca, 100 yıllık tarih içerisinde ele alınan konuların birbiriyle bağlantılarını, birbirine etkilerini bir bütünlük içerisinde görmek; ekoller ve bakış açıları arasındaki farklılıkları ve paralellikleri yakalamak güçleşmektedir. O nedenle, Türk sosyoloji tarihi üzerine yapılan araştırmalar, dönemleri ele almaktan uzak durmakta, genellikle isimleri çalışmayı tercih etmektedirler. Bu da benzerliklerin bir araya getirilmesini, çeşitli bağlantıların görülmesini zorlaştırmaktadır. Her farklı sosyoloji anlayışı; ülke, coğrafya, ekol bazında, birbirinin ne ürettiğine bakar ve karşılıklı etki-tepki bağlamında gelişir. Bu ilişkide her iki taraf da kendi merkezinden, kendi iddialarından hareketle duruşunu ortaya koyar. Oysa Türk sosyologlarının çoğunluğu, Türk sosyoloji tarihinde, böyle bir duruşa sahip olamamış, kendi toplumlarını tanımak için aktarma kuramları uyarlamakla yetinmiş; neredeyse her şeyi dışarıdan aldıkları için kendi kimliklerini net şekilde, Türk sosyolojisini özellikleriyle birlikte, tam olarak ortaya koyamamışlardır. Bunun sorumluluğunu sadece sosyologlara yüklemek de haksızlık olur. Bu durum, ülkenin gücü, yöneticilerinin uluslar arası düzeyde politika üretme potansiyeli, bağımlılığı, sosyolojinin uyduculuğu ile paralellik göstermektedir. Siyasetin Temel Faktör Oluşu Tekrarlarsak, Türk sosyolojisi, Türkiye nin uluslar arası ilişkilerde yakın işbirliğine girdiği veya girmek zorunda kaldığı ülkelerde geçerli olan sosyoloji anlayışlarının etkisi altındadır. Türk sosyolojisinin kısmen bu özelliğinden kaynaklanan veya tamamen bağımsız olarak da değerlendirilebilecek bir başka özelliği, toplumun-devletin içinde bulunduğu sorunları siyasal olarak çözebileceğine yönelik bir anlayışa sahip olmasıdır. Buna göre, ülkenin yaşadığı sorunlar yanlış siyasal tercihler sonucu ortaya çıkmıştır. Sorunların çözümü de doğru siyasal tercihleri uygulamaya koymakla gerçekleşecektir. Bu anlayış, sadece Türk sosyologlarına da ait değildir. Batı sosyolojisi de siyasal gelişme ve değişmelerle yoğun bir ilişki içerisindedir. Ancak siyasetle ilişki Türkiye de daha da belirgin ve popüler olarak öne çıkmaktadır. Türk sosyologları Türkiye de toplumsal olanı etkileyen temel faktör olarak siyaseti görmekte, sosyal sorunların çözümünde siyasete öncelik vermekte ve aktif siyasete yakın durmaktadırlar. Türkiye de sosyoloji öncelikle dış

8 36 Türkiye de Sosyolojinin 100 Yıllık Birikimi Üzerine Bazı Tespitler H. Bayram KAÇMAZOĞLU gelişmelerin ve bunların iç siyasal yapıyı etkilemesiyle şekillenmektedir. Süreklilikler ve kırılmalar, sosyolojide egemen olan paradigmalar siyaset ile birlikte biçimlenmekte, siyaset, sosyoloji araştırmalarını yakından etkilemektedir. (Kaçmazoğlu, 2013a: ). Bir başka anlatımla, ortaya çıkan ve bugün memnun olmadığımız durumun sorumlusu yanlış siyasal tercihlerdir. Bu anlayışa göre, eğer doğru siyasal tercihler yapılabilir, savunulan görüşlerin dayandığı siyasal reçete yürürlüğe konulabilirse, sorunlar da en kısa zamanda çözülecek ve devlet/toplum uluslar arası ilişkilerde daha iyi bir konuma kavuşacaktır. Bu anlayış, birbiriyle çelişen her siyasal görüş için geçerlidir ve her siyasal görüşün, öne sürdüğü siyasal reçete de elbette diğerinin anti-tezidir. Bu egemen anlayış, sosyologları baştan itibaren siyasete yönlendirmiştir. Ziya Gökalp ve Prens Sabahaddin başta olmak üzere pek çok sosyolog ülkenin geleceğini siyasal görüşlerinin uygulamaya konulmasında görmüştür. Prens Sabahattin e göre çözüm kamucu toplum yapısından bireyci toplum yapısına; Ziya Gökalp e göre milliyetçi, dayanışmacı toplum yapısına; 1960 ların sosyalist eğilimli sosyologlarına göre, kapitalist toplum yapısından sosyalist toplum yapısına geçilmekle çözülecektir. Aynı yaklaşım günümüzde de geçerliliğini korumaktadır. Siyasal tercihlere göre, sosyolojinin paradigmaları, ele aldığı konular, geliştirmeye çalıştığı siyasal eğilimler değişmekte; dünya siyasetindeki gelişmelerin Türkiye ye yansımasına bağlı olarak, bazen milliyetçilik, bazen liberalizm, bazen sosyalizm, bazen muhafazakârlık, bazen de küreselleşme, sosyoloji araştırmalarında belirleyici olmaktadır. O nedenle Türk sosyolojisinde geçerli olan temel faktör, Batı sosyolojisinde K. Marx ve M. Weber in öne sürdüğü gibi ekonomi veya din değil, siyasettir. Türkiye nin sosyologları ve aydınları, sorunları halletmenin birincil etkeni olarak siyaseti görmekte, iç politikadaki kırılmalar, popülist gelişmeler her zaman sosyolojiyi de kapsamakta, onu kendisine aşırı bağımlı hale getirmektedir. Dolayısıyla Türk sosyologları özgün sosyolojik görüşleriyle değil, dışarıya bağımlı siyasal iktidarın ideolojik öncelikleri bağlamında öne çıkmakta, dönem değiştiğinde ise arka plana düşmektedirler. Örneğin 1950 li yılların önde gelen milliyetçi-muhafazakâr sosyologlarını 1960 larda aynı konumda görmek mümkün değilken, 1960 ların sosyalist eğilimli görüşleri ile öne çıkan sosyologlarını da 1980 sonrasında aynı konumda görmek mümkün olmamıştır. Bu konudaki en çarpıcı örnek, 1940 larda Amerikan

9 Sosyoloji Konferansları, No: 52 (2015-2) / sosyolojisinin Türkiye ye yerleşmesine öncülük eden Ankara ekolü sosyologlarının siyasal konjönktür ile uyumlu görülmedikleri için tasfiye edilmeleridir. Kısaca, Türkiye de sosyoloji tartışmaları, Batı daki egemen politikaları yakından izleyerek ve bu tartışmaların Türkiye ye aktarılmasına bağlı olarak renk ve şekil değiştirmekte, Türk sosyolojisinde temel faktör rolünü siyaset kurumu oynamaktadır. Batı Dışı ve Yerli Sosyoloji Oluşturma Çalışmaları Batı bağımlısı Türk sosyolojisinde, aktarmacı sosyoloji yapma tarzının dışında da yaklaşımlar, anlayışlar bulunmaktadır. Ünlü ve popüler olan bazı isimler İngiliz, Fransız, Alman ve özellikle Amerikan sosyolojisinin Türkiye deki temsilciliklerini yaparken; Türk toplumunun özelliklerinden hareket ederek bir sosyoloji anlayışı geliştirme yönünde birçok çabaya rastlanılması Türk sosyoloji tarihinin bir başka özelliği olarak ortaya çıkmıştır. II. Meşrutiyet döneminden ve özellikle 1960 lı yıllardan itibaren Batı sosyolojisine eleştirel açıdan yaklaşan, kendi görüşlerini, ülke koşullarını hesaba katarak fikir üreten, Doğu toplumlarının özelliklerini, Türk toplumunun sözcülüğünü yapan, bu bağlamda kuram geliştiren sosyologlar da bulunmaktadır (Eğribel, 2010). Bazı sosyologlar, aktardıkları ekollerin görüşlerine, genel eğilimlerine, yaklaşımlarına sıkı sıkıya bağlı kalırken, bazı sosyologlar, temsilcisi oldukları ekollerin görüş, kuram ve kavramlarını kısmen değiştirerek Türk toplum yapısına uyarlamış ve tam bağımlı sosyologlara göre ülke sorunları karşısında daha başarılı sonuçlar elde etmişlerdir (Kaçmazoğlu, 2012a: 169). Türk sosyoloji tarihinin önemli ustaları, tam aktarmacı sosyologlar gibi işin kolayına kaçmamışlardır. Başta Ziya Gökalp olmak üzere birkaç sosyolog bu kolaycılıkla mücadele ederek Türk sosyolojisinin temellerini atmış, Türk toplumuna ilişkin çözümlemelerde bulunmuştur. Bu bağlamda, Türk sosyoloji tarihinde, baştan itibaren Türkiye nin toplumsal, tarihsel, kültürel özelliklerine dayanan yerli bir damar, zayıf da olsa, her zaman var olmuştur. Gökalp ten günümüze ancak birkaç isim bu konuda çaba göstererek Türk sosyolojisinden söz etmemizi sağlamıştır. Pek çok olumsuzluğa karşın, sınırlı da olsa, ortaya konulan çalışmalar, öne sürülen tezler, 100 yıllık birikim, bir Türk sosyolojisinden, sosyoloji tarihinden söz etmemizi mümkün kılmıştır. Bu birikimi görmezlikten gelmek, Ziya Gökalp in, Hilmi Ziya Ülken in, Ziyaeddin Fahri Fındıkoğlu nun, İsmayıl Hakkı Baltacıoğlu nun, Sabri Ülgener in, Doğan Ergun un ve özellikle

10 38 Türkiye de Sosyolojinin 100 Yıllık Birikimi Üzerine Bazı Tespitler H. Bayram KAÇMAZOĞLU Baykan Sezer in Doğu toplumlarını, Türk toplumunu farklı açılardan ele alarak yaptıkları değerlendirmeleri yok saymak, önemli bir birikimi atlamak, toplumuna yabancılaşmış sosyologların durumuna düşmek demektir. Türkiye nin ve Doğu toplumlarının tarihsel, kültürel, coğrafi zenginliklerine dayanılarak üretilen görüşler, geliştirilen kuramlar, bir Türk sosyoloji tarihi oluşturmak için yeterli veriye her zaman sahip olmuştur. Batı dışı, Doğu, yerli, milli sosyoloji oluşturma anlayışlarını temelde iki gruba ayırmak mümkündür. Bunlardan birincisi, Batı dan kısmen ayrı bir sosyoloji anlayışı geliştirmeye çalışır. Eski Türk toplum tarihi, düşüncesi, kozmolojisi, folkloru, bazı Osmanlı tarihçilerinin görüşleri Türk sosyolojisinin temeline yerleştirilir (Tanyol, 1973: ). Bu grupta yer alan sosyologlar arasında Ziya Gökalp i, kısmen Hilmi Ziya Ülken i, Ziyaeddin Fahri Fındıkoğlu nu, Cahit Tanyol u saymak mümkündür. Ziya Gökalp in amacı, Batı sosyolojisi yanında bir de milli bir sosyoloji kurmaktı. Bu kısmi Batıcı anlayış, tarihsel ve kültürel özelliklerimizden kaynaklanan farklılıkların, birikimlerin Türk sosyolojisine temel oluşturacağı, zenginlik katacağı görüşündedir. Batı sosyolojisinden ilham alan bu sosyologlar, Batı dan aktarılan sosyolojiye nasıl bir katkı sunabilir, Türk sosyolojisine nasıl bir temel bulabiliriz arayışından yola çıkmış, konuları Batı ölçüleriyle değerlendirmiş, Batı ile benzerlik, uygunluk kurabilecekleri unsurları Türk sosyolojisinin öncülleri olarak ilan etme anlayışı içerisinde olmuşlardır (Sezer, 1989: 10-11). Batı dışı sosyoloji oluşturma çabası güden ikinci anlayış, Batı da üretilen sosyoloji kuramlarını, Batı çıkarlarının, ideolojilerinin sözcüsü olarak görmekte ve onların aynen ülkemize aktarılmasına karşı çıkmaktadır. Bu anlayışa göre, kendisini dünyanın efendisi olarak gören bir zihniyetle üretilen Batılı kuramlar, Doğu toplumlarını ve dolayısı ile Türk toplumunu açıklayamaz. Doğulu ve onun bir parçası olan Türk toplumu, tarihsel süreç içerisinde Batı dan farklı toplumsal özelliklere, birikimlere dayanarak şekillenmiştir. Bu nedenle sadece Batı toplumlarını değil, Doğu ve Batı toplumlarını birlikte açıklayacak bir sosyoloji anlayışına ihtiyaç vardır. Bu çabayı, dünya ilişkilerini istediği gibi kontrol eden, denetleyen ve durumundan memnun olan Batılı sosyologlardan beklemek boşunadır. Bunu yapacak olan Doğulu sosyologlar, Türk sosyologlarıdır. Toplum çıkarlarımız açısından dünya olaylarını, toplumlar arası ilişkileri değerlendirip açıklayacak görüşler, sosyoloji kuramları geliştirmemiz

11 Sosyoloji Konferansları, No: 52 (2015-2) / gerekmektedir. Batı sosyolojisini eleştiren, Doğu toplumlarının sözcülüğünü üstlenen, yerli bir sosyoloji anlayışı geliştirme çabasında olan bu sosyologlar arasında Doğu-Batı Çatışması Kuramı ile Baykan Sezer ayrı ve özgün bir yere sahiptir. Baykan Sezer den farklı sonuçlara varmakla birlikte, Batı sosyolojine yönelik sistemli eleştirileri, Türk bireyi ve toplumu üzerine ürettiği kuramlarıyla birinci gruptan ziyade ikinci gruba yakın duran bir başka sosyolog ise Doğan Ergun dur. Yine son yıllarda, Türkiye de sosyoloji adına Batı sosyolojisinden tamamen veya kısmen ayrılan, farklı görüşler üreten, başka sosyologlardan da söz etmek mümkündür. Bu bağlamda, 2000 li yıllarda Nilgün Çelebi ve Ertan Eğribel çalışmaları ile dikkat çekmektedirler. Türk Sosyoloji Tarihinin Dönemlendirilmesi ve Bu Dönemlerde Öne Çıkan Paradigmalar, Yaklaşımlar, Araştırma Başlıkları Türk sosyolojisi, 100 yıllık tarihi içerisinde, genellikle, dışa bağımlı olarak ve bu bağımlılığın dayandığı ülkelerin siyasal tercihleri doğrultusunda şekillenmiştir. Bu gelişmeler Türk sosyoloji tarihinde belli aralıklarla yeniden biçimlenen dönemleri ortaya çıkarmıştır. Dönemler kendi içerisinde kısmen bir bütünlüğe, diğer dönemlerden ayrılan bazı özelliklere sahiptir. Büyük devletlerin şekillendirdiği uluslar arası ilişkilerin içeride yol açtığı değişimler, Türkiye deki sosyoloji çalışmalarını da yakından etkilemiş ve yönlendirmiştir. Türk sosyolojisi dışarıdan içeriye yansıyan ve içeride gerçekleşen siyasal kırılmalara göre şekillenmiş, sosyoloji anlayışlarında değişmeler meydana gelmiş, bazı konular öne çıkarken, bazı konular geriye düşmüştür. Dış ve iç koşullara bağlı olarak Türk sosyoloji tarihinde dönemler itibariyle hangi konuların öne çıktığı, hangi konuların geriye düştüğü aşağıda kısmen özetlenmektedir. Diğer yandan, Türkiye de sosyoloji, tarihi serüveni içerisinde giderek çeşitlenmiş, farklılaşmış, göreceli olarak zenginleşmiştir. Bu çok doğal bir durumdur. Zira 100 yıllık sosyoloji tarihi içerisinde hem bölüm hem de sosyolog sayısı hızla artmıştır arasında 1 kürsü, arasında 2 kürsü, tarihleri arasında 1 kürsü, 3 sosyoloji bölümü ve başka bölümlerde çalışan az sayıda sosyolog varken, 1982 de çıkarılan YÖK ten sonra, sosyoloji bölümlerinin sayısı artmaya başlamış ve 1990 lı

12 40 Türkiye de Sosyolojinin 100 Yıllık Birikimi Üzerine Bazı Tespitler H. Bayram KAÇMAZOĞLU yılların başında bölüm sayısı 12 ye yükselmiştir den sonra neredeyse sosyoloji bölümü olmayan devlet, vakıf ve özel üniversite kalmamıştır. Bu bağlamda, 2000 de bölüm sayısı 20 ye, eğitim-öğretim yılında 30 a ve bugün, 100. yılda 85 e çıkmıştır. Sadece bölüm sayısı üzerinden basit bir hesap bile artışın anormalliğini ortaya koymaktadır. Bunun dışında bakanlıklarda, çeşitli resmi ve özel kuruluşlarda, araştırma şirketlerinde ve üniversitelerin diğer bölümlerinde çalışan sosyologları da hesaba kattığımızda bu çeşitlenmenin, farklılaşmanın ve görece zenginleşmenin ortaya çıkmaması anormal olurdu. Yine bu 100 yıllık Türk sosyoloji tarihi kapsamında, Türk sosyologları, Nilgün Çelebi nin özgün sınıflaması ile sosyolojik bilgiyi üç farklı sosyoloji anlayışına bağlı olarak üretmişlerdir. Bunlar; polity merkezli/idea yönelimli (Gökalp ve öğrencileri), toplummerkezli/veri yönelimli (Boran, Berkes, Kessler, Fındıkoğlu, Kıray, Kongar) ve socius merkezli/veri yönelimli (Ülgener, Mardin, Sezer, Göle, Çelebi) sosyoloji anlayışlarıdır (Çelebi, 2001: ve 2005: ) lu Yıllar Türkiye de sosyoloji 1910 lu yıllarda Batı daki pek çok ekol ile birlikte taraftar bulmuş, temsil edilmiş, ancak bazı ekoller öne çıkarken bazı ekoller tasfiye olmuştur. Bu tasfiyelerin nedenleri farklı çalışmalarımızda ortaya konulmuştur. Milliyetçilik, Gökalp aracılığı ile 1910 lu yıllarda temel konu olarak sosyolojinin merkezinde yer almıştır. Milliyetçiliğin merkezi bir konuma yerleştirilmesine karşın Batıcılık ve İslamcılıkla uzlaşma yolları da kapatılmamıştır. Diğer yandan ülke yıkılırken âdemi merkeziyetçi, mikro milliyetçi tezlerin bütünlükçü milliyetçilik anlayışının karşısında, ülke gündeminde ve sosyolojisinde alternatif bir konum edindiğini, ancak ilerleyen yıllarda başarılı olamayıp tasfiye olduklarını da unutmamak gerekir. Bu bağlamda milliyetçilik, Türkiye ye sosyoloji ile birlikte, kurtarıcı bir ideoloji olarak girmiş ve 1980 lere kadar sürekliliğini korumuştur. Zafer Toprak, Meşrutiyet dönemi sosyolojisine damga vuran, sosyologların eserlerinde en fazla üzerinde durulan, tanımlanan ve birbiriyle sıkı şekilde bağlantılı olan üç kavramdan söz eder: Tesanüt (dayanışma), halk ve millet (Toprak, 1988: 17-20). Gerçekten de dayanışmacılık, halkçılık, milliyetçilik ideolojileri, II. Meşrutiyet ve Cumhuriyet in uzun bir döneminde Türk sosyolojisindeki sürekliliğin dayanakları olmuşlardır.

13 Sosyoloji Konferansları, No: 52 (2015-2) / II Meşrutiyet ve sonrasında, Cumhuriyet in ilanına kadarki süreçte sosyolojide Biyoloji ekolü, Psikolo-Sosyoloji ekolü, Sosyolojizm ekolü, Science Sociale ekolü gibi pek çok ekol ortaya çıkmış, ancak Sosyolojizm ve Science Socile ekolleri dışındaki ekoller etkili olamamıştır. Pozitivizm hem bu dönemde hem de daha sonraki dönemlerde Türk sosyoloji tarihinin temel bakış açısı olarak varlığını sürdürmüştür. Yine diğer dönemlerde olduğu gibi bu dönemde de Türk sosyolojisinin temel belirleyici faktörü siyasettir. Dönemin sosyoloji tartışmalarını dış gelişmeler ve iç siyaset bağlamında yönlendiren isimler Ziya Gökalp ve Prens Sabahaddin olmuştur lu Yıllar 1910 lu yıllarda Batıcılaşma-çağdaşlaşma-modernleşmeyi tanıtmak ve ülkeyi Batı çıkarları bağlamında kurtarmak amacıyla ülkemize getirilen sosyoloji, arası daha çok iç koşullara bağlı olarak şekillenmiştir. Türk toplumu yeni rejimi ile modernleşme ve ulus devlet formunda, Batıcılaşma ve Cumhuriyet in ilkeleri doğrultusunda yapılanırken, sosyoloji de kendisini yurttaşlık bilgisi üretme pozisyonunda bulmuştur li yıllarda iki önemli ismini kaybeden Türk sosyolojisi, yeni isimlerle yoluna devam ederken, 1933 üniversite reformu ile kürsüsünü kaybetmesine karşın, genç ve çalışkan isimlerin çabaları ile sosyolojinin alt dallarında, çeşitlenmeye yönelik bir yol izlemiştir. Bu dönemde de Sosyolojizm ekolü ve Ziya Gökalp in şekillendirdiği sosyoloji anlayışı egemen olmasına karşın, bu anlayışın temsilcileri ekolünün kullandığı teknikleri önemsemiş ve Gökalp in sosyoloji anlayışı ile sentezlemeye çalışmışlardır. Diğer yandan, 1930 larda Türkiye ye gelen bir grup sosyal bilimcinin etkisiyle sosyal aksiyonun önemini vurgulayan Weberci sosyoloji anlayışı, sosyolojiyi kültür bilimi olarak ele alan sosyoloji eğilimi ve bu anlayışın uzantısı olan sosyal siyaset görüşü de Türk sosyolojisinde kendine yer bulmuştur (Çelebi ve Kızılçelik, 2008: 384). Böylece Alman sosyologlarla birlikte sosyal siyaset, şehir ve kooperatifçilik dersleri üniversite eğitimine sokulmuştur (Fındıkoğlu, 1963: 33-50). Bu yıllarda sosyologlar sosyoloji metinlerini, kendi çabaları ile çıkardıkları dergilerde yayınlamaya başlamışlardır. Bu dergiler arasında özellikle Z. F. Fındıkoğlu nun İş Mecmuası, İ. H. Baltacıoğlu nun Yeni Adam dergisi ve H. Z. Ülken in İnsan Mecmuası önemlidir.

14 42 Türkiye de Sosyolojinin 100 Yıllık Birikimi Üzerine Bazı Tespitler H. Bayram KAÇMAZOĞLU 1940 lı Yıllar Dönemini iki ayrı alt başlıkta incelemek gerekir. Birinci yarı , ikinci yarı tarihlerini kapsar. Birinci yarıda sosyoloji Türkiye de önemli bir gelişme, canlanma göstermiştir. Her şeyden önce İstanbul ve Ankara da iki sosyoloji kürsüsü kurulmuş, İstanbul da üniversite yayınları arasında bir sosyoloji dergisi, 1942 ten itibaren çıkarılmaya başlanmıştır. Ankara da görev yapan sosyologlar da üniversitelerinin dergilerinde sosyoloji makaleleri yayımlamaya, ayrıca üniversite dışında da bir Yurt ve Dünya ile Adımlar adlarında iki dergi çıkarmışlardır. İstanbul İktisat Fakültesi nde çalışan Alman ve onların yardımcısı pozisyonundaki Türk sosyologlarının da katkıları ile sosyolojide üç ayrı merkez oluşmuş, sosyologlar çıkardıkları birçok süreli yayın eşliğinde kuramsal ve uygulamalı çalışmaların sonuçlarını yayımlamışlardır. Sosyolojideki bu canlanma ile birlikte, köy sosyolojisi başta olmak üzere, kentleşme, kalkınma, toplumsal değişme konularında ayrıntılı çalışmalar yapılmaya başlanmıştır. Sosyoloji adına bu verimli yıllar Türkiye nin çok partili döneme geçtiği 1946 ya kadar devam etmiştir. II. Dünya Savaşı nın bitimi ve ABD nin önderliğinde başlatılan Soğuk Savaş Dönemi ile birlikte Türkiye nin de siyasal koşulları değişmiştir. Türkiye Batı dünyasının etkisi ile çok partili yaşama geçmektedir ama solu hatırlatacak her türlü gelişmeye de artık kapalıdır. Bu bağlamda, ABD nin önderliğinde etkili olan dış koşulların belirgin etkisi ile siyasal iktidar, bazı sosyologların çalışmalarından rahatsızlık duyup onların araştırma yapmalarını engelleyici önlemler almış, böylece sosyoloji alanındaki bilimsel verimlilik 1946 dan sonra düşmüştür. Dönemin öne çıkan sosyologları Hilmi Ziya Ülken, Ziyaeddin Fahri Fındıkoğlu, İsmayıl Hakkı Baltacıoğlu, Behice Boran, Niyazi Berkes, dönemin egemen sosyoloji yaklaşımı ise yapısal-işlevselciliktir li Yıllar 1950 li yıllarda Soğuk Savaş koşulları, Türk sosyolojisini egemenliği altına almış, Anglo-Sakson bilim paradigması etkili olmaya başlamıştır larda başlayan köy sosyolojisi araştırmalarına tüm ağırlığı ile devam edilirken, yeni antropoloji bölümlerinin açılışı gerçekleştirilmiştir. Marshall yardımları, dış krediler, tarımın makineleştirilmesi, DP

15 Sosyoloji Konferansları, No: 52 (2015-2) / iktidarının Türkiye yi küçük Amerika yapma söylemleri kapsamındaki liberal ekonomi uygulamaları hep birlikte toplumsal yapı değişmelerini yönlendirmiş, köyden kente göçü hızlandırmıştır. Tüm bu gelişmeler sosyoloji çalışmalarına çeşitli yönleriyle yansımıştır li yıllarda pek çok konu sosyoloji araştırmaları kapsamında incelenirken, sosyal bilimlere anti-marksist, milliyetçi, muhafazakâr bir zihniyet egemen olmuştur. Bu bağlamda, 1950 li yıllarda sosyolojinin önemli konuları arasında Batıcılaşmanın neresindeyiz ve hangi Batı tartışmaları etkili olmuştur. Bu yılların öne çıkan sosyologları arasında Mümtaz Turhan, Ziyaeddin Fahri Fındıkoğlu, Hilmi Ziya Ülken, İsmayıl Hakkı Baltacıoğlu ve Cahit Tanyol bulunmaktadır. Bu sosyologların çalışmaları dönemin sosyoloji anlayışını, zihniyetini, eğilimlerini, siyasal özelliklerini önemli ölçüde yansıtmaktadır. Yine bu dönemde, siyasal gelişmelere uygun olarak, Prens Sabahaddin yeniden keşfedilmiş ve görüşleri öne çıkarılmıştır lı-1970 li Yıllar 1960 lı yıllar sosyolojinin yeniden canlandığı bir dönem olarak ortaya çıkmaktadır. Yine dış gelişmelere bağlı olarak, ABD ve SSCB nin Soğuk Savaş Dönemi koşullarını yumuşatmaları Türkiye nin siyasal ortamını da yakından etkilemiş, sol siyasal eğilimler üzerindeki sert önlemler hafifletilmiştir. Diğer yandan Türkiye nin toplumsal yapısında meydana gelen gelişmeler, bu değişmelere bağlı olarak ortaya çıkan gecekondu gerçeği, ithal- ikameci ekonominin ortaya çıkan işçi sınıfı sosyalist ideolojiye önemli bir taban oluşturmuştur. Sosyalizm, Marksist düşünce sosyologlar arasında da benimsenmiştir. Pek çok sosyolog, bilim paradigması olarak tarihi maddeci sosyoloji yaklaşımını benimsemiştir. Marksist düşünceden beslenen sosyoloji anlayışı tek bir bakış açısı içerisinde kalmamış, milliyetçi ve devletçi soldan Ortodoks Marksizme kadar birbirinden uzak bir sol yelpaze ortaya çıkarmıştır. Sol anlayışın karşısında milliyetçi düşünceye dayalı sosyoloji anlayışı da varlığını sürdürmüştür. Amerika nın II. Dünya Savaşı sonrasında dünya siyasetinin liderliğine yükselmesi sosyal bilimlerde ve doğal olarak sosyolojide Amerikan bilim paradigmasının da egemen olmasına, ampirik çalışmaların öne çıkarılmasına yol açmıştır. Türkiye de de Ankara ekolü ve onun tasfiyesi

16 44 Türkiye de Sosyolojinin 100 Yıllık Birikimi Üzerine Bazı Tespitler H. Bayram KAÇMAZOĞLU sonrasında Amerikan siyasetine yakın, en azından Marksizm den uzak eğilimli sosyologlar ODTÜ, Hacettepe ve diğer üniversitelerdeki sosyoloji bölümlerinde etkili olmuşlardır. Amerikan sosyolojisinin egemen yaklaşımı yapısal-işlevselcilik bu bölümlerde egemen hale gelmiştir. Yerli ve yabancı fonlarla desteklenen alan araştırmaları ile bu yaklaşımın etki gücü neredeyse sosyoloji ile özdeşleştirilmiştir. Diğer yandan fetişizme dönüşen ampirizm kapsamında, kötü toplanmış ve işlenmemiş veri yığınları ortaya çıkmış ve bunlar Türkiye de önemli kaynak israfına neden olmuştur (Kıray, 1999: 43). Ancak egemen işlevselci yaklaşımın karşısında tarihselci ve tarihi maddeci yaklaşımlar da önemli bir varlık göstermişlerdir lı yıllardan itibaren sosyolojinin canlanmasında etkili olan bu koşulların yanında, yeni kurulan sosyoloji bölümlerinin varlığı da önemli bir etkendir. Türkiye de ilk defa 1914 te İstanbul Üniversitesi nde kurulan sosyoloji kürsüsü, eğitim-öğretim yılında, yine Türkiye de ilk sosyoloji bölümüne dönüşmüştür döneminde, İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Sosyoloji Bölümü nü, 1964 yılında Hacettepe Üniversitesi Sosyoloji Bölümü ve 1976 da Ege Üniversitesi Sosyoloji Bölümü izlemiştir. Bu bölümler dışında, döneminde, İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi, Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi ve Orta Doğu Teknik Üniversitesi nde de sosyolog kökenli öğretim üyeleri sosyolojiye önemli katkılarda bulunmuşlardır. Dış koşullara bağlı olarak, 1950 i yıllarda anti-marksizmin, li yıllarda da sosyalizmin egemen olduğu sosyolojide öne çıkan konular arasında azgelişmişlik ve rejim tartışmaları, kalkınma stratejileri, üretim ve bölüşüm ilişkileri, Türk toplumunun tarihsel evrim süreçleri, toplumsal değişme, modernleşme, kentleşme, köy sosyolojisi yer almıştır lı yıllarda Türk sosyologları, kendi içerisinde farklılaşmakla birlikte, sosyolojik yaklaşım açısından iki genel blokta toplanmışlardır. Birinci blok, işlevselci yaklaşımı; ikinci blok, tarihi maddeci ve tarihselci yaklaşımı benimsemiştir. Bir başka anlatımla, sosyologlar arasındaki temel çatışma ve toplumsal konuları açıklamadaki farklılaşma; Türk toplumunun tarihi farklılıklarını görmezden gelerek, onun Batı toplumları ile neredeyse aynı evrim çizgisine tabii olduğu iddiasında olanlarla bu iddia karşısında Türk toplum tarihinin farklılığını öne sürenler arasındadır. Bu bağlamda, birinci bloğun öne çıkan sosyologları Mübeccel Belik Kıray ve Şerif Mardin;

17 Sosyoloji Konferansları, No: 52 (2015-2) / ikinci bloğun öne çıkan sosyologları ise Niyazi Berkes ve Cahit Tanyol dur lı yıllarda, işlevselci sosyoloji yaklaşımı ile tarihi maddeci yaklaşımı birlikte kullanan sosyologlar da bulunmaktadır. O tarihlerde, bu anlayışın önde gelen isimleri ise Behice Boran ve Oya Sencer dir li Yıllar 1980 li yıllarda sosyolojiye 12 Eylül Askeri Darbesi ve YÖK yasası damgasını vurmuştur. Askeri darbe ile üniversiteler darmadağın edilmiş, döneminin yansıması olan sol eğilimli birçok bilim insanı özgür çalışma ortamı bulamamış veya bazı konuları çalışmaları sakıncalı bulunmuş, hatta 1402 sayılı yasa ile işinden atılmış, pek çok yetenekli genç güvenlik soruşturmaları kapsamında, o yıllarda, üniversitelere alınmamıştır. Diğer yandan uluslar arası büyük güçlerin 1970 li yılların sonunda uygulamaya koydukları liberal-muhafazakâr politikalar kısa sürede Türkiye ye de yansıtılmış ve egemen paradigma haline getirilmiştir lerde, askeri darbe, muhafazakâr-neo-liberal politikalar ve YÖK aracılığı ile sosyoloji yeniden hizaya sokulmuştur lı yıllardan itibaren sosyolojide başat olan Marksist tezler aniden ortadan kalkmıştır. Askerlerin yönetimi sivillere devretmelerinden ve fiilen etkilerinin azalmasından sonra yeni konular öne çıkmaya başlamıştır. Üniversitelere öğretim elemanı olarak alınanlar ise askerlerin sıcak bakmadığı konulardan uzak durmak zorunda kalmış, mikro ve orta düzey konulara yönelmişlerdir. Bu dönemden itibaren ortaya çıkan ve devam eden bir özellik de sosyoloji çalışmalarının makro boyutlardan mikro boyutlara doğru bir değişim eğilimi göstermesidir (Çelebi, 2005: 162). Liberalleşme, sivil toplum tartışmaları, demokratikleşme, aile ve kadın çalışmaları, din-devlet-toplum ilişlerine yönelik tartışmalar sosyolojide öne çıkmıştır (Özcan, 2010b: ). Buna bağlı olarak, sosyolojide etkin olan araştırma eğilimleri hızla değişmiştir. Bazı Türk sosyologları bu değişimin sözcülüğüne yönelmiş ve sanki daha önce öyle bir anlayış yokmuş gibi, Türk sosyolojisinin geçmişine yönelik küçümseyici bir tavırla, gelecekte nasıl bir yol izlemesi gerektiği konusunda görüşler ortaya konmuşlardır: Türk sosyolojisi artık dünya sosyolojisindeki gelişmelerden bağımsız kalmamalı, çevre konumuyla merkezi yakından izlemeli ve merkezin belirlediği konuları araştırmalıdır (Öncü, 1986: ).

18 46 Türkiye de Sosyolojinin 100 Yıllık Birikimi Üzerine Bazı Tespitler H. Bayram KAÇMAZOĞLU 1980 li yıllarda yeni kurulan bölümlerle birlikte sosyolojinin biraz daha yaygınlaştığı, kurumsallaştığı, bazı gelişmeler gösterdiğini de not etmek mümkündür. Sosyoloji alanında önemli yapısal ve sayısal değişiklikler ortaya çıkmıştır (Kaçmazoğlu, 2013a: 326). Sosyolojinin alt dallarına ait yayın sayısı yeni kurulan bölümlerin de katkıları ile hızla artmıştır. Sosyoloji araştırmalarında özellikle suç, sağlık, bilgi, kadın sorunları, aile, eğitim, küçük sanayi bölgeleri, kentleşme, toplumsal değişme konularına ağırlık verilmiştir lı Yıllar 1990 lı yılların tartışmalarını Sovyetler Birliği nin yıkılışına bağlı olarak komünizmin çöküşü ve ABD nin tek lider olarak dünyanın geleceğini yeniden şekillendirme yönündeki politikaları belirlemiştir. Bu gelişmeler hem Batı da hem de Türkiye de genel paradigmayı hızla değiştirmiş ve bu paradigma değişmesi anında sosyoloji metinlerine de yansımıştır ların egemen paradigması; ulus devletlerin, evrenselliğin, tekçi anlayışın, modernliğin reddi; yerelliğin, sistem karşıtlığının, melezliğin, postmodern toplum tartışmalarının, çok hukukluluğun öne çıkarılmasına dayanmaktadır (Özcan, 2010b: 189). Batı karşısındaki güçlerin dağıtılması, devletin yerine parçalı yapıların, farklı özelliklere sahip küçük toplumsal birimlerin etkin kılınmasına dönük bir algı yönetimi 1990 lı yıllarda egemen olmuştur. Bu bağlamda, Türkiye de ulusçuluk ve milli devlet anlayışı sorgulanmaya, ılımlı İslamcılık, bireycilik, çok kültürlülük, farklılık, yerellik konuları etkili olmaya başlamıştır. Bu dönemde Marksist anlayışlar bile liberalleşmiş, yapısal-işlevselcilik egemen sosyoloji yaklaşımı olmaya devam etmiştir. Evrensel, tümel bilim paradigması gözden düşmüş, onun yerini tarihselci, tikelci, yorumlamacı, idiografik bilim paradigması almıştır (Özcan, 2010a: 140). Şerif Mardin ve Nilüfer Göle gibi Batı dışı modernlik, İslamcılık, İslamcı çevrelerin sistemle, Batı dünyası ile bütünleşme süreçlerini ele alan sosyologlar bu dönemin öne çıkan isimleri olmuştur larda sosyoloji araştırmalarında öne çıkan konular ise; risk toplumu, demokratikleşme, sivilleşme, küreselleşme, çeşitli yönleriyle göç ve göçün diğer kurumlarla ilişkileri, gecekondu ve kentleşme sorunları, kimlik, kent kimliği, cinsiyet, kadın ve aile, eğitim, tüketim, sağlık, boş zamanlar, endüstri, postmodern toplum ve post modern anlayışlar, din, suç, siyaset ve eğitimdir.

19 Sosyoloji Konferansları, No: 52 (2015-2) / li Yıllar 2000 li yıllara 1990 lı yılların genel paradigmaları ile girilmiştir. Ancak bir farkla, Amerika önderliğindeki liberal Batı bloğu dünyayı tamamen kontrolü altına almış, Orta Doğu ya alabildiğince yerleşmiş, İslamcılara yönelik bakış açısında, 2001 saldırılarından sonra, yeni sınıflamalara gitmiştir. ABD, dünyayı kontrol etme konusunda, 1990 lı yıllara göre, kendine daha çok güvenmektedir. Çıkarlarıyla bağlantılı olarak dünyadaki Müslümanları ılımlı ve radikal olarak ikiye ayırmış, İslam mücadele edilecek düşman konumuna yerleştirilmiştir. Diğer yandan Türkiye de de AB ye katılım süreci rüzgârı en güçlü şekilde estirilmiştir. Avrupa ve dünya ile bütünleşme, küreselleşme, evrensel hukuk ilkelerinin kabulü gibi tartışmalar gündemin yükselen konuları olmuştur lerden günümüze kadar sosyolojide öne çıkan konuları ise şöyle özetlemek mümkündür: Avrupa Birliği tartışmaları, küreselleşme, demokratikleşme, sivil toplum, İslamcılık, deprem, sağlık, kültürel yapı, sınıfsal yapı değişmeleri, yeni orta sınıflar, cinsiyet, beden, feminizm, kadın ve aile sorunları, çeşitli eşitsizlikler, etnik yapı, suç, çocuk suçluluğu, toplumsal sapma, şiddet, çevre sorunları, kentleşme ve sorunları, kayıt dışı ekonomi, kayıt dışı istihdam, yoksulluk, dilencilik, sığınma evleri, mülteciler, toplumsal dışlanma, çalışan çocuklar, sokak çocukları, internet bağımlılığı, tüketim toplumu, toplumsal değişme, engelliler, toplumsal sapma, risk toplumu, Türk sosyolojisi, Türk düşüncesi, yöntem tartışmaları li yıllarda sosyolojide işlevselcilik, yorumlamacı ve tarihselci sosyoloji yaklaşımları etkili olmuştur. Dönemin öne çıkan sosyologları ise Türk sosyolojisi ile Baykan Sezer, modernleşmeyi temsilen Emre Kongar ve Batı merkezli paradigmalara uygun tezleri ile Şerif Mardin dir (Çelebi, 2005). Türk Sosyoloji Tarihinin Süreklilik Gösteren Konuları Türk sosyolojisinin süreklilikleri, kopuşları, ayrışma noktaları nelerdir? Kopuşları, yukarıda dönemler bazında ve o dönemlerde öne çıkan konular şeklinde ele aldık. Bir de Türk sosyoloji tarihinin süreklilik gösteren temel konularını, paradigmalarını tespit etmeye çalışalım:

20 48 Türkiye de Sosyolojinin 100 Yıllık Birikimi Üzerine Bazı Tespitler H. Bayram KAÇMAZOĞLU Türk sosyolojisi pozitivist, determinist bir bilim anlayışına sahiptir. Türk sosyolojisinin süreklilik gösteren konuları arasında Batıcılaşmamodernleşme paradigması ilk sıralarda yer almaktadır. Sosyoloji tarihi boyunca bu paradigma muasırlaşma, garplılaşma, modernleşme, Avrupa Birliği ile bütünleşme şeklinde ifade edilmiştir. Türk sosyologlarının büyük bir çoğunluğu ile birlikte Ziya Gökalp in Türkleşmek İslamlaşmak Muasırlaşmak, Mümtaz Turhan ın Garplılaşmanın Neresindeyiz?, Niyazi Berkes in Türk Düşününde Batı Sorunu gibi farklı dönemlerde yazılan kitaplar konunun sürekliliğini kanıtlamaktadır. Batı sosyolojisine bağımlılık, yukarıda da işlediğimiz gibi, Türk sosyolojisinin süreklilik gösteren bir başka konusudur. Dış konjonktürün iç siyasal yapıya yansıması ve bunun da Türkiye deki bilim paradigmalarını, sosyologların görüşlerini, sosyolojik araştırmaları etkilemesi konusu da süreklilikler içerisinde yer almaktadır. Türk sosyoloji tarihinin süreklilik gösteren bir başka başlığı milliyetçiliktir. Türkiye de modernleşmenin savunusu ile öne çıkan sosyoloji ve Türk sosyologlarının çok önemli bir kısmı, siyasal dünya görüşleri açısından sağda veya solda yer almaları fark etmeksizin, 1990 lı yıllara, hatta günümüze kadar, ağırlıklı olarak, milliyetçi bir siyasal anlayışa sahip olmuşlardır. Süreklilik gösteren bir başka konu, devletçi-merkeziyetçi-kalkınmacı sosyoloji anlayışıdır. Bu aynı zamanda milliyetçilikle de bağlantılı bir konudur. Türk sosyolojisinin 1990 lara kadar süreklilik gösteren bir başka konusu laikliktir lara kadar Türk sosyologları laikliğe önem vermiş, laikliği sosyolojik açıdan savunmuş ve modern toplumun olmazsa olmaz ilkesi olarak değerlendirmişlerdir. Batı bağımlısı Türk sosyolojisinin süreklilik gösteren özelliklerinden biri de içeride Türk sosyologlarının birbirlerinin çalışmalarından habersiz olmalarıdır. Birbirinden habersiz olan sosyologlar bazı konuların kendilerinden önce araştırıldığını bilmeden kendilerini o konunun öncüsü ilan etmişlerdir (Kaçmazoğlu, 2015).

21 Sosyoloji Konferansları, No: 52 (2015-2) / Aktarmacı ve Batı bağımlısı Türk sosyolojisinin süreklilik gösteren eğilimlerinden biri de, bu özelliğinin doğal uzantısı olarak eklektisizmdir. Ziya Gökalp ve Prens Sabahaddin Türk sosyoloji tarihi boyunca Türk sosyologları üzerinde, doğrudan veya dolaylı olarak, sürekli bir etkiye sahip olmuşlardır. Bu sürekliliğin, etkili oluşunun altında hem sosyolojik hem de siyasal karşıt görüşlerin önemli rolü bulunmaktadır. Ziya Gökalp ve Prens Sabahaddin in sosyolojik görüşleri farklı zamanlarda, farklı nedenlerle, hep ilgiye mazhar olmuş, her zaman gündemde kalabilmişlerdir. İşlevselci ve tarihselci yaklaşım da Türk sosyolojisinin süreklilik gösteren konuları arasındadır. Birer Cümle İle Bazı Türk Sosyologları Ziya Gökalp; milliyetçi toplum görüşleriyle tanınır. Prens Sabahaddin; bireyci-girişimci, ademi merkeziyetçi toplum yapısı ve yönetim anlayışı ile tanınır. Mehmet Ali Şevki Sevündük; Kurna Köyü isimli ilk ampirik köy araştırması ile tanınır. İsmayıl Hakkı Baltacıoğlu; eğitim sosyolojisi ve Kemalizm e yönelik ılımlı yorumlarıyla tanınır. Hilmi Ziya Ülken; sürekli değişen sosyoloji yaklaşımları ve felsefe anlayışları ile tanınır. Ziyaeddin Fahri Fındıkoğlu; Milliyetçi-dayanışmacı-sosyal siyasetçi, fikir ve eylemi birleştiren görüşleriyle tanınır. Niyazi Berkes; Sekülerist ve Kemalist toplum modeli yorumları ile tanınır. Behice Boran; toplumsal değişmeyi hızlandıracak değişkenleri araştıran sosyolog olarak tanınır. Mümtaz Turhan; Batı nın bilim zihniyetini benimsemiş, muhafazakâr ve ilerlemeci bir toplum modelinin sosyoloğu olarak tanınır.

Derse kabul koşulları (Ön Koşul, Bağlantı Koşul) 2 4 SEÇMELİ YOK TÜRKÇE

Derse kabul koşulları (Ön Koşul, Bağlantı Koşul) 2 4 SEÇMELİ YOK TÜRKÇE Bölüm SOSYOLOJİ Kredi AK TS Kodu SOSY30 78 Türü (Seçmeli - Zorunlu) Derse kabul koşulları (Ön Koşul, Bağlantı Koşul) Adı TÜRK SOSYOLOJİ TARİHİ II (PARALEL) Öğretim dili 2 4 SEÇMELİ YOK TÜRKÇE işleniş yöntemi

Detaylı

ÜNİTE SOSYOLOJİYE GİRİŞ İÇİNDEKİLER HEDEFLER TÜRKİYE DE SOSYOLOJİ. Prof. Dr. H.BAYRAM KAÇMAZOĞLU

ÜNİTE SOSYOLOJİYE GİRİŞ İÇİNDEKİLER HEDEFLER TÜRKİYE DE SOSYOLOJİ. Prof. Dr. H.BAYRAM KAÇMAZOĞLU HEDEFLER İÇİNDEKİLER TÜRKİYE DE SOSYOLOJİ Batı'da Sosyolojinin Doğuşu ve 19. Yüzyılda Osmanlı Devletinin Durumu Sosyolojinin Türkiye'ye Girişi Cumhuriyet'in İlk Yıllarından Günümüze Türk Sosyolojisinin

Detaylı

Kitaplar Yüzyıl Dönümünde Batıcı Bir Aydın: Ahmet Ağaoğlu ve Rol Değişikliği, Kitabevi Yay., İstanbul, 2010.

Kitaplar Yüzyıl Dönümünde Batıcı Bir Aydın: Ahmet Ağaoğlu ve Rol Değişikliği, Kitabevi Yay., İstanbul, 2010. Doç. Dr. Ufuk ÖZCAN İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Sosyoloji Bölümü Genel Sosyoloji ve Metodoloji Ana Bilim Dalı Ordu Caddesi 34459 Beyazıt İstanbul Türkiye Tel: +90 212 440 0000 / 15795 e-posta:

Detaylı

T.C. İSTANBUL RUMELİ ÜNİVERSİTESİ MESLEK YÜKSEK OKULU SOSYAL HİZMETLER PROGRAMI 1. SINIF BAHAR DÖNEMİ DERS İZLENCESİ

T.C. İSTANBUL RUMELİ ÜNİVERSİTESİ MESLEK YÜKSEK OKULU SOSYAL HİZMETLER PROGRAMI 1. SINIF BAHAR DÖNEMİ DERS İZLENCESİ T.C. İSTANBUL RUMELİ ÜNİVERSİTESİ MESLEK YÜKSEK OKULU SOSYAL HİZMETLER PROGRAMI. SINIF BAHAR DÖNEMİ DERS İZLENCESİ Kodu: Adı: Teorik + Uygulama: AKTS: Sınıf/Yarıyıl. Sınıf. Yarıyıl (Bahar Dönemi) Ders

Detaylı

Kamu Yönetimi Bölümü Ders Tanımları

Kamu Yönetimi Bölümü Ders Tanımları Kamu Yönetimi Bölümü Ders Tanımları PA 101 Kamu Yönetimine Giriş (3,0,0,3,5) Kamu yönetimine ilişkin kavramsal altyapı, yönetim alanında geliştirilmiş teori ve uygulamaların analiz edilmesi, yönetim biliminin

Detaylı

ÖZGEÇMİŞ. Derece Alan Üniversite Tez Başlığı Yıl

ÖZGEÇMİŞ. Derece Alan Üniversite Tez Başlığı Yıl ÖZGEÇMİŞ 1. Adı Soyadı: M. Ufuk ÖZCAN 2. Unvanı: Doç. Dr. 3. Öğrenim Durumu: Doktora Derece Alan Üniversite Tez Başlığı Yıl Lisans Sosyoloji İstanbul Üniversitesi - 1984-88 Y. Lisans Sosyoloji İstanbul

Detaylı

1. Sosyolojiye Giriş, Gelişim Süreci ve Kuramsal Yaklaşımlar. 2. Kültür, Toplumsal Değişme ve Tabakalaşma. 3. Aile. 4. Ekonomi, Teknoloji ve Çevre

1. Sosyolojiye Giriş, Gelişim Süreci ve Kuramsal Yaklaşımlar. 2. Kültür, Toplumsal Değişme ve Tabakalaşma. 3. Aile. 4. Ekonomi, Teknoloji ve Çevre 1. Sosyolojiye Giriş, Gelişim Süreci ve Kuramsal Yaklaşımlar 2. Kültür, Toplumsal Değişme ve Tabakalaşma 3. Aile 4. Ekonomi, Teknoloji ve Çevre 5. Psikolojiye Giriş 1 6. Duyum ve Algı 7. Güdüler ve Duygular

Detaylı

ÜNİTE:1. Sanayi Sonrası Toplum: Daniel Bell ÜNİTE:2. Alain Touraine: Modernlik ve Demokrasi ÜNİTE:3. Postmodern Sosyal Teori ÜNİTE:4

ÜNİTE:1. Sanayi Sonrası Toplum: Daniel Bell ÜNİTE:2. Alain Touraine: Modernlik ve Demokrasi ÜNİTE:3. Postmodern Sosyal Teori ÜNİTE:4 ÜNİTE:1 Sanayi Sonrası Toplum: Daniel Bell ÜNİTE:2 Alain Touraine: Modernlik ve Demokrasi ÜNİTE:3 Postmodern Sosyal Teori ÜNİTE:4 Zygmunt Bauman: Modernlik ve Postmodernlik ÜNİTE:5 Tüketim Toplumu, Simülasyon

Detaylı

Türk Sosyologları. Editörler Prof.Dr. Nazmi Avcı / Doç.Dr. Erdal Aksoy

Türk Sosyologları. Editörler Prof.Dr. Nazmi Avcı / Doç.Dr. Erdal Aksoy Editörler Prof.Dr. Nazmi Avcı / Doç.Dr. Erdal Aksoy Türk Sosyologları Prof.Dr. Abdürreşit Celil Karluk Prof.Dr. Nevin Güngör Ergan Doç.Dr. Alper Alp Doç.Dr. Erdal Aksoy Doç.Dr. Serdar Sağlam Doç.Dr. Türkan

Detaylı

ÜNİTE:1. Sosyolojiye Giriş ve Yöntemi ÜNİTE:2. Sosyolojinin Tarihsel Gelişimi ve Kuramsal Yaklaşımlar ÜNİTE:3. Kültür ve Kültürel Değişme ÜNİTE:4

ÜNİTE:1. Sosyolojiye Giriş ve Yöntemi ÜNİTE:2. Sosyolojinin Tarihsel Gelişimi ve Kuramsal Yaklaşımlar ÜNİTE:3. Kültür ve Kültürel Değişme ÜNİTE:4 ÜNİTE:1 Sosyolojiye Giriş ve Yöntemi ÜNİTE:2 Sosyolojinin Tarihsel Gelişimi ve Kuramsal Yaklaşımlar ÜNİTE:3 Kültür ve Kültürel Değişme ÜNİTE:4 Aile ve Toplumsal Gruplar ÜNİTE:5 1 Küreselleşme ve Ekonomi

Detaylı

Editörler Prof.Dr.Mustafa Talas & Doç.Dr. Bülent Şen EKONOMİ SOSYOLOJİSİ

Editörler Prof.Dr.Mustafa Talas & Doç.Dr. Bülent Şen EKONOMİ SOSYOLOJİSİ Editörler Prof.Dr.Mustafa Talas & Doç.Dr. Bülent Şen EKONOMİ SOSYOLOJİSİ Yazarlar Prof.Dr. Mustafa Talas Doç.Dr. Bülent Şen Doç.Dr. Cengiz Yanıklar Doç.Dr. Gülay Ercins Doç.Dr. Özgür Sarı Yrd.Doç.Dr. Aylin

Detaylı

1

1 TÜRKİYE DE SOSYOLOJİ 5 ÜNİTE 1950-1960 Döneminde Türk Sosyolojisi A) 1950-1960 DÖNEMİ SOSYOLOJİSİ II. Dünya Savaşı nın sonuçları ve bu sonuçlara bağlı olarak Türk-Amerikan ilişkilerinin hızla yakınlaşması,

Detaylı

erdaynur@gmail.comaynur.erdogan@gmail.com Dersin içeriği:

erdaynur@gmail.comaynur.erdogan@gmail.com Dersin içeriği: Dersin adı / kodu: TÜRK SOSYOLOJĠ TARĠHĠ I (PARALEL) / SOSY3101 Dersi veren öğretim üyesi: Yrd. Doç. Dr. Aynur ERDOĞAN E-mail adresi erdaynur@gmail.comaynur.erdogan@gmail.com Dersin içeriği: Sosyolojinin

Detaylı

1 SOSYOLOJİNİN DÜNYADA VE TÜRKİYE DE GELİŞİMİ

1 SOSYOLOJİNİN DÜNYADA VE TÜRKİYE DE GELİŞİMİ ÖNSÖZ İÇİNDEKİLER III Bölüm 1 SOSYOLOJİNİN DÜNYADA VE TÜRKİYE DE GELİŞİMİ 15 1.1. Sosyolojinin Tanımı 16 1.2. Sosyolojinin Alanı, Konusu, Amacı ve Sınırları 17 1.3. Sosyolojinin Alt Disiplinleri 18 1.4.

Detaylı

İÇİNDEKİLER. ÖNSÖZ... iii GİRİŞ... 1 BİRİNCİ BÖLÜM SOSYOLOJİYE GİRİŞ

İÇİNDEKİLER. ÖNSÖZ... iii GİRİŞ... 1 BİRİNCİ BÖLÜM SOSYOLOJİYE GİRİŞ İÇİNDEKİLER ÖNSÖZ... iii GİRİŞ... 1 BİRİNCİ BÖLÜM SOSYOLOJİYE GİRİŞ 1. Sosyoloji Nedir... 3 2. Sosyolojinin Tanımı ve Konusu... 6 3. Sosyolojinin Temel Kavramları... 9 4. Sosyolojinin Alt Dalları... 14

Detaylı

Editörler Prof. Dr. Zahir Kızmaz / Prof. Dr. Hayati Beşirli DEĞİŞİM SOSYOLOJİSİ

Editörler Prof. Dr. Zahir Kızmaz / Prof. Dr. Hayati Beşirli DEĞİŞİM SOSYOLOJİSİ Editörler Prof. Dr. Zahir Kızmaz / Prof. Dr. Hayati Beşirli DEĞİŞİM SOSYOLOJİSİ Yazarlar Prof.Dr. Hayati Beşirli Prof.Dr. Zahir Kızmaz Doç.Dr. Beyhan Zabun Doç.Dr. Celalettin Yanık Doç.Dr. İbrahim Akkaş

Detaylı

Şahin, Mustafa, Türk Düşüncesinde Nurettin Topçu nun Yeri ve Siyaset Sosyolojisi Açısından Devlet ve Demokrasi Anlayışı, Hacettepe Üniversitesi,1995.

Şahin, Mustafa, Türk Düşüncesinde Nurettin Topçu nun Yeri ve Siyaset Sosyolojisi Açısından Devlet ve Demokrasi Anlayışı, Hacettepe Üniversitesi,1995. NEVİN GÜNGÖR ERGAN İletişim: nevine@hacettepe.edu.tr ÖZGEÇMİŞ Öğrenim: Derece Bölüm Üniversite Yıl Lisans: Sosyoloji ve İdare Hacettepe Üniversitesi 1979 Y. Lisans: Sosyoloji Hacettepe Üniversitesi 1982

Detaylı

Dr.Öğr.Üyesi GÖKHAN VELİ KÖKTÜRK

Dr.Öğr.Üyesi GÖKHAN VELİ KÖKTÜRK Dr.Öğr.Üyesi GÖKHAN VELİ KÖKTÜRK ÖZGEÇMİŞ DOSYASI KİŞİSEL BİLGİLER Doğum Yılı : Doğum Yeri : Sabit Telefon : Faks : E-Posta Adresi : Web Adresi : Posta Adresi : 1974 ANKARA T: 24231061516151 F: gkokturk@akdeniz.edu.tr

Detaylı

Türk Sosyoloji Tarihinde İstanbul Ekolü

Türk Sosyoloji Tarihinde İstanbul Ekolü Türk Sosyoloji Tarihinde İstanbul Ekolü Türk Sosyoloji Tarihinde İstanbul Ekolü Suat Alan* Öz: Türk sosyoloji tarihi 2014 yılı itibari ile 100 yıllık serüvenini tamamlamıştır. Ziya Gökalp tarafından 1914

Detaylı

İ Ç İ N D E K İ L E R

İ Ç İ N D E K İ L E R İ Ç İ N D E K İ L E R ÖN SÖZ.V İÇİNDEKİLER....IX I. YURTTAŞLIK A. YURTTAŞLIĞI YENİDEN GÜNDEME GETİREN GELİŞMELER 3 B. ANTİK YUNAN-KENT DEVLETİ YURTTAŞLIK İDEALİ..12 C. MODERN YURTTAŞLIK İDEALİ..15 1. Yurttaşlık

Detaylı

Doç. Dr. Oğuz ARI Boğaziçi Üniversitesi

Doç. Dr. Oğuz ARI Boğaziçi Üniversitesi ORD. PROF. HİLMİ ZİYA ÜLKEN Doç. Dr. Oğuz ARI Boğaziçi Üniversitesi Ord. Prof. Hilmi Ziya Ülken, Türkiye'de sosyolojinin kurucuları arasındadır. Hem kendisi, hem kendinden öncekiler, hem çağdaşları bu

Detaylı

SİYASET BİLİMİ VE ULUSLARARASI İLİŞKİLER DOKTORA PROGRAMI DERS İÇERİKLERİ ZORUNLU DERSLER. Modern Siyaset Teorisi

SİYASET BİLİMİ VE ULUSLARARASI İLİŞKİLER DOKTORA PROGRAMI DERS İÇERİKLERİ ZORUNLU DERSLER. Modern Siyaset Teorisi SİYASET BİLİMİ VE ULUSLARARASI İLİŞKİLER DOKTORA PROGRAMI DERS İÇERİKLERİ ZORUNLU DERSLER Modern Siyaset Teorisi Dersin Kodu SBU 601 Siyaset, iktidar, otorite, meşruiyet, siyaset sosyolojisi, modernizm,

Detaylı

bilgilerle feminizm hakkında kesin yargılara varıp, yanlış fikirler üretmişlerdir. Feminizm ya da

bilgilerle feminizm hakkında kesin yargılara varıp, yanlış fikirler üretmişlerdir. Feminizm ya da YANLIŞ ALGILANAN FİKİR HAREKETİ: FEMİNİZM Feminizm kelimesi, insanlarda farklı algıların oluşmasına sebep olmuştur. Kelimenin anlamını tam olarak bilmeyen, merak edip araştırmayan günümüzün insanları,

Detaylı

EĞİTİMİN TOPLUMSAL(SOSYAL) TEMELLERİ. 5. Bölüm Eğitim Bilimine Giriş GÜLENAZ SELÇUK- CİHAN ÇAKMAK-GÜRSEL AKYEL

EĞİTİMİN TOPLUMSAL(SOSYAL) TEMELLERİ. 5. Bölüm Eğitim Bilimine Giriş GÜLENAZ SELÇUK- CİHAN ÇAKMAK-GÜRSEL AKYEL EĞİTİMİN TOPLUMSAL(SOSYAL) TEMELLERİ 5. Bölüm Eğitim Bilimine Giriş GÜLENAZ SELÇUK- CİHAN ÇAKMAK-GÜRSEL AKYEL EĞİTİMİN TOPLUMSAL TEMELLERİ Giriş Toplumsal Sosyalleşme ve Toplum Toplumsal Temel Olarak Eğitim

Detaylı

T.C. İSTANBUL ÜNİVERSİTESİ AÇIK VE UZAKTAN EĞİTİM FAKÜLTESİ MÜFREDAT FORMU Ders İzlencesi

T.C. İSTANBUL ÜNİVERSİTESİ AÇIK VE UZAKTAN EĞİTİM FAKÜLTESİ MÜFREDAT FORMU Ders İzlencesi T.C. İSTANBUL ÜNİVERSİTESİ AÇIK VE UZAKTAN EĞİTİM FAKÜLTESİ MÜFREDAT FORMU Ders İzlencesi Sayı : Tarih : 1.1.216 Diploma Program Adı : SOSYOLOJİ, LİSANS PROGRAMI, (AÇIKÖĞRETİM) Akademik Yıl : 21-216 Yarıyıl

Detaylı

ÜNİTE:1. Toplumsal Yapıyı Açıklayan Kavram ve Kuramlar ÜNİTE:2. Türkiye de Kültür ve Kültürel Değişim ÜNİTE:3

ÜNİTE:1. Toplumsal Yapıyı Açıklayan Kavram ve Kuramlar ÜNİTE:2. Türkiye de Kültür ve Kültürel Değişim ÜNİTE:3 ÜNİTE:1 Toplumsal Yapıyı Açıklayan Kavram ve Kuramlar ÜNİTE:2 Türkiye de Kültür ve Kültürel Değişim ÜNİTE:3 Türkiye de Aile Kurumu ve Nüşusla İlgili Sorunlar ÜNİTE:4 Türkiye de Eğitim Kurumu ve Sorunları

Detaylı

6 ÜNİTE TÜRKİYE DE SOSYOLOJİ

6 ÜNİTE TÜRKİYE DE SOSYOLOJİ 6 ÜNİTE TÜRKİYE DE SOSYOLOJİ 1960-1980 Döneminde Türkiye de Sosyoloji Türkiye de sosyoloji çalışmalarını siyasal eğilimler ve kırılmalar önemli ölçüde etkiler ve belirler. Bu bağlamda, 1960-1980 döneminin

Detaylı

DERS BİLGİLERİ. Ders Kodu Yarıyıl T+U Saat Kredi AKTS. Çağdaş Siyasal Düşünceler PSIR

DERS BİLGİLERİ. Ders Kodu Yarıyıl T+U Saat Kredi AKTS. Çağdaş Siyasal Düşünceler PSIR DERS BİLGİLERİ Ders Kodu Yarıyıl T+U Saat Kredi AKTS Çağdaş Siyasal Düşünceler PSIR 302 6 3 + 0 3 5 Ön Koşul Dersleri Dersin Dili Dersin Seviyesi Dersin Türü İngilizce Lisans Zorunlu Dersin Koordinatörü

Detaylı

Editörler Prof.Dr. Ahmet Onay / Prof.Dr. Nazmi Avcı DİN SOSYOLOJİSİ

Editörler Prof.Dr. Ahmet Onay / Prof.Dr. Nazmi Avcı DİN SOSYOLOJİSİ Editörler Prof.Dr. Ahmet Onay / Prof.Dr. Nazmi Avcı DİN SOSYOLOJİSİ Yazarlar Prof.Dr. Ahmet Onay Doç.Dr. Fahri Çaki Doç.Dr. İbrahim Mazman Yrd.Doç.Dr. Ali Babahan Yrd.Doç.Dr. Arif Olgun Közleme Yrd.Doç.Dr.

Detaylı

TÜRKİYE NİN TOPLUMSAL YAPISI

TÜRKİYE NİN TOPLUMSAL YAPISI TÜRKİYE NİN TOPLUMSAL YAPISI KISA ÖZET KOLAYAOF 2 Kolayaof.com 0 362 2338723 Sayfa 2 1. Ünite Toplumsal Yapıyı Açıklayan Kavram ve Kuramlar TOPLUMSAL YAPI KAVRAMI Toplum, insanları etkileyen gerçek ilişkiler

Detaylı

Kadir CANATAN, Beden Sosyolojisi, Açılım Yayınları, 2011, 720 s. İstanbul.

Kadir CANATAN, Beden Sosyolojisi, Açılım Yayınları, 2011, 720 s. İstanbul. KİTAP TANITIM VE DEĞERLENDİRMESİ Devrim ERTÜRK Araş. Gör., Mardin Artuklu Üniversitesi, Sosyoloji Bölümü. Kadir CANATAN, Beden Sosyolojisi, Açılım Yayınları, 2011, 720 s. İstanbul. Beden konusu, Klasik

Detaylı

Araştırma Notu 15/181

Araştırma Notu 15/181 Araştırma Notu 15/181 29 Nisan 215 İdeolojik Yönelimler Çatışma ve Güven Algısını Şekillendiriyor Çiğdem Ok*, Bahar Ayça Okçuoğlu** Yönetici Özeti Toplumlardaki elitlerin değerlerini, inançlarını ve tutumlarını

Detaylı

DERS BİLGİLERİ. Ders Kodu Yarıyıl T+U Saat Kredi AKTS TÜRK SİYASİ TARİHİ I TST207 3 3 + 0 3 4

DERS BİLGİLERİ. Ders Kodu Yarıyıl T+U Saat Kredi AKTS TÜRK SİYASİ TARİHİ I TST207 3 3 + 0 3 4 DERS BİLGİLERİ Ders Kodu Yarıyıl T+U Saat Kredi AKTS TÜRK SİYASİ TARİHİ I TST207 3 3 + 0 3 4 Ön Koşul Dersleri - Dersin Dili Dersin Seviyesi Dersin Türü Türkçe Lisans Zorunlu Dersin Koordinatörü Dersi

Detaylı

İNÖNÜ ÜNİVERSİTESİ İKTİSDİ VE İDARİ BİLİMLER FAKÜLTESİ ULUSLARARASI İLİŞKİŞLER BÖLÜMÜ LİSANS PROGRAMI

İNÖNÜ ÜNİVERSİTESİ İKTİSDİ VE İDARİ BİLİMLER FAKÜLTESİ ULUSLARARASI İLİŞKİŞLER BÖLÜMÜ LİSANS PROGRAMI İNÖNÜ ÜNİVERSİTESİ İKTİSDİ VE İDARİ BİLİMLER FAKÜLTESİ ULUSLARARASI İLİŞKİŞLER BÖLÜMÜ LİSANS PROGRAMI I. ULUSLARARASI İLİŞKİLER I (3.0.3) Uluslar arası sistem/ Temel Kavramlar/ Devlet/ Sivil Toplum Örgütleri/

Detaylı

Editörler Prof.Dr. Mimar Türkkahraman & Yrd.Doç.Dr.Esra Köten SİYASET SOSYOLOJİSİ

Editörler Prof.Dr. Mimar Türkkahraman & Yrd.Doç.Dr.Esra Köten SİYASET SOSYOLOJİSİ Editörler Prof.Dr. Mimar Türkkahraman & Yrd.Doç.Dr.Esra Köten SİYASET SOSYOLOJİSİ Yazarlar Prof.Dr.Önder Kutlu Doç.Dr. Betül Karagöz Doç.Dr. Fazıl Yozgat Doç.Dr. Mustafa Talas Yrd.Doç.Dr. Bülent Kara Yrd.Doç.Dr.

Detaylı

Ders Adı Kodu Yarıyılı T+U Saati Ulusal Kredisi AKTS TÜRKİYE EKONOMİSİ TÜK449 7 3+0 3 4

Ders Adı Kodu Yarıyılı T+U Saati Ulusal Kredisi AKTS TÜRKİYE EKONOMİSİ TÜK449 7 3+0 3 4 DERS BİLGİLERİ Ders Adı Kodu Yarıyılı T+U Saati Ulusal Kredisi AKTS TÜRKİYE EKONOMİSİ TÜK449 7 3+0 3 4 Ön Koşul Dersleri Dersin Dili Dersin Seviyesi Dersin Türü Türkçe Lisans Yüz Yüze / Zorunlu Dersin

Detaylı

Giresun Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İletişim Bilimleri Anabilim Dalı İletişim Bilimleri Doktora Programı Ders İçerikleri

Giresun Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İletişim Bilimleri Anabilim Dalı İletişim Bilimleri Doktora Programı Ders İçerikleri Giresun Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İletişim Bilimleri Anabilim Dalı İletişim Bilimleri Doktora Programı Ders İçerikleri İLTB 601 İletişim Çalışmalarında Anahtar Kavramlar Derste iletişim çalışmalarına

Detaylı

TÜRKİYE'NİN TOPLUMSAL YAPISI

TÜRKİYE'NİN TOPLUMSAL YAPISI Editörler Doç.Dr. Gülay Ercins & Yrd.Doç.Dr. Melih Çoban TÜRKİYE'NİN TOPLUMSAL YAPISI Yazarlar Doç.Dr. Ahmet Talimciler Doç.Dr. Gülay Ercins Doç.Dr. Nihat Yılmaz Doç.Dr. Oğuzhan Başıbüyük Yrd.Doç.Dr. Aylin

Detaylı

Demokrasi ve Sivil Toplum (SBK256)

Demokrasi ve Sivil Toplum (SBK256) T.C. Bilecik Şeyh Edebali Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Siyaset Bilimi ve Kamu Yönetimi Bölümü Demokrasi ve Sivil Toplum (SBK256) 12. Hafta Ders Notları - 03/05/2017 Arş. Gör. Dr. Görkem

Detaylı

DEVLET TEŞKİLATINA TEORİK YAKLAŞIMLAR PROF. DR. TURGUT GÖKSU VE PROF. DR. HASAN HÜSEYIN ÇEVIK

DEVLET TEŞKİLATINA TEORİK YAKLAŞIMLAR PROF. DR. TURGUT GÖKSU VE PROF. DR. HASAN HÜSEYIN ÇEVIK DEVLET TEŞKİLATINA TEORİK YAKLAŞIMLAR PROF. DR. TURGUT GÖKSU VE PROF. DR. HASAN HÜSEYIN ÇEVIK 2 Takdim Planı Modernleşme Süreci Açısından Devlet Devlet-Toplum İlişkileri Açısından Devlet Teşkilatlanma

Detaylı

İÇİNDEKİLER BÖLÜM I: GERONTOLOJİ: YAŞLILIK BİLİMİ...1

İÇİNDEKİLER BÖLÜM I: GERONTOLOJİ: YAŞLILIK BİLİMİ...1 İÇİNDEKİLER BÖLÜM I: GERONTOLOJİ: YAŞLILIK BİLİMİ...1 Yaşlılık ve Yaşlanma...7 Gerontoloji...11 Gerontoloji Tarihi...12 Diğer Bilim Dallarıyla Ortak Çalışmalar...16 Sosyal Gerontoloji...20 Sosyal Gerontoloji

Detaylı

SOSYOLOJİ YILLIĞI 20: TÜRK SOSYOLOGLARI VE ESERLERİ I-II KİTABI ÜZERİNE BİR DEĞERLENDİRME

SOSYOLOJİ YILLIĞI 20: TÜRK SOSYOLOGLARI VE ESERLERİ I-II KİTABI ÜZERİNE BİR DEĞERLENDİRME SOSYOLOJİ YILLIĞI 20: TÜRK SOSYOLOGLARI VE ESERLERİ I-II KİTABI ÜZERİNE BİR DEĞERLENDİRME Mehmet Aygün Türkiye de aydınların kişisel çaba ve ilgileri ile başlayan sosyolojinin çok zengin bir birikimi ve

Detaylı

İktisat Tarihi I. 27 Ekim 2017

İktisat Tarihi I. 27 Ekim 2017 İktisat Tarihi I 27 Ekim 2017 İktisat Tarihi Biliminin Doğuşu 18. yüzyıla gelene değin özellikle sosyal bilimler felsefeden bağımsız olarak ayrı birer bilim disiplini olarak özerklik kazanamamışlardı Tarih

Detaylı

DERS PROFİLİ. Türk Siyasi Hayatı POLS 401 Güz Yrd. Doç. Dr. Ödül Celep

DERS PROFİLİ. Türk Siyasi Hayatı POLS 401 Güz Yrd. Doç. Dr. Ödül Celep DERS PROFİLİ Dersin Adı Kodu Yarıyıl Dönem Kuram+PÇ+Lab (saat/hafta) Kredi AKTS Türk Siyasi Hayatı POLS 401 Güz 7 3+0+0 3 6 Ön Koşul None Dersin Dili Ders Tipi Dersin Okutmanı Dersin Asistanı Dersin Amaçları

Detaylı

ARDAHAN ÜNİVERSİTESİ SİYASET BİLİMİ VE KAMU YÖNETİMİ YÜKSEK LİSANS PROGRAMI DERS LİSTESİ I. YARIYIL ZORUNLU DERSLER

ARDAHAN ÜNİVERSİTESİ SİYASET BİLİMİ VE KAMU YÖNETİMİ YÜKSEK LİSANS PROGRAMI DERS LİSTESİ I. YARIYIL ZORUNLU DERSLER ARDAHAN ÜNİVERSİTESİ SİYASET BİLİMİ VE KAMU YÖNETİMİ YÜKSEK LİSANS PROGRAMI LİSTESİ I. YARIYIL ZORUNLU LER İN ADI Z/S T U TOP KREDİ ECTS SBKY593 YÜKSEK LİSANS TEZİ Z - - - - - SBKY591 SEMİNER-I Z - - -

Detaylı

SİYASAL İDEOLOJİLER (SBK457)

SİYASAL İDEOLOJİLER (SBK457) T.C. Bilecik Şeyh Edebali Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Siyaset Bilimi ve Kamu Yönetimi Bölümü SİYASAL İDEOLOJİLER (SBK457) 14. Hafta Ders Notları - 18/12/2017 Araş. Gör. Dr. Görkem

Detaylı

NAZİLLİ İKTİSADİ VE İDARİ BİLİMLER FAKÜLTESİ ULUSLARARASI İLİŞKİLER BÖLÜMÜ(TÜRKÇE) 2016/2017 EĞİTİM-ÖĞRETİM PROGRAMI DERS İÇERİKLERİ

NAZİLLİ İKTİSADİ VE İDARİ BİLİMLER FAKÜLTESİ ULUSLARARASI İLİŞKİLER BÖLÜMÜ(TÜRKÇE) 2016/2017 EĞİTİM-ÖĞRETİM PROGRAMI DERS İÇERİKLERİ NAZİLLİ İKTİSADİ VE İDARİ BİLİMLER FAKÜLTESİ ULUSLARARASI İLİŞKİLER BÖLÜMÜ(TÜRKÇE) 2016/2017 EĞİTİM-ÖĞRETİM PROGRAMI DERS İÇERİKLERİ ULU101 Uluslararası İlişkiler (3+0)6 Uluslararası ilişkilerin temel

Detaylı

TÜRKİYE TİPİ BAŞLANLIK SİSTEMİ MODEL ÖNERİSİ. 1. Başkanlık Sistemi Tartışmasının Temel Gerekçeleri

TÜRKİYE TİPİ BAŞLANLIK SİSTEMİ MODEL ÖNERİSİ. 1. Başkanlık Sistemi Tartışmasının Temel Gerekçeleri TÜRKİYE TİPİ BAŞLANLIK SİSTEMİ MODEL ÖNERİSİ Mehmet Uçum 1. Başkanlık Sistemi Tartışmasının Temel Gerekçeleri a. Tartışmanın Arka Planı Ülkemizde, hükümet biçimi olarak başkanlık sistemi tartışması yeni

Detaylı

Temel Kavramlar Bilgi :

Temel Kavramlar Bilgi : Temel Kavramlar Bilim, bilgi, bilmek, öğrenmek sadece insana özgü kavramlardır. Bilgi : 1- Bilgi, bilim sürecinin sonunda elde edilen bir üründür. Kişilerin öğrenme, araştırma veya gözlem yolu ile çaba

Detaylı

DAVRANIŞ BİLİMLERİNİN TEMEL KAVRAMLARI

DAVRANIŞ BİLİMLERİNİN TEMEL KAVRAMLARI 1 DAVRANIŞ BİLİMLERİNİN TEMEL KAVRAMLARI Örgütte faaliyette bulunan insan davranışlarının anlaşılması ve hatta önceden tahmin edilebilmesi her zaman üzerinde durulan bir konu olmuştur. Davranış bilimlerinin

Detaylı

İÇİNDEKİLER. ÖNSÖZ..i. İÇİNDEKİLER.iii. KISALTMALAR..ix GİRİŞ...1 BİRİNCİ BÖLÜM DEMOKRASİ - VESAYET: TEORİK VE KAVRAMSAL ÇERÇEVE

İÇİNDEKİLER. ÖNSÖZ..i. İÇİNDEKİLER.iii. KISALTMALAR..ix GİRİŞ...1 BİRİNCİ BÖLÜM DEMOKRASİ - VESAYET: TEORİK VE KAVRAMSAL ÇERÇEVE iii İÇİNDEKİLER Sayfa ÖNSÖZ..i İÇİNDEKİLER.iii KISALTMALAR..ix GİRİŞ...1 BİRİNCİ BÖLÜM DEMOKRASİ - VESAYET: TEORİK VE KAVRAMSAL ÇERÇEVE 1.1. DEMOKRASİ TEORİSİNİN KAVRAMSAL ÇÖZÜMLENMESİ VE TARİHSEL GELİŞİMİ...9

Detaylı

SİYASAL İDEOLOJİLER (SBK457)

SİYASAL İDEOLOJİLER (SBK457) T.C. Bilecik Şeyh Edebali Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Siyaset Bilimi ve Kamu Yönetimi Bölümü SİYASAL İDEOLOJİLER (SBK457) 6. Hafta Ders Notları - 23/10/2017 Araş. Gör. Dr. Görkem

Detaylı

Prof.Dr. GÜLSEN DEMİR

Prof.Dr. GÜLSEN DEMİR Prof.Dr. GÜLSEN DEMİR Uygulamalı Eğitim Bilgileri 1969-1974 Lisans Ankara Üniversitesi 1986-1988 Yüksek Lisans İnönü Üniversitesi 1987-1991 Doktora Dil Ve Tarih Coğrafya Fakültesi Sosyoloji Bölü Sosyoloji

Detaylı

T.C. ADNAN MENDERES ÜNİVERSİTESİ SOSYAL BİLİMLER ENSTİTİSÜ SOSYOLOJİ ANABİLİM DALI

T.C. ADNAN MENDERES ÜNİVERSİTESİ SOSYAL BİLİMLER ENSTİTİSÜ SOSYOLOJİ ANABİLİM DALI T.C. ADNAN MENDERES ÜNİVERSİTESİ SOSYAL BİLİMLER ENSTİTİSÜ SOSYOLOJİ ANABİLİM DALI YÜKSEK LİSANS DERS PROGRAMI VE DERS İÇERİKLERİ Zorunlu Dersler I. Dönem SOS 501 Sosyal Bilimlerde Metodoloji 3 0 3 8 SOS

Detaylı

ÜNİTE:1. Sosyal Psikoloji Nedir? ÜNİTE:2. Sosyal Algı: İzlenim Oluşturma ÜNİTE:3. Sosyal Biliş ÜNİTE:4. Sosyal Etki ve Sosyal Güç ÜNİTE:5

ÜNİTE:1. Sosyal Psikoloji Nedir? ÜNİTE:2. Sosyal Algı: İzlenim Oluşturma ÜNİTE:3. Sosyal Biliş ÜNİTE:4. Sosyal Etki ve Sosyal Güç ÜNİTE:5 ÜNİTE:1 Sosyal Psikoloji Nedir? ÜNİTE:2 Sosyal Algı: İzlenim Oluşturma ÜNİTE:3 Sosyal Biliş ÜNİTE:4 Sosyal Etki ve Sosyal Güç ÜNİTE:5 1 Tutum ve Tutum Değişimi ÜNİTE:6 Kişilerarası Çekicilik ve Yakın İlişkiler

Detaylı

EĞİTİM YÖNETİMİ BİLİM DALI TEZLİ YÜKSEK LİSANS PROGRAMI DERS İÇERİKLERİ

EĞİTİM YÖNETİMİ BİLİM DALI TEZLİ YÜKSEK LİSANS PROGRAMI DERS İÇERİKLERİ EĞİTİM YÖNETİMİ BİLİM DALI TEZLİ YÜKSEK LİSANS PROGRAMI DERS İÇERİKLERİ BİLİMSEL ARAŞTIRMA YÖNTEMLERİ Bu ders kapsamında Eğitim Bilimleri ve Öğretmen Yetiştirme Alanında kullanılan nicel ve nitel araştırma

Detaylı

SİYASAL İDEOLOJİLER (SBK457)

SİYASAL İDEOLOJİLER (SBK457) T.C. Bilecik Şeyh Edebali Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Siyaset Bilimi ve Kamu Yönetimi Bölümü SİYASAL İDEOLOJİLER (SBK457) 2. Hafta Ders Notları - 25/09/2017 Araş. Gör. Dr. Görkem

Detaylı

İ Ç E R İ K. M i s y o n & V i z y o n S o s y o l o j i B ö l ü m l e r i n i n Ö n e m i N e d e n S o s y o l o j i B ö l ü m ü?

İ Ç E R İ K. M i s y o n & V i z y o n S o s y o l o j i B ö l ü m l e r i n i n Ö n e m i N e d e n S o s y o l o j i B ö l ü m ü? A D I Y A M A N Ü N İ V E R S İ T E S İ F E N E D E B İ Y A T F A K Ü L T E Sİ S O S Y O L O J İ B Ö L Ü M Ü T A N I T I M K İ T A P Ç I Ğ I 2018-2019 İ Ç E R İ K B ö l ü m ü m ü z M i s y o n & V i z

Detaylı

Türk sosyolojisinin kısa tarihi: dönemler, şahıslar ve

Türk sosyolojisinin kısa tarihi: dönemler, şahıslar ve İslâmî İlİmler Dergİsİ, YIL 12 CİLT 12 SAYI 1 Bahar 2017 (7/41) Türk sosyolojisinin kısa tarihi: dönemler, şahıslar ve ana yönelimler Mehmet Cem ŞAHİN * Özet Bu makalenin amacı, bilimsel bir bilgi disiplini

Detaylı

Karl Heinrich MARX Doç. Dr. Yasemin Esen

Karl Heinrich MARX Doç. Dr. Yasemin Esen Karl Heinrich MARX 1818-1883 Eserleri Kutsal Aile (1845) Felsefenin Sefaleti (1847) Komünist Manifesto (1848) Fransa'da Sınıf Kavgaları (1850) Ekonominin Eleştirisi (1859) Kapital (Das Kapital-1867-1894).

Detaylı

Öğretim dili (Ön Koşul, Bağlantı Koşul)

Öğretim dili (Ön Koşul, Bağlantı Koşul) Bölüm Dersin Kodu Dersin Adı SOSYOLOJİ SOSY2053 AİLE SOSYOLOJİSİ Derse kabul koşulları Kredi AKTS Türü (Seçmeli - Zorunlu) Öğretim dili (Ön Koşul, Bağlantı Koşul) 2 4 ZORUNLU YOK TÜRKÇE Dersin işleniş

Detaylı

BÖLÜM 1 Toplumsal Cinsiyete Duyarlı Bütçeleme: Türkiye de Bütçeleme Süreci

BÖLÜM 1 Toplumsal Cinsiyete Duyarlı Bütçeleme: Türkiye de Bütçeleme Süreci İÇİNDEKİLER BÖLÜM 1 Toplumsal Cinsiyete Duyarlı Bütçeleme: Türkiye de Bütçeleme Süreci Doç. Dr. Serpil Ağcakaya Süleyman Demirel Üniversitesi, İİBF, Maliye Bölümü Giriş...1 1. Toplumsal Cinsiyete Duyarlı

Detaylı

MEVLÜT GÖL KARŞILAŞTIRMALI HUKUKTA ANAYASA BAŞLANGIÇLARININ SEMBOLİK VE HUKUKİ DEĞERİ

MEVLÜT GÖL KARŞILAŞTIRMALI HUKUKTA ANAYASA BAŞLANGIÇLARININ SEMBOLİK VE HUKUKİ DEĞERİ MEVLÜT GÖL KARŞILAŞTIRMALI HUKUKTA ANAYASA BAŞLANGIÇLARININ SEMBOLİK VE HUKUKİ DEĞERİ İÇİNDEKİLER TAKDİM...VII ÖNSÖZ... IX İÇİNDEKİLER... XI KISALTMALAR... XVII GİRİŞ...1 BİRİNCİ BÖLÜM Başlangıç Kavramı

Detaylı

1.Ünite: SOSYOLOJİYE GİRİŞ A) Sosyolojinin Özellikleri ve Diğer Bilimlerle İlişkisi

1.Ünite: SOSYOLOJİYE GİRİŞ A) Sosyolojinin Özellikleri ve Diğer Bilimlerle İlişkisi SOSYOLOJİ (TOPLUM BİLİMİ) 1.Ünite: SOSYOLOJİYE GİRİŞ A) Sosyolojinin Özellikleri ve Diğer Bilimlerle İlişkisi Sosyoloji (Toplum Bilimi) Toplumsal grupları, örgütlenmeleri, kurumları, kurumlar arası ilişkileri,

Detaylı

İÇİNDEKİLER ÖNSÖZ...7

İÇİNDEKİLER ÖNSÖZ...7 İÇİNDEKİLER ÖNSÖZ...7 GİRİŞ SOSYOLOJİ VE DİN SOSYOLOJİSİ Din Sosyolojisinin Konusu...11 Zeki Arslantürk Sosyolojik Din Tanımları...37 Kemaleddin Taş Din ve Toplum İlişkileri...43 Dini Tecrübenin İfade

Detaylı

SAAT KONULAR KAZANIM BECERİLER AÇIKLAMA DEĞERLENDİRME

SAAT KONULAR KAZANIM BECERİLER AÇIKLAMA DEĞERLENDİRME 2018-2019 EĞİTİM-ÖĞRETİM YILI... ORTAOKULU SOSYAL BİLGİLER DERSİ 6. SINIF ÜNİTELENDİRİLMİŞ YILLIK DERS PLANI SÜRE SÜRE: 12 DERS İ 1. ÜNİTE ÖĞRENME ALANI-ÜNİTE: BİREY VE TOPLUM EYLÜL EYLÜL 1. (17-23) 2.

Detaylı

Eğitim Sosyolojisi. YAZAR Prof. Dr. Hikmet Yıldırım CELKAN

Eğitim Sosyolojisi. YAZAR Prof. Dr. Hikmet Yıldırım CELKAN Eğitim Sosyolojisi YAZAR Prof. Dr. Hikmet Yıldırım CELKAN ISBN: 978-605-2132-61-6 Kapak Bülent POLAT Mizanpaj Burhan MADEN Redaksiyon Muhammet ÖZCAN Baskı ve Cilt: Tarcan Matbaacılık Zübeyde Hanım Mahallesi,

Detaylı

Maliyet Muhasebesi I (147) A11-A Pazartesi İşletme İktisat Uluslararası İlişkiler

Maliyet Muhasebesi I (147) A11-A Pazartesi İşletme İktisat Uluslararası İlişkiler 25.01.2016 Pazartesi 09:00 Betimsel İstatistik (202) D20- Çok Değişkenli İstatiksel Analiz A2-A4 İstatistik I D13-D14 Güncel Sosyal Politikaları Gelişmeleri A1 Yöneylem Araştırması I (140) A7- A8 Envanter

Detaylı

İktisat Tarihi

İktisat Tarihi İktisat Tarihi 7.5.18 SAVAŞLAR VE EKONOMİK PERFORMANS Savaş 10 milyon askerin ölümüne, 20 milyonunun yaralanmasına neden oldu. Ekonomik açıdan uzun dönemde fizik yıkımdan daha zararlı olan normal ekonomik

Detaylı

Sosyoloji. Konular ve Sorunlar

Sosyoloji. Konular ve Sorunlar Sosyoloji Konular ve Sorunlar Ontoloji (Varlık) Felsefe Aksiyoloji (Değer) Epistemoloji (Bilgi) 2 Felsefe Aksiyoloji (Değer) Etik Estetik Hukuk Felsefesi 3 Bilim (Olgular) Deney Gözlem Felsefe Düşünme

Detaylı

2000 li Yıllar / 6 Türkiye de Dış Politika İbrahim KALIN Arter Reklam 978-605-5952-27-3 Ağustos-2011 Ömür Matbaacılık Meydan Yayıncılık-2011

2000 li Yıllar / 6 Türkiye de Dış Politika İbrahim KALIN Arter Reklam 978-605-5952-27-3 Ağustos-2011 Ömür Matbaacılık Meydan Yayıncılık-2011 Seri/Sıra No 2000 li Yıllar / 6 Kitabın Adı Türkiye de Dış Politika Editör İbrahim KALIN Yayın Hazırlık Arter Reklam ISBN 978-605-5952-27-3 BBaskı Tarihi Ağustos-2011 Ofset Baskı ve Mücellit Ömür Matbaacılık

Detaylı

Yayına Hazırlayan: Levent Ünsaldı Redaksiyon: Barış Bakırlı Dizgi: İsmet Erdoğan Kapak: Gabrielle Gautier Ünsaldı - Ali İmren

Yayına Hazırlayan: Levent Ünsaldı Redaksiyon: Barış Bakırlı Dizgi: İsmet Erdoğan Kapak: Gabrielle Gautier Ünsaldı - Ali İmren Levent Ünsaldı, Ercan Geçgin Sosyoloji Tarihi Dünya'da ve Türkiye de Heretik Yayınları:5 Sosyoloji Dizisi: 1 ISBN: 978-605-86008-3-6 2013 Heretik Yayıncılık Tüm hakları saklıdır. Yayıncı izni olmadan,

Detaylı

ÖZGEÇMİŞ VE ESERLER LİSTESİ

ÖZGEÇMİŞ VE ESERLER LİSTESİ ÖZGEÇMİŞ VE ESERLER LİSTESİ Adı Soyadı: Kürşat Haldun AKALIN Öğrenim Durumu: Derece Bölüm/Program Üniversite Yıl Lisans Yüksek Lisans Doktora İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi, İşletme Bölümü İktisat

Detaylı

TED den, Siyasete Eğitimde Mutabakat Çağrısı

TED den, Siyasete Eğitimde Mutabakat Çağrısı TED den, Siyasete Eğitimde Mutabakat Çağrısı Seçim değil, nesil kurtarma zamanı diyen TED, 7 Haziran genel seçimleri sonrası için eğitimde mutabakat çağrısında bulundu. TED, Ulusal Eğitim Programı ile

Detaylı

YALOVA ÜNİVERSİTESİ SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ ULUSLARARASI İLİŞKİLER ANABİLİM DALI TEZSİZ YÜKSEK LİSANS MÜFREDATI

YALOVA ÜNİVERSİTESİ SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ ULUSLARARASI İLİŞKİLER ANABİLİM DALI TEZSİZ YÜKSEK LİSANS MÜFREDATI YALOVA ÜNİVERSİTESİ SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ ULUSLARARASI İLİŞKİLER ANABİLİM DALI TEZSİZ YÜKSEK LİSANS MÜFREDATI 2010 Eğitim Öğretim Yılı Bahar Dönemi Zorunlu Dersler Uluslararası İlişkilerde Araştırma

Detaylı

Türkiye de Gazetecilik Mesleği

Türkiye de Gazetecilik Mesleği ÖN SÖZ Gazetecilik, siyasal gelişmelere bağlı olarak özgürlük ve sorumluluklar bakımından mesleki bir sorunla karşı karşıyadır. Türkiye de gazetecilik alanında, hem bu işi yapanlar açısından hem de görev

Detaylı

Türk-Alman Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Siyaset Bilimi ve Uluslararası İlişkiler Bölümü Ders Bilgi Formu

Türk-Alman Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Siyaset Bilimi ve Uluslararası İlişkiler Bölümü Ders Bilgi Formu Türk-Alman Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Siyaset Bilimi ve Uluslararası İlişkiler Bölümü Ders Bilgi Formu Dersin Adı Dersin Kodu Dersin Yarıyılı Türk Siyasal Hayatı POL212 4 ECTS Ders

Detaylı

Bourdieu den Sonra Ekonomik Sosyoloji

Bourdieu den Sonra Ekonomik Sosyoloji Bourdieu den Sonra Ekonomik Sosyoloji Haz: Emrah GÖKER, 4 Mayıs 2007 Ekonomi insanların nasıl tercih yaptıklarıyla ilgili ise, sosyoloji insanlara nasıl yapacak hiçbir tercih bırakılmadığıyla ilgilidir.

Detaylı

KAMU YÖNETİMİNDE ÇAĞDAŞ YAKLAŞIMLAR

KAMU YÖNETİMİNDE ÇAĞDAŞ YAKLAŞIMLAR DİKKATİNİZE: BURADA SADECE ÖZETİN İLK ÜNİTESİ SİZE ÖRNEK OLARAK GÖSTERİLMİŞTİR. ÖZETİN TAMAMININ KAÇ SAYFA OLDUĞUNU ÜNİTELERİ İÇİNDEKİLER BÖLÜMÜNDEN GÖREBİLİRSİNİZ. KAMU YÖNETİMİNDE ÇAĞDAŞ YAKLAŞIMLAR

Detaylı

Demokrasi ve Sivil Toplum (SBK256)

Demokrasi ve Sivil Toplum (SBK256) T.C. Bilecik Şeyh Edebali Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Siyaset Bilimi ve Kamu Yönetimi Bölümü Demokrasi ve Sivil Toplum (SBK256) 13. Hafta Ders Notları - 10/05/2017 Arş. Gör. Dr. Görkem

Detaylı

T.C. İSTANBUL RUMELİ ÜNİVERSİTESİ SAĞLIK HİZMETLERİ MESLEK YÜKSEKOKULU AMELİYATHANE HİZMETLERİ PROGRAMI 2. SINIF 1. DÖNEM DERS İZLENCESİ

T.C. İSTANBUL RUMELİ ÜNİVERSİTESİ SAĞLIK HİZMETLERİ MESLEK YÜKSEKOKULU AMELİYATHANE HİZMETLERİ PROGRAMI 2. SINIF 1. DÖNEM DERS İZLENCESİ T.C. İSTANBUL RUMELİ ÜNİVERSİTESİ SAĞLIK HİZMETLERİ MESLEK YÜKSEKOKULU AMELİYATHANE HİZMETLERİ PROGRAMI 2. SINIF 1. DÖNEM DERS İZLENCESİ Kodu: KİT201 Adı: Kişilerarası İletişim Teorik + Uygulama: 2+0 AKTS:

Detaylı

2. ISRAIL VE YAHUDILIK KONFERANSI BANDIRMA DA GERÇEKLESTI

2. ISRAIL VE YAHUDILIK KONFERANSI BANDIRMA DA GERÇEKLESTI Portal Adres 2. ISRAIL VE YAHUDILIK KONFERANSI BANDIRMA DA GERÇEKLESTI : www.salom.com.tr İçeriği : Gündem Tarih : 31.10.2018 : http://www.salom.com.tr//haber-108505-2_israil_ve_yahudilik_konferansi_bandirmada_gerceklesti.html

Detaylı

ÖZGEÇMİŞ. : / 2257 : :

ÖZGEÇMİŞ. : / 2257 : : ÖZGEÇMİŞ 1. Adı Soyadı : Erkan ÇAV İletişim Bilgileri Adres Telefon Belgegeçer E-posta : T.C. Maltepe Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Bölümü Marmara Eğitim Köyü 34857 Başıbüyük/Maltepe-İSTANBUL : 0216

Detaylı

İÇİNDEKİLER BÖLÜM I. Öğr. Gör. Sadi YILMAZ Prof. Dr. Ruhi SARPKAYA. iii

İÇİNDEKİLER BÖLÜM I. Öğr. Gör. Sadi YILMAZ Prof. Dr. Ruhi SARPKAYA. iii İÇİNDEKİLER BÖLÜM I Öğr. Gör. Sadi YILMAZ Prof. Dr. Ruhi SARPKAYA ÖNSÖZ... xiii EĞİTİMİN TEMEL KAVRAMLARI....1 GİRİŞ...2 EĞİTİM... 3 EĞİTİM OLGUSUNUN TARİHSEL EVRİMİ... 4 İlkel Toplumlarda Eğitim... 5

Detaylı

Bu yüzden de Akdeniz coğrafyasına günümüz dünya medeniyetinin doğduğu yer de denebilir.

Bu yüzden de Akdeniz coğrafyasına günümüz dünya medeniyetinin doğduğu yer de denebilir. Sevgili Meslektaşlarım, Kıymetli Katılımcılar, Bayanlar ve Baylar, Akdeniz bölgesi coğrafyası tarih boyunca insanlığın sosyal, ekonomik ve kültürel gelişimine en çok katkı sağlayan coğrafyalardan biri

Detaylı

25.03.2010. Açık Sistem Öğeleri

25.03.2010. Açık Sistem Öğeleri Eğitim insanların mükemmelleştirilmesidir (Kant). İyi yaşama imkanı sunan etkinliklerin tümüdür (Spencer). Fizik ik ve sosyal faktörlarin insan üzerinde meydana getirdiği tesirlerdir (Durkheim). Bireyin

Detaylı

DÜŞÜNCE KURULUŞLARI. Şubat 2018

DÜŞÜNCE KURULUŞLARI. Şubat 2018 DÜŞÜNCE KURULUŞLARI Şubat 2018 Düşünce kuruluşları nedir? Nasıl çalışır? Özellikleri nelerdir? Dünyadaki düşünce kuruluşları Türkiye deki düşünce kuruluşları DÜŞÜNCE KURULUŞLARI NEDİR? DÜŞÜNCE KURULUŞLARI

Detaylı

Milli Devlete Yönelik Tehdit Değerlendirmesi

Milli Devlete Yönelik Tehdit Değerlendirmesi Milli Devlete Yönelik Tehdit Değerlendirmesi tarafından tam algılanmadığı, diğer bir deyişle aynı duyarlılıkla değerlendirilmediği zaman mücadele etmek güçleşecek ve mücadeleye toplum desteği sağlanamayacaktır.

Detaylı

DERS ÖĞRETİM PLANI TÜRKÇE. 1 Dersin Adı: Kurumlar Sosyolojisi. 2 Dersin Kodu: SSY 2001. 3 Dersin Türü: Zorunlu. 4 Dersin Seviyesi: Lisans

DERS ÖĞRETİM PLANI TÜRKÇE. 1 Dersin Adı: Kurumlar Sosyolojisi. 2 Dersin Kodu: SSY 2001. 3 Dersin Türü: Zorunlu. 4 Dersin Seviyesi: Lisans DERS ÖĞRETİM PLANI TÜRKÇE 1 Dersin Adı: Kurumlar Sosyolojisi 2 Dersin Kodu: SSY 2001 3 Dersin Türü: Zorunlu 4 Dersin Seviyesi: Lisans 5 Dersin Verildiği Yıl: 2 6 Dersin Verildiği Yarıyıl: Güz/III.Yarıyıl

Detaylı

12. SINIF MANTIK DERSİ SÖKE ANADOLU LİSESİ 1. ORTAK SINAVI KAZANIM TABLOSU (Sınav Tarihi: 4 Nisan 2017)

12. SINIF MANTIK DERSİ SÖKE ANADOLU LİSESİ 1. ORTAK SINAVI KAZANIM TABLOSU (Sınav Tarihi: 4 Nisan 2017) 12. SINIF MANTIK DERSİ SÖKE ANADOLU LİSESİ 1. ORTAK SINAVI KAZANIM TABLOSU (Sınav Tarihi: 4 Nisan 2017) ÜNİTE: 2-KLASİK MANTIK Kıyas Çeşitleri ÜNİTE:3-MANTIK VE DİL A.MANTIK VE DİL Dilin Farklı Görevleri

Detaylı

YEDİTEPE ÜNİVERSİTESİ SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ MEDYA ÇALIŞMALARI DOKTORA PROGRAMI

YEDİTEPE ÜNİVERSİTESİ SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ MEDYA ÇALIŞMALARI DOKTORA PROGRAMI YEDİTEPE ÜNİVERSİTESİ SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ MEDYA ÇALIŞMALARI DOKTORA PROGRAMI 1. PROGRAMIN ADI Medya Çalışmaları Doktora Programı 2. LİSANSÜSTÜ PROGRAMLARININ YENİDEN DÜZENLENMESİNİN GEREKÇESİ İlgili

Detaylı

FEN-EDEBİYAT FAKÜLTESİ SOSYOLOJİ LİSANS MÜFREDATI I. ÖĞRETİM (GÜNDÜZ) ZORUNLU DERSLER

FEN-EDEBİYAT FAKÜLTESİ SOSYOLOJİ LİSANS MÜFREDATI I. ÖĞRETİM (GÜNDÜZ) ZORUNLU DERSLER FEN-EDEBİYAT FAKÜLTESİ SOSYOLOJİ LİSANS MÜFREDATI Genel Toplam Ders Adeti: 68 Teorik(T): 180 Uygulama (U): 2 Kredi: 181 ECTS: 240 Teori ve Uygulama: 182 I. ÖĞRETİM (GÜNDÜZ) ZORUNLU DERSLER 1. YARIYIL 1

Detaylı

İZMİR KÜLTÜR VE TARİH ARAŞTIRMALARI DERNEĞİ

İZMİR KÜLTÜR VE TARİH ARAŞTIRMALARI DERNEĞİ İZMİR KÜLTÜR VE TARİH ARAŞTIRMALARI DERNEĞİ NEDEN İKTAD? İzmir ve çevresinin çok zengin kültürel ve tarihsel birikime sahip olduğu tartışma götürmez bir gerçektir. Kültürel ve tarihsel zenginliğe sahip

Detaylı

TÜRK SOSYOLOGLARI SOS312U KISA ÖZET

TÜRK SOSYOLOGLARI SOS312U KISA ÖZET TÜRK SOSYOLOGLARI SOS312U KISA ÖZET DİKKAT Burada ilk 4 sayfa gösterilmektedir. Özetin tamamı için sipariş veriniz www.kolayaof.com 1 1.ÜNİTE Ziya Gökalp ve Prens Sabahattin ZİYA GÖKALP Ziya Gökalp in

Detaylı

Üretimde iş bölümünün ortaya çıkması, üretilen ürün miktarının artmasına neden olmuştur.

Üretimde iş bölümünün ortaya çıkması, üretilen ürün miktarının artmasına neden olmuştur. Fabrika Sistemi Üretimde işbölümünün ortaya çıkması sonucunda, üretim parçalara ayrılmış, üretim sürecinin farklı aşamalarında farklı zanaatkarların (işçilerin) yer almaları, üretimde aletlerin yerine

Detaylı

DERS PROFİLİ. POLS 238 Bahar

DERS PROFİLİ. POLS 238 Bahar DERS PROFİLİ Dersin Adı Kodu Yarıyıl Dönem Kuram+PÇ+Lab (saat/hafta) Kredi AKTS Uluslararası Siyasi Ekonomi POLS 238 Bahar 4 3+0+0 3 6 Ön Koşul Yok Dersin Dili Ders Tipi Dersin Okutmanı Dersin Asistanı

Detaylı

DÜZCE ÜNİVERSİTESİ SAĞLIK YÜKSEKOKULU SOSYAL HİZMET BÖLÜMÜ LİSANS EĞİTİM PROGRAMI

DÜZCE ÜNİVERSİTESİ SAĞLIK YÜKSEKOKULU SOSYAL HİZMET BÖLÜMÜ LİSANS EĞİTİM PROGRAMI DÜZCE ÜNİVERSİTESİ SAĞLIK YÜKSEKOKULU SOSYAL HİZMET BÖLÜMÜ LİSANS EĞİTİM PROGRAMI I. SINIF I. YARIYIL SH101 Sosyal Hizmete Giriş 3 0 3 5 Zorunlu SH103 Felsefeye Giriş 2 0 2 3 Zorunlu SH105 Sosyolojiye

Detaylı

SİYASAL İDEOLOJİLER (SBK457)

SİYASAL İDEOLOJİLER (SBK457) T.C. Bilecik Şeyh Edebali Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Siyaset Bilimi ve Kamu Yönetimi Bölümü SİYASAL İDEOLOJİLER (SBK457) 1. Hafta Ders Notları - 18/09/2017 Araş. Gör. Dr. Görkem

Detaylı

DERS BİLGİLERİ. Ders Kodu Yarıyıl T+U Saat Kredi AKTS. Türk Düşünce Tarihi PSIR

DERS BİLGİLERİ. Ders Kodu Yarıyıl T+U Saat Kredi AKTS. Türk Düşünce Tarihi PSIR DERS BİLGİLERİ Ders Kodu Yarıyıl T+U Saat Kredi AKTS Türk Düşünce Tarihi PSIR 441 7-8 3 + 0 3 5 Ön Koşul Dersleri - Dersin Dili Dersin Seviyesi Dersin Türü İngilizce Lisans Seçmeli Dersin Koordinatörü

Detaylı